Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 7 E PASHKËS VITI B

MË 12-5- 2024 (NËSE NUK FESTOHET SOT NGJITJA E JEZUSIT NË QIELL)

LEXIMI I PARE: Vap. 1, 15-26.

Po në ato ditë, u ngrit Pjetri në mes të vëllezërve ‑ ishin mbledhur afërsisht njëqind e njëzet vetë ‑ dhe tha:
16 “Vëllezër, është dashur të plotësohet Shkrimi i shenjtë të cilin me gojë të Davidit e parafoli Shpirti Shenjt për Judën, i cili u bë prijësi i atyre që e kapën Jezusin. 17 Ai ishte vërtet nga numri ynë dhe kishte pjesë në këtë shërbesë.
20 Dhe njëmend, në librin e Psalmeve shkruan: ‘Shtëpia e tij mbettë e shkretë, askush në të mos banoftë!’ dhe: ‘Parësinë e tij dikush tjetër e trashëgoftë!’
21 Duhet, pra, që njëri prej këtyre njerëzve, të cilët qenë me ne gjatë tërë kohës që Zotëria Jezus jetoi në mesin tonë, ‑ 22 duke filluar prej pagëzimit të Gjonit e deri atë ditë kur prej nesh u ngrit në qiell ‑ të bëhet bashkë me ne dëshmitari i ngjalljes së tij.”
23 Dhe paraqitën dy: Jozefin që quhet Barsabë me mbiemër Just dhe Matinë: 24 Atëherë u lutën: “Ti, o Zot, që njeh zemrat e të gjithë njerëzve, trego cilin prej këtyre të dyve e ke zgjedhur 25 për të marrë vendin e kësaj shërbese apostolike, prej të cilës u tërhoq Juda për të shkuar në vendin e vet.”
26 Atëherë hodhën short e shorti i ra Matisë, e kështu u radhit në numrin e të Njëmbëdhjetë apostujve.


LECTIO DIVINA – MEDITIM- LUTJE

DËSHMITARËT E ZOTIT TË NGJALLUR.

"Në ato ditë": këto janë ditët para Rrëshajëve. Pra, këtu kemi një dëshmi të një momenti akoma shumë afër Ringjalljes së Jezusit, shumë pak pas Ngjitjes së Jezusit në qiell. Tashmë është qartë se është Pjetri ai që drejton jetën e bashkësisë. Kjo është krejt normale pasi atij Jezusi i besoi delet e veta, siç tha ai. Ka ardhur koha, beson Pjetri, për të organizuar bashkësinë: dhe atje, në Cenaklin, ne shohim Pjetrin e marrë nga fryma e vendimit, iniciativës dhe shqetësimit për besnikëri ndaj Zotit të tij. Në anën e frymës së vendimit, ne vërejmë vendosmërinë e tij: ai thotë shumë qartë se çfarë do të bëjë: "Ja çfarë duhet të bëhet" ... "njëri prej tyre duhet të bëhet me ne dëshmitar i ringjalljes së tij".
Nga ana e besnikërisë, dhe kjo nuk na çudit fare në një hebre, ai frymëzohet nga Shkrimi i shenjtë: "Është shkruar në librin e Psalmeve: Le të kalojë shërbesa e tij te tjetri".
Pastaj, kriteret për zgjedhjen e kandidatit frymëzohen qartë nga shqetësimi për besnikëri: për të zëvendësuar Judën, ai kërkon dikë që i kishte shoqëruar apostujt që nga fillimi i jetës publike të Jezusit, domethënë nga pagëzimi i Jezusit nga Gjon Pagëzuesi, deri në Ngjitjen e tij në qiell. Deri më tani, në Ungjijtë, nuk kishim dëgjuar kurrë emrin e Joseph Barsabbas, me nofkën Justus, as atë të Matias; por këtu gjejmë se ata që ishin shumë afër Jezusit, ishin më shumë se sa mendohet zakonisht, më shumë se dymbëdhjetë. Pjetri e thotë qartë: " Duhet, pra, që njëri prej këtyre njerëzve, të cilët qenë me ne gjatë tërë kohës që Zotëria Jezus jetoi në mesin tonë, ‑ duke filluar prej pagëzimit të Gjonit e deri atë ditë kur prej nesh u ngrit në qiell ‑ të bëhet bashkë me ne dëshmitari i ngjalljes së tij” (v.21-22).
Kërkesa e bekuar nga ana e Pjetrit: është mbi këtë qëndrueshmëri që ne mund të bazojmë sigurinë e besimit tonë. Dëshmia e dhënë për ringjalljen e Krishtit u dha nga burra që kishin të drejtë të flisnin për të, sepse ata e kishin njohur mirë Jezusin nga fillimi deri në fund të jetës së tij publike. Çuditërisht, Pjetri nuk bën asnjë kërkesë tjetër përveç kësaj: ai nuk flet për cilësitë e karakterit ose për virtytet e atij që duhej të zgjedhej: e rëndësishme është besnikëria e tij për të ndjekur Jezusin që nga fillimi. . Kjo duhet të sigurojë ata prej nesh që e shohin veten me mungesë cilësish: me sa duket, kjo nuk është gjëja më e rëndësishme! Gjëja më e rëndësishme është të jesh një dëshmitar i thjeshtë i ringjalljes së Krishtit! Ky është misioni që Jezusi u besoi atyre: kur i la ata, ai u kishte thënë atyre: "Ju do të merrni fuqinë e Shpirtit Shenjt, i cili do të zbresë në ju dhe ju do të bëheni dëshmitarët e mi në Jerusalem, në mbarë Judenë, në Samari, madje dhe deri në skajin e botës” (Vap 1,8). Ne gjithashtu mund të mendojmë se kjo fjali e Jezusit legjitimon të gjitha zotimet tona: "Edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua, sepse jeni me mua që në fillim" (Gj 15,27).


NJË VENDIM KOLEGJIAL.

Pjetri ka treguar rrugën që duhet ndjekur, por ai nuk vendos vetëm: e kjo rrugë zhvillohet në tre faza; pas kërkesës së tij, paraqiten dy kandidatë, dhe në fund zgjedhja bëhet më short: kush janë ata që e kanë paraqitur këta dy candidate? Teksti nuk e thotë këtë, por sidoqoftë nuk është Pjeter; atëherë, mund të mendohet se i ka paraqitur asambleja e përbërë nga njëqind e njëzet veta të cituar nga Luka në fillim të tekstit. Dhe pastaj të gjithë fillojnë të luten: " “Ti, o Zot, që njeh zemrat e të gjithë njerëzve, trego cilin prej këtyre të dyve e ke zgjedhur për të marrë vendin e kësaj shërbese apostolike, prej të cilës u tërhoq Juda për të shkuar në vendin e vet” (v:24-25) ; dhe së fundmi, përdorimi i shortit tregon vendin që duhej t'i linin Shpirtit Shenjt në këtë zgjedhje: në mentalitetin e kohës, të hedhësh short do të thotë ta vendosësh zgjedhjen në duart e Zotit.
Çuditërisht, emri i Matias nuk do të përmendet më në Veprat e Apostujve: nëse Luka tregon shumë detajet në lidhjen e hyrjes së tij në grupin e Dymbëdhjetëve, kjo nuk është për shkak të personalitetit të Matias, por për shkak të këtij vullneti të Pjetrit për të rindërtuar grupin e dymbëdhjetëve pas mungesës së Judës. Ndoshta ky numër i dukej simbolik Pjetrit: a është sepse dymbëdhjetë është numri i fiseve të Izraelit? Luc nuk e thotë atë. Ndoshta, fare thjesht, kjo duhet të shihet si shqetësimi i Pjetrit për të qëndruar besnik ndaj dispozitave të vetë Jezusit: Jezusi kishte zgjedhur dymbëdhjetë apostuj, njëri nga të dymbëdhjetët, Juda, ka braktisur dhe po zëvendësohet.
Por, le të kthehemi në braktisjen e Judës: ai megjithatë kishte marrë, si Apostujt e tjerë, një pjesë në shërbesën apostolike, sepse ai ishte një nga dymbëdhjetë të zgjedhur nga Jezusi pas një nate lutjeje: "Ndër ato ditë Jezusi shkoi në një mal për t’u lutur. Natën e kaloi duke iu lutur Hyjit. Kur zbardhi drita, i thirri nxënësit e vet e prej tyre zgjodhi dymbëdhjetë, të cilët edhe i quajti apostuj: Simonin, të cilin e quajti edhe Pjetër, Andreun, vëllanë e tij, Jakobin e Gjonin, Filipin e Bartolomeun, Mateun, e Tomën, Jakobin e Alfeut, Simonin që quhej Zelltar, Judën e Jakobit edhe Judën Iskariot, i cili u bë tradhtar" (Lk 6,12-15).
Kjo do të thotë që, edhe i zgjedhur nga Jezusi, në një zgjedhje të frymëzuar nga Shpirti Shenjt, njeriu mbetet i lirë. Juda, i zgjedhur si të tjerët pas një nate lutjeje, mbeti i lirë të tradhtonte. Pjetri ka këtë formulë të hidhur: "Juda ka braktisur vendin e tij", një vend të cilin ai megjithatë e mbajti deri në mbrëmjen e së Enjtës së Madhe; ishte gjatë Darkës së Fundit që Jezusi tha: " Biri i njeriut njëmend po shkon ashtu siç u caktua, porse, i mjeri ai njeri që po e tradhton!” (Luka 22,22).
Dhe përsëri: “Por, ja, dora e atij që po më tradhton është me mua në tryezë!"(Lk 22:21). Tek Luka, kjo ndodh pas tregimit të institucionit të Eukaristisë; që do të thotë se Juda mori pjesë me apostujt e tjerë në vaktin e Besëlidhjes së Re. Por nuk duhet të ndalemi më në të kaluarën: "Është e nevojshme", tha Pjetri, "që shërbesa e tij të kalojë te një tjetër": sepse urgjenca e misionit është e tillë që ne nuk mund t'i lëmë vendet bosh!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 7 E PASHKËS VITI B

MË 12-5-2024 (NËSE SOT NUK FESTOHET NGJITJA E JEZUSIT).

Ps , 103, 1-2. 11-12. 19-20ab


1 Bekoje, shpirti im Zotin, dhe krejt qenia ime Emrin e tij të shenjtë.
2 Bekoje, shpirti im Zotin, e mos i harro bamirësitë e tija.
11 Sepse sa është lartësia e qiellit mbi tokë, aq e madhe është mëshira e tij ndaj atyre që i druajnë.
12 Sa është lindja larg perëndimit aq larg i hedh prej nesh fajet tona.
19 Zoti e forcoi fronin e vet në qiell, mbretëria e tij mbizotëron të gjithë.
20 Bekojeni Zotin, të gjithë engjëjt e tij, ju të fortët nga fuqia, që kryeni urdhrat e tij, duke i dëgjuar urdhrat e tij.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJA

KËNGA E LAVDISË SË IZRAELIT...

Ju kujtohet vizita e Pjetrit te centurioni romak Korneli; e lexuam tregimin te Veprat e Apostujve të Dielën e kaluar. Pjetri kishte dëgjuar Korneli që i këndonte lavdet Perëndisë dhe ai kishte nxjerrë përfundimin se Shpirti Shenjt ishte atje; ose, për ta thënë ndryshe, Pjetri kishte nxjerrë prova se Shpirti Shejnt ishte i pranishëm në këtë burrë dhe në të gjithë njerëzit që këndonin lavde për të falënderuar Zotin për gjithçka kishte bërë në ta.
" Besimtarët e rrethprerë që kishin ardhur me Pjetrin, u çuditën kur panë se edhe në paganë u ndikua dhurata ‑ Shpirti Shenjt. Sepse i dëgjuan duke folur gjuhë të ndryshme e duke madhëruar Hyjin. Atëherë Pjetri tha: “Vallë a mund ta ndalojë kush ujin të mos pagëzohen këta që e morën Shpirtin Shenjt sikurse edhe ne?” (Vap, 10, 45-47).
Prandaj nuk është çudi që (duke pasur para sysh leximin e parë të liturgjisë së sotme, që na përkujton në çdo resht praninë e Shpirtit, që e mbush gjithësinë), ne të jemi ftuar të këndojmë këtë psalm 103 që është nga fillimi deri në fund një këngë falënderimi për të gjitha bekimet me të cilat kompozitori (nënkuptohet me këtë fjalë Populli i Zgjedhur) u pasurua nga Zoti.
Në të vërtetë, nga fillimi e deri në fund, ky psalm rrezaton falënderime: kjo tashmë mund të shihet nga fakti se ai ka njëzet e dy vargje (liturgjia e kësaj të Dielë ofron vetëm gjashtë vargje, por në të vërtetë ajo ka njëzet e dy vargje). Siç dihet alfabeti hebraik ka njëzet e dy shkronja; kështu që ne themi për këtë psalm që është "alfabetik"; dhe kur një psalm është "alfabetik", dihet paraprakisht se është një psalm falënderimi për Besëlidhjen.
Pra nga fillimi e deri në fund ky psalm rrezaton falënderime! Fillohet me vargun e parë: “Bekoje, shpirti im Zotin, dhe krejt qenia ime Emrin e tij të shenjtë" (Ps. 103,1). menjëherë, që nga fillimi na çudit "paralelizmi" midis dy rreshtave të këtij vargu që i përgjigjen njëra-tjetrës si një jehonë; dhe kjo përsëritet gjatë gjithë këtij psalmi; mënyra ideale për të kënduar do të ishte alternimi i saj, rresht për rresht; mund të jetë kompozuar që të jetë kënduar nga dy kore të alternuara. Këtë paralelizëm, këtë “bilancim”, shpesh e hasim në Bibël, në tekste poetike, por edhe në shumë fragmente në prozë.
Këtu, në veçanti, ekziston një paralelizëm i dyfishtë që është interesant:
- Paralelizëm i parë: "Beko Zotin" ... "Beko Emrin e tij më të shenjtë": në reshtin e dytë, nuk thuhet "Zoti", por thuhet "EMRI": edhe një herë, ne shohim se EMRI, në Bibël, është personi.
- Paralelizëm i dytë, gjithmonë në këtë varg të parë:
- " Bekoje, shpirti im Zotin, dhe krejt qenia ime Emrin e tij të shenjtë": fjalët "shpirt" dhe "gjithë qënia ime" vendosen paralelisht: sepse, në mentalitetin e kulturën biblike, kur themi "shpirti", bëhet fjalë për tërë qenien.
Së fundi, është mirë gjithashtu të tërhiqet vëmendja jonë mbi ndërtimin e gjithë këtij psalmi: për këtë duhet le lexohen strofat e tij të parë dhe të fundit: strofa e parë:
"Bekoje, shpirti im Zotin, dhe krejt qenia ime Emrin e tij të shenjtë. Bekoje, shpirti im Zotin, e mos i harro bamirësitë e tija".
Strofa e fundit: Bekojeni Zotin, të gjitha ushtritë e tija, shërbëtorët e tij që zbatoni vullnetin e tij. Bekojeni Zotin, të gjitha veprat e Zotit, në çdo vend të sundimit të tij! Shpirti im, bekoje Zotin!"
Vërejtja e parë: psalmi është inkuadruar në fillim dhe në fund nga e njëjta fjali: "Bekoje shpirti im Zotin". Kjo përfshirje e parë, për faktin që psalmi është inkuadruar brenda këtyre dy fjali, shpreh qartë kuptimin e përgjithshëm të tij: për gjithçka Populli i Zgjedhur bekon dhe e falënderon Zotin e Besëlidhjes.
Vërejtja e dytë: tani krahasohen strofa e parë dhe të fundit në tërësinë e tyre: 1) Strofa e parë:
"Bekoje, shpirti im Zotin, dhe krejt qenia ime Emrin e tij të shenjtë. Bekoje, shpirti im Zotin, e mos i harro bamirësitë e tija.
Ne e dimë shumë mirë se ai që flet këtu në vetën e parë njëjës është Populli i Izraelit: ky "Unë" është kolektiv. Pra, në strofën e parë, ftesa për lutje i drejtohet Izraelit.
2) Strofa e fundit:
"Bekojeni Zotin, të gjithë engjëjt e tij, ju të fortët nga fuqia, që kryeni urdhrat e tij, duke i dëgjuar urdhrat e tij. Bekojeni Zotin, të gjitha ushtritë e tija, shërbëtorët e tij që zbatoni vullnetin e tij. Bekojeni Zotin, të gjitha veprat e Zotit, në çdo vend të sundimit të tij!"
Engjejt janë lajmëtarët e Zotit; ne imagjinojmë, si në pikturat e Fra Angelicos, Engjëjt që, duke luajtur boritë, e shpallin me madhështi gjithçka bëri Zoti...."Të gjitha veprat e Zotit" është i gjithë krijimi, universi i dukshëm dhe i padukshëm që bekojnë Zotin.


... NË PRITJEN E KËNGËS LAVDËRIMI TË UNIVERSIT MBARË.

Përsëri, pra, kemi një përfshirje: në strofën e parë ftohen që të lavdërojnë Zotin shërbëtorët e Zotit që janë në tokë. Strofa e fundit është një ftesë që të lavdërojnë Zotin shërbëtorët e Zotit që janë në qiell dhe më në fund në të gjithë universin. Ja ajo që duhet të kuptojmë e të ndjejmë në zemrat tona për të kënduar këtë psalm si duhet.
Vërejtja e tretë mbi ndërtimin e këtij psalmi: strofa që është në qendër të pjesës së psalmit që lexohet në liturgjinë e kësaj të dielës, është gjithashtu ajo që është në qendër të komplet psalmit:
“Sepse sa është lartësia e qiellit mbi tokë, aq e madhe është mëshira e tij ndaj atyre që i druajnë.
Sa është lindja larg perëndimit aq larg i hedh prej nesh fajet tona" (v. 11v)
Kjo fjali është në qendër të psalmit ashtu si është në qendër të besimit të Izraelit, të zbulimit të tij të mrekullueshëm të fytyrës së vërtetë të Zotit: një Zot nga i cili nuk kemi asgjë për të pasur frikë sepse ai na do ne pandërprerë dhe na fal, sepse , pa pushim, ai na i fal mëkatet tona; fjala "druajnë” që gjejmë në vargun 11 në qëndër të psalmit, " ka ndryshuar përfundimisht kuptimin e saj; në kalimin e kohës ajo shpreh më mirë bindjen e thjeshtë dhe e sigurt të fëmijës në marrëdhënjen me babain e tij. Fjala “druajnë” në këtë psalm është sinonim i fjalës “duan”.
Mund të kthehemi tani te fjalët Lindje dhe Perëndim; për mentalitetin biblik, ato janë me të vërtetë pikat kryesore të gjeografisë, por jo vetëm të gjeografisë; sepse dielli lind në lindje, lindja ndjell dritë dhe veçanërisht atë të së vërtetës. Dhe, në të kundërt, Perëndimi evokon gabim dhe mëkat. Vargu: "Sa është lindja larg perëndimit, aq larg i hedh prej nesh fajet tona" thotë mirë distancën që ndan dritën nga errësira, të vërtetën nga gënjeshtra, nga gabimi; larg, larg gabimeve tona të së kaluarës, Zoti na tërheq te drita e tij dhe e vërteta e tij.
Ajo që është thelbësore në falënderimet e Izraelit tani, është falja gjithnjë e rinovuar e Zotit. Kthimi i vërtetë dhe i vetëm në besim që kërkohet nga ne, është që të besojmë se Zoti është dashuri.
Më në fund, në e dimë që kjo simbolikë e Lindjes dhe Perëndimit gjendet në liturgjinë e Pagëzimit të shekujve të parë: të pagëzuarit ktheheshin drejt Perëndit për të hequr dorë nga e keqja; pastaj ktheheshin prapa drejt lindjes: në drejtim të së mirës. Dhe bënin këtë për të treguar se, tani e tutje, ata vendosmërisht u binin mohit mëkatit dhe çdo gabimi dhe, duke u kthyer drejt Lindjes (nga vjen drita), bënin profesionin e besimit të tyre dhe më pas hynin në pagëzimore.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 7 E PASHKËS VITI B

MË 12 -5- 2024 (KU NGJITJA E JEZUSIT U FESTUA TË HENJTË).


LEXIMI I UNGJILLIT: Gj 17,11b – 19.

11 Unë nuk rri më në botë e ata janë në botë, e unë po vij te ti.
O Atë i shenjtë! Ruaji në Emër tënd ata që ti m’i dhe që të jenë një sikurse ne!
12 Derisa unë isha me ta i ruajta në Emër tënd ata që m’i dhe,
dhe vërtet i ruajta ‑ asnjë nuk u bor përveç birit të bjerrjes ‑
në mënyrë që të plotësohej Shkrimi i shenjtë.
13 Tani po vij tek Ti e këto po i them ndërsa ende jam në botë,
që ata ta kenë në vetvete gëzimin tim të plotë.
14 Unë ua dorëzova fjalën tënde dhe bota i urreu,
pse nuk janë të kësaj bote sikurse as unë nuk i përkas kësaj bote.
15 Nuk po të lutem t’i marrësh prej botës, por t’i ruash nga i Keqi.
16 Ata nuk i përkasin botës, sikurse as unë nuk i përkas botës.
17 Shenjtëroji në të vërtetën: fjala jote është e vërteta.
18 Sikurse ti më dërgove në botë, po ashtu edhe unë i dërgova në botë.
19 Për ta [unë] e kushtoj vetveten, që edhe ata të jenë të shenjtëruar në të vërtetën.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

PROJEKTI I ZOTIT PËR NJERËZIMIN.


Ndryshe nga Mateu dhe Luka, Ungjilli i Gjonit nuk ka të bëjë me lutjen “Ati ynë”, por ajo që lexojmë këtu, është krejt në të njëjtën atmosferë: "O Atë i shenjtë! Ruaji në Emër tënd ata që ti m’i dhe që të jenë një sikurse ne" (v.11). e në Ungjillin e Sh. Mateut si jehonë: " Ati ynë që je në qiell, u shenjtëroftë emri yt ... ". Dhe në fund të këtij teksti: " Nuk po të lutem t’i marrësh prej botës, por t’i ruash nga i Keqi" (v.15), dhe si jehonë, në Ungjillin sipas Mateut: "E mos na lër të biem në tundim, por na shpëto nga i Keqi!" (6,13). Sa për frazën: "U bëftë vullneti yt si në qiell ashtu në tokë!" (Mt. 6, 10), nuk thuhet këtu asgjë, por Jezusi ka vetëm atë në mendje.
Kur largohet nga dishepujt e tij, Jezusi ka vetëm një shqetësim, ose më saktë një dëshirë, që të përmbushet plani i Zotit. Plani i Zotit është që bota e krijuar të bëhet një vend i dashurisë dhe të së vërtetës: një ndërrim i ngadaltë, mund të thuhet mbires, në të cilin të gjithë besimtarët ftohen të bashkëpunojnë. Pra, besimtarët nuk largohen nga bota, ata janë në botë, ata punojnë në të nga brenda; por nëse ata duan ta transformojnë atë, kjo do të thotë se ata dinë të qëndrojnë përgjithmonë të lirë, për të mbajtur një distancë nga sjelljet e botës që nuk përputhen me mënyrën e jetës së mbretërisë që ata duan të vendosin.
Ipeshkëvi Coffy tha: “Besimtarët nuk jetojnë një jetë tjetër sesa jeta e zakonshme, por ata e jetojnë jetën e zakonshme në një mënyrë të pa zakonshme. Pra, nuk u japin rëndësi përbuzjeve të botës, jetës tonë të përditshme, njerëzve që takojnë, shqetësimeve materiale, parate dhe të gjitha realiteteve njerëzore; përkundrazi, për ta ka rëndësi të banojnë në këtë botë në mënyrë që ajo të transformohet nga brenda. Atë Teilhard de Chardin tha: "Ju vetë konvertoni atë që doni".
Kur Jezusi po bën këtë lutje të fundit të madhe, ky plan i Zotit po ndërmerr një hap vendimtar: ai, Jezusi, e di shumë mirë që fati i tij është vulosur; çuditërisht, ai nuk lutet për veten e tij, ai lutet për ata të cilëve ua kalon shkopin: "Sikurse ti më dërgove në botë, po ashtu edhe unë i dërgova në botë" (v.18). Vetëm një gjë ka rëndësi, që bota të shpëtohet.
Shën Gjoni shpesh i kthehet kësaj teme në Ungjillin e tij: “Në të vërtetë Hyji nuk e dërgoi Birin që ta dënojë botën, por që bota të shpëtojë nëpër të" (Gjn 3,17); në kohën e shërimit të njeriut të verbër, Gjoni tregon se emri i pishinës, Siloam, do të thotë "i dërguar", një mënyrë për të thënë që Jezusi është "dërguar" për të hapur, për të shëruar sytë e njerëzve.
Gjatë gjithë historisë biblike, nga Abrahami, përmes Moisiut dhe përmes gjithë profetëve, sa herë që një njeri ose një grup (ose populli i Izraelit gjithashtu) është zgjedhur nga Zoti, këtë Zoti nuk e bën vetëm për përfitimin e tyre personal, por e bën gjithmonë për t'i dërguar në një mision, në shërbim të të tjerëve. Dhe Kisha, ajo që fillon ekzistencën e saj të dobët në mbrëmjen e së Enjtes së Madhe rreth Jezusit, dhe ajo që është e pranishme edhe sot në botë, nuk ka asnjë arsye tjetër që të ekzistojë, përveç misionit të saj në botë.
Në këtë lutje të madhe të Jezusit për dishepujt e tij, konstatohet se tre fjalë përsëriten shpesh: të cilat janë tre fjalë kryesore që kisha jonë dhe besimtarët nuk duhet të harrojnë gjatë misionit të tyre, tani e tutje: besnikëria, uniteti, e vërteta.
Së pari, besnikëria:
"O Atë i shenjtë! Ruaji në Emër tend ata që ti m’i dhe që të jenë një sikurse ne!
Derisa unë isha me ta i ruajta në Emër tënd ata që m’i dhe, dhe vërtet i ruajta ‑ asnjë nuk u bor përveç birit të bjerrjes ‑ në mënyrë që të plotësohej Shkrimi i shenjtë". Kjo besnikëri, për Jezusin, konsistonte në të qenit mes njerëzve reflektimi besnik i Atit; tani e tutje, në mungesë të Jezusit, janë besimtarët ata që thirren të jenë reflektime besnike të Atit.


DUKE E KRYER MISIONIN TONË, JEMI DËSHMITARË TË ATIT.

“Uniteti” është fjala e dytë që nuk dduhet të harrohet:
"O Atë i shenjtë! Ruaji në Emër tënd ata që ti m’i dhe që të jenë një sikurse ne! Që të gjithë të jenë një. Derisa unë isha me ta i ruajta në Emër tënd ata që m’i dhe" (V. 10-11).
Dhe të gjithë kemi në mendje, natyrisht, fjalinë e cila thjesht e ndjek tekstin e sotëm: "Që të gjithë të jenë një. Sikurse ti, Atë, që je në mua dhe unë në ty, ashtu edhe ata të jenë në ne, që ta kuptojë bota se ti më dërgove" (v.21). Kjo do të thotë se uniteti nuk është një qëllim në vetvete! Ne nuk kemi pse ta kërkojmë atë; shenjtëria është një dhuratë e Zotit. Ai duke na shenjtëruar, bën që të jemi një. Por edhe kjo dhuratë nuk jepet vetëm për përfitimin e atij që e merr, qëllimi nuk është uniteti në vetveten: që të jetojmë të bashkuar në atë unitet që Jezusi dëshiron, ka si qellim që bota të besojë. Ndarjet tona, grindjet tona na hanë energjitë dhe janë një kundër-dëshmi skandaloze. Si të jemi dëshmitarë në botën e Trinisë së dashurisë nëse të gjithë ata që thërrasin Trinitetin nuk e duan njëri-tjetrin? Nga ana tjetër, nëse qëllimi i përbashkët i besimtarëve do të ishte që bota të besonte, ky qëllim i përbashkët do të ishte rruga më e mirë drejt unitetit tonë. Asgjë si një projekt i përbashkët në shërbim të të tjerëve nuk bën që bota të besojë në atë Zot që është dashuri.
Fjala e tretë kryesore e misionit që na është besuar nga Jezusi, është "e vërteta".
"Shenjtëroji në të vërtetën: fjala jote është e vërteta" (v.17).
Në fillim të historisë biblike, fjala "shenjtërim" do të thoshte "të jetosh në veçori", “i distancuar” nga bota dhe nga parimët e kësaj bote; tani, pas mishërimit të Krishtit Jezus, fjala "shenjtërim" ka një kuptim tjetër të ndryshuar. Do të thotë: "të marrësh pjesë në shenjtërinë e Zotit", dhe kjo mundësi u jepet besimtarëve, jo për të shkretuar botën duke u larguar prej saj, por për të banuar në të në mënyrë të Zotit, duke e dëshmuar prezencën e tij në të. Kjo pjesëmarrje në shenjtërinë e Zotit është fryti i Fjalës së së vërtetës: me siguri nuk besojmë sa duhet në efektivitetin e Fjalës së Zotit dhe shumë shpesh e zëvendësojmë atë me fjalët tona. Është një gabim: fjala e Zotit është e Vërtetë, e jona është vetëm një përafrim, një belbëzim (kur nuk është shpërfytyrues) mbi Atë që është i Gjithë-Tjetri që fjalët tona të dobëta nuk mund të zbulojnë.
Më në fund, në qendër të këtij pasazhi shumë solemn dhe të dendur, Jezusi flet për gëzimin! Ai thotë se në momentin kur ai parashikon konfrontimet e pashmangshme me mundimet dhe me kryqin duke paralajmëruar të njejta gjërat edhe për dishepujt e tij që do të persekutohen si Mjeshtri, ai premton edhe një dhuratë të madhe që do t’i mdihmojë të përballojnë edhe vështirësitë e misionit me të njejtën gëzim: do të marrin pjesë në mundimet, por edhe në gëzim të Jezusit:
"Unë ua dorëzova fjalën tënde dhe bota i urreu, pse nuk janë të kësaj bote sikurse as unë nuk i përkas kësaj bote" (V.14).
Në momentin e përballjes së orëve të tmerrshme për veten , ai ende flet për gëzimin! Ai guxon të thotë:
O Atë "Tani po vij tek Ti e këto po i them ndërsa ende jam në botë, që ata ta kenë në vetvete gëzimin tim të plotë" (v.13)
Tani që kam ardhur tek Ti, flas kështu, bëj që ata të kenë në vetveten në këtë botë gëzimin tim dhe që të mbushen me këtë gëzim.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

RRËSHAJËT VITI B.

MË 19 – 5 – 2024.


LEXIMI I PARË: Vap. 2, 1-11.


1 Kur erdhi dita e Rrëshajëve, të gjithë ishin së bashku në të njëjtin vend. 2 Dhe, ja, papritmas, u ndie një ushtimë nga qielli si shungullimë e erës së fortë dhe e mbushi të gjithë shtëpinë, ku ata ishin. 3 Atyre atëherë iu dukën gjuhë, si të ishin prej zjarri. Këto u ndanë e zunë vend nga një mbi secilin prej tyre. 4 Të gjithë u mbushën me Shpirtin Shenjt dhe filluan të flasin në gjuhë të ndryshme, ashtu si Shpirti Shenjt i shndriste të shpreheshin.
5 Dhe asohere në Jerusalem banonin judenj, njerëz të përshpirtshëm, të ardhur prej të gjitha kombeve të botës. 6 Dhe, kur u dëgjua ajo ushtimë, ngarendi një shumicë e madhe dhe mbetën të habitur, sepse secili i dëgjonte duke folur në gjuhën e vet. 7 Të gjithë çuditeshin e mrekulloheshin dhe thoshin: “Këta njerëz që po flasin, a thua vallë nuk janë të gjithë galileas? 8 Po si atëherë secili prej nesh i dëgjon duke folur në gjuhën e vet amtare? 9 Partë, medë, elamitë, banorë të Mesopotamisë, të Judesë, të Kapadokisë, të Pontit e të Azisë, 10 të Frigjisë e të Pamfilisë, të Egjiptit e të krahinave të Libisë rreth Cirenës, njerëz të ardhur nga Roma, 11 judenj e proselitë, kretas e arabë ‑ të gjithë ne po i dëgjojmë duke shpallur veprat e madhërueshme të Hyjit në gjuhët tona amtare.”


LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJA

JÉRUSALEM, QYTETI I DHURATËS SË SPIRTIT!

Gjëja e parë që duhet të kujtohet për të kuptuar këtë tekst: Jeruzalemi është qyteti i dhuratës së Shpirtit! Nuk është vetëm qyteti ku Jezusi themeloi Eukaristinë, qyteti ku ai u ngrit nga vdekja, por është gjithashtu qyteti ku Shpirti u derdh mbi njerëzimin.
Ishte viti kur Jezusi vdiq, por kush prej banorëve të Jeruzalemit e dinte këtë? Këtu qëllimisht shkruhet "vdekja" e Jezusit, për të mos përmendur Ringjalljen e tij; sepse tani për tani kujtimi i Ringjalljes së Jezusit është mbajtur në një mënyrë konfidenciale, në grupin e miqëve të Jezusit. Këta njerëz, që vinin në Jeruzalem nga vendet edhe shumë largëta, ndoshta nuk kishin dëgjuar kurrë për një Jezus nga Nazareti. Për këta njerëz ky vit ishte si gjithë të tjerët, kjo festë e Rrëshajëve do të kishte qenë si gjithë të tjerat. Por tashmë, për ta Ringjallja e Jezusit nuk ishte asgjë, Nuk dinin asgjë për këtë aveniment! Njerëzit vijnë në Jeruzalem të shtyrë nga dashuria, me besim, në entuziazmin e një pelegrinazhi për të rinovuar Besëlidhjen me Perëndinë.
Atë ditë, qyteti i Jeruzalemit ishte plot me njerëz nga kudo, mijëra hebrenj të devotshëm, që vini nga kombët më të ndrishme. Sepse, në kohën e Krishtit, Rrëshajët e Judenjve ishte një festë shumë e rëndësishme: ishte festa e dhënies së Ligjit, një nga tre festat e vitit për të cilat njerëzit shkonin në Jeruzalem për pelegrinazh. Lista e të gjitha kombësive të mbledhura në Jeruzalem për këtë festë është prova e kësaj gjëje.
" Partë, Medë, Elamitë, banorë të Mesopotamisë, të Judesë, të Kapadokisë, të Pontit e të Azisë, të Frigjisë e të Pamfilisë, të Egjiptit e të krahinave të Libisë rreth Cirenës, njerëz të ardhur nga Roma, Judenj e proselitë, Kretas e Arabë" (Vaë 2, 9-11).
Për dishepujt, natyrisht, kjo festë e Rrëshajëve, pesëdhjetë ditë pas Pashkës së Jezusit, atë që panë, dëgjuan, prekën.. pas Ringjalljes së tij ... festa e Rrëshajëve këtë vit ishte ndryshe nga gjthë të tjerët; për ta asgjë nuk ishte e njëjtë si më parë ... Që kjo nuk do të thotë se ata prisnin se çfarë do të kishte ndodhur!
Për të na bërë të kuptojmë se çfarë po ndodh, Luka na e tregon atë që ai ka shkruar ne fillimin e kapitullit të dytë të Veprave të Apostujve, tekstin që lexohet çdo vit në liturgjinë e Kishës. Luka ka përdorur fjalët që ai padyshim zgjodhi me shumë kujdes në Besëlidhjen e Vjetër, duke evokuar të paktën tre tekste që lexohen në të : këto tre tekste janë para së gjithash dhurata e Ligjit në Sinai; së dyti, një fjalë nga profeti Joel; së treti, episodi i Kullës së Babelit.
Mund të fillohet nga teofania në malin Sinai: gjuhët e zjarrit të Rrëshajëve, zhurma "si ajo e një ere të dhunshme" sugjerojnë që ne jemi këtu në linjën e asaj që ndodhi në Malin Sinai, kur Zoti i dha Moisiut 10 fjalë të shtypur në dy plaka ; ne e gjejmë këtë në librin e Eksodit: “Erdhi e treta ditë dhe zbardhi drita: u ndien bubullima, shpërthyen vetëtima, një re tejet e dendur e mbuloi malin. Boria jehoi thekshëm dhe u dridh populli që ishte në zemërimië. Atëherë Moisiu e bëri popullin të dalë nga zemërimia në takim me Hyjin. Populli qëndroi në këmbë rrëzë malit.
Krejt mali i Sinait s’ishte tjetër por tym, sepse Hyji kishte zbritur në zjarr mbi të e tymi i tij ngritej porsi tym furre. I tërë mali tundej tmerrësisht. Zëri i bririt vinte gjithnjë e rritej: Moisiu fliste me Hyjin e Hyji i përgjigjej me bubullimë" (Dal 19, 16-19).
Duke medituar gjithçka ndodhi në Malin Sinai, Shën Luka dëshiron që ne të kuptojmë se Rrëshajët, atë vit, ishin shumë më tepër sesa një pelegrinazh tradicional: atë vit, Rrëshajët ishin një Sinai i ri, një teofani e re. Në Malin Sinai Zoti i kishte dhënë Ligjin e tij popullit të tij për t'i mësuar të jetonin në Besëlidhje. Por tani e tutje Zoti i jep Shpirtin e tij popullit të tij ... Tani e tutje Ligji i Zotit (i cili është mënyra e vetme për të jetuar vërtet të lirë dhe të lumtur, nuk duhet të harrohet kjo) tani e tutje ky Ligj i Zotit nuk është shkruar më në pllaka guri, por në pllaka mishi, në zemrën e njeriut, për të përdorur një imazh të Ezekielit: “Unë do t’ju jap një zemër të re, një shpirt të ri do ta fus në ju, do ta nxjerr nga mishi juaj zemrën e gurtë e do t’ju jap një zemër mishi. Shpirtin tim do ta fus në ju e do të bëj që të ecni urdhërimeve të mia e t’i zbatoni e t’i vini në veprim gjyqet e mia. Do të banoni në tokën që ua dhurova etërve tuaj: ju do të jeni populli im e unë do të jem Hyji juaj” (Ez. 36,26-28).


SHPIRTI I ZOTIT NË ZEMËR TË NJERIUT.

Së dyti, Luka me siguri donte të ndjellë një fjalë nga profeti Joel: "Do ta ndikoj Shpirtin tim mbi çdo njeri e do të bëhen profetë bijtë e bijat tuaja, pleqtë tuaj ëndrra do të shohin, djelmoshat tuaj do të kenë vegime. Madje edhe mbi skllevër të mi ‑ burra e gra, në ato ditë do ta ndikoj Shpirtin tim" (Jl 3, 1-2). Në sytë e Lukës, këta "hebrenj të zjarrtë, nga të gjitha kombet që janë nën qiell" siç i quan ai, simbolizojnë të gjithë njerëzimin për të cilin profecia e Joelit më në fund po përmbushet. Kjo do të thotë se ka mbërritur e famshmja "Dita e Zotit" e shumëpritur!
Së treti, episodi i Babelit: ju kujtohet historia e Babelit: duke e thjeshtuar atë shumë, mund të tregohet si një lojë në dy akte: Akti 1, të gjithë njerëzit flisnin të njëjtën gjuhë: ata kishin të njëjtën gjuhë dhe të njëjtë fjalët. Ata vendosnin të ndërmerrnin një punë të madhe e cila do të mobilizonte të gjitha energjitë e tyre: ndërtimin e një kulle të pamasë...
Akti 2, Zoti ndërhyn për të ndërprerë punimet: ai i shpërndan ata në sipërfaqen e tokës dhe fërkon gjuhët e tyre. Tani e tutje njerëzit nuk do të kuptohen më njëri-tjetri ... Ne shpesh pyesim veten se çfarë duhet të konkludohet nga kjo? ... Nëse nuk duam t'i vëmë në provë qëllimin e Zotit, është e pamundur të imagjinohet se ai ka vepruar për diçka tjetër sesa për lumturinë tonë ... Pra, nëse Zoti ndërhyn, është për t'i kursyer njerëzimit një udhë të rremë: pista e mendimit të vetëm, e projektit të vetëm; diçka si "fëmijët e mi të vegjël, ju po kërkoni unitet, kjo është mirë; por mos e ndiqni rrugën e gabuar: uniteti nuk është në uniformitet! Uniteti i vërtetë i dashurisë mund të gjendet vetëm në larmi ".
Rrëfimi për Rrëshajët në Luka përshtatet mirë në linjën e Babelit: në Babel, njerëzimi mëson shumëllojshmëri, në Rrëshajë, mëson unitet në larmi: tani e tutje të gjitha kombet që janë nën qiell dëgjojnë të shpallin në gjuhët e tyre mesazhin e vetëm: mrekullitë e Zotit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

RRËSHAJËT VITI B

MË 19 – 5 - 2024


PS. 104, 1.24, 29-30, 31.34

1 Bekoje, shpirti im, Zotin! O Zot, Hyji im, sa i madh je!
24 Sa të shumta janë, o Zot, veprat e tua! Të gjitha i ke bërë me urti të madhe: plot është toka me krijesat e tua.
29 Po e fshehe ti fytyrën, ato trazohen, po ua more frymën, ato ngordhin dhe kthehen në pluhur përsëri.
30 Po e dërgove frymën tënde, përsëri përtërihen dhe e rinon fytyrën e dheut.
31 E amshueshme qoftë lavdia e Zotit, u gëzoftë Zoti në veprat e veta!
34 I pëlqeftë Zotit kënga ime, kënaqësinë time e kam vënë në Zotin!


LECTIO DIVINA - M3EDITIM - LUTJE


SA TË SHUMTA JANË, O ZOT, VEPRAT E TUA!

Nëse e lexojmë tërë këtë psalm , do të jemi në gjendje të kuptojmë se ai është një psalm lavdërimi. Me tridhjetë e gjashtë vargje të tij, lavdërohet Zoti dhe ne e kundrojmë të çuditur veprat të mrekullueshmë që ai i bëri. Janë 36 "vargje" lavdërimi, sepse fjala “varg” është fjala e zakonshme për t’i ndarë psalmet pjesë pjesë, por do të ishtë më korrekt të thuhet se me të vërtetë psalmi 104 është një poezi shumë e bukur.
Ne nuk jemi të befasuar që na është propozuar për festën e Rrëshajëve pasi Luka, në librin e Veprave të apostujve, na tregon se në mëngjesin e Rrëshajëve, Apostujt, të mbushur me Shpirtin Shenjt, filluan të shpallnin në të gjitha gjuhët mrekullitë e Zotit: dhe në këtë psalm me të vërtetë shpallen vepra të mrekullueshme që i bëri Zoti.
Do të më thuhet që të mrekullohemi duke e kundruar Krijimin, nuk ka nevojë të kemi besim! Kjo është e vërtetë, dhe sigurisht poezi madhështore për bukuritë e natyrës mund të gjenden në të gjitha civilizimet. Në veçanti u gjet në Egjipt në varrin e një Faraoni një poezi të shkruar nga Faraoni i famshëm Akh-en-Aton (Amenophis IV): është një himn në nder të Perëndisë së tyre, në nder të Diellit: Amenophis IV jetoi rreth vitit 1350 pes. në një kohë kur Hebrenjtë ndoshta ishin në Egjipt; ata mund ta kenë njohur këtë poezi.
Midis poezisë së Faraonit dhe Psalmit 104 ka ngjashmëri në stil dhe fjalor, është e qartë: gjuha për të paraqitur gjerat e mrekullueshme që bëri Zoti, është e njëjtë në të gjitha gjerësitë gjeografike! Por ajo që është shumë interesante, janë ndryshimet: ato janë gjurmat e Zbulesës që iu bë njerëzve të Besëlidhjes.
Dallimi i parë, dhe është thelbësor për besimin e Izraelit, është që në Biblën vetëm YHVE është Zot; nuk ka Zot tjetër përveç tij; dhe prandaj dielli nuk është një zot!
Ne tashmë kemi mundësi ta konstatojmë këtë në lidhje me historinë e Krijimit ...
Për shembull, në historinë e Krijimit, në librin e Zanafillës, Bibla kujdeset shumë për të vendosur diellin dhe hënën në “vendet” e tyre: ata nuk janë perëndi, ato janë vetëm drita, kaq. Dhe ata janë krijesa, gjithashtu. Një nga vargjet thotë qartë, "Ti, o Zot, për të shënuar stinët, ke krijuar hënën edhe diellin që e njeh përëndimin e vet" (Ps. 104, 19).
Nuk ka nevojë që të ngurrohet shumë në këta vargje sepse janë vargje që nuk përdoren në liturgjinë e festës së Rrëshajëve…
Por duhet të themi se disa vargje paraqesin Zotin si mjeshtrin e vetëm të Krijimit; poeti përdor një fjalor të tërë mbretëror për të: Zoti paraqitet si një mbret i fortë, madhështor, dhe fitimtar. Për shembull, fjala "i madh" (në vargun i.rë që kemi dëgjuar, është një fjalë e përdorur për të folur për fitoren e mbretit në luftë. Padyshim, një mënyrë njerëzore shprehet zotërimi i Zotit mbi të gjithë elementët e qiellit, tokës dhe detit.
Veçori e dytë e Biblës: Krijimi është i mire, gjithçka është e mirë; këtu kemi një jehonë të asaj poezie të famshme nga Zanafilla, e cila përsëritet pa u lodhur si një refren: "Dhe Hyji Zoti e pa që ishte gjë mirë!" "...
Psalmi 104 evokon të gjithë elementët e Krijimit, me të njëjtën mrekulli:
"E amshueshme qoftë lavdia e Zotit, u gëzoftë Zoti në veprat e veta!”
dhe psalmisti shton (në një varg që nuk e dëgjojmë këtë të Dielë):
"Do t’i këndoj Zotit në jetën time, do ta lavdëroj Hyjin derisa të jem gjallë" (v. 33).
Sidoqoftë, e keqja nuk injorohet: fundi i psalmit e evokon qartë dhe dëshiron zhdukjen e tij: por njerëzit e Besëlidhjes së Vjetër e kuptuan se e keqja nuk është vepër e Zotit, pasi e gjithë Krijimi në tërësi është i mirë. Dhe ne e dimë që një ditë Zoti do të bëjë që e gjithë e keqja të zhduket nga toka: mbreti fitimtar mbi elementët më në fund do të kapërcejë gjithçka që pengon lumturinë e njeriut.


TI E DËRGON FRYMËN TËNDE,

DHE PËRTËRIHET FYTYRA E TOKËS.

Veçori e tretë e besimit të Izraelit: Krijimi nuk është një veprim i së kaluarës: sikur Zoti të kishte nisur tokën dhe njerëzit në hapësirë, njëherë e përgjithmonë. Me krijimin fillon marrëdhënie e qëndrueshme, e vazhdueshme midis Krijuesit dhe krijesave të tij; kur themi në Besim "Unë besoj në Zotin, Atin i gjithpushtetshëm, krijuesin e qiellit dhe të tokës", ne jo vetëm që pohojmë besimin tonë në një akt fillestar të Zotit, por ne e njohim vetveten në një marrëdhënie varësie nga ai: psalmi këtu thotë shumë mirë qëndrueshmëria e veprimit të Zotit:
“Të gjitha këto presin me shpresë, që t’u japësh ushqim në kohën e duhur...(v. 27) Po e fshehe ti fytyrën, ato trazohen, po ua more frymën, ato ngordhin dhe kthehen në pluhur përsëri (v. 29). Po e dërgove frymën tënde, përsëri përtërihen dhe e rinon fytyrën e dheut" (v.30).
Një tjetër veçori, përsëri, e besimit të Izraelit, një tjetër shenjë e zbulimit që i bëhet këtij populli: në majën e Krijimit, është njeriu; i krijuar për të qenë Mbreti i Krijimit, ai është i mbushur me vetë frymën e Zotit; duhej një zbulim që njerëzimi të guxonte të mendonte një gjë të tillë! Dhe kjo është ajo që ne festojmë në Rrëshajët: ky Shpirt i Zotit që është në ne vibron në praninë e tij: ai bën jehonë me të. Dhe kjo është arsyeja pse psalmisti mund të thotë:
"E amshueshme qoftë lavdia e Zotit, u gëzoftë Zoti në veprat e veta!"... kënaqësinë time e kam vënë në Zotin!”.
Unë gëzohem në Zotin... Bekoje, im shpirti, Zotin!".
Më në fund, diçka shumë e rëndësishme: dihet se në Izrael çdo reflektim mbi Krijimin është shkruar në perspektivën e Besëlidhjes: Izraeli së pari përjetoi çlirimin nga Zoti dhe vetëm pas kësaj e meditoi Krijimin në dritën e kësaj përvoje. Në këtë psalm ne kemi gjurmët e këtij zbulimit:

1) Së pari emri i Zotit që përdoret këtu është emri i famshëm me katër shkronja, YHVH, të cilin ne e përkthejmë Zot, i cili është pikërisht zbulesa e Zotit të Besëlidhjes.
2) Në psalmin e liturgjisë së festës e Rrëshajëve mund të lexojmë këtë fjali: "Bekoje, shpirti im, Zotin!
O Zot, Hyji im, sa i madh je!
I veshur me madhëri e me bukuri" (v.1).
Shprehja: "O Zot, Zoti im, ti je kaq i madh!" Shprehja "O Zot, Zoti im" është gjithmonë një kujtesë e Besëlidhjes, pasi që plani i Zotit u zbulua në këtë Besëlidhje, kur Hyji tha saktësisht këtë formulë: "Ju do të jeni populli im dhe unë do të jem Zoti juaj". Ky premtim është përmbushur me dhuratën e Shpirtit "për çdo njeri", siç thotë profeti Joel. Tani e tutje, çdo njeri është ftuar të marrë dhuratën e Shpirtit në mënyrë që të bëhet me të vërtetë një bir i Zotit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

RRËSHAJËT VITI B.

MË 19 – 5 – 2024.

LEXIMI I DYTË: Gal. 5, 16-25.

16 Dua të them: jetoni nën ndikimin e Shpirtit Shenjt e nuk do t’i kryeni dëshirat e mishit e të gjakut. 17 Sepse mishi e gjaku me dëshirat e veta i kundërshtojnë Shpirtit e Shpirti i kundërshton mishit e gjakut: këta të dy janë në kundërshtim me njëri-tjetrin që të mos bëni çka dëshironi. 18 E nëse ju prin Shpirti, nuk jeni të nënshtruar Ligjit.
19 Tashti, veprat e mishit e të gjakut janë të njohura. Ato janë: fëlligështia, papastërtia, shfrenia, 20 idhujtaria, magjia, armiqësitë, grindjet, smira, hidhërimi, ngacmimet, dasitë, mospërkimet, 21 zilitë, zdërhalljet, ndejat me pije e qejfe e të tjera si këto. Lidhur me këto po ju vë në dijeni që tani, siç jua thashë më parë: kush i bën këto, nuk do ta trashëgojë Mbretërinë e Hyjit.
22 Kurse fryti i shpirtit është: dashuria, hareja, paqja, duresa, dashamirësia, mirësia, besnikëria, 23 butësia, përkormëria. Kundër këtyre nuk ka ligj.
24 Ata që janë të Krishtit [Jezus] e kryqëzuan trupin e vet bashkë me prirjet dhe dëshirat e ulëta.
25 Nëse jetojmë nën ndikimin e Shpirtit Shenjt, edhe të udhëheqemi nën drejtimin e Shpirtit Shenjt.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

NJË PËRPLASJE E PËRHERSHME.

Kjo përplasje që Pali përshkruan këtu midis prirjeve të mishit dhe të shpirtit ka qenë fati i secilit prej nesh që nga fillimi i botës. Libri i Zanafillës e thotë në një mënyrë shumë të qartë në episodin e Kainit dhe Abelit. Abeli ishte një bari, Kaini një bujk; në pranverë, sipas zakonit, secili nga të dy bënte një ofertë. Zakonisht bariu ofronte të parëlindurit të kopesë së tij (si e bëri Abeli) dhe bujku duajt e parë të të korrave: për Kainin, teksti sugjeron se ai mund ta ketë bërë ofertën e tij pa dëshirë, pasi thuhet: "Kaini i paraqiti prodhimet e tokës si një ofertë Zotit" ("nga prodhimet e tokës" dhe jo nga duajt e para). Në çdo rast, pjesa tjetër është e qartë; Kaini, ndoshta për shkak se nuk ka një ndërgjegje shumë të pastër, e kupton (ose mendon se e merr me mend) se oferta e tij nuk është pritur aq mirë sa ajo e vëllait të tij: "Zoti e ktheu shikimin nga Abeli dhe oferta e tij, por nga Kaini dhe nga ofertën e tij ai nuk e ktheu atë. Kaini ishte shumë i acaruar dhe tregoi një fytyrë të dëshpëruar. Zoti i tha Kainit: “Pse je i zemëruar, pse kjo fytyrë e rënduar, nëse bën mirë, nuk do ta ngrejë fytyrën lart, por nëse nuk vepron mirë… mëkati është strukur në derën tënde. Ai është në vëzhgim, por ti duhet ta dominosh atë. Në përkthimin e Don Filipaj Simonit lexohet: “Kaini u zemërua për së tepërmi dhe u çart në fytyrë. Zoti i tha: “Përse je zemëruar dhe rri kokulur? Sepse, nëse vepron mirë, a nuk do ta mbash kokën lart? E po s’veprove mirë, në pritë te dera e ke mëkatin; ai të lakmon ty; porse ti duhet ta mbizotërosh”. (Zn. 4,4-7).
Fjala "kokulur-përkulur" këtu është shumë interesante; thuhet për një kafshë të gatshme për të sulmuar. Kaini është i ndarë mes kësaj dhune shtazore që e pushton atë dhe thirrjes së Zotit për të dominuar dëshirën e tij për vrasje: “mëkati është strukur në derën tënde”. Ai është në tundim, por ai duhet ta dominojë atë”. Është e qartë se, për Kainin, liria e vërtetë do të kishte qenë të dominonte dhunën e tij në momentin kur i dha vetes iluzionin se ishte më i forti duke vrarë vëllain e tij. Ai në të vërtetë ishte vetëm skllav i një dhune që nuk dinte ta kontrollonte. Ne jemi pasardhës të Kainit dhe e gjithë historia jonë njerëzore, kolektive dhe individuale, mund të shkruhet si sekuenca e gjatë e këtyre përballjeve: shumë ngadalë, njerëzimi mëson të dominojë dhunën e tij, gradualisht del nga kafshëria për t'u bërë me të vërtetë njerëzor. Në nivel individual, i njëjti mësim duhet të bëhet sërish për secilin prej nesh që kemi rritur fëmijë, e dimë mirë këtë. Mësoni gjatë se çfarë është liria e vërtetë! Duke mos e lënë veten të shkojmë në asgjë, por përkundrazi duke ditur të dominojmë mbi të gjitha këto bisha që përgjojnë në derën tonë: "Sjellje të keqe, papastërti, shthurje, idhujtari, magji, urrejtje, rivalitet, xhelozi, shpërthime, intriga, përçarje, sektarizëm, zili, ahengje me pije, orgji dhe gjëra të tjera të të njëjtit lloj” (ne njohim listën e Palit këtu).


LIGJI, HAPI I PARË.

Një mënyrë e mirë për të lehtësuar këtë mësim është të imponohen disa rregulla të sjelljes, ky është roli i ligjeve. “Mos vrit” është hapi i parë, shenja e parë; do të ishte padyshim shumë më fisnike që Kaini ta donte spontanisht Abelin; por deri sa të arrin, të paktën ligji kufizon dëmin dhe pak nga pak edukon me dëshirë apo me forcë. Roli i tij është të mësojë "sjelljet e mira", domethënë, duam apo s'duam, mënyrat e "të qenit i mirë!".
“Mos kryeni vrasje, mos kryeni tradhti bashkëshortore, mos kryeni vjedhje, mos bëni dëshmi të rreme…, mos lakmoni…”. Ky është mësimi i besnikërisë ndaj premtimeve të saj, ndaj së vërtetës, ndaj respektit për të tjerët ...
Është e vërtetë: në këtë mënyrë flitet për një mësim përmes masa shtrënguese: por përvoja vërteton se në fazën e parë të zhvillimit të shoqërive dhe individëve, vetëm ky përkufizim është efektiv në shmangien e përhapjes së dhunës, dhe bën të mundshme fitoren mbi ato gjëra që Pali i quan “dëshirat e mishit e të gjakut” (v. 16).
Le të kuptojmë mirë këtë fjalë “mish” të përdorur nga Pali: ndryshe nga sa mund të besohet, tek Shën Pali fjala “mish” nuk ka një kuptim negativ, nuk është poshtëruese! Me fjalën “mish” shën Pali nuk referohet as trupit dhe aq më pak seksit. Për shën Palin “mish” është çdo njeri që i ngjan Kainit; ky njeri ka nevojë për një ligj që të mos dorëzohet para gjithë dhunës që e pushton. Do të vijë një ditë kur ligji nuk do të jetë më i nevojshëm, nuk do të jetë më ligji që rregullon marrëdhëniet mes njerëzve, do të jetë dashuria.
Sepse kur dashuria e Hyjit të ketë pushtuar të gjitha zemrat, Unë
1 "Do ta ndikoj Shpirtin tim
mbi çdo njeri
e do të bëhen profetë bijtë e bijat tuaja,
pleqtë tuaj ëndrra do të shohin,
djelmoshat tuaj do të kenë vegime.
2 Madje edhe mbi skllevër të mi ‑ burra e gra,
në ato ditë do ta ndikoj Shpirtin tim”
njoftoi profeti Joel (3,1-2).
Dhe i gjithë njerëzimi do të ketë një Shpirt të ri, siç thotë Ez. 36, 26-28:
“26 Unë do t’ju jap një zemër të re, një shpirt të ri do ta fus në ju, do ta nxjerr nga mishi juaj zemrën e gurtë (zemrën e Kainit) e do t’ju jap një zemër mishi (si ajo e Jezu Krishtit). 27 Shpirtin tim do ta fus në ju e do të bëj që të ecni urdhërimeve të mia (që do të thotë ligjin e dashurisë) e t’i zbatoni e t’i vini në veprim gjyqet e mia. 28 Do të banoni në tokën që ua dhurova etërve tuaj: ju do të jeni populli im e unë do të jem Hyji juaj”.
Është tashmë e mrekullueshme të jesh në gjendje të thuash “Do të vijë një ditë”... Por Pali shkon shumë më tej... Ai na thotë se kjo ditë tashmë ka ardhur. Dhe të gjitha tekstet e kësaj feste të Rrëshajëve përsërisin të njëjtën gjë: erdhi kjo ditë, Zoti ka derdhur Shpirtin e tij mbi ne. Ligji i kufizimit nuk e ka më arsyen e ekzistencës së tij, ose më saktë, ka mbetur vetëm një ligj: “Duaje të afërmin tënd si veten tënde”. Kjo ditë ka ardhur dhe ne kemi parë tashmë veprën e Shpirtit të dashurisë në zemrën e një njeriu që e lë veten të banohet plotësisht në vetveten, dua të flas për Jezusin e Nazaretit. Kur Pali rendit frytet e Shpirtit, ne mund të lexojmë aty vetë portretin e Jezu Krishtit: “Dashuri, gëzim, paqe, durim, mirësi, dashamirësi, besnikëri, butësi dhe vetëpërmbajtje”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

RRËSHAJËT VITI B

MË 19 – 5 – 2024.


UNGJILLI: Gj. 15,26-27.16,12-15.

26 E kur të vijë Mbrojtësi, të cilin do t’jua dërgoj prej Atit ‑ Shpirti i së Vërtetës, që rrjedh prej Atit ‑ Ai do të dëshmojë për mua.
27 Por edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua, sepse jeni me mua që në fillim.
12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑ Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën. Ai s’do të flasë prej vetvetes, por do të flasë çka të dëgjojë dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë, sepse do të marrë prej simes e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja. Prandaj edhe ju thashë ‘Merr prej simes dhe do t’ju zbulojë juve’ ”.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


SHPIRTI I SË VËRTETËS...

Pesë herë, gjatë takimit të tij të fundit me dishepujt, Jezusi u premton atyre Shpirtin, i cili tani e tutje do të jetë mbështetja dhe forca e tyre. Në disa raste, ai i jep atij emrin “Paraclete” Është një fjalë që vjen nga greqishtja e që përkthehet “ai që thirret dhe që nuk do t'i braktisë kurrë”:
“Edhe unë do t’i lutem Atit dhe Ai do t’ju japë një Mbrojtës tjetër, që të jetë me ju përgjithmonë, Shpirtin e së Vërtetës, që bota s’mund ta marrë, sepse nuk e sheh as nuk e njeh. Ju e njihni sepse Ai banon me ju e është në ju” (Gj. 14,16-17).
“E Shpirti Shenjt ‑ Mbrojtës, të cilin do t’jua dërgojë Ati në Emër tim, Ai do t’jua mësojë të gjitha dhe do t’ju përkujtojë gjithçka [unë] ju thashë. (Gjn 14,26) ...
E kur të vijë Mbrojtësi, të cilin do t’jua dërgoj prej Atit ‑ Shpirti i së Vërtetës, që rrjedh prej Atit ‑ Ai do të dëshmojë për mua. Por edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua, sepse jeni me mua që në fillim” (Gjn 15,26-27).
Por, unë po ju them të vërtetën është më mirë për ju të shkoj, sepse, po s’shkova, Mbrojtësi nuk do të vijë te ju, kurse, po shkova, do ta dërgoj te ju.(Gjn 16,7) ...
“E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑ Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën. Ai s’do të flasë prej vetvetes, por do të flasë çka të dëgjojë dhe do t’ju zbulojë të ardhmen” (Gjn 16,13).
Nëse Jezusi insiston aq shumë në dhuratën e Shpirtit, është për të ngushëlluar dishepujt e tij në orën e largimit të tij; janë ata që tani do të jenë në vijën e parë; po atë mbrëmje, ai i paralajmëron ata.
Jua thashë këto që të mos moliset feja juaj. Do t’ju përjashtojnë prej sinagogave. Edhe më! Po vjen koha, kur secili, që t’ju vrasë, të mendojë se i bën shërbesë Hyjit. E do të veprojnë kështu, pse nuk e njohën as Atin as mua. Jua tregova këto gjëra që, kur të vijë koha, t’ju bjerë ndër mend se jua pata thënë” (Gj 16,1-4).
Jezusi e di shumë mirë që dishepujt e tij nuk do të trajtohen ndryshe nga ai nga ata që dëshironin vdekjen e tij: vërtet besuan se po vepronin për nder të Zotit, duke shtypur dikë që blasfemoi. Kjo është ajo që Shën Gjoni raporton në historinë e Pasionit. Judenjtë iu përgjigjën “Ne kemi Ligjin dhe atij i duhet të vdesë sipas Ligjit se e bëri veten Bir të Hyjit”(Gj 19,7).
Gjithmonë na habit ky fakt i tmerrshëm: Biri i Zotit u kryqëzua nga mbrojtësit e Zotit. Nga ana e tyre, dishepujt e Birit do të persekutohen, njëri pas tjetrit, të shtypur në emër të fesë autentike. Ata do të kenë nevojë për mbështetjen e Shpirtit të së vërtetës. Gjoni e quan atë Mbrojtës (në greqisht Paraclete): le të jemi të qartë, nuk është çështja e mbrojtjes së dishepujve kundër çdo gjykimi të Zotit, por është çështja e mbështetjes së tyre kur ata sillen para gjykatave njerëzore, në mënyrë që ata të mund të dëshmojnë vërtet Krishtin. Jezusi nuk e përcaktoi ndryshe thirrjen e tij; gjatë Pasionit, ai i tha Pilatit:
“E unë linda dhe erdha në botë për të dëshmuar të vërtetën. Kush e do të vërtetën, ai e dëgjon fjalën time” (Gj. 18, 37). Dhe “Kurrfarë pushteti s’do të kishe mbi mua, po të mos të të ishte dhënë prej së Larti. Prandaj, ai njeri që më dorëzoi tek ti ka mëkat më të madh” (Gj. 19,.11).
Nga ana tjetër, dishepujt nuk kanë ndonjë arsye tjetër për të ekzistuar përveçse të dëshmojnë për Krishtin në mënyrë që bota ta njohë më në fund të vërtetën e Atit.


SHPIRTI QË U JEPET BESIMTARËVE QË TË JENË DËSHMITARË.

Aleanca përfundimtare midis Zotit dhe njerëzimit mund të vendoset vetëm kur njerëzimi më në fund e njeh Zotin e tij. Gabimi i tmerrshëm për të cilin po flisja më herët, injoranca e njerëzimit ndaj Zotit, është problemi që përshkon gjithë Biblën nga dyshimi i Adamit te Kopshti i Zanafillës (Adami që imagjinon Zotin xheloz ndaj tij), nga dyshimi i njerëzve të etur në shkretëtirën e Sinait, kur populli guxoi të qortonte Zotin që i nxori nga Egjipti ... nga ata që kryqëzuan Birin e Zotit, thjesht sepse nuk u përgjigjej pritjeve të tyre, është gjithmonë e njëjta injorancë. Kot, profetët e lajmëruan popullin:
“Dëgjoni, o qiej, dëgjo, o tokë, sepse Zoti po flet “Fëmijët i rrita, i burrërova, por ata më përbuzën. Kau e njeh të zotin edhe gomari grazhdin e pronarit të vet,
kurse Izraeli nuk njeh, populli im nuk merr vesh” (Is. 1,2-3).
Por Zoti nuk është i lodhur: ai e di shumë mirë që njerëzimi nuk mund ta zbulojë më atë, nuk mund ta njoh Hyjin, pasi ai është Gjithë-Tjetri; për këtë arsye Hyji do të ndërhyë. Le të dëgjojmë Jereminë:
“Do t’u jap një zemër për të më njohur se unë jam Zoti; ata do të jenë populli im e unë do të jem Hyji i tyre, sepse do të kthehen kah unë me gjithë zemrën e tyre(Jr 24,7).
Kjo duhet të ndriçojë të gjitha përpjekjet tona për të njohur Zotin sepse Ai është Gjithë-Tjetri, ne nuk mund ta arrijmë atë me përpjekjet tona, është ai që vjen të na zbulojë veten. Kjo është arsyeja pse ai na jep dhuratën e Shpirtit të tij; sipas formulës së bukur të Lutjes Eukaristike. Shpirti është dhurata e parë që u është dhënë besimtarëve, në mënyrë që, përmes dëshmisë së tyre, bota të arrijë në njohjen e së vërtetës së Zotit.

[ninoenina]

F. A. JAVA. RRËSHAJËT VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË

RRËSHAJËT VITI B.

MË 19 – 5 – 2024.


RRËSHAJËT: FANTAZIA MRETËRON.

Dukuritë natyrore që i bëjnë më shumë përshtypje imagjinatës së njeriut - zjarri, vetëtima, uragani, tërmeti, bubullima (Dal. 19,16-19) - përdoren në Bibël për të përshkruar manifestimet e Zotit.
Autorët e shenjtë iu drejtuan gjithashtu imazheve për të paraqitur derdhjen e Shpirtit të Zotit. Ata thanë se Shpirti është:
- fryma e jetës (Zn. 2,7), - shiu që ujit tokën dhe e shndërron shkretëtirën në një kopsht (Is. 32,15; 44,3), - një forcë që rikthen jetën (Ez 37,1-14), -gjëmim që vjen nga qielli, era e fortë që vërshon, gjëmon, gjuhët si zjarri (Veprat 2,1-3).
Janë të gjithë imazhe të fuqishme që sugjerojnë idenë e një shpërthimi të papërmbajtshëm fuqie.
Aty ku mbërrin Shpirti, gjithmonë ndodhin trazira dhe transformime rrënjësore: pengesat bien, dyert hapen gjerësisht, të gjitha kullat e ndërtuara nga duart e njeriut dhe të projektuara nga "mençuria e kësaj bote" dridhen; frika, pasiviteti, qetësia zhduken, iniciativat dhe zgjedhjet e guximshme janë bërë.
Ata që janë të pakënaqur dhe aspirojnë ripërtëritjen e botës dhe të njeriut mund të mbështeten te Shpirti: asgjë nuk i reziston forcës së tij.
Një ditë, profeti Jeremia pyeti veten i dëshpëruar:
“Vallë, a mundet etiopasi të ndërrojë lëkurën,
ose leopardi larat e lëkurës së vet?
Atëherë edhe ju do të mund të bëni mirë,
ju që jeni mësuar të bëni të keqen” (Jr. 13,23).
“Po – dikush mund të përgjigjet – çdo mrekulli është e mundur aty ku shpërthen Shpirti i Perëndisë”.
Për të përvetësuar mesazhin, ne do të përsërisim:
"Shpirti i Zotit mbush universin dhe rinovon faqen e tokës".


LEXIMI I PARË: Vap. 2,1-11.

1 Kur erdhi dita e Rrëshajëve, të gjithë ishin së bashku në të njëjtin vend. 2 Dhe, ja, papritmas, u ndie një ushtimë nga qielli si shungullimë e erës së fortë dhe e mbushi të gjithë shtëpinë, ku ata ishin. 3 Atyre atëherë iu dukën gjuhë, si të ishin prej zjarri. Këto u ndanë e zunë vend nga një mbi secilin prej tyre. 4 Të gjithë u mbushën me Shpirtin Shenjt dhe filluan të flasin në gjuhë të ndryshme, ashtu si Shpirti Shenjt i shndriste të shpreheshin.
5 Dhe asohere në Jerusalem banonin judenj, njerëz të përshpirtshëm, të ardhur prej të gjitha kombeve të botës. 6 Dhe, kur u dëgjua ajo ushtimë, ngarendi një shumicë e madhe dhe mbetën të habitur, sepse secili i dëgjonte duke folur në gjuhën e vet. 7 Të gjithë çuditeshin e mrekulloheshin dhe thoshin: “Këta njerëz që po flasin, a thua vallë nuk janë të gjithë galileas? 8 Po si atëherë secili prej nesh i dëgjon duke folur në gjuhën e vet amtare? 9 Partë, medë, elamitë, banorë të Mesopotamisë, të Judesë, të Kapadokisë, të Pontit e të Azisë, 10 të Frigjisë e të Pamfilisë, të Egjiptit e të krahinave të Libisë rreth Cirenës, njerëz të ardhur nga Roma, 11 judenj e proselitë, kretas e arabë ‑ të gjithë ne po i dëgjojmë duke shpallur veprat e madhërueshme të Hyjit në gjuhët tona amtare”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Jezusi u premtoi dishepujve të tij se nuk do t'i linte vetëm dhe se do të dërgonte Shpirtin:
“Edhe unë do t’i lutem Atit
dhe Ai do t’ju japë një Mbrojtës tjetër,
që të jetë me ju përgjithmonë…
E Shpirti Shenjt ‑ Mbrojtës,
të cilin do t’jua dërgojë Ati në Emër tim,
Ai do t’jua mësojë të gjitha
dhe do t’ju përkujtojë gjithçka [unë] ju thashë” (Gj. 14,16.26).

Sot ne kremtojmë festën e kësaj dhurate të të Ngjallurit. Duke medituar leximin e parë, nga Veprat e Apostujve, ne habitemi me "çuditë" e shumta që ndodhën në ditën e Rrëshajëve: bubullima dhe erë e vrullshme, flakë që zbresin nga qielli, apostujt që flasin të gjitha gjuhët.
Ne gjithashtu pyesim veten pse Perëndia priti pesëdhjetë ditë përpara se të dërgonte Shpirtin e tij mbi dishepujt.
Për të kuptuar këtë faqe teologjie (jo lajm) duhet të thellohemi pak në gjuhën simbolike të përdorur nga autori.
Luka e vendos zbritjen e Shpirtit në ditën e Rrëshajëve. Megjithatë, pikërisht në Ungjillin e sotëm, Gjoni thotë se Jezusi e komunikoi Shpirtin e tij pikërisht në ditën e ringjalljes:
“Si foli kështu, hukati mbi ta dhe u tha:
“Merrni Shpirtin Shenjt!” (Gj. 20,22).
Si mund ta shpjegojmë këtë mungesë marrëveshjeje për datën?
Le të themi menjëherë qartë: Misteri i Pashkëve është unik. Vdekja, ringjallja, ngjitja dhe dhurata e Shpirtit ndodhën në të njëjtin moment, në momentin e vdekjes së Jezusit. Duke rrëfyer atë që ndodhi në Kalvar, Gjoni thotë se, duke ulur kokën, Jezusi dha Shpirtin (Gj. 19, 30).
Pse atëherë ky mister pashkal unik, sublim, i patregueshëm u prezantua nga Luka sikur të kishte ndodhur në tre momente të njëpasnjëshme? Ai e bëri këtë për të ndihmuar në kuptimin e shumë aspekteve të tij.
Gjoni vendosi derdhjen e Shpirtit në ditën e Pashkëve për të treguar se Shpirti është një dhuratë e të Ngjallurit. Tani le të shohim pse Luka e vendos atë në kontekstin e festës së Rrëshajëve.
Rrëshajët ishte një festë shumë e lashtë çifute, e festuar pesëdhjetë ditë pas Pashkëve: ajo përkujtonte mbërritjen e popullit të Izraelit në malin Sinai. Të gjithë e mbajmë mend atë që ndodhi në atë vend: Moisiu u ngjit në mal, takoi Perëndinë dhe mori Ligjin për t'ia përcjellë popullit të tij.
Izraelitët ishin shumë krenarë për këtë dhuratë: Rabinët thanë se, më parë, Perëndia ua kishte ofruar Ligjin popujve të tjerë, por ata e kishin refuzuar atë, duke preferuar të vazhdonin me veset dhe teprimet e tyre. Për të falënderuar Perëndinë për këtë dhuratë, izraelitët kishin vendosur një festë: Rrëshajët.
Duke thënë se Shpirti zbriti mbi dishepujt në ditën e Rrëshajëve, Luka dëshiron të mësojë se Shpirti zëvendësoi ligjin e vjetër dhe u dha ligjin e ri për të krishterët.
Për të shpjeguar se çfarë do të thotë, le të përdorim një krahasim. Një ditë Jezusi tha: “Ruajuni prej profetëve të rrejshëm, që vijnë tek ju e ju shtiren si dele, kurse përbrenda janë ujq grabitqarë. Do t’i njihni prej fryteve të tyre. A thua vilet rrushi prej ferrave ose fiqtë prej murrizave?" (Mt 7,16).
Do të ishte marrëzi të imagjinonim se duke e rrethuar me kujdes një ferrë, duke e krasitur, duke krijuar një klimë më të butë rreth saj, ajo mund të prodhojë rrush. Megjithatë, nëse - me një mrekulli të inxhinierisë gjenetike - do të ishte e mundur të shndërrohej në një hardhi, atëherë nuk do të ishte më e nevojshme asnjë ndërhyrje e jashtme. Ferra do të prodhonte spontanisht rrush.
Përpara se të merrte derdhjen e Shpirtit, bota ishte si një ferrë e madhe. Perëndia u kishte dhënë njerëzve indikacione të shkëlqyera - një dekalog, porosi, shumë këshilla - dhe fruta të pritura, vepra drejtësie dhe dashurie (Mt 21,18-19), por këto nuk erdhën sepse pema mbeti e keqe dhe:
"43 Nuk ka pemë të mirë që jep fryt të keq, as pemë të keqe që jep fryt të mirë. 44 Çdo pemë njihet prej frytit të saj. Nuk mblidhen fiq nga murrizi as nuk vilet rrush nga ferra. 45 Njeriu i mirë nxjerr të mirën nga visari i mirë i zemrës së vet, njeriu i keq nxjerr të keqen nga visari i keq: sepse goja i qet çka i ka zemra” (Lk. 6,43-45).
Çfarë bëri Zoti atëherë? Ai vendosi të ndryshojë zemrat e njerëzve. Me një zemër të re – mendoi ai – nuk do të kishin më nevojë për asnjë ligj të jashtëm, do të bënin mirë duke ndjekur impulset që vinin nga brenda.
Ky është ligji i Shpirtit: është zemra e re, është jeta e Perëndisë që, kur hyn në njeriun, e shndërron atë dhe e kthen nga një ferrë në një pemë pjellore, e aftë për të prodhuar në mënyrë spontane veprat e Perëndisë.
Kur njeriu mbushet me Shpirt, në të ndodh diçka e paparashikuar: ai do me vetë dashurinë e Perëndisë që nga ai moment “nuk ka më nevojë që dikush ta mësojë”:
“E ju – Shugurimi që keni marrë prej tij, qëndron në ju dhe nuk keni nevojë t’iu mësojë kush, por çdo gjë ju mëson Shugurimi i tij – është e vërtetë dhe nuk është gënjeshtër – dhe, siç ju ka mësuar, qëndroni në Të” (1 Gjn 2,27).
Ai nuk ka nevojë për ligj tjetër. Gjoni shkon aq larg sa thotë se njeriu i gjallëruar nga Shpirti madje bëhet i paaftë për të mëkatuar:
"Kushdo është i lindur prej Hyjit, nuk bën mëkat, sepse fara e Atij mbetet në të dhe nuk mund të mëkatojë sepse është i lindur prej Hyjit. Prej kësaj dallohen bijtë e Hyjit prej bijve të djallit: kush nuk ushtron drejtësinë dhe kush nuk e do vëllain, nuk është prej Hyjit" (1 Gj. 3, 9).
Dhe bubullima, era, zjarri? Por është e qartë: le të shohim në librin e Daljes se cilat dukuri shoqëruan dhuratën e ligjit të lashtë:
"Erdhi e treta ditë dhe zbardhi drita: u ndien bubullima, shpërthyen vetëtima, një re tejet e dendur e mbuloi malin. Boria jehoi thekshëm dhe u dridh populli që ishte në zemërimië” (Dal. 19,16).
“Mbarë populli i dëgjonte zërat, i shikonte vetëtimat, zërin e borisë e dëgjonte dhe e shihte malin duke tymuar dhe, i trembur e i frikësuar nga tmerri, qëndroi larg. Ata i thanë Moisiut: “Fol ti me ne e do të të dëgjojmë, e të mos na flasë Hyji që të mos vdesim” (Dal. 20,18).
Rabinët thanë se në Sinai, në ditën e Rrëshajëve, kur Zoti kishte dhënë Ligjin, fjalët e tij kishin marrë formën e shtatëdhjetë gjuhëve të zjarrit, për të treguar se Tevrati ishte menduar për të gjithë popujt (në atë kohë mendohej se në fakt shtatëdhjetë ishin popujt që banonin në tokë).
Nëse ligji i lashtë do të ishte dhënë në mes të bubullimave, vetëtimave, flakëve të zjarrit... si mund ta kishte paraqitur Luka dhuratën e Shpirtit - ligjin e ri - në një mënyrë tjetër? Nëse donte të kuptonte veten, duhej të përdorte të njëjtat imazhe.
Dhe gjuhët e shumta që flasin apostujt?
Luka ndoshta i referohet një fenomeni shumë të zakonshëm në kishën e hershme: pasi morën Shpirtin, besimtarët filluan të lavdërojnë Zotin në një gjendje ekzaltimi dhe, si në ekstazë, shqiptonin fjalë të çuditshme në gjuhë të tjera.
Luka e përdori këtë fenomen në një kuptim simbolik për të mësuar universalizmin e kishës. Shpirti është një dhuratë e destinuar për të gjithë njerëzit dhe të gjithë popujt. Përballë kësaj dhurate nga Zoti, të gjitha barrierat e gjuhës, racës dhe fisit shemben. Në ditën e Rrëshajëve ndodh e kundërta e asaj që ndodhi në Babel (Zn. 11.1-9).
Aty burrat filluan të mos e kuptonin njëri-tjetrin dhe të distancoheshin nga njëri-tjetri; këtu Shpirti zbaton një lëvizje të kundërt: bashkon ata që janë shpërndarë.
Ata që e lejojnë veten të udhëhiqen nga fjala e Ungjillit dhe nga Shpirti, flasin një gjuhë që të gjithë e kuptojnë dhe që i bashkon të gjithë: gjuhën e dashurisë. Është Shpirti që e shndërron njerëzimin në një familje të vetme ku të gjithë e kuptojnë dhe e duan njëri-tjetrin.


LEXIMI I DYTË: 1 Kor. 12,3b-7.12-13.

“3 Askush që flet nën ndikimin e Shpirtit të Hyjit, nuk thotë: “Qoftë mallkuar Jezusi!”, por edhe askush nuk mund të thotë as: “Jezusi është Zot!”, veçse nën veprimin e Shpirtit Shenjt.
4 Dhuratat janë të ndryshme, por Shpirti Shenjt është i njëjtë ‑
5 edhe shërbesat në përhapje të Ungjillit janë të ndryshme, por Zoti është i njëjtë ‑
6 po edhe mënyrat e veprimit janë të ndryshme, por Hyji është i njëjtë ‑
7 Secili merr dhuratë të veçantë të zbulesës së Shpirtit Shenjt për të mirën e përbashkët.
12 Dhe njëmend, sikurse një trup i vetëm ka shumë gjymtyrë e të gjitha gjymtyrët e trupit, edhe pse shumë ‑ nuk trajtojnë veçse një trup të vetëm ‑ ashtu edhe Krishti.
13 Vërtet, në një të vetmin Shpirt Shenjt të gjithë jemi pagëzuar për të qenë një trup i vetëm, si hebrenjtë ashtu grekët, si robërit ashtu edhe të lirët dhe të gjithë e kemi shuar etjen në të njëjtin Shpirt Shenjt”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Nga vijnë ndarjet brenda komuniteteve tona? Nga zilia, nga xhelozia reciproke. Ata që kanë cilësi të mira (janë inteligjentë, të fortë, kanë shëndet të mirë, kanë studiuar...), në vend që t'i vënë me përulësi talentet e tyre në shërbim të vëllezërve të tyre, fillojnë të kërkojnë tituj nderi, kërkojnë respekt më të madh, janë të bindur se ata kanë të drejtën e privilegjeve, duan të zënë vendet e para. Kështu ministritë e komunitetit, nga mundësi për të shërbyer, bëhen mundësi për t'u imponuar, për të pohuar veten, pushtetin, prestigjin.
Në bashkësinë e Korinthit të krishterët nuk ishin më të mirë se ata të sotëm, bënin të njëjtat mëkate, kishin të njëjtat të meta. Konkretisht, ata u ndanë për shkak të karizmave të ndryshme (d.m.th. dhuratave të ndryshme) që secili kishte marrë nga Zoti.
Pali u shkruan këtyre të krishterëve për t'u kujtuar se dhuntitë e shumta, cilësitë e shumta që ka secili prej tyre, nuk janë dhënë për të krijuar ndarje, por për të nxitur unitetin:
“Secili merr dhuratë të veçantë të zbulesës së Shpirtit Shenjt për të mirën e përbashkët” (v. 7). Dhe kjo sepse origjina e të gjitha dhuratave është unike: Shpirti. Pali thotë: "Ka një shumëllojshmëri karizmash, por ka vetëm një Shpirt” (v. 4).
Për të sqaruar më mirë këtë ide të unitetit dhe shërbimit të ndërsjellë, Pali përdor krahasimin e trupit.
Të krishterët përbëjnë një trup të vetëm, të përbërë nga shumë anëtarë. Çdo pjesë duhet të kryejë funksionin e saj për të mirën e të gjithë organizmit. Kjo është ajo që ndodh me dhuratat e ndryshme me të cilat pasurohet çdo anëtar i komunitetit: ato shërbejnë në mënyrë që secili të tregojë dashurinë e tij ndaj të tjerëve, nëpërmjet një vullneti modest për të shërbyer.


UNGJILLI: Gj. 15,26-27.16,12-15.

26 E kur të vijë Mbrojtësi, të cilin do t’jua dërgoj prej Atit ‑ Shpirti i së Vërtetës, që rrjedh prej Atit ‑ Ai do të dëshmojë për mua.
27 Por edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua, sepse jeni me mua që në fillim.
12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑ Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën. Ai s’do të flasë prej vetvetes, por do të flasë çka të dëgjojë dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë, sepse do të marrë prej simes e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja. Prandaj edhe ju thashë ‘Merr prej simes dhe do t’ju zbulojë juve’”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Shpirti është dëshmitar dhe udhërrëfyes.
“16 Dua të them: jetoni nën ndikimin e Shpirtit Shenjt e nuk do t’i kryeni dëshirat e mishit e të gjakut. 17 Sepse mishi e gjaku me dëshirat e veta i kundërshtojnë Shpirtit e Shpirti i kundërshton mishit e gjakut: këta të dy janë në kundërshtim me njëri-tjetrin që të mos bëni çka dëshironi. 18 E nëse ju prin Shpirti, nuk jeni të nënshtruar Ligjit.
19 Tashti, veprat e mishit e të gjakut janë të njohura. Ato janë: fëlligështia, papastërtia, shfrenia, 20 idhujtaria, magjia, armiqësitë, grindjet, smira, hidhërimi, ngacmimet, dasitë, mospërkimet, 21 zilitë, zdërhalljet, ndejat me pije e qejfe e të tjera si këto. Lidhur me këto po ju vë në dijeni që tani, siç jua thashë më parë: kush i bën këto, nuk do ta trashëgojë Mbretërinë e Hyjit.
22 Kurse fryti i shpirtit është: dashuria, hareja, paqja, duresa, dashamirësia, mirësia, besnikëria, 23 butësia, përkormëria. Kundër këtyre nuk ka ligj.
24 Ata që janë të Krishtit [Jezus] e kryqëzuan trupin e vet bashkë me prirjet dhe dëshirat e ulëta.
25 Nëse jetojmë nën ndikimin e Shpirtit Shenjt, edhe të udhëheqemi nën drejtimin e Shpirtit Shenjt. 26 Mos të jepemi pas lavdisë së kotë! Mos ta ngacmojmë njëri‑tjetrin! Mos t’ia kemi smirë njëri‑tjetrit!” (Gal. 5,16-26). Ecni sipas Shpirtit – shkruan Pali – dhe nuk do të jeni të prirur të kënaqni dëshirën e mishit”. Prandaj, mesazhi i Ungjillit është i dobishëm. Pali na thotë se si Shpirti na ndihmon dhe na ndihmon të drejtojmë dëshirën.
Ungjilli i sotëm mbledh dy pasazhe të largëta nga njëra-tjetra, me funksionin e krijimit të një mini-traktati mbi veprimin e Parakletit, një term që thotë diçka për dikë që është përgjegjës për të na mbrojtur dhe për të na ndihmuar. Qëndra e diskutimit është "e vërteta", e cila nuk ka të bëjë vetëm me atë që duhet të besojmë, por po aq - dhe ndoshta mbi të gjitha – me atë që duhet të bëjmë.
Shpirti para së gjithash dëshmon për të vërtetën e Krishtit si Biri i Atit, pastaj ai ka për detyrë të "na udhëheqë në gjithë të vërtetën", sepse besimi dhe jeta që rrjedh prej tij, është para së gjithash një “rrugë”, dhe kjo na mundëson që së bashku ta mbajmë qëllimin e gjallë dhe të lartë, si dhe të shikojmë me mëshirë dështimet tona, gjë që na mban në përulësi. Më në fund, Shpirti do të vazhdojë të lavdërojë Birin ashtu siç e përlëvdoi në Pashkët e kryqit dhe ringjalljes.
Do të doja të mbetem në gjuhën doksologjike që është aspekti më i rëndësishëm i kësaj feste. Me dy propozime.
E para ka të bëjë me sekuencën e mrekullueshme: Eja, Shpirti shenjt. Kjo përkthehet edhe në letra praktike lutjeje, për t'u dhënë për shembull prindërve të atyre që do të konfirmohen, ndoshta për ta lutur me ta, duke pasuruar trashëgiminë e formulave që shkojnë përtej e përjetshme “Të falemi Mari”.

E dyta është përkthimi i një himni francez nga Pierre-Yves nga Taizé, i cili trajton disa nga temat e ekspozuara më sipër, si fitorja mbi ankthet dhe harmonizimi i dëshirave:

“Shpirt që rrëshqet mbi ujëra
qetëson në ne mospërputhjet
dallgët e shqetësueshme, zhurmën e fjalëve,
vorbullat e kotësisë,
dhe bëj që Fjala të lindë në heshtjen që na rikrijon.

Shpirt zjarri, gjithnjë i fshehur,
deri te rrënjët e me flakën tënde,
eja në ne për të djegur barërat
në thellësi të jetës sonë,
dhe për të na ngjitur si teh
Fjalën që shenjtëron.

Shpirt që fryn në një psherëtimë
në shpirtin tonë Emrin e Atit,
eja për të ribashkuar dëshirat tona,
bëj që ato të ngrihen si një tufë
që është përgjigje ndaj dritës suaj,
Fjalës së Ditës së re.

Shpirti i Zotit, lëngu i dashurisë
së pemës së pamasë në të cilën na sharton,
na duken si dhuratë
në trupin e madh në të cilin
Fjala e kungimit është përmbushur".

E, si përmbledhje: Veni Sancte Spiritus, reple tuorum corda fidelium et tui amoris in eis ignem accende.

[ninoenina]

F.A. RRËSHAJËT – VITI B. – UNGJILLI.

PËRGATITJA E LITURGJISË.

RRËSHAJËT VITI B.


MË 19 – 5 – 2024.

UNGJILLI: Gj. 15, 26-27; 16, 12-15.

15--26 E kur të vijë Mbrojtësi,
të cilin do t’jua dërgoj prej Atit
‑ Shpirti i së Vërtetës, që rrjedh prej Atit ‑ Ai do të dëshmojë për mua.
27 Por edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua,
sepse jeni me mua që në fillim.
16-- 12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën.
Ai s’do të flasë prej vetvetes,
por do të flasë çka të dëgjojë
dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Në Lindjen e Mesme kishte një festë shumë të lashtë bujqësore, ajo quhej "festa e korrjes" sepse festohej me gëzim gtjatë përfundimi të korrjes së grurit.
Megjithatë, fillimisht nuk kishte një datë të caktuar, sepse pjekja e të korrave ndryshon nga viti në vit. Megjithatë, në një moment të caktuar izraelitët caktuan datën: "Shtatë javë pas Pashkëve".
Kjo është arsyeja pse e quajtën “hag shavuot”, “festa shtatëjavore”; në greqisht “Pentekostè emera”, dita e 50-të, që korrespondon me shtatë javë pas Pashkëve.
Në kohën e Jezusit, ose menjëherë pas kësaj, kjo festë ndryshoi kuptimin e saj: nuk ishte më një festë bujqësore, ajo u bë një festë fetare, një festë në të cilën populli i Izraelit kremtonte gëzimin e tij, mirënjohjen e tij ndaj Zotit që ua kishte dhënë Tevratin, Ligjin si dhuratë izraelitëve, sepse Ligji ishte drita që u lejoi anëtarëve të këtij populli të jetonin me të vërtetë si njerëz.
Ishte Tevrati që i bëri që ata të ndiheshin superiorë ndaj të gjithë popujve të tjerë, në fakt, në Librin e Ligjit të Përtërirë shkruhet se Moisiu tha:
“5 Ja, po ju mësoj urdhërimet e rregulloret, si më urdhëroi Zoti, Hyji im, që t’i zbatoni në tokën që do ta merrni pronë, 6 që t’i mbani e t’i vini në zbatim. Kjo do t’ju bëjë të dijshëm e të urtë në sytë e popujve. Kur t’i kenë dëgjuar të gjitha këto urdhërime, do të thonë:’Ja, një popull i dijshëm e i kuptueshëm! Ky qenka popull madhor!’ 7 E njëmend, ku gjendet një popull tjetër aq i madhërueshem, që t’i ketë hyjnitë e veta kaq afër vetes, siç është pranë nesh në të gjitha kërkesat tona Zoti, Hyji ynë?! 8 Dhe, ku ka një popull tjetër kaq të përmendur që të ketë urdhërime e rregullore të drejta, siç është i tërë ky Ligj, që unë sot po e shtroj para syve tuaj?!” (Dt. 4,5-8)
Dhe gjithmonë në Librin e Ligjit të Përtërirë, Perëndia i thotë popullit të tij:
“6 Këto urdhërime që po t’i jap sot unë, mbaji gjithmonë në zemrën tënde! 7 Ua përsërit fëmijëve të tu! Fol për to kur të jesh në shtëpi e kur të jesh duke udhëtuar; kur të biesh në shtrojë e kur të ngrihësh nga shtroja. 8 Lidhi në dorën tënde si shenjë dhe le të jenë si vjerrës ndërmjet syve të tu! 9 Shkruaji mbi ballëzinat e dyerve të tua dhe në dyer të tua! (Dt.6,6-9).
Këto porosi do t'i mbani në zemrën tuaj dhe pastaj do t'ua përsërisni fëmijëve tuaj, do të flisni për to kur jeni në shtëpinë tuaj, kur ecni gjatë rrugës, kur shtriheni dhe kur ngriheni.
Gëzimi dhe fallënderimi për Tevratin u kremtuan në këtë festë të Rrëshajëve!

Tora është e bukur, një dhuratë e madhe.
Cilët janë caqet e Tevratit?
Është një normë e jashtme për njeriun.
Njeriu nuk udhëhiqet instinktivisht për të respektuar Tevratin, por për të shkuar në drejtim të kundërt, prandaj treguesi i rrugës së jetës është i bukur, por më pas njeriu e shkel kurorën, vjedh, gënjen... Tevrati jep norma të jashtme. Në Veprat e Apostujve festa e dhuratave të Shpirtit u vendos nga ungjilltari Luka pikërisht në ditën e festës së Rrëshajëve.
Pse u vendos gjatë kësaj feste?
E dimë, Shpirti u soll në botë nga Jezusi dhe u dorëzua në momentin e vdekjes së tij në Kalvar, thotë ungjilltari Gjon:
Jezusi "Uli kokën e dha shpirt”.
Në frymën e tij të fundit Ai e çliroi Shpirtin.
Çfarë është ky Shpirt? Është natyra e re e njeriut!
Ky Shpirt nuk është më një ligj i jashtëm, por është një jetë e re që njeriu e ka marrë nga qielli.
Le të marrim një shembull që na ndihmon të kuptojmë se çfarë është kjo "dhuratë e Shpirtit".
Një vajzë lexon një libër psikologjie që shpjegon ndjenjat e nënës dhe çfarë duhet të bëjë për të rritur fëmijën e saj: ato janë tregues të jashtëm, të bukur, të çmuar.
Një ditë kjo vajzë bëhet nënë dhe nuk ka më nevojë për ato indikacione të jashtme që shpjegojnë ndjenjat e një nëne, marrëdhënia e saj me fëmijët e saj vjen nga brendësinë e shpirtit të saj, nga natyra e saj e re si nënë, është një forcë që e bën të harrojë veten kur të vihet në shërbim të krijesës së brishtë që i ka besuar Zoti dhe për këtë arsye mund të ngrihet 20 herë gjatë natës, por as që e kupton sepse sjellja që duhet të adoptojë i vjen asaj nga brenda!
Afërsisht kështu ndodh me Ligjin e re: Shpirti, dhurata e jetës së re që është jeta e Atit në qiell, jeta e të Përjetshmit që e gjallëroi Jezusin gjatë kohës, kaloi në këtë botë, e banon me ne.
Është kjo jetë e Jezusit që është jeta e Atit, ky Shpirt, që e bëri atë të jepte të gjithë veten pa kufi, pa kushte. Zoti nuk mund të na jepte një dhuratë më të madhe se jeta e tij!
Dhe atëherë e kuptojmë se çfarë gëzimi është për ne të bëhemi të vetëdijshëm për këtë dhuratë, sepse jeta jonë biologjike përfundon, por jeta e të Përjetshmit, jeta e Shpirtit nuk mund të përfundojë, sepse është vetë jeta e Perëndisë.
Nuk është më ligji i jashtëm ai që na udhëheq, është kjo jetë e re që tani bëhet ligji ynë, atëherë kuptojmë se nuk ka asnjë rregull në Tevrat që na thotë se nëse armiku na dëmton, duhet të jemi të gatshëm të japim jetën për të!
Kjo normë nuk vjen nga jashtë, vjen nga birësia jote hyjnore, nuk mund të bësh ndryshe sepse ke marrë Ligjin e ri.
Kjo është arsyeja pse për të na bërë ta kuptojmë këtë, Luka në Veprat e Apostujve e vendosi këtë dhuratë të Shpirtit gjatë festës izraelite të Rrëshajëve, për të thënë në këtë mënyrë se tani e për gjithmopnë Shpirti zëvendëson Tevratin, i cili megjithatë mbetet, mbetet sepse është gjithmonë një tregues që na thotë:
“Por a po e ndiqni vërtet Shpirtin të paktën duke e vënë në praktikë Dekalogun?”
Pas këtyre shpjegimeve paraprakë, mund të prezantojmë ungjillin e sotëm që na flet për këtë dhuratë: në këtë ungjill janë dy pjesë të marra nga dy kapituj të ndryshëm të Ungjillit sipas Gjonit; në pjesën e parë Jezusi e premton këtë dhuratë, në pjesën e dytë na tregon se cili është veprimi i këtij Shpirtit në kishë.

Le të dëgjojmë premtimin:
“E kur të vijë Mbrojtësi,
të cilin do t’jua dërgoj prej Atit
‑ Shpirti i së Vërtetës, që rrjedh prej Atit ‑
Ai do të dëshmojë për mua.
Por edhe ju gjithashtu do të dëshmoni për mua,
sepse jeni me mua që në fillim” (Gj. 15,26-27).
Ne duam të kuptojmë mirë atë që na premton Jezusi, kështu që tani do të shqyrtojmë fjalë për fjalë atë që Jezusi u tha dishepujve të tij atë mbrëmje në cenakull.

"Kur të vijë Parakliti (Mbrojtësi), të cilin do t'jua dërgoj prej Ati" (v. 26).
Kjo fjali tregon origjinën e kësaj dhurate, dashurinë e Atit në qiell, një dhuratë që na është dhënë nga Jezusi.
Emri me të cilin quhet Shpirti është "Paràcleto" nga greqishtja "Paràcletos" nga "paracallein", "i quajtur afër", në latinisht "ad vocatus", "avokat, ai që mbron”.
Rabinet thoshnin: “… që kur dilni para Zotit, keni nevojë për avokat” dhe thanë edhe: “Kush është ky avokat që me siguri do të të mbrojë mirë... janë veprat e mira që ke bërë. Zoti nuk mund të bëjë asgjë, nuk mund të të akuzojë nëse ke këtë avokat: veprat e mira”.
Epo, ne nuk kemi nevojë për këtë avokat, sepse Zoti nuk është kurrë kundër nesh, ai është gjithmonë në anën tonë.
Atëherë, çfarë lloj avokati është Shpirti? Nga kush na mbron?
Jo nga Zoti, ai na mbron nga armiku i vërtetë, nga forca e së keqes që është brenda nesh dhe që mund të na çnjerëzojë.
Shpirti është jeta e re që e redukton instinktin e keq; avokati, Shpirti, na mbron nga marrëzitë e kësaj bote, që janë shumë agresive, sepse ndiqen nga të gjithë, që predikohen nga masmedia, revistat, programe-mbeturina, telenovela…
Në fakt, një nga sprovat më të vështira për besimtarin është ajo e të ndjerit vetëm në mes të një bote pagane që arsyeton dhe vepron me kritere shumë të ndryshme nga parimet e Ungjillit.
Nëse predikojmë falje, butësi, dëlirësi, heqje dorë, vetëkontroll, shërbim, dashuri të lirë edhe ndaj armiqve... këto sjellje konsiderohen të çuditshme, të pakuptueshme. Për këtë kemi nevojë për një mbrojtës!
Në këtë situatë konfuza që mund të përjetojë besimtari, Parakleti është pranë jush dhe ju mbron nga logjika e botës, nga mënyra e të menduarit që të gjithë e konsiderojnë të mençur, atë mënyrë të menduari që ju thotë "shijoni jetën, bëni atë që ju pëlqen juve”. Parakleti është afër për t'ju mbrojtur.
Pastaj, emri i dytë:
"Shpirti i së vërtetës që buron nga Ati".
Çfarë do të thotë "Shpirti i së vërtetës"?
Çfarë të pengon të thuash gënjeshtra?
Gënjeshtrat nuk kanë të bëjnë me këtë,
nuk duhen thënë natyrshëm.

"E vërteta", çfarë do të thotë në Bibël?
Kjo nënkuptohet edhe kur themi: “një lule e vërtetë”, do të thotë se nuk është plastike; kur themi "një prift i vërtetë", jo sepse ai vesh një uniformë, por sepse jeta e tij përputhet me atë që presim nga një prift.
Shpirti është një jetë e re dhe kur ne e kënaqim atë, ne e lëmë veten të udhëhiqemi nga kjo jetë e re, ne bëhemi njerëz të vërtetë, domethënë fëmijë autentikë të Perëndisë.
Dhe atëherë ky "Shpirt i së vërtetës" do të dëshmojë për Jezusin!
Sa bukur të kesh këtë përvojë të dëshmisë së Shpirtit që të gjithë ne mund ta bëjmë dhe është e mrekullueshme!
Kur dëshmon Shpirti për Jezusin?
Kur dëgjojmë një zë brenda nesh që na thotë: "Jezusi ka të drejtë".
Dëgjojmë shumë zëra përreth nesh, shumë sugjerime dhe më pas zërin brenda që thotë: “Ja, Jezusi ka të drejtë”...ky është Shpirti.
Kur sodis fytyrën e Zotit që shkëlqen në fytyrën e Jezusit, Zotit të dashurisë dhe vetëm dashurisë, atëherë ndoshta dëgjon fjalët e tjera për Zotin, por ka një zë brenda teje që të thotë: "Shiko, fjalët e vërteta, si edhe imazhet e vërteta janë ato që shpallen nga Jezusi”.
Kur dëgjon një zë të brendshëm që të thotë:
“Praktikoje dashurinë e pakushtëzuar që ju tregoi Jezusi”…është Shpirti që po ju flet dhe dëshmon se Jezusi ka të drejtë.
Kur dëgjon një zë që të thotë: "Jezusi ka të drejtë, kur thotë se madhështia e vërtetë e njeriut nuk qëndron në grumbullimin e të mirave tokësore, por në ndarjen, në shkëmbimin e tyre, në shërbimin me dashuri, në dhënien e jetës për të tjerët si bëri Jezusi. “…kur e dëgjon këtë zë, është dëshmia e Shpirtit!
Është gjithashtu e rëndësishme të kuptojmë që një njohuri e jashtme e Jezusit, ajo që mësojmë në Ungjill, nuk është e mjaftueshme; që dikush të jetë në gjendje t'i përmbahet propozimit të Ungjillit, nevojitet një forcë e brendshme, domethënë një dëshmi që jo vetëm të thotë se Fjala e Jezusit është e vërtetë, por që më pas të shtyn t'i përmbahesh kësaj Fjaleje.
Është zëri i Shpirtit që të siguron: “Ki besim në Jezusin, Ai ka të drejtë”.
Ky zë i brendshëm shpërndan të gjitha dyshimet, të gjitha kundërshtimet dhe jep qetësi.
Kur ata që ndjekin jetën e kësaj bote mund të tallen edhe me ju, ju e kuptoni, ata ndjekin kritere të tjera, ju i respektoni ata, por Shpirti ju thotë: "Besojini propozimit të Krishtit"
Dhe më pas ai vazhdon: “Dëshmoni edhe ju për mua, sepse keni qenë me mua që në fillim”.
Një katekist, apo edhe një prift, mund të flasë për Jezusin, ashtu siç flasin mësuesit e historisë në shkollë për Cezarin apo Napoleonin, thonë gjërat e duhura, por nuk përfshihen në jetën e këtyre personazheve, flasin për Cezarin apo Napoleonin..." janë personazhe që nuk më shqetësojnë, nuk më prekin, them gjëra të vërteta”.
Katekisti dhe prifti të dashuruar me Jezusin nuk flasin kështu sepse kanë vënë jetën e tyre në këtë dashuri dhe prandaj kur flasin për Jezusin, jo si kur flasin për Cezarin, i shihni sytë e tyre që shkëlqejnë, sepse Jezusi e ka dhënë kuptim jetës së tyre.
Jezusi u thotë dishepujve të tij?
“Pres dëshminë tënde, kushdo që të dëgjon të flasësh për mua, duhet të kuptojë që je i dashuruar, se je i bindur, që po e japësh jetën me propozimin tim dhe je i lumtur... dhe kjo duhet të ndodhë që në fillim sepse ti më ke njohur që kur jam paraqitur në jetën publike, e kam bërë veten të parë, të kam treguar fytyrën e vërtetë të Zotit, fytyrën e njeriut të suksesshëm dhe më ke parë që në fillim. Ti më njeh mirë: duke të parë ty, njerëzit duhet të më shohin mua. Kjo është dëshmia që pres”.
Dhe tani le të dëgjojmë se çfarë do të bëjë Shpirti në kishë:
“16,12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën.
Ai s’do të flasë prej vetvetes,
por do të flasë çka të dëgjojë
dhe do t’ju zbulojë të ardhmen”.
"Kam ende shumë gjëra për t'ju thënë," u tha Jezusi dishepujve të tij gjatë Darkës së Fundit dhe interpretimi më i menjëhershëm i këtyre fjalëve të tij është se gjatë tre viteve të jetës së tij publike, ai nuk ishte në gjendje të komunikonte të gjithë të vërtetën për Zotin dhe për njeriun që kishte ardhur të sillte në botë... mungesë kohe, pra, sepse po shkon drejt një vdekjeje të parakohshme.
Nuk është kështu, në fakt ai menjëherë shton:
"Arsyeja që nuk mund t'ju prezantoj me të gjithë të vërtetën është se ju s’mund t’i kuptoni".
Bëhet fjalë për humbjen e tij, dështimin e tij të dukshëm, është e pamundur që dishepujt ta kuptojnë këtë para Pashkëve, vdekja e Jezusit të dënuar si heretik, si blasfemues, do të ishte një argument shumë i rëndë për forcat e tyre të dobëta.
“Kush do t'i ndihmojë ata që të mund të kuptojnë këtë të vërtetë?”
Thotë Jezusi: “Do të jetë Shpirti”.
“E vërteta me të cilën Ai do t'ju prezantojë, do të jetë kjo: t'ju bëjë të kuptoni se njeriu i suksesshëm sipas Zotit është ai që do, ai që jep jetë”.
Jezusi nuk do ta shpjegojë këtë, kuptimi i pasionit të tij për dashurinë do të kuptohet pas Pashkëve me ndihmën e Shpirtit, i cili nuk do të ketë për detyrë të integrojë atë që tha dhe bëri Jezusi, por të dëshmojë se Ai ka të drejtë.
Si e prezanton ai këtë të vërtetë?
Nuk do të mjaftonte që ne të kuptonim se Jezusi është një person i jashtëzakonshëm, se nuk mund të mos e admirojmë jetën e tij, atëherë duhet të kemi forcën t'i përmbahemi kësaj të vërtete, duke e ndjekur atë.
Ne e kuptojmë, Shpirti bën të kuptojmë se sa e mrekullueshme është kjo jetë e Jezusit, por atëherë na duhet forca që t'i përmbahemi Atij, për të dhënë një shembull: diçka e ngjashme me rënien në dashuri ndodh, sepse është të biesh në dashuri kur i përmbahemi Krishti.
Një vajzë takon një djalë të ri, mund të dijë gjithçka për të, madje mund ta admirojë atë, por derisa të ndizet pasioni i dashurisë që e shtyn atë të lidhë jetën e saj me të tijën, është pak e dobishme të dish gjithçka për atë djalë të ri.
E njëjta gjë ndodh me Jezusin, ne mund të dimë gjithçka që na thotë Ungjilli, mund të na thotë edhe Shpirti dhe të na bëjë të kuptojmë se është e bukur, se Ai ka të drejtë, por atëherë jeta jonë duhet t'i përmbahet dhe t'i përshtatet propozimit të tij, për të bashkuar jetën tonë me të tijën në një takim bashkëshortor dhe ky impuls na vendoset edhe nga Shpirti.
Kjo është ajo që Jezusi na thotë: “Do të jetë Shpirti, pas Pashkëve, ai që do t'ju prezantojë dhe do të nxisë brenda jush këtë dashuri për zgjedhjen e njeriut që ju propozova.

Atëherë Shpirti nuk do të flasë vetë, domethënë nuk do të shtojë asgjë, por do të thotë gjithçka që ka dëgjuar, domethënë do të përsërisë atë që ju thashë dhe do t'ju shpallë gjërat që do të vijnë".
Çfarë do të thotë ai?
Që Shpirti të na shpall gjërat e ardhshme, domethënë, a do të na bëjë të aftë të jemi magjistarë, falltarë që parashikojnë të ardhmen? Asnjë nga këto.
Nëse e kërkojmë rrënjën e sëmundjes së botës bashkëkohore, e gjejmë në mungesën e shikimit drejt së ardhmes, në mospasjen e një qëllimi të qartë, një arsyeje për jetën dhe kur shikojmë përpara dhe nuk shohim asgjë, nuk jemi stimuluar për planifikim, jemi të demotivuar, mungon qëllimi që na nxit të përkushtohemi.
E dëgjojmë shpesh, kur prindërit gjejnë një fëmijë që është 35 - 38 vjeç dhe ende endet nëpër shtëpi, e pyesin: "Kur do të vendosësh?"
Ai përgjigjet: “Po pse duhet të krijoj familje? Më së shumti do të jetoj së bashku"
Kjo është mungesa e një të ardhmeje, e një qëllimi, e një arsyeje.
Është Shpirti që e mbush të ardhmen me kuptim, ai të shpall gjërat e së ardhmes, ai të shpall kuptimin që ka jeta e një njeriu në botë, është Ai që sugjeron vlerat e larta që u mishëruan në Jezusin e Nazaretit, është Ai që na bën të kuptojmë se jeta ka kuptim kur jetohet si e tija.

Këtu është e ardhmja që tregon Shpirti: do të tregojë se si përfundojnë gjërat, cili është kuptimi i një jete të suksesshme dhe sërish do të jetë Shpirti që do t'ju bëjë të kuptoni se si yje të caktuar që duket se i japin kuptim jetës së njerëzve, pastaj në të vërtetë bëhen yjet që gjuanin.
Ai do t'ju bëjë të kuptojmë se ylli i vërtetë është Jezusi i Nazaretit, ai që i jep kuptim, orientim jetës tonë; ai do t'ju bëjë të kuptojmë, për shembull, se Jezusi ka të drejtë kur thotë: "E njëmend, çka i vlen njeriut të fitojë mbarë botën, nëse e humb jetën e vet. Çka mund të japë njeriu si këmbim për jetën e vet?” (Mk. 8, 36-37).
Në doganë, ne e dimë, çdo gjë sekuestrohet përveç dashurisë që është dhënë. Shpirti do t'ju bëjë të kuptoni se Jezusi ka të drejtë dhe do t'ju japë forcën t'i përmbaheni kësaj të vërtete.
Kështu thotë Jezusi: “Nuk jam unë ai që do të bëj të kuptoni këtë para Pashkëve, ju nuk do ta mbani barrën, por Shpirti do t'ju mësojë këtë të vërtetë dhe do t'ju shpëtojë jetën”.
Me një fjalë, është Shpirti që na nxjerr nga moskuptimi i ekzistencës sonë që është kaq i përhapur në botën tonë.
Dhe tani vjen pjesa e fjalimit në të cilën Jezusi shpjegon se si do ta zbatojë Shpirtin:
14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’” (v. 16,14-15).


"Shpirti do të më përlëvdojë"
Çfarë është kjo lavdi që Shpirti do të tregojë tani e pranishme në Jezusin?
Tani vjen momenti në të cilin ne përfshihemi në këtë lavdërim të Jezusit.
Çfarë është lavdia para së gjithash?
Në hebraisht "lavdi" thuhet "kavod" që do të thotë peshë, qëndrueshmëri... është sikur kokrra e grurit të jetë e qëndrueshme dhe byku të fshihet, që është "lavdi", asgjë nuk mbetet nga kotësia; ajo që njerëzit kërkojnë, duartrokitje, sukses, kënaqësi, përkulje, nderime... ishte lavdia që kërkonin krerët e priftërinjve, skribët, thotë Jezusi:
“Po si mund të besoni ju,
ju që kërkoni lavdi prej njëri‑tjetrit,
e nuk e kërkoni lavdinë
që vjen prej Një Hyji të vetëm? (Gj. 5,44)!”
Ky lavdërim i Jezusit është dhënë nga Shpirti!
Është Shpirti që ju tregon se lavdia e vërtetë që duhet të kërkoni është ajo e dhuratës së jetës për dashurinë, është Ai që ju bën të kuptoni dhe më pas ju jep forcën t'i përmbaheni këtij propozimi të Jezusit.
Jezusi e përlëvdoi Atin. Çfarë do të thotë?
Se Ai ishte zbulimi i përsosur i fytyrës së Atit që është dashuri dhe vetëm dashuri. Kjo lavdi shkëlqeu në mënyrë të përsosur, veçanërisht në dhuratën e jetës në Kalvar; Kalvari për njerëzit ishte errësimi i lavdisë, megjithatë, Shpirti ju zbulon se lavdia e Atit ka shkëlqyer në këtë dhuratë të jetës.

Dhe çfarë bën Shpirti tani?
Ai tregon lavdinë e Jezusit në dishepujt që e lanë veten të preken nga ky Shpirt dhe t'i përmbahen propozimit të Jezusit; prandaj bashkësia e dishepujve nuk ekziston për të transmetuar një doktrinë të re, por për ta bërë personin e Jezusit të pranishëm në jetën e tyre, dashurinë e tij të pakushtëzuar që arrin edhe te armiku.
Këtu është Shpirti atëherë që merr nga ajo që është Jezusi dhe na e shpall atë, ne këmbëngulim në këtë njoftim, në këtë zë të Shpirtit që na flet.
Nëse Shpirti na flet, na sugjeron, na dëshmon... ne duhet të dimë të dëgjojmë dhe çfarë emri mund të ketë ky dëgjim i Shpirtit?
Lutje!
Nëse i pyesnim të krishterët: kujt i luteni?
Kur duhet të bësh zgjedhje në jetë, ke probleme... me kë dialogon, me kë hyn në lutje?
Në të kaluarën, besoj se do të na ishin përgjigjur me ndonjë shenjtër, sot ka gjithnjë e më shumë të krishterë që përgjigjen: "dialog me Atin në qiell, dua të di se çfarë mendon ai për zgjedhjet që bëj dhe për jetën time. ; Unë dua të dëgjoj sugjerimet e tij, jo ato të njerëzve".
Kjo është lutja drejtuar Atit: ata i luten edhe Jezusit dhe besoj se janë të paktë ata që i luten Shpirtit.
T'i lutesh Shpirtit do të thotë të hysh në dialog me këtë hyjnore që është brenda nesh, me këtë bir hyjnor, këtë dashuri që na është dhënë, e cila na sugjeron të gjitha zgjedhjet që duhet të bëjmë.
Këtu është zëri i Shpirtit, i cili duhet të dëgjohet nëse duam të prekemi, siç u nxit Jezusi, nga Shpirti.
Për të dëgjuar këtë zë është e nevojshme të heshtësh, sepse ka shumë zëra që dëgjojmë, shumë herë jemi të trullosur nga këta zëra të botës; nëse kalojmë orë të tëra duke parë telenovela, programe plehrash, talk show ku të gjithë bërtasin, apo harxhojmë orë të tëra në thashetheme... të gjithë këta zëra bërtasin propozimet e tyre të lavdishme.
Nëse habitemi nga këto zëra, përfundojmë duke i akorduar mendimet tona, zgjedhjet tona me këto propozime... duhet t'i mbyllim gojën këtyre zërave që sigurisht nuk të sugjerojnë të dhurosh jetën tënde, nëse ndonjë gjë të thonë ta shijosh.

Çfarë bën Shpirti nëse e dëgjojmë në heshtje?
Ai nuk na përsërit atë që tha Jezusi, ne e dinim tashmë këtë, por ai e bën atë të depërtojë në zemrat tona dhe na jep forcën t'i përmbahemi propozimit që bën Jezusi.
Kur e dëgjojmë këtë Shpirt dhe e lëmë veten të udhëhiqemi, Jezusi lavdërohet... për çfarë arsye?
Për shkak se njerëzit shohin tek ne fytyrën e Jezusit të Nazaretit, teksa Ai përlëvdoi Atin me personin e tij, sot ne jemi thirrur të lejojmë veten të udhëhiqemi nga zëri i Shpirtit për t'i dhënë lavdi Jezusit!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

FESTA E TRINISË SË SHENJTE VITI B.

MË 26-5-2024.


LEXIMI I PARË: Dt, 4, 32-34.39-40

32 “Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje, që prej ditës kur Zoti e krijoi njeriun përmbi tokë,
shqyrto prej një skaji të rruzullit në tjetrin: A ka ndodhur ndonjë gjë kaq e madhe?
A është dëgjuar një gjë e tillë?
33 A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit,
siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë?
34 Ose, a ka sprovuar ndonjë herë Hyji të hyjë
e të marrë për vete një komb në mes të një populli tjetër
me provë, me shenja e me mrekulli, me luftë, me dorë të fortë, me krah të ngritur e me tmerr të madh siç i bëri të gjitha këto
ndër sytë tuaj për ju Zoti, Hyji juaj, në Egjipt?!...
39 Mirë, pra, dije sot dhe thadroje thellë në zemrën tënde
se Zoti është Hyj lart në qiell e poshtë mbi tokë ‑ e tjetër nuk ka!
40 Mbaji urdhërimet e tija dhe ligjet e tija që unë po t’i jap sot,
që të jesh mirë ti dhe bijtë e tu pas teje
e të qëndrosh për një kohë të gjatë mbi tokën që Zoti, Hyji yt, do të ta japë”.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


NJË ZBULIM PROGRESIV.

Ne jemi duke e lexuar këtë tekst për festën e Trinisë, por ndërsa bëhet fjalë për Perëndinë, Zotin dhe gjithçka që ai ka bërë për popullin e tij, ne nuk e kemi dëgjuar fjalën "Trini"; thjesht sepse, kur u shkrua libri i Ligjit të përtërirë, nuk kishte akoma arritur momenti që të zbulohet ky mister. Zbulimi i misterit të Trinisë do të jetë hapi i fundit të zbulesës së Zotit për popullin e tij. Në ditët e Librit të Ligjit të Përtërirë dhe në të gjithë Besëlidhjen e Vjetër, shqetësimi i parë ishte çlirimi i njerëzve nga politeizmi. Sepse, në fillim të historisë së Izraelit, kur Zoti e zgjodhi Popullin e tij për t'u zbuluar Vetë njerëzimit, njerëzit e Lindjes së Mesme ishin politeistë; në këtë kontekst, ishte e pamundur që njeriu të dëgjonte mesazhin e dyfishtë: Zoti është një dhe ai është në tre persona. Hapi i parë në mësimin e Zotit ishte, pra, të zbulohej Vetja e tij, së pari si Një Zot i Vetëm (dhe ky është objekti i Besëlidhjes së Vjetër); faza e dytë do të jetë tema e Besëlidhjes së Re: ky Zot unik nuk është i vetmuar, ai është një bashkim dashurie midis tre personave.
Le t'i kthehemi këtij teksti nga Libri i Ligjit të Përtërirë. Ka këtu, në disa rreshta, të gjithë katekizmin e popullit të Izraelit; prandaj jemi në fazën e parë të pedagogjisë së Zotit; autori i frymëzuar insiston: "Mirë, pra, dije sot dhe thadroje thellë në zemrën tënde se Zoti është Hyj lart në qiell e poshtë mbi tokë ‑ e tjetër nuk ka!" (v. 39) Nënkuptohet se nuk ka perëndi të qiellit dhe të detit, dhe të ushtrive dhe të pjellorisë ... Vetëm Zoti është Zot.
Çuditërisht, në këtë katekizëm, nuk ka asnjë përkufizim i Zotit, as përshkrim i Zotit; nga ana tjetër, ekziston një numërim, i mahnitur prej kohësh, i veprave të Zotit për njerëzimin dhe më pas për Popullin e tij të Zgjedhur. Zoti e krijoi njerëzimin ("“Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje, që prej ditës kur Zoti e krijoi njeriun përmbi tokë, shqyrto prej një skaji të rruzullit në tjetrin: A ka ndodhur ndonjë gjë kaq e madhe?" (v. 32). Zoti i foli popullit të tij (" A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit, siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë?" (v. 32). Bëhet fjalë për Sinain), Zoti e zgjodhi këtë popull dhe e liroi (" Ose, a ka sprovuar ndonjë herë Hyji të hyjë e të marrë për vete një komb në mes të një populli tjetër me provë, me shenja e me mrekulli, me luftë, me dorë të fortë, me krah të ngritur e me tmerr të madh siç i bëri të gjitha këto ndër sytë tuaj për ju Zoti, Hyji juaj, në Egjipt?!" (v. 34). Zoti i dha urdhërimet si një recetë për lumturinë për të gjithë (" Mbaji urdhërimet e tija dhe ligjet e tija që unë po t’i jap sot, që të jesh mirë ti dhe bijtë e tu pas teje e të qëndrosh për një kohë të gjatë mbi tokën që Zoti, Hyji yt, do të ta japë" (v. 40), dhe më në fund Zoti i dha popullit të tij tokën e tij.


NJË ZOT I PAPRITUR.

Unë fola me habi: “Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje... A ka ndodhur diçka kaq e madhe, a është përjetuar ndonjëherë diçka e tillë?" (v. 32).
Kjo është njohja e Populli të Zgjedhur, të vetëdijshëm se është zgjedhur pa ndonjë meritë nga ana e tij.
Ekziston gjithashtu dhe mbi të gjitha befasia, habia, në këtë zbulim të një Zoti kaq të papritur, kaq të ndryshëm nga çdo gjë që mund të imagjinohej! Një Zot krijues, është e lehtë të imagjinohet, por një Zot që zbulon veten e tij, një Zot që zgjedh një komb, që vjen ta "marrë" atë, për ta dalluar, kush është i interesuar për të, i cili ndërhyn për të në shumë raste., që i jep një tokë, e cila i zbulon sekretet e lumturisë dhe jetës ...
Mund të imagjinohet spontanisht një Zot i fuqishëm, ai që ne e quajmë "Elohim"; por këtu zbulohet një Zot shumë më i mrekullueshëm: ose më mirë, nuk kemi zbuluar asgjë, është Zoti ai që e ka zbuluar veten e tij ... Vetëm Zoti mund të flasë në mënyrë të vlefshme për Zotin. Na duhet Zbulesa! Dhe Perëndia nuk e zbuloi veten si Elohim, Perëndia i fuqishëm, por si Zoti, Perëndia i Pranishëm. Emri i famshëm i Zotit, i zbuluar Moisiut, ky emër me katër shkronja "YHVH" që nuk shqiptohet kurrë, saktësisht thotë Prania e përhershme e Zotit me popullin e tij, dje, sot dhe nesër.
Kjo prani e përhershme e Zotit me popullin e tij, do të mbetet për t'u zbuluar se nuk është e rezervuar për Izraelin, sepse Zoti është Perëndia i të gjithë njerëzve; përsëri atje, është e nevojshme të deshifrojmë pedagogjinë e Zotit; në një kontekst historik, ku secili popull, për të vendosur vendin e tij në diell, beson se ka zotin e tij që lufton për të dhe me të, asnjë popull në botë, dhe as populli hebre, nuk mund të kishte konsideruar një Zot që do të kishte qenë për të pa marrë anën kundër të gjithë të tjerëve.
Pastaj, dalëngadalë, Populli do të zbulojë se është zgjedhur, jo për tu shkaktuar dëm të tjerëve, por për shërbim të të gjithë të tjerëve. Siç thotë André Chouraqui: "Njerëzit e Aleancës janë të destinuar të bëhen instrumenti i ardhshëm i Aleancës së popujve".

Libri i Ligjit të Përtërirë që po lexojmë sot është tashmë një libër i vonë i Biblës dhe fillon mirë këtë fazë të Zbulesës: në të njëjtën kohë Izraeli është Populli i Zgjedhur ("A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit, siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë?" (v. 33). Dhe në të njëjtën kohë Zoti është Zoti i të gjithë popujve, pasi ai është i vetmi Zot.
«Mirë, pra, dije sot dhe thadroje thellë në zemrën tënde se Zoti është Hyj lart në qiell e poshtë mbi tokë ‑ e tjetër nuk ka" (v. 39).