F.A. CORPUS DOMINI VITI B UNGJILLI.
PËRGATITJA E LITURGJISË.
CORPUS DOMINI VITI B.
MË 2-6-2024.
UNGJILLI: Mk. 14,12–16.22-26.
12 Ditën e parë të Pabrumeve, kur flijohej qengji i Pashkëve, nxënësit e tij i thanë:
“Ku dëshiron të shkojmë e ta përgatisim darkën e Pashkëve?”
13 Jezusi i dërgoi dy prej nxënësve të vet dhe u tha: “Shkoni në qytet e atje do t’ju takojë një njeri që mbart një katrovë uji: shkoni pas tij. 14 Ku të hyjë ai, thuajini të zotit të shtëpisë: ‘Mësuesi thotë: ku është salloni im, ku do të mund të ha Pashkë me nxënësit e mi?’ 15 Ai do t’ju tregojë në katin e sipërm një sallon të madh, të shtruar e të përgatitur. Aty na përgatitni darkën”.
16 Nxënësit u nisën, arritën në qytet dhe gjetën gjithçka ashtu si u kishte thënë dhe e përgatitën darkën e Pashkëve.
22 Ndërsa po hanin darkë, Jezusi mori bukën e bekoi Hyjin, e theu, ua dha e tha:
“Merrni, ky është trupi im!”
23 Pastaj mori gotën, u falënderua e ua dha. Të gjithë pinë prej saj. 24 U tha: “Ky është gjaku im, gjaku i Besëlidhjes, që derdhet për të gjithë. 25 Për të vërtetë, po ju them: nuk do të pi më prej frytit të hardhisë deri atë ditë, kur do ta pi të ri në Mbretërinë e Hyjit.”
26 Pasi kënduan himnin, u nisën drejt Malit të Ullinjve.
LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.
Të gjithë e kujtojmë restaurimin e ndërlikuar të Darkës së Fundit të Leonardos që zgjati rreth njëzet vjet.
Me kalimin e shekujve, pluhuri, papastërtia, lagështia, tymi i qirinjve, avujt e ushqimit nga banesa e fretërve ishin depozituar në atë pikturë... dhe një pastrim ishte bërë i nevojshëm për të rikthyer në dritë fytyrayt e pikturuar nga Leonardo: në fakt figurat origjinale nuk shijeshim më.
Diçka e ngjashme ndodhi në Darkën e Fundit të kremtuar nga Jezusi në Jerusalem 2000 vjet më parë.
Atë mbrëmje Mësuesi kishte dhënë urdhrin:
“Bëjeni këtë në përkujtimin tim”, pasi kishte thyer bukën dhe dhënë atë kelk.
Komunitetet e shekujve të parë, duke iu bindur këtij urdhri të Mjeshtrit, mblidheshin në të ashtuquajturën “ditë e diellit” për të ngrënë “Darkën e Zotit”.
Kjo ishte kremtja eukaristike e shekujve të parë, nuk kishte adhurime të tjera përveç thyerjes së bukës së bashkësisë, në kujtim të asaj që Zoti kishte bërë gjatë Darkës së Fundit.
Ata mblidheshin nëpër shtëpi private, thyenin bukën eukaristike në tryezë në shtëpi, në një mjedis jo të shenjtë, nuk kishte asgjë në kremtimet e tyre që të kujtonte liturgjitë pompoze të tempullit në Jerusalem.
Riti ishte i thjeshtë, festiv, autentik, madje edhe provokues, sepse komunitetet të parë e dinin mirë kuptimin e ritit që po kryenin; ata e dinin mirë se çfarë do të thotë të zgjasësh dorën, të marrësh e të hash atë bukë, të marresh atë gotën e verës dhe ta pish bashkë me vëllezërit... e kuptonin shumë mirë natyrën provokuese të atij gjesti që bënin.
Gjatë Darkës së Fundit, Apostujt sigurisht nuk e kuptuan gjestin e bërë nga Jezusi, por pas Pashkëve ata e kuptuan shumë mirë.
Çfarë ka ndodhur gjatë shekujve?
Ne kemi filluar të harrojmë kuptimin e kremtës së thyerjes së bukës dhe gjithashtu në lidhje me Darkën e Fundit, rreth Eukaristisë janë ngritur shumë përkushtime, disa të respektueshme, të tjera shumë të diskutueshme, veçanërisht kur ato çuan në eklipsim natyrën të kënaqësisë së banketit gjatë kësaj feste.
Në fakt, është domethënëse që Koncili i Dytë i Vatikanit, pikërisht për të nxjerrë në pah domethënien autentike të asaj që Jezusi kishte bërë gjatë Darkës së Fundit, nuk foli për devocionet eukaristike që kishin pasur një rëndësi të madhe ndër shekuj.
Ne e dimë se përkushtimi popullor, kur tashmë e kishte humbur kuptimin autentik të atyre kremtimeve, kishte sjellë pikërisht këto përkushtime që na dhanë shumë shenjtër: prandaj janë të respektueshëm, por tani duhet të shohim elementet që nxjerrin në pah kuptimin autentik të Eukaristisë dhe ata që ndoshta e turbullojnë pak.
Ungjilli i sotëm na vendos para syve tablonë origjinale, kremtimin e parë të Eukaristisë, pra të pastruar nga të gjitha ato ekrustacione, të gjitha ato perde që janë depozituar ndër shekuj.
Është vendimtare që jeta e Kishës të bëhet e vetëdijshme për atë që ndodhi në atë Pashkë në Jerusalem, duhet t'i referohemi gjithmonë asaj Darke nëse duam të kuptojmë se çfarë bëjmë kur kremtojmë banketin eukaristik në ditën e Zotit.
“Ditën e parë të Pabrumeve, kur flijohej qengji i Pashkëve, nxënësit e tij i thanë: “Ku dëshiron të shkojmë e ta përgatisim darkën e Pashkëve?”
Jezusi i dërgoi dy prej nxënësve të vet dhe u tha: “Shkoni në qytet e atje do t’ju takojë një njeri që mbart një katrovë uji: shkoni pas tij” (v.12-13).
Ungjilli fillon me një datë: "Ditën e parë të Pabrumeve".
“Dita e parë të Pabrumeve” është Pashka, fillimi i një jave në të cilën izraelitët përmbahen nga çdo gjë me maja.
Cili ishte kuptimi? Thyerja me të kaluarën, fillimi i një realiteti krejtësisht të ri; majaja, ne e dimë, nuk ishte asgjë më shumë se brumi i vjetër dhe izraelitët kanë këtë javë në të cilën ata eliminojnë gjithçka që ka kaluar.
Kuptimi është pikërisht ky: Pashka fillon një realitet krejtësisht të ri dhe Eukaristia jonë duhet të vendoset në këtë kontekst të Pashkëve.
“Rashi” i cili është komentuesi më i famshëm mesjetar i Biblës, shkroi se Tora nuk duhet të fillojë me “Librin e Zanafillës”, por me “kapitullin 12 të Eksodit”, sepse historia e kapitullit 12 na tregon për origjinën e popullit të Izraelit, që filloi të ekzistojë me Pashkët, me çlirimin nga Egjipti, aty filloi koha e lirisë së Popullit të Zgjedhur. Izraelitët festojnë çdo vit këtë kujtim të fillimit të ekzistencës së tyre si popull.
Edhe ne të krishterët kujtojmë Pashkën tonë, ngjarjen vendimtare në historinë tonë, aty është pika e referimit të bashkësisë së dishepujve dhe në Eukaristinë kremtojmë origjinën, lindjen tonë, sepse si të krishterë kemi lindur në Pashkë.
Ashtu si izraelitët kujtuan fillimin e historisë së tyre me çlirimin nga Egjipti, ne kujtojmë, në kremtimin eukaristik, fillimin e historisë sonë si dishepuj të Krishtit me Pashkët.
"Bukët e pabrumë", është fillimi i një realiteti të ri, ka një kuptim të bukur për popullin e Izraelit, sepse edhe sot, gjatë natës që i paraprin "Pesach", Pashkëve, e gjithë familja duhet të ecë nën dritën e qiririt në çdo cep të shtëpisë për të kërkuar edhe shenjën më të vogël të tharmit sepse duhet eliminuar dhe hedhur në zjarr.
“Libri i Talmudit”, i cili është i shenjtë për hebrenjtë, thotë se majaja që eliminohet, nuk është vetëm një maja materiale, por një simbol shumë i rëndësishëm për popullin e Izraelit: do të thotë se duhet të eliminohet çdo gjë që është e keqe, gjithçka na bën skllevër…
Çfarë do të thotë?
Edhe Libri i Talmudit e specifikon këtë: thotë se është instinkti i keq që banon te njeriu që duhet larguar, prandaj mendjemadhësia, krenaria, vrazhdësia, vulgariteti, ngurtësia e zemrës, ashpërsia e fytyrës, gënjeshtra... e gjithë kjo përfaqësohet nga tharmi që duhet fshirë, sepse në Pashkë, izraeliti feston fillimin e një bote krejtësisht të re që është ajo e lirisë dhe kushdo që jeton skllav i këtyre pasioneve nuk është i lirë.
Kuptimi që ka edhe Pashkët për të krishterin: tharmi duhet eliminuar.
Pali në "Letrën e pare drejtuar Korintasve", në kapitullin 5,7-8 - një letër ndoshta e shkruar në kohën e Pashkës - thotë:
“7 Pastrohuni prej tharmit të vjetër që të bëheni brumë i ri, sikurse edhe jeni të pabrumë, sepse Krishti ‑ Qengji ynë i Pashkëve ‑ tanimë është flijuar. 8 Andaj, le të kremtojmë, jo me tharmin e vjetër, as me tharmin e zemrës së keqe e të ligësisë, por me bukën e pabrumë të pastërtisë e të së vërtetës”.
Hiqni majanë e vjetër që të jetë brumë i ri, sepse si të krishterë jeni pa maja, jeni të pastër.
Ungjilli që komentohet, na tregon për përgatitjen e asaj Darke që duam ta kuptojmë mirë.
Edhe celedbrimet tona duhet të përgatiten jo vetëm nga jashtë, por duhet të përgatiten sepse kuptimi i asaj që do të bëjmë, duhet të brendësohet shumë mirë, në mënyrë që të mos jetë një gjest hipokrit apo pa kuptim, një ritual që më pas nuk ka ndikim në jetë. jo! Duhet të përgatitemi!
Jezusi ishte i etur për të festuar atë darkë dhe ne ndjejmë një atmosferë misteri në këtë përgatitje, pikërisht sepse Jezusi u kujdes që të mos dorëzohej në vdekje, në duart e atyre që donin ta hiqnin qafe, përpara kësaj Darke.
Ishte shumë e rëndësishme për Të që ta kremtonte atë darkë me dishepujt e tij, ai e kishte kuptuar se Juda po planifikonte ta dorëzonte. Juda nuk e lejoi kurrë veten të konvertohej në botën e re, në njeriun e ri, ai mbeti i lidhur me konceptimin e tij të lashtë, ëndrrat e tij ishin ata të të gjithë popullit të tij dhe ata të predikuar nga udhëheqësit shpirtërorë të Izraelit.
Juda nuk e lejoi veten të konvertohej dhe pa tek Jezusi një person të rrezikshëm që duhej të eliminohej dhe mendonte - jo për para, kjo erdhi më vonë, kjo nuk ishte ajo që i interesonte Judës - ... Juda ishte i shqetësuar për këtë Jezus që hodhi posht të gjitha konceptet fetare të popullit të tij.
Kjo është arsyeja pse ai vendosi ta dorëzojë atë; nuk thuhët kurrë në Ungjill që Juda e tradhëtoi Jezusin, gjithmonë thuhet se ai e dorëzoi.
Çfarë u tha Jezusi dy dishepujve të tij, Gjonit dhe Pjetrit?
Ata duhet të përgatisin atë dhomë, një simbol i përgatitjes që kërkon edhe kremtimi ynë Eukaristik.
Cila është shenja që jep për të njohur atë që duhet t'i futë në shtëpinë ku duhet të bëjnë këtë përgatitje? "Një burrë që mbante një enë me ujë".
Duhet të shkonte të marrë ujin nga i vetmi burim që ndodhet, poshtë te"Pishina e i Siloamit"; arkeologët kanë nxjerrë në dritë një shkallë që zbriste nga mali i Sionit, pra nga pjesa e sipërme e qytetit, deri në Pishinën e Siloamit. Jezusi zbriti nga ajo shkallë atë natë, kështu që është prekëse të shikosh atë shkallë që Jezusi eci zbathur.
Dy dishepujt duhet ta kenë pritur këtë njeri që doli nga pishina e i Siloamit me një enë me ujë në kokë.
Si e njohën? Shumë e thjeshtë, sepse asnjë burrë nuk do të mbante një enë me ujë në kokë.
Burrat mbanin ujë në rrëshiq lëkure, kështu që dallohej shumë, sepse kjo ishte ajo që bënin gratë, pra një shërbim modest. Mesazhi është shumë i rëndësishëm për ne!
Shenja dalluese e atij që të drejton drejt një kremtimi autentik eukaristik, i atij që e njeh kuptimin autentik të Eukaristisë, është ai që bëhet shërbëtor, që merr përsipër edhe punën e gruas pa u ndier i poshtëruar, ai që zgjedh vendin e fundit, ai që nuk ndihet i poshtëruar duke u gjunjëzuar para atyre që kanë. Kjo na sjell në kuptimin autentik të Eukaristisë, na sjell vërtet në këtë dhomë.
Le të dëgjojmë tani se çfarë bëjnë ata dy dishepuj që duhet të përgatisin atë darkë: Kudo që të hyjë, i thoni të zotit të shtëpisë: "Mësuesi thotë: Ku është dhoma ime, ku mund të ha Pashkën me dishepujt e mi?". Ai do t'ju tregojë një dhomë të madhe lart, të mobiluar dhe gati; na përgatit darkën atje”.
Dishepujt shkuan, hynë në qytet dhe e gjetën ashtu siç u kishte thënë dhe përgatitën Pashkën.
Ungjilltari dëshiron të nënvizojë karakteristikat e dhomës që ata dy dishepuj përgatisin për Darkën e Zotit.
Tipari i parë: ndodhet në katin e sipërm.
Të krishterët e parë, brezi i parë i të krishterëve, komuniteti i udhëhequr nga Jakobi, vëllai i Zotit, një nga familja e Jezusit, vazhdoi të kremtonte Eukaristinë në ditën e Zotit në atë dhomë lart.
Edhe sot arkeologjia ka nxjerrë në dritë një sinagogë të asaj kohe, ku hebrenjtë kujtojnë varrin e Davidit; nuk ishte varri i Davidit, ishte një sinagogë e lashtë që përdorej nga të krishterët e hershëm.
Çfarë bënë ata të këtij komuniteti, komuniteti i parë i drejtuar nga Jakobi?
Në këtë sinagogë kremtuan “Liturgjinë e Fjalës”, më pas në katin e sipërm kremtuan banketin eukaristik.
Pse e vëren ungjilltari se ishte në katin e sipërm?
Si lajm nuk ka shumë interes, por nëse kujton këtë detaj do të thotë se dëshiron të dërgojë një mesazh për ne, për kremtimet tona eukaristike.
Ne e dimë se në kishën e lashtë të krishtëret u përpoqën edhe nga jashtë të kremtonin Eukaristinë në katin e sipërm, për shembull në Troadë, kujtojmë se Pali kremton Eukaristinë në katin e sipërm, kur Eutiku bie nga dritarja.
Neve nuk na intereson aspekti material, na intereson mesazhi që ungjilli dëshiron t'u japë festimeve tona të sotme të cilat duhet të festohen në një kat më të lartë, jo në përdhes.
Dishepujt, nëse duan një Eukaristi autentike, duhet të ngrihen më lart se vendi ku gjejnë njerëzit që bëjnë një jetë që udhëhiqet nga një logjikë që nuk është ajo e rrafshit të sipërm.
Për të kremtuar një Eukaristi autentike duhet të ngrihet mbi kriteret dhe vlerat që ndjekin të gjithë, i krishteri nuk përçmon askënd, nuk gjykon askënd, por duhet të dijë se në dhomën e katit të sipërm mendojnë në një mënyrë jo vetëm ndryshe ose pak 'ndryshe, por mendojnë në mënyrë të kundërt krahasuar me shkallën e vlerave në katin e poshtëm.
Ajo shkallë vlerash që ata kanë në katin e poshtëm është kthyer përmbys në katin e sipërm!
Në katin e poshtëm ai që shërben, i gjori që duhet të përkulet para zotërinjve që i japin urdhra, nuk llogaritet asgjë... në katin e sipërm ky njeri është i rëndësishmi, i denjë për nder; në katin e poshtëm, të zotët, dominuesit, ngacmuesit, ata që mund të ngrenë zërin dhe të heshtin të gjithë, janë njerëzit e suksesshëm... në katin e sipërm këta janë…si gjithë të tjerët.
Për të qenë autentike, Eukaristia duhet të kremtohet nga njerëz që kanë bërë një konvertim, një ndryshim, një përmbysje të shkallës së vlerave që udhëheqin jetën e tyre.
Karakteristika e dytë: dhoma është e madhe.
Jo vetëm aspekti material, kuptimi është se Eukaristia autentike kremtohet nga një kishë mikpritëse, e cila ka një zemër të madhe, kisha është një vend për të bashkuar të gjithë në një familje të madhe.
Le të kujtojmë shëmbëlltyrën e banketit në Ungjillin e Lukës, 14, 21-24: Kur shërbëtori, skllavi, dërgohet tre herë për të ftuar njerëz: “‘Shko vrap në tregje e rrugëve të qytetit e bjer këtu lypës, të gjymtë, të verbër e të shqeptë!’ 22 Shërbëtori i tha: ‘Zotëri, si urdhërove ti u bë, por vend ka më.’ 23 E zotëria i tha shërbëtorit: ‘Dil në rrugë e afër gardheve e shtrëngoji njerëzit të vijnë e të ma mbushin shtëpinë.’24 Unë po ju siguroj se asnjë prej atyre njerëzve që qenë të grishur, s’do ta shijojë darkën time!”. Zotëria e dërgon jashtë, në rrugë e afër gardheve për të shtrënguar njerëzit të vijnë e të mbushin shtëpinë.
Ajo shtëpi është dhoma e madhe!
Kisha mirëpret edhe ata që kanë pasur një jetë bredhëse dhe janë mbledhur në udhëkryqet e rrugëve, të rreckosur, të pisët, ata janë të mirëpritur në këtë dhomë dhe nuk gjykohen, por dashurohen nga vëllezërit e tyre.
Komuniteti nuk ka turp për vëllezërit që kanë bërë një jetë më pak se shembullore, në këtë sallë nuk gjykohet askush, nuk ka thashetheme, në këtë katin e sipërm nuk mbahen kundër tyre gabimet e bëra, ata që duan të hyjnë në këtë dhomë, janë të mirëpritur ashtu siç janë, mjafton që ata të kenë kuptuar se çfarë pritet më vonë në jetën e tyre, që t'i afrohen atij banketi eukaristik.
Për kishën tonë sot mesazhi është ai i hapjes së zemrës, edhe sepse të gjithë hyjmë në këtë dhomë të dobët, të brishtë, por e dimë se ku do të na çojë ai banket eukaristik.
Karakteristika e tretë e dhomës: është e mobiluar me divane.
Është zbukuruar për festën, për Pashkët, për festën e lirisë, për fitoren e jetës; Pashka është festa e lirisë!
Si festohej vakti i Pashkës nga judenjtë?
Jo ulur në karrige, por shtrirë; ata ishin përshtatur me përdorimin e grekëve dhe romakëve, të cilët nga ana e tyre e kishin kopjuar atë nga persët; për të festuar fitoren, lirinë, hanin të shtrirë.
Ishte një pozicion shumë i pakëndshëm sepse ata shtriheshin në tapete, më pas vendosën bërrylin e majtë në një jastëk dhe me dorën e djathtë merrnin ushqimin për të ngrënë nga tavolina që ishte vendosur në mes.
Pozicioni shumë i pakëndshëm, por tregonte se personi nuk kishte frikë nga askush, ai ishte i lirë; çifutët e kishin adoptuar këtë zakon dhe e kishin festuar darkën të shtrirë natën e Pashkëve.
Është domethënëse që darka është përgatitur, që njerëzit të shtrihen, në kuptimin që duhet të jenë njerëz të lirë, duhet ta kenë lënë të gjithë robërinë në katin e parë, përndryshe nuk ka kuptim të marrin pjesë në atë banket.
Nëse janë ende skllevër të lidhjes me pasurinë, koka e tyre është vetëm në grumbullim... jo, nuk jeni të përgatitur për liri, ju jeni akoma skllevër!
Nëse ata ende veprojnë për interesin e tyre, për egoizmin e tyre... ata janë akoma skllevër;
nëse ata kultivojnë mëri në zemrat e tyre, ata nuk janë të lirë;
nëse janë edhe skllevër të pendimit të motivuar nga krenaria sepse imazhi i lartë që kishin për veten e tyre është thyer... ata nuk janëë të lirë!
Ju jeni të brishtë, pranoni dobësinë tuaj sepse Krishti ju do ashtu siç jeni!
Nëse je skllav i pendimit, nuk je i lirë të kremtosh Eukaristinë;
Nëse je skllav i shantazhit efektiv, nuk je i lirë;
më keq akoma, nëse je ende skllav i figurës së Zotit të ashpër, si e feston festën e dashurisë së lirë?
Ose nëse je skllav i tekave, veseve, zakoneve që nuk të bëjnë të bukur, atëherë nuk je gati ta festosh atë banket.
Sigurisht, ne të gjithë hyjmë në këtë dhomë të vetëdijshëm se nuk jemi plotësisht të lirë, por duhet të jemi të vetëdijshëm se ajo festë dëshiron të na çojë drejt lirisë nga gjithçka që nuk na lejon të jemi njerëz të vërtetë si Krishti.
Le të dëgjojmë tani çfarë ndodhi gjatë darkës:
“22 Ndërsa po hanin darkë, Jezusi mori bukën e bekoi Hyjin, e theu, ua dha e tha:
“Merrni, ky është trupi im!”
23 Pastaj mori gotën, u falënderua e ua dha. Të gjithë pinë prej saj. 24 U tha: “Ky është gjaku im, gjaku i Besëlidhjes, që derdhet për të gjithë. 25 Për të vërtetë, po ju them: nuk do të pi më prej frytit të hardhisë deri atë ditë, kur do ta pi të ri në Mbretërinë e Hyjit”.
26 Pasi kënduan himnin, u nisën drejt Malit të Ullinjve”.
Tani le të përpiqemi të kuptojmë se çfarë ndodhi gjatë asaj darke.
Jezusi e di se do të vdesë, ai është i vetëdijshëm se jeta e tij ka marrë fund.
Le të përpiqemi të pyesim veten se çfarë është më e rëndësishme për të në atë moment?
Ndoshta që dishepujt të bien në gjunjë për ta adhuruar?
Jo, ai ka diçka tjetër në zemër.
Ai dëshiron që bota e re që filloi, të mos përfundojë me vdekjen e tij, ai dëshiron që dishepujt e tij të angazhohen për t'i dhënë vazhdimësi njeriut të ri që ai prezantoi në botë, jo njeriut bishë që përpiqet të dominojë mbi të tjerët, por njeriut shërbëtor, njeriut qengji; ai do që të lindë një botë me njerëz që janë të vërtetë: qengja, jo kafshë.
Ai dëshiron të vendosë një shenjë përpara dishepujve të tij, një shenjë që tregon këtë projekt të një njeriu të ri që ai ka arritur me jetën e tij.
Çfarë shenje zgjedh?
Gjatë Darkës, në një moment Jezusi merr pak bukë. Të vërejmë me kujdes, nuk thotë se “e ka marrë bukën”, se e ka ngrënë ostën e bardhë, jo! Ai zgjat dorën dhe merr pak bukë që ishte në tryezë.
Cila është kjo shenjë që Ai zgjedh?
Buka tregon gjithçka që është e nevojshme për jetën, në konceptin semitik është simboli bazë ushqimor i të gjitha ushqimeve të tjera, të hash bukë do të thotë të hash ushqim të nevojshëm për jetën.
Por kur njeriu është i uritur, ai nuk ndien vetëm nevojën për të mbushur stomakun e tij: ka shumë forma të urisë që njeriu duhet të eliminojë për ta realizuar plotësisht jetën e tij: ai është i uritur për dashuri, i uritur për shëndet, i uritur për dije, ai duhet të mirëpritet, edhe të falet, është i uritur për drejtësi, ndoshta është i uritur edhe për një përkëdhelje... të gjitha këto nevoja duhen plotësuar që jeta të jetë plotësisht njerëzore.
Dhe çfarë bën Jezusi?
Pasi të ketë marrë pak bukë, shqipton bekimin! Prandaj le të kemi parasysh kuptimin e gjithçkaje që i nevojitet njeriut për jetën... ky është ushqimi i një jete të plotë.
Pastaj do të flasë për verën, sepse njeriu nuk ka nevojë vetëm për atë që ia ushqen jetën materialisht, por ka nevojë për atë që simbolizohet nga vera: për gëzimin: edhe gëzimi është i nevojshëm për një jetë të plotë nga ana njerëzore.
Shqipton fjalët e bekimit.
Bekimi do të thotë të pranosh se gjithçka që gjendet në tryezë, gjithçka që ushqen jetën tonë vjen nga Zoti, është një dhuratë falas e mirësisë së tij, ne e kuptojmë se nuk jemi zotërues të këtyre ushqimeve të jetës.
I përmenda më parë, nuk kemi nevojën vetëm për bukë që mbush stomakun, por për të gjitha ato ushqime që na lejojnë të jetojmë një jetë plotësisht njerëzore: këta nuk janë tonat, vijnë nga Zoti, janë një dhuratë e tij; është interpretimi i ri i të mirave të tokës që nuk mund të jenë më objekt zotërimi dhe grumbullimi, por janë dhurata të dashurisë së Zotit Krijues, pra dhurata që duhet t'u dorëzohen marrësve që janë ata që kanë nevojë për këto dhurata, që nuk janë tonat, që i përkasin Perëndisë.
Në katin e poshtëm, këto nuk janë konsideruar dhurata nga Zoti, janë ushqime të jetës që njeriu ka arritur t'i rrëmbejë dhe më pas fillon të negociojë dhe të bëjë që ata që kanë nevojë të paguajnë... ky është koncepti i katit përdhes.
Kushdo që hyn në konceptimin ungjillor, atë të Krishtit, atë të rrafshit më të lartë, i konsideron të gjitha të mirat jo si pronë të vet, por si dhurata të dashurisë falas të Perëndisë, dhurata që duhen dhënë.
Ne jemi bërë mirë, jemi krijuar për të krijuar dashuri, nëse do të ishim të vetë-mjaftueshëm, secili do të kënaqte urinë, nuk do të lidheshim me vëllezërit tanë, dashuria nuk do të lindte, përkundrazi do të ngarkoheshim me dhuratat e Zotit dhe në nevojë për dhuratat që kanë vëllezërit tanë.
Në këtë shkëmbim dhuratash realizohet njerëzimi që Zoti ka dashur që në fillim të krijimit, ai i fëmijëve që e duan njëri-tjetrin, shkëmbejnë dashuri dhe kjo dashuri është jeta që Ai u ka dhënë njerëzve.
Çfarë janë buka dhe vera?
Këto shenja zgjodhi Jezusi për të paraqitur të gjithë historinë e tij?
Janë fruta të tokës, para së gjithash!
Shohim se në bukën dhe verën koncentrohen energjitë e tokës: mineralet, vitaminat, proteinat… dhe pastaj në brendësinë e bukës dhe të verës koncentrohen edhe energjitë e qiellit: shiu, era, drita, nxehtësia, rrezet e diellit... por në bukë nuk ka vetëm kjo: buka nuk rritet në arë, në arë rritet gruri; nuk rritet vera në vreshtin, rrushi rritet në vreshtin...
Çfarë hyn në bukë përveç asaj që na është dhënë nga natyra?
Puna e njeriut sigurisht gjendet në bukën dhe në verën.
Jezusi nuk zgjodhi produktet e papërpunuara të pemëve. A zgjodhi si shenjë të gjithë historisë së tij, bukën dhe verën, “frytët e tokës dhe të punës së njerëzve”. Puna e njerëzve përqendrohet në bukë dhe në verën: është puna që na impenjon për të transformuar krijimin dhe për ta bërë atë të përdorshëm për jetën e njeriut.
Le të përpiqemi të mendojmë... në mbrëmje, rreth tavolinës ku ishte vendosur buka, çfarë panë të ftuarit në atë bukë?
Le të përpiqemi të imagjinojmë një familje nga Nazareti si ajo e Jezusit: imagjinojmë babain, fëmijët të medhenj të ulur rreth tavolinës... në ate bukë shohin mundin, djersen e tyre, kur kishin leruar, mbjellë, dhe korrur... nëna e pa mundin e saj për të bluar atë grurë, për të brumosur miellin, e për ta gatuar në furrë... edhe fëmija i vogël pa punën e tij në atë bukë, sepse e kishin dërguar në shatërvan për të marrë ujë. Atje në Nazaret, shtëpia e Jezusit ishte 900 metra larg nga burimi më i afërt, prandaj edhe fëmija pa punën e tij në atë bukë.
Të gjithë jepnin diçka për ushqimin e familjes, gjithçka që kishin. Për të mirën dhe për gëzimin e të gjithëve ndahej lirisht gjithçka ishte e përbashkët; në familje njeriu nuk është paguar për punën që bën, por në bazë të aftësive dhe të fuqive që i ka dhënë Zoti, ai fut gjithçka në atë ushqim që të gjithë të ushqehen dhe të gëzohen.
Bekimi pranon se çdo gjë është një dhuratë nga Zoti, është një himn për dashurinë e Zotit për të gjithë dhe është një rinovim të propozimit për të dhënë jetën falas, sipas shëmbullit të Jezusit.
Pagani blen, shet, ndihet pronar... ai është në katin e poshtëm; në katin e sipërm, dishepulli i Krishtit e di se ai nuk është mjeshtër, ai është administruesi i të mirave që Krijuesi i ka vendosur në duart e tij për të krijuar dashuri.
Atëherë, çfarë bëri Jezusi gjatë asaj darke?
E theu atë bukë! Që të jepet dhe të ndahet, duhet thyer buka.
Kuptimi i parë i kungimit eukaristik është pikërisht ndërgjegjësimi për të qenë mysafirë të Zotit, të ftuar në darkën e tij, ku ushqimi mjafton për të gjithë e nuk duhet të rrëmbehet pa u kujdesur për nevojat e të tjerëve.
Ky është konceptimi i atyre që kanë përvetësuar planin e Zotit që u zbulua në Jezusin e Nazaretit dhe që na paraqitet në kontekstin e kësaj banketi eukaristik.
Pastaj Jezusi e dhuroi atë!
Dhënia është pasoja logjike: dhurata e marrë duhet të dorëzohet dhe Jezusi thotë:
"Merrni, hani, ky është korpi im".
Çfarë do të thotë kjo shprehje?
Për një semit, trupi nuk tregon muskujt, nuk tregon kockat, gjakun, jo!
Trupi është personi që është krijuar gjatë gjithë historisë së tij, çdo ditë të jetës së tij.
Po ju jap një shembull: kur vëzhgova babanë tim në moshën 75-vjeçare, një person që gjithashtu kishte punuar dhe vuajtur, kishte qenë gjithashtu në kampe përqendrimi, kur vëzhgova personin e tij, pashë të gjithë historinë e tij, gjithë jetën që kishte shpenzuar, edhe padrejtësitë që kishte pësuar, shërbimin ndaj vëllezërve që kishte bërë... ai ishte trupi, personi me gjithë historinë e tij.
Kur Jezusi thotë: "Ky është korpi im", ai e paraqet të gjithë historinë e tij në këtë shenjë (Unë jam kjo bukë, kjo bukë jam unë): fjalia "Ky është Korpi im" do të thotë: “Kjo bukë jam unë!”. Vini re, nuk është buka që bëhet Jezusi; në të kaluarën mendohej se me shugurimin Jezusi zbriste nga qielli dhe futej në atë bukë...Nuk është kështu! Është Jezusi ai që e paraqet gjithë historinë e tij duke thënë:
“A doni të dini se kush jam unë? Unë jam Buka, e gjithë jeta ime bëhet ushqim jete, ushqim gëzimi për vëllezërit e mi; ky jam unë, merre dhe ha”.
“Merre” është urdhri i parë që jep Jezusi.
Marrja është gjesti i vetëdijshëm i atij që pranon këtë propozim që Ai ju bën.
Çfarë do të thotë të hash?
Do të thotë: “asimilo”: kur marrim atë bukë, hamë atë bukë, bëjmë një gjest që do të thotë: "Dua, o Jezus, ta asimiloj këtë histori të jetës sate të dhënë".
Ky është kuptimi i vetëm i Eukaristisë dhe duhet theksuar qartë, sepse, e kujtojmë, është errësuar nga shumë adhurime, duhet ta kthejmë në kuptimin e saj provokues: duke marrë e ngrënë atë bukë, ia japim një përgjigje pozitive propozimit të jetës që Jezusi na bën e që mund të mendojmë se është ky:
“A doni të bashkoni jetën tuaj me jetën time të dhënë? Nëse po, atëherë merrni dhe hani. Bëni këtë shenjë dhe le të jetë një shenjë autentike, jo një rit, kuptimin e të cilit ndoshta mjerisht e keni humbur".
Është interesante se Papa Pal VI kishte thënë:
“Kur e prezanton atë bukë, thuaj: Lum ata që janë ftuar në dasmën e qengjit”.
Ngrënia e asaj buke është një propozim dashurie:
“A dëshiron të bashkosh jetën tënde me jetën time?”.
Ky është kuptimi i gjestit eukaristik të cilit i afrohemi në ditën e Zotit: duke marrë atë bukë, kemi kuptuar se me atë bukë asimilojmë jetën e Jezusit, kemi kuptuar se ky trup e Jezusit më pas bëhet trupi ynë dhe se kushdo që na sheh pas kremtimit të një Eukaristi, duhet të shohë jetën e Krishtit të dhënë përmes jetës sonë, sepse ne kemi bashkuar jetën tonë me jetën e Jezusit.
Dhe pastaj kelku: ne e dimë se cili është kuptimi i gjakut: për një izraelit është jeta.
Jezusi na fton të pimë nga ajo kupë, të pimë nga jeta e tij, të mirëpresim jetën e tij në ne, që të lejojmë që ky Shpirt që gjallëroi gjithë historinë e tij dhe e bëri të jepte gjithçka deri në momentin e fundit, të bëhet mirëseardhja në ne në këtë jetë të tij, të këtij projekti dashurie të tij.
"Dhe të gjithë pinë prej saj"
Askush nuk përjashtohet, të gjithë e pranuan propozimin e tij.
Do të doja ta mbyllja me një pyetje që më bëhet shpesh edhe mua kur njerëzit më thonë pse nuk mjafton ta kremtosh këtë Eukaristi një herë në jetë, në të cilën bashkohemi me Krishtin, sepse çdo javë në ditën e Zotit kremtojmë këtë gjest.
Dikush thotë “është humbje kohe, le të përpiqemi të zëmë tani për të ushqyer të uriturit, për t'u dhënë ujë atyre që janë të etur, për t'i veshur ata që janë lakuriq; kremtimi i Eukaristisë nuk bën asgjë nga këto, duket si një gjest i kotë, një humbje kohe".
Epo, unë do të jepja dy përgjigje për këtë pyetje.
E para, themelore që është kjo:
Shkojmë në festën eukaristike, para së gjithash për t'u ndërgjegjësuar se jemi njerëz të dashur lirisht, për të hyrë në këtë logjikë të dashurisë së pakushtëzuar dhe falas të Zotit, për t'u ndjerë të dashuruar, ashtu siç jemi, edhe nëse jemi të brishtë, mëkatarë, për të ditur se ne jemi të dashur dhe se jemi mbushur me dhurata falas për t'u dorëzuar lirisht dhe me gëzim vëllezërve tanë.
Epo, nëse është humbje kohe për t'u ndërgjegjësuar për këtë dashuri, atëherë të gjitha momentet që bashkëshortët kalojnë së bashku për të diskutuar zgjedhjet e tyre të jetës dhe për t'u gëzuar në dashurinë e tyre të ndërsjellë janë gjithashtu humbje kohe.
Është momenti që ne gëzohemi duke u ndjerë të dashur nga Zoti!
Arsyeja e dytë dhe po e paraqes me një shembull.
Kur shkojme në det humbim kohën, ulemi aty në diell dhe nuk bëjmë asgjë, por jemi të bindur që nuk është humbje kohe sepse nxihemi, bëhemi më të bukur, më të fortë, më të relaksuar, dhe pastaj do të sëmurëmi me pak gjatë dimrit.
Nuk humbëm kohë, e lamë atë diell të na ndriçojë!
Të shkosh në festën eukaristike do të thotë të bësh një trajtim bukurie, duke e vënë veten përballë diellit që është Krishti dhe nëse nuk e marrim atë diell të paktën një herë në javë bëhemi të shëmtuar, shpejt humbasim atë ngjyrën e dashurisë së lirë që është e tij.
Çdo të diel qëndrojmë përpara Fjalës së tij dhe personit të tij që dha jetë, krahasohemi me dashurinë e tij të pakushtëzuar dhe qëndrojmë për pak kohë nën këto rreze të dëshmisë së tij të dashurisë.
Kjo gjë bën që shumë plagë të shëmtuara të shkaktuara nga egoizmi, lakmia, krenaria jonë të zhduken dhe na bën më të gatshëm, më të përgatitur, më të aftë për të dashur.
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt