Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

TRINIA E SHENJTË VITI B.

MË 26-5-2024.,


Psalmi. 33, 4-5. 6. 9. 18. 20. 21-22

4 Sepse e drejtë është fjala e Zotit
e të gjitha veprat e tija me besë.
5 E do drejtësinë e gjyqin,
plot është toka me mirësinë e Zotit.
6 Prej fjalës së Zotit u krijuan qiejt,
prej frymës së gojës së tij çdo trup qiellor;
9 Sepse ai foli ‑ gjithçka u bë,
ai urdhëroi ‑ gjithçka u përftua!
18 Ja, sytë e Zotit janë mbi ata që e druajnë,
mbi ata që shpresojnë në mirësinë e tij:
20 Shpirti ynë shpreson në Zotin,
ai është ndihma dhe mburoja jonë.
21 Zemra jonë në të e ka shpresën,
shpresojmë në Emrin e tij të shenjtë.
22 Mirësia jote qoftë mbi ne, o Zot,
sikurse ne shpresojmë në ty.



LECTIO DIVINA – MEDITIM- LUTJE.


TOKA ËSHTË MBUSHUR ME DASHURINË E ZOTIT.

Asnjë fjalë e misterit të Trinisë në këtë psalm, është e qartë, pasi që ky Mister i Një Zoti në tre persona u zbulua nga besimtarët pas Rrëshajëve. Por nga ana tjetër, fjalët shumë të bukura që lexohen në këto pak vargje flasin për zbulimin e madh që njerëzit e Besëlidhjes së Vjetër kishin bërë tashmë.

Për shembull, lexohet: "Toka është mbushur me dashurinë e tij": Kjo është një profesion i shkëlqyer i besimit! U desh një rrugë e gjatë e Zbulesës që njerëzimi të zbulonte këtë realitet themelor se Zoti është Dashuri dhe se toka ( Krijimi) është e mbushur me dashurinë e tij. Dhe kjo është shenja dalluese e besimtarëve, më duket: ata kalojnë nëpër ekzistencë dhe realitetet e saj me gëzim apo edhe me sprova, duke pohuar, çfarëdo që të ndodhë, se toka është e mbushur me dashurinë e Zotit. Kjo nuk do të thotë që dashuria mbretëron kudo në tokë! As dashuria universale dhe as lumturia nuk janë akoma atje. Tani për tani, ajo që është e sigurt është që Zoti e shikon kozmosin dhe njerëzimin me dashuri. Për pjesën tjetër, ajo ende nuk është përmbushur, por është thirrja e gjithë Krijimit të jetë vendi i dashurisë, ligjit dhe drejtësisë.
Duhet të lexohet i gjithë vargu 5:
“E do drejtësinë e gjyqin,
plot është toka me mirësinë e Zotit" (v. 5).
Dashuria e Zotit për njerëzimin është, pra, e vjetër sa bota; mund të thuhet: "Ky është kuptimi i kujtesës së Krijimit që dëgjojmë këtu:
"Prej fjalës së Zotit u krijuan qiejt,
prej frymës së gojës së tij çdo trup qiellor" (v.6).
Por Zoti nuk krijoi vetëm kozmosin dhe njerëzimin një ditë të bukur për t’ i braktisur ata më pas në fatin e tyre; që nga agimi i botës, ai na vëzhgon në çdo moment:
"Ja, sytë e Zotit janë mbi ata që e druajnë,
mbi ata që shpresojnë në mirësinë e tij" (v. 18).

Kjo siguri që na jep besimi, mbeshtetet në përvojën e Popullit të Zhgjedhur: për gjithmonë, nga fillimi kur Zoti krijoi qiellin dhe tokën, Zoti ka pasur kujdes për gjithçka kishte Krijuar me një dashuri të vëçantë.
Nga Abrahami, Isaku dhe Jakobi, nga Moisiu dhe shkurret që digjen dhe nga dalja nga Egjipti, dhe hyrja në tokën e premtuar ... dhe unë mund të çohen njëra pas tjetrës ngjarjet e historisë së popullit të zgjedhur, për secilin fazë e kemi njohur dhe përjetuar që Zoti po shikon dhe se toka është e mbushur me dashurinë e tij.



SYTË E ZOTIT JANË MBI ATA QË E DRUAJNË.

Është mirë që të meditohet përsëri më mirë këtë varg të mrekullueshëm: “Ja, sytë e Zotit janë mbi ata që e druajnë, mbi ata që shpresojnë në mirësinë e tij”.
Mund të bëhet kjo gjë në dy momente:
Së pari, këtu kemi një përkufizim të fjalës "frikë" (druajnë, në tekst): ata që kanë frikë nga Zoti, janë pikërisht ata që shpresojnë te dashuria e tij, të cilët i besojnë atij në të gjitha rrethanat.
Së dyti, dikush mund të habitet nga formulimi: "Zoti i ruan ata që e druajnë atë"; sepse atëherë duhet të pyetet: "Dhe të tjerët? Ata që nuk janë besimtarë? A nuk po i do Zoti ata?" Sigurisht, Zoti kujdeset për të gjithë fëmijët e tij, por vetëm ata që e njohin, e dinë që Zoti i do dhe mund ta duan!
Karakteristikë tjetër e këtij psalmi është rëndësia që i kushtohet Ligjit! Dashuria e popullit të Izraelit për Ligjin ndonjëherë na mahnit; por për besimtarët, kjo shkon pa thënë sepse ata shohin në të shprehjen e përkujdesjes së Zotit për fëmijët e tij: Ligji i tij na shoqëron, ashtu si një kod autostradë mbron nga aksidentet dhe hapat e gabuar; prandaj konsiderohet një dhuratë e dashurisë së Zotit. Dhe nuk është rastësi që ky psalm ka saktësisht njëzet e dy vargje, (që korrespondojnë me njëzet e dy shkronjat e alfabetit hebraik), në nderim të Fjalës së Zotit që është e gjithë jeta jonë, nga A e deri në Z.
Dhe tani për besimtarët, qëndrimi i vetëm i vlefshëm, mënyra e vetme për të respektuar Zotin është t'i binden urdhërimeve, sepse ne e dimë se ata drejtohen vetëm nga dashuria. Ky është saktësisht kuptimi i profesionit hebre të besimit (Dt, 6, 4v): " Dëgjo, Izrael! Zoti, Hyji ynë, është një Zot i vetëm! Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd e me gjithë fuqinë tënde!", që. përkthehet: "Do ta duash, do t'i besosh dhe (sepse është e pandashme) do të mbash urdhërimet e tij, fjalën e tij "; ky është kuptimi i dytë i fjalës "fjalë"; vargu: "Po, është i drejtë, fjala e Zotit" (v.4) është një homazh për Fjalën krijuese, por edhe për Ligjin e dhënë nga Zoti.
Sepse nuk duhet të harrojmë se krijimi për të cilin mrekullohet më shumë në Izrael, nuk është ai i tokës, është krijimi i njerëzve. Në secilën periudhë të historisë së saj, fjala e Zotit e thërret atë drejt lirisë dhe i jep forcën për të fituar këtë liri; liria nga çdo idhujtari, liria nga çdo skllavëri.
Në shikim të parë, në këto vargje, siç thuhet në fillim, nuk gjejmë asnjë gjurmë të Trinisë. Na duhej të prisnim ardhjen e Krishtit për të kuptuar që Fjala e Zotit për të cilën ka folur kaq shumë ky psalm është një Person:
"Në fillim ishte Fjala ... Prej Saj u bë çdo gjë
e pa Të nuk u bë asgjë.
E çdo gjë që u bë, e pati në Të jetën
e Jeta është drita e njerëzve" (Gj 1,1.3-4)
mediton Shën Gjonin në prologun e tij; atëherë ne mund t'u japim të gjithë kuptimin e tyre pohimeve të Psalmit 32/33: "Sepse e drejtë është fjala e Zotit" (v.4a); ai është besnik në të gjitha ato që bën: "të gjitha veprat e tija me besë" (v. 4b) ... Zoti i bëri qiejtë me Fjalën e tij, universin, me frymën e gojës së tij: "Prej fjalës së Zotit u krijuan qiejt, prej frymës së gojës së tij çdo trup qiellor" (v. 6); ... "Sepse ai foli ‑ gjithçka u bë, ai urdhëroi ‑ gjithçka u përftua" (v. 9).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

TRINIA E SHEJNTË VITI B.

MË 26 – 5 – 2024.


LEXIMI I DYTË: Rm. 8,14-17.

14 Sepse bijtë e Hyjit janë ata, të cilët i udhëheq Shpirti i Hyjit.
15 Ju veç nuk e keni marrë shpirtin që bën robër në mënyrë që përsëri të trembeni, por keni marrë Shpirtin që ju bën bij të adoptimit, në saje të të cilit ne thërrasim: Abba! O Atë!
16 Vetë Shpirti Shenjt dëshmon bashkë me shpirtin tonë se jemi fëmijët e Hyjit.
17 E nëse jemi fëmijë ‑ atëherë jemi edhe trashëgimtarë, trashëgimtarë të Hyjit e bashkëtrashëgimtarë me Krishtin, sikurse në të vërtetë vuajmë bashkë me Të, që edhe të lavdërohemi bashkë me Të.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

SKLLEVËR TË ZOTIT? APO BIJ TË ZOTIT?

Në kohën e Palit, skllavëria ishte pjesë e realitetit të përditshëm dhe ishte ky realitet që frymëzoi meditimin që lexojmë këtu. Kur një i zoti i një shtëpie ka djem dhe skllevër me vete në të njëjtën kohë, ata padyshim nuk kanë të njëjtin lloj marrëdhënieje me të. Robi ka frikë nga zotëria e tij, ai e di se është në mëshirën e tij; djali jeton në besim dhe siguri. Kur thotë “Baba” (“Abba”), ai e di paraprakisht se do të dëgjohet, kuptohet, dashurohet. Të dy (robi dhe djali) binden; sepse janë “prona” e të zotit të shtëpisë, i pari, dhe e atit, i dyti, pronari duhet të mësojë ligjin; një baba që nuk jep ligje nuk është baba, ne e dimë mirë këtë dhe ai nuk rrit askënd; por dallimi i madh midis robit dhe djalit para ligjit të babait është se skllavi bindet nga frika e ndëshkimit, ndërsa djali bindet nga besimi në mendjemprehtësinë e babait të tij.
Nëse, në letrën drejtuar Romakëve, Pali është kaq i interesuar për këtë temë, është sepse ai sheh në të një imazh të marrëdhënies sonë me Perëndinë. Zoti është Ati ynë, ai ka qenë gjithmonë dhe prandaj, që nga fillimi i krijimit, ai dëshiron të krijojë një marrëdhënie baba-bir me njerëzimin; por ja, njeriu e ka të vështirë të sillet si bir. Duke mos besuar se Zoti është Ati, njeriu nuk sillet si bir, por si skllav: ka frikë nga zotëria e tij dhe i atribuon atij lloj-lloj qëllimesh të këqija: imagjinon një zotëri xheloz, kërkues, hakmarrës dhe i padrejtë. Është e qartë se gjatë gjithë fillimit të letrës drejtuar Romakëve, Pali ka gjithmonë para syve portretin e Adamit: Adami është një mënyrë për të qenë njeri që konsiston pikërisht në dyshimin ndaj Zotit; Adami nuk i beson urdhrit të dhënë nga Zoti, sepse imagjinon se ky urdhër është me qëllim të keq!... Dhe kështu, Adami nuk i bindet ligjit të Zotit, pastaj fshihet kur Zoti e thërret, duke menduar se Zoti me siguri do të hakmerret për këtë mosbindje...
Në të njëjtën mënyrë, më vonë, kur Zoti i thotë Kainit të dominojë dhunën e tij, në vend që ta lërë veten të dominohet prej saj (Zn. 4,7), Kaini nuk do të dëgjojë dhe do të vrasë Abelin... Dhe ja ku i keni ingranazhet: është instaluar dhuna dhe fatkeqësia. Nëse Adami do të kishte besuar, ai thjesht do t'i bindej urdhrit; ai nuk do të kishte frikë nga Zoti që po e kërkonte; nëse Kaini do t'i kishte besuar këshillave që i ishin dhënë, ai do të kishte dominuar veten. Rrënja e mosbindjes, në fund të fundit, është mungesa e besimit.
Nëse mund të themi “Për Palin, Adami është një mënyrë për të qenë njeri”, është sepse Pali e di mirë se Adami nuk është një individ i veçantë që do të ishte ekzemplari i parë i njerëzimit; Rabinët hebrenj madje kanë zakon të thonë "të gjithë janë Adam për vete". Mënyra për të thënë se secili prej nesh është skllav i idesë së rreme që kemi për Zotin. Dhe kjo robëri është më e keqja nga të gjitha; e quajmë “origjinale” pikërisht sepse është në themel të sjelljes sonë dhe sepse shkakton fatkeqësinë e njerëzimit; për më tepër, kur flasim për këtë tekst nga libri i Zanafillës, e quajmë "histori e rënies së Adamit"; fjala "rënie" tregon qartë se është një rrotë dhëmbësh e tmerrshme; siç themi “gënjej, gënjej, do të mbetet gjithmonë diçka”, mund të themi “dyshoni, dyshoni, gjithmonë do të mbetet diçka”. Sepse, pasi vendoset dyshimi, ai shpërfytyron gjithçka; Është me të vërtetë në bazë që gjithçka është shtrembëruar.
Ne mund t'i marrim urdhërimet njëri pas tjetrit; shkelja e parë ndoshta nuk ishte serioze dhe besohej se ishte jetëshkurtër, u imagjinua si një përjashtim; por ai që vjedh do të vjedhë, ai që mashtron do të mashtrojë, ai që gënjen do të gënjejë. Shën Pali e përshkruan këtë spirale në kapitujt e parë të kësaj letre drejtuar Romakëve dhe ai pikturon një tablo aq të trishtuar sa duam të themi "njerëzimi i varfër".
Lajmet nga bota, që dëgjojmë në ditë të caktuara, nuk janë më gazmore! Por Pali nuk ndalet në këtë vlerësim të trishtuar! Sepse ai e di se fytyra e botës ndryshon nga ardhja, jeta, vdekja dhe ringjallja e Krishtit.


U BËFTË VULLNESA JOTE, SEPSE AJO ËSHTË E MIRË.

Përballë rrugës së Adamit, shtegu tjetër, rruga tjetër është ajo e Krishtit: ai, për të cilin Gjoni thotë se është ai që është i përhershëm "i kthyer kah Ati" në qëndrimin e dialogut pa hije. Ky është kuptimi i këtij vargu nga prologu i Shën Gjonit “Ai (Fjala) ishte me Perëndinë” Gjn 1,2). Edhe në zemër të sprovës, të ankthit përballë torturave dhe vdekjes së dhunshme, “Ai tha: “Abba, Atë, çdo gjë është e mundur për ty. Largojeni këtë filxhan nga unë. Megjithatë, jo ajo që dua unë, por ajo që ju dëshironi! » (Mk 14:36). Sepse besimi i tij tek Ati i tij ishte më i lartë se çdo zë tjetër.
Tashmë, historia e tundimeve në ungjij na tregoi se ai u rezistonte propozimeve më tunduese të atij që ne e quajmë ndarës (ky është kuptimi i fjalës greke "diabolos" që përkthehet "djall"), ai që donte të ndarë. nga Ati i tij.
Sekreti i Jezusit, ungjilli e bën të qartë, është se ai është i mbushur me Shpirtin e Perëndisë, banon, i udhëhequr nga ky Shpirt. Kur Pali thotë "nëse, të paktën, vuajmë me të", kjo është ajo për të cilën ai flet: nuk kërkohet vuajtje nga Zoti, por ka një qëndrim për t'u adoptuar: në sprovat tona, të jemi me Krishtin, të sillemi. si ai, për të lejuar që të udhëhiqemi, si ai, nga Fryma.
E gjithë historia e njerëzimit është ajo e një praktike të gjatë për të kaluar nga qëndrimi i skllavit (ai i Adamit) në qëndrimin e birit, ai i Jezu Krishtit.
Kur rabinët hebrenj thonë "secili është Adam për vete", ata nuk nënkuptojnë se të gjitha jetët tona zhvillohen gjatë gjithë kohës nën shenjën e Adamit. Ne i kemi orët tona sipas Adamit dhe orët tona sipas Krishtit. Orët “sipas Krishtit” janë ato në të cilat ne e lejojmë veten të udhëhiqemi nga Shpirti që na ka banuar që nga pagëzimi ynë; kur Pali thotë "ne vuajmë me Jezusin", ai po mendon për të gjitha këto momente tundimi që janë kaq shumë sprova për t'u kapërcyer.
A do të besojmë edhe në mes të sprovës, do të qëndrojmë në rrugën e thirrjes apo të angazhimeve tona, do t'i bindemi urdhërimit sepse mund të jetë vetëm mirë për ne dhe për të tjerët...?
Nëse marrim të njëjtën rrugë si Jezusi, nëse refuzojmë me vendosmëri dyshimin e Adamit, nëse pranojmë t'i besojmë Perëndisë ditë pas dite, ne sillemi si Jezusi si bir i Perëndisë dhe jetojmë jetën e Perëndisë; kjo është ajo që Pali e quan "të qenit me të në lavdi".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

TRINIA E SH. VITI B.

MË 26-05- 2024.

UNGJILLI: Mt, 28, 16 – 20.

16 Ndërkaq të njëmbëdhjetë nxënësit shkuan në Galile, në atë mal, ku u kishte urdhëruar Jezusi.
17 Kur e panë, e adhuruan, por disa dyshuan.
18 Jezusi u afrua e u tha: “Më është dhënë çdo pushtet në qiell e në tokë.
19 Prandaj, shkoni e bëjini nxënës të mi të gjithë popujt!
Pagëzoni në Emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt!
20 Mësojini të zbatojnë gjithçka ju kam urdhëruar! Dhe, ja, unë jam me ju gjithmonë ‑ deri në të sosur të botës!”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJË.

SHKONI E BËJINI NXËNËS TË MI TË GJITHË POPUJT!

Menjëherë pas Ringjalljes, Mateu na jep një tregim shumë të shkurtër të lamtumirës së Jezusit. Kjo ndodh në Galile, e cila zakonisht quhej "kryqëzimi i johebrenjve" dhe "Galilea e Kombeve"; sepse tani e tutje misioni i Apostujve ka të bëjë me "të gjitha kombet". Ungjilli i Mateut duket se tregon gjithçka në mënyrë më të shkurt: por, në fakt, aventura fillon; është si në një film ku fjala "FUND" është gdhendur në një rrugë që hapet drejt pafundësisë. Sepse është vërtet drejt pafundësisë që Jezusi i dërgon dishepujt e vet: pafundësia e botës dhe pafundësia e shekujve: "Shkoni e bëjini nxënës të mi të gjithë popujt!" deri në mbarim të botës".

Çuditërisht, ata nuk duken mjaft të përgatitur për këtë mision!
Nëse Jezusi do të ishte një sipërmarrës, ai nuk do të kishte marrë rrezikun që t’ia besonte pjesën tjetër të biznesit të tij bashkëpunëtorëve si këta: bashkëpunëtorë të cilët duket se nuk i kanë asimiluar të gjitha trajnimet që ai u siguroi atyre gjatë tre viteve. Ata gabojnë në lidhje me qëllimin, me afatet kohore, me natyrën e biznesit.
Ata madje shkojnë aq larg sa të dyshojnë në realitetin që po përjetojnë; meqenëse Mateu thotë qartë: "Por disa dyshuan". Misioni i besuar atyre dhe i cili është i mbushur me rreziqe, është promovimi i një mesazhi që ende i befason ata. Çmenduri, do të thonë njerëzit e mençur, Dituria e Zotit do t'i përgjigjej Shën Palit. Biznesi për të cilin bëhet fjalë nuk është i parëndësishëm: ai tejkalon gjithçka që mendja njerëzore mund të imagjinojë ose të konceptojë. Bëhet fjalë për komunikimin midis Zotit dhe njerëzve. Ai që erdhi për ta ndezur një flakë të vogël, ua beson dishepujve të vet detyrën e përhapjes së zjarrit: " “Më është dhënë çdo pushtet në qiell e në tokë. Prandaj, shkoni e bëjini nxënës të mi të gjithë popujt! Pagëzoni në Emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt!" (v.18-19).
“Në emër të Atit dhe të Birit dhe të Shpirtit të Shenjtë. ": Ne shpesh nuk kemi mundësinë të ndalemi në këtë formulë të jashtëzakonshme të besimit tonë. Formulimi i parë i misterit të Trinitetit: shprehja "Në emër të", shumë e zakonshme në Bibël, do të thotë se është me të vërtetë një Zot i vetëm; në të njëjtën kohë tre personat janë emëruar dhe mjaft të dallueshme: “Në emër të Atit dhe të Birit dhe të Shpirtit të Shenjtë. "Nëse kujtojmë që EMRI, në Bibël, është personi, dhe se të pagëzosh do të thotë etimologjikisht" të zhytesh ", kjo do të thotë që Pagëzimi na zhyt në të vërtetë në Trinitet. Ne e kuptojmë urdhrin e dhënë nga Jezusit për dishepujt e tij "Shkoni!". Është diçka që duhet të bëhet urgjentisht. Si mund të mos ngutemi për të parë të gjithë njerëzimin të përfitojë nga ky propozim?



TË ZHYTUR NË TRININË.

Në të njëjtën kohë, duhet thënë se kjo formulë, kaq e zakonshme për ne sot, ishte për brezin e Krishtit një revolucion i vërtetë!
Si provë, kur apostujt, Pjetri dhe Gjoni, shëruan njeriun e çalë te Dera e bukur (Vap 3 dhe 4), autoritetet menjëherë i pyetën ata: “Me çfarë pushteti dhe në emër të kujt e bëtë këtë gjë?” (Ve 4,7): sepse nuk ishte e lejueshme të thirrej ndonjë emër tjetër përveç atij të Zotit.
Jezusi flet mirë për Zotin, por fjalia e tij citon tre njerëz, por Zoti ishte unik, profetët kishin thënë mjaft. Keqkuptimi i hebrenjve për pasuesit e Krishtit është shkruar këtu, përndjekja ishte e pashmangshme. Këtë e di Jezusi, i cili i paralajmëroi ata mbrëmjen e fundit:
"Do t’ju përjashtojnë prej sinagogave.
Edhe më! Po vjen koha,
kur secili, që t’ju vrasë,
të mendojë se i bën shërbesë Hyjit.
E do të veprojnë kështu,
pse nuk e njohën as Atin as mua" (Gjn 16,2-3).
Misioni i besuar apostujve duket një çmenduri; por ata nuk janë vetëm dhe kjo nuk duhet të harrohet kurrë: për sa kohë që angazhimi ynë nuk është i yni, por i tij, I Jezusit, nuk kemi asnjë arsye të shqetësohemi për rezultatet: “Më është dhënë çdo pushtet në qiell e në tokë. Shkoni! "... Me fjalë të tjera, jemi ne që po shkojmë, por është ai që i ka të gjitha fuqitë ...
Kjo është ajo që njerëzit thonë për Gjonin XXIII: disa ditë pas zgjedhjes së tij ai mori një vizitë nga një mik i cili i tha: "Ati Shumë i Shenjtë, sa e rëndë duhet të jetë ngarkesa!"
John XXIII përgjigjet: " Ishtë e vërtetë, në mbrëmje, kur shkoj në shtrat, mendova: "Angelo, ti je Papa" dhe e pata të vështirë të biem në gjumë; por, pas disa minutash i them vetes: "Angelo, sa budalla je, kryetari i Kishës nuk je ti, është Shpirti Shenjt ... Kështu që unë ktheva në anën tjetër dhe më zuri gjumi ...! Duket se edhe ne mund të flemë mirë: ungjillizimi duhet të jetë puna jonë, por jo ankthi! Jezusi e bëri të qartë: “I gjithë autoriteti më është dhënë në qiell dhe në tokë ".
Në vetvete, kjo fjali e vogël është një përmbledhje e jashtëzakonshme e jetës së Krishtit: kjo ndodh në një mal, tha Mateu; të cilën ne nuk e dimë, por evokon, natyrisht, atë të tundimit; në malin e tundimit, Jezusi nuk pranoi të merrte pushtet mbi Krijimin nga askush tjetër përveç Atit të tij: " Djalli e çoi sërish në një mal shumë të lartë, ia dëftoi të gjitha mbretëritë e kësaj bote dhe madhërinë e tyre e i tha:
“Të gjitha këto do të t’i jap nëse bie përmbys para meje e më adhuron”. “Atëherë Jezusi tha:
“Ik, o djall, sepse Shkrimi i shenjtë thotë:
‘Adhuroje Zotin, Hyjin tënd,
dhe shërbeji vetëm Atij!’“
Atëherë Jezusi i tha: Largohu nga Satanai! sepse është shkruar: Është Zoti, Perëndia juaj, të cilin do të adhuroni; adhuroni vetëm atë. ”(Mt 4,8).
Këtë fuqi që Jezusi nuk pretendoi, nuk e bleu, ia jep Ati i tij.
Dhe tani ajo fuqi është në duart tona! Na mbetet ne të besojmë ... "Eja! Dhe unë, shton Jezusi, jam me ju çdo ditë deri në fund të botës. Zoti i Prezencës i zbuloi Moisiut në shkurret që digjej, që ai është “Emmanuel” (që do të thotë "Zoti me ne") i premtuar nga Isaia. Tani na mbetet ne që t'i zbulojmë botës këtë prani të dashur të Trinisë së Zotit.

[ninoenina]

F.A. JAVA TRINIA E SHEJNTË VITI B. UNGJILLI.

PËRGATITJA E LITURGJISË.

TRINIA E SHEJNTË VITI B.

MË 26 – 5 – 2024.


TRINIA: MISTERI I FSHEHTË

Ne nuk kemi monopolin, ekskluzivitetin e besimit në Zot, por pohimi se në Hyjin tonë ekziston një atësi, një filiacion dhe një dhuratë dashurie është specifik për krishterimin. Me një term abstrakt, jobiblik dhe sigurisht joadekuat, ne e quajmë këtë mister Triniteti.
Refuzohet nga judenjtë të cilët në lutjen e mëngjesit dhe të mbrëmjes përsërisin: "Zoti është një" (Dt 6,4-5). Nuk e pranojnë muslimanët, për të cilët vetëm “Allahu është i madh dhe Muhamedi është profeti i tij”.
Ne flasim për mister, jo në kuptimin e një realiteti të errët, të pakuptueshëm dhe, nëse keqkuptohet, madje edhe në kundërshtim me arsyen, por për pasurinë e jetës së pafund të një Zoti; ajo kapërcen çdo kuptim dhe në mënyrë progresive i zbulohet njeriut për ta njohur me plotësinë e gëzimit të tij.
A do të jetë e mundur që njeriu ta kuptojë këtë sekret të padepërtueshëm? Një njeri i mençur, i cili jetoi në kohën e Jezusit, pohoi:
“Mezi i parafytyrojmë gjërat tokësore
Madje edhe gjërat që i kemi në dorë mezi I kuptojmë,
E kush atëherë do t’i shqyrtojë gjërat qiellore?" ( Ur. 9,16).
Për të depërtuar në misterin e Zotit, muslimanët kanë Kuranin nga i cili nxjerrin nëntëdhjetë e nëntë emrat e Allahut; emri i njëqindtë mbetet i papërshkrueshëm, sepse njeriu nuk mund të kuptojë gjithçka rreth Zotit.
Hebrenjtë e zbulojnë Zotin përmes ngjarjeve të historisë së tyre të shpëtimit, të medituara, të rishkruara dhe rilexuara për shekuj, përpara se t'i dorëzoheshin përfundimisht njerëzve, dhe shumë vonë, në librat e shenjtë.
Për të krishterët, libri që prezanton zbulimin e Zotit është Jezu Krishti. Ai “është libri i hapur me goditje të shtizës”, ai është Biri që nga kryqi zbulon se Zoti është Atë dhe dhuratë e Dashurisë, Jetës, Shpirtit.
Për të përvetësuar mesazhin, ne do të përsërisim:
"Më prano, o Zot, me mendje dhe zemër, në jetën tënde që është dashuri".


LEXIMII PARË: Dt. 4,32-34.39-40.

“32 “Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje, që prej ditës kur Zoti e krijoi njeriun përmbi tokë, shqyrto prej një skaji të rruzullit në tjetrin: A ka ndodhur ndonjë gjë kaq e madhe? A është dëgjuar një gjë e tillë?
33 A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit, siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë?
34 Ose, a ka sprovuar ndonjë herë Hyji të hyjë e të marrë për vete një komb në mes të një populli tjetër me provë, me shenja e me mrekulli, me luftë, me dorë të fortë, me krah të ngritur e me tmerr të madh siç i bëri të gjitha këto ndër sytë tuaj për ju Zoti, Hyji juaj, në Egjipt?!
39 Mirë, pra, dije sot dhe thadroje thellë në zemrën tënde se Zoti është Hyj lart në qiell e poshtë mbi tokë ‑ e tjetër nuk ka!
“40 Mbaji urdhërimet e tija dhe ligjet e tija që unë po t’i jap sot, që të jesh mirë ti dhe bijtë e tu pas teje e të qëndrosh për një kohë të gjatë mbi tokën që Zoti, Hyji yt, do të ta japë ’“.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.
Edhe pse ato i atribuohen Moisiut, këshillat e përfshira në këtë pasazh i përkasin një autori anonim që jetoi në Babiloni në shekullin e 6 para Krishtit, mes izraelitëve të vetëdijshëm për të qenë përgjegjës për gjendjen e skllavërisë në të cilën gjenden dhe të bindur se tani e kanë komprometuar përfundimisht historinë e tyre me mëkatet. Ata janë të dëshpëruar, të dekurajuar dhe kanë nevojë të dëgjojnë fjalë ngushëllimi dhe shprese.
Profeti u drejtohet këtyre të dëbuarve dhe i fton ata të mendojnë prapa në të kaluarën. Ai u kërkon atyre të kujtojnë veprat e shpëtimit të kryera nga Zoti në Egjipt dhe t'i krahasojnë ato me veprat që popujt e tjerë ia atribuojnë perëndive të tyre. Përfundimi është i qartë: në të gjithë botën askush nuk ka dëgjuar ndonjëherë që një Zot të ndërhynte me aq forcë për të çliruar popullin e tij, siç bëri Zoti me Izraelin. Asnjë Perëndi nuk ka folur ndonjëherë siç foli me Abrahamin, me patriarkët dhe në ferrishten që digjej me Moisiun; nuk është dëgjuar kurrë që një Perëndi të ketë bërë mrekulli të jashtëzakonshme siç bëri Zoti për të shpëtuar popullin e tij (v. 32-34).
Zotat e popujve të tjerë jetojnë në qiell dhe nuk janë të interesuar për atë që ndodh në tokë, ata banojnë në tempuj ku presin që njerëzit t’i shërbejnë dhe marrin sakrifica nga besimtarët e tyre; Perëndia i Izraelit, megjithatë, është i përfshirë në historinë e popullit të tij. Edhe psalmisti është i bindur për këtë:
"5 Kush është si Zoti, Hyji ynë,
që fronin e ka në Lartësi,
6 e nga lart vrojton qiellin e tokën?” (Ps. 113,5-6).
Nëse të dëbuarit në Babiloni i besojnë këtij Zoti që është i vëmendshëm ndaj peripecive të njeriut, ata nuk mund t'i lënë më krahët të bien: siç bëri në të kaluarën, ai me siguri do të ndërhyjë për t'i çliruar.
Kjo zbulesë e Zotit, mikut dhe mbrojtësit, të kujtuar nga profeti për izraelitët që ndodhen në Mesopotami, i drejtohet sot çdo njeriu, në mënyrë që, në çdo rrethanë të jetës, të ndihet i shoqëruar nga Zoti dhe të kuptojë se gëzohet për sukseset e tij. Dhe është pjesëmarrës në zhgënjimet e tij. Ata që besojnë në këtë Zot nuk e humbasin zemrën edhe nëse përjetojnë gabime në jetën e tyre: ata e dinë, në fakt, se ai i kupton ato dhe tregon se si t'i korrigjojë ato.
Larg nga nxitja e dikujt për të kryer mëkate, besimi në Perëndinë e Izraelit, i cili është vetëm dashuri dhe butësi dhe që shkon gjithmonë për të rimarrë popullin e tij, është një stimul për të kultivuar besimin dhe për të pranuar urdhërimet e tij si fjalën e jetës. Për këtë arsye leximi përfundon me nxitjen: “Zbatoni ligjet e tij që të jeni të lumtur ju dhe fëmijët tuaj pas jush” (v. 40).
Ky pasazh përcakton një aspekt të parë të natyrës së Zotit të Izraelit, në të cilin besojmë edhe ne të krishterët. Ai është një Zot që nuk e njeh vetminë, që kërkon dialog, flet, interesohet për njeriun dhe dëshiron të jetë me njeriun; ai e nxjerr popullin e tij nga vendi i Egjiptit "për të banuar mes tyre" (Dal. 29,46). Çadra e takimit, e cila shoqëronte izraelitët gjatë eksodit, përbënte shenjën sakramentale të kësaj pranie dhe madje edhe kur ata nuk besuan dhe u internuan në Babiloni, nëpërmjet gojës së profetit Ezekiel, ai vazhdoi të premtonte: "Unë do të banoj në mesin e tyre përgjithmonë” (Ez. 43,7). Zoti u soll si dikush që, çmendurisht i dashuruar, nuk mund të shkëputë zemrën dhe mendjen nga personi që do, edhe kur personi është i pabesë ndaj tij.
Shfaqja supreme e kësaj nevoje që Perëndia ndjen të jetë me njeriun ndodhi kur "14 E Fjala u bë njeri
e banoi ndër ne.
Ne e pamë lavdinë e tij,
atë lavdi që prej Atit i përket Birit të vetëm
plot hir e të vërtetë" (Gj. 1,14).
Edhe sot, "…nëse dy vetë prej jush këtu mbi tokë, të një mendimi, luten për çfarëdo gjëje, Ati im që është në qiell, do t’ua japë. Sepse, ku janë dy ose tre të bashkuar në emrin tim, aty jam edhe unë, mes tyre” (Mt. 18,19-20).

Profeti, i cili i nxiti të mërguarit e Babilonisë të besonin se Zoti ishte pranë tyre, kishte vetëm një intuitë të dobët; ai nuk e imagjinonte se Zoti ishte aq i etur për të qenë me njeriun, saqë një ditë ai do të vinte në mesin e popullit të tij, me trupin dhe personin e tij, që të mund të shihej me sy, të prekej me duar, të dëgjohej me veshë dhe të bëhej një mysafir dhe darkues i burrave. Vetëm ne të krishterët besojmë në një Zot kaq të afërt, në Emanuel.


LEXIMI I DYTË: Rm. 8,14-17.

“14 Sepse bijtë e Hyjit janë ata, të cilët i udhëheq Shpirti i Hyjit.
15 Ju veç nuk e keni marrë shpirtin që bën robër në mënyrë që përsëri të trembeni, por keni marrë Shpirtin që ju bën bij të adoptimit, në saje të të cilit ne thërrasim: Abba! O Atë!
16 Vetë Shpirti Shenjt dëshmon bashkë me shpirtin tonë se jemi fëmijët e Hyjit.
17 E nëse jemi fëmijë ‑ atëherë jemi edhe trashëgimtarë, trashëgimtarë të Hyjit e bashkëtrashëgimtarë me Krishtin, sikurse në të vërtetë vuajmë bashkë me Të, që edhe të lavdërohemi bashkë me Të”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Me fjalë prekëse Pali përshkruan gjendjen e të krishterit pas pagëzimit: ai nuk është më një krijesë e thjeshtë, nuk është një skllav i nënshtruar një zotërie, por një bir, sepse e ka marrë vetë jetën nga Zoti.
Zoti jo vetëm që ka ngritur çadrën e tij mes nesh, por ka ardhur të na përfshijë në jetën e tij, siç u shpjegon Pjetri të krishterëve të komuniteteve të tij:
"3 Vërtet, fuqia hyjnore na dhuroi gjithçka na nevojitet për jetë dhe për përshpirtëri me anë të njohjes së Atij që na grishi në saje të lavdisë dhe të forcës së vet. 4 Bashkë me to na u dhuruan premtimet më të çmueshme dhe më të mëdha që me anë të tyre të bëheni pjesëtarë të natyrës hyjnore duke i shpëtuar prishjes që është në botë për shkak të lakmimit” (2 Pt 1,4).
Me të vërtetë fuqia hyjnore na ka dhënë dhuratën e çdo gjëje të mirë. Ai na ka dhënë të mirat shumë të mëdha dhe të çmuara që u premtuan, në mënyrë që të bëhemi pjesëmarrës të natyrës hyjnore.
Kjo pjesëmarrje është vepër e Shpirtit. Është shtysa e tij e brendshme që nga thellësia e zemrës bën që të vërshojë një britmë gëzimi të papërmbajtshme drejt Perëndisë dhe e bën atë të thërrasë: "Abba, Atë" (v. 15).
Në këtë pikë, Apostulli ndjen nevojën për të përcaktuar dallimin midis identitetit të të Vetëmlindurit, Krishtit, dhe tonës. Ai e bën këtë duke iu drejtuar imazhit të fëmijëve birësues, një institucion i panjohur në Izrael, por i përhapur në botën greko-romake, ku të birësuarit gëzonin të njëjtat të drejta si fëmijët natyralë, përfshirë pjesëmarrjen në trashëgiminë familjare. Në një mënyrë të ngjashme, në të vërtetë, shumë më e vërtetë - sqaron Pali - njeriu futet nga Zoti në "familjen" e tij: dhe Zoti i ofron lirisht birërinë e plotë dhe të njëjtën "trashëgimi", të njëjtën lumturi që gëzon Biri i tij i Vetëmlindur.
Përballë kësaj dhurate dashurie, është krejtësisht absurde dhe e paimagjinueshme që dikush të ketë ende frikë nga Zoti:
“18 Frikë në dashuri nuk ka, sepse dashuria e përsosur e përjashton frikën, pse frika nënkupton ndëshkimin. Pra, ai që trembet, nuk është i përsosur në dashuri. 19 Ne duam sepse Ai na deshi më parë” (1 Gj. 4, 18-19). Ky është misteri i Trinisë, jo një ligjërim cerebral, por një përfshirje në jetën dhe në gëzimin e Zotit. Feja e atyre që i luten një Zoti të largët dhe nuk e ndiejnë Atë brenda vetes, është e papajtueshme me besimin në Zotin që është Atë, Bir dhe Shpirti Shenjt.


UNGJILLI: Mt 28,16-20.

16 Ndërkaq të njëmbëdhjetë nxënësit shkuan në Galile, në atë mal, ku u kishte urdhëruar Jezusi. 17 Kur e panë, e adhuruan, por disa dyshuan.
18 Jezusi u afrua e u tha: “Më është dhënë çdo pushtet në qiell e në tokë.
19 Prandaj, shkoni e bëjini nxënës të mi të gjithë popujt! Pagëzoni në Emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt! 20 Mësojini të zbatojnë gjithçka ju kam urdhëruar! Dhe, ja, unë jam me ju gjithmonë ‑ deri në të sosur të botës!”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Në komunitetet e para të krishtera, pagëzimi u bë në emër të Jezusit. Në ditën e Rrëshajëve, Pjetri u drejtohet njerëzve dhe i nxit ata të pendohen dhe të pagëzohen "në emër të Jezu Krishtit, për faljen e mëkateve" (Vap. 2,38). Vetëm më vonë u prezantua zakoni i pagëzimit në emër të Trinisë dhe formula që Mateu vendos në gojën e të Ngjallurit pasqyron praktikën liturgjike të gjysmës së dytë të shekullit të parë pas Krishtit. Fjalët e Jezusit janë: “Më është dhënë çdo pushtet në qiell e në tokë. 19 Prandaj, shkoni e bëjini nxënës të mi të gjithë popujt! Pagëzoni në Emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt! 20 Mësojini të zbatojnë gjithçka ju kam urdhëruar! Dhe, ja, unë jam me ju gjithmonë ‑ deri në të sosur të botës!”(Mt. 28, 18-20).
Ngjarja,e treguar në Ungjillin e sotëm, është vendosur në një mal në Galile (v. 16). Mali, në gjuhën biblike, tregon vendin e zbulesave të Zotit. Me vendosjen e shfaqjes së të Ngjallurit në mal, Mateu do të thotë se vetëm ata që kanë pasur një përvojë autentike të Krishtit dhe kanë asimiluar mesazhin e tij janë të kualifikuar për të kryer misionin që ai ua beson dishepujve.
Në pjesën e dytë të Ungjillit të sotëm (v. 18-20) paraqitet ky mision: dishepujt marrin detyrën të mësojnë të gjitha kombet, t'i pagëzojnë dhe t'i mësojnë të zbatojnë atë që Jezusi urdhëroi.

Ata ishin dërguar tashmë nga Mjeshtri për të shpallur mbretërinë e qiejve, por me një kufizim:
“Pikërisht këta të Dymbëdhjetët Jezusi i dërgoi dhe i urdhëroi:

“Mos shkoni ndër paganë as mos hyni në asnjë qytet të samaritanëve! Por shkoni më mirë te delet e humbura të shtëpisë së Izraelit” (Mt 10,5-6). Pas Pashkëve misioni i tyre zgjerohet dhe bëhet universal.
Drita e ungjillit filloi të ndriçonte në Galile kur Jezusi, duke lënë Nazaretin, u vendos në Kafarnaum. Njerëzit e zhytur në errësirë kishin parë një dritë të madhe; mbi ata që banonin në tokë dhe në hijen e vdekjes, një dritë u ngrit:
“Tokë e Zabulonit e tokë e Neftalit, në drejtim të detit, përtej Jordanit, Galileja pagane, populli që gjendej në errësirë, pa një dritë të madhe; atyre që banonin në krahinën e hijes së vdekjes u lindi drita” (Mt. 4, 15-16).
Tani kjo dritë është e destinuar të shkëlqejë në mbarë botën: siç shpallën profetët, Izraeli bëhet "drita e kombeve" si tha Is 42,6-7:
“Unë, Zoti, të thirra në drejtësi e për dore të kam marrë; të kam trajtuar e caktuar besëlidhje të popullit edhe dritë për të gjithë popujt: që t’ua hapësh sytë të verbërve, që t’i nxjerrësh të burgosurit nga burgu, prej shtëpisë së burgut ata që rrinë në terr”.
Momenti është vendimtar dhe Jezusi i referohet solemnisht autoritetit të tij. Ati e dërgoi për të sjellë mesazhin e shpëtimit dhe i dha të gjithë fuqinë në qiell dhe në tokë. Qielli dhe toka tregojnë, në gjuhën biblike, të gjithë krijimin (Zan 1.1). Asgjë, pra, nuk i shpëton "pushtetit" që Ati ia ka dhënë Krishtit.
Kjo "fuqi" universale mbi të gjithë krijimin nuk ka asgjë të përbashkët me mbretëritë e kësaj bote, përkundrazi konsiston në aftësinë për t'i shërbyer njeriut, duke e çuar atë drejt shpëtimit dhe duke e futur atë në intimitetin e dashurisë me Atin.
Është pikërisht tani që, duke pasur parasysh misterin e intimitetit me Hyjin që na ofrohet, duhet t'i referohemi misterit të jetës hyjnore që ne kremtojmë në këtë festë dhe që, duke belbëzuar me gjuhën tonë të varfër, e quajmë misterin e Trinisë së Shenjtë.
Ne nuk jemi thirrur t'i përmbahemi një koncepti abstrakt, të shpallim një formulë të ftohtë, por t'i këndojmë një himn mirënjohës Zotit për dhuratën që na ka dhënë nga jeta e tij. Sepse “paga e mëkatit është vdekja, ndërsa jeta e pasosur është dhuratë e Hyjit, në Jezu Krishtin, Zotin tone” (Rm. 6,23). Më pas klithma e gëzimit rishfaqet në buzët tona:
“Shikoni ç’dashuri të madhe na dhuroi Ati sa që quhemi bijtë e Hyjit edhe jemi! Bota nuk na njeh sepse nuk e njeh Atë. Të dashur, tani jemi fëmijët e Hyjit, por çka do të jemi ende nuk u zbulua. Kaq dimë: kur të shfaqet do të bëhemi të ngjashëm me Të, sepse do ta shohim ashut siç është. Kush e ka këtë shpresë në Të, bëhet i pastër siç është Ai i pastër” (1 Gj. 3,1-3)
dhe gjithashtu:
"Ne, në të vërtetë, shpallim dijen në mes të të përsosurve, por jo dijen e këtij shekulli, as të princave të kësaj bote të gjykuar për dënim, por predikojmë dijen e Hyjit të fshehur në mister, atë që Hyji e kishte paracaktuar para shekujve për lumturinë tonë, atë që asnjë nga princat e kësaj bote nuk mundi ta njohë; sepse, po ta kishin njohur, nuk do ta kishin kryqëzuar Zotin e lavdisë. Por, siç thotë Shkrimi i shenjtë:
‘Çka syri nuk pa e veshi nuk dëgjoi
dhe në zemër të njeriut nuk hyri,
atë ua bëri Hyji gati atyre që e duan.’
10 Hyji na e zbuloi këtë të vërtetë me anë të Shpirtit Shenjt: sepse Shpirti Shenjt depërton në gjithçka, edhe në vetë thellësinë e natyrës hyjnore” (1 Kor. 2,6-10).
Si do të realizohet ky plan shpëtimi?
Zoti do ta zbatojë atë nëpërmjet komunitetit të krishterë. I Ngjalluri nuk e mbajti për vete "fuqinë" e dhënë nga Ati, por ua komunikoi atë dishepujve që janë shtrirja e tij në botë. Ai u besoi atyre detyrën për t'u sjellë shpëtimin "të gjithë kombeve".
Pali ishte i vetëdijshëm për këtë detyrë dhe universalitetin e shpëtimit kur tha: "Kjo gjë është e mirë dhe e pëlqyeshme para Hyjit, Shëlbuesit tonë, vullneti i të cilit është që të shëlbohen të gjithë njerëzit dhe ta arrijnë njohjen e së vërtetës” (1 Tm. 2,4).
Perëndia, shpëtimtari ynë, dëshiron që të gjithë njerëzit të shpëtohen dhe të vijnë në njohjen e së vërtetës. Askush, sado mëkatar të jetë, nuk mund të mbetet i përjashtuar nga jeta hyjnore, e cila i ofrohet falas çdo njeriu,
"Dhe njëmend, sikurse ju dikur nuk iu bindët Hyjit, e tani, për shkak të padëgjesës së tyre, fituat mëshirën, ashtu edhe ata tani, për shkak të mëshirës suaj, u bënë të padëgjueshëm, në mënyrë që edhe ata ta fitojnë mëshirën. Pra, Hyji i ka ndryrë të gjithë njerëzit në padëgjesë, që të ketë mëshirë për të gjithë” (Rm. 11,30-32).
Jeta hyjnore do të arrijë tek njeriu nëpërmjet shpalljes së mesazhit ungjillor dhe pagëzimit (v. 19), dy akte që i shndërrojnë njerëzit në dishepuj dhe fillojnë një jetë krejtësisht të re, të modeluar sipas vlerave të propozuara nga Krishti (v. 20).
"Familja" e Zotit, Triniteti, është imazhi i harmonisë së përsosur, i integrimit të plotë, i përmbushjes totale që ndodh në takimin dhe dialogun e dashurisë. Ky unitet i të gjithëve në paqen e "shtëpisë" së Atit do të arrihet plotësisht kur "fuqia e shpëtimit" e të Ngjallurit të ketë arritur, nëpërmjet dishepujve, çdo njeri, por duhet të fillojë sot, në këtë botë, sepse tashmë sot Zoti na ka bërë të marrim pjesë në të njëjtën dashuri të tij.
Thirrja në të cilën thirret bashkësia e krishterë është kërkuese dhe sigurisht më e lartë se aftësitë njerëzore.
Në Bibël, çdo thirrje nga Zoti shoqërohet gjithmonë me frikën e njeriut dhe me një premtim të Zotit që siguron: "Mos ki frikë, unë jam me ty". Jakobit që udhëton drejt një vendi të panjohur, Zoti i thotë: “Unë jam Zoti, Hyji i Abrahamit, atit tënd, dhe Hyji i Izakut. Tokën në të cilën fle, unë do ta jap ty dhe farës sate. Trashëgimtarët e tu do të jënë porsi pluhuri i dheut. Do të shtrihen në drejtim të perëndimit, të lindjes, të veriut e të jugut. Në ty dhe në farën tënde do të jenë të bekuar të gjithë fiset e dheut. Dhe, ja, unë jam me ty. Unë do të të ruaj kudo që të shkosh. Unë do të kthej në këtë vend, nuk do të lëshoj dore, por do të plotësoj gjithçka që të kam thënë” (Zn.28, 13-15).
Në Izraelin e dëbuar në Babiloni ai deklaron:
“Sepse u bëre i çmueshëm në sytë e mi,
dhe i lavdishëm; unë të dua,
i jap njerëzit në vend tënd,
popujt për jetën tënde.
Mos u tremb: unë jam me ty:
farën tënde do ta kthej prej Lindjes
prej perëndimit do të të bashkoj” (Is 43,4-5);
Moisiut i cili kundërshton:
“Kush jam unë që të shkoj te Faraoni dhe t'i nxjerr izraelitët nga Egjipti?”,
Hyji i përgjigjet: “Unë do të jem me ty” (Da 3,11-12);
Palit, i cili në Korint tundohet të shkurajohet, Zoti i thotë një natë në vegim:
“Mos u tremb, por fol e mos hesht! Unë jam me ty! Askush s’do të guxojë të vërë dorë në ty për të salvuar, sepse në këtë qytet kam një popull të madh!” (Vap. 18,9-10).
Premtimi i të Ngjallurit drejtuar dishepujve që do të hedhin hapat e tyre të parë të ndrojtur nuk mund të ishte ndryshe: "Ja, unë jam me ju gjithmonë deri në fund të botës" (v. 20). Kështu, Ungjilli i Mateut përfundon siç filloi: me referencën për Emanuelin, për Zotin me ne, emri me të cilin u shpall Mesia nga profetët:
“E gjithë kjo ndodhi që të shkonte në vend fjala e Zotit e thënë nëpërmjet profetit:
“Ja, Virgjëra do të mbesë shtatzënë e do të lindë një djalë,
të cilit do t’ia ngjesin emrin Emanuel ‑
që do të thotë: Hyji me ne!” (Mt 1, 22-23).
Zoti në të cilin ne të krishterët besojmë nuk është larg, nuk është në parajsë, nuk jeton sikur problemet, gëzimet dhe ankthet tona të mos e prekin atë. Ai është “Zoti me ne”, Zoti që është pranë nesh çdo ditë, derisa të na presë të gjithëve në shtëpinë e tij, përgjithmonë.

[ninoenina]

F.A. TRINIA E SHENJTË. VITI B. UNGJILLI.

PËRGATITJA E LITURGJISË

TRINIA E SHENJTË VITI B

MË 26 – 5 – 2024.


UNGJILLI: Mt. 28, 16-20.

16 Ndërkaq të njëmbëdhjetë nxënësit shkuan në Galile, në atë mal, ku u kishte urdhëruar Jezusi.
17 Kur e panë, e adhuruan, por disa dyshuan.
18 Jezusi u afrua e u tha:“Më është dhënë çdo pushtet në qiell e në tokë.
19 Prandaj, shkoni e bëjini nxënës të mi të gjithë popujt! Pagëzoni në Emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt!
20 Mësojini të zbatojnë gjithçka ju kam urdhëruar! Dhe, ja, unë jam me ju gjithmonë ‑ deri në të sosur të botës!”



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Ditën e Pashkëve, i Ngjalluri u kishte thënë grave: "Thuajuni vëllezërve të mi të shkojnë në Galile, atje do të më shohin". Pse duhet të shkojnë në Galile, kur e dimë se në ditën e Pashkëve, i Ngjalluri iu shfaq dishepujve të mbledhur në cenakull dhe iu shfaq të dyve nga Emaus?
Dishepujt duhet të kthehen në Galile nëse duan të kenë përvojën e plotë dhe të plotë të të Ngjallurit. Tashmë kanë pasur demonstrata se ai është gjallë, e dinë që është në parajsë, por nuk kanë vendosur ende t'i japin mbështetjen e tyre të plotë, nuk e kanë lejuar ende veten të përfshihen totalisht, sepse duke besuar se ai është gjallë, se ai është ringjallur, ju bën të ndryshohet jeta juaj.

Kush janë këta dishepuj? Janë 11 prej atyre që formonin grupin e apostujve. Kur gjatë jetës publike të Jezusit, që praktikisht të gjithë u zhvilluan në Galile, këta dishepuj e ndoqën Jezusin, ishin 12. Tani është një grup i plagosur, sepse njëri dështoi, e u largua duke bërë një një zgjedhje tjetër: mendoi se Jezusi ishte një person i rrezikshëm për fenë dhe për jetën e popullit të tij dhe ua dorëzoi autoriteteve të vendosura, nuk e tradhtoi. Ne e përsërisim shpesh këtë folje, por asnjëherë në Ungjij nuk thuhet se Juda e tradhtoi Zotin: ai e dorëzoi atë. Thjesht mendonte se ky Jezus duhej ndalur, sepse ishte një subversiv, ishte i rrezikshëm për popullin e tij.
Juda nuk e lejoi veten të çlirohej nga konceptet e tij fetare, nga konceptet që kishte për shoqërinë. Ai vazhdoi të ndiqte besimet e tij dhe e konsideronte Jezusin një person të rrezikshëm. Kanë mbetur 11, pra, dhe pyesim veten se kush janë ata. Ata nuk janë njerëz të sigurt. Ndoshta ne i përfytyrojmë të gjithë të gëzuar, sepse ata e dinë që Jezusi u ringjall. Jo, ata janë njerëz të tronditur, të shokuar... dhe pse?
Ata kanë pasur përvojën e të Ngjallurit dhe nëse ai kishte të drejtë, gjithçka dduhet të ndryshonte në jetën e tyre, ata duhet të rishikonin të gjitha ëndrrat e tyre, të gjitha zgjedhjet e tyre. Tani ata e kuptojnë se Jezusi ishte serioz kur tha se duhej dhënë jetë, kur tha: nëse kokrra e grurit nuk vdes, nuk jep fryt... dhe nëse më parë synonin suksesin, të bëheshin të mëdhenj, tani e kanë kuptuar se duhet të bëhen të vegjël; nëse mendonin se duhej të ishin njerëz me pasuri të madhe, tani e dinë se duhet të varfërohen, se duhet të japin gjithçka për jetën e vëllezërve të tyre; nëse shpresonin të kishin shumë shërbëtorë, tani duhet të kuptojnë se janë ata që duhet të bëhen skllevër të të gjithëve.
Kështu Jezusi po shkatërronte të gjitha shpresat e tyre që ishin ushqyer nga interpretimi që u dhanë premtimeve të profetëve, të cilët në të vërtetë, në fakt, kishin thënë se izraelitët besnikë ndaj Zotit do të kishin sukses të madh, ai do të ishte i pasur, i madh, i fortë, i fuqishëm.
Mbetet tani një grup i poshtëruar nga dobësia e tij, nga vështirësia që ka për të pranuar njeriun e ri.
Ne jemi ata 11: kisha jonë e dobët, me pak besim që nga fillimi; një kishë që ndonjëherë mund ta besojë, e ndonjëherë mund të dyshojë. Jemi ne që duhet të kuptojumë që, nëse nuk ndërgjegjësohemi për këtë situatë që e demton kisha jonë nga brenda, për vështirësinë në pranimin e propozimit të jetës që na bën Jezusi, do të thotë se nuk e kemi kuptuar akoma zotin tonë.
Për të kapërcyer këtë moment të vështirë në jetën shpirtërore të dishepujve të tij, Jezusi i dërgon ata në Galile, ku u zhvillua e gjithë jeta e tij publike, kështu që ata duhet të ndjekin atë udhëtim që bënë për tre vjet pas Jezusit; ftesa është që të ngjiten në mal..."Mali" nuk është një mal material: mali, sipas imazhit biblik, është vendi, momenti, situata në të cilën janë lënë mendimet e njerëzve, arsyetimi i njerëzve për të përvetësuar mendimet dhe gjykimet e Perëndisë.
Nëse nuk ngjitemi në mal, nëse qëndrojmë në fushë, mund të jemi njerëz që e admirojnë Jezusin, që e konsiderojnëi atë një personazh të jashtëzakonshëm, që bëri propozime sublime për jetën, që vdiq në kryq, por më pas ndalemi këtu. Këtë e kanë përjetuar të gjithë, por për ta lënë veten të përfshiheshin në dashurinë ndaj tij, në dashurinë e llojt bashkëshortor, kur metë vërtetë ndahet jeta, duhet të ktheheshin në Galile, ribëjnë eksperiencën e asaj jete publike dhe të ndalin në "atë mal", për të asimiluar mesazhiin që Jezusi kishte shpoallur në mal.
Çfarë është ky "mal"? Sigurisht që nuk është mali Tabor, nuk ka lidhje me të, është mali biblik. Ungjilltari Mateu përmend disa nga këto male. Le të përpiqemi t'i kalojmë disa prej tyre, sepse këto male që do të përmendin, janë "male" ku njerëzit mendojnë në një mënyrë tjetër nga ajo që konsiderohet e drejtë në fushë.
Mali i parë është ai i Lumturive. Nëse qëndrojmë mes njerëzve dhe përvetësojmë mesazhin e njerëzve, zemra jonë rëndohet e palosur mbi realitetet e kësaj bote dhe ne arrijmë t'i adhurojmë ata. Nëse qëndrojmë në fushë, nuk mund ta lejojmë veten të përfshihemi në propozimin e Krishtit. Është e nevojshme të ngjitemi në mal, të dëgjojmë propozimet e tij. Në këtë pikë, megjithatë, besoj se të gjithë jemi përballë një kundërshtimi, të cilin ndoshta e kemi dëgjuar të trajtohet e që është ky: "Unë jam i gatshëm të jap mbështetjen time për propozimet e jetës që bën Jezusi, por më parë duhet të më tregohet seriosisht se ai është biri i Zotit, se ai bën mrekulli, duhet të më provohet, të më jepen prova pakundërshtueshme nga ana racionale dhe më pas i jap anëtarësimin tim”.
Pika e nisjes është e gabuar. Le të marrim shembullin e të dashuruarve: një vajzë nuk mund të pyesë të dashurin e saj: “Së pari më trego se je personi i jashtëzakonshëm, se je i vetmi, se je vërtet personi i jetës sime. Së pari, më trego, pastaj unë filloj të takohem me ty”. Nuk është kështu, nuk funkcionon kështu. Duhet të ndryshohet pika e nisjes: “Së pari jeto pranë meje, fillo të shijosh atë që unë shijoj, ose, nëse nuk të pëlqen, atëherë largohu prej meje; me parë fillo të vlerësosh vlerat në të cilat unë besoj, pastaj, pasi ke jetuar pranë meje për disa kohë dhe ndihesh plotësisht i përfshirë, atëherë më jep mbështetjen tënde". Edhe me Jezusin funkcionon në të njejtën mënyrë: në fillim nuk ka një demonstrim racionale, nuk mund të fillosh me një demonstrim racional. Së pari jeto jetën së bashku me Jezusin, atëherë ngadal-ngadal doo tëkuptosh. Nëse nuk ngjitemi në atë mal dhe nuk fillojmë të jetojmë Lumturitë pranë tij, nuk do të dashurohemi kurrë me Jezusin: Për këtë arsye është e nevojshme që të ngjitemi në atë mal: "Jeto dashurinë time falas dhe do ta kuptosh se njeriu është i bukur kur jeton ashtu siç kam jetuar unë. Do ta kuptosh që kjo jetë është e vërtetë, se unë kam të drejtë”. Këtu është mali i parë, pra: “Së pari jeto lumturitë e atyre që japin të gjitha të mirat, lumturinë e atyre që janë të dashuruar me drejtësinë. Këtu janë Lumturitë që jetova plotësisht: atëherë do të kuptoshi se ia vlen të bashkosh jetën tëne me jetën time".
Mali i dytë, ai i shpërfytyrimit, ose më mirë i metamorfozës: “Duhet të ngjitesh në atë mal, sepse aty shikon të vërtetën për njeriun, them të vërtetën dhe io aparencat”. Skllavin, ai që nuk vlerësohet nga njerëzit, në mal e sheh të shpërfytyruar, sheh metamorfozën e tij: ai është njeriu i vërtetë. Përparësen, atë të shërbëtorit që lan këmbët, kur e sheh në mal është një mantel mbretëror. Këtu është përvoja që duhet të kemi, nëse vërtet duam ta lejojmë veten të përfshihemi në propozimet e Jezusit. Duke parë këtë metamorfozë na dukej si një vemje: përkundrazi, ajo ishte një flutur mahnitëse: dukej si një i mundur i poshtëruar: ai ishte fituesi i vërtetë.

Mali i tretë, ai ku shpërndahet buka: mali mbi të cilin mjeshtri të bën të kuptosh kuptimin dhe planin e Zotit për të mirat e kësaj bote. Nëse nuk ngjitemi në mal e mbetemi në fushë, fillojmë të rrëmbejmë të gjitha të mirat që na vijnë në dispozicion dhe idhullojmë të mirat e kësaj bote, nuk i përdorim ato për qëllimin për të cilin Zoti i ka krijuar, i ka dhënë, i konsiderojmë pronsinë tonë. Nuk do të shohim kurrë bukurinë e jetës që Jezusi ka jetuar.
Ndihemi si pronarë: nuk jemi pronarë, jemi administratorë dhe duhet t'i administrojmë të gjitha duke i ndarë me vëllezërit tanë. Nëse nuk ngjitemi në këtë mal, nuk do ta lejojmë veten të përfshihemi në propozimin e jetës së Jezusit. Ata që nuk u referohen siç duhet me pasuritë, me të mirat e botës dhe jetojnë për t'i grumbulluar e t’i menaxhuar si pronarë, shohini bukurinë e jetës së Jezusit dhe nuk do të jetojnë kurrë si ai e duke bërë ato zgjedhje që bëri ai.
Dishepujt në mal e shohin dhe e adhurojnë. Adhurimi i tij do të thotë se ata njohin praninë e Zotit në të, ata pranojnë se propozimi i tij si njeri është ai që vjen nga Zoti dhe vihet re se edhe në mal.
Disa ende dyshojnë: përvoja e dyshimit është e jona, jo e dyshimit se Zoti ekziston, por edhe kjo, ndoshta, por dyshimi është: "Nëse e ndjek Krishtin, a do ta bëj jetën time? Apo do ta humbas atë dhe do të pendohem për një jetë që mund ta shijoja pa menduar për asgjë përveç vetes?”
Ndonjëherë duket se është e vërtetë, ndonjëherë jo. Këtu është vështirësia që kanë shumë dishepuj, që e kemi edhe ne, nga ngjitja e plotë me Krishtin, dhe kjo është imazhi i Kishës sonë sot: njerëzit që kanë frikë të ngjiten në "mal", bëjnë diçka ndoshta njëfarë përkushtimi, por ata nuk i ngjiten “malit” për të asimiluar plotësisht mendimin e Krishtit.
Dhe tani për këtë tani Jezusi na fton neve, dishepujve të tij: jemi të dobët, por i Ngjalluri na premton të jetë gjithmonë në anën e tyre në kryerjen e misionit që u beson.
Jezusi erdhi dhe u tha atyre:
“Më është dhënë çdo pushtet në qiell e në tokë. 19 Prandaj, shkoni e bëjini nxënës të mi të gjithë popujt! Pagëzoni në Emër të Atit e të Birit e të Shpirtit Shenjt! 20 Mësojini të zbatojnë gjithçka ju kam urdhëruar! Dhe, ja, unë jam me ju gjithmonë ‑ deri në të sosur të botës!” (Mt. 28, 18-20
Unë besoj se ndoshta do të ishim zemëruar kur të përballeshim me dyshimet dhe pasiguritë e këtyre dishepujve, të cilët nuk mund të vendosin t'i përmbahen plotësisht Krishtit.
Jezusi nuk shqetësohet për dyshimet e tyre, ai afrohet më shumë dhe i kupton. Këta dishepuj shohin ëndrrat e tyre, pritjet e tyre, shpresat e tyre të mërzitura; ata e kanë parë kriterin e tyre të gjykimit, shkallën e tyre të vlerave, duke u bërë tym, duke pare se gjithçka u kthye përmbys: të mëdhenjtë me të vërtetë janë të vegjëlit, shërbëtorët bëhën zotërinj. Këtu, Jezusi iu afrohet këtyre njerëzve të tronditur dhe u thotë: “Mua më është dhënë çdo autoritet në qiell dhe në tokë”. Çfarë fuqie është kjo?
Kini kujdes të mos keqkuptoni: nuk është aftësia për të dominuar të gjithë, ose për të bërë atë që ai dëshiron, jo. Jezusi ka vetëm një fuqi të marrë nga Ati: atë për të dhënë jetë, për të dhënë gëzim, për t'i bërë njerëzit të lumtur dhe kjo fuqi do të jetë ajo që ai do t'u komunikojë dishepujve të tij. E vetmja fuqi që ai do të komunikojë.
Jezusi e mori këtë Shpirt nga Ati i tij që duhet t'ua komunikonte dishepujve të tij dhe ai e mori këtë fuqi pikërisht sepse hoqi dorë nga të gjitha fuqitë e kësaj bote, ato fuqi që Satani i kishte vënë para syve të tij, të cilat Jezusi i hodhi poshtë. Ekziston një autoritet i vetëm që ai u komunikon dishepujve, është e vetmja kohë në të cilën ai flet për "pushtetin" që u është dhënë dishepujve, është për të larguar shpirtrat e papastër, domethënë forcat e së keqes dhe për të shëruar të gjitha llojet. të sëmundjeve. Çdo gjë që është shenjë e vdekjes, duhet të mposhtet.
Tani kjo detyrë u është besuar këtyre dishepujve dhe këtu janë detyrat që ai u jep këtyre 11-ve, të cilat janë të njëjtat detyra që ai na beson neve. Ato shprehen me katër folje.
Folja e para është: "Shko", lëviz, nuk duhet të presësh që njerëzit të vijnë tek ti, por je ti, kur të jesh ndërgjegjësuar për pasurinë që të është dhënë, që kjo jetë e re, kjo fjalë e jetës që ai solli në botë, nuk duhet ta mbash për veten, duhet të shkosh nëpër botë, për t'ia sjellë të gjithëve. Kujtojmë, izraelitët nuk ishin misionarë, jo, ata prisnin që popujt e tjerë të vinin në Jeruzalem, për të sjellë pasuritë e tyre.
Jo, këtu lëvizja është e kundërta: nuk janë popujt e tjerë ata që duhet të vijnë, ju nuk duhet t'i prisni ata, jeni ju që tani duhet ta sillni këtë dhuratë në botë.
Pastaj folja e dytë: "Bëjini nxënës të mi të gjithë popujt!". Dishepulli është ai që jeton pranë mësuesit, sepse duhet të mësosh mendimet e tij, gjykimet e tij, mënyrën e të jetuarit, prandaj Jezusi, kur zgjodhi dishepujt, thotë ungjilltari Marku, zgjodhi 12 prej tyre për të qenë me të ata dhe më pas t'i dërgojë të predikojnë, por arsyeja e parë pse ai thërret dishepuj është që ata të mund të qëndrojnë me të, në mënyrë që të mësojnë të qëndrojnë pranë tij dhe të përvetësojnë vlerat dhe jetën e tij. Jezusi nuk është një doktrinë, ai është një person konkret, për t'u njohur, për t'u dëgjuar, për t'u folur, një person për t'u dashur, dhe qëllimi do të jetë që të jenë ndjekës të personit të tij dhe këta dishepuj dërgohen te të gjithë popujt.
Izraeli ishte quajtur "drita e botës", prandaj tashmë në Besëlidhjen e Vjetër Izraeli duhet të kishte parasysh se duhej të sillte "dritën e botës", se ishte në shërbim të popujve të tjerë, se nuk duhej të dominonte popuj të tjerë, se nuk ishte një i privilegjuar, që të gjithë ta admironin, ose t'i nënshtroheshin atij, jo...Izraeli u thirr që të ishte shërbëtori i jetës së popujve të tjerë. Abrahami duhej gjithashtu të ishte një bekim për të gjithë njerëzit.
Dishepujt duhet të "bëjnë dishepuj nga të gjithë njerëzit", dhe ata duhet të pagëzojnë, domethënë, ata duhet t'i zhytin të gjithë njerëzit në jetën e Perëndisë, domethënë të sigurojnë që të gjithë njerëzit ta mirëpresin këtë jetë, që është dashuri, të mirëpresin frymën që Krishti solli në botë.
Dhe pastaj do të duhet, folja e katërt, "të mësojnë të respektojnë gjithçka që Jezusi urdhëroi", dhe ai rekomandoi vetëm një gjë: "dashuri", ai nuk dërgon për të mësuar një doktrinë, por për të mësuar një jetë të re dhe ata do mësoje atë siç e bëri Jezusi, duke e paraqitur veten, me këtë jetë të re, të mishëruar, dishepujt në botë do të duhet të bëjnë të njëjtën gjë.
Dhe pasazhi ungjillor, i cili është gjithashtu përfundimi i të gjithë Ungjillit sipas Mateut, përfundon:
"Unë jam gjithmonë me ju derisa të plotësohet epoka e tanishme."
Ky Zot me ne... hyjnitë e popujve të tjerë ishin hyjnitë që gjendeshin në vende të caktuara dhe besimtarët e tyre duhej të shkonin t'i vizitonin, të bënin flijime për të marrë favoret e tyre. Perëndia i Izraelit nuk është si këta perëndi, si këto hyjnitë pagane; Perëndia i Izraelit është një Perëndi që është me popullin e tij, që e shoqëron popullin e tij. "Unë do të jem me ty". Përsëritet shumë herë në Bibël, kur Zoti thërret Moisiun për të çliruar popullin e tij dhe ai ndihet i papërshtatshëm, tallet me veten, Zoti e qetëson: "Unë do të jem me ty".
Joshua, i cili duhet ta prezantojë Izraelin në Tokën e Premtuar, ka frikë, sepse ndërmarrja është përtej fuqive të tij dhe Zoti e inkurajon: "Unë do të jem me ty".

Edhe Jeremia, është i ri, belbëzon, ka frikë të jetë profet. Zoti i thotë: "Unë do të jem me ty". Perëndia i Izraelit është një Perëndi që është me njerëzit. Dhe këtu Jezusi merr të njëjtin premtim: "Mos kini frikë, unë jam me ju". Dhe për më tepër ky "Zoti që është me ne", është emri që Zoti i dha vetes kur iu shfaq Moisiut, kur shqiptoi emrin e tij, tha: "eie asher eie", që kur përkthehet nuk do të thotë. "Unë jam ky që jam", por "Unë jam këtu, unë jam gjithmonë pranë jush".
Ky është emri i Perëndisë të Izraelit, ai që është gjithmonë pranë jush. Ky emër gjendet më shumë se 6000 herë në Bibël, në Besëlidhjen e Vjetër. Ja emri që Zoti i dha vetes: "Kur doni të dini se kush jam dhe doni të më thërrisni: "Unë jam ai që jam gjithmonë pranë jush", ky është emri im." Për më tepër, ne e dimë se çfarë ndodhi në shkretëtirë kur njerëzit ecën drejt tokës së premtuar: Zoti ishte me popullin e tij dhe kishte tendën e tij, ku ishte Arka e Besëlidhjes, dhe kjo kishte shtylla, sepse duhej të transportohej: ishte shenja e pranisë së Perëndisë që shoqëron popullin e tij.
Është interesant fakti se kur populli e braktis Zotin e tij, dhe i jep idhujtarisë, Zoti nuk i braktis, megjithatë thotë “Tenda ime tani është jashtë kampit, sepse duhet të kuptojnë se jam ofenduar”, por vazhdon të shoqërojë popullin e tij.
Shohim një gjë e prekëse edhe kur Izraeli deportohet në Egjipt, dhe Ezekieli sheh kerubinët duke ngritur arkën e besëlidhjes, ai e sheh atë të shkojë në majë të malit të Ullinjve dhe më pas e sheh atë duke u larguar, nga kjo arkë e besëlidhjes, për të shkuar drejt në lindje, ku janë bijtë e Izraelit, sepse Perëndia i Izraelit është me popullin e tij. Dhe pikërisht gjatë mërgimit babilonas ndodhi një ngjarje e trishtë, e cila shënoi shpirtërisht këtë popull për shekuj: udhërrëfyesit shpirtërorë filluan të harrojnë këtë imazh të Zotit të Dashurisë të predikuar nga Profetët, Zoti që është afër, Zoti që është gjithmonë pranë popullit të tij dhe e kanë zëvendësuar me figurën e ligjvënësit: i ashpër, kërkues, i largët nga populli i tij. Në fakt, ata thanë se Zoti ishte mbi "qiellin e shtatë": kishte shtatë qiej, dhe midis njërit qiell dhe tjetrit kishte 500 vjet ecje, kështu që duhej të udhëtoje 3500 vjet ecje për të arritur edhe tek Ai. Ai ishte i largët, ishte i paarritshëm.
Aty filluam të mos shqiptojmë më emrin e Zotit, tetragramin, ato katër shkronjat që sot, për respekt për Izraelin, nuk i shqiptojmë në hebraisht, por Zoti e kishte mësuar këtë emër, pikërisht që të mund të të shqiptohet. Ai u zëvendësua me "Adonai" - "Zot", dhe mos shqiptimi më i këtij emri është një shenjë e distancës që ishte krijuar midis Zotit dhe popullit të tij.

Pikërisht atëherë kur Zoti erdhi të shfaqej në botë dhe mori formën tonë, ai u bë njëri prej nesh. Ungjilltari Mateu thotë se emri i tij është Emanuel: Jezusi përmbushi profecinë e Isaias, i cili kishte folur për "Perëndia me ne". Jezusi është me të vërtetë mishërimi i Zotit, i cili nuk mund të qëndrojë larg njeriut.

Dhe kjo fjalë është me ne, Zot, Jezusi është i pranishëm mes nesh me fjalën e tij me Ungjillin e tij dhe ai është i pranishëm mes nesh në bukën eukaristike, atë bukë që na paraqet gjithë historinë e tij jetësore të dhënë si ushqim për jetën e njeriut; personi ynë duhet ta bëjë të pranishme këtë fytyrë të Zotit, që është dashuri dhe që Jezusi e bëri të pranishme në botë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

CORPUS DOMINI VITI B.

MË 2-6-2024.

LEXIMI I PARË: Dal, 24,3-8.


3 Moisiu erdhi dhe i tregoi popullit të gjitha fjalët e Zotit dhe rregulloret. Mbarë populli u përgjigj njëzëri: “Do t’i zbatojmë të gjitha fjalët që i tha Zoti”.
4 Moisiu i shkroi të gjitha fjalët e Zotit. Në mëngjes hëngri dhe e ndërtoi një lter rrëzë malit, me dymbëdhjetë gurngulur për dymbëdhjetë fiset e Izraelit. 5 Atëherë u urdhëroi të rinjve të Izraelit të flijojnë flitë e shkrumbimit. Flijuan edhe flitë e pajtimit viça në nder të Zotit. 6 Moisiu mori gjysmën e gjakut dhe e qiti në disa enë, kurse gjysmën tjetër e derdhi mbi lter. 7 Atëherë mori Librin e Besëlidhjes dhe ia lexoi me zë të lartë popullit e populli u përgjigj: “Gjithçka tha Zoti do të zbatojmë e do të jemi të dëgjueshëm”. 8 Atëherë Moisiu e mori gjakun dhe e stërpiku popullin e tha: “Ky është gjaku i Besëlidhjes që Zoti e lidhi me ju në mbështetje të të gjitha këtyre fjalëve”.



LECTIO DIVINA-MEDITIM-LUTJE.

BESËLIDHJA E PËRFUNDUAR NË SINAI.

Ka disa gjëra befasuese në këtë tekst! Së pari, këto zakone janë larg nga tonat, dhe më pas theksimi i gjakut, me një shprehje që ne e njohim shumë mirë, natyrisht: "Gjaku i besëlidhjes".
Por, nëse zakonet e raportuara këtu, na befasojnë, nuk duhet të harrojmë se Moisiu jetoi rreth vitit 1250 para Krishtit. Këto zakone janë, pra, tre mijë vjeçare dhe madje edhe më shumë, sepse Moisiu nuk i ka shpikur ato; ato ishin të zakonshme në shumë popuj të tjerë në atë kohë. Ato ekzistojnë ende sot, në shekullin e njëzet e një, në popuj të caktuar historia e të cilëve nuk ka evoluar shumë shpejt. Teksti biblik këtu përshkruan ceremonialin e përdorur zakonisht për një Besòlidhje midis dy popujve deri më tani armiq. Por, kësaj here, kontraktorët janë vetë Zoti ... dhe një popull shumë i vogël.
Dhe, mbi të gjitha, ajo që është interesante është të shohim se si Moisiu rifilloi një rit të zakonshëm, por duke i dhënë atij një kuptim krejt të ri! Nëse shohim nga afër, dy realitetet (riti i vjetër, nga njëra anë, kuptimi i ri i dhënë nga Moisiu, nga ana tjetër),konstatojmë se janë të ndërthurur ngushtë në këtë tekst: gjërat që vijnë nga traditat e lashtë, si ndërtimi i një lteri me dymbëdhjetë gurngulur, flijimet e kafshëve, spërkatja e gjakut në një altar që përfaqëson hyjninë dhe gjithashtu spërkatja e gjakut mbi njerëzit. Ajo që është e re, nga ana tjetër, është vetë nocioni i Besëlidhjes i propozuar nga Zoti, është dhurata e Ligjit nga Zoti dhe së fundmi, angazhimi i njerëzve për t'iu bindur këtij ligji.
"Moisiu erdhi dhe i tregoi popullit të gjitha fjalët e Zotit dhe rregulloret. Mbarë populli u përgjigj njëzëri: “Do t’i zbatojmë të gjitha fjalët që i tha Zoti”..."Moisiu i shkroi të gjitha fjalët e Zotit".

Historia, pra, fillon me fjalën më të rëndësishme “fjalën e Zotit”. Kur pasardhësit e Moisiut shekuj më vonë e rilexonin këtë histori, ata menjëherë e kuptonin mesazhin: nuk janë gjërat që bëhen me gurët, me kafshët, me gjakun...që kanë rëndësi; vetëm Besëlidhja ka rëndësi, dhe besnikëria ndaj Fjalës së Zotit.
Pastaj në këtë tregim përshkruhen ritet e vetë flijimit: altari në rrëzë të malit, dymbëdhjetë gurët që përfaqësojnë dymbëdhjetë fiset e Izraelit, domethënë e gjithë populli. Fjala "njerës" del disa herë në tekst; sepse lidhet Besëlidhja me një popull dhe jo me një individ apo edhe individë! Të dymbëdhjetë gurët në këmbë nënkuptojnë që i gjithë populli është i thirrur dhe interesuar dhe se uniteti i popullit do të jetë rreth kësaj Besëlidhjeje. Përsëri, ekziston një mesazh për lexuesit e ardhshëm: mund të ketë qenë shumë e dobishme, nganjëherë, që të kujtonin dymbëdhjetë fiset atë që i bashkoi për kaq shumë kohë, pasi që kjo shkon prapa në fillimin e daljes nga Egjipti.
Disa të rinj sakrifikonin viçat: ky funksion nuk ishte rezervuar ende për priftërinjtë. Pastaj është riti i gjakut: Moisiu spërkat altarin që përfaqëson Perëndinë, dhe menjëherë ai merr librin e Besëlidhjes dhe lexon fjalët e Zotit për njerëzit dhe njerëzit premtojnë t'i binden:
“Gjithçka tha Zoti do të zbatojmë e do të jemi të dëgjueshëm” (v. 7).

FLIJIMI, GJESTI I BESËLIDHJES.

Më në fund, Moisiu spërkat njerëzit: ky rit i gjakut do të thotë që Besëlidhja të bëhet "jetike" për palët kontraktuese; mënyra për të thënë që tani e tutje, lidhja e re e krijuar kështu midis Zotit dhe njerëzve është "për jetën dhe vdekjen". Është për gjithmonë.
Dhe menjëherë, Moisiu kujton se flijimi ka kuptim vetëm kur i referohet Besëlidhjes që Zoti sapo ka vulosur me popullin e tij: “Ky është gjaku i Besëlidhjes që Zoti e lidhi me ju në mbështetje të të gjitha këtyre fjalëve” (v. 8).
Ajo që është e para, pra, nuk është flijimi për hir të flijimit, por është Besëlidhja, e formuluar në këtë Fjalë të Zotit.
Për ta thënë ndryshe, flijimi nuk është kurrë një qëllim në vetvete: flijimi ka vlerë vetëm përmes angazhimit të dashurisë dhe besnikërisë që vendos dhe kurorëzon midis Zotit dhe popullit të tij.
Me Moisiun, pra, bëhet një hap thelbësor: flijimi nuk është më një rit magjik, por është i endur nga fjala e angazhimit reciprok, bëhet një mister i besimit.

Por besimi nuk lind vetvetiu: dashuria birnore mund të lindë vetëm si përgjigje ndaj dashurisë atërore.
Moisiu e bën të qartë se ishte Zoti ai që mori iniciativën: ai tha:"Ky është gjaku i Besëlidhjes që Zoti e lidhi me ju në mbështetje të të gjitha këtyre fjalëve” (v. 8). Nuk ishte Izraeli ai që u përpoq të arrinte këtë Zot për të cilin nuk e kishte idenë, ishte vetë Zoti që erdhi ta kërkonte, t'i ofronte Besëlidhjen dhe që të zbulohej pak nga pak si Zoti që çliron dhe që jep jetë. Një nga veçoritë e mëdha të besimit të popullit hebre është të kuptojë se e gjithë iniciativa vjen nga Zoti; gjithçka që bën njeriu, lutja, sakrifica, blatimi, vjen vetëm si përgjigje e dashurisë së Zotit që është i pari.
Atëherë njerëzit mund të fillojnë të ecin në rrugën e bindjes ("Gjithçka që Zoti ka thënë, ne do t'i bindemi") sepse ata kanë pasur përvojë shumë konkrete të punës së Zotit në emër të tyre. Dhurata e ligjit supozohet të jetë pas largimit nga Egjipti, pra pas çlirimit nga skllavëria. Populli është bërë një popull i lirë falë nismës së Zotit; tani e tutje ai mund të besojë se bindja që tani i kërkohet është e lidhur drejtpërdrejt me këtë punë çlirimtare. Kjo është ajo që Shën Pali e quan "bindja e besimit", domethënë thjesht besimi.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

CORPUS DOMINI VIT B.

MË 2-6-2024.


Ps 116,12-13.15-16ac.17-18

12 Si do t’ia shpërblej Zotit
për të gjitha të mirat që m’i ka dhënë?
13 Do të ngre gotën e shëlbimit
e me nderim do të thërras Emrin e Zotit.
15 E çmueshme është para Zotit
vdekja e shenjtërve të tij.
16 O Zot, unë jam shërbëtori yt,
shërbëtori yt dhe biri i shërbëtores sate.
Ti i këpute hekurat e mia:
17 ty do të ta kushtoj flinë e lavdit,
me nderim do të thërras Emrin e Zotit.
18 Do t’i kryej kushtet e mia bërë Zotit
nëpraninë e mbarë popullit të tij.


LECTIO DIVINA-MEDITIM-LUTJE.


ÇLIRIMI E POPULIT IZRAELIT NGA EGJIPTI.

Përmblidhen në këtë psalm të gjithë elementët e rëndësishme të leximit të parë të kësaj feste të Trupit dhe Gjakut të Krishtit: së pari, veprën çliruese të Zotit, pastaj njohjen nga besimtarët të kësaj iniciative të Zotit dhe së fundmi angazhimin për bindje. "Unë zinxhirët e të cilit i theva" është vepër e Zotit; dhe dihet cilat janë zinxhirët për të cilët flet psalmisti: para së gjithash është çlirimi i Egjiptit; çdo vit, veçanërisht në kohën e Pashkës, pasardhësit e atyre që ishin skllevër në Egjipt rijetuan fazat kryesore të çlirimit të tyre: thirrjen e Moisiut, përpjekjet e tij të shumta për të marrë leje nga Faraoni për t'u larguar, pa pasur të gjithë ushtrinë në thembrat e tyre, kokëfortësia e Faraonit ... dhe ndërhyrjet e përsëritura të Zotit për të inkurajuar Moisiun të qëndrojë në ndërmarrjen e tij, pavarësisht nga gjithçka. Në fund, njerëzit ishin në gjendje të shpëtonin dhe mbijetonin për mrekulli, ndërsa kokëfortësia e Faraonit shkaktoi rrëzimin e tij.
Kur këndohet ky psalm, shekuj më vonë, në tempullin e Jeruzalemit, largimi i Izraelitëve nga Egjipti ishte bërë afërshisht shtatë shekuj më parë, por largimi shenonte vetëm një fazë e veprimtarisë së Zotit. Dihet mirë se nuk mjaftonte largimi nga Egjipti për të formuar me të vërtetë një popull të lirë: sa skllavëri individuale ose kolektive ende bënin kërdi në faqen e tokës! Skllavëria e varfërisë, madje edhe mjerimi në kaq shumë forma; skllavëria ndaj sëmundjeve dhe prishja fizike; skllavëria e ideologjisë, racizmit, dominimit në të gjitha format e saj ... Egjipti i Biblës ka marrë shekuj dhe ende merr edhe sot shumë fytyra në të gjitha gjerësitë gjeografike: por ne gjithashtu e dimë që, pa u lodhur, Zoti mbështet përpjekjet e Popullit të tij për të këputur zinxhirët e tij.
Sepse historia e popujve, që fatkeqësisht na jep një mijë shembuj skllavërie, gjithashtu na tregon (dhe kjo është gjëja më e madhe, është një gjë madhështore) etjen për liri e cila është e gdhendur në thellësitë e zemrës së njerëzve dhe që u reziston të gjitha përpjekjeve për ta mbytur atë. Këtë etje për liri, besimtarët e dinë mirë kush ia nguliti atë njeriut; e quajmë Shpirt. Psalmisti e di mire që i kushton shumë Zotit, që është gjë për të e padurueshme të shohë vetë të vdesë populli i tij!" "... dhe kjo i kushton atij aq shumë sa që Ai nderhyri në të gjitha luftërat për jetën dhe lirinë e çdo njeriu, sido që të jetë..


ZGJEDHJA PËR TË SHËRBYER LIRISHT.

Në këtë Zot, që e ka provuar veten e tij, si mund të thuhet, mund të kemi besim. Ai nuk është ai që do të na lidhë me zinxhirë, ai është shumë xheloz për lirinë tonë! Dhe, atëherë, për këtë dikush lirisht e ndjek, e dëgjon: "O Zot, unë jam shërbëtori yt, shërbëtori yt dhe biri i shërbëtores sate. Ti i këpute hekurat e mia". Fjala "shërbëtor" këtu mund të kuptohet më tepër si një dishepull. Në Bibël, nuk ka të bëjë me "shërbimin" e Zotit në kuptimin që ai ka nevojë për shërbëtorë ...
Kjo vlen për idhujt, perënditë që njeriu ka shpikur.Është një gjë shumë e çuditshme: kur imagjinojmë perëndi, ne besojmë se ata kanë nevojë për temjanin tonë, lavdërimet tona, komplimentet tona, shërbimet tona, se ata kanë nevojë për skllevër.
Përkundrazi, Zoti i Izraelit, Zoti çlirues, nuk ka nevojë për skllevër në këmbët e tij: ai vetëm na kërkon që të jemi dishepujt e tij sepse vetëm ai mund të na çojë përpara në rrugën e vështirë të lirisë. Dhe përvoja e Izraelit, si e jona, tregon se posa të ndalohet lejimi i vetes tonë të drejtohet nga Zoti dhe nga fjala e tij, shumë shpejt njeriu bie përsëri në një mori kurthesh, devijimesh dhe premtimesh të rremë.

Kjo është arsyeja pse në kët psalm thuhet me zë të lartë dhe të qartë:
"Ty do të ta kushtoj flinë e lavdit, me nderim do të thërras Emrin e Zotit". Është një vendim që përsëritet dy herë në disa vargje; është një zgjedhje e vërtetë, që të mos thirren perënditë të tjera, dhe t'i kthehet shpina përfundimisht idhujtarisë.

"Unë do të thërras emrin e Zotit", do të thotë: "Unë zotohem të mos thërras një zot tjetër". Dhe dihet që profetët luftuan për shumë shekuj kundër idhujtarisë
Duhet thënë se besnikëria ndaj marrjes së këtij vendimi kërkonte besim të madh te Zoti, por gjithashtu shumë shpesh guxim të jashtëzakonshëm përballë politeizmit të popujve fqinjë. Për shembull, gjatë sundimit grek mbi Palestinën, dhe kjo ndodhi shumë vonë në Bibël, pak para ardhjes së Krishtit, hebrenjve iu desh të përballeshin me përndjekjen e tmerrshme të Antiokut IV të Epifanit: të qëndronin besnikë ndaj premtimit që përmban kjo fjali "Unë do të thërras emrin e Zotit" ishte e barabartë me nënshkrimin e urdhrit të tij të vdekjes.
Marrja e këtij vendimi, e shprehur me fjalët: "Unë do të thërras emrin e Zotit", shoqërohej me rite: "Unë do të ngre kupën e shpëtimit" ... "Unë do të të ofroj flijimin e falënderieje". Gjendet këtu, si në librin e Eksodit që lexojmë në leximin e parë, transformimi rrënjësor të sjellë nga Moisiu: tani e tutje, gjestet e adhurimit nuk janë më rite magjike, ato janë shprehja e Besëlidhjes, njohja e Zotit, punë për njeriun. Kupa tani quhet "kupa e shpëtimit"; sakrifica, tani e tutje, është gjithmonë sakrifica e falënderieje sepse qëndrimi besimtar nuk është asgjë tjetër veç mirënjohjeje.
Më në fund, ky Psalmi 116 është pjesë e një grupi të vogël të quajtur Halle Psalmet, të cilat janë një lloj Hallelujah i madh që u kënduan gjatë tre festave kryesore vjetore, Pashkës, Rrëshajëve dhe festës së Çadrave.

Gjatë Pashkës së tij të fundit në Jeruzalem, Jezusi vetë këndoi këto psalme të Hallel dhe në veçanti psalmin tonë sot, në mbrëmjen e së Enjtës së Madhe, kur me dishepujt e tij, ai sapo kishte ngritur një herë të fundit kupën e shpëtimit, kur ishte gati për të ofruar jetën e tij si një flijim falënderimi: papritmas, për ne, ky psalm bëhet edhe më kuptimplotë; ne e dimë që është Jezu Krishti ai që çliron përfundimisht njerëzimin nga zinxhirët e tij. Pas tij, dhe madje edhe me të, ne mund të këndojmë, "Si mund ta shpërblej Zotin për të gjitha ato që më ka bërë? ".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

CORPUS DOMINI VITI B.

MË 2 – 6 – 2024.


LEXIMI I DYTË: Hb.9, 11-15.

11 Por erdhi Krishti, Kryeprifti i të mirave që do të vijnë. Dhe, nëpër një tendë më të madhe dhe më të përsosur, të punuar jo me dorë - d. m. th. jo të kësaj krijese 12 dhe nëpër gjak jo të cjepve dhe të mëzetërve, por nëpër gjak të vet, hyri njëherë e përgjithmonë në Shenjtëroren e Shenjtëroreve dhe fitoi shpërblimin përfundimtar.
13 Dhe njëmend, në qoftë se gjaku i stërpikur i cjepve dhe i mëzetërve dhe hiri i mështjerrës i shenjtëron të papastrit duke ua pastruar ritualisht trupin, 14 sa më tepër Gjaku i Krishtit - i cili nëpër Shpirtin e amshuar ia flijoi vetveten Hyjit porsi fli të panjollë - do ta pastrojë ndërgjegjen tonë nga veprat e vdekura për t’i shërbyer Hyjit të gjallë!
15 Për këtë arsye Ai është Ndërmjetësi i Besëlidhjes së re që - me anë të vdekjes për shpërblim të fajeve të bëra në kohën e Besëlidhjes së parë - të grishurit ta fitojnë trashëgimin e përjetshëm të premtuar.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


NGA BESËLIDHJA E VJETËR TE E REJA.

Letra drejtuar hebrenjve u drejtohet të krishterëve që e njohin mirë fenë hebraike dhe Besëlidhjen e Vjetër. Kjo na krijon disa vështirësi, pikërisht kur flitet gjerësisht për të gjitha ritet hebraike që ne jo gjithmonë i njohim mirë! Këtu, për shembull, bëhet fjalë për priftin, tempullin, sakrificën, viktimën, gjakun e derdhur: të gjitha këto fjalë i përkasin Besëllidhjes së Vjetër: ne i njohim ato, i përdorim edhe në krishterim, por ndonjëherë do të ishte të vështirë për në të thënë se çfarë realitetesh mbulojnë, për hebrenjtë, nga njëra anë dhe për të krishterët, nga ana tjetër, dhe nëse janë vërtet e njëjta gjë!
Objektivi i shprehur qartë në këtë letër drejtuar hebrenjve është që na thotë: fjalët janë ato të Besëlidhjes së Vjetër, por realiteti që ato mbulojnë, është krejtësisht i ri: sepse, përpara Jezu Krishtit, ne ishim në regjimin e Besëlidhjes së parë, ndërsa tani ne jemi në regjimin e Besëlidhjes së Re.
Tashmë kemi pasur shpesh mundësinë të deshifrojmë gjatë historisë biblike një ndryshim rrënjësor të orientimit, të të kuptuarit, një shndërrim të kuptimit të disa fjalëve (frika ndaj Zotit për shembull) ose të gjesteve të caktuara: le të kujtojmë evolucionin e sakrificave. Kohët e fundit, ne pamë sesi besimi në të vetmin Zot evoluoi derisa më në fund mundëm të dëgjonim Zbulesën e Hyjit Trinitet.
Kur lexojmë letrën drejtuar Hebrenjve, është më thelbësore se kurrë të kujtojmë se Perëndia vendosi një pedagogji shumë të ngadaltë, shumë të durueshme me popullin e tij; fillimisht, kur Zoti zgjodhi hebrenjtë për të qenë populli i tij, ata kishin një fe të ngjashme me atë të fqinjëve të tyre, të frymëzuar nga një ide e caktuar për Zotin: pasi Zoti iu shfaq atyre ashtu siç është dhe jo siç imagjinohej, në mënyrë të pashmangshme, qëndrimi i njeriut ndryshoi; gjestet fetare u pastruan, u konvertuan, u transformuan.
Me ardhjen e Krishtit, jetën e tij tokësore, pasionin e tij, vdekjen dhe ringjalljen e tij, gjithçka që i parapriu asaj konsiderohet nga të krishterët si një fazë e nevojshme, por e kaluar; dhe për këtë arsye, është vullnetarisht që autori i letrës drejtuar Hebrenjve grumbullon referenca për përdorimet e Besëlidhjes së Vjetër për të shpallur me zë të lartë dhe qartë se ato janë të vjetruara.
Por, për të kuptuar domethënien e re të fjalëve, duhet të gjurmojmë hapat e ndërmarrë nga njerëzit e Besëlidhjes së Vjetër, duke kuptuar logjikën që gjallëroi të gjithë adhurimin hebre përpara Jezu Krishtit. Fillimisht, gjithçka bazohej në idenë e një Zoti të largët, të gjithëfuqishëm, i cili mbante në duart e tij fatin e njerëzimit. Krejt ndryshe nga njeriu, ai mbeti në horizonte të paarritshme: asnjë njeri nuk mund ta arrinte, madje as ta shihte: për ta arritur atë, pothuajse do të duhej të mos ishte më njeri. Tani ishte e nevojshme ta arrijë atë në mënyrë që ai të mund të dëgjonte lutjet e njerëzve dhe të derdhte mbi ta të gjitha përfitimet e të cilave vetëm ai kishte sekretin.


NJË MESHTARI E RE.

Prej aty lindi institucioni i priftërisë: disa burra u veçuan, u ndanë nga të tjerët, për t'u rezervuar (thamë "të shenjtëruar") për rolin e ndërmjetësve midis Perëndisë dhe pjesës tjetër të njerëzve. Për të hyrë në domenin e Zotit, domenin e "të shenjtës", ata duhej të largoheshin përfundimisht nga domeni i njerëzve të tjerë, i cili quhej domen profan. Konkretisht, ishte fisi i Levitëve që ishte veçuar përfundimisht dhe, brenda këtij fisi, një familje e caktuar ishte shenjtëruar në një mënyrë të veçantë. I marrë nga kjo familje, prifti duhej ende të shugurohej me rite të sakta (banja rituale, vajosje, spërkatje, flijime shenjtërimi); ai vishte veshje të veçanta dhe duhej të respektonte rregulla shumë strikte të pastërtisë për t'u ruajtur përgjithmonë në sferën e të shenjtës. Pra, ekzistonte një sistem i tërë ndarjesh të njëpasnjëshme midis njerëzve të shenjtë dhe njerëzve të thjeshtë.
As prifti nuk mund të vinte në kontakt me Perëndinë askund, sidoqoftë: prandaj institucioni i Tempullit dhe organizimi jashtëzakonisht i saktë i adhurimit. Duke qenë se Tempulli është vendi i të shenjtës, nuk mund të bëhej fjalë për lejimin e njerëzve profanë të hynin; kjo shpjegon serinë e rrethimeve të njëpasnjëshme brenda Tempullit të Jerusalemit, të cilat riprodhonin të njëjtin sistem ndarjesh si në shoqëri: vetëm priftërinjtë mund të hynin në domenin e Perëndisë dhe vetëm kryeprifti mund të hynte deri në Shenjtin e të Shenjtërve, ku prezenca e Zotit qëndron. Të gjitha këto masa paraprake të marra, çfarë mund të bëjmë ne që të jemi të sigurt se do të hyjmë në kontakt me Perëndinë, për t'i ofruar këtij Mjeshtri të Jetës një dhuratë të denjë për të? Nuk gjetëm asgjë më të mirë se t'i ofronim një qenie të gjallë, gjaku i derdhur i së cilës është simboli i jetës që qarkullonte brenda tij. Zoti i Izraelit e bëri të ditur që në fillim se ai nuk donte flijim njerëzor me asnjë çmim, por ai nuk refuzoi menjëherë flijimet e kafshëve: pedagogjia mund të bëhet vetëm në faza.
Jezusi erdhi që njerëzimi të ndërmarrte hapin vendimtar: për shkak se Zoti është shumë afër njeriut, i gjithë sistemi i vjetër i ndarjes së priftërinjve bëhet i vjetruar; Jezusi nuk është nga fisi i Levit, kjo nuk është më e nevojshme; nuk ka nevojë as për një tempull, pasi vendi i takimit midis Perëndisë dhe njeriut është njeriu i krijuar nga Perëndia; nuk ka më nevojë për sakrifica të përgjakshme: Perëndia i Jetës na kërkon t'i kushtojmë jetën tonë shërbimit ndaj vëllezërve tanë, gjë që bëri Jezusi dhe tani na jep forcën që tq bëjmë ne.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

CORPUS DOMINI VITI B.

MË 2-6-2024.


UNGJILLI: Mk. 14,12-16.22-26.


12 Ditën e parë të Pabrumeve,
kur flijohej qengji i Pashkëve,
nxënësit e tij i thanë:
“Ku dëshiron të shkojmë e ta përgatisim darkën e Pashkëve?”
13 Jezusi i dërgoi dy prej nxënësve të vet dhe u tha:
“Shkoni në qytet e atje do t’ju takojë një njeri
që mbart një katrovë uji: shkoni pas tij.
14 Ku të hyjë ai, thuajini të zotit të shtëpisë:
‘Mësuesi thotë: ku është salloni im,
ku do të mund të ha Pashkë me nxënësit e mi?’
15 Ai do t’ju tregojë në katin e sipërm një sallon të madh,
të shtruar e të përgatitur. Aty na përgatitni darkën.”
16 Nxënësit u nisën, arritën në qytet
dhe gjetën gjithçka ashtu si u kishte thënë
dhe e përgatitën darkën e Pashkëve.
22 Ndërsa po hanin darkë, Jezusi mori bukën e bekoi Hyjin,
e theu, ua dha e tha: “Merrni, ky është trupi im!”
23 Pastaj mori gotën, u falënderua
e ua dha. Të gjithë pinë prej saj.
24 U tha:“Ky është gjaku im, gjaku i Besëlidhjes,
që derdhet për të gjithë.
25 Për të vërtetë, po ju them:
nuk do të pi më prej frytit të hardhisë deri atë ditë,
kur do ta pi të ri në Mbretërinë e Hyjit.”
26 Pasi kënduan himnin, u nisën drejt Malit të Ullinjve.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

PASHKËT E JUDENJVE.

Është e lehtë të imagjinohet atmosfera në të cilën Jezusi festoi këtë vakt të fundit: në Jeruzalem, Pashka po përgatitej; qengja të panumërt u therën në tempull për t'u ndarë me familjet; në shtëpi, ishte dita e parë e festës së bukës së ndorme ("pa maja"), gratë pastruan me përpikëri shtëpinë nga të gjitha gjurmët e tharmit të vitit të kaluar për të mirëpritur tharmin e ri, tetë ditë më vonë.
Për shekuj me radhë, këto dy rite përkujtuan çlirimin nga Egjipti në kohën e Moisiut: atë ditë Zoti kishte "kaluar" mes popullit të tij për t'i bërë ata një popull të lirë; pastaj, në Sinai, ai kishte bërë një Besëlidhje me këtë popull dhe njerëzit ishin zotuar për këtë Besëlidhje: "Gjithçka që Zoti ka thënë, do t'i bindemi" (e kemi dëgjuar në leximin e parë) sepse Populli kishte besim te Fjala të Zotit çlirimtar; dhe Psalmi 116 bëri jehonë "Unë jam, o Zot, shërbëtori yt… Ti i këpute hekurat e mia” (Ps 116, 16).
Tani e tutje, për të gjitha brezat e ardhshëm, për të festuar Pashkën populli duhej të hynte edhe ai në këtë Besëlidhje, për të jetuar në një mënyrë të re, të lirë nga fermentet e vjetra, të lirë nga të gjitha zinxhirët. Sepse të kujtosh nuk është vetëm të recitosh kujtime, por është të jetosh sot i zhytur në punën e palodhshme që Zoti bën edhe sot që të jemi njerëz të lirë.
Është e qartë, në këtë Ungjill, se Jezusi zgjodhi të vendosë momentet e tij të fundit në këtë perspektivë, perspektivën e Besëlidhjes, perspektivën e një jete të çliruar: “Ky është gjaku im, gjaku i Besëlidhjes, që derdhet për të gjithë". Atë mbrëmje, nuk ka dyshim se ai po flet për vdekjen e tij dhe është gjaku i tij që do të derdhet; por tani ai i jep vdekjes së tij kuptimin e një flijimi të Besëlidhjes me Zotin, në përputhje me atë të Moisiut në Sinai. Problemi ishte se nuk ishte e mundur që një hebre, edhe dishepujt e Jezusit , ta konsideronion Pasionin e Krishtit në minimum si një flijim: Jezusi nuk ishte një prift, ai nuk ishte i fisit të Levit, dhe veçanërisht ekzekutimi i tij ndodhi jashtë tempullit, madje edhe jashtë mureve të Jeruzalemit; megjithatë, vetëm një prift mund t'i ofronte flijime Zotit dhe kjo mund të ishte vetëm në tempullin në Jeruzalem. Më në fund, dhe kjo është shumë më serioze, nuk ishte e mundur në Izrael të konsideronte vdekjen e një njeriu si një sakrificë që ka të ngjarë t'i pëlqejë Zotit: kjo ishte e njohur me shekuj. Ata që ekzekutuan Jezusin kurrë nuk kishin ndërmend të bënin një sakrificë: ata besuan se po pastronin veten plotësisht nga një hebre i keq, i cili, në sytë e tyre, po trazonte jetën dhe fenë e popullit të Izraelit.



NJË SAKRIFICË I RI PËR NJË BESËLIDHJE TË RE

Megjithatë është e qartë se Jezusi i dha vdekjes së tij kuptimin e një flijimi, e një sakrifice të Besëlidhjes së Re: pra tani Jezusi i dha një kuptim krejt të ri fjalës "flijim", duke e ndjekur mësimin e profetit Hosea, i cili kishte thënë mirë: "Dua dashurinë e jo flinë, njohjen e Hyjit më se holokaustet" (Hos 6, 6). Për Hosean, kuptimi i vërtetë i fjalës "flijim" (sacrum facere, në latinisht, për ta bërë një gjë të shenjtë) është shumë thjesht: të njohësh Zotin dhe të jesh si ai duke bërë një punë mëshire; të dy, flijimi dhe meshira, shkojnë së bashku, kjo është e qartë. Jezusi erdhi për të na treguar se deri ku shkon kjo mëshirë e Zotit: shkon deri atje sa të falë ata që vrasin Zotin e jetës. Tani e tutje, ata që janë të gatshëm të shikojnë të kryqëzuarin dhe të njohin në të fytyrën e vërtetë të Zotit, janë vëllezër të Krishtit: ata e dinë siç është me të vërtetë Perëndinë e butësisë dhe e mëshirës dhe, nga ana e tyre, ata mund të jetojnë, me butësi e duke qenë të mëshirshme. Në fund të fundit, të jesh burrë i lire, konsiston në këtë. Sepse zinxhirët tanë më të këqij janë ata që ne u imponojmë të tjerëve e që të tjerët na imponojnë neve.

Kjo është jeta e re në të cilën ne jemi të ftuar dhe që simbolizohet nga bukë pa maja: kjo është arsyeja pse Kisha jonë ka qëndruar fort e lidhur me traditën e bukës së ndorme për të bërë mikpritës; kur Jezusi tha "Ky është korpi im", ai kishte në duar një copë bukë pa maja, një "matzah": kështu ai shpalli një mënyrë të re për të qenë njeri i pastër, domethënë i lirë.
Ai na ftoi, siç thotë letra drejtuar Efesianëve, që "të vishemi me njeriun e ri, të krijuar sipas Hyjit në drejtësi e shenjtëri që vjen prej së vërtetës” (Ep 4:24).
Atëherë, Jezusi mund të krahasohet me qengjin paskal: jo se ai do të ishte një viktimë e therur për të kënaqur Perëndinë, por sepse gjaku i qengjit paskal nënshkroi Besëlidhjen midis Zotit çlirimtar dhe popullit të tij; qengji i ri të pashës, sepse më në fund u zbulon syve të njerëzve, Fytyra e Vërtetë e Zotit, i çliron njerëzit nga të gjitha imazhet e tyre të rreme të Zotit dhe atëherë Besëlidhja është e mundur. Sepse ai është në vetvete mishërimi i Besëlidhjes dhe kështu ai mund të përjetojë të gjitha këto ngjarje si një njeri i lirë: "Prandaj edhe më do Ati, sepse e jap jetën timeqë ta marr përsëri. Askush nuk mund të ma marrë: por unë e jap prej vetes. Kam pushtet ta jap jetën e kam pushtet ta kthej prapë atë" (Gj 10,17-18).
Pranimi i lirë, vullnetar i vdekjes nga ana e një personi është me të vërtetë kulmi i lirisë; Jezusi ka forcën ta bëjë këtë sepse kurrë nuk dyshon në Atin e tij për asnjë moment. Në këtë rrugë ai, Jezusi, na tërheq.
Tani e tutje, për të marrë pjesë në "lumturinë që do të vijë" (leximi i dytë), ne bëjmë atë që Jezusi na tha të bëjmë "në përkujtim të tij". Kjo "lumturi e ardhshme" është njerëzimi i mbledhur përfundimisht në dashuri rreth tij deri në atë pikë sa të bëhet një Trup; për të qenë në bashkim me Zotin, tani duhet të jemi vetëm në bashkësi me Jezu Krishtin.

Kjo është një nga lutjet që thuhet gjatë Darkës së Pashkës Hebraike:
“Lum Ti, Hyji, Zoti ynë, Mbreti i botës,
që nxjerr bukë nga toka.
Lum ti, Hyji, Zoti ynë, Mbret i botës,
që na shenjtëron me dekretet e tua
dhe na urdhëron të hamë bukë të ndorme".
Shën Pali: “Po a nuk e dini se pak tharm e brumos mbarë brumin? Pastrohuni prej tharmit të vjetër që të bëheni brumë i ri, sikurse edhe jeni të pabrumë, sepse Krishti ‑ Qengji ynë i Pashkëve ‑ tanimë është flijuar. Andaj, le të kremtojmë, jo me tharmin e vjetër, as me tharmin e zemrës së keqe e të ligësisë, por me bukën e pabrumë të pastërtisë e të së vërtetës” (1 Co 5, 6-8).

[ninoenina]

F.A. JAVA CORPUS DOMINI VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË

CORPUS DOMINI VITI B

MË 2 – 6 – 2024

Corpus Domini: Besëlidhja është unaza e nuses.
Në Besëlidhjen e Vjetër termi aleancë shfaqet 286 herë dhe kjo jep një ide për rëndësinë që Izraeli i atribuonte këtij institucioni. Ai e përdori atë si një imazh për të shprehur marrëdhënien e tij me Zotin. Por çfarë do të thotë të bësh një besëlidhje me Perëndinë?
Të flasësh për një kontratë dypalëshe është e përafërt dhe madje devijuese. Aleanca e parë, e lidhur me Noeun dhe, nëpërmjet tij, me gjithë njerëzimin dhe "me çdo krijesë të gjallë, me zogjtë, bagëtinë dhe kafshët e egra, me të gjitha kafshët që dolën nga arka" (Za. 9,8-11) ishte e njëanshme: vetëm Zoti mori përsipër angazhime dhe nuk priste asgjë në këmbim; ai premtoi se nuk do të kishte më ujërat e përmbytjes, pavarësisht se e dinte se njeriu do të vazhdonte të ishte i pabesë, "sepse instinkti i zemrës njerëzore është i prirur drejt së keqes që në adoleshencë" (Zn. 8,21).
Ai e thirri Abrahamin nga Mesopotamia për t'i dhënë një tokë edhe pse Abrahami nuk kishte bërë asgjë për ta merituar këtë dhuratë: atij i ishte kërkuar vetëm të besonte në dashurinë e lirë. Për ta bindur atë, Perëndia bëri një aleancë me të dhe e sanksionoi atë me një rit (Zn. 15). Patriarku nuk kishte pse të frikësohej, ai do të vinte në zotërim të tokës, sepse pakti i Zotit ishte i pacenueshëm: ai bazohej në fjalën e tij solemne, të konfirmuar me një betim.
Fakti që aleanca behet falas nga ana e njeriut dhe përkushtimi i njëanshëm nga ana e Zotit, janë dy gjëra që karakterizojnë besëlidhjet e Perëndisë. Gjatë gjithë historisë së tij të trazuar, Izraeli e mbajti kujtesën e kiësaj gjëjë dhe, edhe në momentet më dramatike, nuk e humbi kurrë shpresën, i vetëdijshëm se predikimi i Zotit për të nuk do të ishte kurrë më i vogël. Ai mund të kishte mëkatuar sa të donte, Zoti nuk do ta anulonte kurrë aleancën e tij, sepse, pa kërkuar asnjë dëmshpërblim, ai kishte premtuar të bekonte popullin e tij. Besëlidhjet e Perëndisë nuk kanë asgjë kontraktuale, ato janë hir i pastër.
Megjithatë Zoti pret një përgjigje nga njeriu: ai nuk i kërkon të nënshkruajë një pakt, por të pranojë propozimin e tij për përkatësi reciproke, siç ndodh midis dhëndrit dhe nuses. Eukaristia... është shkëmbimi i unazave.

Për të përvetësuar mesazhin, ne do të përsërisim:
"Festimi eukaristik është gosti i dasmës me Zotin"


LEXIMI I PARË: Dal. 24,3-8.

3 Moisiu erdhi dhe i tregoi popullit të gjitha fjalët e Zotit dhe rregulloret. Mbarë populli u përgjigj njëzëri: “Do t’i zbatojmë të gjitha fjalët që i tha Zoti”.
4 Moisiu i shkroi të gjitha fjalët e Zotit. Në mëngjes hëngri dhe e ndërtoi një lter rrëzë malit, me dymbëdhjetë gurngulur për dymbëdhjetë fiset e Izraelit.
5 Atëherë u urdhëroi të rinjve të Izraelit të flijojnë flitë e shkrumbimit. Flijuan edhe flitë e pajtimit viça në nder të Zotit. 6 Moisiu mori gjysmën e gjakut dhe e qiti në disa enë, kurse gjysmën tjetër e derdhi mbi lter. 7 Atëherë mori Librin e Besëlidhjes dhe ia lexoi me zë të lartë popullit e populli u përgjigj: “Gjithçka tha Zoti do të zbatojmë e do të jemi të dëgjueshëm”.
8 Atëherë Moisiu e mori gjakun dhe e stërpiku popullin e tha: “Ky është gjaku i Besëlidhjes që Zoti e lidhi me ju në mbështetje të të gjitha këtyre fjalëve”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Çdo njeri ndien nevojën të vërtetojë me ndonjë gjest angazhimet që merr përsipër. Në fisin afrikan ku kam jetuar për disa vite, pakti ratifikohet në një mënyrë shumë të thjeshtë: dy palët kontraktuese marrin një kërcell të gjatë bari, e thyejnë dhe secila pale e hedh copën në dorë pas shpatullave. Kështu ata deklarojnë përkushtimin e tyre të ndërsjellë për të larguar çdo ndarje, divergjencë dhe konflikt.
Ritet me të cilët, në kohët e lashta, sovranët e mëdhenj sanksiononin aleancën me vasalët e tyre ishin solemne dhe gjithashtu shumë të ndërlikuar. Bibla u referohet disave prej tyre, të përdorur edhe nga izraelitët. Më i përgjakshmi konsistonte në ndarjen e një viçi në dy pjesë. Palët kalonin mes gjysmave të viçit të tyre, duke deklaruar se ishin të gatshëm të vuanin fatin që i ndodhi kafshës, nëse thyenin marrëveshjen. “Njerëzit që e thyen besëlidhjen time dhe nuk i mbajtën fjalët e besëlidhjes, të cilat i pranuan me pëlqim para syve të mi, do të bëj si i bënë viçit që e ndanë në dy pjesë e kaluan ndërmjet dy pjesëve të tij (Jer. 34,18). Pikërisht këtij riti i referohet aleanca e përcaktuar nga Zoti me Abrahamin (Zn. 15), por duhet theksuar se, me këtë rast, ishte vetëm Zoti që kaloi, në një flakë djegëse, midis kafshëve të ndara.
Gatishmëria për të zbatuar një marrëveshje, një pakt, mund të vërtetohej edhe nëpërmjet gjestit të konsumimit të bukës dhe kripës ose kripës vetëm së bashku. Kjo marrëveshje u quajt "besëlidhja e kripës" sepse, ashtu si kripa, ajo duhej të mbahej e pakorruptueshme: “Vallë a nuk e dini se Zoti, Hyji i Izraelit, ia ka dhënë mbretërinë përgjithmonë Davidit mbi Izraelin, atij dhe pasardhësve të tij! Dhe kjo me një besëlidhje të pashkatërrueshme!” (2 Chr. 13,5).
Pasazhi i sotëm i referohet një riti tjetër: atij me të cilin Izraeli vulosi aleancën e tij me Zotin. Ngjarja ka ndodhur në muajin e tretë pas daljes nga Egjipti (Dal. 19,1).
Njerëzit u mblodhën në rrëzë të Sinait dhe Moisiu, pasi u ngjit vazhdimisht në mal për të biseduar me Zotin, u tha izraelitëve fjalët që kishte dëgjuar nga Perëndia.
Populli nuk pati asnjë hezitim dhe, i bindur dhe i vendosur, përsëriti dy herë angazhimin e tij: “Gjithçka tha Zoti do të zbatojmë e do të jemi të dëgjueshëm” (v. 3.7).
Moisiu shkroi fjalët e Perëndisë dhe përgatiti atë që duhej për festën: ndërtoi një altar dhe vendosi dymbëdhjetë blloqe guri rreth tij. Kur gjithçka ishte gati, ai udhëzoi disa të rinj që t'i ofronin kafshë si flijime Zotit (v. 4-5), mori gjakun e viktimave dhe e derdhi gjysmën e tij në altar dhe gjysmën mbi dymbëdhjetë gurët (v. 6-8).
Për të kuptuar këtë rit duhet mbajtur mend se për semitët gjaku ishte selia e jetës (Lev. 17,11-14). Derdhja e gjakut të njeriut, domethënë vrasja, ishte absolutisht e ndaluar (Zn. 9,5-6); gjaku i kafshëve i përkiste Zotit, Zotit të çdo krijese, për këtë arsye, në flijimet e përgjakshme të tempullit, gjaku derdhej mbi altarin, i cili përfaqësonte Zotin.
Tani bëhet e qartë kuptimi i festës së aleancës në këmbët e Sinait. Duke derdhur gjakun e tij, gjysmën në altar dhe gjysmën tjetër mbi popullin, të simbolizuar nga dymbëdhjetë gurë, Moisiu krijoi një lidhje të ngushtë midis Izraelit dhe Zotit. Që nga ai moment, Zoti dhe njerëzit u bënë pjesëmarrës në të njëjtën jetë, Zoti dhe Populli i tij ishin si anëtarë të një trupi të vetëm, të lidhur nga një fat i vetëm. Peripecitë, vuajtjet, gëzimet e njërit përfshinin edhe tjetrin, prekja e njerëzve ishte e barabartë me goditjen e Zotit, sepse, thotë Zoti: "Sepse, sikurse brezi që ngjeshet rreth ijëve të njeriut, kështu kam dashur që të ngjeshet rreth meje mbarë shtëpia e Izraelit e mbarë shtëpia e Judës ‑ është fjala e Zotit – që, populli im të jetë zëri im i mirë, lavdia ime, nderi im, por nuk dëgjuan!” (Jer. 13,11).
Për të qenë i lumtur, për të mbetur i lirë, Izraeli duhej të kishte mbajtur premtimin e bërë në Sinai, ai duhej të kishte besuar se Dhjetë fjalët që kishte dëgjuar nuk ishin urdhërime të pajustifikuara, por një dhuratë nga Zoti që i tregoi atij rrugën e jetës.
Izraeli kishte përvojën se
"s’është në dorë të njeriut udha e tij,
që s’është i zoti ai që ecën
që t’i drejtojë hapat e vet” (Jr. 10,23).
Çdo izraelit e kishte të qartë se njeriu nuk është zot i rrugës së tij, nuk është në fuqinë e atij që ecën të drejtojë hapat e tij. Ai theu paktin dhe angazhimet e marra, por Zoti nuk u dorëzua dhe vendosi të bëjë një aleancë të re, jo një ribotim të asaj të Sinait, por një të re:
"31 Ja, po vijnë ditët ‑ është fjala e Zotit ‑ kur do të lidh me shtëpinë e Izraelit e me shtëpinë e Judës një Besëlidhje të re. 32 Jo si Besëlidhja që e pata bërë me etërit e tyre, atë ditë kur i mora për dore, për t’i nxjerrë nga toka e Egjiptit. Këtë Besëlidhje qenë ata që e thyen. Atëherë unë u dëftova se jam zotëria i tyre ‑ është fjala e Zotit. 33 Por ja Besëlidhja që unë do ta lidh pas këtyre ditëve me shtëpinë e Izraelit ‑ është fjala e Zotit ‑: “Në shpirtin e tyre do ta fus Ligjin tim, do ta shkruaj në zemrën e tyre. Atëherë do të jem Hyji i tyre e ata do të jenë populli im” (Jer 31,31-33).
"26 Unë do t’ju jap një zemër të re, një shpirt të ri do ta fus në ju, do ta nxjerr nga mishi juaj zemrën e gurtë e do t’ju jap një zemër mishi. 27 Shpirtin tim do ta fus në ju e do të bëj që të ecni urdhërimeve të mia e t’i zbatoni e t’i vini në veprim gjyqet e mia" (Ez. 36,26-27).
Duhet të shtohet se për të sanksionuar këtë aleancë, do të duhej gjak, por jo gjaku i kafshëve që ka rezultuar i paefektshëm, por i atij që do të ofrohet vetë si fli "I Besëlidhjes së re dhe të amshuar”.


LEXIMI I DYTË: Hb. 9,11-15.

“11 Por erdhi Krishti, Kryeprifti i të mirave që do të vijnë. Dhe, nëpër një tendë më të madhe dhe më të përsosur, të punuar jo me dorë - d. m. th. jo të kësaj krijese
12 dhe nëpër gjak jo të cjepve dhe të mëzetërve, por nëpër gjak të vet, hyri njëherë e përgjithmonë në Shenjtëroren e Shenjtëroreve dhe fitoi shpërblimin përfundimtar.
13 Dhe njëmend, në qoftë se gjaku i stërpikur i cjepve dhe i mëzetërve dhe hiri i mështjerrës i shenjtëron të papastrit duke ua pastruar ritualisht trupin,
14 sa më tepër Gjaku i Krishtit - i cili nëpër Shpirtin e amshuar ia flijoi vetveten Hyjit porsi fli të panjollë - do ta pastrojë ndërgjegjen tonë nga veprat e vdekura për t’i shërbyer Hyjit të gjallë
15 Për këtë arsye Ai është Ndërmjetësi i Besëlidhjes së re që - me anë të vdekjes për shpërblim të fajeve të bëra në kohën e Besëlidhjes së parë - të grishurit ta fitojnë trashëgimin e përjetshëm të premtuar”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Që të shlyej mëkatin tim do të thotë, në kuptimin e zakonshëm, të paguaj për një faj duke vuajtur dënimin për të. Në fetë pagane shlyerja bëhej nëpërmjet flijimeve dhe ofertave që kishin për qëllim të qetësonin hyjninë e ofenduar.
Në Bibël shlyerja ka një kuptim tjetër. Besimtari izraelit nuk ka ndërmend të qetësojë një Zot të zemëruar apo edhe të ndëshkojë veten për të keqen që ka bërë, por ka si qëllim që të veprojë për të rimarrë marrëdhënjet e tij me Zotin, që të jenë si ato që ka ndërprerë. Kjo mënyrë e ndryshme e të kuptuarit të shlyerjes rrjedh nga një mënyrë tjetër e konceptimit të Perëndisë dhe mëkatit. Perëndia i Izraelit kurrë nuk sulmon popullin e tij, edhe nëse ata kanë qenë të pabesë, ai dëshiron që ata të konvertohen, të kthehen në jetë, prandaj ai kërkon ndryshimin e mendimeve dhe të veprimeve.
Megjithatë, njeriu duhet të demonstrojë, qoftë edhe nëpërmjet riteve, mohimin e mëkatit. Kjo është arsyeja pse, në fillim të çdo viti të ri, Izraeli kremtonte ditën e madhe të faljes, “Yom Kippur”, kushtuar tërësisht agjërimit, lutjes, leximit të fjalës së Zotit dhe riteve të shlyerjes. Ceremonitë dhe sakrificat u zhvilluan në tempull dhe kulmuan me ritin e spërkatjes me gjakun e kafshëve - siç kishte ndodhur në rrëzë të Sinait – mbi kapakun e arkës së besëlidhjes që gjendej në të Shenjtën e të Shenjtëve dhe që tregonte prania e Zotërisë. Me këtë gjest, kryeprifti synonte të rivendoste bashkësinë e jetës midis Zotit dhe njerëzve, të sanksionuar nga një aleancë dhe që mëkati e kishte shkatërruar.
Autori i Letrës drejtuar Hebrenjve i referohet këtij riti të Yom Kipur për të vendosur një krahasim midis sakrificave të lashta të shlyerjes dhe veprës shëlbuese të Krishtit.
Në aleancën e lashtë përdorej gjaku i dhive dhe viçave. Si mundi gjaku i kafshëve të kishte arritur efektin e dëshiruar? Kryeprifti duhej të përsëriste të njëjtin rit çdo vit, pikërisht për shkak të paefektshmërisë së tij.
Megjithatë, Krishti nuk hyri në një shenjtërore prej guri, por në parajsë dhe ofroi një herë e përgjithmonë gjakun e tij, një gjak që vërtet i shlyen mëkatët, domethënë rivendos përgjithmonë dhe përfundimisht marrëdhënien midis Zotit dhe njeriut.
Kjo është arsyeja pse ungjilltarët vërejnë se, në momentin e vdekjes së Jezusit në kryq, "…perdja e Tempullit u nda më dysh prej majës e deri në fund. Centurioni që rrinte përballë Jezusit, kur pa se si i doli shpirti, tha: “Ky njeri paska qenë me të vërtetë Biri i Hyjit!” (Mk 15,38).
Ajo që nuk ndodhi ishte thyerja materiale e perdes që ndante të Shenjtin nga i Shenjti i të Shenjtëve, në tempullin e Jerusalemit, por i pengesës që ndante njerëzit nga Perëndia dhe që ishte ngritur nga mëkati: kjo është shembur përgjithmonë.
Nuk ka më nevojë për gjak kafshësh, i cili ka qenë gjithmonë i paefektshëm. Është gjaku i Krishtit që u ofrohet sot atyre që marrin pjesë në kremtimin e Eukaristisë. Kushdo që afrohet për ta marrë atë, fiton faljen e mëkateve dhe lidhja e jetës me Zotin rivendoset në të.


UNGJILLI: Mk. 14,12-16.22-26.

“12 Ditën e parë të Pabrumeve, kur flijohej qengji i Pashkëve, nxënësit e tij i thanë:
“Ku dëshiron të shkojmë e ta përgatisim darkën e Pashkëve?”
13 Jezusi i dërgoi dy prej nxënësve të vet dhe u tha:
“Shkoni në qytet e atje do t’ju takojë një njeri që mbart një katrovë uji: shkoni pas tij. 14 Ku të hyjë ai, thuajini të zotit të shtëpisë: ‘Mësuesi thotë: ku është salloni im, ku do të mund të ha Pashkë me nxënësit e mi?’ 15 Ai do t’ju tregojë në katin e sipërm një sallon të madh, të shtruar e të përgatitur. Aty na përgatitni darkën”.
16 Nxënësit u nisën, arritën në qytet dhe gjetën gjithçka ashtu si u kishte thënë dhe e përgatitën darkën e Pashkëve.
22 Ndërsa po hanin darkë, Jezusi mori bukën e bekoi Hyjin, e theu, ua dha e tha:
“Merrni, ky është trupi im!”
23 Pastaj mori gotën, u falënderua e ua dha. Të gjithë pinë prej saj. 24 U tha:
“Ky është gjaku im, gjaku i Besëlidhjes, që derdhet për të gjithë. 25 Për të vërtetë, po ju them: nuk do të pi më prej frytit të hardhisë deri atë ditë, kur do ta pi të ri në Mbretërinë e Hyjit”.
26 Pasi kënduan himnin, u nisën drejt Malit të Ullinjve”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Duke lexuar pjesën e parë të ungjillit të soëm (v. 12-16) ne kuptojmë se po afrohet një moment dramatik, ka ndjesinë se Jezusi dhe grupi i dishepujve po lëvizin me kujdes, sepse janë në rrezik për shkak të urrejtjes dhe kërcënimeve nga kryepriftërinjtë. Ata janë në Betani dhe, për të festuar vaktin e Pashkës, duhet të shkojnë në Jerusalem, i vetmi vend ku mund të hahet qengji. Ka një shenjë njohjeje, të rënë dakord - me sa duket - nga Jezusi me pronarin e një shtëpie, që ndodhet në pjesën e sipërme të qytetit, ku jetojnë të pasurit, dhe kjo shenjë e veçantë thekson aurën e misterit që mbështjell gjithë skenën. Dy dishepuj i paraprijnë grupit për të përgatitur një dhomë të madhe për darkë në katin e sipërm të shtëpisë.
Për të kuptuar mesazhin që dëshiron të përcjellë ungjilltari, duhet të shkojmë përtej asaj që në pamje të parë duket vetëm një tregim të një ngjarjes të thjeshtë dhe detaji i parë që duhet theksuar është se iniciativa për të festuar Pashkët nuk vjen nga Jezusi, por nga dishepujt (v. 12). Janë ata që duan të kujtojnë çlirimin nga Egjipti, çlirimin nga i cili nisi historia e tyre. Ata nuk e imagjinojnë se çfarë do të ndodhë po atë mbrëmje gjatë darkës: si përfaqësues të dymbëdhjetë fiseve të Izraelit ata do të përfshihen në Pashkën e re.
Një detaj i dytë: personi i ngarkuar për të shoqëruar dishepujt në sallën e banketit është një shërbëtor që kryen një shërbim të rezervuar për gratë. Nuk është një detaj i parëndësishëm, por një shenjë e ndryshimit të marrëdhënieve shoqërore. Është perceptimi i ndryshimit të këtyre mardhëieve që i drejton dishepujt drejt vendit të kremtimit të asaj që Jezusi do të fillojë. Ata që dinë t'i shohin njerëzit ndryshe, hyjnë në sallën e banketeve, ata që e lënë veten të udhëhiqen nga shenjat befasuese të dhëna nga Krishti: të pasurit që bëhen të varfër, të mëdhenjtë që zgjedhin të bëhen të vegjël, burrat që marrin përsipër shërbimet e përulura të imponuara, deri në atë moment, për gratë.
Përshkrimi i saktë i dhomës është gjithashtu i rëndësishëm: është i gjerë, sepse ka për qëllim të strehojë shumë njerëz, ndodhet lart, si mali në majë të të cilit kumbonte fjala e Zotit (Dal. 24,1-4) dhe është e mobiluar me divane, sepse kush hyn, qoftë i varfër, i mjerë apo skllav, fiton lirinë. Këto detaje aludojnë qartë për Darkën e Shenjtë që kremtohet në bashkësitë e krishtera.
Ndërsa bie mbrëmja, të Dymbëdhjetët takohen me Jezusin për të ngrënë qengjin e Pashkëve. Ata mendojnë se po festojnë çlirimin nga Egjipti dhe aleancën e Sinait, por në vend të kësaj ata bëhen dëshmitarë të aleancës së re të shpallur nga profetët dhe marrin Qengjin e vërtetë si ushqim.
Pjesës së dytë (v. 22-26) i afrohemi me frikë, sepse është teksti liturgjik i përdorur në bashkësitë e para të krishtera për kremtimin e Eukaristisë, tekst i kompozuar në vitet e para të jetës së kishës dhe i ruajtur për ne nga Marku, autor i ungjillit të parë.
Në tregim të kësaj pjesës së dytë të Ungjillit të sotëm nuk ka asnjë aludim për Pashkën hebreje. Të Dymbëdhjetët që përgatitën qengjin, e shohin darkën e Pashkës judaike të shndërruar në darkën e Jezusit, në banket eukaristik. “Ndërsa ata po hanin, ai mori bukën dhe, pasi e bekoi, e theu dhe ua dha atyre” (v. 22). Deri tani asgjë e re në krahasim me ritualin tradicional. Si kryetar i tryezës, Jezusi i parapriu shpërndarjes së bukës me lutjen: "Të qoftë lavdërimi, Zoti, Perëndia ynë, mbreti i botës, që bën bukën të dalë nga dheu".
Megjithatë, e pazakonte është ftesa drejtuar dishepujve: "Merrni e hani" dhe mbi të gjitha vlera që i atribuohet bukës: "Ky është korpi im", domethënë "Ky jam unë".
Dishepujt janë në gjendje të kuptojnë gjestin dhe fjalët. Mjeshtri i bukur e bëri gjithë jetën e tij një dhuratë, ai u bë bukë e thyer për njeriun, tani ai dëshiron që dishepujt e tij të ndajnë zgjedhjen e tij, të hyjnë në bashkëpunim, të bëhen një person i vetëm me të, kështu që ata do të jenë pjesëmarrës në jetën e tij.
Tani është e qartë, edhe për ne, se çfarë do të thotë t'i afrohemi Eukaristisë: nuk bëhet fjalë për një takim devotshmërish me Jezusin, por për vendimin për të qenë, si ai, në çdo moment, buka e thyer në dispozicion të vëllezërve.

Në fund të darkës, Jezusi pi kupën e verës. Gjesti i tij është plot simbolikë sepse është kupa e fundit, ajo e lamtumirës së aleancës së lashtë, në fakt ai deklaron: “Nuk do të pi më nga fryti i hardhisë deri në ditën kur do ta pi, të re, në mbretërinë e Perëndisë” (v. 25).
Ndryshe nga Gjon Pagëzuesi, Jezusi hëngri, piu (Mt.11,18-19) dhe pranoi ftesat për darkë. Një grupi farisenjsh dhe ndjekësish të Gjon Pagëzuesit, të cilët e pyetën arsyen pse nuk agjëroi, ai u përgjigj:
“A thua mund të agjërojnë dasmorët derisa është me ta dhëndri? Për aq kohë sa është dhëndri me ta s’mund të agjërojnë! Do të vijë dita kur do t’ua rrëmbejnë dhëndrin. Atëherë ata, atë ditë, do të agjërojnë!” (Mk. 2,19-20).
Ai parashikoi, për bashkësinë e dishepujve të tij, një kohë zie, trishtimi, abstenimi nga pijet dehëse. Mesazhi është i qartë: kudo ai, dhëndri, mungon, vera mungon, gëzimi i festës nuk ka. Shenjat e triumfit të së keqes dhe të vdekjes janë të pranishme në botë dhe kjo i trishton dishepujt, por: "Zoti Hyji i Ushtrive
do të bëjë përmbi këtë mal
një gosti për të gjithë popujt:
me mish të majmë e me verë të moçme,
me mish të majmë plotë me palcë,
me verë të kulluar, të qartë si loti” (Is 25,6).
Një banket me ushqime të pasura, verëra të shkëlqyera, ushqime të shijshme, verëra të rafinuara"do të bëhet dhe Jezusi do të jetë i pranishëm në festën dhe do t'u ofrojë të gjithëve verën e tij: "Unë do ta pi (me ju), të re, në mbretërinë e Perëndisë".
Kelku është ai i gjakut të tij "gjaku i besëlidhjes, i derdhur për të gjithë". Aleanca e vendosur në Sinai nuk e kishte arritur objektivin për të mbajtur njerëzit në bashkësi me Zotin: ishte sanksionuar me gjakun, i cili, duke qenë i kafshëve, nuk kishte asnjë forcë jetëdhënëse. Aleanca e Jezusit kremtohet me gjak të tij, në të cilin është e pranishme jeta hyjnore, që i ofrohet kujtdo që dëshiron ta mirëpresë atë.
Gjaku i besëlidhjes së re derdhet për shumë njerëz, që do të thotë për të gjithë. Eukaristia nuk u krijua për individët, për t'i lejuar të gjithëve të takojnë personalisht Krishtin, për të nxitur entuziazmin individual ose ndonjë formë të izolimit shpirtëror. Eukaristia është ushqimi i bashkësisë, është bukë e thyer dhe e ndarë ndërmjet vëllezërve (jo më pak se dy!), sepse bashkësia është shenja e njerëzimit të ri, të lindur nga ringjallja e Krishtit.
Dera e dhomës së madhe, e cila ndodhet në krye, është gjithmonë e hapur, në mënyrë që të gjithë të mund të hyjnë. Banketi i mbretërisë së Perëndisë, i shpallur nga profetët, përgatitet "për të gjithë popujt" (Is. 25.6), të gjithë duhet të jenë të mirëpritur, askush të mos përjashtohet. Për Perëndinë nuk ka njerëz të pastër dhe njerëz të papastër, njerëz të denjë dhe njerëz të padenjë; para Eukaristisë të gjithë janë në të njëjtin nivel, të gjithë janë mëkatarë, të padenjë, por të ftuar për të hyrë në intimitet me Jezusin.
Buka që është Krishti dhe kelku i gjakut të tij krijojnë një bashkësi "të afërmsh" me Krishtin dhe me njëri-tjetrin, në mënyrë që të jenë njerëzit e rinj, ligji i vetëm i të cilëve është shërbimi ndaj vëllezërve të tyre deri në dhënien e jetës së tyre si " ushqim”, për të ngopur çdo formë të urisë njerëzore.