Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA Xlll ORD. VITI B

MË 30 – 6- 2024.


LEXIMI I 2: 2 Kor. 8,7.9.13-15.

7 Prandaj, sikurse edhe në çdo gjë tjetër dalloheni në shenjë ‑ në fe, në fjalë, në dije e në çdo kujdes, në dashurinë tuaj ndaj nesh ‑ dallohuni edhe në këtë bujari!
8 Nuk po ju urdhëroj, por, duke ju treguar kujdesin e të tjerëve, ju jap mundësinë ta tregoni vërtetësinë e dashurisë suaj. 9 Sepse, ju e njihni bujarinë e Zotit tonë Jezu Krishtit, i cili, duke qenë i pasur, u bë për ju i varfër, që ju të bëheni të pasur me anë të varfërisë së tij…
13 Porse, merret vesh se jo ju të ngushtoheni e të tjerëve t’u lehtësohet, por ‑ për një lloj barazimi. 14 Në këtë rast ‑ çka ju keni më tepër, të plotësojë sa atyre u mungon, kështu që, një ditë, teprica e tyre ta plotësojë mungesën tuaj ‑ që të bëhet barazi, 15 siç thotë Shkrimi i shenjtë:
‘Asgjë nuk i teproi atij që bashkoi shumë,
dhe asgjë nuk i mungoi atij që bashkoi pak’.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

MËSONI TË JEPNI.

Është gjithmonë e vështirë të kërkosh para: Shën Pali thërret, për këtë, në të gjitha burimet e diplomacisë dhe vendosmërisë; kapitujt 8 dhe 9 të letrës së dytë drejtuar Korintasve i kushtohen asaj. Dhe aty zbulojmë një Pal të papritur, ironik, nëse jo grindavec, inkurajues dhe i ashpër në të njëjtën kohë. Fillimisht, ekziston një fakt historik, një zi buke që shpërtheu në Jude (dhe veçanërisht në Jerusalem), rreth viteve 46-48 pas Krishtit. Historiani Flavius Josephus i bën jehonë kësaj: ai tregon se, me këtë rast, mbretëresha Helen e Adiabene (një mbretëri e vogël në brigjet e Tigrit) u dallua për bujarinë e saj, duke sjellë grurë nga Aleksandria dhe fiq të thatë nga Qipro.
Edhe komuniteti i krishterë i Jeruzalemit përjetoi varfëri për disa vite; duhej organizuar lehtësimi. Menjëherë, Antiokia e Sirisë la shembullin. Këtu është tregimi nga Veprat e Apostujve:
“27 Në ato ditë disa profetë zbritën prej Jerusalemit në Antioki. 28 Njëri prej tyre që quhej Agab, u ngrit dhe, i shndritur prej Shpirtit Shenjt, parakallëzoi që së shpejti do të ndodhë në mbarë botën një uri e madhe. Kjo vërtet ngjau në kohën e sundimit të Klaudit. 29 Prandaj vendosën që, sa të mundet secili prej nxënësve të mbledhë për t’u çuar ndihmë vëllezërve në Jude. 30 Ashtu edhe bënë. Ndihmën ua dërguan udhëheqësve me anë të Barnabës e të Saulit” (Vap. 11, 27-30).
Ajo që vijon tregon se Pali i kushtoi një rëndësi të madhe kësaj mbledhjeje ndihmash që në fillim: ai që i ishte përkushtuar ungjillizimit të paganëve, gjithmonë shfaqi shqetësimin për të qëndruar i lidhur me Kishën mëmë të Jeruzalemit. Në sytë e saj ishte një drejtësi e thjeshtë, për më tepër, sepse të gjitha kishat i kishin borxh asaj kishe për shpalljen e Ungjillit. Dhe ne kujtojmë se në kohën e asaj që mund ta quajmë "Koncilin e Jeruzalemit" ai u angazhua solemnisht të qëndronte në solidaritet me apostujt e tjerë; ai më vonë tregoi: “Duke njohur hirin që më qe dhënë, Jakobi, Kefa e Gjoni ‑ që çmohen shtyllat e fesë ‑ na i shtrinë të djathtat e veta, mua dhe Barnabës, në shenjë të bashkësisë, kështu që ne të shkonim ndër paganë e ata ndër të rrethprerë. 10 Vetëm na porositën t’i kujtojmë të vobektët ‑ gjë që jam kujdesuar ta bëj në mënyrë të veçantë” (Ga. 2, 9-10).
Në këto vite të vështira, pra, Pali sulmon për të marrë kontributin e komuniteteve më të afërt; mjafton të lexosh letrën drejtuar Romakëve: “Maqedonia dhe Akaja vendosën t’u dërgojnë një ndihmë shenjtërve të varfër të Jerusalemit. Po, vetë deshën, por e kanë edhe për detyrë, sepse, pasi paganët u bënë pjesëtarë të të mirave shpirtërore të tyre, janë të detyruar t’i ndihmojnë me të mira material” (Rom 15,26-27).
Para së gjithash, komuniteti i Korintos shfaqet veçanërisht i qëllimshëm dhe entuziast për këtë mbledhje ndihmash; Pali u thotë atyre më vonë:
“7 Prandaj, sikurse edhe në çdo gjë tjetër dalloheni në shenjë ‑ në fe, në fjalë, në dije e në çdo kujdes, në dashurinë tuaj ndaj nesh ‑ dallohuni edhe në këtë bujari!
8 Nuk po ju urdhëroj, por, duke ju treguar kujdesin e të tjerëve, ju jap mundësinë ta tregoni vërtetësinë e dashurisë suaj. 9 Sepse, ju e njihni bujarinë e Zotit tonë Jezu Krishtit, i cili, duke qenë i pasur, u bë për ju i varfër, që ju të bëheni të pasur me anë të varfërisë së tij. 10 Me kaq vetëm po ju këshilloj: vërtet ju ka hije juve, të cilët vitin e shkuar filluat të parët, jo vetëm ta realizoni, por edhe të kërkoni që të bëhet. 11 Tani, pra, çojeni deri në fund këtë vepër që, sikurse qetë gati ta propozoni, ashtu edhe ta plotësoni sipas mundësisë” (2 Kor. 8, 7-11). Me këtë rast, për të zbuluar talentet e organizatorit të Palit, këtu janë ato rreshta nga letra e parë drejtuar Korintasve: “1 Për sa i përket mbledhjes së ndihmave për shenjtër bëni edhe ju si u kam urdhëruar kishave të Galacisë. 2 Të parën ditë të secilës javë, secili prej jush të ndajë sa të ketë mundur të kursejë, në mënyrë që të mos mblidhen vetëm kur të vij vetë. 3 Kur të vij do t’i dërgoj me letërpërcjellëse ata që ju t’i zgjidhni për ta çuar dhuratën tuaj në Jerusalem. 4 Po qe më mirë të shkoj edhe vetë, do të vijnë me mua” (1 Kor 16,1-4).


PAS PREMTIMEVE FAKTE.

Por premtimet e bukura nuk mjaftojnë gjithmonë; duket se Korintjanët kanë pasur probleme për të kaluar nga premtimet në fakte, ja çfarë na tregojnë kapitujt e famshëm 8 dhe 9 (dhe, në veçanti, leximi i dytë të kësaj të diele). Jo pa humor, Pali fillon duke folur për bujarinë e komuniteteve të tjerë, që, për një fat të lumtur, kanë mundësinë të shijojnë gëzimin që vjen nga bujaria ndaj të tjerëve:
“1 Tani, o vëllezër, dëshirojmë t’ju tregojmë hirin e Hyjit që u qe dhënë kishave të Maqedonisë: 2 si me gjithë vështirësitë e shumta e nevojat, gëzimi i tyre është i madh dhe si varfëria e tyre e tepërt erdhën e u zbrazën në visarin e fisnikërisë. 3 Them të vërtetën: ata vullnetarisht sipas mundësisë, dhe madje përtej mundësisë, 4 na u lutën me gjithë shpirt ta kenë hirin të marrin pjesë në këtë shërbesë në dobi të shenjtërve”(2 Co 8,1-4).
Dhe Pali shtoi:
“10 Me kaq vetëm po ju këshilloj: vërtet ju ka hije juve, të cilët vitin e shkuar filluat të parët, jo vetëm ta realizoni, por edhe të kërkoni që të bëhet. 11 Tani, pra, çojeni deri në fund këtë vepër që, sikurse qetë gati ta propozoni, ashtu edhe ta plotësoni sipas mundësisë” (2 Kor. 8,10-11).
Disa ndoshta ishin strehuar pas dobësisë së mjeteve të tyre: Pali e lë mënjanë argumentin: “Sepse, në qoftë vullneti i gatshëm është i pëlqyeshëm për aq sa ka, e nuk merret parasysh për çka s’ka. Nëse ka zjarr, ne jemi të mirëpritur me atë që kemi, pavarësisht se çfarë nuk kemi” (2 Kor 8,12). Dhe aty gjejmë leximin e kësaj të diele: “Porse, merret vesh se jo ju të ngushtoheni e të tjerëve t’u lehtësohet, por ‑ për një lloj barazimi. Nuk ka të bëjë me të vënë veten në siklet duke lehtësuar të tjerët, ka të bëjë me barazinë. Në rrethanat aktuale, ajo që keni me bollëk do t'i plotësojë nevojat e tyre..." (2 Kor. 8,13). Këtu, Pali ilustron predikimin e tij duke përmendur shembullin e manës në shkretëtirë (Eks 16):
‘Asgjë nuk i teproi atij që bashkoi shumë,
dhe asgjë nuk i mungoi atij që bashkoi pak’.
Çdo ditë të gjithë mund të mblidhnin vetëm sasinë e nevojshme për jetesën e tyre, çdo tepricë do të kalbet. Mësimi i shkëlqyeshëm i ekuilibrit social në përdorimin e pasurisë.
Së fundi, pasuria më e mirë e Palit është një argument teologjik (dhe ne gjejmë nën penën e tij një nga këto formula për të cilat ai ka gjenialitet):
"Sepse ju e njihni bujarinë e Zotit tonë Jezu Krishtit, i cili, duke qenë i pasur, u bë për ju i varfër, që ju të bëheni të pasur me anë të varfërisë së tij. Ju e dini me të vërtetë dhuratën bujare të Zotit tonë Jezu Krisht: ai që është i pasur, ai bëhet i varfër për hirin tuaj, që të bëheni të pasur nga varfëria e tij” (2 Kor. 8,9).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË


E DIELA 13 ORD. VITI B.


MË 30-6-2024.



UNGJILLI: Mk. 5,21-4

21 Kur Jezusi përsëri kaloi me barkë në anën tjetër, ngarendi tek ai turmë e madhe populli. Ai zuri vend në breg të detit. 22 Erdhi një nga kryetarët e sinagogës, që quhej Jair, e, kur e pa, ra në gjunjë para tij 23 dhe i lutej shumë: “E kam vajzën në fill të vdekjes! Eja, vëri duart mbi të që të shërohet e të jetojë!” 24 Jezusi shkoi me të. I shkonte pas një turmë e madhe dhe furej rreth tij nga çdo anë. 25 Një grua ishte e sëmurë që prej dymbëdhjetë vjetësh nga derdhja e gjakut. 26 Hoqi shumë keq ndër mjekë të ndryshëm e shpenzoi gjithçka pati pa farë dobie ‑ por, ishte edhe më keq. 27 Ajo kishte dëgjuar për Jezusin, hyri në turmë e, pas shpinës, ia preku petkun Jezusit. 28 I thoshte mendja: “Nëse ia prek vetëm petkat, do të shërohem.” 29 Aty për aty iu ndal gjaku e në trupin e vet ndjeu se u shërua nga sëmundja. 30 Jezusi përnjëherë e ndjeu në vete fuqinë që shpërtheu prej tij, u soll në mes të turmës e tha: “Kush m’i preku petkat?” 31 Nxënësit e tij iu përgjigjën: “Po a s’e sheh popullin si të furet në katër anët e thua: ‘Kush më preku’“ 32 Ai shikoi përreth për të parë atë që e kishte prekur.
33 Gruaja, plot frikë e tmerr, sepse e dinte se ç’i ndodhi, u afrua, ra me fytyrë për dhe para tij dhe tregoi tërë të vërtetën. 34 Ai i tha: “Bijë, feja jote të shpëtoi! Shko në paqe! Dhe ji e shëruar nga sëmundja jote!”
35 Ndërsa Jezusi ende po fliste, erdhën prej shtëpisë së kryetarit të sinagogës dhe i thanë: “Vajza jote vdiq. Pse ta trazosh më Mësuesin?” 36 Kur Jezusi dëgjoi ç’thanë, i tha kryetarit të sinagogës: “Mos ki frikë! Ti vetëm beso!” 37 Jezusi nuk lejoi ta përcjellë askush tjetër, përveç Pjetrit, Jakobit e Gjonit, vëllait të Jakobit. 38 Arritën te shtëpia e kryetarit të sinagogës. Jezusi vuri re një pështjellim të madh e njerëz që qanin e vajtonin me zë të lartë. 39 Hyri dhe u tha: “Pse bërtitni e vajtoni? Fëmija nuk ka vdekur, por fle.” Ata e përqeshën.
40 Jezusi atëherë i nxori përjashta të gjithë. Me vete mori të atin e t’ëmën e fëmijës e përcjellësit e vet dhe hyri atje, ku ishte fëmija. 41 E kapi fëmijën për dore e i tha: “Talitha kum!” që do të thotë: “Vajzë, unë po të them: çohu!” 42 Vajza aty për aty u ngrit e nisi të ecë. Ishte dymbëdhjetë vjeçe. Të gjithë mbetën pa masë të habitur. 43 Jezusi u urdhëroi rreptësisht të mos ia tregojnë askujt ngjarjen dhe u tha t’i japin vajzës të hajë.


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.

JEZUSI, MJESHTRI I JETËS.

Dy rrëfimet për mrekullitë janë të ndërthurura; tre ungjijtë sinoptikë rrëfejnë të njëjtat ngjarje me të njëjtin rend: kërkesa e Jairit për shërim të vajzës së tij, pastaj shërimin e gruas dhe më në fund ringjalljen e vajzës. Gruaja është e sëmurë për dymbëdhjetë vjet, fëmija është dymbëdhjetë vjeçe; në secilin rast, sipas mjekëve, nuk ka shërime. Të gjitha ndihmët që mund të vijnë nga mjekësia, shterohen.
Mark këmbëngul në këtë gjë; lidhur me gruan, ai specifikon se ajo " ishte e sëmurë që prej dymbëdhjetë vjetësh nga derdhja e gjakut. Hoqi shumë keq ndër mjekë të ndryshëm e shpenzoi gjithçka pati pa farë dobie ‑ por, ishte edhe më keq” (v.26-27)... për sa i përket vajzës së vogël, ai raporton fjalët e dëshpëruara të të afërmve të Jaire: “Vajza jote vdiq. Pse ta trazosh më Mësuesin?” (v. 35)".
Nëse Marku dëshiron kështu të vërejë pafuqinë e mjekëve, është për të nxjerrë më mirë fuqinë e Jezusit: një fuqi e tillë që buron prej tij, që shpëton, e shëron gruan, një fuqi që shkon deri në ringjalljen e të vdekurit (vajza e Jairus).
Një fuqi që i përket atij si person në të drejtën e tij; Marku dëshiron të bëjë ndryshimin midis Jezusit dhe profetëve të Besëlidhjes së Vjetër: Elia ringjall djalin e vejushës së Zarephath (1 Mbretërve 17,17-24), Eliseu duke sjellë përsëri në jetë djalin e Shounamitit (2 R 4 , 18-37), të dy fillojnë me thirrjen e Zotit. Mark i njeh përmendësh këta shembuj shumë të famshëm; dhe saktësisht, ai manifeston fuqinë e drejtpërdrejtë të vetë Jezusit mbi sëmundjen dhe vdekjen: "Mos ki frikë, vetëm beso", u tha ai Jairit dhe të tjerëve: "Pse ky shqetësim dhe këto lotë? Fëmija nuk ka vdekur: ajo është duke fjetur".
Në këtë mënyrë, Marku synon të na thotë se vetë Jezusi është Zoti i jetës; tani e dimë që vdekja është një gjumë nga i cili Jezusi mund të na zgjojë. Ringjallja e vajzës së Jairit është një shëmbëlltyrë dhe një shije paraprake e ringjalljes sonë: ashtu si Jezusi mori vajzën e re për dore, kështu do të na marrë edhe neve duart, secila me radhë: siç tha Isaia:
" Sepse jam unë Zoti, Hyji yt,
që të marr për dore
e të them: “Mos druaj,
unë do të të ndihmoj!?" (Is. 41.13).
Njerëzimit mbarë një ditë Shpëtimtari do t'i thotë: "Talitha koum", që do të thotë: "Vajzë e re, çohu!". Ne tashmë kemi një shije të kësaj gjëjeje të parë në Pagëzim. A e dinte Marku tashmë këtë këngë pagëzimi të komuniteteve të para, të raportuar në letrën drejtuar Efesianëve:
" ‘Zgjohu ti që fle,
ngrihu nga të vdekurit,
dhe do të të shndrisë Krishti!’?"(Ef 5,14).


E GJITHÇKA ËSHTË E MUNDUR PËR ATA QË BESOJNË.

Për të marrë pjesë në këtë fuqi të shërimit, të ringjalljes së Jezusit, ekziston vetëm një kusht: që të besojmë në të: “Bijë, feja jote të shpëtoi! Shko në paqe! Dhe ji e shëruar nga sëmundja jote!” (v. 34). . Besimi, i dhënë lirisht, është një kusht i domosdoshëm dhe i mjaftueshëm për shpëtimin tonë: kjo është sigurisht tema e dytë e Markut; të gjithë mund të arrijnë këtë besim: Jairus është një sundimtar esinagogës, njeriu më i lavdërueshëm që ekziston në atë vend; por në skajin tjetër të shkallës shoqërore, për të thënë kështu, është kjo grua, e ndaluar në një farë mënyre; sëmundja e saj që rezultoi në humbje të vazhdueshme të gjakut e vuri atë në një gjendje të papastërtisë ligjore: megjithatë është për këtë grua të papastër që Jezusi flet për shpëtimin; duke shikuar mbi të gjithë, ai e rivendos atë në komunitet. Këtu gjejmë një këmbëngulje të Markut, e hasur tashmë në fillim të ungjillit të tij, në episodin e shërimit të lebrozit (Mk 1, 40-45): luftën e Jezusit kundër çdo përjashtimi (shih e Dielën e 6 Ord. VITI B). Por ne mbetemi të lirë; mund të refuzojmë të besojmë, dhe mund të marrim anën e "tallësve" ("Por ata u tallën me të", vargu 40), është "të rreshtohemi me partinë e vdekjes", siç thotë libri i Urtësisë (Leximi i parë ): të refuzojmë të hymë në rrugën e jetës do të thotë të qëndrojmë larg Zotit dhe për këtë arsye larg jetës.
Një tjetër temë shumë e rëndësishme për Mark: duhet të besojmë se lexuesit e tij kishin nevojë ta dëgjonin këtë: pak më tej, ai do të jetë i vetmi që do të raportojë fjalinë e Jezusit: "Gjithçka është e mundur për ata që besojnë"(Mk 9,23). Për momentin, Jezusi kujdeset shumë për të edukuar dishepujt e tij në besim: ne gjejmë tre dishepujt më të afërt, gjithmonë të njëjtë: Pjetrin, Jakobin dhe Gjonin, ata të orës së parë (1,16-20), ata që do të dëshmojnë Shpërfytyrimin e Jezusit në mal (9,2) dhe lutjen e tij në Gjetsemanin (14,33); gjithashtu edhe ata të cilëve ndonjëherë u dha një mësim special, do të jenë më vonë figurat e mëdha të Kishës së parë, të cilët Pali i citon në letrën drejtuar Galatasve: "Duke njohur hirin që më qe dhënë, Jakobi, Kefa e Gjoni ‑ që çmohen shtyllat e fesë ‑ na i shtrinë të djathtat e veta, mua dhe Barnabës, në shenjë të bashkësisë, kështu që ne të shkonim ndër paganë e ata ndër të rrethprerë. Jakobi, Pjetri dhe Gjoni, të cilët konsiderohen si shtyllat e Kishës" (Ga 2, 9): kur Marku shkruan ungjillin, nuk ishte ndoshta një gjë padobishme të tregohej simpati e madhe që Jezusi u tregonte gjithmonë këtyre tre apostuj.
Më në fund, duhet të thuhet një fjalë për një veçanti e fundit të Markut, për forcën me të cilën ai përkujton udhëzimet e heshtjes të dhëna nga Jezusi pas çdo shfaqjeje të tij të fuqisë: "Jezusi u urdhëroi rreptësisht të mos ia tregojnë askujt ngjarjen dhe u tha t’i japin vajzës të hajë" (v. 43). Jezusi i urdhëroi vendosmërisht që të mos i linin askënd në dijeni; mbase duhet të shohim këtu edhe një herë "sekretin mesianik": fakti që Jezusi nuk mund të njihet si Mesia pa rrezik keqkuptimi deri pas Pasionit; por ka një shpjegim tjetër: Jezusi është shumë i suksesshëm; e kemi provë për këtë në dy fjali nga Marku para dhe pas rrëfimit tonë sot: në kapitullin 3: "E meqenëse shëroi shumë ‑ të gjithë të sëmurët turreshin drejt tij për ta prekur. E shpirtrat e ndytë kurdoherë e shihnin, binin përmbys para tij e bërtisnin: “Ti je Biri i Hyjit!” Por Jezusi u urdhëronte rreptësisht të mos dëftonin se kush është. Ai kishte bërë shumë shërime, kështu që të gjithë ata që vuanin nga ndonjë e keqe vrapuan tek ai për ta prekur” (Mk 3,10-12) ... dhe në kapitullin 6: "Menjëherë shpejtuan të shkojnë nëpër mbarë krahinën e filluan të sjellin të sëmurët në vigje atje ku dëgjonin se ishte. E kudo që hynte: në fshatra, në qytete apo në katunde, i vendosnin të sëmurët në sheshe dhe e lutnin t’ia preknin së paku kindin e petkut. Të gjithë ata që e preknin, shëroheshin" (v. 55-56).
Marku nuk u zgjerua si Mateu dhe Luka në përmbajtjen e tundimeve me të cilat Jezusi duhej të përballej gjatë jetës së tij; pa dyshim që ai e kishte ditur atë të lavdisë; Mateu e tregon atë në majë të Tempullit duke i rezistuar atij që e nxiti të bëntë diçka spektakulare për të tërhequr vëmendjen mbi veten; Marku nuk na tregon gjëra të tilla, por ai përpiqet të tregojë përulësinë e Jezuit që shmang çdo vlerësim personal. Përkundrazi, duke larguar vëmendjen nga vetja, ai ia kthen shikimin e të gjithëve vajzës së re që zgjohet dhe, fare thjesht, "u thotë ta ushqejnë".

[ninoenina]

F.A. E DIELA Xlll ORD. VITI B. UNGJILLI.

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA Xlll ORD. VITI B.

MË 30 – 6 – 2024.

UNGJILLI: Mk. 5,21-43.

21 Kur Jezusi përsëri kaloi me barkë në anën tjetër, ngarendi tek ai turmë e madhe populli. Ai zuri vend në breg të detit. 22 Erdhi një nga kryetarët e sinagogës, që quhej Jair, e, kur e pa, ra në gjunjë para tij 23 dhe i lutej shumë: “E kam vajzën në fill të vdekjes! Eja, vëri duart mbi të që të shërohet e të jetojë!” 24 Jezusi shkoi me të.
I shkonte pas një turmë e madhe dhe furej rreth tij nga çdo anë.
25 Një grua ishte e sëmurë që prej dymbëdhjetë vjetësh nga derdhja e gjakut. 26 Hoqi shumë keq ndër mjekë të ndryshëm e shpenzoi gjithçka pati pa farë dobie ‑ por, ishte edhe më keq. 27 Ajo kishte dëgjuar për Jezusin, hyri në turmë e, pas shpinës, ia preku petkun Jezusit. 28 I thoshte mendja: “Nëse ia prek vetëm petkat, do të shërohem.” 29 Aty për aty iu ndal gjaku e në trupin e vet ndjeu se u shërua nga sëmundja.
30 Jezusi përnjëherë e ndjeu në vete fuqinë që shpërtheu prej tij, u soll në mes të turmës e tha:
“Kush m’i preku petkat?”
31 Nxënësit e tij iu përgjigjën:
“Po a s’e sheh popullin si të furet në katër anët e thua: ‘Kush më preku’“
32 Ai shikoi përreth për të parë atë që e kishte prekur.
33 Gruaja, plot frikë e tmerr, sepse e dinte se ç’i ndodhi, u afrua, ra me fytyrë për dhe para tij dhe tregoi tërë të vërtetën. 34 Ai i tha: “Bijë, feja jote të shpëtoi! Shko në paqe! Dhe ji e shëruar nga sëmundja jote!”
35 Ndërsa Jezusi ende po fliste, erdhën prej shtëpisë së kryetarit të sinagogës dhe i thanë: “Vajza jote vdiq. Pse ta trazosh më Mësuesin?” 36 Kur Jezusi dëgjoi ç’thanë, i tha kryetarit të sinagogës: “Mos ki frikë! Ti vetëm beso!” 37 Jezusi nuk lejoi ta përcjellë askush tjetër, përveç Pjetrit, Jakobit e Gjonit, vëllait të Jakobit. 38 Arritën te shtëpia e kryetarit të sinagogës. Jezusi vuri re një pështjellim të madh e njerëz që qanin e vajtonin me zë të lartë. 39 Hyri dhe u tha: “Pse bërtitni e vajtoni? Fëmija nuk ka vdekur, por fle.” Ata e përqeshën.
40 Jezusi atëherë i nxori përjashta të gjithë. Me vete mori të atin e t’ëmën e fëmijës e përcjellësit e vet dhe hyri atje, ku ishte fëmija. 41 E kapi fëmijën për dore e i tha: “Talitha kum!” që do të thotë: “Vajzë, unë po të them: çohu!” 42 Vajza aty për aty u ngrit e nisi të ecë. Ishte dymbëdhjetë vjeçe. Të gjithë mbetën pa masë të habitur. 43 Jezusi u urdhëroi rreptësisht të mos ia tregojnë askujt ngjarjen dhe u tha t’i japin vajzës të hajë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Në Ungjillin e sotëm, rrëfehen dy shërime të kryera nga Jezusi: ai i gruas që preku mantelin e tij dhe u shërua dhe më pas ringjallja e vajzës së Jairit, i cili ishte kreu i sinagogës së Kafarnaumit. Ungjilltari i futi këto dy episode në një histori të vetme dhe ne do të vërejmë se këta dy shërime kanë referenca të përbashkëta për imazhet biblike të cilat janë një ftesë e qartë nga ungjilltari për të shkuar përtej të dhënave të pastra materiale të lajmeve, pra dy shërime që Jezusi ka operuar; ai e kishte këtë fuqi.
Le të theksojmë fillimisht: flitet për dy gra: kështu kujtesa e menjëhershme është për jetën. Gruaja është ajo që jep jetë. Gjithçka në të flet për jetën. Kujtojmë se në librin e Zanafillës, kur thuhet se burri i vuri një emër gruas së tij të quajtur "Heva", teksti i shenjtë shpjegon: ai e quajti atë kështu sepse ajo ishte nëna e të gjitha gjallesave. Kështu e përcakton burri i parë identitetin e gruas së tij, asaj që jep jetë, sepse gjithçka tek gruaja kërkon që jeta të jetë e mikpritur. Tani çfarë ndodh me këto dy gra në fragmentin e sotëm ungjillor?
E para “ishte e sëmurë që prej dymbëdhjetë vjetësh nga derdhja e gjakut” (v. 25), prandaj është e papastër: burri nuk mund t'i afrohet, nuk gjeneron dot jetë. Vajza e vogël e Jairit është në moshën për t'u bërë nënë, është 12 vjeçe, mund të martohet, mund të japë jetë, por në të jeta e saj ndërpritet, vdes.
Çfarë bën Jezusi? Kë përfaqësojnë këto dy femra? Një numër, që duhet të merret në konsideratë, që të gjithë e dimë, i lidh të dyja, numri 12: vajza e Jairit është 12 vjeçe, gruaja është e sëmurë që prej 12 vjetësh; ungjilltari këmbëngul shumë në këtë numër, dhe prandaj nuk mund të mos kuptohet se ky numër i referohet Izraelit. Këto dy gra përfaqësojnë Izraelin.
Prandaj ungjilltari na thotë për të parën: “Izraeli është nusja e Zotit që e ka braktisur burrin, është bërë e papastër, burri nuk i afrohet më, ajo nuk mund të gjenerojë. Vetëm kur kjo nuse takohet me Krishtin, ajo mund të shërohet nga sëmundja e saj, të kthehet në të qenit e frytshme, për të gjeneruar ata pasardhësit të shumtë sa yjet në qiell, të premtuar Abrahamit.
Edhe vajza e Jairit i referohet Izraelit: është në moshë martese. Ne e dimë se Izraeli është nusja e Zotit dhe kjo vajzë është në momentin në të cilin mund të fillojë të japë jetë, por nëse nuk e takon dhëndrin, nëse nuk merret për dore nga dhëndri, nëse është e pa martuar, ajo mbetet e vdekur. Ungjilltari Marku sigurisht synonte të aludonte në këtë simbolikë: izraeli është si nusja e Zotit, e cila nuk është më e frytshme nëse nuk ndeshet me Krishtin. Por këto dy gra nuk përfaqësojnë vetëm Izraelin, ato janë simboli i gjendjes së gjithë njerëzimit që është thirrur të japë jetë, e që në vend të kësaj e sheh këtë jetë të ndalet dhe të jetë në gjendje vdekjeje.
Dua të kujtoj një detaj simbolik të fundit që është thelbësor për të kuptuar mesazhin e këtij ungjilli: flas për kuptimin që gjaku ka në Bibël. Ne e dimë atë: gjaku tregon jetën, humbja e gjakut do të thotë të humbasësh jetë. Libri i Levitikut, 17,10-14 thotë:
"10 Po edhe cilido njeri i shtëpisë së Izraelit ose prej të ardhurve që banojnë ndër ta që do të guxojë të hajë gjakun, unë do të kthehem kundër njeriut të tillë e do ta humbas prej popullit të tij. 11 Sepse jeta e gjallesës është në gjak. Kjo është arsyeja që unë jua kam dhënë ta vëni mbi lter për të shpërblyer jetën tuaj; gjaku shpërblen, sepse është jetë. 12 Prandaj, edhe u kam thënë izraelitëve: askush prej jush as prej të huajve, që jetojnë ndër ju, të mos e hajë gjakun…14 Sepse jeta e çdo gjallese, gjaku i saj është, prandaj edhe u thashë bijve të Izraelit: mos e hani gjakun e asnjë qenie të gjallë, sepse jeta e çdo gjallese është gjaku i saj. Kushdo që ta hajë, duhet të mbarojë”.
Kjo është arsyeja pse izraelitët më të shumtë nuk mund të hanë mishin e një kafshe të mbytur, sepse jeta është e pranishme në të dhe jeta i përket Zotit, ai është Zoti i jetës dhe prandaj gjaku duhet t'i kthehet gjithmonë Zotit, njeriu nuk mund ta marrë.
Sot gjendemi përballë dy grave, njëra që vazhdon të humbasë jetën, tjetra e ka humbur plotësisht. Le ta kemi këtë parasysh, janë dy femra që nuk kanë emër, përfaqësojnë gjendjen e secilit/ës prej nesh, siç do të mundohemi ta kuptojmë së shpejti. Tani le të dëgjojmë se si fillon historia:
“21 Kur Jezusi përsëri kaloi me barkë në anën tjetër, ngarendi tek ai turmë e madhe populli. Ai zuri vend në breg të detit. 22 Erdhi një nga kryetarët e sinagogës, që quhej Jair, e, kur e pa, ra në gjunjë para tij 23 dhe i lutej shumë: “E kam vajzën në fill të vdekjes! Eja, vëri duart mbi të që të shërohet e të jetojë!” 24 Jezusi shkoi me të. I shkonte pas një turmë e madhe dhe furej rreth tij nga çdo anë” (v.21-24).
Ungjilli i javës së kaluar, na tregoi për një stuhi me të cilën dishepujt duhej të përballeshin për t'iu bindur mësuesit që u kishte urdhëruar të shkonin në bregun tjetër, domethënë për ta sjellë atë dhe Ungjillin e tij në tokën pagane. Deti e kishte kundërshtuar këtë kalim, anija madje kishte rrezikuar të mbytej dhe do të ishte fundosur nëse nuk do të kishte qenë Krishti në atë barkë. Pastaj në tokën pagane gjërat nuk shkuan aspak mirë, sepse kur Jezusi me fjalën e tij filloi t'i largonte shpirtrat e ndyrë nga ajo shoqëri, ata e përzuan atë, duke preferuar të vazhdonin në gjendjen e tyre.
I krishteri duhet të ketë parasysh se Ungjilli që ai shpall, mund të pranohet ose të refuzohet: ai duhet të sillet si mësuesi, të respektojë zgjedhjet e njerëzve, t'i lërë të lirë.
Jezusi dhe dishepujt kthehen, dhe kur mbërrijnë në Kafarnaum gjejnë një turmë që i pret dhe Jezusi fillon të mësojë. Në një moment, në mes të kësaj turme, një personazh i rëndësishëm hap rrugën e tij. Është Jairi, kreu i sinagogës, i njohur nga të gjithë dhe ky Jairi bën një gjest shumë domethënës, ai ulet në gjunjë te këmbët e Jezusit, e gjen veten përballë një problemi që nuk mund ta zgjidhë, ndihet i pafuqishëm përballë vdekjes që po i afrohet për të rrëmbyer vajzën e tij.
I dha jetë biologjike kësaj vajze, por tani e sheh që kësaj jete po i vjen fundi dhe nuk mund të bëjë asgjë për këtë. Kështu ndodh me njerëzimin tonë: njeriu nuk gjeneron jetë tjetër veç asaj të destinuar të vbdesë. Në fakt çdo jetë biologjike, qoftë njerëzore, qoftë kafshore, që ka pasur fillim në momenti e lindjes, do të ketë një mbarim, është pra destzinuar të vdesë. Në realitet, nëse i shikojmë gjërat nga pikëpamja materiale, çdo lindje vetëm e shton numrin e të vdekshmëve, në fakt vdekja gjithmonë vjen për ta rrëmbyer, për ta marrë këtë krijesë.
E vetmja gjë që mund të bëjë njeriu është ta shtyjë këtë disfatë, por në fund duhet të japë dorëheqjen. Jairi e kuptoi se kjo është gjendja e njerëzimit: vajza e tij përfaqëson realitetin e çdo njeriu, por ai e kuptoi se Krishti mund të bëjë diçka, domethënë të kundërshtojë fitoren e vdekjes. Ajo që Jezusi do të bëjë, do ta shohim atë, do të jetë të fitojë vdekjen biologjike, por kjo është vetëm një shenjë e fitores së vërtetë përfundimtare që ai është në gjendje të arrijë mbi vdekjen.
Çfarë i thotë Jairi Jezusit: “Eja, vëri duart mbi të që të shërohet e të jetojë!” (v. 23). Jezusi u largua, shkoi me të, një turmë e madhe e ndiqte dhe u mblodh rreth tij. Është e rëndësishme të theksohet prania e kësaj turme të madhe që grumbullohet rreth Jezusit, e ndjek, e tërheq, e shtyn, e pengon…ka edhe ata që duan ta tërheqin në anën e tyre, ata që kultivojnë edhe pritshmëri të rreme, ata që presin nga atë që ai nuk erdhi për të dhënë. Nuk mjafton të jemi pranë Jezusit dhe të jemi admirues entuziastë të Jezusit. Jo, ne duhet të kemi kuptuar se çfarë mund të na japë. Është një grua në mes të kësaj turme që i afrohet Jezusit ndryshe nga të tjerët: ajo po kërkon diçka që ai mund t'i japë asaj vërtet.
Le të dëgjojmë se çfarë pret nga Jezusi:
“25 Një grua ishte e sëmurë që prej dymbëdhjetë vjetësh nga derdhja e gjakut. 26 Hoqi shumë keq ndër mjekë të ndryshëm e shpenzoi gjithçka pati pa farë dobie ‑ por, ishte edhe më keq. 27 Ajo kishte dëgjuar për Jezusin, hyri në turmë e, pas shpinës, ia preku petkun Jezusit. 28 I thoshte mendja: “Nëse ia prek vetëm petkat, do të shërohem”. 29 Aty për aty iu ndal gjaku e në trupin e vet ndjeu se u shërua nga sëmundja” (v.25-29).
Gjaku, siç e pamë, është simboli i jetës dhe të humbasësh gjak do të thotë të humbasësh jetë. Është gjendja e kësaj gruaje, e cila po humb jetë; është imazhi i gjendjes së njerëzimit: nga dita në të cilën kemi lindur duke e marrë jetën biologjike të prindërve tanë, çdo moment që kalon, është humbje jete. Mund të përpiqemi ta mbajmë edhe pak, mund t’u drejtohemi mjekëve, por pastaj jeta ikën. Të gjitha përpjekjet njerëzore, me aftësitë e tyre, nuk kanë arritur t'i japin fund kësaj humbjeje jete: ata përpiqen të hibernojnë, të klonojnë, ka hibridizimi njeri-robot, transhumanizmi, posthumanizmi: njerëzit janë të gatshëm të japin të gjitha paratë të tyre për të mos humbur jetën e vet, por siç thotë Psalmi 49, 7-10:
"7 Ata shpresojnë në pasuritë e veta
mburren me kamjen e madhe të veten.
8 E pra, njeriu s’është i zoti ta shpërblejë vetveten,
askush s’mund t’ia paguajë Hyjit shpërblimin:
9 çmimi i jetës është tepër i shtrenjtë
dhe askurrë nuk mund të paguhet,
10 që njeriu të jetojë gjithmonë
e të mos e shohë gropën e varrit”.
Pra, nëse jeta ikën si një qiri, i cili digjet ngadalë derisa, në fund, më në fund shuhet plotësisht, pa mbetur asgjë, çfarë mund të bëjmë për të mbajtur jetën, të paktën me iluzion që ta mbajmë vetëm për pak më shumë? Për shumë njerëz kjo do më thotë të kënaqesh duke menduar për veten, duke bërë atë që të pëlqen.
Kjo grua ka dëgjuar për një që mund të ndalojë humbjen e jetës, ajo beson në të dhe thotë: “Nëse ia prek vetëm petkat, do të shërohem” (v. 28), nëse mund t'i prek edhe mantelin, do të shpëtoj, do të ndaloj së humburi jetën. Nuk thotë "shëruar", por "shpëtuar" (sotesomai në greqisht) dhe kjo fjalë këtu do të thotë: nuk do të humb më gjak, nuk do të humb më jetën time. Ndopshta fjala “shërohem” në përkthimin e Simonit Filipaj është më mirë nesë korrigjohet me fjalën “shpëtohem). Vëmendja tërhiqet këtu te rroba e Jezusit, te manteli i tij, dhe ajo që përfaqëson ky mantel është e rëndësishme: manteli është shtrirja e trupit tonë, e personit tonë, është vetë simboli i personit, pamja jonë e jashtme, është ajo që tregon veprimet tona, si na shohin të tjerët.

Le të kujtojmë se si Pali këmbëngul kaq shumë për t’u shpjeguar dishepujve të vet që duhet të veshin Krishtin, domethënë personin e tij. Kushdo që takon një të krishterë, duhet të njohë vetë Krishtin tek ai, ai shfaqet si Krishti, dhe kjo veshje, siç thotë Jezusi në Ungjillin e Markut në kapitullin e dytë, "duhet të jetë krejtësisht e re, jo një veshje e vjetër me disa arna të reja" (Mk. 2,25: “Askush nuk e qep arnën e tirkut të pashkelur në petk të vjetër; përndryshe arna e tirkut të pashkelur e shqyen petkun e vjetër dhe e shqyerja bëhet më e madhe”). Kjo rrobë, ky mantel, çfarë është? Nuk është gjë tjetër veçse njerëzimi me të cilin është veshur i biri i Zotit. Ne e shohim Zotin në këtë njerëzim. Ky është petku i tij, është ky njerëzimi që duhet prekur nëse duam që jeta të mbetet, të mos humbasë. Dhe më vonë do të thuhet se do të mjaftojë të prekte qoftë edhe një cep të kësaj mantele, kudo që shkonte, në fshatra, në qytete, në fshat, i vendosnin të sëmurët në sheshe dhe luteshin që të mund të prekni edhe vetëm skajin e mantelit. Çfarë do të thotë? Për të mos humbur jetë, ne duhet të prekim këtë humanitet të Krishtit. Të bashkosh jetën tënde me këtë jetë, e cila është një jetë e dhënë, nëse jeton i bashkuar me këtë jetë, koha që kalon nuk është humbje jete, por një jetë autentike që nuk do të shkatërrohet kurrë. Nëse e ruan për vete, jeta humbet, nëse e jep, bëhet dashuri dhe dashuria është hyjnore që është në ne dhe kjo jetë e dhënë nuk humbet më.
Është ajo që thotë Jezusi: "Kush e do jetën e vet", domethënë kush e mban për vete me egoizëm, "e humb", por çdo gjest dashurie që bëjmë duke e dhënë veten si dhuratë, kjo është jeta e ruajtur dhe prandaj jeta e kujtdo që preku mantelin e Jezusit nuk është një qiri që digjet dhe më pas shuhet pa lënë gjurmë, por një pemë që rritet gjithnjë e më shumë, derisa të arrijë pjekurinë e plotë, duke dhënë fryt çdo stinë.
“Të shpëtosh” pra do të thotë të mos humbasësh më jetën tënde dhe kjo grua veproi fshehurazi, ajo shkoi pas shpinës së Jezusit, nuk donte të shihej, nuk donte që askush ta vinte re. Për çfare arsye? Ajoi ka frikë, i vjen turp, sepse bën një gjest që institucioni fetar e dënon në emër të Zotit, nuk pajtohet me këtë institucion fetar dhe dëshiron t'i japë fund atij imazhi të Zotit që i margjinalizon njerëzit e papastër. Le të dëgjojmë se çfarë bën ai ...
“30 Jezusi përnjëherë e ndjeu në vete fuqinë që shpërtheu prej tij, u soll në mes të turmës e tha: “Kush m’i preku petkat?”
31 Nxënësit e tij iu përgjigjën: “Po a s’e sheh popullin si të furet në katër anët e thua: ‘Kush më preku’“
32 Ai shikoi përreth për të parë atë që e kishte prekur.
33 Gruaja, plot frikë e tmerr, sepse e dinte se ç’i ndodhi, u afrua, ra me fytyrë për dhe para tij dhe tregoi tërë të vërtetën. 34 Ai i tha: “Bijë, feja jote të shpëtoi! Shko në paqe! Dhe ji e shëruar nga sëmundja jote!” (v.30-34).
(Edhe këtu Simon Filipaj ka përkthye fjalën greke sesoken ne fjalën shqipe shëruar, dhe jo me fjalën shpëtuar që më duket më korrektë”.
Besoj se në vend të Jezusit do të ishim sjellë ndryshe, nuk do ta kishim thirrur atë grua aty para të gjithëve: ajo kishte vepruar fshehurazi duke u munduar të mos binte në sy nga askush, se i vjen turp! Ajo e di në çfarë gjendjeje është dhe njerëzit e konsiderojnë atë një person të papastër, që duhet shmangur. Ajo frikësohet gjithashtu sepse ka shkelur dispozitat që e detyrojnë atë të qëndrojë larg nga të gjithë, si lebrozët: Në Tevratin është shkruar se, nëse dikush e prek për shëmbull në treg, ajo e bën atë të papastër; atëherë edhe ajo ndihet e larguar nga Zoti. Thuhet se Zoti është Zoti i jetës, por ajo ajo shënohet nga vdekja, sepse humb gjak, humb jetën.
Pse e thërret Jezusi atje para të gjithëve? Teksti thotë se ajo ishte e frikësuar dhe vazhdonte të dridhej. Jezusi dëshiron që ajo të dalë hapur, sepse para të gjithëve Jezusi dëshiron të thotë se ne duhet t'i japim fund këtij koncepti se njeriu është i papastër: një njeri mund të kryejë veprime të papastra, por njeriu nuk është kurrë i papastër, ai nuk duhet të ketë turp, as nga sëmundjet fizike e as nga sëmundjet morale. Duhet t'i japim fund, thotë Jezusi, me këtë imazh pagan të Zotit, i cili urdhëron që bnesimtarët e tij të mos kenë asnjë kontakt me njerëz që konsiderohen të papastër. Këto janë bindje-besime që janë ngulitur nga autoriteti fetar në shoqërinë, e Jezusi dëshiron t'i fshijë ato.
Gruaja rrëfen para të gjithëve atë që ka ndodhur. Përgjigja e Jezusit: "Bijë!" Kështu e konsideron Zoti këtë grua, e cila ishte e sëmurë, me një sëmundje që në simbolikën e kësaj historie tregon gjendjen e humbjes së jetës së njerëzve: E mirë, Jezusxi thotë se edhe ata që janë në këtë situate, janë gjithmonë bij dhe bija të Perëndisë: E mund të vërejmë se në këtë pjesë të Ungjillit vetëm ajo quhet “Bijë”, askush tjetër nga turma. Zoti nuk e konsideron askënd të papastër dhe nuk do që dikush të ndihet i margjinalizuar, sepse po humbet jetën; ai është i sëmurë, por Zoti e do atë, dhe këto ndarje janë shpikur nga njerëzit dhe Zoti dëshiron ta eliminojë këtë mentalitet. Dhe ajo lavdërohet për besimin e saj dhe iu afrua Krishtit. Shkon tek Ai jo e shtyrë, e tërhequr nga turma që të jetë si një prej tyre, një grua që e admiron Jezusin sepse mund të jesh një turmë, mund të jesh një admirues i Jezusit, që merr pjesë në një festë fshati, si një person që nuk po prek akoma Krishtin në identitetin e plot të tij. Ajo e prek Jezusin me besim e kjo do të thotë se e bashkoi jetën e vet me të tijën, një bashkim frytëdhënës që bllokoi dherdhjen e gjakut dhe si pasojë humbjen e jetës. Më në fund Jezusi i thotë kësaj gruaje: “Shko drejt paqes, drejt Shalomit, drejt gëzimit, drejt plotësisë së jetës. Tani ti e di se je e dashur nga Perëndia, kështu që je vërtet në paqe".
Dhe tani le të kthehemi në historinë e Jairus. Le të dëgjojmë…
“35 Ndërsa Jezusi ende po fliste, erdhën prej shtëpisë së kryetarit të sinagogës dhe i thanë: “Vajza jote vdiq. Pse ta trazosh më Mësuesin?” 36 Kur Jezusi dëgjoi ç’thanë, i tha kryetarit të sinagogës: “Mos ki frikë! Ti vetëm beso!” 37 Jezusi nuk lejoi ta përcjellë askush tjetër, përveç Pjetrit, Jakobit e Gjonit, vëllait të Jakobit. 38 Arritën te shtëpia e kryetarit të sinagogës. Jezusi vuri re një pështjellim të madh e njerëz që qanin e vajtonin me zë të lartë. 39 Hyri dhe u tha: “Pse bërtitni e vajtoni? Fëmija nuk ka vdekur, por fle.” Ata e përqeshën” (v. 35-39).
Nëse beson në Krishtin, prek mantelin e tij, i beson propozimit të tij. Ai të thotë: "Jepe jetën tënde dhe kështu nuk do ta humbasesh atë, ndërtoje një jetë që zgjat". Edhe tek besimtari, megjithatë, mund të lindë dyshime, sepse edhe ai sheh që jeta kalon dhe pastaj përfundon me vdekjen dhe sheh se fati i çdokujt është ai i varrit, pra fundi i çdo gjëje. Atëherë mund të lindë edhe dyshimi tek besimtari. Nuk do të pendohem, në fund të fundit, nëse kam dhënë gjithë jetën time? A nuk ishte më mirë ndoshta që edhe unë të kënaqesha si shumë të tjerë? Ja çfarë i thonë tani miqtë e tij Jairit: "Dorëhiqe veten, vdekja ka fituar, vajza jote ka vdekur”. Jairit dhe neve besimtarëve, Jezusi u përgjigjet: "Mos ki frikë, vetëm vazhdo të kesh besim. Kjo frikë mund të çohet, mos e prano, largoje, mos ki frikë nga vdekja, vazhdo t'i besosh propozimit tim".
Dhe Jezusi merr me vete Pjetrin, Jakobin dhe Gjonin e shkon në shtëpinë e Jairit, ku ka rënkime, britma, klithma dhimbjeje, të qara, një skenë tipike e vajtuesve orientalë. Përballë vdekjes, burrat dinë vetëm të vajtojnë ose të mallkojnë fatin e trishtë që i ka rënë njerëzimit, fat nga i cili askush nuk mund të shpëtojë. Si e sheh Jezusi vdekjen? Ai hyn në këtë shtëpi dhe thotë. Pse po bëni kaq shumë zhurmë dhe qani? Vogëlushja nuk ka vdekur, por po fle. Ky është imazhi që përdoret nga Jezusi dhe që më pas është marrë në bashkësitë të para të të krishterëve: e përdor edhe Pali imazhin e vdekjes si gjumë; vdekja nuk është fundi, është për një zgjim: është një imazh shumë i varfër, por nëse Zoti prek të vdekurin, ai nuk është më i vdekur, ai është i gjallë, ai përfundon një formë jete që është ajo biologjike, por kush ka dhënë jetën e tijsi bëri edhe Jezusi, e ka mbajtur jetën e vet, sepse ajo bëhet e përjetshme në dashuri. Ata tallen me të, praktikisht thonë: “Ja ku vjen një tjetër me një paliativ, me një propozim të ri të kotë për një përgjigje për enigmën e vdekjes”.
Le të dëgjojmë se si reagon Jezusi:
“40 Jezusi atëherë i nxori përjashta të gjithë. Me vete mori të atin e t’ëmën e fëmijës e përcjellësit e vet dhe hyri atje, ku ishte fëmija. 41 E kapi fëmijën për dore e i tha: “Talitha kum!” që do të thotë: “Vajzë, unë po të them: çohu!” 42 Vajza aty për aty u ngrit e nisi të ecë. Ishte dymbëdhjetë vjeçe. Të gjithë mbetën pa masë të habitur. 43 Jezusi u urdhëroi rreptësisht të mos ia tregojnë askujt ngjarjen dhe u tha t’i japin vajzës të hajë” (v.40-43).
Kur mbërrin në shtëpinë e Jairit, Jezusi i përzë të gjithë jashtë, ai nuk mund ta tolerojë faktin që përballë vdekjes ka klithma dëshpërimi, lot dhe vajtime; kjo mënyrë zie ishte e motivuar para ardhjes së tij. Kishte të drejtë Eklisiasti kur tha se fati i bimëve, i kafshëve dhe I njeriut është i njëjtë, është e njëjta jetë biologjike e destinuar të përfundojë, por tani Jezusi ka ardhur dhe na fton të shohim vdekjen ndryshe, nuk është gjë e keqe, është fati i njeriut. Njeriu nuk mund të jetë i ndryshëm, ai nuk mund të jetë i vdekshëm, sepse ai nuk do të ishte më njeri, por ky njerëzim tani është prekur nga i biri i Zotit. Ai e dorëzoi vetveten pikërisht kur preku këtë njerëzim, kur u bë njëri prej nesh.
Le të dëgjojmë se si Jezusi lidhet tani me vdekjen.
Hyn në dhomën ku ndodhet vogëlushja dhe sjell me vete dëshmitarë: dy prindërit, pra ata që i dhanë jetë kësaj jete, e cila është e destinuar të përfundojë, ata duhet të verifikojnë paaftësinë e tyre për të ruajtur jetën, jeta biologjike është e destinuar për të përfunduar, nuk mund të bëhet e përjetshme as nga Zoti, sepse do të ishte dehumanizim, ne nuk do të ishim më njerëz. Dhe më pas ai sjell me vete dishepujt që duhet të jenë dëshmitarë të asaj që ndodh kur Jezusi prek këtë njerëzim, ai e merr vajzën e vogël për dore dhe i thotë "Talita Kum", "Vajzë, të them, çohu". egheirein, do të thotë "ringjall": që kur i biri i Zotit preku njerëzimin, vdekja është nënvlerësuar, ajo ka humbur thumbin e saj dhe është mposhtur përfundimisht. Le t'i kushtojmë vëmendje: Jezusi bëri një gjest shërues, ai e solli këtë vajzë të vogël në këtë botë, në këtë jetë biologjike, siç bëjnë mjekët. Jezusi bëri një gjest të jashtëzakonshëm, por kjo nuk është fitorja mbi vdekjen. Fitorja mbi vdekjen do të thotë të japësh një jetë duke prekur këtë njerëzim, duke i dhënë një jetë që është ajo e Përjetshme dhe kur jeta biologjike mbaron, kjo jetë e të Përjetshmit vazhdon: kjo është fitorja mbi vdekjen. Gjesti që bëri Jezusi është vetëm një shenjë e fuqisë së tij për t'u kthyer në një jetë që mposht përfundimisht vdekjen.
Dhe rekomandimi i fundit që ai bën: "Jepini diçka për të ngrënë". Kjo jetë që ai jep kur prek njerëzimin është jeta e të Përjetshmit dhe duhet ushqyer vazhdimisht me fjalën e tij, ajo fjalë e tij që na thotë: “Kjo jetë e të Përjetshmit ushqehet kur jep jetën nga dashuria, që është, silluni me jetën tuaj atë të Atit Qiellor”.

[ninoenina]

F.A. JAVA E DIELA Xlll ORD. VITI B 3 LEXIME.

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA Xlll ORD. VITI B.

MË 30 – 6 – 2024

TRE LEXIME:

Shpëtuar nga vdekja nga Zoti i jetës.
Pavarësisht vuajtjeve që ajo sjell, njeriu e do dëshpërimisht jetën. Uliksit që përpiqet ta ngushëllojë në Haden, Akili i përgjigjet: “Mos e zbukuro vdekjen time, o Odise! Unë do të preferoja, si punëtor, t'i shërbeja një njeriu tjetër në tokë, në vend që të mbretëroja mbi të vdekurit". Ndryshe ishte koncepti i egjiptianëve, për të cilët vdekja ishte "jetë e përhershme" në një mbretëri të mrekullueshme, që ndodhet në perëndim, e ndriçuar nga perëndia e Diellit, nga agimi deri në muzg, kur këtu bie terr.
Besimi në ekzistencën e një jete përtej vdekjes dhe, midis grekëve, në pavdekësinë e shpirtit u vendos shpejt në të gjithë popujt e lashtë. Në mënyrë të pashpjegueshme, kjo nuk ndodhi në mesin e hebrenjve, të cilët, meqenëse lindën si popull në Egjipt, lejuan të kalonin më shumë se një mijë vjet para se të fillonin të besonin në një jetë përtej vdekjes.
Ata shpallën, po, Zotin "Perëndinë e jetës" (Nm 27,16), por gjithmonë në një këndvështrim tokësor. "Në ty është burimi i jetës", këndoi psalmisti, por me jetë ai donte të thoshte "shëndet dhe bekim" (Sir 34,17), në një tokë pjellore, me të korra të bollshme, pasardhës të shumtë dhe, më në fund, vdekjen "e vjetër dhe plot ditë” (Za. 35,29), si duajt e pjekura që merren nga fusha (Jobi 5,26). Termi "pavdekësi" nuk shfaqet as në Biblën Hebraike.
Ngadalësia e Izraelit në arritjen e pohimit të qartë të jetës së përjetshme është e çmuar dhe ndriçuese: na bën të kuptojmë se, përpara se të besojmë në ringjalljen dhe në një botë të ardhshme, është e nevojshme të vlerësojmë dhe ta duam, me pasion, jetën në këtë botë, si Zoti e vlerëson dhe e do atë.

Për të përvetësuar mesazhin, ne do të përsërisim:
“Nga Zoti mësova ta dua jetën, çdo shprehje të jetës”.


LEXIMII I PARË: Sap 1,13-15; 2,23-24.

13 Hyji nuk e krijoi vdekjen
dhe nuk i gëzohet humbjes së të gjallëve.
14 Sepse gjithçka krijoi që të jetojë:
dhe në botë breznitë janë shpëtimprurëse.
E në to nuk ka vrer shkatërrues
dhe Nëntoka nuk e sundon tokën:
15 sepse drejtësia është e pavdekshme.
2,23 E pra Hyji e krijoi njeriun që të mos prishet
dhe e bëri atë shëmbëllesë të përngjasimit të vet
24 por, prej smirës së djallit, vdekja hyri në botë
dhe do ta shijojnë ata që i përkasin atij.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Disa shekuj para Krishtit, Jobi tha:
"Njeriu që gënjen nuk do të ringjallet,
për sa kohë të zgjasin qiejt,
ai nuk do të zgjohet,
as nuk do të zgjohet nga gjumi" (Jb.14,12: Përkthimi nga Bibla e C.E.I),
dhe, pas tij, Qohelet i mençur ishte ende i bindur se
“fati i bijve të Adamit e të kafshëve është po i njëjti;
siç vdes njeriu, vdesin edhe ato” (Qo. 3,19).
Deri në mesin e shekullit të II para Krishtit, të gjithë në Izrael besonin se të vdekurit jetonin në një gjumë të përhershëm në tokën e errësirës, një vend të errësirës dhe çrregullimit, ku drita është si errësira:
“20 Janë të shkurtëra ditët e jetës sime!
Më lejo, pra, edhe pak të gëzohem
21 derisa të nisem për udhë që s’ka kthim,
në dheun e territ e të hijes së vdekjes,
22 në tokë errësire edhe krejt të errët,
në mbretëri të vdekjes ku s’ka asnjë rregull,
ku banon tmerri i përhershëm” (Jb. 10,20-22).
Në kohën e Jezusit, mentaliteti kishte ndryshuar thellësisht. Saducenjtë pohuan se vdekja shënon fundin e gjithçkaje, por shumica e njerëzve ndanë doktrinën e farisenjve që besonin në ringjalljen e të vdekurve. Thënia ishte më e mirë: "Dita në të cilën njeriu vdes, është më e mirë se dita kur lindi". Në fakt, ne nuk festojmë dhe nuk bëjmë festë ditën kur fillojmë një udhëtim të gjatë dhe të rrezikshëm, por gëzohemi dhe bëjmë festë kur përfundojmë një udhëtim të lumtur.
Ky imazh i rabinëve është sugjestionues, por nuk i përgjigjet pyetjes më shqetësuese: "Pse duhet të vdes?". Ne vijmë nga hiçi, i hapim sytë dritës dhe dashurohemi me jetën, pastaj ajo përfundon me një frymë:
“Mos harro: avull është kjo jeta ime,
sytë e mi fat të mirë s’do të shohin” (Jb. 7,7),
“Me kohë emri ynë do të harrohet,
Askujt s’do t’i kujtohen veprat tona,
Jeta jonë do të kalojë si gjurmët e resë,
Do të shpërndahet si shpërndahet mjegulla
Që e vënë në të ikur rrezet e diellit,
Që zhduket nga nxehtësia e tij” (Ur. 2,4).
Një forcë e paepur dhe e pamëshirshme na rrëmben dhe na tërheq përsëri në hiç, në pluhurin nga i cili jemi marrë. Ndoshta Zoti na krijoi sipas shëmbëlltyrës së tij dhe vendosi një dialog dashurie me ne për të na ekspozuar ndaj kësaj talljeje mizore?
Autori i librit të Urtësisë, i cili ka jetuar në Aleksandri të Egjiptit në kohën e Jezusit, e hedh poshtë këtë këndvështrim dhe shprehet kategorikisht:
“Hyji nuk e krijoi vdekjen
dhe nuk i gëzohet humbjes së të gjallëve.
Sepse gjithçka krijoi që të jetojë:
dhe në botë breznitë janë shpëtimprurëse.
E në to nuk ka vrer shkatërrues
dhe Nëntoka nuk e sundon tokën:
sepse drejtësia është e pavdekshme” (v. 13-15).
Zoti nuk e krijoi vdekjen dhe nuk gëzon shkatërrimin e të gjallëve. Ai krijoi gjithçka në ekzistencë; krijesat e botës janë të shëndosha, në to nuk ka asnjë helm vdekjeje. Jeta e njeriut nuk është e krahasueshme me valët e detit që ngrihen dhe zhduken pa lënë gjurmë të kalimit të tyre. Zoti nuk mund të luajë me njeriun ashtu siç luan era me ujërat.

Nëse nuk vjen nga Zoti, atëherë nga vjen vdekja?
“…prej smirës së djallit, vdekja hyri në botë
dhe do ta shijojnë ata që i përkasin atij” – përgjigjet leximi ynë (v. 24).
Një deklaratë tronditëse! Pra, nëse njerëzit nuk do të kishin mëkatuar, nuk do të kishin vdekur kurrë? Shkenca e mohon kategorikisht këtë deklaratë. Vdekja biologjike ka ekzistuar gjithmonë: organizmi i njeriut, si ai i çdo gjallese tjetër, dobësohet, konsumohet dhe përfundon ciklin e tij me kalimin e viteve.
Kjo nuk është vdekja që ngjalli frikë te izraeliti i devotshëm i kohës së Jezusit. Njeriu i drejtë e dinte se ishte i destinuar për jetën; vdekja e tij, në librin e Urtësisë, përkufizohet si "largim", "çlirim", "transferim" te pjesa tjetër e Zotit, "eksod" nga skllavëria në liri, për këtë arsye ai nuk u frikësua. Kalimi në një jetë më të mirë nuk mund të konsiderohej një dënim.
Pra, cila vdekje u fut në botë nga mëkati?
Vargu që i paraprin pasazhit tonë na ndihmon të kuptojmë:
“Mos e kërkoni vdekje me gabimet e jetës suaj,
Dhe mos e rrënoni veten me vepra të duarve tuaja” (Ur. 1,12).
Kjo është ajo që shkakton vdekjen: mëkati. Ata që ushqejnë urrejtjen, hakmerren, janë të dhunshëm, ata që bëjnë një jetë të pamoralshme, edhe nëse gëzojnë shëndet të shkëlqyer, kanë shkatërruar pjesën më të mirë të vetes.
Leximi i sotëm përfundon:
“…prej smirës së djallit, vdekja hyri në botë
dhe do ta shijojnë ata që i përkasin atij” (v. 24).
Ata që janë në anën e djallit, e përjetojnë vdekjen. Nuk po flitet për vdekje biologjike, kjo është një ngjarje, jo një e keqe absolute. Njeriu me të vërtetë vdes vetëm kur pushon së dashuruari, kur kthehet në vetvete dhe bëhet egoist, kur distancohet nga Zoti dhe nga mençuria e tij që tregon "rrugën e jetës" (Pr. 13,14), që është "burimi" i jetës" (Pr. 3,18).
Kushdo që na fut në këtë gjendje të vdekjes është djalli, ai është forca e keqe e pranishme në çdo njeri dhe që na largon nga Zoti.
Autori i librit të Urtësisë tregon se e ka përvetësuar mirë mesazhin biblik. Në librat e shenjtë të Izraelit riafirmohet vazhdimisht se kushdo që zgjedh mëkatin, vendos vdekjen e tij. I thotë Moisiu popullit:
“15 “Shiko! Unë sot po të lus ndër sy të tu me jetën e lumturinë po edhe me vdekjen e mjerimin. 16 Nëse do t’i dëgjosh urdhërimet e Zotit, Hyjit tënd, që unë sot po t’i urdhëroj: ta duash Zotin, Hyjin tënd, të ecës urdhërimeve të tija, t’i mbash urdhërimet, ligjet e rregulloret e tija, atëherë do të jetosh. Për më tepër, Zoti do të të shtojë e do të të bekojë në tokën që po hyn për ta trashëguar. 17 Por, nëse zemra jote shmanget e nuk do të dëgjosh dhe, i ngashënjyer nga gabimi, shkon e adhuron dhe u shërben zotave të tjerë, 18 unë sot po ju parakallëzoj: do të zhdukeni fare e do të vdisni në një kohë të shkurtër në tokën që, pasi ta keni kaluar Jordanin, do të hyni për ta trashëguar.
19 Thërras sot për dëshmitarë kundër jush qiellin e dheun: jua vura para jetën e vdekjen, bekimin e mallkimin. Zgjidhe, pra, jetën, që të jetosh ti e trashëgimtarët e tu, 20 e duaje Zotin, Hyjin tënd, dëgjo zërin e tij, qëndroji besnik ‑ sepse ai është jeta jote, gjatësia e ditëve të tua ‑ që të banosh në tokën për të cilën Zoti iu përbetua etërve të tu Abrahamit, Izakut e Jakobit, se do t’ua japë” (Dt. 30,15-20).


LEXIMI I DYTË: 2 Cor 8,7.9.13-15.

7 Prandaj, sikurse edhe në çdo gjë tjetër dalloheni në shenjë ‑ në fe, në fjalë, në dije e në çdo kujdes, në dashurinë tuaj ndaj nesh ‑ dallohuni edhe në këtë bujari!
8 Nuk po ju urdhëroj, por, duke ju treguar kujdesin e të tjerëve, ju jap mundësinë ta tregoni vërtetësinë e dashurisë suaj. 9 Sepse, ju e njihni bujarinë e Zotit tonë Jezu Krishtit, i cili, duke qenë i pasur, u bë për ju i varfër, që ju të bëheni të pasur me anë të varfërisë së tij…
13 Porse, merret vesh se jo ju të ngushtoheni e të tjerëve t’u lehtësohet, por ‑ për një lloj barazimi. 14 Në këtë rast ‑ çka ju keni më tepër, të plotësojë sa atyre u mungon, kështu që, një ditë, teprica e tyre ta plotësojë mungesën tuaj ‑ që të bëhet barazi, 15 siç thotë Shkrimi i shenjtë:
‘Asgjë nuk i teproi atij që bashkoi shumë,
dhe asgjë nuk i mungoi atij që bashkoi pak’.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Gjatë sundimit të Klaudit (41-54 pas Krishtit) u regjistruan zi buke të ndryshme në provincat e Perandorisë Romake. Edhe Palestina, një rajon tashmë shumë i varfër, nuk u kursye dhe komunitetet e krishtera u gjendën disa herë në situata emergjente.
Në Jerusalem, në fund të një debati të gjallë me apostujt, Pali ishte zotuar solemnisht të ndihmonte të varfërit e popullit të tij, duke kujtuar detyrën e solidaritetit me të krishterët e kishave që ai themeloi në territorin pagan (Gal. 2,10).
Pikërisht në Korint, për herë të parë dhe me sugjerimin e të krishterëve të atij qyteti, Pali mendoi të niste një mbledhje parash për të ndihmuar vëllezërit.
Siç ndodh shpesh me iniciativat e mira, qëllimet e mira fillestare pasohen shpejt nga një ftohje e entuziazmit, apatia dhe mosinteresimi ia mposhtin gjithë këta vendime të mira dhe realizimi i projektit fillimisht vonohet, pastaj ndalet plotësisht. Kështu ndodhi në Korint.
Duke u shkruar të krishterëve të atij komuniteti, Pali kujton, para së gjithash, përkushtimin që kishin marrë dhe, për t'i nxitur ata, citon bujarinë e treguar nga thesalonikasit dhe filipianët:
"3 Them të vërtetën: ata vullnetarisht sipas mundësisë, dhe madje përtej mundësisë, 4 na u lutën me gjithë shpirt ta kenë hirin të marrin pjesë në këtë shërbesë në dobi të shenjtërve. 5 Madje, jo ashtu si shpresuam, por më së pari veten ia falën Zotit e, pastaj, edhe neve, sipas vullnetit të Hyjit. 6 Atëherë i bëmë lutje Titit që, sikurse filloi, ta kryejë ndër ju këtë vepër bujarie” (2 Kor. 8,3-5).
Të ngjallësh pak xhelozi dhe imitim të shenjtë, në rrethana të caktuara, mund të jetë një mundësi e shkëlqyer.
Apostulli nuk e sheh të arsyeshme të imponohet me urdhra drastikë, edhe sepse kundërshtarët e tij kanë përhapur thashetheme keqdashëse për të. Thuhet se, përmes kësaj mbledhjeje, ai synon të arrijë një objektiv të fshehur: të fitojë meritat e popullit të tij. Për këtë arsye, ai preferon ta bazojë nxitjen e tij për bujari në dy motive teologjike.
I pari është shembulli i Krishtit: "Ai, megjithëse ishte i pasur, u bë i varfër për ju" (v. 9).
Mbledhja e parave nuk është një akt i thjeshtë bujarie, është shenjë se komuniteti ka asimiluar mendimet dhe ndjenjat e Krishtit, është dëshmi e vërtetësisë së besimit, sepse është një manifestim i dashurisë së lirë, që përbën përsosmërinë e jetës së të krishterëve.
Arsyeja e dytë është nevoja për të krijuar kushte barazie (v. 13-14).
Ndarja e të mirave nuk është një aspekt margjinal dhe fakultativ i propozimit ungjillor, është një kërkesë thelbësore e thirrjes së krishterë.
Nuk bëhet fjalë për ta ulur veten në varfëri për të ndihmuar të tjerët, por për të treguar se besimi te i Ngjalluri na ka bërë të kuptojmë vlerën relative të të mirave të kësaj bote.
Pali përfundon me një kujtim biblik domethënës (v. 15). Në shkretëtirë, izraelitët kishin marrë urdhër nga Perëndia që të mblidhnin vetëm sasinë e manës që do të konsumonin në një ditë; nuk duhej të kishte mbetur asnjë. Dikush u përpoq të merrte më shumë seç duhej, por në mëngjes e gjetën të kalbur dhe plot krimba. Ishte mësimi që Zoti synonte t'i jepte popullit të tij: të mirat e nevojshme për jetën nuk mund të grumbullohen, ato duhet të lihen në dispozicion të atyre që kanë nevojë, ato duhet të ndahen.


UNGJILLI: Mk 5,21-43.

21 Kur Jezusi përsëri kaloi me barkë në anën tjetër, ngarendi tek ai turmë e madhe populli. Ai zuri vend në breg të detit. 22 Erdhi një nga kryetarët e sinagogës, që quhej Jair, e, kur e pa, ra në gjunjë para tij 23 dhe i lutej shumë: “E kam vajzën në fill të vdekjes! Eja, vëri duart mbi të që të shërohet e të jetojë!” 24 Jezusi shkoi me të. I shkonte pas një turmë e madhe dhe furej rreth tij nga çdo anë.
25 Një grua ishte e sëmurë që prej dymbëdhjetë vjetësh nga derdhja e gjakut. 26 Hoqi shumë keq ndër mjekë të ndryshëm e shpenzoi gjithçka pati pa farë dobie ‑ por, ishte edhe më keq. 27 Ajo kishte dëgjuar për Jezusin, hyri në turmë e, pas shpinës, ia preku petkun Jezusit. 28 I thoshte mendja: “Nëse ia prek vetëm petkat, do të shërohem”. 29 Aty për aty iu ndal gjaku e në trupin e vet ndjeu se u shërua nga sëmundja.
30 Jezusi përnjëherë e ndjeu në vete fuqinë që shpërtheu prej tij, u soll në mes të turmës e tha: “Kush m’i preku petkat?”
31 Nxënësit e tij iu përgjigjën: “Po a s’e sheh popullin si të furet në katër anët e thua: ‘Kush më preku’“
32 Ai shikoi përreth për të parë atë që e kishte prekur.
33 Gruaja, plot frikë e tmerr, sepse e dinte se ç’i ndodhi, u afrua, ra me fytyrë për dhe para tij dhe tregoi tërë të vërtetën. 34 Ai i tha: “Bijë, feja jote të shpëtoi! Shko në paqe! Dhe ji e shëruar nga sëmundja jote!”
35 Ndërsa Jezusi ende po fliste, erdhën prej shtëpisë së kryetarit të sinagogës dhe i thanë: “Vajza jote vdiq. Pse ta trazosh më Mësuesin?” 36 Kur Jezusi dëgjoi ç’thanë, i tha kryetarit të sinagogës: “Mos ki frikë! Ti vetëm beso!” 37 Jezusi nuk lejoi ta përcjellë askush tjetër, përveç Pjetrit, Jakobit e Gjonit, vëllait të Jakobit. 38 Arritën te shtëpia e kryetarit të sinagogës. Jezusi vuri re një pështjellim të madh e njerëz që qanin e vajtonin me zë të lartë. 39 Hyri dhe u tha: “Pse bërtitni e vajtoni? Fëmija nuk ka vdekur, por fle.” Ata e përqeshën.
40 Jezusi atëherë i nxori përjashta të gjithë. Me vete mori të atin e t’ëmën e fëmijës e përcjellësit e vet dhe hyri atje, ku ishte fëmija. 41 E kapi fëmijën për dore e i tha: “Talitha kum!” që do të thotë: “Vajzë, unë po të them: çohu!” 42 Vajza aty për aty u ngrit e nisi të ecë. Ishte dymbëdhjetë vjeçe. Të gjithë mbetën pa masë të habitur. 43 Jezusi u urdhëroi rreptësisht të mos ia tregojnë askujt ngjarjen dhe u tha t’i japin vajzës të hajë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ungjilli i sotëm na propozon dy mrekulli, të futura njëra në tjetrën. Në vargjet e parë, Jairi, një nga drejtuesit e sinagogës, hyn në skenë dhe shkon te Jezusi për t'i kërkuar që të shkojë dhe të vërë duart mbi vajzën e tij që do të vdesë (v. 21-24). Pastaj tregohet shërimi i një gruaje që vuante “që prej dymbëdhjetë vjetësh nga derdhja e gjakut”(v. 25-34), më në fund ai rifillon historinë e sëmundjes, vdekjes dhe ringjalljes së vajzës së Jairit (v. 35-43).
Le të fillojmë me shërimin e gruas që vuan nga një hemorragji e pashërueshme (v. 25-34). Sëmundja përshkruhet me gjithë ashpërsinë e saj: ka zgjatur dymbëdhjetë vjet, nuk përmirësohet, përkundrazi, vazhdon të përkeqësohet, asnjë mjek nuk ka arritur ta shërojë, e ka detyruar pacienten të shpërdorojë të gjitha kursimet e saj, është e bezdisshme dhe poshtëruese, ndikon tek femrat në intimitetin e tyre, në atë pjesë të trupit që duhet të jetë burimi i jetës dhe është mbi të gjitha shkak i papastërtisë fetare. Gjaku është simboli i jetës, por kur del nga trupi kujton vdekjen, shkakton neveri dhe frikë. Ligji përcakton që kushdo që rrjedh gjak nuk pranohet në festa dhe mbledhje të komunitetit dhe shmanget nga të gjithë, sikur të ishte lebroz. Kushdo që ka kontakt, qoftë edhe rastësisht, me të është i detyruar t'u nënshtrohet ceremonive të ndërlikuara përpara se të rifillojë jetën normale:
“25 Gruaja që vuan për shumë ditë prej derdhjes së gjakut jo në kohën e pastrimit mujor ose nuk i pushon derdhja mujore e gjakut, derisa të vuajë nga kjo sëmundje, le të jetë e papastër si të ishte në derdhjen mujore të gjakut. 26 Çdo shtrojë në të cilën të flejë dhe send në të cilin të rrijë, le të jetë i papastër. 27 Kushdo t’i prekë ato, le të jetë i papastër; le t’i lajë petkat e veta dhe ai vetë le të lahet me ujë dhe le të mbetë i papastër deri në mbrëmje” (Lev 15,25-27).
Ashtu si të gjithë njerëzit e sëmurë, të margjinalizuar dhe të përbuzur (Mk 6,56), edhe kjo grua e papastër ndjen brenda vetes një shtysë të papërmbajtshme për t'u afruar më shumë me Jezusin, për ta "prekur" atë. “Nëse mund të prek vetëm mantelin e tij – mendon ajo – do të shërohem”.
Dy gjëra e pengojnë këtë takim: frika e shkeljes së dispozitave rigoroze të ligjit dhe barriera e krijuar nga turma e pamasë që grumbullohet rreth Mjeshtrit. Prandaj vendimi për të vepruar fshehurazi. Ajo i afrohet Jezusit nga mbrapa, prek mantelin e tij dhe, sikur të ishte goditur nga një forcë e papritur e jetës, gruaja ndihet e shëruar.
Deri tani fakti. Tani le të shqyrtojmë detajet që na lejojnë të kuptojmë "shenjën" me mesazhin e saj përtej mrekullisë.
Jemi përballë një gruaje pa emër, e cila ka dymbëdhjetë vjet që është e papastra.
Ungjilltari dëshiron të nënvizojë numrin dymbëdhjetë, në fakt ai e merr përsëri më vonë, kur flet për moshën e vajzës së Jairit: "Ajo ishte dymbëdhjetë vjeçe" (v. 42). Dymbëdhjetë është simboli i popullit të Izraelit, i cili - siç e kam theksuar disa herë - është një emër femëror.
Papastërtia e gruas dhe pajetësia e vajzës së vogël tregojnë, në gjuhën simbolike të ungjilltarit, gjendjen dramatike të gruas “Izrael”, udhërrëfyesit shpirtërorë të së cilës jo vetëm që nuk janë në gjendje t'i shërojnë dobësitë e saj, por ndjejnë neveri, ikin nga mjerimet e saj dhe ata nuk e favorizojnë, përkundrazi pengojnë takimin me atë që mund të komunikojë shpëtimin.
Sëmundja është padyshim një formë vdekjeje. Psalmisti e konsideroi atë një hap drejt mbretërisë së jetës së përtejme:
“3 O Zot, Hyji im, unë të thirra e ti më shërove,
4 ti, o Zot, ma nxore shpirtin nga Nëntoka, më ktheve në jetë që të mos zbres në varr” (Ps. 30,3-4).
Kontakti me një person të sëmurë dhe të papastër çon në një ulje të jetës. Të gjithë kishin frikë prej saj.
Jezusi merr një qëndrim të veçantë: ai nuk i shmang në asnjë mënyrë ata që konsiderohen të papastër, ai lejon që të afrohet, të preket dhe nuk nxiton për të kryer pastrimet rituale të përshkruara nga libri i Levitikut. Ai është i vetëdijshëm për zotërimin e një force jetësore që nuk mund të preket nga asnjë formë e vdekjes dhe dëshiron që këtë ta dinë të gjithë, prandaj e thërret gruan dhe e vendos në mes, jo për ta poshtëruar, por që secili të shohë gjendjen e tij, të pasqyruar në të sajën.
Gruaja i paraqitet Jezusit "e frikësuar dhe duke u dridhur", sikur të ishte mëkat të ishte e sëmurë, të ndihej e papastër, të ndjente nevojën për të kërkuar ndihmën e Jezusit.
Nuk ka asnjë sëmundje, as fizike, as morale, që e justifikon refuzimin ose që përbën një pengesë për t'iu afruar Perëndisë. Përpara Zotit, të gjithë njerëzit janë të papastër, por ata bëhen të pastër nga takimi me të dërguarin e tij, me Krishtin. Vetëm hipokritët mund ta konsiderojnë veten të shenjtë dhe të ngrenë barriera për të mos u grumbulluar së bashku me mëkatarët. Ata nuk kanë nevojë të "prekin" Jezusin, ata mashtrojnë veten duke menduar se tashmë janë në shëndet të përsosur.
Qëndrimi i Krishtit ndaj grave është një ftesë për të mos ndjerë kurrë siklet, për të mos ikur nga ato që konsiderohen të papastra. I krishteri nuk ka frikë të humbasë dinjitetin ose reputacionin e tij të mirë duke u afruar ose duke e lejuar veten të preket nga ata që të gjithë përpiqen t'i shmangin. E vetmja gjë për të cilën duhet të interesohet është të gjejë një mënyrë për t'i rikthyer jetën një vëllai. Nëse për këtë arsye duhet të sfidojë edhe thashethemet dhe keqdashjen e “njerëzve të mirë”, nuk ka pse të shqetësohet shumë për këtë.
Një forcë jete buron nga Jezusi, por jo të gjithë ata që e prekin atë materialisht e marrin atë. Në ungjillin e sotëm vërejmë se ka një turmë të madhe rreth tij (v. 31). Këta nuk janë armiq, por dishepuj, njerëz shumë të afërt me të, që ndoshta e shtyjnë dhe e pengojnë. Megjithatë ai pretendon se vetëm një person e "preku" atë. Vetëm ajo grua e sëmurë e preku “me besim”. “Bijë, besimi yt të shpëtoi”, i thotë ai, vetëm ti, mes kaq shumë njerëzve, ke mundur ta mirëpresësh dhuratën e Zotit.
Turma përfaqëson të krishterët e sotëm që janë pranë Mjeshtrit, kanë mundësi ta dëgjojnë fjalën e tij dhe ta “prekin” në sakramente, veçanërisht në Eukaristi. Nëse jeta e tyre nuk transformohet, nëse "sëmundjet" e tyre nuk shërohen dhe veset dhe mëkatet e tyre mbeten gjithmonë të njëjta, nëse karakteri i tyre i paepur nuk modifikohet dhe fjalët e tyre ofenduese nuk ulen, do të thotë se ata janë ende "turma": janë si turma që e rrethon Krishtin, duke mos e “prekur” kurrë mantelin e tij; kanë kontakt sipërfaqësor dhe të jashtëm me të, fjala e tij është një tingull që hyn në vesh, por nuk arrin në zemër.
Le të kalojmë te episodi i dytë, ai i vajzës së Jairit:
“21 Kur Jezusi përsëri kaloi me barkë në anën tjetër, ngarendi tek ai turmë e madhe populli. Ai zuri vend në breg të detit. 22 Erdhi një nga kryetarët e sinagogës, që quhej Jair, e, kur e pa, ra në gjunjë para tij 23 dhe i lutej shumë: “E kam vajzën në fill të vdekjes! Eja, vëri duart mbi të që të shërohet e të jetojë!” 24 Jezusi shkoi me të. I shkonte pas një turmë e madhe dhe furej rreth tij nga çdo anë… 35 Ndërsa Jezusi ende po fliste, erdhën prej shtëpisë së kryetarit të sinagogës dhe i thanë: “Vajza jote vdiq. Pse ta trazosh më Mësuesin?” 36 Kur Jezusi dëgjoi ç’thanë, i tha kryetarit të sinagogës: “Mos ki frikë! Ti vetëm beso!” 37 Jezusi nuk lejoi ta përcjellë askush tjetër, përveç Pjetrit, Jakobit e Gjonit, vëllait të Jakobit. 38 Arritën te shtëpia e kryetarit të sinagogës. Jezusi vuri re një pështjellim të madh e njerëz që qanin e vajtonin me zë të lartë. 39 Hyri dhe u tha: “Pse bërtitni e vajtoni? Fëmija nuk ka vdekur, por fle.” Ata e përqeshën.
40 Jezusi atëherë i nxori përjashta të gjithë. Me vete mori të atin e t’ëmën e fëmijës e përcjellësit e vet dhe hyri atje, ku ishte fëmija. 41 E kapi fëmijën për dore e i tha: “Talitha kum!” që do të thotë: “Vajzë, unë po të them: çohu!” 42 Vajza aty për aty u ngrit e nisi të ecë. Ishte dymbëdhjetë vjeçe. Të gjithë mbetën pa masë të habitur. 43 Jezusi u urdhëroi rreptësisht të mos ia tregojnë askujt ngjarjen dhe u tha t’i japin vajzës të hajë” (vv. 21-24.35-43).

Elementi që e bashkon këtë mrekulli me atë të mëparshmen është besimi që shpëton.
Këtu nuk përballemi me një sëmundje të rëndë, por me një situatë të dëshpëruar, me vdekje. A mund të bëjë ende diçka forca e jetës që Jezusi u komunikon të sëmurëve në një rast ekstrem si ky? Nga ana njerëzore duket se nuk ka asgjë më shumë për të pritur, megjithatë Jezusi i rekomandon kreut të sinagogës: "Mos ki frikë, vetëm vazhdo të kesh besim!".
Është një mesazh i padëgjuar: fuqia e tij për të dhënë jetë, nuk ndalet as përballë armikut më të madh të njeriut, vdekjes.
Duke e zgjuar vogëlushen nga gjumi i vdekjes, ai tregon se besimi tek ai mund ta arrijë edhe këtë fitore. Jezusi nuk fiton mbi vdekjen sepse i shton disa vite jetës së njeriut në këtë botë. Nëse besimi tek ai do të arrinte vetëm këtë rezultat, nuk mund të bëhej fjalë për një fitore përfundimtare, në fund vdekja do të kishte ende avantazhin. Jezusi e mposhti vdekjen sepse e shndërroi në lindje, sepse e bëri kalim drejt jetës së pafund.
Më pas ai dëshiron të na thotë se, për ata që kanë besim tek ai, nuk ka situata të pakthyeshme. Përballë atyre që paraqesin vetëm disa defekte të vogla, atyre që kryejnë disa gabime fyese, i dorëzohen ndonjë dobësie, njerëzit nuk e kanë të vështirë të pranojnë se besimi në Krishtin mund të marrë rezultate të shkëlqyera; por kur ndeshemi me njerëz që e kanë shkatërruar plotësisht ekzistencën e tyre, që janë të shthurur dhe praktikisht "të vdekur", pothuajse të gjithë dekurajohen dhe mendojnë si miqtë e Jairit, vazhdojnë të përsërisin: "Mjaft, nuk ia vlenmë, nuk ia vlen të këmbëngulësh, mos e shqetëso më Mjeshtrin”.
Këtyre njerëzve që tundohen të humbasin shpresën se diçka mund të ndryshojë ende, Jezusi u përsërit: "Mos kini frikë, thjesht vazhdoni të keni besim". Ata që besojnë në të do të shohin, edhe sot, ata që nga të gjithë i konsiderohen përfundimisht "të vdekur", do "të ringjallen" në jetën e re.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 14 Ord VITI B

MË 7-7-2024


LEXIMI I PARË: Ez. 2, 2 – 5

2 Si tha kështu, një shpirt hyri në mua,
më ngriti në këmbë dhe e dëgjova atë që po fliste me mua.
3 Ai më tha: “Biri i njeriut, unë po të dërgoj te bijtë e Izraelit,
te një popull kryengritësish që kanë çuar kokë kundër meje.
Ata dhe etërit e tyre kanë mëkatuar kundër meje deri në ditën e sotme.
4 Njerëzit, te të cilët po të dërgoj, janë kokëfortë e zemërgurë.
Ti thuaju: Kështu thotë Zoti Hyj!
5 Dëgjuan ose s’dëgjuan ‑ sepse janë pjellë e keqe ‑
megjithatë le ta dinë se në mesin e tyre është profeti!



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA



ZOTI ËSHTË EDHE NË BABILON.


Le të jetë e qartë, fjalët që Zoti i drejtoi Ezekielit, nuk ishin vetëm ato që lexohen në këtë të Dielë në liturgjinë e meshës e që jemi duke studiuar!
Ky tekst është vetëm një pjesë shumë e vogël e rrëfimit të gjatë të thirrjes së Ezekielit, në kapitujt e parë të librit të tij. Liturgjia e fjalës sot na propozon vetëm disa vargje për këtë të Dielë. Dhe kështu thirrja e Zotit do të dukej pak e shkurtër dhe e ashpër; këto vargje do të kishin mjaftuar për të galvanizuar Ezekielin për vite me rradhë? Ndoshta po: Ezekieli ishte një profetë shumë i fortë. Kur Zoti dërgon në një mision, ai gjithmonë jep forcën e nevojshme: për Ezekielin, ishte një vizion madhështor, i paharrueshëm, kujtimi i të cilit tani e tutje do të mbështeste të gjitha përpjekjet e tij. Por për të kuptuar mirë këto pesë vargje, nuk duhet të harrohet klima, dhe konteksti në të cilën kumbuan këto fjalë.
Ne jemi në Babiloni, në fillim të Mërgimit në Babiloni, kur në këtë qytet arriti grupi i parë të Izraelitëve të dëbuar nga Jeruzalemi nga Nabukodonosori në vitin 597. Shumë larg, atje, në kodrën e Sionit, tempulli është akoma në këmbë dhe Zoti qëndron ende atje, meqenëse e premtoi. Por atëherë çfarë mbetet për të mërguarit? Tani larg nga Zoti, nga tempulli, nga qyteti i shenjtë, nga shtepitë e tyre, u kanë mbetur atyre vetëm sytë për të qarë, duke pritur ditë më të mira.
Por tani Zoti po i flet Ezekielit, në Babiloni, larg vendit amë dhe tempullit: ky është lajmi i parë i mire që mund të lexohet në librin e Ezekielit: Zoti nuk është caktuar të qëndrojë në Jeruzalem, ai është gjithashtu i pranishëm në Babiloni, në brigjet e lumit Kebar, ku mërgimtarët dëbohen. Ezekieli sheh qiejt që hapen dhe ai është zhytur në një univers me bukuri të patregueshme: më vonë ai do të përpiqet të tregojë vizionin e tij edhe për të gjithë ata që nuk morën pjesë në këtë aventurë; ai duhet të flasë për diçka në të vërtetë të paimagjinueshme: një univers flakësh, zjarrish, gurësh të çmuar, pishtarësh të gjallë me fytyra njerëzish, kafshësh me krahë, që lëviznin duke e mbartur karrocën që mbante fronin e Zotit. Sigurisht, misioni i tij do të jetë shumë i vështirë, por zjarri që buron nga froni i Zotit sapo ka ndezur shpirtin e Ezekielit: ai është i armatosur për misionin e tij që duhet të jetë e vështirë: "Bir njeriu, unë të dërgoj te bijtë e Izraelit, te një komb rebel që është rebeluar kundër meje...”.
Mbase jemi mësuar të besojmë se njerëzit në Mërgim në Babiloni ishin të bashkuar rreth priftërinjve dhe profetëve të tyre, në besnikëri ndaj Ligjit dhe shpresës së kthimit. Në fakt, nëse ky tekst duhet të besohet, realiteti nuk ishtë kështu. Ka të ngjarë që atje, në kontakt me idhujtarinë përreth, tundimet për të braktisur besimin hebre ishin shumë të forta. Aq më tepër, nëse dëshiron të mbijetosh larg vendit, duhet të përshtatesh. Disa njerëz ndoshta mendojnë se papajtueshmëria nuk është plani i duhur.
Për më tepër, në atë kohë, lindi një pyetje: nëse ne jemi populli i mundur, a nuk është kjo prova që Zoti ynë është më pak i fuqishëm se të tjerët? Dhe, papritmas, disa u tunduan të ndryshojnë fenë e tyre.



CA REBELË QË KANË NEVOJË PËR ZOTIN.


Mund të mendohet, duke lexuar këta rreshta, se profeti do të ketë shumë për të bërë: fjala "rebelë" del disa herë nën pendën e tij: "Është një popull kryengritësish që kanë çuar kokë kundër meje. Ata dhe etërit e tyre kanë mëkatuar kundër meje deri në ditën e sotme. Njerëzit, te të cilët po të dërgoj, janë kokëfortë e zemërgurë" (v.3-4). Ne mund të diagnostikojmë një "rebelim bashkëlindur" në një farë mënyre! Tema e njohur shumë më parë se Ezekiel: tashmë Moïsiu u ankua për këtë: nuk është rastësi që ai kishte transformuar emrin e skenës së Rephidim në Sinai në Massa dhe Meriba (provë dhe grindje) në kujtim të akuzave të vazhdueshme të njerëzve kundër Zotit dhe kundër vetvetes gjatë Eksodit.
Shekuj më vonë, në kohën e Mërgimit, saktësisht, duke medituar për këtë përvojë të ashpër të Moisiut, libri i Ligjit të Përtërirë e bëri atë të thoshte: "Le të të bjerë në mend dhe mos e harro assesi sesi e bëre të hidhërohet në shkretëtirë Zoti, Hyji yt. Që prej ditës që dole nga Egjipti, derisa arritët këtu, gjithmonë i keni kundërshtuar Zotit... E atëherë më tha :’Mirë po e shoh se ky popull është kokëtrashë! (Dt 9, 7. 13).
Në tekstin e sotëm, qortimi është veçanërisht i ashpër: sepse njerëzit krahasohen me vetë Faraonin, modelin e ngurtësimit të zemrës! Në vargun 4, kur profeti tha: " Njerëzit, te të cilët po të dërgoj, janë kokëfortë e zemërgurë" Ezekjeli përdor saktësisht të njëjtën fjalë hebraike që karakterizonte mbretin e Egjiptit në librin e Eksodit: "Por zemra e faraonit iu ngurua dhe nuk deshi t’i dëgjojë ata po ashtu si kishte thënë Zoti" (Dal 7:13). Prandaj është qortimi më i madh. Dhe ja, Ezekieli është paralajmëruar mirë; dhe këta njerëz janë aq rebelë saqë profeti, pa dyshim, do të ketë shumë për të bërë për t'u dëgjuar dhe për të justifikuar autoritetin e tij; kjo është arsyeja pse ai bën të jetë e qartë se ai nuk flet për veten e tij: "Si tha kështu, një shpirt hyri në mua, më ngriti në këmbë dhe e dëgjova atë që po fliste me mua".
Në ajetin vijues, Zoti do ta ftojë zëdhënësin e tij të jetë i guximshëm: "E ti, biri i njeriut, mos ua ki frikën as mos u tremb nga fjalët e tyre: megjithëse je i rrethuar me murriza e ferra e banon me galloma. Fjalët e tyre mos i druaj as fytyra e tyre të mos të të shtijë frikë, sepse janë pjellë mëkatare.Ti tregoju fjalët e mia, le të dëgjojnë ose le të mos dëgjojnë, sepse janë njerëz kundërshtarë. "(Ez. 2, 6-7).
Por, saktësisht, përmes vetë gravitetit të qortimeve të drejtuara nga Zoti për popullin e tij, ne mund të lexojmë Lajmin e dytë shumë të mirë të tekstit të kësaj të diele: ky popull është i vështirë dhe rebel, kështu qoftë; mirë, edhe kjo nuk e ndalon besnikërinë e Zotit ndaj Besëlidhjes së tij: cilido qoftë qëndrimi i tyre, qoftë duke dëgjuar apo refuzuar, "ata do ta dinë që ka një profet midis tyre”. Përkthehet, ata do ta dinë që Zoti vazhdon t'u flasë, t'i thërrasë."Dëgjoni, bir njeriu, mos kini frikë prej tyre dhe mos kini frikë nga fjalët e tyre, ju jeni në mes të kundërshtarëve dhe ferrave., Ju jeni ulur mbi akrepat; mos kini frikë nga fjalët e tyre dhe mos kini frikë nga fytyrat e tyre, sepse ata janë një racë rebelësh. Do t'u thuash atyre fjalët e mia, pavarësisht nëse ata ju dëgjojnë ose nuk ju dëgjojnë: ata janë rebelë. »(Ez 2, 6).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 14 Ord VITI B

MË 7-7-2024


Ps. 123, 1-2. 3-4

Drejt teje po i lartësoj sytë, e mi,
drejt teje që banon në qiell.
2 Ja, porsi sytë e shërbëtorëve
drejt dorës së zotërinjve të vet,
porsi sytë e shërbëtores
drejt duarve të zonjës së vet,
ashtu priren sytë tanë drejt Zotit, Hyjit tonë,
derisa të ketë mëshirë për ne.
3 Ki mëshirë për ne, o Zot, ki mëshirë për ne,
sepse për së tepërmi na kanë mbuluar me përbuzje.
4 Sepse u ngi së tepërmi shpirti ynë
me përqeshje të të ngopurve,
me përbuzje të krenarëve.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


LUTJA E TË MBJETUARVE PAS MERGIMIT NË BABILONI.

Rreshti i parë i këtij psalmi specifikon se ai është një "kantik i ngjitjeve": domethënë një nga pesëmbëdhjetë psalmet (nga 120 deri në 134) i përbërë tërësisht dhe qëllimisht për t'u kënduar gjatë ngritjes në Jeruzalem gjatë tre pelegrinazheve vjetore . Por nga pesëmbëdhjetë, ky ka një ton shumë të veçantë dhe vetëm historia mund ta hedhë dritë mbi të.
Nëse lexojmë mirë librat e Esdras dhe Nehemiah, pas Mërgimit në Babiloni, të mbijetuarit u kthyen në vend të tyre, në Jerusalem dhe në Palestinë me shumë entuziazmë , me shumë gëzim, plot zjarr, gati për të bërë gjithçka ishte e nevojshme për rindertuar qytetin, tempullin dhe për të rivendosur kultin dhe besimin e tyre : mezi arritën, para se të ishin në gjendje të rindërtonin tempullin, ata rivendosën adhurimin në ambiente të improvizuara. Ata kishin në krah mbrojtjen e Kirit, sunduesit të ri të botës, atë që kishte pushtuar Babiloninë dhe kishte dërguar të internuarit në shtëpi, në vitin 538, me urdhra që të rindërtonin qytetet dhe tempujt e tyre. Por frika i kapi të gjithë njësoj (Ezdra 3,3), sepse në mungesë të tyre, ishin vendosur në Jeruzalem popullatat e tjerët që nuk morën një vështrim shumë pozitiv për kthimin e të mërgimtarëve. Sidoqoftë, këta të fundit filluan të hedhin themelet e Tempullit të ri; Zorobabel kishte marrë përgjegjësinë e operacioneve. Por ata mezi kishin filluar, kur kundërshtimet filluan: konflikti u përshkallëzua aq shumë sa arriti në veshët e administratës persiane dhe puna u ndërpre. Ne kemi disa versione të fakteve, të ndryshme dukshëm, në varësi të burimit: për disa, Zorobabel, udhëheqësi i të ardhurve, të mërguarit që ktheheshin, ishte tepër kërkues ndaj garancive të besnikërisë së njerëzve të vendit që gjithashtu donin të merrnin pjesë në punë. Të tjerët thonë se ishin vendasit ata që denoncuan punën e Zerubbabelit në administratën Persiane si një akt rebelimi dhe revolte të fshehtë. Puna nuk vazhdoi deri në vitin 520 me thirrjen e profetëve Haggai dhe Zakaria.
Ishte në këtë klimë kundërshtimi-dyshimi që lindi lutja e psalmit tonë: ata që u kthyen me Zorobabelin, plot shpresë, nuk pushojnë kurrë të zhgënjehen. Ne lexojmë këtu poshtërimin e tyre. Ata që janë në vend duket se janë njerëz të sistemuar mirë e tani të pasur, dhe jo të varfër si të kthyerit: kush tjetër përveç Zotit mund ti mbrojë e ti ndihmojë që të respektohen të drejtat e këtyre të fundit?:
"Ki mëshirë për ne, o Zot, ki mëshirë për ne,
sepse për së tepërmi na kanë mbuluar me përbuzje.
Sepse u ngi së tepërmi shpirti ynë
me përqeshje të të ngopurve,
me përbuzje të krenarëve" (v. 3-4).
Edhe një herë, me sa duket, besimi nuk paguan!
Shumë kohë më vonë, pelegrinët që "ngjiten" në tempullin e Jeruzalemit për pelegrinazh për tre festa të mëdha vjetore kujtojnë këtë periudhë të vështirë; dhe evokojnë vuajtjet e atyre që kishin rindërtuar Tempullin, përkundër të gjitha mosmarrëveshjeve. Ishtë një gjë e mirë për ata që shkonin në pelerinaxh, të përqafonin dhe prërjetonin ndjenjat e tyre, sepse poshtërimi nuk ka mbaruar dhe përulësia mbetet. Tempulli është rindërtuar, kjo është e sigurt, por Izraeli nuk e ka rifituar pavarësinë e tij të plotë (përveç periudhës së shkurtër Hasmonean, 142-63 para Krishtit), më vonë dhe deri në ardhjen e Mesisë, besimëtarët do të kishin lutur pa u lodhur:
"Ki mëshirë për ne, o Zot, ki mëshirë për ne".

Thirrja për ndihmë ["Drejt teje po i lartësoj sytë e mi,
drejt teje që banon në qiell" (Ps. 123,1)]
merr formulën e psalmit të parë të ngjitjeve, imazhin e syve të ngritur:
" Sytë e mi i çoj drejt maleve:
prej nga do të më vijë mua ndihma?
Ndihma ime vjen prej Zotit,
i cili krijoi qiellin e tokën" ( 120,1).
Kjo është një nga shprehjet e zakonshme të adhurimit dhe besimit ; kthehet katër herë në psalmin e sotëm.


Tema e shikimit, në Bibël, është sinonim i fjalës “besim ndaj Zotit”.
Këtu janë disa shprehje të marra nga psalme të tjerë:
" Sytë e mi përherë i drejtoj te Hyji,
sepse ai i nxjerr këmbët e mia prej lakut”(Ps 25,15);
"Para sysh e kam dashurinë tënde,
jetoj e veproj sipas drejtësisë sate" (26,3);
"U këputa duke lëshuar kushtrim,
m’u tha krejtësisht gurmazi,
m’u mor drita e syve duke pritur Hyjin tim.
" (Ps 69,4);
"Sytë po më shteren prej dëshirës së fjalës sate
e them: “Kur do të ma japësh ngushëllimin?”
(Ps 119.82);
“Sytë po më shteren prej dëshirës së shëlbimit tënd
dhe të fjalës së drejtësisë sate" (Ps 119,123);
"Tek Ti, o Zot, o Hyji im, janë sytë e mi, ty të rashë ndore, mos lejo të birret shpirti im”(Ps 140 / 141,8);
“Sytë e të gjithëve spresojnë në ty, ti u jep ushqim në kohën e duhur ”(Ps 145,15).
Të gjitha këto vargje na tregojnë se në çfarë mase tema e vështrimit është e pranishme në Bibël.



DORA E ZOTIT.

Një imazh tjetër i besimit, referimi në dorën e Zotit: është ajo që ka mbrojtur, udhëhequr, përmbushur gjithmonë Izraelin. Kështu me këta imaxhe evokohet në lutje kalimi i Detit të Kuq: lexohet në Dal. 14,31:"Dhe dorën e fortë që e ushtroi Zoti kundër egjiptianëve. Populli i dha nderim Zotit, e vuri besimin e vet në Zotin dhe në Moisiun, shërbëtorin e tij". Izraeli pa që me atë dorë të fuqishme Zoti kishte vepruar kundër Egjiptit; dhe pastaj në librin e Josuheut, 4, 23-25, lexojmë: "‘Izraeli e ka kaluar këtu Jordanin terikut, sepse Zoti, Hyji juaj, i thau ujërat e tij para jush derisa e kaluat, siç pati bërë më parë në Detin e Kuq, që e thau para nesh derisa e kaluam. Bëri kështu që ta njohin popujt e mbarë tokës dorën e fuqishme të Zotit dhe që ju ta druani në çdo kohë Zotin, Hyjin tuaj”.
Kjo dorë e Zotit mban të gjithë tokën: "Në duart e Hyjit është pushteti mbi tokë" (Si 10,4), por duart e tij mbajnë edhe më shumë Popullin e tij të Zgjedhur: "... jam unë Zoti, Hyji yt, që të marr për dore e të them:
“Mos druaj, unë do të të ndihmoj!
Mos u tremb, Jakob he krimb,
o burra të Izraelit!
Unë do të të ndihmoj”
‑ thotë Zoti, Shpëtimtari yt, Shenjti i Izraelit"(Is 41,13);
" Unë, Zoti, të thirra në drejtësi
e për dore të kam marrë;
të kam trajtuar e caktuar besëlidhje të popullit
edhe dritë për të gjithë popujt" (Is 42,6).
“Pse a nuk mund të sillem me ju si ky vorbar, o shtëpia e Izraelit? ‑tha Zoti. Ja, ju jeni në duart e mia, o shtëpia e Izraelit, si deltina në dorën e vegsharit!"(Jr 18,6). Në fakt, në hebraisht, ne mund ta shohim atë qartë këtu, fjala dorë gjithashtu do të thotë "pushteti", dhe "fuqi".

Për ta përfunduar, le të dëgjohet Isaia edhe një herë:
" Jo, nuk u shkurtua dora e Zotit
që të mos mund të shpëtojë,
as s’është rënduar veshi i tij
që më të mos dëgjojë;
por mëkatet tuaja hapën një greminë
ndërmjet jush e ndërmjet Hyjit tuaj,
mëkatet tuaja ia zunë fytyrën
që ai juve të mos ju vështrojë.
Duart tuaja janë të zhytura në gjak,
gishtat tuaj plot fajësi;
buzët tuaja flasin rrena,
gjuha juaj bëlbëzon fajësi". (Is. 59,1-3).
Është e lehtë të kuptohet këtu pse psalmi i lutet "Mëshirës" tri herë,
por pa harruar se "dora e Zotit nuk është shumë e shkurtër për të shpëtuar".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA XIV ORD. VITI B.

MË 7-7-2024.


LEXIMI I DYTË. 2 Kor. 12,7-10

Vëllezër,
7 Dhe që, të mos më rritet mendja për shkak të lartësisë së zbulesave, m’u dha në trup një ferrë ‑ engjëlli i djallit ‑ për të më rrahur që të mos krenohem. 8 Për këtë gjë tri herë iu luta Zotit të largohet prej meje. 9 Por Ai m’u përgjigj: “Të mjafton hiri im, sepse fuqia përsoset në ligështi”. Për këtë arsye me kënaqësi do të krenohem edhe më tepër me ligështitë e mia që të banojë në mua fuqia e Krishtit.
10 Prandaj kënaqem
në ligështi,
në sharje,
në vështirësi,
në salvime e ngushtica
që më bëhen për shkak të Krishtit!
Sepse, kur jam i ligshtë ‑ atëherë jam i fortë.


LECTIO DIVINA - MEDITIM – LUTJE.

VUAJTJET E APOSTULLIT PAL.

Ashtu si Ezekieli (shih leximin e parë, Ez. 2), Pali përfitoi nga vegime dhe zbulesa të jashtëzakonshme; të dy morën forcën për të vazhduar misionin e tyre. Megjithatë, nuk bëhet fjalë për t'u bërë krenarë, pasi dëgjuesit e tyre janë përgjegjës për t'i rikthyer vazhdimisht në përulësi. "Askush nuk është profet në vendin e tij" është një thënie e njohur dhe e jetuar në Izrael shumë kohë përpara ardhjes së Jezu Krishtit. Por Pali, me sa duket, kishte një arsye tjetër, edhe më të mirë, për të qëndruar i përulur: nëse duhet t'i besohet këtij teksti, ai mbante brenda vetes një kujtesë të përhershme të vogëlsisë së tij:
"Dhe që të mos më rritet mendja për shkak të lartësisë së zbulesave, m’u dha në trup një ferrë ‑ engjëlli i djallit ‑ për të më rrahur që të mos krenohem” (V.7). Për të mos mbivlerësuar veten, Pali tha se mori një gjemb në mish, një të dërguarin e shejtanit që është aty për ta shuplakuar, për ta penguar të mbivlerësojë veten.
Ne kurrë nuk do ta dimë se cili ishte konkretisht "gjembi në mish" që bëri që Pali të vuante kaq shumë: të gjitha hipotezat janë propozuar, por ai kurrë nuk e specifikon atë. Megjithatë, ne mund të rendisim disa prej tyre: ai vetë, në fillim, pranon se ishte i sëmurë:
“13 Ju e dini se me rastin e një sëmundjeje të trupit tim për herën e parë ju kam kumtuar Ungjillin; 14 dhe trazimin që jua bëri trupi im i sëmurë nuk e përbuzët dhe nuk treguat pakënaqësi, por, përkundrazi, më pranuat porsi engjëllin e Hyjit, porsi Jezu Krishtin. 15 Ku është tani ai gëzimi juaj i dikurshëm? E pra, unë ju dëshmoj se, të kishte qenë e mundshme, sytë tuaj i kishit nxjerrë për të m’i dhënë!” (Ga. 4, 13-15).
Një burim tjetër vuajtjeje për të ishte padyshim refuzimi i lajmit të mirë nga vëllezërit e tij racor; ai flet gjerësisht për këtë në letrën drejtuar Romakëve (kapitujt 9 deri në 11):
“1 Them të vërtetën në Krishtin ‑ nuk rrej ‑ dëshmitare kam ndërgjegjen time bashkë me Shpirtin Shenjt: 2 ndiej në zemër një trishtim të madh dhe dhimbje të vazhdueshme. 3 Po, do të dëshiroja unë vetë të isha i mallkuar, i ndarë prej Krishtit, në vend të vëllezërve të mi, në vend të bashkëkombasve të mi për kah gjaku. 4 Këta janë izraelitët! Atyre u përket adoptimi, Lavdia, Besëlidhjet, Ligji, kulti, premtimet; 5 të tyre janë edhe patriarkët, prej tyre, si njeri, është edhe Krishti, i cili është mbi çdo gjë, Hyji i bekuar në shekuj. Amen” (Rm. 9, 1-5).


Mund të imagjinojmë gjithashtu një burim tjetër vuajtjeje të fshehtë, të pashtershme: fajin, keqardhjen për të qenë, fillimisht, persekutuesi i të krishterëve të hershëm. E pamundur, ndoshta për të, të bëjë një pastrim të pastër të kësaj të shkuare të turpshme. Këtë përndjekje që ai ushtroi (krh. Veprat e Apostujve,7,58; 9,1; 22,4), ai vetë e duron me radhë dhe çdo gjë që pëson tani, me krenari për të vuajtur për Krishtin, i zgjon në të njëjtën kohë turpin e tij. Ka vetëm një rrugëdalje, të njohësh me përulësi dobësinë e dikujt dhe ta vendosësh veten ashtu siç është në dispozicion të Krishtit për veprën e ungjillizimit. Me këtë çmim, ai përjeton se sa e fuqishme është forca e Krishtit tek ata që ia braktisin veten:
“10 Prandaj kënaqem
në ligështi,
në sharje,
në vështirësi,
në salvime e ngushtica
që më bëhen për shkak të Krishtit!” (v.10).
Nga ana tjetër, ai është më i vendosur se kushdo për të ditur se përndjekja është pothuajse e pashmangshme për Apostujt; këtu përsëri, ai mund të flasë nga përvoja: nga konvertimi i tij dhe predikimi i tij i parë në Damask, ai u sulmua fizikisht dhe për ta shpëtuar ishte e nevojshme ta detyronin të largohej nga qyteti duke e ulur në një shportë përgjatë murit (Vap. 9, 20-25). Pak më tutje, në të njëjtën letër drejtuar korintasve që lexojmë sot, ai përmbledh gjithçka që duhej të duronte për shkak të predikimit të tij:
“24 Prej judenjve mora pesë herë nga tridhjetë e nëntë frushkuj!
25 Tri herë kam qenë rrahur me thupër,
një herë vrarë me gurë,
tri herë e kam përjetuar anijembytjen,
një natë e një ditë kam kaluar në valët e detit!
26 Në udhëtime të shpeshta,
në rreziqe lumenjsh,
në rreziqe cubash,
në rreziqe bashkatdhetarësh,
në rreziqe paganësh,
në rreziqe në qytet,
në rreziqe në shkretëtirë,
në rreziqe në det,
në rreziqe prej vëllezërve të rrejshëm!
27 Në mundim e të lodhura,
në net të kaluara shpesh pa gjumë,
në uri e në etje,
në agjërime të shpeshta,
në të ftohtë dhe i zhveshur!
28 Përveç këtyre: ngarendja e përditshme e njerëzve e kujdesi për të gjitha kishat”. (2 Kor. 11:24-28).
Duke pasur parasysh tonin, kemi përshtypjen se ai pothuajse po mburret për këtë: dhe kjo është e vërtetë pasi sprovat janë pikërisht vendi ku burimi i vërtetë i forcës së tij manifestohet në sytë e të gjithëve, jo në veten e tij, porn ë mbështetje e përhershme e pranisë së Krishtit në të.


PRANIMI I FORCËS SË ZOTIT.

Ky kontrast që mund ta quajmë "dobësi dhe forcë" e Apostujve mund të kthehet vetëm në lavdinë e Perëndisë, pasi në dobësinë ekstreme të apostujve dhe falë saj, shfaqet forca e ringjalljes së Krishtit. Kështu, në mënyrë paradoksale, Pali krenohet me dobësinë e tij:
“30 Nëse duhet të lëvdohem ‑ do të lëvdohem me ligshtitë e mia. 31 Hyji, Ati i Zotit tonë Jezusit, ‑ qoftë bekuar në amshim ‑ Ai e di se nuk gënjej” (2 Kor. 11,30-31). Ai i kthehet asaj shpesh në këtë letër (krh. 2 Kor. 4, 8-11: 8 Po, nga çdo anë jemi të ndrydhur, por jo të ngushtuar; jemi të pështjelluar, por jo të dëshpëruar, 9 të salvuar po, por jo të lënë, të hedhur andej‑këndej po, por jo të rrëzuar, 10 gjithmonë i mbartim në trupin tonë grahmat e vdekjes së Jezusit, që edhe jeta e Jezusit të shfaqet në trupin tonë. 11 Sepse, gjithmonë të gjallë, jemi gati të vdesim për dashurinë e Jezusit, që edhe jeta e Jezusit të shfaqet në trupin tonë të vdekshëm), dhe që në fillim për shembull: “8 Pra, nuk dëshirojmë, o vëllezër, të mos e dini vështirësinë që na ndodhi në Azi. Kemi qenë në vështirësi përtej masës ‑ përmbi fuqitë tona ‑ aq sa e humbëm edhe shpresën se do të mbetnim gjallë. 9 Por në vetvete e pranuam vendimin e vdekjes, që shpresa jonë të mos themelohej më në ne, por vetëm në Hyjin, që ngjall të vdekurit”(2 Kor. 1, 8-9). Pastaj në kapitullin 6:
“4 Përkundrazi, në çdo gjë e dëftojmë veten si mbarështues të Hyjit
me qëndresë të madhe
në vështirësi,
në nevoja,
në ngushtica,
5 në të rrahura,
në burgje,
në kryengritje,
në mund,
në të ndenjura zgjuar,
në agjërime,
6 në pastërti,
në dije,
me zemërgjerësi,
me mirësi,
në Shpirtin Shenjt,
në dashuri të çiltër,
7 me fjalë të vërtetë,
me fuqi të Hyjit,
duke sulmuar e duke u mbrojtur
vetëm me armë të drejtësisë,
8 me lavdi e me çnderim,
me zë të mirë e me zë të keq,
të mbajtur për gënjeshtarë e, pra, të vërtetë,
9 si të panjohur e, pra, të njohur mirë,
si ata që janë duke vdekur e, pra, jetojmë,
porsi të ndëshkuar, por jo të vrarë,
10 porsi të trishtuar e përkundrazi gjithmonë të gëzuar,
porsi skamnorë e pra, bëjmë të pasur shumë,
si ata që nuk kanë kurrgjë e kemi gjithçka” (2 Kor. 6, 4-10).
Teksti ynë për këtë të diel është në këtë drejtim: lajm i mirë i jashtëzakonshëm, edhe një herë! Dobësia jonë nuk është pengesë për ungjillizimin! Mund të jetë edhe e kundërta...

Kur Pali u lut tri herë, si zotëria e tij në Gjetseman, që kjo vuajtje të largohej prej tij: " 8 Për këtë gjë tri herë iu luta Zotit të largohet prej meje. 9 Por Ai m’u përgjigj: “Të mjafton hiri im, sepse fuqia përsoset në ligështi”. Për këtë arsye me kënaqësi do të krenohem edhe më tepër me ligështitë e mia që të banojë në mua fuqia e Krishtit” (v.8-9).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

DIELA 14 ORD. VITI B

MË 7-7- 2024.


UNGJILLI: Mk. 6, 1 - 6

1Jezusi u nis prej andej e shkoi në vendin ku u rrit.
E përcollën edhe nxënësit e tij. 2 Kur erdhi e shtuna, filloi të mësojë në sinagogë. Shumica e dëgjuesve çuditeshin e thoshin: “Nga i vijnë këtij këto? Ç’është kjo dije që iu dhurua? Po këto mrekulli të mëdha që bëhen nga duart e tij? 3 Po a nuk është ky zdrukthëtar, i biri i Marisë, vëllai i Jakobit, i Jozetit, i Judës, i Simonit? Po a nuk janë këtu ndër ne motrat e tij?” Kështu u bë për ta arsye e mosbesimit në të.
4 Jezusi u tha: “Profeti ndahet pa nder vetëm në vendin e vet, në farefisin e vet dhe në shtëpinë e vet.” 5 Dhe nuk mundi të bëjë aty asnjë mrekulli, përveç se shëroi disa të sëmurë duke vënë mbi ta duart. 6 E çuditej për mosbesimin e tyre.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


JEZUSI NË SINAGOGË TË NAZARETH.


Sipas Ungjillit sipas Markut, Jezusi u largua nga fshati i tij Nazareth në fillim të jetës së tij publike për t'u bashkuar me Gjon Pagëzuesin në brigjet e Jordanit dhe për t'u pagëzuar (1,9). Pastaj ai filloi predikimin e tij duke udhëtuar në një pjesë të Galilesë; ai madje shkoi përtej Detit të Tiberiadit në qytetet e Decapolit (kap. 5). Kur vendoset diku, Kafarnaumi duket të jetë qyteti i tij i zgjedhur; për Nazaretin nuk flitet fare gjatë pesë kapitujve të parë të Markut; sa për ata që e rrethojnë, ai ka zgjedhur miq, të cilët i quan dishepuj të tij (3,13). Si po reagon familja e tij? Marku shënon vetëm në kapitullin 3 kundërshtimin e disa që menduan se ai ishte çmendur.
Të tjerët janë dukshëm të ndarë: shumë janë ata që u joshën nga Jezusi, nga mësimi dhe mrekullitë e tij; Farisenjtë dhe Skribët e tyre, nga ana e tyre, tashmë kanë treguar armiqësinë e tyre në disa raste; disa madje kanë vendosur tashmë ta heqin qafe atë (3,6): krimi i tij, është që i shëron të sëmurët, në çdo kohë, madje edhe në Shabat.
Dhe ja, me Ungjillin e kësaj të Diele, Jezusi kthehet për herë të parë në fshatin e tij Nazareth. A i ka paraprirë reputacioni i tij? Ndoshta, pasi njerëzit tashmë janë të shqetësuar për të në Jeruzalem (3,22), dhe se, që nga fillimi i tekstit, Marku na tregon pyetjen e dëgjuesve të tij: "Nga buron kjo ... këto mrekulli të mëdha që kryhen nga duart e tij? "
Këtu pra tregohet që biri i Fshatit kthehet në vendlindjen e tij dhe në sinagogën e Nazaretit një të shtunë në mëngjes. Marku vëren vetëm praninë e dishepujve të tij: "Jezusi u nis prej andej e shkoi në vendin ku u rrit. E përcollën edhe nxënësit e tij!" (v. 1). Pastaj ai nuk flet më për ta; ata do të jenë dëshmitarë të skenës, me sa duket dishepujt nuk ndërhynë në ngjarjen, por gjithçka panë. Gjithçka do t'u shërbejë atyre si një mësim për të ardhmen që i pret vetë. Sepse nëse, deri më tani, Jezusi tashmë kishte hasur në kundërshtim, këtu është shumë më keq, ai pëson një dështim të vërtetë: deri në atë pikë sa të mos jetë në gjendje të kryejë as një mrekulli të vetme (v. 5); vetë fshati i tij e refuzon atë: e gjithë vëmendja e historisë është përqendruar vërtet në reagimin e ish-fqinjëve të Jezusit. Dyshim në fillim, ata gradualisht bëhen sinqerisht armiq.
E gjitha fillon me pyetje shumë njerëzore: “Nga i vijnë këtij këto? Ç’është kjo dije që iu dhurua? Po këto mrekulli të mëdha që bëhen nga duart e tij? Po a nuk është ky zdrukthëtar, i biri i Marisë, vëllai i Jakobit, i Jozefit, i Judës, i Simonit? Po a nuk janë këtu ndër ne motrat e tij?”(v.2-4). Një fjalë, së pari, për vëllezërit e tij: ata janë në të vërtetë të afërmit e tij, ndoshta kushërinjtë e tij: dy (Jacques dhe Jozefi) më vonë do të paraqiten nga Marc si djem të një Marie tjetër (krh. 15, 40-47). Përveç kësaj, nëse Jezusi do të kishte vëllezër gjaku, ai nuk do t'ia besonte nënën Gjonit.
Unë kthehem në fjalinë: “Nga i vijnë këtij këto? Ç’është kjo dije që iu dhurua? Po këto mrekulli të mëdha që bëhen nga duart e tij? Po a nuk është ky zdrukthëtar, i biri i Marisë, vëllai i Jakobit, i Jozetit, i Judës, i Simonit? Po a nuk janë këtu ndër ne motrat e tij?" "Kjo përkthehet: mësimet e tij dhe ato gjëra që dihen për punën e tij në rajon, e bëjnë atë një personaxh të jashtëzakonshëm; megjithatë, ne e dimë shumë mirë nga vjen; ai është si ne, asgjë më shumë; nga do të vinin fuqitë e tij? Nëse ai do të ishte një profet, ne do ta dinim atë tashmë; ekziston papajtueshmëri midis madhështisë së Zotit dhe modestisë së origjinës së tij njerëzore.
Kjo është tragjedia e disa prej bashkëkohësve të Krishtit, Marku duket se thotë: të mbyllur në idetë e tyre për Zotin, ata nuk mund ta njihnin atë kur ai erdhi.
Marku shpesh i kthehet kësaj pyetjeje të shtruar nga personaliteti i Jezusit: në Kafarnaum, tashmë, njerëzit pyesnin njëri-tjetrin : “Ç’u bë kështu!?”
“Ja, një mësim i ri i pajisur me pushtet!”
“Ky u urdhëroka deri edhe shpirtrave të ndytë dhe ata po e dëgjokan!”
E menjëherë u hap zëri për të gjithkund në katër anët e krahinës së Galilesë" (Mk 1,27-28).



NGA SURPRIZA DERI NË ARMIQËSI.

Në Nazaret (6,2), si në Kafarnaum (1,22), ndihmësit në fillim u "goditën me habi"; por në Nazaret, gjërat dolën keq, habia u kthye në skandal: këtu, Marku sigurisht zgjodhi fjalën Greke (skandalon) me qëllim. Kjo fjalë evokoi pengesën për të cilën foli Isaia; imagjinoni një përgjegjës të një kantjerit i cili e gjen veten përpara një guri të një forme të paparashikuar: ose ai e integron atë në ndërtimin e tij, nga i cili bëhet një gur qendror; ose ai e përbuz atë dhe e lë të shtrirë rreth e rrotull në vend, me rrezikun e përplasjes mbi të. Kjo imazh ilustroi për Isainë kontrastin midis atij që beson dhe atij që refuzon të besojë. Për atë që beson, Zoti është kështjella e tij, siç thonë disa psalme, siguria e tij; por ata që nuk pranojnë të besojnë, privohen nga kjo siguri dhe zgjedhja e besimtarëve bëhet e pakuptueshme dhe me të vërtetë skandaloze për ta.
Shën Pjetri, në letrën e tij të parë, merr të njëjtën shëmbëlltyrë kur flet për Krishtin: “Këndej thuhet në Shkrimin e shenjtë: "Ja, po vë në Sion një gur këndi, të zgjedhur, të çmueshëm: kush beson në Të, jo, nuk do të mbetet i turpëruar!"
Për ju, pra, që besoni - nder; kurse për ata që nuk besojnë - guri që përbuzën ndërtuesit, dhe Ai u bë gur i këndit.
Gur në të cilin zihet në thua, buzë shkëmbi nga thyhet qafa. Ata zënë në thua sepse nuk e dëgjojnë predikimin e Ungjillit, për çka edhe janë të caktuar"(1 Pt. 2,6-8).
Tek Mateu dhe Luka, e njëjta temë merret në një formë tjetër: " I lumi ai që nuk e bjerr besimin në mua!” thotë vetë Jezusi. (Mt 11.6; Lk 7.23). Për ta thënë ndryshe, të lumtur janë ata që kanë patur lumturinë të hapen para misterit të Jezusit dhe të njohin në të Mesinë; për ta, Krishti tani e tutje është qendra e jetës së tyre; përkundrazi, të pakënaqur janë ata që, si në Nazaret, ishin të mbyllur për fjalën dhe veprimin e tij.

Padyshim, Jezusi nuk e priste këtë reagim të skandalizuar, pasi Marku thotë: "E çuditej për mosbesimin e tyre" (v. 6). Ne tashmë mund të habitemi vetë që Jezusi është i habitur: kjo do të thotë që, për të, gjithçka nuk ishte shkruar paraprakisht; Nga ana tjetër, kjo habi është e përzier me trishtim: pak më lart, përballur me një kundërshtim të ngjashëm nga farisenjtë, Marku vuri në dukje se Jezusi ishte
... i pikëlluar për shkak të ngurtësisë së zemrës së tyre, i shikoi rreth e rrotull me hidhërim e i tha njeriut: “Shtrije dorën!” (Mk 3,5). Në nivelin e Jezusit, ky episod i lavdishëm i Nazaretit tashmë jep një paraqitje të kryqit; për të ardhmen, ajo paralajmëron fatin e profetëve të të gjitha kohërave, përballur me një mosbesim gati strukturor. Ne duam ta dëgjojmë, por mbetemi të ftothë si një mërmeri.
Dhe kjo indiferencë nga ana e pjesëmarrësve bllokon rrugën drejt mrekullive: në kapitujt e mëparshëm, Marku ka vërejtur vazhdimisht se mrekullitë dhe besimi shkojnë dorë për dore; qoftë gjatë stuhisë së qetësuar (4,35-41), çlirimit të demonit nga Gerasa (5,1-20), apo shërimit të vajzës së Jairus dhe hemorroideve (5,20- 43). Këtu Marku kthen fjalinë: atje ku nuk ka besim, nuk mund të ketë mrekulli.
E megjithatë, episodi përfundon me një dritë të vogël optimizmi: edhe në Nazaret, në këtë klimë armiqësie, Jezusi ishte ende në gjendje të bënte disa shërime; kjo do të thotë në gjuhë të thjeshtë se përkundër gjithë vullnetit tonë të keq, e gjithë shpresa nuk humbet kurrë!
Disa ditë pas kësaj, pas shërimit të paralizuarit, skribët pyetën veten: "Kush mund të falë mëkatet, nëse jo vetëm Zoti? "(2.7); në liqen, pasi ai e qetësoi stuhinë, apostujt pyetën gjithashtu veten: "Kush është ky që edhe era dhe deti i binden?" (4.41).
Ezekiel e përkthen këtë përvojë të predikuesit të zhgënjyer në një fjali madhështore. Vetë Zoti i tha: "“Biri i njeriut, bijtë e popullit tënd flasin për ty përbri muresh e në dyer të shtëpive e i thonë njëri‑tjetrit: ‘Ejani e dëgjoni ç’fjalë vjen prej Zotit!’ E vijnë te ti si në kuvendin e dheut. Ulen para teje e i dëgjojnë fjalët e tua, por nuk i zbatojnë: bëjnë gjasme u pëlqejnë, por zemra e tyre jepet pas dobisë së pandershme. Je bërë për ta si këngë dashurie, që këndohet me zë të këndshëm e shoqërohet me muzikë të ëmbël: i dëgjojnë fjalët e tua, por nuk i zbatojnë. E kur të ndodhë çfarë u parapa ‑ dhe ja po vjen ‑ atëherë do ta dinë se ka qenë ndër ta një profet”(Ez 33,30-33).

[ninoenina]

F.A. E DIELA XlV ORD. VITI B

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA XlV ORD. VITI B.

MË 7-7-2024.


UNGJILLI: Mk. 6,1- 6.

1 Jezusi u nis prej andej e shkoi në vendin ku u rrit.
E përcollën edhe nxënësit e tij. 2 Kur erdhi e shtuna, filloi të mësojë në sinagogë. Shumica e dëgjuesve çuditeshin e thoshin:
“Nga i vijnë këtij këto? Ç’është kjo dije që iu dhurua? Po këto mrekulli të mëdha që bëhen nga duart e tij? 3 Po a nuk është ky zdrukthëtar, i biri i Marisë, vëllai i Jakobit, i Jozetit, i Judës, i Simonit? Po a nuk janë këtu ndër ne motrat e tij?”
Kështu u bë për ta arsye e mosbesimit në të.
4 Jezusi u tha: “Profeti ndahet pa nder vetëm në vendin e vet, në farefisin e vet dhe në shtëpinë e vet”.
5 Dhe nuk mundi të bëjë aty asnjë mrekulli, përveç se shëroi disa të sëmurë duke vënë mbi ta duart.
6 E çuditej për mosbesimin e tyre.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Episodi që do të dëgjojmë në ungjillin sot, duhet të ketë ndodhur pas rreth një viti të jetës publike të Jezusit në Kafarnaum ku ai predikoi Ungjillin dhe me praninë e tij, me Fjalën e tij bëri gjëra të mrekullueshme: dëboi demonët, shëroi të sëmurët.
Kujtojmë dy nga këto mrekulli, i dëgjuam të dielën e kaluar, atë të gruas që i preku mantelin dhe u shërua dhe më pas ringjallja e vajzës së Jairit.
Turmat e admirojnë, dynden drejt tij dhe ky sukses fillon të shqetësojë autoritetin fetar të Jeruzalemit.
Për çfarë arsye?
Sepse ajo që Jezusi mëson, ajo që bën, është shpesh në kontrast me traditën e të lashtëve, me atë që mësojnë rabinët, skribët, farisenjtë; në fakt, përballë nevojës së njeriut, shkel të shtunën, pastaj frekuenton shtëpitë e tagrambledhësve, mëkatarëve, përkëdhel lebrozët... shpall një fytyrë të Zotit që e do çdo njeri, nuk e konsideron askënd të papastër, nuk refuzon askënd, i fal mëkatarët, pa i pyetur as nëse janë të penduar, fillimisht fal, pastaj, kur janë të rrëthuar nga dashuria e tij, kuptojnë se janë larg Zotit dhe pendohen për gjendjen në të cilën ndodhen, prandaj nuk ndryshohen nga kërcënimet e Zotit, por nga dashuria.
Pastaj Jezusi nuk praktikon agjërimin dhe gjithashtu i mëson dishepujt e tij të bëjnë të njëjtën gjë.
Ka arsye të mjaftueshme për t'u shqetësuar, sepse kjo po i largon njerëzit nga praktika tradicionale fetare dhe në fakt një grup skribësh dhe farisenjsh vijnë nga Jeruzalemi për të paralajmëruar njerëzit për rrezikun që përfaqëson Jezusi për besimin e tyre.
Njerëzit duhet të jenë përgjigjur: “Por Ai është i mirë".
“Jo – thonë ata – sepse Ai i bën këto mrekulli, sepse është në lidhje me Beelzebulin. Beelzebuli, për t'ju larguar nga besimi, i dha atij fuqinë për të bërë këto mrekulli".
Beelzebul ishte një perëndi që adhurohej në tokën e filistinëve. Fusha e Sharonit në Ekron kishte tempullin dhe ishte Beelzebuli një Zot që shëronte sëmundjet dhe madje disa hebrenj, kur nuk morën hirin e Zotit të tyre, shkonin fshehurazi për të kërkuar të shëroheshin nga Beelzebuli në Ekron.
Autoriteti fetar është i shqetësuar dhe në një moment ata vendosin edhe ta eliminojnë.
Ky lajm që qarkullon për Jezusin, i cili bëhet mjaft i famshëm në të gjithë Galilenë, ka filluar të shqetësojë familjen e tij në Nazaret, një qytet i vogël, 300 banorë, në malet e Galilesë së poshtme.
Çfarë bëjnë të afërmit e tij?
Ata lëvizin si klanet që duhet të rimarrin një nga anëtarët e tyre që është në rrezik: shkojnë në Kafarnaum për ta marrë dhe për ta sjellë në shtëpi, por kthehen duarbosh.
Jezusi nuk e lejoi veten të kapej ose të përfshihej në frikën e tyre ose në projektet e tyre dhe i bëri të kuptonin se Ai kishte krijuar një familje të re. Nuk është se ai refuzon ose mohon familjen e tij të origjinës, por duhet që ata t'i japin aderimin e tyre kësaj familjeje të re, familjeje të atyre që mirëpresin propozimin e mbretërisë së Perëndisë.
Është në këtë kontekst që pikërisht pasi kreu dy shërimet që dëgjuam të dielën e kaluar, Jezusi vendos të kthehet në Nazaret.
Çfarë do të bëjë?
Ai nuk shkoi kur erdhën për ta kapur, por tani shkon me dëshirën e tij.
Nuk është për të vizituar nënën e tij, e cila ndoshta ishte pak e mërzitur kur nuk ishte në gjendje ta bindte atë të kthehej në shtëpinë e tij. Nuk ishte për të të vizituar familjen ose miqtë e tij, qëllimi është tjetër.
Le të dëgjojmë çfarë ndodh kur ai u kthehet në Nazareth:
“Jezusi u nis prej andej e shkoi në vendin ku u rrit” (v. 1).
Jezusi largohet nga Kafarnaum.
Kalon me dishepujt e vet dhe sheh fushat që ndodhen pikërisht mbi qytetin e Kafarnaumit që shtrihet buzë liqenit. Ata mund të shohin më larg gjelbërimin që rrethon vendi ku qëndronte Magdala dhe ku fillon rruga, një shteg mushkash që kalon mes dy maleve, në mes të asaj gryke dhe pastaj ngjitet deri në Nazaret.
Liqeni është 200 mt. nën nivelin e detit, Nazareti 500 mt. lart, pra ka një ndryshim në lartësi prej 700 m, rruga është mjaft e gjatë, duhen dy ditë për të udhëtuar.
Vëmë re se Jezusi nuk shkon vetëm, ai shkon me dishepujt dhe ka një objektiv shumë të qartë... ai synon t'ua prezantojë familjes së tij natyrale dhe bashkëfshatarëve të tij, familjen e re të përbërë nga ata që i kanë dhënë mbështetjen e tyre dhe kanë pranuar propozimin e Perëndisë për mbretërinë e Zotit.
Ai përbëhet nga Pjetri dhe Andrea, që i lanë rrjetat, Jakobi dhe Gjoni, që e lanë babain e tyre Zebedeun në barkë dhe gjithashtu djemtë, dhe përbëhet nga Levi Mateu, i cili u largua nga zyra e taksave.
Jezusi dhe dishepujt nisen nga Kafarnaumi, udhëtojnë nëpër fushën e Ginosarit përgjatë liqenit dhe mbërrijnë në Magdala që quhej Taricheia, tarikos është peshk i tharë, ishte aktiviteti që e bëri Magdalën të pasur.
Gjatë natës, Pjetri dhe Andrea, Jakobi dhe Gjoni, peshkonin në atë liqen, në mëngjes i sillnin peshqit në Magdalën, i shitnin dhe në të njejtin qytet i thanin, duke i kriposur me kripën e Detit të Vdekur dhe e shitnin në të gjitha tregjet e Galilesë. Ishte ky peshk vlerësua shumë, dhe kushtonte shumë shtrenjtë.
Pjetri duhet t'i ketë thënë grupit:
"Jemi 13 veta, nëse arrijmë në Nazaret dhe qëndrojmë atje 3 ose 4 ditë dhe arrijmë duarbosh, nëna jote - i thotë ai Jezusit - do të zbardhet sepse do të thotë: si mund t'i ushqej gjithë këta njerëz?"
Pjetri duhet të ketë thënë:
“Unë i njoh ata që thajnë peshkun, më njohin shumë mirë”.
Dhe ata 13 veta duhet të kenë sjellë kontributin e tyre në Nazaret për të pasur diçka për të ngrënë gjatë ditëve që qëndruan atje.
E bëra këtë digresion – duke menduar se duhet të kemi parasysh realitetin, sepse do të doja që t'i nxirrnim të gjithë, edhe Marinë, nga kamare, për t’i vendosur në këtë jetë konkrete; atëherë ne i ndiejmë apostujt, Jezusin, Marinë, si shoqërues në udhëtimin e jetës tonë konkrete.
Ata vazhdojnë rrugën, duke filluar nga Magdala dhe duke filluar të ngjiten përgjatë luginës së Arbelës midis atyre dy maleve.
Këto male karakterizohen nga shumë shpella dhe duke i vëzhguar ato, Jezusi dhe dishepujt sigurisht që komentuan ngjarjet dramatike që kishin ndodhur në këto shpella dhe për të cilat kujtimi ishte sigurisht ende shumë i gjallë; Herodi i madh, ai që donte të vriste foshnjën Jezus, kishte masakruar mizorisht rebelët që ishin barrikaduar në ato shpella.
Pastaj rruga vazhdon përpjetë, natyrisht.
Ungjilli që lexojmë sot, thotë se Jezusi: "shkoi në vendin ku u rrit".
Vërejmë hollësinë, nuk thotë se u kthye në Nazaret, thotë se u kthye në atdhe, greqisht “en tën patrida autu” (Simon Filipaj: shkoi në vendin ku u rrit).
Ka një referencë të shkëlqyer për Atin dhe rrjedhimisht për traditën.
Grupi nuk arrin të shtunën, por disa ditë më parë, dhe nuk përmendet se Jezusi kishte ndonjë mosmarrëveshje, diskutime. Ai ishte i njohur dhe sigurisht i pëlqyer, edhe nëse duhet të ketë pasur një pakënaqësi ndaj tij në zemrat e bashkëfshatarëve të tij, sepse kishte zgjedhur të ndryshonte vendbanimin, të bënte mrekulli jo në Nazaret, por poshtë në Kapernaum. Arsyeja pse Jezusi bëri këtë zgjedhje është e lehtë për t'u kuptuar, kjo mund të shihet në tekste të ndryshme ungjillore, është se Nazareti është një fshat i vogël në mal, me një mentalitet të mbyllur, refraktar ndaj gjërave të reja dhe Jezusi donte ta ndryshonte këtë mentalitet dhe të kthente gjithçka përmbys.
Religjioziteti tradicional shpesh lidhet me kokëfortësi me besimet arkaike dhe nëse Jezusi do të kishte mbetur në Nazaret, ai do të kishte dështuar.
Megjithatë, reputacioni që Ai kishte fituar në Kafarnaum, kishte arritur edhe te banorët e Nazaretit. Mirëpritja që i bënë kur mbërriti ishte sigurisht e mirë, Maria ishte e lumtur që e pa përsëri djalin e saj dhe sigurisht, në ato ditë, ajo punoi shumë për t'u siguruar që të gjithë të ishin të qetë.
Problemet filluan të shtunën kur, siç bënte zakonisht, Jezusi shkoi në sinagogë për lutjen e të shtunës.
Le të dëgjojmë se çfarë ndodhi:
“Kur erdhi e shtuna, filloi të mësojë në sinagogë. Shumica e dëgjuesve çuditeshin…” (v.2).
Keqkuptimi ndaj Jezusit nuk u shfaq menjëherë sapo Ai mbërriti në Nazaret.
Nga trëgimi i Markos duket se ai ka kaluar disa ditë me nënën e tij, me miqtë, i qetë, askush nuk kishte asgjë për të thënë për të, ishte një njeri i vlerësuar. Mospajtimi shpërtheu vetëm kur erdhi dita e Shabatit dhe Ai, në sinagogë, filloi të fliste.
Ungjilltari thotë se "Shumica e dëgjuesve çuditeshin”.
Këtu është e rëndësishme të kuptojmë se çfarë do të thotë folja në Ungjillin: teksti origjinal nuk thotë se ata çuditeshin nga gjërat e bukura që tha: folja e përdorur nuk është “thaumazein”, që do të thotë çuditeshin, apo u mahniten!
Folja në tekstin grek është “ekplexo”, që do të thotë se u goditën, u lënduan, u tronditën nga ajo që thoshte.
Çfarë i lëndoi ata?
Ndaj nuk u çuditen se foli mirë, por u lënduan nga ajo që tha!
Nuk e dimë se çfarë predikoi, por sigurisht ai propozoi mesazhin që shpallte kudo, një mesazh që vinte në pikëpyetje një mentalitet të tërë tradicionalist, një praktikë fetare që konsiderohet e paprekshme, një mesazh i predikuar nga rabinët dhe skribët e pranuar nga të gjithë si e vërtetë absolute. ...Jezusi e vuri në pikëpyetje gjithë këtë, është e qartë se ata që ishin në sinagogën ishin të tronditur.
Imazhi i Zotit që Ai paraqiti nuk ishte një Zot që ishte ligjvënës dhe një gjykatës i ashpër që denonte dhe ndëshkonte ata që guxonin të shkelnin urdhrat e tij, jo!
Ai ishte një Zot që donte çdo njeri, që i konsideronte të gjithë fëmijët e tij, që bëri diellin e tij të lindte mbi të këqijtë dhe të mirët... kjo ishte e papranueshme për fenë tradicionale të banorëve të Nazaretit dhe të gjithë popullit të Izraelit, por mbi të gjitha të këtyre njerëzve më tradicionalistë që jetonin në ato male.
Pastaj respektimi i porosive të Tevratit, një legjislacion që duhej respektuar në të gjitha detajet më të vogla…Mirë, Jezusi e vuri Tevratin në shërbim të njeriut: për të mirën e njeriut Zoti i dha popullit të tij Tevratin dhe është gjë e mirë të nenvizohet se, kur kuptohej se këto dispozita nuk favorizonin jetën dhe gëzimin e njeriut, thuhej se Tevrati është keqinterpretuar.
E shtuna është në shërbim të njeriut, por kur kupton se e shtuna nuk çon në të mirën e njeriut, do të thotë se nuk e ke kuptuar, nuk e ke interpretuar drejt këtë rregull që ka diktuar Zoti.
Pastaj shpëtimi i rezervuar për bijtë e Abrahamit… Izraeli gjithmonë e ka konsideruar një dhuratë vetëm për popullin e zgjedhur dhe jo edhe për paganët. Zoti kishte zgjedhur Izraelin, pra Izraeli ishte privilegjuar me krahasim më paganët... Jezusi thoshte aptas se Hyji nuk ka popujt e privilegjuar e që të gjithë janë bijtë e tij!
Thirrja e Izraelit është në shërbim të paganëve për të sjellë bekimet e Abrahamit edhe tek ata.
E gjithë kjo mund të dëmtonte vetëm ekskluzivitetin, mbylljen, ndarjen që karakterizonte mentalitetin e këtyre njerëzve.
E gjithë kjo u vu në pikëpyetje, ndaj ja për çfarë reaguan banorët e Nazaretit të pranishëm në sinagogë:
“Ne jemi barazuar me paganë, edhe paganët janë bij të Zotit... si ne? nuk është absolutisht një gjë e mundur!!!”
Kjo është ajo që ata duhet të kenë menduar e thënë.
Përballë këtyre zhvillimeve të reja ata duhet ta kishin pyetur veten:
"Por a është ajo që bën Jezusi dhe ajo që thotë e drejtë apo e gabuar?"
Duhet ta kishin pyetur: "Na shpjego vetë gjithçka më mirë".
Le të dëgjojmë se çfarë kundërshtimesh ngrenë ata:
Dhe “ata thanë: “Nga vijnë këto gjëra?
Dhe çfarë mençurie u dha atij?
Dhe mrekulli si ato të kryera nga duart e tij?
A nuk është ky marangozi, i biri i Marisë, vëllai i Jakobit, i Joses, i Judës dhe i Simonit?
Dhe motrat e tij nuk janë këtu me ne?”.
Kështu u bë për ta arsye e mosbesimit në të” (v. 2-3).
Dhe ishte një burim skandali për ta.
Banorët e Nazaretit janë njerëz të mirë, të devotshëm, praktikantë, por fatkeqësisht kanë frikë se besimet e tyre, ato që kanë përjetuar, kanë menduar dhe besuar gjithmonë, do të vihen në pikëpyetje.
Për këtë arsye, të përballur me risinë e mesazhit të Jezusit, ata ngrenë një sërë kundërshtimesh, të cilat nuk janë kërkesa për sqarim, por shërbejnë për tu larguar nga personi dhe mesazhi i Jezusit, për tu bindur edhe më shumë se kishin të drejtë dhe për rrjedhojë se nuk kishin interes ose nevojë të përfshiheshin në mesazhin e Mjeshtrit.
Kjo është pikërisht ajo që ndodh edhe sot me besimtarët dhe jobesimtarët, të përballur me risinë e Ungjillit: të përballur me kërkesat ekzigjentë që Jezusi bën me Lumturitë e tij: edhe ne përpiqemi të mbrohemi me të njëjtat pyetje, le t'i shohim.
Pyetja e parë që ata bëjnë:
"Nga i vijnë këto gjëra këtij djali?"
Ata nuk thonë: “Nga i vijnë këto gjëra Jezusit...Thonë:...këtij djali.
Ai bën gjëra që tërheqin admirimin e njerëzve të Kafarnaumit, kemi dëgjuar, por nga vijnë ato?
Ku e merr ai aftësinë për të bërë këto gjëra të jashtëzakonshme?
Përgjigjja është qetësuese për ta, sepse ata mbrojnë veten nga propozimet që Ai bën me jetën e tij, me Fjalët e tij; ata thonë - kanë të drejtë -: "E kemi dëgjuar tashmë nga skribët, nga rabinët, të cilët janë autoriteti fetar i vendosur, ai është një person jo i besueshëm sepse është i prekur nga Beelzebuli, ai është në lidhje me princin e demonëve".
Çfarë do të thotë "nga vijnë këto gjëra?"
Pyetja e duhur nuk është se nga vijnë ato gjëra, por pyetja duhej të ishte: “A krijojnë gëzim dhe lumturi jeta e tij, sjellja e tij? A krijojnë dashuri, paqe, harmoni mes njerëzve dhe në shoqërinë tone mësimet e tij?”.
Kjo ishte pyetja e duhur, jo nga vijnë… Edhe sot kemi të njëjtin kundërshtim kur gjendemi përballë dikujt që bën një jetë shumë ungjillore dhe për këtë arsye paraqet kërkesat e Ungjillit.
Dikush mund të thotë se është fanatik, është majtist, i djathtë, fanatik, kokënxehtë, është heretik, dikush që do të jetë origjinal, do të dalë i dukshëm... çfarë lidhje ka kjo?
Pyetja e duhur është:
“A është sjellja e tij ungjillore, a është e bukur, a përputhet me njerëzimin e propozuar nga Jezusi?”
Kjo është pyetja që njeriu duhet t'i bëjë vetes edhe nëse më pas detyrohet të rifusë në lojë bindjet e veta... ndoshta ai ishte një i krishterë që tashmë ndihej në rregull, por nga ai propozim jete që i bëhet atij, ai kujpton që ka një mënyrë tjetër për të jetuar më mire dhe më i lumtur… dhe kjo i kushton.

Kundërshtimi i dytë:
“Çfarë urtësie është kjo që u dha këtij djali?
Ku e mësoi këtë mesazh?
Nga vjen ky mesazh?
Nuk vjen nga autoriteti fetar i vendosur, nga udhërrëfyes zyrtarë, pra nuk është i besueshëm!
Nuk është mësimi ynë tradicional, ai që kemi mësuar, dëgjuar gjithmonë dhe që i përgjigjet edhe arsyetimit tonë.
Ata duhej të pyesin veten, jo nga vjen kjo mençuri, por a është e vërtetë apo e rreme... është e drejtë apo e gabuar?
Sot për besimtarin pyetja e duhur nuk është "a përputhet apo jo me atë që është mësuar gjithmonë, me atë që kemi mësuar në katekizëm si fëmijë?"
Kjo nuk është pyetja e duhur!
Pyetja e duhur është:
“Kjo fytyrë e re e Zotit dhe e njeriut që propozohet, është e vërtetë apo jo, përputhet me Ungjillin apo jo?”
Kjo është pyetja që besimtari duhet t'i bëjë vetes.
Sa shpesh ndodh kundërshtimi kur përballemi me mesazhin ungjillor, pikërisht kur duket se ajo që shpallet sot nuk përputhet me atë që shpallej disa dekada më parë: "Por neve na është mësuar gjithmonë një tjetër gjë!"
Nuk është një mënyrë korrekte për të përballuar këtë problematikë! Pyetja korrekte është: “A është i vërtetë apo jo ky mesazh, edhe nëse ju kërkohet të ndryshohet mënyra e juaj të të menduarit?”.
Për jobesimtarin pyetja e duhur duhet të jetë:
"A është mesazhi i Ungjillit që dëgjon, njerëzor apo jo?"
Nnuk duhet të pyesnim veten nga cili foltore vjen predikimi. Është e qartë, ne të gjithë do të donim që ata që shpallin Ungjillin ta mishëronin atë, siç bëri Jezusi i Nazaretit, por në çdo rast është me Ungjillin që dduhet të krahasohemi, dhe jo me jeten e ndonje prifti apo ndonje te krishteri.
Mos kërkoni justifikime, mos ngrini kundërshtime për t'u mbrojtur nga ky propozim që e kuptoni se është i bukur!
Përsëri për jobesimtarin: “A është propozimi i jetës i dhënë nga Jezusi pak a shumë në përputhje me identitetin tuaj si njeri? Është ungjilli, mësazhi i Jezusit një përgjigje shteruese nevojave të tua të jetës?”
Dua të them: kush është më shumë njeri? Kush jeton duke menduar në çdo kohë për përfitimin e tij, për të bërë atë që i pëlqen, apo kush vepron duke menduar për të mirën dhe jetën e vëllait të tij?
Kush është njeri më i mirë, më human? Ai që akmerret ose ai që do që të jenë të lumtur edhe ata që janë armiqtë e tij, ata që e kanë dëmtuar?
Kush është më shumë njeri, më shumë human?
Kjo është pyetja e duhur që ju si jobesimtarë duhet t'ia bëni vetes.
A nuk është për shëmbull, më e denjë për njeriun mënyra e përjetimit të seksualitetit në një familje monogame, me një dashuri të pakushtëzuar martesore?
Këto janë pyetjet e duhura, jo nga vijnë!
Dhe pastaj këto mrekulli të kryera nga duart e tij...
"A nuk është ky marangozi?"
Gjithmonë ky djalë…
Le t’ju pëlqejën apo jo, ai është një marangoz që ndryshoi botën!
Vëmë re, nuk therrasin me emër, e identifikojnë me profesionin e tij që nuk është një profesion i vlerësuar... për çfarë arsye?
Për shkak se në Izrael çdo familje minimalisht e pasur kishte arat e veta dhe ata që kryenin këto profesione ishin ata që nuk kishin tokë të mjaftueshme për t'u siguruar jetesën; puna që bënin marangozët ishte ajo që çdo familje e bënte vetë në kohën e pushimit.
Nëse kishte një derë, një dritarë, një parmendë për të rregulluar, i rregullonin, nuk e thërrisnin marangozin.
Marangozi ishte profesioni i atyre që nuk kishin një sipërfaqe toke të aftë për të plotësuar nevojat e tyre familjare.
Kjo është përpjekja e përhershme për të banalizuar propozimin që bëhet... ai nuk është rabin, nuk është anëtar i klerit, nuk është skrib, nuk është udhëheqës i sinagogës, nuk i përket një elite... është marangoz, dikush që vlen pak.
Kjo nuk është ajo që është e rëndësishme, e rëndësishme është ajo që ai thotë dhe çfarë bën, kjo duhet të shqyrtohet!
Më duket se arsyetojnë sot në të njëjtën mënyrë ata që refuzojnë Jezusin dhe Ungjillin e tij: Krishti, kush është ky? Ka ekzistuar me tëë vërtetë? Ka fituar ndoshta një Çmim Nobel? Dhe nuk përballen më jetën e tij dhe me mësazhin e tij. Dhe me historinë e vërtetë të mbretërisë së tij. Pikërisht për këtë shpesh here kërkohen justifikime të pamjaftueshme: priftërinjtë shembullorë janë shumë pak, papët e rilindjes ishin të korruptuar, pastaj kryqëzatat, inkuizicioni... por çfarë lidhje kanë të gjitha këto, me personin e Jezusit dhe me mësazhin e tij? Janë justifikime për të mos u përballur me propozimin e Ungjillit, është me Ungjillin që duhet të përballesh me veten dhe jo me priftërinjtë.
"Ky njeri, i biri i Marisë". Kjo është një fyerje! Sepse djali nuk identifikohet kurrë me nënën e tij, por gjithmonë me të atin; djali i babait të tij, kurrë i nënës së tij. Kur përmendet nëna, është një mënyrë për të thënë se është një atësi e dyshimtë, e pasigurt, prandaj është fyese.
Pastaj përmendin vëllezërit: është vëlla i Jakobit, të Joses, të Judës, të Simonit.
Ne nuk e dimë se çfarë shkalle farefisnie kishte midis Jezusit dhe këtyre vëllezërve dhe motrave, por emrat janë shumë të rëndësishëm, të gjithë janë emra shumë tradicionalë hebrenj, familja e Jezusit ishte e gjitha tradicionaliste, aq sa në kapitullin 7 të Ungjilli sipas Gjonit, thuhet se as vëllezërit e tij nuk i kishin dhënë mbështetjen e tyre.
Ja kundërshtimi i banorëve të Nazaretit kur përmendin emrat e vëllezërve!
Familja jote është tradicionale, çfarë je duke krijuar?
Si mund të të besojmë nëse nuk të besojnë as anëtarët e familjes tënde?
Dhe ata u skandalizuan prej Tij.
Është paradoksale, por Jezusi bëhet skandal për besimin e tyre. Ka një formë besimi jo të vërtetë që është mirë që të jetë skandalizuar, është një formë besimi e pranishme edhe tek të krishterët e sotëm që duhet të jenë të skandalizuar nga risia e ungjillit.
Të ahstuquajtur të krishterë që praktikojnë disa forma tradicionale të besimit, mirësisht skandalizohen kur kuptojnë risinë e Ungjillit.
Le të dëgjojmë tani përgjigjen nga Jezusi:
Jezusi u tha atyre: "Profeti nuk përbuzet veçse në atdheun e tij, në të afërmit e tij dhe në shtëpinë e tij". Dhe atje ai nuk mundi të bënte asnjë mrekulli, por vetëm vuri duart mbi disa të sëmurë dhe i shëroi. Dhe ai u mrekullua nga mosbesimi i tyre”.
Jezusi shkoi nëpër fshatrat përreth, duke mësuar. Jezusi kishte mbërritur në Nazaret me të 12-të me shumë shpresa, me një prirje të shkëlqyer... përfundimi i udhëtimit të tij është shumë i hidhur, thotë ai, duke cituar një fjalë të urtë:
"Profeti nuk përbuzet veçse në atdheun e tij, në të afërmit e tij dhe në shtëpinë e tij".
Ekziston gjithashtu një kujtesë e ngjashme në fillim të Ungjillit sipas Gjonit:
"Erdhi ndër të vetët, e të tijtë nuk e pranuan” (Gj. 1, 11).
Njerëzit, të cilët ishin përgatitur për të pritur Mesian, nuk e pranuan atë, thotë ungjilltari Gjon.

Në Kafarnaum, Jezusi ishte përfshirë në konflikte dramatike me utoritetin fetar. Ai kishte sulmuar formalizmat e skribëve dhe farisenjve, kishte denoncuar hipokrizinë, ngurtësinë e zemrës së tyre, por Ai kurrë nuk kishte pasur probleme me njerëzit e thjeshtë; këtu përkundrazi Jezusi ka një përvojë shumë të dhimbshme: janë fshatarët e qytetit të tij ata që nuk e kuptojnë atë, ata që e refuzojnë.
Në fakt, nuk ka asnjë aludim për praninë e udhëheqësve fetarë, siç ndodhi në Kafarnaum, këtu është populli i thjeshtë që nuk e pranon risinë e Ungjillit, është mentaliteti i qytetit të vogël që pret gjëra të mëdha nga njerëzit që vijnë nga jashtë; njerëzit e largët, vendet e largëta ushtrojnë gjithmonë një magji të veçantë, ata janë magjepsës.
Mendoni vetëm për yjet e kohës sonë, të gjithë yjet... e politikës, e sportit, e argëtimit: duken njerëz të paarritshëm, të jashtëzakonshëm, të mëdhenj, të pasur, të rëndësishëm; ata janë mite deri kurrë do të rrinë larg, por kur afrohen, zbulohen të gjitha kufijtë e tyre dhe më pas e gjithë ajo atmosferë e shenjtërisë dhe e misterit zhduket shpejt.
Jezusi, në vend ku u rrit, nuk ishte në gjendje të bënte ndonjë mrekulli, por vetëm vuri duart mbi disa të sëmurë dhe i shëroi.
Është besimi në Ungjill që bën mrekulli, jo njerëzit e famshëm që vijnë nga jashtë; mrekullia, çudia është Ungjilli: kur mirëpritet dhe mishërohet, ndodhin edhe mrekullitë.
Aty ku Ungjilli është i mirëpritur, lind një botë ku mbretërojnë dashuria, gëzimi, paqja, butësia, vetëkontrolli, shërbimi i lirë dhe i përulur ndaj vëllait, madje edhe ndaj armikut që të ka bërë keq… janë mrekullitë që krijon Ungjilli!
Nëse Krishti dhe Ungjilli i tij refuzohen, asgjë nuk ndodh, bota, shoqëria, familjet vazhdojnë me mosmarrëveshjet dhe luftërat e tyre.
"Dhe ai u mrekullua me mosbesimin e tyre".
Në Ungjij, folja “aumazein” që këtu përkthehet për t'u mrekulluar ose për t'u habitur, shfaqet 30 herë dhe dy herë i referohet Jezusit.
Jezusi habitet dy herë në Ungjijtë:
Njëra herë këtu në Nazaret: Jezusi është i habitur për mungesën e besimit të bashkëfshatarëve të tij.
“Si munden këta njerëz të Nazaretit, që janë të mirë, të mos e mirëpresin lajmin e bukur të Ungjillit që unë shpall?”, duhet të ketë menduar Jezusi.
Është e njëjta çudi që përjetojnë të gjithë të krishterët që besojnë në Ungjill me të vërtetë, sepse e kanë kuptuar bukurinë e mesazhit të Jezusit dhe habiten që njerëzit nuk e mirëpresin atë.
Edhe ne e përjetojmë këtë çudi sot.
Hera e dytë që Jezusi habitet, është kur e pa besimin e centurionit, një pagan.
Edhe ne mund të habitemi sot, dhe me të vërtetë habitemi, kur Ungjilli pranohet nga dikush që nuk do të prisnim kurrë t'i përmbahej propozimit të Mjeshtrit.
Prandaj, udhëtimi që bëri Jezusi nga Kafarnaumi në Nazaret përfundon me dështim.
Çfarë do të prisnim?
Se Jezusi do t'i linte të binin krahët, sic ndodh shumë herë edhe sot kur ka ndonjë keqkuptim, ndonjë mosmarrëveshje mes një katekisti dhe famullitarit të tij, ndonjëherë dikush braktis çdo gjë... Jezusi nuk la të binin krahët e tij, Jezusi nuk dekurajohet dhe lexojmë në Ungjillin e sotëm:
“Kështu doli e mësonte nëpër fshatra përreth” (Mk. 6, 6).
Jezusi shkoi nëpër fshatrat përreth, duke vazhduar të shpallë mesazhin ungjillor.

[ninoenina]

F.A.: E DIELA XlV ORD. VITI B: TRE LEXIME.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA XlV ORD. VITI B

MË 7-7-2024


RREZIKU PËR TË QENË TË PASTREHË.

Politikani i aftë i menaxhon gjithmonë me kujdes marrëdhëniet me Institucione fetare: nuk i lufton ata, por i lurton, përpiqet t’i bëjë aleatë, sepse e di që subjekti fetar është më i besueshëm dhe gjithashtu më i devotshmi, nëse mundet, i bindur se mbështetja e rendit të vendosur është e barabartë me promovimin e mbretërisë së Perëndisë.
Ata në pushtet kundërshtojnë atë që përmbys ekuilibrin e shoqërisë apo institucionit; ai arrin objektivin e tij kur bën që njerëzit të kuptojnë idenë se ekziston një ekuacion midis asaj që ne normalisht mendojmë dhe mesazhit ungjillor, midis parimeve të diktuara nga morali aktual dhe vlerave të predikuara nga Krishti, midis lumturive të botës dhe atyre të malit.
Është një strategji dinake në të cilën, shpesh me mirëbesim, përfshihen shumë të krishterë, por që çon në një shtrembërim të ungjillit. Ndonjëherë hierarkitë kishtare, madje edhe populli, përshtaten me të, por asnjëherë profeti, i cili sipas kushtetutës nuk është një person i shqetësuar dhe i pakënaqur, por ai që ka pranuar dhe asimiluar mendimet e Zotit, dhe për këtë arsye ai refuzon të vendos vulën e Zotit në planet e njeriut dhe denoncon strukturat e shënuara nga mëkati. Fjalët e tij bezdisin, ngjallin acarim dhe fati që e pret mund të jetë vetëm keqkuptim dhe refuzim.
I ndodhi Jeremisë, të kërcënuar nga bashkëfshatarët e tij, të cilët i thonë profetit: "Mos profetizo në emër të Zotit, përndryshe do të vdesësh nga dora jonë!” (Jr 11,21) dhe edhe Zoti e paralajmëroi mbi qëllimet e tyre:
" Deri edhe vëllezërit e tu
edhe shtëpia e babait tënd,
janë me zhibla kundrejt teje,
edhe ata të shajnë pas shpine me sa munden.
Mos u beso
kur të flasin fjalë të bukura!” (Jr 12:6).

Muhamedit i ndodhi kur, në Mekë, ai donte t'i shkundte bashkëqytetarët e tij nga indiferenca fetare, nga lidhja nga padrejtësia sociale.
Kjo ndodhi edhe me Jezusin në Nazaret.
Për të përvetësuar mesazhin, ne do të përsërisim:
"Vetëm nëse largohem nga shtëpia e ndërtuar nga njerëzit, mund të takoj Zotin".


LEXIMI I PARË: Ez 2,2-5.

Më tha: “Biri i njeriut, ngrihu se dua të të flas!” 2 Si tha kështu, një shpirt hyri në mua, më ngriti në këmbë dhe e dëgjova atë që po fliste me mua.
3 Ai më tha: “Biri i njeriut, unë po të dërgoj te bijtë e Izraelit, te një popull kryengritësish që kanë çuar kokë kundër meje. Ata dhe etërit e tyre kanë mëkatuar kundër meje deri në ditën e sotme. 4 Njerëzit, te të cilët po të dërgoj, janë kokëfortë e zemërgurë. Ti thuaju: Kështu thotë Zoti Hyj! 5 Dëgjuan ose s’dëgjuan ‑ sepse janë pjellë e keqe ‑ megjithatë le ta dinë se në mesin e tyre është profeti!”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ezekieli duhet të ketë qenë rreth tridhjetë vjeç kur, në vitin 597 p.e.s., u internua në Babiloni së bashku me mbretin e fundit të dinastisë së Davidit dhe njerëzit e aftë për punë, marangozët, farkëtarët dhe njerëzit e arsimuar. Pasi pushtoi Jeruzalemin, Nabukodonozori kishte lënë vetëm të varfërit në vend, ai kishte marrë të gjithë të tjerët me vete (2 Mbr. 24).
Tek këta të mërguar, katër vjet më vonë, Ezekieli u dërgua nga Perëndia për të shpallur një mesazh të ashpër dhe të padëshiruar. Ata dëshironin një kthim të menjëhershëm në tokën e etërve të tyre dhe profeti u ngarkua të zhdukte këto iluzione dhe t'i bindte ata të organizonin jetën e tyre në një tokë të huaj. Nga Jerusalemi, Jeremia i nxiti gjithashtu:
“5 Ndërtoni shtëpi dhe banoni në to; mbillni kopshte e hani frutat e tyre; 6 martohuni e lindni djem e vajza; merruni djemve tuaj gra, martojini vajzat tuaja, e të lindin bij e bija e shtohuni atje e mos u pakësoni! 7 Kërkojeni të mirën e vendit ku ju kam tretur e luteni Zotin për të, sepse në mirëqenien e tij qëndron edhe e mira juaj” (Jr 29,5-7).
Dërgimi i një profeti është shenjë se Zoti, si një baba, vazhdon ta dojë dhe të kujdeset për popullin e vet. Ai nuk e braktis atë dhe, edhe kur mëkaton dhe është përgjegjës për fatkeqësinë e tij, nuk e lë të humbasë fjalën e tij të shpëtimit.
Në fragmentin e sotëm kemi një nga përshkrimet më të mira të thirrjes dhe misionit profetik.
Ndërsa është i shtrirë në tokë, Ezekieli dëgjon një zë që e urdhëron:
"1 Ai më tha: “Biri i njeriut, haje ç’të është vënë përpara! Haje këtë rrotull dhe nisu e folu bijve të Izraelit!” (Ez. 3,1). Ai ndjen menjëherë një frymë, një forcë të re dhe misterioze që e depërton dhe e ngre në këmbë. Zëri vazhdon:
“ 2 Unë e hapa gojën, ai më bëri ta ha rrotullën 3 e më tha: “Biri i njeriut, ushqehu dhe ngihu me këtë vëllim që unë po ta jap”. Unë e hëngra dhe për gojën time qe i ëmbël si mjalti.
4 Atëherë më tha: “Biri i njeriut, shko te shtëpia e Izraelit dhe thuaju fjalët e mia. Bir njeriu, të dërgoj te izraelitët… " (v. 2-4).
7 Por shtëpia e Izraelit nuk do të të dëgjojë, sepse nuk duan të më dëgjojnë mua, sepse mbarë shtëpia e Izraelit është kokëfortë e zemërgur. 8 Shko: unë po e bëj fytyrën tënde më të fortë se fytyrën e tyre e ballin tënd më të ngurtë se ballin e tyre; 9 porsi diamant, më të fortë se gurgacën po e bëj fytyrën tënde: mos i druaj as mos ia ki frikën fytyrës së tyre, sepse janë shtëpi mëkatarësh!” (v. 2-4.7-9).
Biri i njeriut është një shprehje hebraike që do të thotë thjesht njeri, qenie e brishtë, i vdekshëm, i zakonshëm. Ezekieli ishte i biri i Busì, një prift i tempullit të Jerusalemit dhe ishte krenar që i përkiste një shtëpie fisnike; Zoti i drejtohet duke e quajtur me një emër të ri, bir njeriu, për t'i kujtuar gjendjen e tij të përulur, të lidhur me tokën.

Profeti nuk është një engjëll, ai nuk është një personazh i pajisur me aftësi dhe fuqi misterioze, por një njeri i thjeshtë, me të gjitha defektet, dobësitë, madje edhe kufizimet psikike dhe mendore nga të cilat asnjë i vdekshëm nuk përjashtohet. Ezekieli kishte një ndjeshmëri të veçantë: ai alternonte momentet e ekzaltimit me momentet e dëshpërimit, ai ishte i prirur ndaj depresionit dhe shpesh mbyllej në heshtje të zgjatur. Pas thirrjes së Zotit - thotë ai vetë –
"15 Dhe ia beha ndër të mërguarit, në Telabib, ndër ata që banonin bri lumit Kobar, zura vend atje ku ata banonin, ndenja mes tyre atje për shtatë ditë porsi i shituar zanash” (Ez.3,15).
Ai qëndroi shtatë ditë si i shtangur mes të dëbuarve" (Ez 3,15).
Ai foli mirë, po, dhe njerëzit dyndeshin për ta dëgjuar, sepse fjalët e tij ishin si një këngë dashurie:
"30 “Biri i njeriut, bijtë e popullit tënd flasin për ty përbri muresh e në dyer të shtëpive e i thonë njëri‑tjetrit: ‘Ejani e dëgjoni ç’fjalë vjen prej Zotit!’ 31 E vijnë te ti si në kuvendin e dheut. Ulen para teje e i dëgjojnë fjalët e tua, por nuk i zbatojnë: bëjnë gjasme u pëlqejnë, por zemra e tyre jepet pas dobisë së pandershme. 32 Je bërë për ta si këngë dashurie, që këndohet me zë të këndshëm e shoqërohet me muzikë të ëmbël: i dëgjojnë fjalët e tua, por nuk i zbatojnë” (Ez 33,32).
Zëri është i bukur - thanë - dhe shoqërimi muzikor është i këndshëm.
Megjithatë, nuk janë cilësitë e jashtëzakonshme që i japin profetit autoritetin për të folur në emër të Zotit, por fakti që është i thirrur, që ka marrë një thirrje.
I zgjedhur nga Zoti, Ezekielit i është besuar një mision. Atij nuk i kërkohet të parashikojë një të ardhme të largët dhe të mjegullt, të bëjë mrekulli dhe gjeste të jashtëzakonshme, por të kryejë një shërbim: t'u transmetojë fjalën e Zotit të dëbuarve në Babiloni.
Të gjithë popujt kanë njohur forma dhe teknika të hamendjes; ata u mbështetën te falltarët, astrologët dhe nekromancerët për të mësuar sekretet dhe planet e perëndive. Sibilat që flisnin orakujt ishin të zakonshme në të gjithë Mesdheun, zakonisht të lidhura me shkëmbinj dhe burime të shenjtë. Izraeli shpejt i hodhi poshtë këto zëvendësues të profetëve, sepse kuptoi se i vetmi mjet i zgjedhur nga Perëndia për të komunikuar me njerëzit është profeti, njeriu i aftë për të kapur mendimet dhe vullnetin e Zotit dhe për t'ua transmetuar ato besnikërisht vëllezërve të tij.
Me arsye, profetët zakonisht e prezantojnë mesazhin e tyre me formulën solemne: “Kështu thotë Zoti...” (v. 4), sepse janë të vetëdijshëm se ajo që raportojnë nuk u përket atyre, por Zotit.
Tek kush është dërguar Ezekieli? Për popullin e tij, për "një grup rebelësh" (v. 5). Të dëbuarit në Babiloni nuk ishin më mëkatarë se të tjerët, ata vetëm e lejuan veten të joshen nga ata që ushqenin shpresa të kota, nga ata që propozonin zgjedhje të lehta dhe magjepsëse, por që nuk çuan në jetë.
Është fati i të gjithë profetëve: ata shqetësojnë ndërgjegjen, bëjnë bezdi, sugjerojnë zgjedhje sfiduese dhe, për këtë arsye, ata refuzohen.
Ata nuk duhet të dekurajohen nga kjo.
“5 Dëgjuan ose s’dëgjuan ‑ sepse janë pjellë e keqe ‑ megjithatë le ta dinë se në mesin e tyre është profeti!” (v. 5).
Pavarësisht nëse dëgjojnë apo jo… ata të paktën do ta dinë se një profet është mes tyre, i deklaron Perëndia Ezekielit. Edhe nëse, në dukje, misioni i këtij profeti ishte i dështuar, ai gjithsesi arriti një objektiv: ai zbuloi kujdesin e Zotit për popullin e tij, tregoi se Zoti nuk e harron kurrë dhe se as mëkati më i madh nuk mund ta bëjë atë të prishë aleancën që ai kishte vendosur me njeri.


LEXIMI I DYTË: 2 Kor. 12,7-10.

7 Dhe që, të mos më rritet mendja për shkak të lartësisë së zbulesave, m’u dha në trup një ferrë ‑ engjëlli i djallit ‑ për të më rrahur që të mos krenohem. 8 Për këtë gjë tri herë iu luta Zotit të largohet prej meje. 9 Por Ai m’u përgjigj: “Të mjafton hiri im, sepse fuqia përsoset në ligështi.” Për këtë arsye me kënaqësi do të krenohem edhe më tepër me ligështitë e mia që të banojë në mua fuqia e Krishtit.
10 Prandaj kënaqem në ligështi, në sharje, në vështirësi, në salvime e ngushtica që më bëhen për shkak të Krishtit! Sepse, kur jam i ligshtë ‑ atëherë jam i fortë.


LECTIO DIVINA- MEDITIM – LUTJE.

Leximi I dytë të liturgjisë së sotme është marrë nga një letër polemike në të cilën Pali, për të treguar se ai nuk është inferior ndaj atyre në komunitetin e Korintit që përpiqen ta shpifin atë, rendit sakrificat e duruara për kauzën e ungjillit (2 Kor 11,22-29) dhe përvojat pak a shumë të jashtëzakonshme që ka jetuar. Ai pretendon se ka pasur zbulesa të veçanta nga Zoti, se ka dëgjuar fjalë të patregueshme që njeriu nuk lejohet t'i thotë: “3 Dhe e di se ky njeri ‑ a ishte në trup, a ishte jashtë trupit, nuk e di ‑ e di Hyji ‑ 4 ka qenë ngritur në parajsë dhe ka dëgjuar fjalë të patregueshme, të cilat njeriu nuk guxon t’i përsëritë. 5 Për atë njeri të tillë do të krenohem e jo për vetvete nuk do të lëvdohem, përveç me ligështi (të mia)” (2 Kor. 12,4).
Sigurisht që nuk ishte një vizion, por rrëmbimi i tij në botën e Zotit, një moment intimiteti me Zotin, një ekstazë në të cilën ai perceptonte të vërtetat sublime.
Ai mund të mburrej, përballë kundërshtarëve të tij, me këto përvoja të jashtëzakonshme, por nuk e bën. Mburrja e tij është diçka tjetër, janë dobësitë, fatkeqësitë, ankthi, sepse Zoti zakonisht i zbaton ndërhyrjet e tij shpëtuese duke përdorur instrumente të pavlera.
Në këtë fragment ai përmend një vështirësi që e bën të vuajë dhe e poshtëron. Ky është një mundim shumë i dhimbshëm, i krahasueshëm me një gjemb të ngulur në mish, me një lajmëtar të Satanit të ngarkuar ta godasë me shuplakë, në mënyrë që ai të mos fryhet nga krenaria:
“7 Dhe që, të mos më rritet mendja për shkak të lartësisë së zbulesave, m’u dha në trup një ferrë ‑ engjëlli i djallit ‑ për të më rrahur që të mos krenohem. 8 Për këtë gjë tri herë iu luta Zotit të largohet prej meje. 9 Por Ai m’u përgjigj: “Të mjafton hiri im, sepse fuqia përsoset në ligështi.” Për këtë arsye me kënaqësi do të krenohem edhe më tepër me ligështitë e mia që të banojë në mua fuqia e Krishtit” (v. 7-9).
Shumë faqe janë shkruar në përpjekje për të shpjeguar kuptimin e këtij "gjembi në mish". Shumica e studiuesve biblikë besojnë se Pali i referohet një sëmundjeje sepse, duke u shkruar galatasve, ai përmend një sëmundje të rëndë që e preku atë dhe që mund të kishte ngjallur neveri tek ata që iu afruan:
“13 Ju e dini se me rastin e një sëmundjeje të trupit tim për herën e parë ju kam kumtuar Ungjillin; 14 dhe trazimin që jua bëri trupi im i sëmurë nuk e përbuzët dhe nuk treguat pakënaqësi, por, përkundrazi, më pranuat porsi engjëllin e Hyjit, porsi Jezu Krishtin” (Gal. 4,13-14).
Por ka mundësi që ky "gjemb" të tregojë një vuajtje tjetër, më intime: armiqësinë ndaj tij nga ana e anëtarëve të popullit të tij, të cilët në Letrën drejtuar Romakëve i quan "vëllezërit dhe të afërmit e tij sipas mishit" (Rm. 9,3). Në çdo qytet ku ai shkoi për të shpallur ungjillin, ata gjithmonë vendosnin pengesa në rrugën e predikimit të tij. Disa herë, në shkrimet e tij, ai pranoi vështirësinë e tij për të përballuar një kundërshtim të tillë dhe u tundua të dekurajohej.
Me këmbëngulje iu lut Zotit që të çlirohej nga ky gjemb, por Zoti nuk ia hoqi atë, nuk e zgjidhi mrekullisht vështirësinë, por i dha forcë për ta kapërcyer atë (v. 9). Zoti zakonisht nuk i çliron profetët e tij nga dobësitë që lidhen me gjendjen njerëzore, nga sëmundjet, nga lodhja, nga defektet; ai dëshiron që fuqia e tij të manifestohet përmes dobësisë së instrumenteve.


UNGJILLI: Mk. 6,1-6.

1 Jezusi u nis prej andej e shkoi në vendin ku u rrit.E përcollën edhe nxënësit e tij. 2 Kur erdhi e shtuna, filloi të mësojë në sinagogë. Shumica e dëgjuesve çuditeshin e thoshin:
“Nga i vijnë këtij këto? Ç’është kjo dije që iu dhurua? Po këto mrekulli të mëdha që bëhen nga duart e tij? 3 Po a nuk është ky zdrukthëtar, i biri i Marisë, vëllai i Jakobit, i Jozetit, i Judës, i Simonit? Po a nuk janë këtu ndër ne motrat e tij?” Kështu u bë për ta arsye e mosbesimit në të. 4 Jezusi u tha: “Profeti ndahet pa nder vetëm në vendin e vet, në farefisin e vet dhe në shtëpinë e vet”. 5 Dhe nuk mundi të bëjë aty asnjë mrekulli, përveç se shëroi disa të sëmurë duke vënë mbi ta duart. 6 E çuditej për mosbesimin e tyre.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Detaje të ndryshme të këtij pasazhi nuk janë menjëherë të qarta.
Banorët e Nazaretit habiten me mrekullitë e kryera nga Jezusi (v. 2), por menjëherë më pas mbeten të “skandalizuar” (v. 3). Si mund të pajtohen dy reagimet në dukje kontradiktore? Të skandalizosh nuk do të thotë të provokosh disidencë banale, por të jesh në mosmarrëveshje totale. Fshatarët u tronditën nga fjalët e tij deri në atë pikë sa e konsideronin si një pengesë të pakapërcyeshme, një pengesë serioze për besimin e tyre. Prandaj ai duhet të ketë thënë ose bërë diçka veçanërisht provokuese.
Nuk është e qartë pse ai nuk është në gjendje të bëjë mrekulli për shkak të mungesës së besimit të tyre (v. 5) dhe habitja e tij për mosbesimin e bashkëfshatarëve të tij është gjithashtu befasuese. Ai sapo ka deklaruar se “një profet përbuzet vetëm në vendin e tij, në të afërmit e tij dhe në shtëpinë e tij” (v. 4), prandaj refuzimi i tyre nuk duhet të jetë i çuditshëm për të.
Theksojmë një detaj të fundit: Jezusi në Kafarnaum u përfshi në konflikte dramatike me autoritetet politike dhe fetare, sulmoi formalizmat e skribëve dhe farisenjve, denoncoi hipokrizinë dhe ngurtësinë e tyre të zemrës, por kurrë nuk pati probleme me njerëzit e thjeshtë. Tani, megjithatë, janë njerëzit, janë fermerët e vendit të tij që nuk e kuptojnë dhe e refuzojnë, në fakt nuk ka asnjë aludim për praninë e udhëheqësve fetarë. Si mund ta shpjegojmë këtë reagim të pazakontë?
Pasi kaloi disa muaj në Kafarnaum dhe vizitoi fshatrat e Galilesë, duke predikuar ungjillin dhe duke u kujdesur për të sëmurët, Jezusi kthehet në fshatin e tij të lindjes (v. 1).
Pak kohë më parë, të afërmit e tij u përpoqën ta bindnin të kthehej në familje dhe të rifillonte punën e tij dinjitoze si marangoz, por ai nuk e pranoi propozimin e tyre. Duke parë ata që e rrethonin për ta dëgjuar, ai thirri: “Ja nëna ime dhe vëllezërit e mi! Kushdo që bën vullnetin e Perëndisë është vëllai, motra dhe nëna ime” (Mk 3,31-35).
Tani, me iniciativën e tij, ai kthehet në Nazaret dhe nuk kthehet vetëm, shoqërohet nga një grup dishepujsh. Vizita e tij nuk është një vizitë kortezie ndaj nënës, vëllezërve, motrave, miqve, por është një gjest me një kuptim të qartë për ata që deri tani kanë shoqëruar zgjedhjet e tij të jetës. Ai kthehet në Nazaret për t'i paraqitur familjen e tij të re familjes së vjetër, të përbërë nga ata që iu përgjigjën thirrjes së tij: ata lanë rrjetat, babain në barkë me djemtë (Mk 1,16-20), dhe e ndoqen atë përgjatë rrugës që mori.
Keqkuptimi ndaj tij nuk shfaqet menjëherë pas mbërritjes së tij. Nga historia e Markos duket se ai kalon disa ditë me familjen e tij, pa incidente. Mospajtimi shpërthen vetëm: "kur të vijë e shtuna, ai fillon të mësojë në sinagogë" (v. 2).
Ky fakt duhet theksuar, sepse është domethënës. Për sa kohë që ai qëndron i qetë në shtëpinë ku është rritur, pra për sa kohë që qëndron brenda modeleve tradicionale të popullit të tij, për sa kohë që tregon se vlerëson besimet fetare të transmetuara nga rabinët dhe të përbashkëta nga të gjithë, askush nuk ka çfarë të thotë për të. Problemet lindin sapo ai largohet nga shtëpia dhe bën publike zgjedhjen e tij për të krijuar një shtëpi të re, një familje të re.
Reagimi i bashkëfshatarëve të tij është i dyfishtë: nga njëra anë mahniten nga fjalët e tij dhe admirojnë veprat që ai bën, nga ana tjetër i mundojnë pyetjet e shumta.
Të edukuar në besimin e etërve të tyre, ata besojnë në Zotin që ka bërë aleancë me popullin e tij dhe i rezervon bekimet e tij për bijtë e Abrahamit, për ata që i përkasin shtëpisë së Izraelit dhe ulen në këmbët e rabinëve për të dëgjuar ndaj Tevratit.
Për banorët e Nazaretit, Jezusi përfaqëson një enigmë të pazgjidhshme: ai u rrit, si ata, në një familje me parime të forta fetare, i përket popullit të zgjedhur, asaj që 119 herë në Bibël quhet Shtëpia e Izraelit. Tani ai të jep përshtypjen se nuk është më rehat në këtë shtëpi, duket se e konsideron shumë të ngushtë dhe dëshiron ta hapë për të gjithë.
Me mesazhin dhe gjestet e tij, Jezusi ka thyer ekuilibrin, ai po rrënon shtëpinë në të cilën ata kanë vendosur të gjitha shpresat. Ata ndihen të sfiduar, kuptojnë, në fjalët e tij dhe në zgjedhjet e tij, ftesën për të braktisur sigurinë e ofruar nga feja e etërve të tyre, për të përqafuar rreziqet e mbretërisë dhe për të hyrë në shtëpinë e tij, familjen e tij të re, të përbërë nga dishepuj që kanë besuar në të.
Seria e pyetjeve të bëra janë të justifikuara (v. 2-3). Çfarë garancie mund të ofrojë "marangozi, i biri i Marisë", i cili për më shumë se tridhjetë vjet nuk ka bërë gjë tjetër veçse rregullimit të dyerve e të dritareve, ka ndërtuar shata e parmendë. Dhe vëllezërit e motrat i njohin të gjithë? Nga vjen mesazhi që ai paraqet? Kush i jep atij forcën për të bërë mrekulli?
Megjithatë, problemi që i intrigon më shumë nuk ka të bëjë me përmbajtjen e mësimit të tij, por me origjinën e kësaj doktrine të re. Ata nuk vënë në dyshim mirësinë e veprave të tij, por origjinën e tyre. Ata pyesin veten: a kryhen në emër të Zotit apo, siç sugjeruan skribët që zbritën nga Jeruzalemi (Mk 3,22), vijnë nga i ligu?
Ata përfundojnë: është më mirë të mos i besosh këtij njeriu që propozon risi të rrezikshme.
Vini re se nuk e përmendin emrin, e identifikojnë me profesionin që ushtronte dhe çuditërisht me referimin për nënën e tij, ndoshta për të nënvizuar më tej opinionin e tyre negativ. Ata nuk e lidhin atë me të atin, i cili në Izrael përfaqëson lidhjen me traditën nga e cila u shkëput. Ata nuk preferojnë të rrezikojnë, mbeten të kapur pas zakoneve dhe zakoneve të tyre të lashta, nuk duan të heqin dorë nga shtëpia e tyre e vjetër dhe siguria që ofron familja e tyre e lashtë.
Kështu ndodh ndarja shumë e dhimbshme, por e pashmangshme e Jezusit nga familja, fqinjët dhe miqtë e tij.
Është fati i të gjithë profetëve, të cilët përçmohen vetëm në atdheun e tyre, në të afërmit e tyre dhe në shtëpinë e tyre (v. 4).
Qëndrimi i banorëve të Nazaretit përsëritet edhe sot.
Jezusi u paraqitet sërish atyre që janë të bindur se e njohin dhe i përkasin familjes së tij dhe parashtron propozimin e tij. Ai kërkon, siç bëri Zoti me Abrahamin, të lërë gjithçka që përfaqëson shtëpinë, familjen dhe atdheun; na fton të rishqyrtojmë besimet fetare, të asimiluara gjatë fëmijërisë dhe të pa eksploruara dhe evoluar më tej; kërkon që të distancohemi nga parimet e moralit aktual, nga idealet dhe vlerat e propozuara nga shoqëria në të cilën jetojmë. Përgjigja që ai merr është, në shumicën e rasteve, e njëjta: së pari moskuptim, pastaj refuzim.
Megjithatë, ky mosbesim ka gjithmonë pasoja dramatike. Jezusi është reduktuar në impotencë, ai bëhet i paaftë për të realizuar ato mrekulli që fjala dhe kontakti me personin e tij prodhojnë kudo. Ai ofron shpëtimin e tij, por nuk mund ta imponojë atë, sepse ai i do njerëzit dhe dashuria e respekton lirinë.
Nëse në botën e sotme nuk ndodhin ngjarje të mrekullueshme, nëse kushtet e jetesës nuk pësojnë transformime rrënjësore, nëse nuk vendoset paqja, drejtësia dhe pajtimi midis popujve, arsyeja është gjithmonë e njëjta: njerëzit nuk kanë guxim t'i japin besim të plotë Krishtit dhe fjalë së tij.
Po, ka disa ndryshime të vogla, pasi në Nazaret Jezisi pati kujdesën për disa të sëmurë jo të rëndë: dhe ndoshta ka pasur pak më shumë lëmoshë dhe pak më pak fjalë fyese, por mrekullitë e mëdha, shenjat befasuese të pranisë së mbretërisë së Perëndisë në botë ato nuk mund të ndodhin atje ku besimi mungon ose mungon plotësisht.