Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

F.A. JAVA E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B

MË 21-4-2024.


BARIU QË E JEP JETËN E VET.

Nuk është për t'u habitur që, edhe në kohë krize fetare, shumica e njerëzve vazhdojnë të besojnë në Zot, por, kur verifikojmë identitetin e këtij Zoti, shpesh vërejmë se ai është shumë i ndryshëm nga ai që u shfaq në Jezusin. Ai është një Zot që i përshtatet drejtësisë së njeriut, shpërblen dhe ndëshkon në bazë të meritave, kënaqet në adhurim, u jep bekime adhuruesve të tij, ndalon tradhtinë bashkëshortore, por miraton grumbullimin e të mirave të kësaj bote dhe menaxhimin e lire të tyre, madje me të vërtetë, ndonjëherë bëhet partner në këtë punë. Ai është një Zot që lejon vrasjen në vetëmbrojtje dhe mbi të gjitha është i madh, i pafund, i gjithëfuqishëm, i aftë për t’u respektuar.
Ky Zot, kaq i arsyeshëm, ka gjetur pranim edhe në disa katekizma katolike dhe nuk është i vështirë për t'u pranuar.
Megjithatë, një ditë, në Jezusin, Zoti i vërtetë u paraqit njerëzve si krejtësisht ndryshe: ai frekuentonte mëkatarët dhe ishte me të përjashtuarit, e lejoi veten të pështyhej në fytyrë pa reaguar, ai i donte ata që e gozhduan në kryq, ai nuk ishte as i gjithëfuqishëm dhe as i pafund. Përballë këtij Zot të dobët, të paaftë për të mbrojtur veten, besimi i të gjithëve u lëkund dhe Pjetri, kur betoi se nuk e njihte (Mk 14,71), foli - besoj - në emër të shumicës së madhe të të krishterëve.
Të besosh në një Zot si ky është e vështirë: do të thotë të vendosësh lavdinë e vetvetes duke e bërë veten të vogël nga dashuria.
Do të më duhet të kaloj nëpër lugina të errëta, por nuk kam frikë. Unë i besoj bariut që më udhëzon.
“Po edhe në kalofsha nëpër luginën e hijes së vdekjes,
s’trembem nga e keqja
sepse ti je me mua:
thupra jote dhe kërraba
për mua janë ngushëllim” (Ps. 23,4).

LEXIMII I PARË: Vap.At 4,8-12.


8 Atëherë Pjetri, plot me Shpirt Shenjt, u tha:
“Kryetarë të popullit dhe pleq! 9 Pasi ju sot po na merrni në gjykim për një vepër të mirë që ia bëmë një të sëmuri e po na pyesni si ky njeri u shërua; 10 le ta dijë secili prej jush dhe mbarë populli i Izraelit: ky njeri qëndron para jush shëndosh në saje të Emrit të Jezu Krishtit Nazarenas, që ju e kryqëzuat, por që Hyji e ngjalli prej së vdekuri. 11 Jezusi është
‘guri që ju, ndërtues,
e qitët jashtë përdorimit,
por që u bë gur i këndit,’
12 e vetëm nëpër Të fitohet shëlbimi. Sepse, për të vërtetë, s’ka asnjë person tjetër nën këtë kupë qielli që Hyji ua dha njerëzve me anën e të cilit do të mund të shëlbohemi”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Ja një fjalim i ri nga Pjetri: është i treti nga tetë që i atribuohen atij në librin e Veprave. Ajo u prononcua menjëherë pas asaj që na u propozua të dielën e kaluar. Konteksti në të cilin duhet vendosur është i njëjtë: Pjetri dhe Gjoni ishin kujdesur për një të gjymtuar që nga lindja në derën "e bukur" të tempullit dhe, para njerëzve të habitur, kishin deklaruar:
"Dhe në saje të fesë në Emrin e Jezusit, pikërisht Emri i Jezusit i dha forcë këtij njeriu që ju e njihni e po e shihni. Feja në Të ia ktheu shëndetin e plotë këtij njeriu në sy të të gjithë juvei” (Vap. 3,16).
Ata ende po flisnin kur erdhën krerët: “Ndërsa ata ende po i flisnin popullit, iu afruan disa priftërinj, kryetari i rojës së Tempullit dhe disa saducenj 2 të hidhëruar pse e mësonin dhe pse, në shembullin e Jezusit ‑ shpallnin ngjalljen e të vdekurve. 3 I kapën dhe i futën në burg deri të nesërmen, sepse ishte bërë natë. 4 Ndërkaq, shumë prej atyre që dëgjuan fjalën e tyre, besuan dhe numri i burrave që besuan shkoi në [rreth] pesë mijë vetë.5 Të nesërmen në Jerusalem u bashkuan në kuvend krerët, priftërinjtë dhe skribët 6 e me ta edhe kryeprifti Ana e Kajfa, Gjoni, Aleksandri dhe të gjithë anëtarët e familjeve të kryepriftërinjve]. 7 Ata i sollën apostujt në mes dhe i pyetën: “Me çfarë pushteti dhe në emër të kujt e bëtë këtë gjë?” të acaruar sepse po mësonin njerëzit dhe po shpallnin në Jezusin ringjalljen nga të vdekurit. I arrestuan dhe i çuan në burg”. Të nesërmen i çuan në gjykatë dhe i pyetën: “Me çfarë pushteti dhe në emër të kujt e bëtë këtë?” (Vap. 4,1-7).
Leximi fillon me përgjigjen e Pjetrit ndaj pyetjes që i bënë krerët e popullit. Shërimi – deklaron ai –“u krye në emër të Jezusit që ju e kryqëzuat dhe që Perëndia e ngjalli prej së vdekurish” (“ 8 Atëherë Pjetri, plot me Shpirt Shenjt, u tha: “Kryetarë të popullit dhe pleq! 9 Pasi ju sot po na merrni në gjykim për një vepër të mirë që ia bëmë një të sëmuri e po na pyesni si ky njeri u shërua; 10 le ta dijë secili prej jush dhe mbarë populli i Izraelit: ky njeri qëndron para jush shëndosh në saje të Emrit të Jezu Krishtit Nazarenas, që ju e kryqëzuat, por që Hyji e ngjalli prej së vdekuri” (v. 8-10).
Në qendër të fjalimit (v. 11) është citimi nga psalmi 118,2:
"Guri i hedhur poshtë nga ju, ndërtues,
u bë guri i qoshes".
Pjetri e interpreton atë si një shëmbëlltyrë të asaj që i ndodhi Jezusit dhe, edhe një herë, në mënyrë efektive kundërshton punën e njerëzve me veprimin e Perëndisë. Ai i krahason anëtarët e Sinedrit me ndërtuesit që, pasi gjetën një gur të fortë në duart e tyre, nuk e futën në planet e tyre, nga frika se do të destabilizonte të gjithë “ndërtesën” e tyre, e nuk e pranuan dhe e hodhën. Hyji, i cili në vend të kësaj e konsideroi atë jashtëzakonisht të çmuar, shkoi ta rimarrë dhe e vendosi si themelin e ndërtimit të tij të ri.
Guri është Jezusi, me risinë e mesazhit të tij. Ai e prishi rendin e vendosur, vuri në rrezik “vendin e shenjtë dhe kombin” (Gj 11,48). Nuk ishte e tolerueshme që ai, një laik, pa autoritet, të vazhdonte të përfaqësonte një kërcënim për institucionin fetar. Duke iu drejtuar kolegëve të tij, Kajfa, në mënyrë shumë logjike, përfundoi: “Ju s’po dini asgjë! Nuk mendoni se është më mirë për ju të vdesë vetëm një njeri, se të mbarojë krejt populli!” (Gj. 11,49-50).
Perëndia mendoi ndryshe nga ata që pretendonin të drejtën për ta përfaqësuar atë dhe për të folur në emrin e tij në tokë. Për Zotin, Jezusi ishte shërbëtori besnik dhe, për këtë arsye, ditën e Pashkëve shkoi ta merrte nga varri, e përlëvdoi dhe e vendosi si themelin e tempullit të ri.
Duke përfunduar fjalimin e tij, Pjetri thotë se në asnjë emër tjetër ka shpëtim. Jezusi është i vetmi shpëtimtar. Vetëm ata që e ndërtojnë jetën e tyre mbi të dhe mbi fjalën e tij mund të jenë të sigurt se do të ndërtojnë mbi një themel të fortë dhe nuk do të kenë frikë se ardhja e doktrinave të reja, feve të reja, ideologjive të reja, humanizmave të rinj, zbulimeve të reja shkencore mund të zbulojnë një ditë disa brishtësi.

LEXIMI I DYTË:1 Gv 3,1-2.

1 Shikoni ç’dashuri të madhe na dhuroi Ati sa që quhemi bijtë e Hyjit edhe jemi! Bota nuk na njeh sepse nuk e njeh Atë. 2 Të dashur, tani jemi fëmijët e Hyjit, por çka do të jemi ende nuk u zbulua. Kaq dimë: kur të shfaqet do të bëhemi të ngjashëm me Të, sepse do ta shohim ashtu siç është.

LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Jeta e Zotit që i krishteri merr në pagëzim, është një realitet shpirtëror misterioz. Duke folur me Nikodemin, Jezusi e krahasoi atë me erën që askush nuk e di se nga vjen apo ku shkon; por ekziston dhe prania e tij nuk kalon pa u vënë re, sepse prodhon efekte të paqarta që mund t'i shohin të gjithë, por nuk janë të dukshme me sy (Gj. 3,8).
Pohimi i parë që na propozohet me leximin e sotëm, është një përkujtim i dhuratës së kësaj jete hyjnore që jepet falas e që teologet e quan hirin shenjtërues. Fjala e Zotit është gjithmonë efektive: nëse ai e quan dikë bir i tij, ai bëhet vërtet i tillë.
Birëria nënkupton, në gjuhën biblike, pjesëmarrje në jetën e atij që është burimi i saj. “Adami kishte njëqind e tridhjetë vjet kur i lindi djali që i përngjante krejt atij me fytyrë ‑ të cilin e quajti Set” (Zn. 5,3).
Set, i cili kishte marrë jetë nga Adami, ishte i ngjashëm me të atin, ai kishte tiparet e tij të ngulitura mbi të. Kështu i krishteri është, në botë, një prani e hyjnores dhe, si çdo fëmijë, riprodhon tiparet e Atit. Kjo është arsyeja pse ai që nuk e njeh Zotin, nuk mund ta dijë as se kush është krijuar prej tij. Prandaj, nuk është për t'u habitur që i krishteri nuk kuptohet nga ata që nuk besojnë në Zotin.
Megjithatë, gjendja aktuale nuk është përfundimtare. Një vello, e krijuar nga fakti se ne ende jetojmë në këtë botë, na pengon të kuptojmë se çfarë jemi në të vërtetë. Megjithatë, një ditë, mbulesa do të hiqet dhe ne do ta shohim Zotin ashtu siç është, atëherë do të kuptojmë gjithashtu se çfarë ishim tashmë sot (v. 2).
Kjo është e vetmja perspektivë e krishterë për ta konsideruar vdekjen: jo si fundin e jetës, por si fillimin e pjesës së dytë, më të mirën, atë në të cilën shërbëtorët e Perëndisë dhe të Qengjit "3 Në të do të jetë froni i Hyjit dhe i Qengjit dhe shërbëtorët e Hyjit do ta adhurojnë Hyjin 4 dhe do ta shikojnë fytyrën e tij. Emri i tij do të jetë në ballë të tyre. 5 Nuk do të ketë natë as drita e llambës më nuk do të duhet, as drita e diellit, sepse Zoti Hyj do të shndrisë mbi ta dhe ata do të mbretërojnë në shekuj të shekujve" (Zb. 22,3-5).

UNGJILLI: Gj. 10,11-18.


11 Unë jam Bariu i mirë.
Bariu i mirë e jep jetën e vet për delet.
12 Rrogëtari ‑ që s’është bari,
të cilit nuk i përkasin delet ‑
kur sheh se po vjen ujku
lë delet e ikën
‑ e ujku i rrëmben dhe i shpërndan:
13 është rrogëtar
dhe nuk shqetësohet për delet.
14 Unë jam Bariu i mirë:
i njoh të miat
dhe ato më njohin mua.
15 Sikurse Ati më njeh mua
dhe unë e njoh Atin
edhe jetën e jap për delet.
16 Kam edhe të tjera dele,
që nuk janë të kësaj vathe.
Edhe ato më duhet t’i bashkoj
dhe do ta dëgjojnë zërin tim,
do të bëhet një grigjë e vetme
e një Bari i vetëm.
17 Prandaj edhe më do Ati,
sepse e jap jetën time
që ta marr përsëri.
18 Askush nuk mund të ma marrë:
por unë e jap prej vetes.
Kam pushtet ta jap jetën
e kam pushtet ta kthej prapë atë.
Këtë urdhër e mora prej Atit tim”.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJA.

Edhe pasi u vendos në tokën e Kanaanit dhe u bë një popull fermerësh, Izraeli ka ruajtur gjithmonë një nostalgji të madhe për jetën nomade të barinjve dhe nuk ka hequr dorë kurrë nga rritja e deleve dhe e dhive. Mençuria e beduinit, i cili preferon kopenë e tij sesa xhevahiret dhe thesaret, shkëlqen në nxitjen e librit të Fjalëve të urta:
“23 Me vëmendje njihe gjendjen e bagëtive të tua,
me zemër kujdesohu për grigjat,
24 sepse pasuria nuk është e përhershme.
Pse, a thua se kurora trashëgohet brez pas brezi?
25 Mblidhet sana, del bari i gjelbër
e mblidhet tagjia prej bjeshkëve;
26 atëherë do të kesh qengjat për veshje
e kecat për të blerë arën
27 dhe s’do të të mungojë qumësht dhish për vete
as për ushqim të familjes e për shujtë të shërbëtoreve të tua” (Fu. 27,23-27).
Fakti i kalimit të shumë kohëve në vende të izoluara me kopenë nënkuptonte se midis bariut dhe deleve të tij ishte krijuar një marrëdhënie emocionale. Bariu thërriste çdo dele me emër dhe ajo e njihte zërin e tij. Rreziqet më të mëdha për kopenë përbënin kafshët e egra që, në kohët biblike, popullonin luginën e Jordanit: hienat dhe çakejtë, luanët dhe arinjtë, kundër të cilëve barinjtë ishin gati të luftonin, të armatosur me një hobe dhe një shkop të fortë, të bërë më të fortë nga copa stralli të mbërthyer në majen e tij.
Ky ishte realiteti social. Prandaj, nuk është për t'u habitur që imazhi i bariut përdoret shpesh në Bibël. Davidi thirret nga Perëndia nga "grigjat e deleve” për të kullotur izraelitët dhe
“70 Zgjodhi Davidin, shërbëtorin e vet,
e hoqi nga grigjat e deleve,
71 prej pas delesh nëna atë e mori
të kullotë Jakobin, popullin e vet,
Izraelin, trashëgimin e vet!
72 Ky i udhëhoqi me zemër të përsosur
dhe u priu me dorën e vet të vyer” (Ps. 78,70-72).
Mbretërit e Izraelit shpesh krahasohen me barinj të këqij, të cilët, në vend që të kullosin kopenë, ushqehen, shfrytëzojnë, shpërndajnë dhe vrasin (Ez. 34).
Zoti përshkruhet edhesi një vreshtar dhe bujk (Is. 27,3; Ps. 65), por, mbi të gjitha, si një bari që drejton, mbron dhe ushqen popullin e tij (Ps. 80. 2. 23),
"11 Si bariu e kullot grigjën e vet,
në dorë i merr qengjat,
n’përqafim i mbart;
i shikon me kujdes pëllejat” (Is 40:11).
Ai kujdeset për Izraelitet që janë çuar në rrënim nga sundimtarët e padenjë dhe premton:
“3 Po, unë vetë do ta bashkoj tepricën e grigjës sime nga të gjitha vendet, ku i pata flakur e do t’i kthej në kullotat e tyre: do të sillen mbarë e do të shumohen. 4 Unë vetë do t’u caktoj barinj që do t’i kullotin; më s’do të kenë frikë as nuk do të tremben, asnjë kokërr nuk do të mungojë ‑ është fjala e Zotit.
5 “Ja, po vijnë ditët
‑ është fjala e Zotit ‑
kur do t’ia ngre Davidit pinjollin e drejtë;
që do të mbretërojë si mbret i vërtetë
dhe do të jetë i urtë
e do të ushtrojë në vend
të drejtën e drejtësinë" (Jr 23,3-5).
Është shpallja e Mesisë që do të jetë një bari i vërtetë, një mbret sipas zemrës së Zotit.
Deklarata e Jezusit: "Unë jam bariu i mirë", me të cilin fillon pasazhi i sotëm i ungjillit, i referohet në mënyrë të qartë përmbushjes së kësaj profecie. Ai është bariu i dërguar nga Perëndia për t'u kujdesur për njerëzit që janë si një kope pa bari:
“34 Kur Jezusi doli nga barka, pa një turmë të madhe të popullit, iu dhimsën, sepse ishin porsi ‘delet pa bari’, e filloi t’u mësojë shumë gjëra” (Mk. 6,34).

Një shpjegim i parë i shtohet alegorisë:
“11 Unë jam Bariu i mirë.
Bariu i mirë e jep jetën e vet për delet” (v. 11).
Shëmbëlltyra e deleve të humbura, e thënë nga Mateu dhe Luka (Mt. 18,12-14; Luka 15,4-7) është ngulitur mirë në mendjen tonë dhe është e lehtë të lidhim imazhin e "bariut të mirë" me Jezusi që me ëmbëlsi dhe dhembshuri të pamasë kërkon ata që kanë bërë gabime në jetë.
Në Ungjillin e sotëm, megjithatë, "bariu i mirë" nuk është ai që përkëdhel me butësi delen e plagosur, por është luftëtari që me çmimin e jetës së tij përballet me këdo që rrezikon kopenë. Referenca nuk ka të bëjë me skenën bukolike të psalmit:
"2 Më pushon kullotave të gjelbra,
më prin në ujëra të qeta,
3 shpirtin ma përtërin.
Ai më prin shtigjeve të drejta
në saje të dashurisë së Emrit të vet” (Ps. 23,2-3),
por më tepër për figurën e Davidit, i cili, si i ri, u përball me luanin dhe ariun që mori largoi një dele: i ndoqi, i goditi dhe ua rrëmbeu gjahun nga goja:
“34 Por Davidi i tha Saulit: “Shërbëtori yt ruante grigjën e të atit dhe ndërkohë vinte luani ose ariu e prej grigjës merrte dashin. 35 Unë i ndiqja, i rrahja dhe ua nxirrja nga goja. Ata suleshin mbi mua e unë i kapja për turinjsh, ua përdridhja arrçin e i mbytja. 36 Me të vërtetë shërbëtori yt mbyti luan e ari. Le të jetë pra, edhe ky filiste i parrethprerë si një ndër ta, pasi ka pasur guxim të poshtërojë aradhet e ushtrisë së Hyjit të gjallë”. 37 Davidi shtoi: “Zoti që më shpëtoi prej kthetrave të luanit e të ariut, ai do të më shpëtojë prej duarve të këtij filisteu”. E Sauli i tha: “Shko e Zoti qoftë me ty” (1 Sam. 17, 34-37).
Është kjo karakteristikë e një njeriu të fortë dhe të patrembur që lufton kundër banditëve dhe bishave të egra që trajtohet në Ungjillin e sotëm për të paraqitur Jezusin.
Cilësimi "i mirë" nuk i referohet ndjenjave, nuk do të thotë i butë, i dashur, por "i vërtetë", "autentik", "guximtar". Jezusi është bariu i vërtetë sepse është i lidhur me aq pasion me delet e tij, saqë është gati të sakrifikojë jetën e tij për to.
Për t'i dhënë imazhit një rëndësi edhe më të madhe, Jezusi e krahason veten me figurën e mercenarit (v. 12-13).
Banorët e një fshati, duke mos qenë në gjendje të kullosnin delet dhe dhitë e tyre, iu drejtuan një punëtori me qira që kujdesej për kopetë e të gjithëve. Legjislacioni rigoroz vendosi detyrimet e tij: ai duhej të përballej me një ujk, dy qen, një kafshë të vogël, por ai mund të ikte nga një luan, një leopard, një ari ose një hajdut. Në kontratën e tij nuk kishte asnjë klauzolë që ai ishte i gatshëm të sakrifikonte jetën për delet. Ai nuk ndihej i lidhur emocionalisht me kopenë dhe, kur u përball me rrezikun, ia mbathte sapo e lejuan; nuk i interesonte fati i deleve, por rroga.
Përngjasimi i "bariut të mirë" nuk u drejtohet vetëm atyre që kryejnë shërbimin e kryesisë në kishë, por çdo të krishteri. Çdo dishepull duhet të ketë zemrën e një bariu të vërtetë, ai duhet të kultivojë bujarinë e pakushtëzuar të Mësuesit ndaj njeriut.
Ai që u përmbahet detyrimeve minimale të përcaktuara në kontratë, që tallet për detyra pak a shumë të shmangshme, që është besnik ndaj dispozitave të ligjit për të marrë një shpërblim ose për të shmangur dënimin, ka zemrën e një mercenari.

Ata që kanë një zemër si ajo e Jezusit nuk bëjnë llogaritë, nuk pyesin veten se ku mbarojnë të drejtat e tyre dhe ku mbarojnë detyrat e tyre, çfarë vendosin rregullat dhe cilat janë marrëveshjet e përcaktuara me të zotin. Ai ndjek një ligj të vetëm: dashurinë "e çmendur" për njeriun. Dashuria nuk njeh kufij, nuk ndalet përballë asnjë pengese, asnjë rreziku, asnjë sakrifice. Kushdo që nuk do siç deshi Krishti, nuk do t'i kuptojë kurrë zgjedhjet dhe propozimet e tij, ai do të gjykohet një ëndërrimtar, i mashtruar, i pamatur, i pamatur.
Në pjesën e dytë të Ungjillit të sotëm (v. 14-16) Jezusi merr thënien "Unë jam bariu i mirë" për të shtuar një karakteristikë të dytë. Bariu i vërtetë është ai që i njeh delet e tij një nga një dhe njihet prej tyre.
Në Bibël, folja të dish nuk do të thotë vetëm të mësosh; kur i referohet marrëdhënies mes njerëzve, nënkupton një përvojë të thellë dhe tregon përfshirje të plotë në dashuri. Është çështje e zemrës dhe jo e mendjes.
Kjo vlen edhe në marrëdhënien me Zotin. Duke u shkruar galatasve, Pali u kujton atyre se dikur ata nuk e njihnin Perëndinë, por iu nënshtruan idhujve dhe vazhdon:
“Dikur, kur ende nuk e njihnit Hyjin, u shërbenit hyjnive, që, për kah natyra e tyre, nuk janë hyjni. Por tani, kur e njohët Hyjin ‑ më mirë të them: kur Hyji ju njohu ju ‑ si tani rishtas të ktheheni te parimet e dobëta e të mjera dhe prapë rishtas doni të bëheni skllevër të tyre?”(Gal. 4,9). Nëse keni hyrë në bashkësi të jetës me të, si nusja me dhëndrin, si mund të shkëputeni nga dashuria e tij?
Bariu i mirë është Jezusi dhe kushdo që e lejon veten të përfshihet në dashurinë ndaj Zotit dhe ndaj vëllezërve të tij me të njëjtin pasion si ai.
Duket e largët dita kur i gjithë njerëzimi do të ketë këtë përvojë të njohjes së ndërsjellë me Zotin. Jezusi e di se ka ende shumë që nuk e kanë mirëpritur dashurinë e tij: "Kam dele të tjera që nuk janë të kësaj vathe", por një bari i vërtetë si ai, kurrë nuk do të heqë dorë nga humbja e një dele të vetme, për këtë arsye ai siguron:
“6 Kam edhe të tjera dele,
që nuk janë të kësaj vathe.
Edhe ato më duhet t’i bashkoj
dhe do ta dëgjojnë zërin tim,
do të bëhet një grigjë e vetme
e një Bari i vetëm” (v.16).
Nëse kjo deklaratë merret seriozisht, bëhet e vështirë të thuhet se edhe një njeri i vetëm mund t'i shpëtojë dashurisë së bariut të vetëm.
Në pjesën e fundit (v. 17-18) zhvillohet tema e lirisë, e pranishme në këtë dinamikë dashurie. Aty ku ka kufizime dhe frikë, dashuria nuk shfaqet dhe frika e Zotit është tashmë mëkat.
Jezusi e tregoi dashurinë e tij sepse e dha veten falas:
“18 Askush nuk mund të ma marrë:
por unë e jap prej vetes.
Kam pushtet ta jap jetën
e kam pushtet ta kthej prapë atë.
Këtë urdhër e mora prej Atit tim” (v. 18).
"Ta marrësh përsëri" do të thotë se fati i dhënësit të jetës nuk është vdekja, por plotësia e jetës. Bërja e një dhurate është e vetmja mënyrë për ta “rikuperuar”. Është i njëjti parim që, me një imazh tjetër, do të merret sërish më vonë:
“24 Përnjëmend, përnjëmend po ju them:
nëse kokrra e grurit e mbjellë në dhe nuk vdes,
mbetet e vetme;
po nëse vdes
jep shumë fryt!
25 Kush e do jetën e vet, do ta humbë.
Ai që e urren jetën e vet në këtë botë,
ai do ta ruajë për jetën e pasosur” (Gj. 12,24-25).

[ninoenina]

F.A. E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 4 TË PASHKËS VITI B

MË 21-4-2024


UNGJILLI: Gj. 10, 11-18.

11 Unë jam Bariu i mirë.
Bariu i mirë e jep jetën e vet për delet.
12 Rrogëtari ‑ që s’është bari,
të cilit nuk i përkasin delet ‑
kur sheh se po vjen ujku
lë delet e ikën
‑ e ujku i rrëmben dhe i shpërndan:
13 është rrogëtar
dhe nuk shkqetësohet për delet.
14 Unë jam Bariu i mirë:
i njoh të miat
dhe ato më njohin mua.
15 Sikurse Ati më njeh mua
dhe unë e njoh Atin
edhe jetën e jap për delet.
16 Kam edhe të tjera dele,
që nuk janë të kësaj vathe.
Edhe ato më duhet t’i bashkoj
dhe do ta dëgjojnë zërin tim,
do të bëhet një grigjë e vetme
e një Bari i vetëm.
17 Prandaj edhe më do Ati,
sepse e jap jetën time
që ta marr përsëri.
18 Askush nuk mund të ma marrë:
por unë e jap prej vetes.
Kam pushtet ta jap jetën
e kam pushtet ta kthej prapë atë.
Këtë urdhër e mora prej Atit tim”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Imazhi më i njohur i Jezusit është ai i bariut të mirë në mes të kopesë së tij ose me delet mbi supe: Është imazhi që ka qenë gjithmonë më i dashur nga të krishterët. Megjithatë, vërejmë menjëherë se Ungjilli i sotëm nuk flet për bariun e mirë, por për bariun e bukur. Mbiemri i përdorur në tekstin grek nuk është agathos, i mirë, por kalos, i bukur.
Në fakt, ungjilltari nuk dëshiron të na flasë për mirësinë e Jezusit, por për bukurinë e tij, atë bukuri që do të përpiqemi ta riprodhojmë në fytyrat tona, dhe në jetën tonë të përditëshme. Edhe këtu, siç ndodh shpesh në Besëlidhjen e Re, kalos përkthehet si i mirë.
Ne e duam bukurinë, na tërheq bukuria. Autori i Siracikdit, në kapitullin 40,22 thotë: “Syri i njeriut dëshiron hirin dhe bukurinë, por akoma më shumë gjelbërimin e fushave”. Mbetemi të magjepsur nga lindja dhe perëndimi i diellit, sodisim malet, detin, lulet, hirin e atyre që vallëzojnë... Çfarë bëjnë shkrimtarët, poetët, muzikantët, artistët? Asgjë më shumë se përkthimi i bukurisë në gjuhën e tyre.
Pse çdo gjë e bukur na tërheq?
Sepse gjërat e bukura janë pasqyrim i bukurisë së pafund të Zotit. Ne jemi krijuar për bukurinë, sepse jemi krijuar për Zotin...ka një shprehje që të gjithë do të donim të na thoshin: "Sa njeri i bukur!" Do të thotë "i këndshëm, i sjellshëm, i dobishëm, i respektueshëm, një person i mirë. Të gjithë do të donim që kjo të thuhej për ne. Jezusi tha për dishepujt e tij se ata duhet të jenë njerëz të bukur: "Ju jeni drita e botës... le t'i shohin veprat tuaja të bukura" (opos idosin ymon ta kala erga); fatkeqësisht edhe këtu përkthehet zakonisht "të mira", dhe jo "të bukura".
Megjithatë, kur Jezusi u paraqit si "bariu i mirë", udhëheqësit hebrenj u indinjuan, sepse e konsideronin atë një të çmendur dhe më në fund u përpoqën ta vrisnin me gurë. Si mund të ndodhë kjo? Nëse në një fshat ku të gjithë janë të shëmtuar, vjen një person i bukur, ata duke krahasuar veten me atë, kuptojnë gjendjen e tyre, ndërgjegjësohen për gjendjen e tyre, e kërkojnë ta largojnë nga prezenca e tyre.
Vini re, profetët në Besëlidhjen e Vjetër kishin folur për barinjtë që udhëhoqën popullin e Izraelit. Profeti Ezekiel në kapitullin 34, 2-6 përshkruan këto figura të udhëheqësve të popullit me shëmbëlltyrën e barinjve dhe thotë:
“2 Mjerë barinjtë e Izraelit, që kullotin vetveten! Vallë, a nuk e kanë për detyrë barinjtë t’i kullotin grigjat? 3 Ju ushqeheni me qumësht, visheni me lesh, pritni berret e majme e grigjën nuk e kullotni! 4 Të ligshtën nuk e përtërini, të sëmurën nuk e shëroni, të thyerën nuk e lidhni, të ndarën nuk e ktheni, të humburën nuk e kërkoni, por zotëroni mbi to me dhunë! 5 Kështu u shpërndanë delet e mia, sepse s’kishin bari. U bënë preja e të gjitha egërsirave të fushës dhe u shpërndanë. 6 Enden delet e mia gjithkund maleve e kodrave të larta, grigjat e mia u shpërndanë gjithkah mbi sipërfaqen e dheut e askush nuk shqetësohet, askush nuk i kërkon!”
Ata i shfrytëzojnë delet në vend që t'i ushqejnë.
Nuk kujdesen për të sëmurët, nuk fashojnë plagët, nuk kërkojnë të humburat.
Ata i udhëheqin me mizori dhe dhunë.
Kopeja është në rrëmujë dhe është pre e të gjitha kafshëve të egra dhe askush nuk kujdeset.
Përballë kësaj situate, Jezusi do të thotë se turmat ishin si delet pa bari... ja, në këtë situatë, vjen një bari "i bukur". Dhe ata që ishin barinj të shëmtuar u mërzitën nga kjo prezencë, sepse do të donin të përjetësonin gjendjen e tyre të mëparshme që sipas tyre ishte në rregull, e që askush nuk kundërshtonte. Ndoshta nuk kishin kuptuar që situata e tyre ishte me të vërtetë e mjerueshme.
Le të dëgjojmë se si Jezusi u paraqit këtyre udhëheqësve të popullit të Izraelit...
“Në atë kohë Jezusi tha: Unë jam bariu i bukur. Bariu i bukur, jep jetën për delet”.
Kjo shprehje përsëritet shpesh dhe më këmbëngulje në Ungjilli që komentojmë: “Unë jam bariu i bukur”.
Para së gjithash, "Unë jam" është një shprehje shumë e rëndësishme, sepse është vetëparaqitja e Zotit, është emri me të cilin Zoti iu paraqit Moisiut: "Unë jam". Dhe prandaj, kur Jezusi e përdor këtë shprehje, ai do të thotë "tani po ju paraqes fytyrën e Zotit", fytyrën "e bukur" të Zotit, një fytyrë për të soditur", sepse ka edhe një fytyrë të Zotit që është "e shëmtuar".
U bë një sondazh në Shtetet e Bashkuara, më 8-10-2010, dhe cili ishte rezultati? Kishte shumë pak ateistë, 5%: por vetëm 22% kishin imazhin e një Zoti dashamirës, të një Zoti të mirë dhe vetëm të mirë. Pjesa tjetër, e cila është 67%, kishte një imazh të shëmtuar të Zotit, të një Zoti autoritar, të largët, që nuk interesohet për problemet tona, të një Zoti hakmarrës, që dënon, të një Zot që ndëshkon: dhe ky imazh i shëmtuar i Zotit është gjithashtu në origjinën e një shoqërie që nuk është aspak e bukur. Pse? Sepse kush e adhuron këtë Zot, dëshiron të riprodhojë fytyrën e tij dhe më pas lind imazhi ideal i një njeriu që është dominuesi, që do që t'i shërbehet vetes, i cili imponohet dhe kërkon që të tjerët t'i nënshtrohen, sepse ky është imazhi që shumë veta ende kanë nga Zoti: është një imazh i shëmtuar.
Tani kur Jezusi e paraqit veten si "Bari i bukur" ai do të thotë: "Mendoni për imazhin e bukur të Hyjit në fytyrën time". Ekziston një Zot që është vërtet tërheqës, i dashur…është e rëndësishme të shohësh bukurinë e tij dhe të ndihesh i dashur prej tij pa kushte. Le të shohim pastaj se çfarë e bën të bukur fytyrën e Jezusit: tashmë e kemi ndjerë karakteristikën e parë të kësaj bukurie: është ai që jep jetën për delet.
Bariu i bukur e jep jetën e vet për delet” e menjëherë mendojmë për dhuratën e jetës së tij në Kalvar. Por këtu Gjoni ka një folje tjetër, “tithesin” në greqisht, për të thënë se Jezusi “e vë jetën e tij” në dispozicion të të tjerëve, se Jezusi, duke e treguar jetën e bukur e tij, e propozon për të gjithë ata që dëshirojnë të jenë njerëz jeta e të cilëve të jetë e frytshmë, të jetë e bukur. Ai e tregon jetën e tij para nesh, në mënyrë që ne të krahasojmë veten me bukuri të Jezusit dhe ta riprodhojmë atë.
Pjetri në letrën e tij të parë drejtuar të krishterëve të persekutuar në Azinë e Vogël thotë:
“Sjellja juaj mes paganëve të jetë shembullore që, pikërisht për ato gjëra në të cilat ju shpifen si të ishit keqbërës, kur t’i shohin veprat tuaja të mira, t’i japin lavdi Hyjit në Ditën e Ardhjes së tij” (1 Pt. 2,12).
Le të dëgjojmë tani si paraqitet ai që nuk është bariu i deleve:
“12 Rrogëtari ‑ që s’është bari,
të cilit nuk i përkasin delet ‑
kur sheh se po vjen ujku
lë delet e ikën
‑ e ujku i rrëmben dhe i shpërndan:
13 është rrogëtar
dhe nuk shkqetësohet për delet” (v.12-13).
Për të nxjerrë në pah një karakteristikë tjetër të bariut të bukur, Jezusi prezanton një imazh, atë të mëditësit dhe e vendos atë në kontrast me imazhin e bariut; rrogëtari është ai që nuk është i përfshirë personalisht në mënyrë pasionante me jetën e tufës: ai interesohet për pagën në fund të ditës, pastaj ajo që ndodh me delet, nuk i intereson, nuk e shqetëson më atë.
Është kontrasti midis të vepruarit për interes dhe dashurisë së pakushtëzuar. Dashuria e pakushtëzuar është një nga karakteristikat e bukurisë së Jezusit të Nazaretit. Dhe ai na ofron të gjithëve këtë bukuri, bukurinë e dashurisë së tij. Le ta meditojmë këtë: instinktivisht jemi të shtyrë të veprojmë për interes, kur bëjmë diçka, instinktivisht mendojmë për përfitimin tonë: çfarë avantazhi do të kem nga ajo që bëj? A do ta vërejë dikush të paktën që isha unë që bëra një gjë kaq të bukur? Kjo ndodh kur tërhiqemi të bëjmë diçka për të fituar një shpërblim, kur mendojmë qoftë edhe nga larg për përfitimin tonë, kur shpërfytyrojmë këtë bukuri që duhet të riprodhojmë në fytyrat tona, bukurinë e "bariut të bukur", të Jezusit të Nazaretit, i cili veproi plotësisht pa pagesë.
Le të themi, megjithatë, se ka njerëz të bukur, që i përngjajnë Jezusit: të krishterë që ia kushtojnë çdo të shtunë pasditën në shërbim të komunitetit të tyre, ose ata që merren me një punë vullnetarë në favor të atyre me aftësi të kufizuara, dhe në favor të atyre që kanë nevojë për ndihmë. Mund të ndodhë, dhe ndoshta e kemi dëgjuar, që dikush shumë dembel, duke parë se çfarë bëhet nga këta njerëz të bukur, të shqetësohet nga kjo bukuri, e ndoshta ka edhe ai që thotë: “Epo mirë, nëse e bën, është se i pëlqen... përndryshe nuk do ta bënte”. Këta njerëz të bukur nuk inatosen dhe vazhdojnë të punojnë, edhe kur askush nuk i falënderon për punën që bëjnë, ndoshta edhe famullitari i tyre... Këta njerëz që veprojnë falas, edhe në këto situata, nuk inatosen, sepse gëzohen kur shohin dikë që është i lumtur, e kështu reflektojnë në fytyrat e tyre bukurinë e bariut të tyre.
Çfarë bëjnë rrogëtarët që nuk janë të interesuar për tufën? Ata shohin ujkun që vjen, ujkun, armik tradicional i tufës, që përfaqëson forcat e së keqes, forcat armiqësore. Ujku, çfarë bën ai? Nuk është thënë që vret delet. Ai nuk mund t'i vrasë, sepse nuk mund të shkatërrojë jetën e përjetshme, e cila është e pranishme në çdo njeri, por mund t'i largojë delet që ndjekin bariun e bukur nga kopeja, mund t'i shpërndajë ato. Kjo bën që ata të humbasin rrugën e tyre. Ndonjëherë dëgjojmë për rininë në rrëmujë, për shoqërinë në rrëmujë. Mirë, mund të themi se pikërisht kjo është rezultati i punës së ujqërve...
Dhe mercenarët, rrogëtarët, ata që veprojnë për interes nuk u intereson çfarë ndodh, ata mendojnë për veten e tyre.
Ekziston një teologji shpirtërore e tërë e së shkuarës që na shtyu të vepronim shpirtërisht për interes, duke grumbulluar meritat për të hyrë në parajsë: vepronim për interes. Ky ishte një egoizëm shumë i hollë, ky egoizëm na bën të shëmtuar. Ai që vepron mirë dhe e bën lirisht, e bën sepse është gjë e bukur të dojë. Ata që duan nuk mendojnë për veten, mendojnë për situatat në të cilat ndodhen vëllezërit e tyre, të cilët ndoshta janë në rrezik për shkak të ujqërve, dhe ata që duan, duhet të kenë kujdes nga këta ujqër, që kanë ekzistuar në çdo epokë e që ekzistojnë edhe sot. Ndonjëherë kanë emra, por zakonisht janë anonimë e për këtë janë më tinëzarë.
Unë do të thoja se ia vlen të përpiqemi të identifikojmë disa nga këta ujqër të rrezikshëm. Për shembull, ata që futin degradimin moral në shoqëri janë ujqër: me veprat e tyre bëjnë që të mos kuptohet më se çfarë është e mirë dhe çfarë është e keqe. “Të gjithë bëjnë kështu”: nuk dihet më se çfarë na bën të bukur dhe çfarë na bën të shëmtuar.
Ata që mishërojnë një model të rremë të njeriut, vlera drejtuese e të cilëve është: "Unë bëj atë që më pëlqen" janë ujqër. Ata që e përhapin këtë concept, janë ujqër, sepse bëjnë dëm, i heqin gëzimin e të jetuarit, i heqin të bukurën shoqërisë, sepse njeriu i bukur është ai që do, jo ai që vepron dhe bën vetëm atë që i pëlqen. Ata që shtrembërojnë shijen për të bukurën, janë sigurisht ujqër: ata tregojnë se ajo që është e shëmtuar, është e bukur.
Mercenari, rrogëtari, ai që mendon se Zoti do ta shpërblejë dhe do ta paguajë në fund të jetës, mendon vetëm për veten e tij. Në vend të kësaj, kushdo që dëshiron të riprodhojë fytyrën e bariut të bukur, i kushton vëmendje asaj që ndodh rreth tij dhe i kontrollon ujqërit që mund të dëmtojnë vëllezërit e tij. Kjo është sigurisht një detyrë e atyre që kryesojnë komunitetin e krishterë, me qëllim që të mos hyjë në të një mentalitet që është kundërt parimeve të ungjillit: nëse kjo ndodh duhet ta denoncojnë sepse është një gjë e rrezikshme. Prindërit gjithashtu duhet të shqetësohen për këta ujqër, për të gjithë ujqër, për të gjithë, e përsëris, sepse ndonjëherë ata përfundojnë duke mos e kuptuar më se duke ndjekur disa propozime për jetën, disa moda, fëmijët e tyre do të bëhen njerëz të shëmtuar, jo të bukur.
Kur doni të përfshini një person në një marrëdhënie emocionale, çfarë bëni? Mundoheni të prezantoheni të pashëm: i riu që nuk u rrua kurrë, nëse bie në dashuri, rruhet 3 herë në ditë, sepse dëshiron të paraqitet i pashëm për të fituar personin që do.
Epo, Jezusi dëshiron të na përfshijë të gjithëve në një marrëdhënie dashurie të llojt bashkëshortor. Ky është imazhi që përdoret në Bibël. Marrëdhënia e rrogëtarit nuk ka vend në një përshpirtëri të rinovuar: ka pasur në të kaluarën një teologji e jetës shirtërore themëluar mbi meritë, mbaroi koha e saj. Gjatë kësaj jete tokësore jeta jonë, sipas shëmbullit të Jezusit duhet të jetë e bukur dhe e frytshme. Të jetojmë për një shpërblim vetëm në fund të jetës? Ky është egoizmi më delikat.
Përfshirja e dashurisë bashkëshortore shprehet në Bibël me një folje shumë domethënëse: “të njohesh”. Kjo folje përdoret për të treguar dashurinë bashkëshortore, njohurinë e thellë që dhëndri dhe nusja kanë për njëri-tjetrin, ky është imazhi që përdoret edhe nga Jezusi në pasazhin e sotëm. Le të dëgjojmë:
Unë jam bariu i bukur, i njoh delet e mia dhe delet e mia më njohin mua, siç më njeh Ati mua dhe unë e njoh Atin; dhe unë ofroj jetën time për delet.
Foljen "të njohësh" e kemi dëgjuar katër herë: "Unë jam bariu i bukur, sepse i njoh delet e mia, delet e mia më njohin mua, unë e njoh Atin, Ati më njeh". Kjo folje në Bibël ka një kuptim të veçantë: tregon marrëdhënien intime që ekziston midis burrit dhe gruas në takimin e tyre bashkëshortor. Ajo quhet "njohje".
Marrëdhënia seksuale e kafshëve nuk quhet kurrë "njohje", është vetëm përgjigje ndaj një instinkti. Ndonjëherë ndodh edhe te njerëzit që marrëdhëniet seksuale të reduktohen në një shtysë instinktive, e cila nuk çon në njohjen e ndërsjellë të dashurisë, prandaj kjo nuk është një shprehje njerëzore... Njohuritë që realizohen në takimin bashkëshortor të njeriut çojnë në zbulimin e intimitetit të tjetrit, në zbulimin e asaj që i jep gëzim, dëshirat, mendimet, ëndrrat e bukura... dhe të dyja jetët harmonizohen në një jetë të vetme.
Kjo është ajo që ndodh në njohjen e Zotit. Nëse hyjmë në një marrëdhënie intime dashurie me Të, jeta jonë bëhet një shprehje e jetës së tij, e cila është dashuri dhe vetëm dashuri. Jezusi vazhdon duke thënë se cila është karakteristika e kësaj jete në të cilën ai është i përfshirë, sepse ai është Biri i vetëm i Atit dhe tani ai përfshin edhe të gjithë ata që e mirëpresin propozimin e tij për një jetë të bukur. Ai thotë: "Unë e jap jetën time për delet". Nuk do të thotë se ai vdes në vend të deleve, por do të thotë se ai e bën jetën dhuratë, sepse kjo është jeta e Atit, i cili është i pranishëm në të dhe tani është po kjo jetë në të cilën edhe ai na përfshin të gjithëve. Cilët janë ata që ai dëshiron të përfshijë në këtë njohuri të dashurisë me të dhe me Atin? A janë ata pak, janë njerëz të privilegjuar apo të zgjedhur? Ne ndjejmë…
“Kam edhe të tjera dele,
që nuk janë të kësaj vathe.
Edhe ato më duhet t’i bashkoj
dhe do ta dëgjojnë zërin tim,
do të bëhet një grigjë e vetme
e një Bari i vetëm” (v.16).
Për t'i kuptuar këto fjalë të Jezusit, duhet t'i vendosim në kontekstin e fjalimit që ai po mban. Ai tha se erdhi për t'i nxjerrë delet e tij, të cilat janë brenda një gardh, ose më mirë, për t'i nxjerrë nga ky gardh. Teksti origjinal e quan këtë rrethim "aulé", që nuk do të thotë "palosje", por "mbyllje" në të cilën delet janë mbyllur nga hajdutët dhe hajdutët që i shfrytëzojnë dhe i vrasin. Cili është streha nga e cila Jezusi i dëboi delet e tij? Është rrethimi i institucionit fetar, i cili predikon një marrëdhënie të rreme me Zotin; nga ky strehë Jezusi erdhi për t'i dëbuar delet e veta, sepse ato po shfrytëzohen. Ky është institucioni fetar, i cili predikon një marrëdhënie të rreme me Zotin.
Cila ishte praktika fetare e tempullit të Jerusalemit? Ishte marrëdhënia me Zotin në të cilën njerëzit thirreshin për të dhënë diçka, për t'i ofruar sakrifica për të marrë në shkëmbim favoret e Zotit. Dhe madje veprat e mira që dikush bënte, kishin si qëllim që ai të merrte diçka nga Zoti: bekimet e tij, favoret e tij. Jo, kjo nuk është marrëdhënia me Perëndinë që erdhi për të sjellë Jezusi: ne duhet të dalim nga ai rrethim. Fatkeqësisht, në këtë rrethim të imazhit të rremë të Zotit ka ende shumë njerëz që mbahen brenda dhe që mbahen brenda nga mercenarët, të cilët, ndoshta pa e kuptuar fare, i mbajnë njerëzit skllevër të një imazhi të rremë të Zotit. Jezusi bëri një gjest shumë të qartë profetik kur i dëboi të gjithë nga tempulli. Ky ishte rrethimi ku ai nuk dëshiron që njerëzit të qëndrojnë më.
Më pas ai vazhdon duke thënë se ai ka dele të tjera që nuk janë brenda kësaj vathe, por mund të jenë brenda kutive të tjera dhe këto duhet t'i udhëheqë edhe ai. Pasi na çliroi nga një imazh i rremë i Zotit dhe nga një imazh i rremë i fesë, Jezusi thotë se ka gardhe të tjera, fetare dhe laike, që e mbajnë njeriun të skllavëruar dhe ai dëshiron t'i nxjerrë njerëzit jashtë. Le të përpiqemi të mendojmë për disa nga këto gardhe: disa kultura arkaike, tradita të caktuara që i poshtërojnë dhe i skllavërojnë njerëzit, burra dhe gra. Janë gardhe! Dhe ata që kanë asimiluar mendimin dhe dashurinë e Krishtit duhet të angazhohen për të nxjerrë njerëzit nga këto gardhe.
Pastaj përsëri, mbyllja e një mentaliteti hedonist në të cilin të gjithë lihen në vetvete dhe të shijojnë jetën: ky është një rrethim, dhe shumë njerëz janë brenda tij dhe duhet të çlirohen nga ky mentalitet. Pastaj është rrethimi i korrupsionit moral në të cilin njeriu gjendet brenda dhe shfrytëzohet nga njerëz që janë të interesuar ta mbajnë brenda: ai duhet të nxirret jashtë.
Krishterimi është një fe universale që interesohet për çdo njeri dhe Jezusi bën propozimin e tij për lirinë, dhe thotë: "Ata do ta dëgjojnë zërin tim, do të bëhen një tufë e vetme dhe një bari i vetëm". “Do të dëgjojnë zërin tim”, tregon propozimin e tij për një njeri të ri; Jezusi nuk ia imponon askujt imazhin e tij të bukurisë, sepse bukuria është tërheqëse në vetvete, ai paraqitet si një "bari i pashëm" dhe kushdo që beson në të bëhet një person i bukur, ai nuk ka nevojë të ngrejë zërin ose të kërcënojë: është vetëm bukuria e personit të tij që duhet të flasë.
Dhe ajo që është e rëndësishme është përkthimi i këtij teksti i cili fatkeqësisht u shtrembërua nga përkthimi i Jeronimit i cili tha: "Duhet të ketë vetëm një vathe dhe vetëm një bari". Jezusi nuk erdhi për t'i hequr njerëzit nga një vath dhe për t'i mbyllur në një vathë tjetër; jo, delet e tij duhet të dalin nga të gjitha vathët, në të cilat mercenarët duan t'i mbajnë skllevër; Jezusi do njerëz krejtësisht të lirë, të cilët e mirëpresin propozimin e tij për bukurinë dhe e mirëpresin si bariun e vetëm.
Le të dëgjojmë tani se si Jezusi e përfundon prezantimin e propozimit të tij si një person i bukur.
“Prandaj edhe më do Ati,
sepse e jap jetën time
që ta marrë përsëri.
Askush nuk mund të ma marrë:
por unë e jap prej vetes.
Kam pushtet ta jap jetën
e kam pushtet ta kthej prapë atë.
Këtë urdhër e mora prej Atit tim” (v. 17-18).
Bukuria e bariut përmblidhet nga Jezusi në këto fjalë të fundit të fragmentit të sotëm ungjillor. "Unë jap jetën time, askush nuk ma merr, unë e jap", "ky urdhër nga Ati vjen nga brenda meje". Urdhërat që Jezusi merr, nuk vijnë nga jashtë, ata vijnë nga identiteti i tij si Biri i Perëndisë dhe, meqenëse Ati është dashuri dhe dashuri e vetme, pasi kjo është jeta e tij dhe kjo jetë hyjnore gjendet në plotësi tek Jezusi, kështu është jeta e tij që bëhet dhuratë, sepse dashuria është vënia e vetvetes në shërbim të gëzimit dhe jetës së të dashurit. Jezusi thotë se ai jep jetën e tij. Ai e bën atë të disponueshme me një akt të lirë dashurie, sepse dashuria është e lirë; ju nuk doni, nuk jepni jetën tuaj sepse jeni të detyruar, por sepse është vetë natyra e Birit të Perëndisë që ju shtyn të jepni jetën tuaj. Ne humbasim jetën gjithsesi; është guximi, ai i Jezusit, i atyre që nuk e mbajnë për vete. Nëse duam ta ruajmë jetën tonë, duhet ta japim lirisht, domethënë të bëjmë siç bëri Jezusi: le të na udhëhiqë Shpirti nga brenda në këtë akt, këtë gjest dashurie. Vetëm kështu jeta jonë do të jetë vërtet e bukur, do të jemi vërtet njerëz të bukur, duke riprodhuar imazhin e bariut.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 5 TË PASHKËS VITI B

MË 28 -4- 2024


LEXIMI I PARË: Vap. 9, 26-31.

26 Kur erdhi në Jerusalem, përpiqej të bashkohej me nxënës, porse të gjithë ia kishin drojën sepse nuk mund ta besonin se me të vërtetë ishte bërë nxënës.
27 Atëherë Barnaba e mori dhe e çoi te apostujt dhe u tregoi se Sauli e kishte parë Zotërinë gjatë një udhëtimi, se si Jezusi foli me të dhe se si Sauli ka predikuar me plot guxim në Damask në Emër të Jezusit.
28 Që atëherë shkonte e vinte bashkë me ta nëpër Jerusalem dhe predikonte me vendosmëri në Emër të Zotërisë.
29 U drejtohej edhe hebrenjve që flisnin greqisht dhe diskutonte me ta, por edhe ata synonin ta vritnin.
30 Kur e morën vesh këtë gjë vëllezërit, e përcollën deri në Cezare e së andejmi e nisën për Tars.
31 Kisha, pra, ishte në paqe në mbarë Judenë, Galilenë e Samarinë; ndërtohej dhe përparonte në frikën e Zotërisë dhe rritej në saje të hirit të Shpirtit Shenjt.



LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE


SAULI, I SAPOARDHURI TEK TË KRISHTERPËT.


Me këtë tekst të leximit të parë të liturgjisë se fjalës, ne jemi duke hyrë në një pjesë të re të librit të Veprave të Apostujve: deri më tani, Luka na tregoi për fillimet e Kishës pas Rrëshajëve; dhe Pjetri dhe Gjoni ishin në qendër të historisë; në këtë pjesë të parë të Veprave të Apostujve, gjatë martirizimit të Shtjefnit, Luka bën që të hyjë në skenën një djalosh shumë i ri, Sauli nga Tarsusi. Ndërsa Shtjefni po vritej me gurë, ai i mbante rrobat e të gjithëve. Është i njëjti që kthehet në Jeruzalem ca kohë më vonë, i konvertuar, i pagëzuar; padyshim, reputacioni i tij si një përndjekës e ndjek atë; sepse ai nuk e miratoi vetëm ekzekutimin e Shtjefnit; për një kohë të gjatë, e cila nuk do të harrohet, ai ishte armiku numër një publik i të krishterëve; veprimtaria e tij shkoi edhe përtej Jeruzalemit dhe ai e kishte mbartur zellin e tij deri atje sa të kërkonte nga kryeprifti një urdhër misioni për të shkuar deri në Damask, për t'u dëbuar dhe arrestuar të gjithë të krishterët.
Dhe kështu, kur shohin se ai kthehet dhe përpiqet të hyjë në bashkësinë e tyre të krishterë, ata bëhen shumë të dyshimtë! Është e kuptueshme! Kush u garanton atyre që më pas nuk përpiqet të prezantojë veten për të denoncuar me më shumë njohuri të krishterët?
Çuditërisht, ishte dikush, emri i të cilit të krishterët pothuajse e kishin harruar, Barnabë, i cili më pas luajti rolin e domosdoshëm për të garantuar vullnetin e mirë të Saulit; Barnabë, në fakt, nuk ishte emri i tij i vërtetë: emri i tij ishte Jozef dhe ai ishte një hebre, një levit, me origjinë nga Qiproja; ai padyshim që kishte një reputacion të mirë mes të krishterëve që kur iu dha nofka Barnabë që do të thotë "biri i ngushëllimit”... që tashmë ishte një kompliment i bukur! Dihet gjithashtu se ai ishte një nga ata që shitën arat e tyre dhe ua sollën apostujve paratë , që të ishin në dispozicion të komunitetit. Ai sigurisht ishte mikpritës pasi shpejt pranoi t'i besonte këtij të kthyeri të ri, Saulit; ai padyshim nuk ishte me Saulin në rrugën për në Damask kur u kthye në besim nga Jezusi; por kur Sauli mbërriti në Jeruzalem disa vjet më vonë, Barnabë pati besim në të dhe pranoi të mbronte çështjen e tij me dishepujt. "Atëherë Barnabë e mori dhe e çoi te apostujt dhe u tregoi se Sauli e kishte parë Zotërinë gjatë një udhëtimi, se si Jezusi foli me të dhe se si Sauli ka predikuar me plot guxim në Damask në Emër të Jezusit" (Vap. 9,27).
Dy herë me radhë Luka përsërit: "Sauli foli me guxim në emër të Jezusit". Tani e tutje ai do të vërë në shërbim të besimit të krishterë të njëjtën energji dhe të njëjtin pasion që ai përdori për ta shkatërruar atë deri më tani. Sepse papritmas sytë iu hapën dhe gjithçka u bë e qartë për të. Ai nuk e ndjen për asnjë sekondë se po mohon besimin e etërve të tij duke u bërë i krishterë; përkundrazi ishtë për shkak se ai ishte një hebre, që ai bëhet i krishterë: pritja e popullit hebre, për kaq shumë shekuj, tani është përmbushur nga Jezusi. Disa vjet më vonë, gjatë gjykimit të tij, Pali do të thotë: “Me ndihmën e Hyjit, ja, deri në ditën e sotme po vazhdoj t’i jap dëshmi të madhit e të voglit, pa thënë tjetër vetëm çka kanë parafolur profetët e Moisiu se do të ndodhë: Krishti do të pësojë dhe se Ai, i pari i ngjallur ndër të vdekurit, do t’i lajmërojë Popullit hebre dhe paganëve dritën e shëlbimit” (Vap. 26, 22-23).
Por ajo që duket e qartë për të tani nuk është e qartë për të gjithë! Tashmë në Damask, pas konvertimit të tij, filluan telashet: Judenjtë kërkuan ta vrisnin; ata shkuan aq larg sa të ruanin portat e qytetit, ditë e natë, në mënyrë që ai të mos mund t'u shpëtonte atyre. Më në fund, dishepujt e tij të rinj të krishterë e zbritën natën, përgjatë murit, në një shportë.



PROBLEMET JANË VETËM DUKE FILLUAR.


Në Jeruzalem, ishte e njëjta gjë: (mund ta shohim qartë në tekstin e sotëm), Ishte para së gjithash kalvari i pranimit nga të krishterët e Jeruzalemit, të cilët dyshonin për të më pas, pas konvertimit të tij, për shkak të kaluarës të tij si përndjekës; dhe në një moment të dytë, gjithmonë në Jeruzalem, Pali duhet të përballej me vëllezërit e tij të racës, hebrenjtë që nuk ishin konvertuar në Krishtin: Luka na thotë: "U drejtohej edhe hebrenjve që flisnin greqisht dhe diskutonte me ta, por edhe ata synonin ta vritnin" (Vap. 9,29).
Për ta, ai është një renegat, i rënë në këtë sekt të krishterëve. Prandaj duhet të fillonte të largohej nga ata përsëri. Edhe një herë, kuptohet se priteshin ata persekutimet me të cilat Pali do të duhet të përballej gjatë gjithë jetës së tij misionare: atëherë miqtë e tij të rinj të krishterë menduan se ishte më e sigurt ta ndihmonin të merrtë anijen e parë për në Tarsun, qytetin e tij të lindjes, në jug të Turqisë së sotme. (Pikërisht atje Barnaba do të shkojë ta kërkojë disa vjet më vonë, për ta çuar në Antioki në Siri).
E gjithë kjo nuk e pengon rritjen e Kishës: fraza e Lukës jep siguri: “Kisha, pra, ishte në paqe në mbarë Judenë, Galilenë e Samarinë; ndërtohej dhe përparonte në frikën e Zotërisë dhe rritej në saje të hirit të Shpirtit Shenjt" (Vap. 9,31). Ne e gjejmë këtë fjalë" frikë ", tashmë të njohur nga Besëlidhja e Vjetër; përsëri, është e qartë se "frika", në kuptimin biblik, nuk është e rendit të frikës së një rreziku të madh që na kërcënon, nuk është diçka që ndalon ecjen përpara ose na paralizon! Kisha " ndërtohej dhe përparonte në frikën e Zotërisë" ... Atë që Bibla e quan frikë nga Zoti, është thjesht qëndrimi i së vërtetës së dikujt që e njeh veten shumë të vogël, por edhe të dashur dhe të mbrojtur nga Zoti. Frika e Zotit është burimi i asaj sigurie të të krishterëve të hershëm që i mahniti aq bashkëkohësit e tyre; mos harroni, historia e shërimit të një njeriu të çalë te dera "e Bukur" e Tempullit; kur Pjetri dhe Gjon u sollën para gjykatës që kishte ndërmend t’i frikësonte për t’i heshtur, gjykatësit u habitën: " Krerët e pleqtë kur panë guximin e patrandshëm të Pjetrit e të Gjonit e, pasi e dinin se ishin njerëz të thjeshtë e të pashkollë, mbetën thellësisht të habitur. E dinin se kishin qenë me Jezusin..."(Ve 4,13).
Vetë Pali nuk është i paarsimuar; ai është një farise, me respekt të rreptë, i formuar në shkollën e Gamalielit; por siguria e tij nuk i vjen nga atje; i vjen fare thjesht që kur ai takoi Jezusin e ringjallur dhe e la veten të drejtohej nga Shpirti i Shenjtë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 5 E PASHKËS VITI B

MË 28 – 4 - 2024.

Ps. 22, 26b-27.28-29.31-32


26 Prandaj do të të lëvdoj në kuvendin e dheut,
ndër sy të besimtarëve të tu do t’i kryej kushtet.
27 Do të hanë skamnorët e do të ngihen,
do ta lavdërojnë Zotin ata që e kërkojnë:
‘Rroftë zemra e tyre për amshim!’
28 Do të kujtohen e do të kthehen te Zoti
mbarë skajet e tokës,
do të adhurojnë para tij mbarë familjet e kombeve.
29 Sepse Zoti është mbret! Ai i sundon kombet!
31 në shërbim të tij do të jetë fara ime,
breznisë së ardhshme do t’i tregohet për Zotin,
32 për drejtësinë e tij do t’i tregohet popullit që vjen:
“Kështu bëri Zoti”!



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE

SURPRIZAT E PSALMIT 22.

Në shikim të parë, Psalmi 22 është shumë kurioz! Përfundon me këto vargje të ndritshme, plot falënderime që lexojmë sot:
"28 Do të kujtohen e do të kthehen te Zoti mbarë skajet e tokës, do të adhurojnë para tij mbarë familjet e kombeve".
Dhe: "31 në shërbim të tij do të jetë fara ime, breznisë së ardhshme do t’i tregohet për Zotin, 32 për drejtësinë e tij do t’i tregohet popullit që vjen: “Kështu bëri Zoti”!
Por Psalmi 22 është edhe ai që fillon me atë britmë ankthi që ne e dimë mirë: "O Hyj, Hyji im, pse hoqe dorë prej meje?"
Fillimi dhe mbarimi i Psalmit janë absolutisht të ndryshme, për të thënë të paktën. E megjithatë ... meqenëse është me të vërtetë i njëjti psalm, ne duhet të zbulojmë se ku është uniteti i tij. Së pari, nuk duhet të harrojmë se ky psalm, si gjithë të tjerët, ka të bëjë me tërë popullin: ai që bërtet në dëshpërimin e tij në fillim të psalmit dhe që, në fund, falënderon, nuk është askush tjetër përveç Popullit të Zgjedhur, Izraelit. Nëse ai falënderon, në fund të fundit, kjo është për shkak se ai shpëtoi; por kjo nuk i fshin vuajtjet e kaluara; ato nuk mund të harrohen, përkundrazi, populli falënderon për vuajtjet, që janë tani vetëm në kujtesë, dhe njëkohesisht edhe për ditët e bukura që gëzon pas çlirimit nga robëria e Babilonisë. Madje, pas çlirimit mund të shpërthen në thirrje gëzimi, sepse më parë ka vuajtur shumë...
Por cili është konteksti i përbërjes së këtij psalmi? Pas çlirimit të ofruar nga Kiri Populli izraelit po kthehet në vendin e tij nga Mërgimi në Babiloni. Më parë në vitin 587 pes, pas kapjes së Jeruzalemit nga Nabukodonozor, Populli përjetoi rrënimin e Qytetit të Shenjtë, rrënimin e Tempullit, mizoritë e një rrethimi të pamëshirshëm dhe internimin larg vendit të tij; përjetoi edhe përbuzjet dhe talljet e fitimtarëve që u kërkonin atyre t'u këndonin këngët e Sionit, klëngët popullore të tyre... Zoti kishte premtuar që do të kishte banuar përgjithmonë në Tempullin e Jeruzalemit ... por mergimtarët në Babiloni pyesnin veten nëse Zoti do te kishte jetuar midis tyre! Zoti kishte premtuar gjithashtu, që nuk do të kishte braktisur kurrë popullin e tij ... por çfarë kishte mbetur nga ato premtime të bukura? E megjithatë, për të mbajtur durimin, nuk kishte zgjidhje tjetër përveç se të kujtonin gjithmonë premtimet e Zotit dhe veprat e tij për të mirën e popullit të tij për kaq shumë shekuj.
Në këtë situatë të mjerueshme Populli bëri një premtim, një kushte: nëse shpëtojmë, kur të kthehemi në vend, do të rindërtojmë tempullin e Jeruzalemit dhe do të shkojmë në procesion për të ofruar një flijim. Dhe ky psalm ishte kënga që duhej të shoqëronte festën e kthimit, festën e shugurimit të Tempullit dhe procesionin e flijimit; aty është, çelësi i këtij Psalmi 22: "Para atyre që kanë frikë prej teje, unë do të mbaj premtimet e mia". (Kjo nënkupton premtimet e mia për një festë falënderimesh në Tempullin në Jeruzalem). Prandaj mund ta krahasojmë këtë psalm me ex-voto të ofruar nga besimtarët: në kishat tona, për shembull, gjendhen piktura që përfaqësojnë në një mënyrë jashtëzakonisht realiste një rrezik të madh nga i cili njerëzit besojnë se i ka shpëtuar Zoti ose Virgjëra Mari… dhe pikturat që shihen në kishat janë shenja falënderimi për shpëtimin e fituar për ndërmjetësimin e pajtorit të tyre; mund të jetë, për shembull, fotografia e një mbytjeje anijeje: të rinjtë po mbyten nën sytë e tmerruar të prindërve të tyre që luten; në një cep të pikturës, Zoja e Bekuar, në një re, përkulet në të gjithë këtë botë të vogël: një mënyrë për ata që e ekzekutuan pikturën për të thënë: "Është një mrekulli e vërtetë, ata janë shpëtuar nga Zoja Mari".


PSALMI 22, NJË EX-VOTO

Po kështu, Psalmi 22 fillon duke thënë sprovat e mërgimit dhe ndjenjën e braktisjes që vuajti çdo mergimtar:
"O Hyj, Hyji im, pse hoqe dorë prej meje? Larg nga Shëlbimi im fjalët e dënesës sime! Hyji im, kërkoj ndihmë ditën e ti nuk më përgjigjesh, qes kushtrimin natën e nuk gjej pushim... Gjithkush më shikon, më përqesh, shtrembërojnë buzët, luajnë me kokë... Më rrethuan qen me shumicë, turmë keqbërësish më rrethuan gjithkah. M’i shporuan duart e këmbët"(v. 2-3.8.17).
Izraelitët gjatë mergimit në Babiloni nuk gjendeshin më mirë se një njeri i dënuar, i kryqëzuar, i vrarë dhe i braktisur në rrugë si ushqim për kafshët. Ishin gjëra që shiheshin shpesh:
"M’i shporuan duart e këmbët, mund t’i numëroj të gjithë eshtrat e mi, e këta më shikojnë e nuk m’i ndajnë sytë" (v.17v) .
Mrekullia e parë e këtij Mërgimi, para çlirimit, është padyshim vërshimi i shpresës që ngjalli: atje, në robërinë e Babilonisë, Izraelitët në merguim nuk ndalen së luturi, duke shpresuar në Zotin dhe për këtë luteshin:
"E, pra, ti je Shenjti që banon në lavditë e Izraelit. Në ty shpresuan etërit tanë, shpresuan e ti i shpëtove! Ty të thirrrën në ndihmë e gjetën shpëtim, në ty e vunë shpresën e nuk u turpëruan!" (v. 4-6).
Sa herë mund të kenë përsëritur:
"Ti, Zot, mos u largo: ankthi është afër, nuk kam askënd për të më ndihmuar... Por ti, o Zot, mos rri larg meje, fuqia ime shpejto të më ndihmosh!... Më shpëto prej gojës së luanit, prej brirëve të buajve të egër mua të gjorin.”(v. 12,20.22).
Dhe ashtu si Zoti kishte dëgjuar thirrjet e popullit të tij në Egjipt dhe i kishte ngjallur Moisiut energjinë për t'i çliruar ata. Këtë herë Zoti dëgjoi thirrjet e popullit të tij të mërguar në Babiloni dhe ai zgjoi në Kirin, mjeshtrin e ri të historisë, vendimin për të liruar popullin e tij që të kthente në tokën e vet. Dhe sa më i ashpër ishte kalvari i Mërgimit, aq më i madh ishte gëzimi i kthimit. Po, Zoti e dëgjoi britmën e të mërguarve. Ai iu përgjigj ankesës së tyre:
"E unë do t’ua shpall vëllezërve Emrin tënd, do të të lavdëroj në kuvendin e dheut: “Ju që e druani Zotin, lëvdojeni atë, mbarë fara e Jakobit, lëvdojeni atë! Të gjithë pasardhësit e Izraelit, nderojeni atë (v.23) ... sepse nuk e përbuzi as s’e qiti në harresë mjerimin e skamnorit, nuk e fshehu fytyrën e vet prej tij, por, kur i kërkoi ndihmë, e dëgjoi”...(v. 24v).
Këtu fillojnë vargjet që kemi lexuar e që kërkojmë të kuptojmë.. Izraeli i kthyer në vendin e tij, e përmbushi kushtin, premtimin që ia bëri Zotit; dhe si të gjithë ata që kanë pasur një përvojë të vërtetë besimi, bijtë e Izraelit duan të ndajnë me të gjithë falënderimet e tyre dhe lavdet e tyre:
"Do të të lëvdoj në kuvendin e dheut, ndër sy të besimtarëve të tu do t’i kryej kushtet. Do të hanë skamnorët e do të ngihen, do ta lavdërojnë Zotin ata që e kërkojnë: ‘Rroftë zemra e tyre për amshim!’ Do të kujtohen e do të kthehen te Zoti mbarë skajet e tokës, do të adhurojnë para tij mbarë familjet e kombeve..." (v. 26-28).
Jezusi sigurisht e këndoi këtë psalm disa herë gjatë jetës së tij tokësore, madje edhe para Pasionit të tij; çdo herë, ai ndau të vuajtjet, shpresën dhe falënderimet e popullit të tij; ai e dinte, më mirë se kushdo, që i gjithë njerëzimi ende pret çlirimin përfundimtar nga e keqja dhe nga ankthi përpara vdekjes. Ditën e fundit, në kryq, ai u lut me këtë psalm: ai që dha lirshëm jetën e tij për çlirimin përfundimtar të turmave, përsëri gjeti forcën, në mes të dhimbjes së tij, për të njoftuar veprën e Zotit: "Në shërbim të tij do të jetë fara ime, breznisë së ardhshme do t’i tregohet për Zotin, për drejtësinë e tij do t’i tregohet popullit që vjen: “Kështu bëri Zoti”!" (v. 31-32).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 5 TË PASHKËS VITI B

MË 28-4-2024.


LEXIMI I DYTË: 1 Gj. 3,18-24.

18 Fëmijëzit e mi, mos të duam me fjalë e me gjuhë, por me vepra e në të vërtetë!
19 (Dhe) Me këtë gjë e dimë a jemi prej së vërtetës. Dhe do ta qetësojmë zemrën tonë para Tij
20 në qoftë se ajo na qorton për ndonjë gjë. Sepse Hyji është më i madh se zemra jonë dhe njeh gjithçka.
21 Fort të dashur! Nëse zemra nuk na padit, mund të shkojmë me guxim te Hyji 22 dhe çkado që kërkojmë, prej Tij e marrim, sepse i mbajmë urdhërimet e tij dhe bëjmë çka Atij i pëlqen.
23 Ky është urdhri i tij: që të besojmë në Emrin e Birit të tij – në Jezu Krishtin dhe ta duam njëri-tjetrin, si Ai na urdhëroi.
24 Kush i mban urdhërimet e tij, mbetet në Hyjin dhe Hyji në të. Me këtë e dimë se Ai mbetet në ne: me anë të Shpirtit që na e ka dhënë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

SHËMBËLLTYRA E DY DJEMVE

Habia e parë me këtë tekst: bollëku i foljeve! “Beso, dashuro, ji besnik, bëj atë që i pëlqen Hyhit…” Për Gjonin, padyshim, besimi nuk është një mendim, ai është para së gjithash një mënyrë e të qenit. Kjo të kujton në mënyrë të papërmbajtshme një shëmbëlltyrë të Jezusit, atë të dy djemve: “28 “Më thoni si e mendoni këtë gjë: një njeri kishte dy djem. Iu drejtua të parit e i tha: ‘Biro, dil sot e puno në vresht!’ 29 Ai iu përgjigj: ‘Nuk dua!’ Pastaj ndërroi mendim dhe shkoi. 30 Atëherë iu drejtua të dytit po ashtu. Ai iu përgjigj: ‘Po shkoj, imzot!’, por nuk shkoi. 31 Cili prej të dyve e kreu vullnetin e të atit?”
I thanë: “I pari!”
“Përnjëmend po ju them: ‑ vazhdoi Jezusi ‑ tagrambledhësit e laviret para jush hyjnë në Mbretërinë e Hyjit. 32 Sepse, erdhi Gjoni ndër ju udhës së drejtësisë e ju nuk i besuat, tagrambledhësit e laviret i besuan, ndërsa ju, edhe pasi i patë këto, nuk u penduat për t’i besuar” (Mt,.21,28-32).
Nuk është e vështirë, padyshim, të gjesh përgjigjen e duhur...
Është sigurisht në këtë kuptim që Gjoni, këtu, na thotë të duam “jo me fjalë e me gjuhë, por me vepra dhe në të vërtetë” (v. 18).
Meqenëse në ajetin e mëparshëm, ai sqaroi qartë: “Kush i ka të mirat e kësaj bote dhe e sheh vëllain e vet në ngushticë dhe e mbyll zemrën e vet para tij – në ç’mënyrë dashuria e Hyjit qëndron në të?” (1 Gj. 3,17).
Pak më tutje, në të njëjtën letër, ai përsërit përsëri: “Prej tij e kemi edhe këtë urdhër: Kush e do Hyjin, duhet ta dojë edhe vëllain e vet (1 Gj. 4,21).
Habia e dytë: duke pasur parasysh të gjitha gjërat, ky mësim ishte tashmë ai i të gjithë Besëlidhjes së Vjetër; urdhërimet e dhëna nga Perëndia për Moisiun vinin përballë dashurisë për Perëndinë dhe dashurinë për vëllezërit; profetët nga ana e tyre nuk kishin thënë asgjë tjetër; Mikea, për shembull:
" “T’është dëftuar ç’është e mirë, o njeri,
e çka Zoti kërkon prej teje:
s’kërkon tjetër pos të zbatosh drejtësinë,
të duash mirësinë,
të jetosh kujdesshëm me Hyjin tënd!” (Mi. 6,8 ).
Edhe neve na kanë bërë të njohur atë që është e mirë, atë që pret Zoti prej nesh: gjë tjetër veçse të duam drejtësinë dhe mirësinë dhe të ecim me përulësi me Hyjin tone.
Jezusi nuk ndryshoi asgjë në këtë mesazh që duket se është baza e Zbulesës që iu bë Izraelit: Perëndia i dashurisë e krijoi njeriun sipas shëmbëlltyrës dhe ngjashmërisë së tij, domethënë të bërë për të dashur. E habitshme nuk është vetëm se ne e kemi të vështirë ta praktikojmë këtë fe... por më seriozisht, se e kemi të vështirë ta pranojmë, fare thjesht.
Prandaj, në mënyrën e tij, Gjoni na kujton se baza e besimit tonë përbëhet nga dashuria: “Duke vepruar në këtë mënyrë (d.m.th., duke dashur nëpërmjet veprimeve dhe jo përmes fjalëve) ne do të pranojmë se i përkasim së vërtetës ". Kjo është e vetmja e vërtetë: Zoti është dashuri (kjo është edhe një shprehje e Gjonit në këtë letër) dhe njerëzit janë bërë të duan. “Ne e njohëm dashurinë që Hyji ka kundrejt nesh dhe i besuam asaj. Hyji është Dashuri, dhe, kush mbetet në dashuri, mbetet në Hyjin dhe Hyji mbetet në të” (1 Gj. 4,16).


SIPAS NGJASHMËRISË SË ZOTIT TË DASHURISË.

Shën Gjoni shton se dashuria e të tjerëve është mënyra më e mirë për të pasur paqe mendore: “Para Zotit do të qetësojmë zemrat tona; sepse nëse zemra jonë na akuzon, Perëndia është më i madh se zemra jonë dhe ai di çdo gjë” Në të vërtetë, ai që ia kushton kohën e tij shërbimit të të tjerëve është plotësisht i decentruar nga vetvetja; ai nuk e lë më veten të dekurajohet nga spektakli i papërsosmërive të tij. Shën Gjoni mund ta ketë dëgjuar këtë shëmbëlltyrë të dy djemve që e rilexuam më lart; Jezusi e mbylli duke u thënë bashkëbiseduesve të tij: “Në të vërtetë po ju them se tagrambledhësit dhe prostitutat shkojnë përpara jush në mbretërinë e Perëndisë” (Mt. 21,31). Tani, duke thënë këtë, Jezusi po fliste me njerëz shumë fetarë, njerëz për të cilët thuhej me siguri se kishin besim, pasi Mateu flet për kryepriftërinjtë dhe pleqtë e popullit. Nga kjo mund të nxjerrim përfundimin: një besim që nuk na shtyn drejt dashurisë, nuk është besim në Zotin e dashurisë; një besim që nuk na shtyn të ndihmojmë vëllezërit tanë të jetojnë, nuk është besim në Atin e të gjallëve.
Secili prej ungjilltarëve i bëri jehonë këtij mesazhi qendror të besimit në mënyrën e vet. Në ungjillin e tij, Gjoni shkoi aq larg sa e zëvendësoi historinë e institucionit të Eukaristisë me atë të larjes së këmbëve: “A e kuptoni çka ju bëra? 13 Ju më quani: Mësues e Zotëri. Mirë thoni, sepse unë jam. 14 Nëse, pra, unë ‑ Zotëria dhe Mësuesi ‑ ju lava këmbët, duhet që edhe ju t’ia lani këmbët njëri‑tjetrit. 15 Ju dhashë shembull që, sikurse ju bëra unë juve, të bëni edhe ju. ” (Gj. 13,12-15). Gjoni mësoi mësimin: ajo që ai e quan urdhërimi i Perëndisë është "lajini këmbët njëri-tjetrit... Nga kjo do t'ju njohin të gjithë që jeni dishepujt e mi: nga dashuria që keni për njëri-tjetrin. (Gj. 13,35)
Mund të themi se është një qëllim i pamundur të duash të gjithë! Kjo është padyshim ajo që do të thotë Gjoni kur thotë se zemra jonë na akuzon: zemra jonë na akuzon se nuk duam sa duhet; dhe është e vërtetë që do të gënjejmë nëse do të pretendonim se i duam të gjithë; (gjithmonë do të ketë njerëz që nuk janë shumë miqësorë me ne); por nëse e lexojmë tekstin me kujdes, Zoti nuk na kërkon të ndjejmë dashuri për të gjithë... ai kërkon vetëm të veprojmë... Të tjerat do t'i bëjë. Në thelb, besimi që kërkohet prej nesh është të besojmë në dashurinë e tij për të gjithë... dashuria e tij ka nevojë për krahët tanë; ne vetëm duhet të ndërtojmë dashurinë e tij duke bërë atë që mundemi.
Ndoshta, pra, mund ta kuptojmë këtë fjali: «Nëse zemra nuk na akuzon, ne qëndrojmë me guxim përpara Perëndisë dhe çdo gjë që i kërkojmë, ai na jep”. Që nga momenti që veprimet tona udhëhiqen vetëm nga dashuria, padyshim, lutjet tona do të jenë në harmoni me vullnetin e Zotit që është bërë vetëm nga dashuria... Dhe ne do të mund të themi me të vërtetën "U bëftë vullneti yt në tokë siç është në parajsë”

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 5 TË PASHKËS VITI B

MË 28 – 4 - 2O24.


LEXIMI I UNGJILLIT: Gj.15,1-8

1 “Unë jam hardhia e vërtetë, e im Atë është vreshtari. 2 Çdo shermend në mua, që nuk jep fryt, Ai e pret,kurse secilin që jep fryt, Ai e pastron, që të japë më shumë fryt. 3 Tashmë ju jeni të pastruar me anën e fjalës që ju thashë. 4 Banoni në mua sikurse edhe unë në ju. Sikurse shermendi nuk mund të japë fryt prej vetvetes, i shkëputur prej hardhisë, po ashtu as ju, nëse nuk mbeteni në mua. 5 Unë jam hardhia, ju jeni shermendet. Kush mbetet në mua e unë në të, ai jep shumë fryt, sepse pa mua s’mund të bëni asgjë. 6 Nëse ndokush nuk mbetet në mua, hidhet jashtë porsi shermendi i prerë e thahet. Të tillët i bashkojnë, i qesin në zjarr e digjen. 7 Nëse mbeteni në mua, dhe, nëse fjalët e mia qëndrojnë në ju, kërkoni gjithçka të doni dhe do t’ju jepet. 8 Me këtë gjë lavdërohet im Atë: nëse jepni shumë fryt e dëftoheni nxënës të mi.




LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


ZOTI KUJDESET PËR POPULLIN E VET

SI NJË VRESHTAR PËR VRESHTIN E VET.


Jezusi ndahet nga miqtë e vet: në mbrëmjen e fundit, ai lau këmbët e dishepujve të tij; pastaj njoftoi largimin e tij të afërt prej kësaj bote dhe dërgimin e Shpirtit Shenjt. Çuditërisht, Gjoni nuk shkruan asgjë për institucionin e Eukaristisë: por këtu Jezusi po flet për hardhinë në termat që na përkujtojnë Besëlidhjen. Në lutjet eukaristike institucioni i këtij sakramenti është përkujtuar ndër të tjera me këto fjalë: “Merrni e pini…ky është kelku i gjakut tim, i Besëlidhjes së re dhe të amshuar”. Pra larja e këmbëve dhe ligjeratat e Jezusit në darken e fundit mund të mendohet se janë një meditim i vërtetë eukaristik, propozuar nga vetë Jezusi. Nuk duhet të harrohet se, në Besëlidhjen e Vjetër, hardhia ishte imazhi i privilegjuar i Besëlidhjës midis Zotit dhe Izraelit: Zoti, sigurisht, pronari i hardhisë dhe Izraeli vreshti.

Profeti Isaia kishte bërë një lloj shëmbëlltyre për të shpjeguar kuptimin e kësaj Besëlidhjeje:
«Do t’ia këndoj të dashurit tim këngën e mikut tim mbi vreshtin e tij. Miku im kishte vreshtin në një kodër pjellore.
E thuri, ia qëroi gurët, e mbëltoi me hardhi të zgjedhura, në mes të tij e ndërtoi kullën, në të punoi edhe shtrydhësin.
Priste se do t’i bënte rrush, por i bëri vetëm larushk”(Is 5,1).
Besnikëria e Zotit u shpreh nga përkujdesja e vreshtarit, një përkujdesje e cila mund të përzihet me pasionin, me dashurinë, që mund të tejkalojë kufirin e saj për të thënë se marrëdhënjet e Zotit me Popullin e tij karakterizohen nga një dashuri e vërtetë. Sa i përket qëndrimit të Popullit të Zgjedhur, herë të bindur, herë të pabesë, ai përfaqësohej nga cilësia e rrushit:
" Shermendmadhe hardhi Izraeli, jepte fruta me mbushulli; sipas shumësisë së frutave të saj, edhe lterët i shumoi, sipas begatisë së tokës së vet, i stolisi tempujt e vet. Izraeli, një hardhi e lulëzuar, prodhoi fruta për t'u përputhur ..." (Os 10,1).
Por ndodhi shumë shpesh që rrushi të ishte i keq (përktheni që Izraeli ishte i pabesë ndaj Besëlidhjes). Sidoqoftë, posa dikush të pushojë së praktikuari urdhërimet, e gjithë jeta shoqërore prishet.


Atëherë vreshtari ankohej:
" Priste se do t’i bënte rrush, por i bëri vetëm larushk. Tani, banorë të Jerusalemit e ju burrat e Judesë, ndajeni këtë pleqëri mes meje e vreshtit tim. Ç’u desh tjetër të bëj për vreshtin që s’e bëra? Shpresoja se do të më jepte rrush, përse më bëri veç larushk? Juve tani po ju dëftoj ç’do t’i bëj unë vreshtit tim: do ta shthur gardhin e tij, që të bëhet djerr; do t’rrëzoj ledhet e tij që të shkelmohet. Le të mbesë shkretë mos të kihet as mos të mihet, le ta mbulojnë halluga e ferra; reve unë do t’u urdhëroj një pikë shi mbi të të mos bjerë. Vreshti i Zotit të Ushtrive është shtëpia e Izraelit, fidanët e zgjedhur të tij janë banorët e Judesë. Prita të ushtrojnë virtytet, dhe ja, vetëm paudhësi, drejtësinë prita, ja ofshamat! Vreshti i Zotit të Plotfuqishëm është Shtëpia e Izraelit dhe populli i Judës është bima që ai çmonte. Ai priste të drejtën për ta bërë këtë dhe është padrejtësi. Ai priste drejtësi prej saj dhe ai gjeti vetëm britmën e të pafatit .... Ai priste rrush të imët prej tyre, ai kishte vetëm të këqij. Tani, banorë të Jeruzalemit dhe njerëz të Judës, gjykoni midis meje dhe vreshtit tim. A mund të bëj më shumë për vreshtin tim sesa bëra? Unë prisja rrush të bukur prej tij, pse prodhoi të këqija? ... "(Is 5,1 ... 7).
Pse kjo braktisje në duart e fatit? Sepse, shumë shpesh, kanë qenë udhëheqësit e popullit që e kanë nxitur atë ndaj së keqes: ky është shpjegimi i Jeremias: " Barinj të shumtë e shkretuan vreshtin tim, e shkelmuan pronën time, pjesën time, atë më të dashurën, e kanë kthyer në djerrishtë të shkretë!" (Jer 12,10).

Por kur vreshtari është vetë Zoti, nuk mund të japë dorëheqjen për fatkeqësinë e vreshtit të tij, për dështimin e Besëlidhjes midis tij dhe Izraelit: prandaj ai njofton se një ditë, hardhia do të japë fruta të mira:
"Atë ditë do të jetë një vresht i ëmbël: këndojini atij!
Unë, Zoti, atë e ruaj, çdo kohë vetë e ujis,
roje i rri natë e ditë, që askush të mos e dëmtojë.
Kundër tij nuk jam zemëruar.
A qet kokë ferrë e hallugë?
Në luftë do të sulem kundër tyre,
në flakë të zjarrit do t’i djeg!
O, më mirë, le të bjerë në ndore,
le të bëjë me mua paqe,
me mua paqe le të bëjë.
Hir Jakobit e ndëshkim ndrydhësit
6 Në ditë të ardhshme rrënjë do të lëshojë Jakobi,
do të qesë pipa e lule Izraeli (Is. 27,2 ... 6).


SHERIMI I VRESHTIT

Dhe, në disa raste, ai kishte shpallur një Besëlidhje të Re. Për shembull, te Jeremia: " Ja, po vijnë ditët ‑është fjala e Zotit ‑ kur do të lidh me shtëpinë e Izraelit e me shtëpinë e Judës një Besëlidhje të re. Jo si Besëlidhja që e pata bërë me etërit e tyre, atë ditë kur i mora për dore, për t’i nxjerrë nga toka e Egjiptit. Këtë Besëlidhje qenë ata që e thyen. Atëherë unë u dëftova se jam zotëria i tyre ‑është fjala e Zotit. Por ja Besëlidhja që unë do ta lidh pas këtyre ditëve me shtëpinë e Izraelit ‑është fjala e Zotit ‑ : Në shpirtin e tyre do ta fus Ligjin tim, do ta shkruaj në zemrën e tyre. Atëherë do të jem Hyji i tyre e ata do të jenë populli im. Dhe atëherë s’do të kenë nevojë ta mësojë njëri‑tjetrin e vëllai vëllanë: ‘Njihe Zotin!’, sepse të gjithë do të më njohin, prej më të voglit e deri në më të madhin ‑ thotë Zoti ‑ sepse do ta fal fajësinë e tyre e s’do ta kujtoj më mëkatin e tyre "(Jr. 31,31-34).

Prandaj është krejt natyrshme që Jezusi, i cili realizon këtë Besëlidhje të Re, do të kishte marrë imazhin e hardhisë për të shpjeguar në çfarë konsiston me të vërtetë kjo Besëlidhje e Re në gjakun e tij; ai madje nuk ka nevojë të shqiptojë fjalën "Besëlidhje", sepse të gjithë e kuptojnë se kur ai flet për hardhinë, është e qartë se ai po flet për Besëlidhjen dhe se ai njofton se Besëlidhja e Re me gjakun e vet po hyn në fuqi. Zoti dhe njerëzit marrin pjesë në këtë aventurë të re. "Unë jam hardhia e vërtetë dhe Ati im është vreshtar ... Qëndroni në mua, ashtu si unë jam në ju ... Unë, unë jam hardhia, dhe ju jeni degët" ... Tani ai që sipas fjalëve të Jezusit, qëndron “në të", duhet tò mbushet me fjalët e tij: " Nëse qëndroni në mua, dhe fjalët e mia qëndrojnë në ju!"; këtu përsëri, ne gjejmë një temë që është ndjerë kudo: njerëzit e injorojnë Zotin, nuk e konsiderojnë atë si Atë. Pak më vonë, po atë mbrëmje, Jezusi do të thotë përsëri:
"Atë i drejtë! Bota nuk të njohu e unë të njoha. Edhe këta e kuptuan se ti më dërgove..." (Gj 17,25).
Kur populli i Izraelit ishte i pabesë ndaj Besëlidhjes, ishte për shkak se anëtarët e tij nuk e përfillën Zotin dhe lejuan që të çoheshin nëpër rrugë të rreme, të cilat Besëlidhja e Vjetër i quante idhujtari. Përkundrazi, Jezusi e njeh Atin dhe prandaj jeton në Besëlidhje të përhershme me Të. Dhe kur ai thotë "Tani ju jeni pastruar tashmë, falë Fjalës që unë ju kam thënë", ai do të thotë që, falë Fjalës së tij, ne më në fund e njohim Atin ashtu siç është. Një Atë që thjesht na fton të hyjmë në besnikërinë e Birit të tij, duke qëndruar fort i shartuar tek ai.

[ninoenina]

F.A. JAVA. E DIELA E 5 TË PASHKËS VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA E 5 TË PASHKËS VITI B.

MË 28-4-2024

Kush i përket Krishtit?
"Jashtë kishës nuk ka shpëtim". Kjo deklaratë është e famshme, e shqiptuar në shekullin e tretë nga Qipriani, Ipeshkvi i Kartagjenës, dhe jo gjithmonë interpretohet saktë.
Shumë të krishterë në të kaluarën kanë bërë gabim: duke e identifikuar mbretërinë e Perëndisë me institucionin kishtar të cilit i përkisnin, kanë shfaqur siguri arrogante, kanë kultivuar paragjykime ndaj feve të tjera dhe i kanë përcaktuar të tjerët si të papastër dhe të largët. Në rastet më të çuditshme ata përdorën gjithashtu forcën për të detyruar konvertimin dhe pagëzimin.
Kisha dhe mbretëria e Hyjit nuk janë e njejtë gjë. Ka zona gri në kishë që e përjashtojnë veten nga mbretëria e Hyjit, sepse mëkati lulëzon në to dhe ka kufij të mëdhenj përtej kufijve të kishës që bien brenda mbretërisë së Hyjit, sepse Shpirti shenjt vepron atje.
I krishteri që"praktikon" nuk është i njëjtë me atë që është gjymtyrë të trupit të Krishtit". "Besimtari" nuk është dikush që kufizohet vetëm në praktikat fetare: meshë, sakramente, lutje, përkushtime, por dikush që, në imitim të Krishtit, praktikon drejtësinë, vëllazërinë, ndarjen e të mirave, mikpritjen, besnikërinë, sinqeritetin, refuzimin e dhunës, falja e armiqve, përkushtimin për paqen.
Vija ndarëse midis atyre që i përkasin dhe atyre që nuk i përkasin Krishtit, nuk kalon në fushën e së shenjtës, por në atë të dashurisë për njeriun:
"34 Tani me të vërtetë po e marr vesh se Hyji nuk i mban kujt krah, 35 përkundrazi ‑ në çdo kombësi i pëlqen ai që e ka frikën e tij dhe që e zbaton drejtësinë” (Vap. 10,34-35).

Për të përvetësuar mesazhin, ne do të përsërisim:
“Kudo që mbin dashuria, gëzimi, paqja dhe falja, Shpirti i të Ngjallurit është i pranishëm atje”.


LEXIMI I PARË: At. 9,26-31.

Në ato ditë Pali, “26 Kur erdhi në Jerusalem, përpiqej të bashkohej me nxënës, porse të gjithë ia kishin drojën sepse nuk mund ta besonin se me të vërtetë ishte bërë nxënës.
27 Atëherë Barnaba e mori dhe e çoi te apostujt dhe u tregoi se Sauli e kishte parë Zotërinë gjatë një udhëtimi, se si Jezusi foli me të dhe se si Sauli ka predikuar me plot guxim në Damask në Emër të Jezusit.
28 Që atëherë shkonte e vinte bashkë me ta nëpër Jerusalem dhe predikonte me vendosmëri në Emër të Zotërisë.
29 U drejtohej edhe hebrenjve që flisnin greqisht dhe diskutonte me ta, por edhe ata synonin ta vritnin.
30 Kur e morën vesh këtë gjë vëllezërit, e përcollën deri në Cezare e së andejmi e nisën për Tars.
31 Kisha, pra, ishte në paqe në mbarë Judenë, Galilenë e Samarinë; ndërtohej dhe përparonte në frikën e Zotërisë dhe rritej në saje të hirit të Shpirtit Shenjt”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Disa vjet pas konvertimit të tij, Pali vendosi të bënte një udhëtim në Jerusalem. Ai donte të takonte Pjetrin dhe të njihte atë komunitet që më parë e kishte persekutuar ashpër. Të gjithë ishin të vetëdijshëm për ndryshimin rrënjësor të jetës së tij, megjithatë, kishte ende shumë mosbesim ndaj tij dhe, para se ta mirëpritnin, donin të verifikonin qëndrueshmërinë e vendimit të tij (v. 26). Ndërhyri Barnaba, një dishepull i shquar, i vlerësuar nga të gjithë për bujarinë e tij (Vap. 4,36-37) dhe përkushtimin ndaj kauzës së ungjillit. Ai e njihte mirë Palin, ishte i vetëdijshëm për stërvitjen e tij biblike dhe kishte kuptuar se Pali mund të bëhej një apostull i madh. E mori me vete dhe ia paraqiti komunitetit.

Pas këtij takimi të parë, të vështirë, me vëllezërit e rinj të besimit në Jerusalem, menjëherë lindi një konflikt tjetër i ashpër midis Palit dhe eksponentëve më fanatikë të institucionit fetar hebre, të cilët madje u përpoqën ta vrisnin. Ata e konsideruan atë një heretik, një tradhtar të besimit dhe traditave të etërve (v. 28-30). Ishte vetëm fillimi i një serie të gjatë persekutimesh që Apostulli do të duronte për Krishtin.
Mesazhi që përmban ky episod shkon përtej informacionit biografik.

Kur, për herë të parë pas konvertimit të tij, Pali shkoi në Jerusalem, ai kishte kryer tashmë - sipas asaj që ai vetë raporton në letrën drejtuar Galatasve - një shërbesë apostolike në mbretërinë e Nabataeans (Jordania e sotme) dhe në Damask, ku etnarku i mbretit Aretas ishte përpjekur ta kapte. Ai nuk ua kishte njoftuar Krishtin paganëve me iniciativën e tij: misioni ia ishte besuar atij, përgjatë rrugës për në Damask, nga vetë Jezusi (Gal 1,11-16). Megjithatë, pavarësisht se kishte marrë një zbulesë vërtet të veçantë, ai nuk ndihej i autorizuar të vepronte i pavarur nga vëllezërit e tij në besim, ai menjëherë donte të krijonte marrëdhënie të ngushta me komunitetin amë të Jeruzalemit, të kryesuar nga Pjetri. Për këtë ai vetë në letrën drejtuar galatasve shkruan diçka shumë interesante:
“11 Tani, o vëllezër, po ju vë në dijeni: Ungjilli që ju kam predikuar, nuk është vepër njerëzish; 12 sepse atë as nuk e mora, as nuk e mësova prej ndonjë njeriu, por ma zbuloi Jezu Krishti. 13 Keni dëgjuar sigurisht për sjelljen time të dikurshme në judaizëm: si e salvoja mbi çdo masë Kishën e Hyjit dhe mundohesha ta shkretoja atë 14 e, ngaqë isha tepër i dhënë pas traditave të të parëve të mi, i tejkalova në judaizëm shumicën e moshatarëve në kombin tim. 15 Porse, kur Atij, që më zgjodhi që në kraharorin e nënës dhe më thirri me hirin e vet, i pëlqeu 16 ta zbulojë në mua Birin e vet për ta shpallur ndër paganë ‑ unë, menjëherë, pa u këshilluar me asnjë njeri 17 e pa u ngjitur aspak në Jerusalem te ata që para meje ishin apostuj, shkova në Arabi dhe përsëri u ktheva në Damask. 18 E vetëm pas tri vjetësh u ngjita në Jerusalem, për t’u njohur me Kefën e ndenja te ai pesëmbëdhjetë ditë. 19 Të tjerë prej apostujve, përveç Jakobit, vëllait të Zotit, nuk pashë asnjë. 20 Për çka po ju shkruaj betohem para Hyjit se nuk ju rrej. 21 Pastaj kalova në krahinat e Sirisë e të Cilicisë. 22 Personalisht isha i panjohur për Kishat e Krishtit në Jude. 23 Ato vetëm kishin dëgjuar: “Ai që dikur na salvonte, tani shpall fenë që dikur e shkretonte, ” 24 dhe e lavdëronin Hyjin për shkak tim” (Gal. 1, 11-24).
Pali do të kishte pasur një mijë arsye për të ndjekur rrugën e vet. Para të tjerëve, ai kishte intuituar zgjedhjet e duhura baritore, ai kuptoi se komuniteti i krishterë rrezikonte të mbyllej në një geton. Ai kuptoi se komuniteti i krishterë do të duhej të lirohej nga ankorimet që e mbanin të lidhur me institucionin hebre. Por ata që në kishë mendonin si ai, ishin shumë pak dhe vetë Pjetri hezitonte.
Çfarë duhej të bënte? Të largohej vetë, pa u kujdesur për të tjerët?
Nëpërmjet sjelljes së Palit, autori i Veprave të Apostujve dëshiron t'u dërgojë një mesazh atyre që, edhe sot, i përkushtohen me pasion kauzës së ungjillit, por ndihen pak të kuptuar nga komuniteti i tyre; përballen me keqkuptime dhe mosmarrëveshje dhe ndoshta tundohen të braktisin gjithçka ose të izolohen. Që në fillim, Pali kërkoi unitet me vëllezërit e tij në besim dhe, edhe më vonë, asnjë konflikt nuk arriti ta largonte atë nga bashkësia kishtare.


LEXIMI I DYTË: 1 Gj. 3,18-24.

Fëmijëzit e mi, mos të duam me fjalë e me gjuhë, por me vepra e në të vërtetë!
19 (Dhe) Me këtë gjë e dimë a jemi prej së vërtetës. Dhe do ta qetësojmë zemrën tonë para Tij 20 në qoftë se ajo na qorton për ndonjë gjë. Sepse Hyji është më i madh se zemra jonë dhe njeh gjithçka. 21 Fort të dashur! Nëse zemra nuk na padit, mund të shkojmë me guxim te Hyji 22 dhe çkado që kërkojmë, prej Tij e marrim, sepse i mbajmë urdhërimet e tij dhe bëjmë çka Atij i pëlqen. 23 Ky është urdhri i tij: që të besojmë në Emrin e Birit të tij – në Jezu Krishtin dhe ta duam njëri-tjetrin, si Ai na urdhëroi. 24 Kush i mban urdhërimet e tij, mbetet në Hyjin dhe Hyji në të. Me këtë e dimë se Ai mbetet në ne: me anë të Shpirtit që na e ka dhënë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Edhe nëse përpiqemi të jetojmë në përputhje me besimin tonë, ne e kuptojmë se mbetemi mëkatarë dhe Gjoni na kujton këtë në fillim të letrës së tij:
"8 Por nëse themi: “Ne nuk kemi mëkat«, gënjejmë vetveten dhe e vërteta nuk është në ne. 9 Por, nëse i pranojmë mëkatet tona, Ai është besnik dhe i drejtë: do të na i falë mëkatet dhe do të na pastrojë nga çdo padrejtësi. 10 Por, nëse themi: »Ne nuk kemi mëkatuar«, e bëjmë Atë gënjeshtar dhe fjala e tij nuk është në ne” (1 Gj. 1,8-10).
Si e dimë, pra, nëse jemi të bashkuar me Krishtin apo jo, nëse jemi degë në të cilat është i pranishëm lëngu i tij, domethënë Shpirti i tij apo jemi degë të thata dhe joprodhuese?
Habia e Jezusit përballë besimit të gruas kananite (Mt. 15,28) dhe centurionit të Kafarnaumit, dhe fjalët e tij:
“10 Jezusi, kur e dëgjoi, u mrekullua dhe u tha atyre që po i shkonin pas: “Për të vërtetë po ju them: ende nuk e gjeta te asnjë njeri tjetër në Izrael një fe kaq të madhe!" (Mt 8,10), fakti se ka shumë paganë të mirë dhe bujarë, si Korneli, i cili "u dha shumë lëmoshë njerëzve dhe gjithmonë i lutej Zotit" (Vap. 10, 2) na detyrojnë të pyesim veten nëse ata që, megjithëse nuk janë pagëzuar, bëjnë një jetë integrale, nuk janë në një farë mënyre të bashkuar tashmë me Krishtin.

Në këtë lexim Gjoni u përgjigjet këtyre pyetjeve dhe sugjeron kriterin që na lejon të përcaktojmë se kush i përket vërtet Krishtit. Ajo që diskriminon nuk është fakti i të shkruarit të emrit në regjistrat e famullisë, por të mirëpritjes së Shpirtit që është i lirë si era, që nuk e lejon veten të monopolizohet nga asnjë institucion, madje as nga ai kishtar, dhe vepron në këdo e mirëpret atë.
Ekziston një shenjë e pagabueshme e pranisë së tij: veprat e dashurisë.
Në pjesën e letrës menjëherë para tekstit tonë, Gjoni prezanton mendimin e tij kështu: "16 Me këtë gjë e njohëm dashurinë: Jezusi e dhuroi jetën e vet për ne. Edhe ne e kemi për detyrë ta japim jetën tonë për vëllezër. 17 Kush i ka të mirat e kësaj bote dhe e sheh vëllain e vet në ngushticë dhe e mbyll zemrën e vet para tij – në ç’mënyrë dashuria e Hyjit qëndron në të?" (v. 16- 17),
dhe përfundon: “18 Fëmijëzit e mi, mos të duam me fjalë e me gjuhë, por me vepra e në të vërtetë!” (v. 18). Shenja e pranisë së Shpirtit të Krishtit nuk janë deklaratat e besimit të shpallura me fjalë, por veprat konkrete në favor të njeriut. Ai që nuk zotëron Shpirtin e Hyjit nuk mund të prodhojë vepra dashurie: nëse i bën ato, është një shenjë se ai është i bashkuar me Krishtin dhe me Hyjin.
Edhe ata që nuk e kanë njohur Krishtin, nëse duan, mund të jenë të sigurt se kanë jetën hyjnore brenda tyre, sepse:
"7 Të dashur, ta duam njëri-tjetrin, sepse dashuria vjen nga Hyji, dhe, secili që ka dashuri, ka lindur prej Hyjit dhe Hyjin e njeh. 8 Kush nuk ka dashuri, nuk e ka njohur Hyjin, sepse Hyji është dashuri” (1 Gj. 4,7-8).
Leximi vazhdon me një nga thëniet më të bukura në të gjithë Biblën. Nëse bëjmë një bilanc të jetës sonë, jemi të detyruar të pranojmë se kemi bërë gabime, kuptojmë se jemi kushtëzuar nga defekte dhe zakone që nuk kemi mundur t'i korrigjojmë; kjo është arsyeja pse ne nuk mund të çlirohemi nga mendimi se Zoti gjithashtu na refuzon dhe na dënon, siç bën zemra jonë.
Përgjigja e Gjonit është ngushëlluese: nëse angazhohemi për dashuri konkrete për vëllanë tonë, nuk duhet të kemi më frikë nga mjerimet tona, nga dobësitë tona apo edhe nga gjykimi i ashpër i shqiptuar nga zemra; për çfarëdo që ai të na qortojë, ne do të jemi në gjendje ta qetësojmë atë, sepse:
"Hyji është më i madh se zemra jonë dhe njeh gjithçka. Perëndia është më i madh se zemra jonë" (v. 20).
Tundimi më djallëzor është ai që na bën ta imagjinojmë Zotin më të vogël se zemra jonë. Një nënë është e gatshme t'i falë djalit të saj çdo gabim, edhe nëse ai nuk pendohet për të keqen e bërë. Megjithatë, e njëjta nënë mund të jetë e bindur se Zoti, duke qenë i drejtë, një ditë do ta dërgojë djalin e saj në ferr. Ata që nuk e refuzojnë këtë mendim besojnë se Zoti është më i vogël se zemra e tyre.


UNGJILLI: Gj. 15,1-8.

1 “Unë jam hardhia e vërtetë,
e im Atë është vreshtari.
2 Çdo shermend në mua, që nuk jep fryt,
Ai e pret,
kurse secilin që jep fryt,
Ai e pastron,
që të japë më shumë fryt.
3 Tashmë ju jeni të pastruar
me anën e fjalës që ju thashë.
4 Banoni në mua sikurse edhe unë në ju.
Sikurse shermendi nuk mund të japë fryt
prej vetvetes,
i shkëputur prej hardhisë,
po ashtu as ju, nëse nuk mbeteni në mua.
5 Unë jam hardhia,
ju jeni shermendet.
Kush mbetet në mua e unë në të,
ai jep shumë fryt,
sepse pa mua s’mund të bëni asgjë.
6 Nëse ndokush nuk mbetet në mua,
hidhet jashtë porsi shermendi i prerë
e thahet.
Të tillët i bashkojnë, i qesin në zjarr e digjen.
7 Nëse mbeteni në mua,
dhe, nëse fjalët e mia qëndrojnë në ju,
kërkoni gjithçka të doni
dhe do t’ju jepet.
8 Me këtë gjë lavdërohet im Atë:
nëse jepni shumë fryt
e dëftoheni nxënës të mi”.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Toka e premtuar mbahet mend, në Bibël, jo vetëm si ajo ku "rrjedh qumësht dhe mjaltë", por edhe si ajo ku rriten vreshtat dhe ullinjtë (Is. 24,13: “Sepse kjo gjë do ta gjejë tokën, mes popujve do të ndodhë sikurse kur ullinjtë shkunden, sikur pas vjeljes mblidhen kokrrat). Çdo familje hebreje kultivonte, pranë shtëpisë, hardhi që jepnin hije gjatë verës së gjatë (1 Mbr. 5.5) dhe fruta të çmuara që thaheshin pjesërisht për të bërë rrush të thatë me të cilën bëhej një verë e mirë dhe e fortë.
Të lidhur spontanisht me gëzimin dhe festën, hardhia dhe vreshti përdoren shpesh në Bibël në mënyrë simbolike: janë një shprehje e bekimeve të Zotit. Edhe Jezusi, i cili u rrit në botën bujqësore të Palestinës, i përdori këto imazhe në shëmbëlltyrat dhe alegoritë e tij.
“Unë jam hardhia e vërtetë” (v. 1) është fjalia solemne me të cilën Jezusi fillon Ungjillin e sotëm.
Për të kuptuar domethënien dhe gjithashtu përbërësin provokues të kësaj fraze, është e nevojshme të kemi parasysh se vreshti i Zotit, i kënduar nga profetët, ishte Izraeli, një hardhi që kishte dhënë fryte të bollshme besnikërie, kur ishte "si rrushi në shkretëtirë” (Os. 9, 10) dhe kur iu përgjigj kujdesit të Hjit:
“2 Atë ditë do të jetë një vresht i ëmbël:
këndojini atij!
3 Unë, Zoti, atë e ruaj,
çdo kohë vetë e ujis,
roje i rri natë e ditë,
që askush të mos e dëmtojë.
4 Kundër tij nuk jam zemëruar.
A qet kokë ferrë e hallugë?
Në luftë do të sulem kundër tyre,
në flakë të zjarrit do t’i djeg!
5 O, më mirë, le të bjerë në ndore,
le të bëjë me mua paqe,
me mua paqe le të bëj " (Is. 27,2-5).
Simboli i Izraelit-vreshtit të Zotit ishte, në tempullin e Jerusalemit, hardhia e artë që mbulonte muret e hajatit dhe që vazhdonte të përhapej gjithnjë e më shumë, falë degëve, tufave dhe gjetheve të arta të hardhisë që ofronin pelegrinët.
Vreshti i Izraelit ishte mbjellë në tokën pjellore të një kodre, por ai e zhgënjeu Perëndinë e tij dhe filloi të prodhonte rrush të thartë (Is 5.1-4). Zoti u pendua për këtë: "Të kisha mbjellë si një vresht i shkëlqyer, si u bëre një vresht bastard?" (Jr 2,21) dhe mori një vendim të dhimbshëm, por të domosdoshëm: “Do të heq gardhin e tij dhe do të bëhet kullotë; Do t'i shemb murin rrethues dhe do ta shkelin me këmbë. Do ta bëj shkretëtirë, nuk do të krasitet dhe nuk do të gërmohet, dhe aty do të rriten ferra dhe gjemba; Unë do t'i urdhëroj retë të mos lëshojnë shi" (Is. 5,5-7). Megjithatë, veprat që Zoti i fillon, nuk përfundojnë kurrë në dështim. Izraeli ishte sjellë si një jetë e pabesë, por çfarë bëri vreshtari që:
"Priste të ushtrohen virtytet,
dhe ja, vetëm paudhësi,
drejtësinë priste, ja ofshamat!
priste drejtësi dhe ja gjakderdhje,
priste drejtësi dhe ja britma të të shtypurve" (Is. 5,7)?
Ai nuk e hodhi poshtë atë, pavarësisht nga pabesi, sepse "dhuratat dhe thirrja e Hyjit janë të pakthyeshme" (Rm 11,29). Nga trungu i lashtë dhe steril i kësaj hardhie ai mbiu një kërcell të ri, të vërtetë ditën e Pashkëve: Krishti, hardhia e vërtetë.
Jezusi është një hardhi dhe dishepujt, që përbëjnë degët e tij, janë pjesë e tij dhe prej tyre Zoti pret fruta të shijshme: drejtësi, dashuri; për këtë arsye sillet si kopshtar, si verëbërës: i krasit dhe i pret (v. 2-3).
Dy aksionet u kryen nga fermerët në stinë të ndryshme të vitit. E para zhvillohej gjatë dimrit dhe konsistonte në heqjen e lastarëve të padobishëm, e dyta, e kryer në gusht, kishte për qëllim heqjen e lastarëve më të dobët për të favorizuar më të mirët.
Interpretimi më i menjëhershëm i këtyre imazheve mund të çojë në trishtim, në fakt ato duket se janë një kërcënim i rëndë ndaj degëve të vdekura dhe joproduktive, gjë që mund të tregojë të krishterët që janë bërë të vakët ose të papajtueshëm me besimin e tyre. Fati i tyre do të ishte zjarri: “6 Nëse ndokush nuk mbetet në mua, hidhet jashtë porsi shermendi i prerë e thahet. Të tillët i bashkojnë, i qesin në zjarr e digjen” (v. 6).
Ky është një interpretim mashtrues dhe në kundërshtim me predikimin e Zotit për më të dobëtit.
Krasitja dhe prerja nuk janë imazhe hakmarrjeje, por imazhe që tregojnë kujdesin e Zotit ndaj çdo njeriu dhe çdo dishepulli. Fakti i të qenit të futur në Krishtin - qoftë me veprim të drejtpërdrejtë të Shpirtit, siç ndodh për ata që nuk janë pagëzuar, ose me rilindje "me anë të ujit dhe Shpirtit", siç është rasti i të krishterëve - nuk e vendos një njeri në gjendjen e prodhimit automatik të frutave. Degët e vdekura nuk përfaqësojnë individë që sillen në mënyrë të padukshme, por mjerimin, pabesinë ndaj ungjillit, dobësitë, mëkatet e vogla dhe të mëdha të pranishme edhe te dishepujt më të mirë. Askush nuk është imun ndaj tij, të gjithë kanë nevojë të vazhdueshme për pastrim.
Ndarja manike midis të mirës dhe të keqes, midis atyre që ndihen mirë sepse i përkasin institucionit të kishës dhe atyre që janë jashtë saj, është një formë arrogance shpirtërore dhe hipokrizie. Ata që shohin degë të thata vetëm tek të tjerët, ata që mendojnë se vetëm të tjerët kanë nevojë urgjente për krasitje, ata që madje pretendojnë t’i përjashtojnë nga komuniteti ose t’i shpallin të dëbuar nga Zoti, janë thjesht njerëz që shprehin një opinion, e që shohin grimcat në syrin e vëllait të tyre dhe nuk e shohin traun që është në syrin e tyre (Mt 7,4).
Dekurajimi përballë mjerimeve njerëzore të pranishme në kishë, është gjithashtu një shenjë mosbesimi në veprën pastruese të Perëndisë. Zhgënjimet e shkaktuara nga mëkatet e atyre që pohojnë se janë të krishterë, mund ta çojnë dikë në vendimin e dhimbshëm për të braktisur komunitetin. Zgjedhje e kuptueshme dhe e denjë për respekt, por gjithsesi e gabuar. Ata që nuk i kuptojnë vëllezërit që bëjnë gabime, ata që i refuzojnë, distancohen edhe nga hardhia, nga Jezusi që përkëdheli lebrozët (Mk 1,41) dhe ishte "miku i taksambledhësve dhe mëkatarëve" (Mt 11,19).
Fjalët: “Tashmë ju jeni të pastruar me anën e fjalës që ju thashë” (v. 3) nuk janë një deklaratë e pafajësisë e dishepujve, por një tregues i instrumentit që Ati përdor për krasitjen.
Gjatë Darkës së Fundit, Jezusi u tha dishepujve të tij: "Ju jeni të pastër, por jo të gjithë" (Gj. 13,11). Ai po i referohej Judës, dishepullit që përfaqëson ata që, pavarësisht se i janë bashkuar Krishtit, kultivojnë projekte që janë të kundërta me të tijat: fuqia në vend të shërbimit, kërkimi i vendit të parë dhe jo të vendit të fundit. Juda është imazhi i atij që nuk e lejon Atin të ndërhyjë në jetën e tij, i atij që nuk lejon që mendja dhe zemra e tij të "pastrohet" nga fjala e Zotit dhe, për këtë arsye, rrezikon të humbasë.
Krahasimi me personin e Jezusit dhe me fjalën e tij përbën një krasitje të vazhdueshme, të nevojshme:
"2 Vërtet, fjala e Hyjit është e gjallë dhe vepruese. Është më e mprehtë se çdo shpatë dy tehesh. Përshkon aq sa ndan frymën dhe shpirtin, gjymtyrët dhe palcin, edhe shqyrton ndjenjat dhe dëshirat e zemrës… Nuk ka gjë e fshehur para saj. Gjithçka është cullak e zhveshur para syve të Atij, të cilit do t’i japim llogari" (Hb. 4,12). Nuk ka asnjë cep të errët apo të fshehtë të zemrës që i shpëton dritës së saj, nuk ka hije vdekjeje që ajo të mos shpërbëjë. Tregon degët që duhen eliminuar dhe gjethet e kota që heqin hapësirën dhe rrezet e diellit nga degët prodhuese, tregon se sa kalimtare janë manifestimet e jashtme të fesë që nuk korrespondojnë me një aderim autentik ndaj Krishtit.
Edhe pse përfshin një aspekt të dhimbshëm, kjo punë pastruese që kryet nga Ati, është gjithmonë një burim gëzimi; duart e Perëndisë plagosen vetëm për të shëruar (Jb. 5,17). “Është për korrigjimin tuaj, shpjegon autori i letrës drejtuar hebrenjve, që ju vuani! Zoti ju trajton si fëmijë; dhe cili djalë nuk korrigjohet nga babai i tij?” (Hb. 12,7).
Kritikat, ndonjëherë të ashpra, të cilat sot i drejtohen kishës nga shumë anë, nuk mund të hidhen poshtë shumë lehtë si shprehje të neveritshme të njerëzve paragjykues që nuk e duan Krishtin dhe që nuk meritojnë asnjë konsideratë. Përkundrazi, ato mund të përbëjnë thirrje për një jetë më të qëndrueshme me besimin që ne shpallim, ato mund të jenë një krasitje e shëndetshme, edhe nëse e dhimbshme.
Për përfitimin e kujt prodhohen frutat? Për lavdinë e Atit – përgjigjet vargu i fundit i ungjillit të sotëm (v. 8).
Zoti nuk pret duartrokitje dhe lavdërime. Lavdia e tij konsiston në shfaqjen dhe derdhjen e dashurisë së tij ndaj njerëzimit. Në funksion të kësaj vepre, dishepujt shoqërohen me Krishtin, në unitet të përsosur, sepse së bashku me të përbëjnë hardhinë e vetme.
Hardhia nuk prodhon rrush për vete, por për të tjerët. Dega gjen përmbushjen e saj kur ndihet e gjallë, kur sheh sythat, lulet, gjethet dhe tufat e ëmbla të dalin.
I krishteri nuk prodhon vepra dashurie për veten e tij, për të qenë i kënaqur me përsosmërinë e tij morale apo edhe për të marrë një shpërblim nga Zoti. Ai është si Ati që është në qiej: ai do pa pritur asgjë në këmbim. Shpërblimi i tij është gëzimi për të parë dikë të lumtur, është vërtetimi se dashuria e Zotit është shfaqur përmes tij. Asgjë më shumë, por as më pak: ky është në fakt vetë gëzimi i Perëndisë dhe, kur të ketë arritur plotësinë e tij tek të gjithë, do të jetë mbretëria e Perëndisë.

[ninoenina]

F.A. E DIELA E 5 TË PASHKËS VITI B

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 5 TË PASHËS VITI B

MË 28 – 4 - 2024.


UNGJILLI: Gj. 15, 1-8.

1 “Unë jam hardhia e vërtetë,
e im Atë është vreshtari.
2 Çdo shermend në mua, që nuk jep fryt,
Ai e pret,
kurse secilin që jep fryt,
Ai e pastron,
që të japë më shumë fryt.
3 Tashmë ju jeni të pastruar
me anën e fjalës që ju thashë.
4 Banoni në mua sikurse edhe unë në ju.
Sikurse shermendi nuk mund të japë fryt
prej vetvetes,
i shkëputur prej hardhisë,
po ashtu as ju, nëse nuk mbeteni në mua.
5 Unë jam hardhia,
ju jeni shermendet.
Kush mbetet në mua e unë në të,
ai jep shumë fryt,
sepse pa mua s’mund të bëni asgjë.
6 Nëse ndokush nuk mbetet në mua,
hidhet jashtë porsi shermendi i prerë
e thahet.
Të tillët i bashkojnë, i qesin në zjarr e digjen.
7 Nëse mbeteni në mua,
dhe, nëse fjalët e mia qëndrojnë në ju,
kërkoni gjithçka të doni
dhe do t’ju jepet.
8 Me këtë gjë lavdërohet im Atë:
nëse jepni shumë fryt
e dëftoheni nxënës të mi.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Në atë kohë, Jezusi u tha dishepujve të tij: "Unë jam hardhia e vërtetë dhe Ati im është vreshtari”.
Në Ungjillin sipas Gjonit, Jezusi nuk flet kurrë me shëmbëlltyra, siç bën në Ungjijtë sinoptikë. Megjithatë, ai përdor ngjashmëri dhe imazhe për të komunikuar mesazhin e tij. Ai thotë për shembull unë jam bariu i mirë, unë jam drita e botës, unë jam buka e jetës dhe sot e dëgjuam duke përdorur imazhin e hardhisë: Unë jam hardhia e vërtetë.

Sot jeta dhe vreshtat për ne kanë vetëm një kuptim dhe një vlerë ekonomike. Nuk ishte kështu në kohën e Jezusit, sepse kishte pronarë të mëdhenj tokash që kishin vreshtat e tyre, por çdo familje kishte një hardhi pranë shtëpisë së tyre dhe duke qenë se hardhia është një bimë shumë jetëgjatë, ajo mund të zgjasë me shekuj, gjatë së cilëve ajo i njohu paraardhësit e familjes dhe u bë si një anëtar i familjes. U krijua një marrëdhënie emocionale, sepse kjo hardhi kishte nxjerrë gjithmonë bistakë rrushi të shijshëm që e kishin lumturuar këtë familje. Dhe pastaj degët dhe gjethet formojnë një pjergull dhe më pas lindi një fjalë e urtë që përsëritet disa herë në Bibël për të treguar kohën e qetësisë, të miqësisë, të paqes, të gëzimit: kohën në të cilën njeriu është ulur nën hardhinë e tij dhe fikun e tij.
Është në këtë kontekst që Jezusi përdor imazhin e hardhisë. Ai paraqitet si hardhia, ajo e vërteta, dhe deklarata e tij nuk është e qetë dhe mirëdashëse, sepse duke thënë se ai është ardhia e vërtetë, aludon për një hardhi tjetër që besonte se ishte e vërteta, pa qenë kështu. Për cilën vrestit e kishte fjalën? Hardhia së bashku me fikun është një nga simbolet e popullit të Izraelit dhe pse Izraeli kishte aplikuar imazhin e hardhisë për veten e tij? Sepse hardhia prodhon bistakë të shijshëm rrushi dhe më pas nga rrushi vjen vera që është simboli i gëzimit, i festës.
Ja, Izraeli ishte i bindur se ishte një hardhi që i ofronte Zotit atë që e bën të lumtur, atë që i pëlqen, atë që e fut në festë dhe gëzim dhe shtojmë gjithashtu se hardhia në Bibël është edhe imazhi i nuses, që ia ofron burrit të saj kënaqësinë e dashurisë së saj. Psalmi 128, 3:
" 3 Gruaja jote: vresht plot fruta
në dhomat e shtëpisë sate;
djemtë e tu: pinjoj ulliri
përreth tryezës sate!”.
Nusja jote si një hardhi pjellore në intimitetin e shtëpisë sate. Izraeli u bind se ishte kjo hardhi, kjo nuse besnike ndaj Zotit, gjithmonë gati për t'u mbushur me gëzim dhe në fakt ofronte tufat që prodhonte: flijime, olokauste, temjan, lutje, këngë dhe muzikë të realizuara në mënyrë të përsosur. Cili ishte problemi? Se Zoti nuk ishte i interesuar për këto fruta. Ata ishin gjethnajë! Nëpërmjet gojës së profetit Ozea Hyji tha: “Dua vepra dashurie, jo sakrifica”. Është denoncimi i falsitetit të kësaj hardhie, denoncimi i bërë edhe nga profetët e tjerë, për shëmbull nga kënga e famshme e vreshtit të profetit Isaia. Ky profet i ri është njëzet vjeç dhe dëshiron të denoncojë këtë farsë fetare. Ai e ka bërë tashmë në fillim të librit të tij, por më pas e rifillon me një këngë që ai kompozon dhe të cilën ndoshta më pas e performon shoqëruar me një cetër për miqtë e tij në rrugët e qytetit të Jerusalemit, siç bëjnë rapsodët.
Më pas kjo këngë u dëgjua dhe u këndua nga ata që e pëlqyen dhe që më pas e kuptuan mesazhin e saj provokues, një këngë kaq e bukur sa më vonë u ruajt në librin e profetit Isaia. Sa keq që muzika nuk u ruajt! Është një këngë në të cilën Isaia tregon historinë e dashurisë së një miku të tij, që është qartë Zoti, për vreshtin e tij, për nusen e tij dhe kushdo që e dëgjon këtë këngë e kupton: ky miku i tij është Zoti që ka humbur mendjen e tij për një vajzë, të simbolizuar nga vreshti. Për të ka pasur shumë kujdes dhe vëmendje, por më pas ky vresht prodhoi rrush të pangrënshëm: kjo nuse ishte e pabesë. Ja, pra, hardhia e rreme: Izraeli që ka zhgënjyer pritshmëritë e burrit të saj. Zoti - në fakt, thotë kënga e Isaias - Zoti priste drejtësi, por përkundrazi pa gjakderdhje; priste drejtësi dhe dëgjoi britmat e njerëzve të shtypur. Këto janë të njëjtat akuza që Zoti i drejton Izraelit me gojën e Jeremisë: Unë të kisha mbjellë si një vresht të çmuar të bërë tërësisht nga hardhi të mirëfillta. Si u shndërruat në degë të degjeneruara dhe u bë një vresht bastard?
Kur Jezusi thotë: “Unë jam hardhia e vërtetë”, të gjithë e kuptojnë aludimin që ai po bënte: Izraeli e kishte zhgënjyer Zotin e tij.
Dhe tani Jezusi specifikon se kush është pronari i këtij vreshti, personi përgjegjës: është Ati. Ai është verëbërësi, është ai që besoi në këtë hardhi dhe vuri bast gjithçka mbi të dhe nëse nuk jep fryt, është dështim edhe për të. Tani le të dëgjojmë se çfarë bën Ati, vreshtari, me këtë hardhi:
“Çdo shermend në mua, që nuk jep fryt,
Ai e pret,
kurse secilin që jep fryt,
Ai e pastron,
që të japë më shumë fryt.
3 Tashmë ju jeni të pastruar
me anën e fjalës që ju thashë” (v. 2-3).

Në disa vargje të fragmentit të sotëm të ungjillit do të dëgjojmë se Jezusi e përsërit shtatë herë shprehjen "të japë fryt". Nëse hardhia nuk prodhon rrush, nuk ka dobi. Profeti Ezekiel e thotë shumë mirë në kapitullin 15, 2-4:
“2 “Biri i njeriut, ç’vlerë më të madhe ka
druri i hardhisë se lëndët e tjera të pyllit?
3 Pse a përdoret druri i saj
për të gdhendur ndonjë gjë?
Ose a punohet prej saj ndonjë gozhdë
që të varet ndonjë gjë në të?
4 Ja, në zjarr hidhet që të digjet:
kur zjarri t’ia djegë dy skajet
edhe mesi t’i jetë shkrumbuar,
a thua atëherë vlen për punim?!”
Çfarë meritash ka druri i hardhisë në krahasim me të gjithë pemët e tjera të pyllit? A përdoret ndoshta druri i hardhisë për të bërë një objekt? A mund të bësh një kunj për të ngjitur diçka me dru hardhie?” Absolutisht jo. Druri i hardhisë, nëse nuk prodhon rrush, duhet të hidhet në zjarr sepse nuk ka dobi. Nëse një arrë nuk prodhon arra, pritet, por druri përdoret për të bërë tavolina, gardëroba dhe dyer.
Ja, është fruti që bën dallimin midis hardhisë së rreme dhe hardhisë së vërtetë. Dhe kjo vlen për Izraelin, si dhe për komunitetin e dishepujve të Krishtit. Profetët – ne dëgjuam Ozean, Isainë, Jereminë, Ezekielinë – nuk po e dënonin popullin e Izraelit; ata dënuan një praktikë të caktuar fetare të bërë vetëm nga pamja e jashtme, jo nga frutat e pëlqyeshme për Zotin. Dhe specifikon Gjoni se dikush si ata, për këtë arsye, mund të jetë një dishepull i Krishtit vetëm me fjalë. Jezusi e thotë këtë në Ungjill: "21 Jo secili që më thotë: ‘O Zot, o Zot!’ do të hyjë në Mbretërinë e qiellit, por ai që kryen vullnetin e Atit tim që është në qiell. 22 Shumë do të më thonë atë ditë: ‘O Zot, o Zot, a nuk profetizuam në Emër tënd, a nuk i nxorëm shpirtrat e këqij në Emër tënd, a nuk bëmë shumë mrekulli në Emër tënd?’ 23 Atëherë unë do t’u them: Kurrë nuk ju kam njohur! Shporruni prej meje, o keqbërës!” (Mt, 7, 21-23) dhe gjithashtu Gjoni në letrën e tij të parë: " 18 Fëmijëzit e mi, mos të duam me fjalë e me gjuhë, por me vepra e në të vërtetë!”.
Le të pyesim veten se çfarë është ky fryt që pret Ati qiellor. Vetëm mendoni për kuptimin simbolik që kanë rrushi dhe vera në Bibël: gëzim, festë. Ky është i vetmi fryt që Ati qiellor pret nga kjo hardhi. Kjo është bota që dëshiron Ati, ajo në të cilën të gjithë fëmijët e tij janë të lumtur: ai nuk dëshiron asnjë fryt tjetër përveç gëzimit të fëmijëve të tij.
Dhe çfarë bën pronari për të bërë që ardhia të prodhojë këtë frut? Një botë krejtësisht e re, ku zhduket dhimbja, mungesa e jetës. Jezusi thotë se ai kryen dy veprime:
E para: nëse një degë nuk jep fryt, ai e heq. Nëse dega jep fryt, atëherë ai e krasit sepse do që të japë edhe më shumë fryt. Këto janë dy aksionet që janë realizuar nga fermerët në dy stinë të ndryshme të vitit. Gjatë dimrit, fermeri i afrohet hardhisë dhe hiq lastarët e padobishëm dhe më pas në gusht kryen një veprim tjetër: hiq filizat më të dobët për të favorizuar më të mirët.
Qëllimi është që të ketë një sasi edhe më të bollshme rrushi. Epo, le të fillojmë me veprimin e parë të Atit qiellor. E heq degën që nuk jep fryt, që nuk ka dobi. Interpretimi më i menjëhershëm mund të jetë ai i një kërcënimi ndaj prerjeve të degëve që janë të ngordhura, joproduktive, që simbolizojnë ata të krishterë që quhen të krishterë sepse figurojnë në regjistrin e atyre që janë pagëzuar, por më pas nuk e japin këtë fryt.
Për këtë Ati qiellor i merr dhe i hedh në zjarr. Epo, lë ta braktisim këtë interpretim mashtrues që bie ndesh me parapëlqimin e Atit qiellor për “degët” më të dobëta. Çdo njeri është gjallëruar nga gjaku i jetës që është Shpirti i Krishtit; jo vetëm ata që i përkasin institucionit kishtar, por çdo njeri. Dhe çdo degë jep pak fryt dhe Ati në qiej nuk përzë askënd, nuk hedh askënd në zjarr.
Çfarë po thotë Jezusi atëherë? Fjalimi u drejtohet të krishterëve që në pagëzim u futën në Krishtin si degët në hardhi. Jezusi po thotë: nuk mjafton të futemi nominalisht, nga jashtë në këtë hardhi, duhet të lëmë të zbatohet gjaku i jetës, Shpirti i Krishtit, ai që e shtyu të jepte të gjitha nga dashuria, sepse ky Shpirt mund të bllokohet dhe nëse nuk arrin në degët që ka secili brenda vetes, nëse bllokohet ky lëng, degët nuk prodhojnë asgjë.
Prandaj, kjo fjalë e Jezusit nuk është një kërcënim, por një paralajmërim kundër rrezikut që të pengohet Shpirti i Krishtit të veprojë. Dhe kjo ndodh dhe mund të ndodhë te çdo njeri, madje edhe te të krishterët. Në këtë rast - thotë Jezusi - dega është e thatë, nuk prodhon gëzim në botë, por dhimbje dhe e gjithë koha që dega lejon të kalojë pa u gjallëruar nga lëngu i Krishtit është kohë e humbur e jetës, kohë e djegur, prej të cilave nuk do të mbetet asnjë gjurmë. Ky është paralajmërimi i dhënë nga Jezusi me këtë kujtesë për rrezikun e të qenit i lidhur me hardhinë, por më pas të bllokimit të Shpirtit të Krishtit.
Veprimi i dytë i Atit qiellor, në të cilin ai tregon gjithë kujdesin e tij që degët të prodhojnë maksimumin: kjo ndërhyrje e dytë e tij paraqitet me imazhin e krasitjes që ka prerje edhe në degë që janë të mira dhe prodhojnë fruta, prerje që u duhen këtyre lastarëve.
Mund të japim shumë shembuj të konteksteve në jetën e secilit, në të cilat gjaku i shpirtit është bllokuar. Le të mendojmë për momentet e shumta në të cilat humbemi në kotësi, në gjëra banale, kalimtare, le të mendojmë se sa të rinj dhe adoleshentë humbasin kohë me rrjetet sociale.
Ne duhet të bëjmë shkurtime, le të na krasitë Ati në qiell nga këto humbje jete.
Le të mendojmë se sa momente në të cilat e lëmë veten të udhëhiqemi nga plogështia, dembelizmi, mungesa e dëshirës për t'u vënë në dispozicion kur dikush ka nevojë për ndihmë. Le të mendojmë për shkurtimet e nevojshme për ata që bëjnë një jetë të dyfishtë të bërë nga kompromise.
Le të mendojmë edhe për prerjen që u nevojitet atyre që kanë një lidhje morbide me të mirat ekonomike, që nuk shohin gjë tjetër veç gjëra tokësore dhe prandaj harrojnë ata që janë në nevojë. Këta njerëz bëjnë gjithashtu shumë gjëra të bukura, por ata duhet të pastrohen dhe Ati i bën këto shkurtime.
Tani pyesim veten se si Ati në qiell i kryen këto krasitje, për të cilat të gjithë kemi kaq shumë nevojë. Fillimisht, Jezusi na tregon se si krasit Ati i qiellit...me fjalën e tij: "Ju jeni të pastër për shkak të fjalës që ju shpalla", do të thotë Jezusi.
Kjo fjalë është fjala e Ungjillit: “Është më e mprehtë se një shpatë me dy tehe”, thuhet në letrën drejtuar Hebrenjve. Kjo fjalë "depërton deri në ndarjen e shpirtit dhe shpirti, nga nyjet e palcës i shqyrton ndjenjat, mendimet e zemrës". Nuk ka asnjë cep të errët të jetës sonë, asnjë cep të fshehtë të zemrës që mund t'i shpëtojë kësaj drite të fjalës së Ungjillit. Kjo fjalë ndriçon të gjitha kontekstet e jetës suaj në të cilat ju bllokoni gjakun jetësor të Shpirtit së Krishtit, ju nuk e lini këtë Shpirt të veprojë për t’ju çuar në dashurinë dhe konsumimin e jetës suaj për të bërë lumturi dhe për të prodhuar gëzim për vëllezërit e tu.
Kjo fjalë ju tregon të gjitha degët e thata që duhet të eliminohen nga jeta juaj, gjethet e padobishme që zënë vend, largojnë rrezet e diellit nga degët që janë në të vërtetë produktive. Është e qartë: krasitja ka gjithmonë një aspekt të dhimbshëm dhe duhet marrë parasysh, sepse të gjithëve na vjen keq kur shohim sjellje të caktuara, të cilave na është dashur t'i presim, por - thotë mirë libri i Jobit – “duart e Perëndisë plagosen në rregull. për të shëruar”.
Prandaj ne mendojmë edhe për shumë nga manifestimet tona fetare, disa përkushtime që i praktikojmë sepse na qetësojnë dhe ndoshta na përgjumin në iluzionin e të qenit të drejtë me Zotin. Ne ndalemi këtu, por nuk arrijmë të prodhojmë ato fryte që Ati në qielli pret dhe fjala e Ungjillit e ndriçon shumë mirë këtë sjellje fetare dhe na thotë: hidhni një hap tjetër dhe prodhoni vepra dashurie që janë të vetmet që i interesojnë Atit në qiell. Jezusi tha gjatë darkës së fundit: "Ju jeni të pastër për shkak të fjalës që ju është shpallur, por jo të gjithë". Këtu ishte dikush që nga jashtë i përkiste komunitetit të dishepujve, por nuk e kishte lejuar veten të krasitej: ishte Juda.
Nga çfarë? Nga ëndrrat që kultivonte, ëndrrat e madhështisë, nga traditat e tij fetare nga të cilat Jezusi nuk mundi ta shkëputte. Ai ia dorëzoi zotërinë autoritetit fetar. Këtu është personi që nuk e la veten të krasitet nga fjala e Ungjillit.
Por jo vetëm me fjalën; Ati në qiej na krasit nëpërmjet engjëjve të tij të cilët i vendos pranë nesh: ata janë vëllezërit tanë, të cilët shohin shumë mirë tek ne se cilat degë duhen krasitur sepse shqetësojnë. E shohim shumë mirë tek të tjerët kur shpirti nuk funksionon, shpirti nuk është në veprim, por egoizmi, i ligu që i bën të kthehen në vetvete, për përfitimin e tyre, pastaj nuk japin fryt. Këtu këta engjëj, kur na vënë në dukje degët që duhen krasitur, janë ata që Ati në qiell i përdor për të pastruar jetën tonë.
Por më pas Ati në qiell përdor vetë jetën tonë për të na pastruar nga idhujt tanë, të cilët aq shpesh, atëherë kur kalojnë vitet, kur vijnë sëmundjet, kur forca jonë bie, ne kuptojmë se po shkërmoqen si idhuj; ishin gjëra shumë të bukura, por kur vendosëm gjithë shpresën, gjithë kuptimin e jetës tek këta idhuj, ishim skllevër.
Në vend të kësaj, pikërisht përmes asaj që ndodh në jetën tonë, ne jemi të ftuar të kërkojmë përtej të fundmeve, për kuptimin e ekzistencës sonë.
Pastaj ka edhe një mënyrë tjetër në të cilën Ati në qiell e krasit këtë hardhi dhe kjo është nëpërmjet kritikave, ndonjëherë të fortë, të ashpra, të cilat i drejtohen komunitetit tonë të krishterë sot nga shumë pjesë të botës laike dhe ne nuk mund t'i hedhim poshtë me lehtësi duke thënë se ato janë shprehje të neveritshme të njerëzve me paragjykim dhe për këtë arsye nuk duhet të merren parasysh. Jo, ato mund të jenë shumë të vërteta, mund të jenë kujtues të një jete më pak se ungjillore dhe kështu është nëpërmjet tyre që Ati në qiell përdor për të krasitur këtë hardhi dhe për të siguruar që ajo të japë shumë fryt.
Dhe tani Jezusi sqaron imazhin e hardhisë dhe të degëve me një folje që shfaqet 40 herë në Ungjillin sipas Gjonit, pra një folje shumë e rëndësishme dhe shfaqet shtatë herë në këto pak vargje të Ungjillit tonë: është folja “të qëndrosh” që duam të kuptojmë kuptimin. Ne ndjejmë:
“7 Nëse mbeteni në mua,
dhe, nëse fjalët e mia qëndrojnë në ju,
kërkoni gjithçka të doni
dhe do t’ju jepet.
8 Me këtë gjë lavdërohet im Atë:
nëse jepni shumë fryt
e dëftoheni nxënës të mi.
9 Sikurse Ati më ka dashur mua,
ashtu edhe unë ju kam dashur ju.

Qëndroni në dashurinë time!
Qëndroni në mua dhe unë në ju.
Ashtu si dega nuk mund të japë fryt vetvetiu
nëse nuk qëndron në hardhi,
po ashtu edhe ju nuk mundeni
nëse nuk qëndroni në mua.
Unë jam hardhia, ju jeni degët.
Ai që qëndron në mua
dhe unë në të, jep shumë fryt,
sepse pa mua nuk mund të bëni asgjë.
Nëse dikush nuk qëndron në mua,
hidhet jashtë si një shermend dhe thahet;
dhe i mbledhin, i hedhin në zjarr dhe i djegin”.
Nëse qëndroni në mua dhe fjalët e mia qëndrojnë në ju, çfarë të doni, kërkoni dhe do të bëhet. Në këtë përlëvdohet Ati im: që të jepni shumë fryt dhe të bëheni dishepujt e mi".
"Qëndroni në mua dhe unë në ju." Çfarë do të thotë kjo folje qëndroj, e cila ndodh tashmë në fillim të Ungjillit sipas Gjonit? Kur Pagëzori i vë në dukje Jezusin si qengjin dy prej dishepujve të tij, ata e ndjekin Jezusin dhe ai kthehet dhe i pyet ata "çfarë po kërkoni?" Ata përgjigjen: "Ku jeton?" dhe panë se ku po qëndronte dhe qëndruan me të atë ditë. Jezusi nuk kishte shtëpi në atë vend. Është një sens tjetër, ai i banimit. Jezusi është një person i jashtëzakonshëm, ata e kanë vënë re këtë dhe pyesin: “Ku jeton? cila është bota jote?
Le të japim disa shembuj që na ndihmojnë të kuptojmë kuptimin e kësaj fjale që na thotë ku Jezusi banon, që Jezusi banon në ne dhe ne në Krishtin. Le të marrim shembullin e të dashuruarve: kur dikush është i dashuruar, ai e mbart gjithmonë brenda vetes të dashurin, e mbart në zemër, e kujton vazhdimisht me gëzim në çdo situatë. Nëse është student, në një moment fillon të shikojë... koka e tij është aty, është për të dashurin. Nëse ai është duke punuar dhe telefoni bie... ndoshta është personi që dua që po më thërret. Ja, ai person banon në të: çdo gjë e kujton këtë person sepse e ka brenda, jeton në të, e mban gjithmonë me vete.
Kështu ka thënë Princi i Vogël: po të shohësh ngjyrën e grurit, më kujtohesh sepse flokët i kam biond. Për dikë që është i dashuruar, çdo gjë i kujton të dashurin e tij.
Kështu thotë Jezusi: “Qëndroni në mua dhe unë në ju”. Çfarëdo duhet të na thërrasë përsëri tek ai, nëse jemi vërtet të zhytur në të, të bashkuar me të ngushtë si degët e hardhisë.
Shembull tjetër: komentimi i ankesave, mosmarrëveshjeve, protestave të izraelitëve që gjatë eksodit vazhdimisht ankoheshin, humbisnin tenxheret dhe ëndërronin, edhe sepse nuk ishte sikur hanin mish vazhdimisht atje në Egjipt, larg saj!
Rabinët thanë se ishte më e lehtë për Zotin të largonte popullin e tij nga Egjipti sesa ta largonte Egjiptin nga zemrat e popullit të tij: ai mbeti brenda tyre. Egjipti ende jetonte në zemrat e izraelitëve, ky mendim e shoqëronte gjithmonë. Është e njëjta situatë që do të përsëritet për izraelitët në Babiloni. Zoti do të ketë sukses ta çlirojë këtë popull nga Babilonia, por Babilonia do të mbetet ende në zemrën e tij.
Ja kjo jete... edhe ne kemi kete eksperience: kur nje shok qe na ka shenjuar jeten, e ka shenjuar thellë, ndoshta sepse në takimin me të na beri të kuptojmë kuptimin e vërtetë të jetës sonë, ose na nxori nga një rrezik, ai person banon në ne. Ose përsëri: një e ve. Ndonjëherë dëgjojmë të thërrasë "kanë kaluar shumë vite, por burri im mbetet gjithmonë në mua". Nuk është vetëm kujtimi, keqardhja, por është e gjithë historia e dashurisë që shënoi jetën e tyre që mbetet dhe që koha nuk mund ta fshijë kurrë. Këtu është banesa: nuk bëhet fjalë pra për të banuar në një hapësirë materiale, por për një marrëdhënie të thellë dhe një komunikim intim mendimesh, emocionesh, ëndrrash, zgjedhjesh. Këtu, duke u nisur nga këto përvoja afektive, të qëndrosh në Jezusin, të qëndrosh në jetë, do të thotë të qëndrosh në botën e tij, të qëndrosh në mënyrën e tij të të menduarit, të dashuruarit, të vepruarit.
I gjithë ky mendim, këto zgjedhje të Krishtit bëhen të miat, domethënë Krishti është rrënjosur aq thellë në zemrën time sa nuk mund të bëj asgjë pa u pajtuar me të.
Kjo është ajo që Pali thotë me entuziazëm, duke përsëritur 164 herë në letrat e tij refrenin "të qenit në Krishtin", i përfshirë vazhdimisht në personin e tij.
Në letrën e dytë drejtuar Korintasve, në kapitullin e 5, 17-18:
"17 Pra, nëse ndokush është në Krishtin, është krijesë e re: e vjetra u zhduk, dhe, ja, u bë e reja! 18 Të gjitha e kanë burimin në Hyjin, i cili na pajtoi me vetvete me anë të Krishtit dhe neve na e besoi shërbesën e pajtimit”.
Nëse dikush është në Krishtin, i futur në këtë hardhi, ai është një krijesë e re, gjërat e vjetra kanë kaluar dhe e reja ka lindur" ose në letrën drejtuar Galatasve: “Nuk jetoj më unë, është Krishti që jeton në mua”; ata jetojnë në simbiozë në harmoni, njëri jeton në tjetrin, kjo është banesa që na rekomandon Jezusi. Sepse, nëse nuk qëndrojmë në të, jeta jonë nuk jep fryt.
Përsëri në letrën drejtuar Galatasve, 3,27-28:
"27 sepse, gjithsa jeni pagëzuar në Krishtin ‑ me Krishtin jeni veshur.
28 Nuk ka më: hebre ‑ grek!
Nuk ka më: skllav ‑ i lirë!
Nuk ka më: mashkull ‑ femër!
Të gjithë ju jeni NJË në Krishtin Jezus!
29 Nëse jeni të Krishtit, jeni pasardhësit e Abrahamit, trashëgimtarë në fuqi të premtimit”. Sa nga ju që u pagëzuat në Krishtin, keni veshur Krishtin, keni hequr njeriun e vjetër, keni hequr dorë nga veprimet e tij dhe keni veshur njeriun e ri.
Dhe pastaj mund të pyesim veten: Ku jetoj? ku ta vendos kuptimin e jetës sime? Kush dhe çfarë kam në zemër që më kthehet gjithmonë, që vendos të gjitha zgjedhjet e mia? Ja, atje mund të përgjigjem se ku banoj dhe kush banon në mua.
Jezusi vazhdon duke thënë: «Unë jam hardhia dhe ju jeni degët. Ai që qëndron në mua dhe unë atë, ai jep shumë fryt". Pa gjakun e jetës, që është ai i Shpirtit të Krishtit, i cili e bëri atë të donte edhe armiqtë e tij pa kushte, pa këtë Shpirt, të shkëputur nga ky Shpirt, jeta jonë është thjesht biologjike. Dhe cilat janë frutat që prodhon ky lëng? Pali na flet shumë mirë për to në letrën drejtuar Galatasve në kapitullin e 5, 16-26:
"16 Dua të them: jetoni nën ndikimin e Shpirtit Shenjt e nuk do t’i kryeni dëshirat e mishit e të gjakut. 17 Sepse mishi e gjaku me dëshirat e veta i kundërshtojnë Shpirtit e Shpirti i kundërshton mishit e gjakut: këta të dy janë në kundërshtim me njëri-tjetrin që të mos bëni çka dëshironi. 18 E nëse ju prin Shpirti, nuk jeni të nënshtruar Ligjit.
19 Tashti, veprat e mishit e të gjakut janë të njohura. Ato janë: fëlligështia, papastërtia, shfrenia, 20 idhujtaria, magjia, armiqësitë, grindjet, smira, hidhërimi, ngacmimet, dasitë, mospërkimet, 21 zilitë, zdërhalljet, ndejat me pije e qejfe e të tjera si këto. Lidhur me këto po ju vë në dijeni që tani, siç jua thashë më parë: kush i bën këto, nuk do ta trashëgojë Mbretërinë e Hyjit.
22 Kurse fryti i shpirtit është: dashuria, hareja, paqja, duresa, dashamirësia, mirësia, besnikëria, 23 butësia, përkormëria. Kundër këtyre nuk ka ligj.
24 Ata që janë të Krishtit [Jezus] e kryqëzuan trupin e vet bashkë me prirjet dhe dëshirat e ulëta.
25 Nëse jetojmë nën ndikimin e Shpirtit Shenjt, edhe të udhëheqemi nën drejtimin e Shpirtit Shenjt. 26 Mos të jepemi pas lavdisë së kotë! Mos ta ngacmojmë njëri‑tjetrin! Mos t’ia kemi smirë njëri‑tjetrit! fryti i parë i frymës është agape, dashuria".
Ky term që përdoret - agape - përcakton dashurinë e nënshkruar, që është ajo e Krishtit, e cila është dashuria e pakushtëzuar që kërkon gëzimin e tjetrit dhe kaq, nuk mendon vetë. Kjo është agape: është fryti i parë i shpirtit, dashuria e pakushtëzuar, edhe për ata që më kanë lënduar. E dyta është gëzimi, pastaj paqja, durimi, të dish të përshtatesh me nevojat e vëllait në çdo situatë të jetës, mirësia, besnikëria, butësia, vetëkontrolli. Ky është fryti i këtij lëngu që është fryma e Krishtit.
Por nëse dikush nuk qëndron në mua - thotë Jezusi - ai është një degë që thahet. Paralajmërimi është i ashpër: nuk janë njerëzit ata që përzënë, por çdo aktivitet që kryhet i shkëputur nga Shpirti i Krishtit nuk ka konsistencë, është byk dhe prandaj digjet. Imazhi është ai që përdor Pagëzori, i cili thotë “ai që vjen pas meje e ka fanellën në dorë, mbledh grurin e mirë, por byku fshihet dhe hidhet në zjarr”.
Pjesa e jetës sonë që nuk lëviz nga shpirti është ajo biologjike. por asgjë nuk mbetet nga kjo, sepse e vetmja pjesë e jetës sonë që mbetet është ajo e lëvizur nga shpirti, ajo që prodhon dashuri të pakushtëzuar. Nëse qëndroni në mua dhe fjalët e mia qëndrojnë në ju, çfarë të doni, kërkoni dhe do të ndodhë. Dëshirat e atyre që futen në hardhi dhe gjaku i Krishtit qarkullon në to, dëshirat e tyre janë të Frymës dhe prandaj dëshira nuk do të jetë të dominojnë, t'u shërbejnë, por t'i japin gëzim vëllait të tyre. Këto dëshira do të përmbushen sepse Shpirti do t'ju japë forcën për ta realizuar këtë dashuri.
Në këtë përlëvdohet Ati im, që të jepni shumë fryt dhe të bëheni dishepuj të mi.
Hardhia nuk jep fryt për vete, prodhon fryt që dikush ta shijojë dhe prandaj dishepulli i Krishtit nuk prodhon dashuri për të qenë i vetëkënaqur me përsosmërinë e tij morale apo edhe për të marrë një çmim në qiell, jo! Ai prodhon fruta sepse gëzohet duke parë dikë që është i lumtur, është i lumtur të verifikojë se dashuria e Zotit është shfaqur përmes tij, është i lumtur sepse sheh lindjen dhe jep kontributin e tij në një botë ku ka gëzim, e cila është i vetmi fryt që pret Ati në qiell.

[ninoenina]

Postoj komentet e liturgjisë së të dielave 6 e shtatë (datën 12 mai,

nëse nuk festohet këtë ditë Ngjitja e Jezusit),

për festën e Ngjitjes e Jezusit në qiell (datën 12 mai),

për festën e Rreshajëve (datën 19 mai),

për festën e Trinisë së shenjte (datën 26 mai)

dhe për festën e Korpit dhe Gjakut të Krishtit (datën 2 qërshor).


PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 6 TË PASHKËS VITI B

MË 5-5- 2024.


LEXIMI I PARË: Vap. 10, 25-26.34-35.44-48.

25 Kur Pjetri arriti, Korneli i doli para e, duke rënë ndër këmbët e tij, e adhuroi. 26 Pjetri e ngriti në këmbë dhe i tha: “Çohu në këmbë se edhe vetë jam vetëm njeri!”
34 Atëherë Pjetri mori fjalën e tha: “Tani me të vërtetë po e marr vesh se Hyji nuk i mban kujt krah,
35 përkundrazi ‑ në çdo kombësi i pëlqen ai që e ka frikën e tij dhe që e zbaton drejtësinë.
44 Ndërsa Pjetri ende po i thoshte këto fjalë, Shpirti Shenjt zbriti mbi të gjithë ata që po dëgjonin predikimin. 45 Besimtarët e rrethprerë që kishin ardhur me Pjetrin, u çuditën kur panë se edhe në paganë u ndikua dhurata ‑ Shpirti Shenjt. 46 Sepse i dëgjuan duke folur gjuhë të ndryshme e duke madhëruar Hyjin. Atëherë Pjetri tha: 47 “Vallë a mund ta ndalojë kush ujin të mos pagëzohen këta që e morën Shpirtin Shenjt sikurse edhe ne?” 48 Dhe urdhëroi të pagëzohen në emër të Jezu Krishtit. Atëherë iu lutën të qëndrojë me ta disa ditë.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

KUR SHPIRTI SHENJT I ANULON PENGESAT.


Ne duhet të kuptojmë rëndësinë e fjalisë së parë të tekstit që mësojmë tani: "Pjetri arriti në Cezare, në shtëpinë e Kornelit, centurionit të ushtrisë romake..."
Deri një ditë më parë, Pjetrit nuk do t'i kishte shkuar kurrë në mendje ideja për të bërë një gjë të tillë!
Gjithçka i dallon këta dy burra: Pjetri, hebre, besimtar i bindur, në kohën e fundit dishepull i Jezusit ... dhe Korneli, një pagan, dikush që nuk duhet të frekuentohet: sepse, nga njëra anë, ai është okupatori, por aq më tepër sepse ai është një pagan ... Dhe, për më tepër, nuk ishte Pjetri krejt i vetëm, ai që kishte pasur këtë ide të çuditshme për të shkuar te Korneli në Cezare. Ishte Zoti ai që organizoi gjithçka, nëse mund të thuhet kështu: ai i përgatiti të dy burra për atë që do të ishte një ngjarje shumë e rëndësishme për komunitetin e ri të krishterë. Secili prej të dy burrave kishte pasur një vegim atë ditë: Korneli dëgjoi një engjëll të Zotit, që i thoshte: “Ti tani dërgoji disa njerëz në Jopë dhe grishe Simonin që quhet Pjetër" (Vap.10,5), që të vijë këtu në shtëpinë tënde, në vendin tënd .
Edhe Pjetri, disa kilometra larg prej Cornelit, pati një vegim: një vegim kurioz, i cili duket se ishte bërë për t’i vënë në krizë zakonet e tij. Në këtë vizion, ai ka para syve të tij shumë kafshë, disa prej të cilave konsiderohen nga ligji hebre si të papastra dhe për këtë arsye ishin rreptësisht të ndaluara dhe dëgjon një zë që e nxit atë të mos ndjekë zakonet, të mos bindet: “Çohu, Pjetër, prej e ha!” (Vap, 10,13). Pjetri, i cili është skrupuloz, nuk dëshiron të shkelë rregullat e fëmijërisë së tij; atëherë zëri i tregon atij se i takon vetëm Zotit të vendosë se çfarë është e pastër ose e papastër ... për momentin, ka vetëm kjo çështje e lehtë për ushqimin, por, tashmë, siguria e tij mbi rregullat e shenjta hebraike të pastërtisë janë minuar seriozisht. Duhet të ndodhë kjo gjë, që Pjetri të përgatitet për të përballuar atë që e pret!
Tri herë me radhë, ky vizion kurioz përsëritet ... dhe Pjetër mbetet i hutuar.
Pikërisht në këtë moment të saktë të dërguarit e Kornelit arrijnë; ata vijnë për të kërkuar Pjetrin për diçka edhe më serioze sesa shkelja e rregullave mbi ushqimin që duhet të ndiqen në shtëpi: ata vijnë për ta kërkuar që ai të shkojë te ai pagan, te Korneli!

Kujtohet zhurma kur Jezusi shkoi për të ngrënë në shtëpinë e ndokujt! Dhe përsëri, ata që e ftonin, ishin hebrenj; këtë herë është një i parrethprerë, siç thuhej në atë kohë në Palestinë, një paggan qò e ftonte në shtëpinë e tij.
Por, siç e dinë të gjithë, Zoti ka vazhdimësi në ide; Luka specifikon se vetë Shpirti Shenjt e qetëson Pjetrin për atë që do të bëjë: “ Ndërsa Pjetri gjithnjë po mendonte lidhur me vegimin, Shpirti Shenjt i tha: “Ja, po të kërkojnë disa [dy] burra. Çohu, pra, e shko me ta pa farë dyshimi se unë i kam dërguar”. Pjetri zbriti te njerëzit dhe tha: “Ja, unë jam ai të cilin kërkoni. Për çka keni ardhur?” (Vap. 10,19-21). Për një moment, vëmë re se është Shpirti Shenjt që i thotë Pjetrit: " Shko me ta pa farë dyshimi", që mund të përkthehet: "Duke mos i dhënë vetes në skrupuj" ... E kjo provon të paktën që të gjithë skrupuj tanë nuk janë gjithmonë të frymëzuar nga Shpirti Shenjt ... Dhe që ne duhet të mësojmë të dallojmë midis skrupujve tanë ata që janë të frymëzuar mirë ... nga ata që janë më pak. Padyshim, Pjetri iu bind këtij zëri dhe ai shkon te Korneli.
Dhe teksti që komentohet tani, fillon pikërisht në momentin në të cilin Pjetri arrin në shtëpinë e Kornelit. Korneli, duke parë Pjetrin që hyri, u hodh te këmbët e tij, por Pjetri e ngriti: «Çohu. Edhe unë jam thjesht një burrë". Padyshim që Pjetri nuk mund të pranojë një shenjë respekti që i detyrohet vetëm Zotit.
Dhe, papritur, Pjetri e kuptoi vizionin që e kishte shqetësuar aq shumë: kafshët ishin vetëm një imaxh për të bërë që ai të kuptonte diçka tjetër; në tryezë, ne e dimë se ishte e ndaluar nga ligji fetar të hahej një kafshë e konsideruar e papastër: megjithatë vizioni i famshëm e ftoi atë të shkonte përtej këtij ndalimi sepse vetëm Zoti në fund të fundit mund të përcaktojë se çfarë është e pastër ose e papastër.


NJË ZBULIM QË SHENON NJË KTESË VENDIMTARE

NË HISTORINË E SHËLBIMIT!

Por ishte gjithashtu e ndaluar çdo takim dhe marrëveshje me paganët. Pjetri ftohet të zbulojë se edhe kjo pengesë duhet të rrëzohet. Pse për hebrenjtë ky ndalim që i pengonte të takoheshin me paganët? Nuk ishte përbuzje; por, fare thjesht, vetëm frikë që praktikat e tyre, që ishin të ndryshme, mund të vënë në rrezik fenë e hebrenjve dhe praktikat e tyre. Pjetri kupton: Zoti e fton të shkojë përtej këtij ligji; ashtu vizioni e ftoi Pjetrin të mos bënte më dallimin midis kafshëve të pastra dhe atyre të papastra, tani e tutje ne nuk duhet të bëjmë më dallimin midis njerëzve të pastër dhe atyre të papastër; kjo do t'i lejojë të gjithë të rrijnë pa skrupull.
Është një ndryshim vendimtar që fillon: si t'ua shpallim Lajmin e Mirë paganëve nëse përmbahemi nga shoqërimi me ta? Në një fazë të parë të planit të Zotit për shpëtim, populli hebre u zgjodh dhe, gjatë një periudhe të tërë të pjekjes së nevojshme, ishte e nevojshme të ruhej besimi dhe për këtë arsye të qëndronim midis besimtarëve. Por tani ka filluar një etapë e re: dyert duhet t'u hapen paganëve që të jenë në gjendje ta dëgjonin edhe ata Lajmin e Mirë. Edhe Jezusi, disa herë, ua kishte bërë të qartë apostujve të tij se tani ligji i etërve ishte i vjetruar dhe se po hapej një etapë e re. Të jesh besnik ndaj besimit të etërve nuk do të thotë të përsëritësh mënyrat e tyre të veprimit dhe të flasësh pa pushim. Problemëve të rinj, u nevojteshin zgjidhje të reja.
Kjo është ajo që Pjetri papritur e kupton dhe u shpjegon Kornelit dhe shoqëruesve të tij: “Ju e dini mirë se një hebre e ka të ndaluar shoqërimin me të huaj ose t’u hyjë në shtëpi, porse vetë Hyji më mësoi se s’është e lejueshme të quhet i ndytë ose i papastër asnjë njeri" (Vap. 10,28). Dhe Pjetri fillon katekezën për këta të krishterë të rinj; dhe atje përsëri, Shpirti Shenjt ndërhyn: Shën Luka vëren: " Ndërsa Pjetri ende po i thoshte këto fjalë, Shpirti Shenjt zbriti mbi të gjithë ata që po dëgjonin predikimin. Besimtarët e rrethprerë që kishin ardhur me Pjetrin, u çuditën kur panë se edhe në paganë u ndikua dhurata ‑ Shpirti Shenjt. Sepse i dëgjuan duke folur gjuhë të ndryshme e duke madhëruar Hyjin. Atëherë Pjetri tha: “Vallë a mund ta ndalojë kush të mos pagëzohen këta që e morën Shpirtin Shenjt sikurse edhe ne?” Dhe urdhëroi të pagëzohen në emër të Jezu Krishtit" (Vap. 10, 44-48).
Me vendosmëri, është gjithmonë falë Shpirtit Shenjt që Kisha përparon!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 6 E PASHKËS VITI B

MË 5-5-2024


Ps, 98, 1. 2-3ab. 3cd-4

1 Këndoni Zotit një këngë të re, sepse bëri vepra të mrekullueshme! Ngadhënjeu me fuqi të së djathtës së vet, me fuqi të krahut të vet të shenjtë.
2 Zoti e dëftoi shpëtimin e vet, përpara paganëve e zbuloi drejtësinë e vet. 3 I ra ndër mend dashuria dhe besnikëria e vet kundrejt shtëpisë së Izraelit. Të gjitha skajet e botës e panë shëlbimin e Hyjit tonë.
4 Mbarë toka le t’i brohorisë Zotit, le të gëzojë, të duartrokasë e të këndojë.


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA

DY GJËRA QË ZOTI I DO.

"E gjithë toka ka parë fitoren e Zotit tonë": Populli Izraelit flet këtu dhe thotë: "Zoti ynë", duke treguar kështu marrëdhënien mjaft të privilegjuar që ekziston midis këtij populli të vogël dhe Zotit të universit; por Izraeli gradualisht e ka kuptuar që misioni i tij në botë nuk është pikërisht të mbajë me xhelozi këtë marrëdhënie të privilegjuar për vete, por ka kuptuar që misioni i tij është të shpallë dashurinë e Zotit për të gjithë njerëzit, në mënyrë që të integrojë gradualisht gjithë njerëzimin në Aleancë. Meqenëse e gjithë toka nuk është thirrur vetëm për të parë fitoren e Zotit të saj, por është thirrur të përfitojë prej saj.
Ky psalm thotë shumë mirë atë që mund të quhen "dy dashuritë e Zotit": dashuria e tij për njerëzit e tij të thirrur, të zgjedhur, për Izraelin ... DHE dashuria e tij për të gjithë njerëzimin, që psalmisti nganjëherë i quan "kombet" dhe ndonjëherë "E gjithë toka". "Kombet" janë të gjithë të tjerët, paganët, ata që nuk janë pjesë e Popullit të Zgjedhur. Një nga siguritë e mëdha që njerëzit e Biblës kanë fituar pak nga pak, është se Zoti e do gjithë njerëzimin, dhe jo vetëm Izraelin.
Në këtë psalm, kjo siguri paraqitet nga vetë përbërja e tekstit; meqenëse fjalia qendrore, që flet për atë që quhet "Zgjedhja e Izraelit”, hartohet nga dy fjali për të gjithë njerëzimin. Zgjedhja e Izraelit është thelbësore, por nuk duhet të harrohet se ajo duhet të shkëlqejë në të gjithë njerëzimin dhe kjo ndërtim e tregon atë mirë.
Mund të lexohen tani vargjet 2 dhe 3:
"Zoti e dëftoi shpëtimin e vet, përpara paganëve e zbuloi drejtësinë e vet.
I ra ndër mend dashuria dhe besnikëria e vet kundrejt shtëpisë së Izraelit.
Të gjitha skajet e botës e panë shëlbimin e Hyjit tonë".
Zoti ka bërë të njohur fitoren e tij dhe u ka treguar kombeve drejtësinë e tij ... ai ka kujtuar besnikërinë e tij, dashurinë e tij për shtëpinë e Izraelit ... e gjithë toka ka parë fitoren e Zotit tonë ”. Fraza qendrore (" I ra ndër mend dashuria dhe besnikëria e vet kundrejt shtëpisë së Izraelit") është fraza e përdorur për të kujtuar atë që quhet "Zgjedhja e Izraelit". Pas kësaj fjalie shumë të vogël, ne duhet të mendojmë të gjithë peshën e historisë së shëlbimit, të gjithë peshën e së kaluarës: fjalët e thjeshta "besnikëria e tij", "dashuria e tij" janë kujtesa e gjallë e Aleancës: pikërisht nga këto fjalë, atje , në shkretëtirë, Zoti u bë i njohur nga Populli i Zgjedhur, si "Zoti i dashurisë dhe besnikërisë". Kjo fjali do të thotë: po, Izraeli është populli i thirrur, po, Israeli është Populli i zgjedhur, po, Izraeli është Populli që Zoti e do dhe ndaj të cilit ai është dhe do të jetë gjithmonë besnik.
Por dy fjalitë që e rrethojnë fjalinë qendrore që flet për Zhjedjen e Izraelit, të cilat flasin për kombet, janë një kujtesë e mirë se, nëse Izraeli zgjidhet, nuk është për ta shijuar në një mënyrë egoiste këtë dhuratë, nuk është për të konsideruar veten si një fëmijë të vetëm, por për t'u sjellë si një vëlla i madh.
Dhe kur Izraelitët, gjatë Festës së Tendave në Jeruzalem, e brohorasin Perëndinë si mbret, e bëjnë këtë që popujt e tjerë ta dinë shumë mirë se Populli i Zhgjedhur tashmë po e bën këtë në emër të njerëzimit; duke kënduar këtë, Populli i Izraelit e di se në një farë mënyre, ai tashmë e imagjinon (sepse e di se do të vijë) ditën kur Zoti do të jetë me të vërtetë mbreti i të gjithëve, domethënë i njohur nga të gjithë popuj të tokës.
Dimensioni i parë i këtij psalmi, shumë i rëndësishëm, është, pra, theksimi i asaj që mund të quhet "dy dashuritë e Zotit", për njerëzit e tij të zgjedhur dhe për të gjithë njerëzimin. Një dimension i dytë i këtij psalmi është shpallja e fortë e mbretërisë së Zotit.


PRITJA E FITORES SË FUNDIT.

Për shembull, në tempullin e Jeruzalemit, këndohet: " Këndoni Zotit një këngë të re, sepse bëri vepra të mrekullueshme!"
Por kur përdoren këto folje ("këndohet" apo "këndojmë"), fjala e përdorur është shumë e dobët; në fakt, sipas fjalorit të përdorur në hebraisht, ky psalm është një britmë fitoreje, britma e dhënë në fushën e betejës pas fitores, një "teruah" për nder të fitimtarit. Fjala “fitore” nuk ndodh në Biblen tonë katolike, në përkthimin e ketyre tre vargjeve, por ndodhen tre "sinonime" të saj tri herë:
"Ngadhënjeu me fuqi të së djathtës së vet,
me fuqi të krahut të vet të shenjtë" ...
" Zoti e dëftoi shpëtimin e vet,
përpara paganëve e zbuloi drejtësinë e vet" ...
"Të gjitha skajet e botës e panë
shëlbimin e Hyjit tonë”.
Fjalët "sinonime" janë : ngadhënjeu, dhe dy herë shëlbimi.
Fitorja e Zotit për të cilën flitet këtu është e dyfishtë: së pari, fitorja e çlirimit të Egjiptit; fjalët "me fuqi të së djathtës së vet, me fuqi të krahut të vet të shenjtë" janë një aluzion për nderhyrjen e parë të Zotit në favor të bijve të Izraelit, për kalimin e mrekullueshëm të detit që i ndau ata përfundimisht nga Egjipti, vendi i tyre i skllavërisë.
Shprehja: "Nga Egjipti të ka nxjerrë me dorë të fuqishme e me krah të tendur Zoti, Hyji yt" (Dt 5:15) ishte bërë formula standarde për çlirimin e Egjiptit; e gjejmë për shembull në librin e Ligjit të përtërirë dhe në psalmet. Edhe fraza: "Ai bëri vepra të mrekulliueshme" është gjithashtu një kujtesë e çlirimit nga Egjipti.
Por kur këndohet fitorja e Zotit, gjithashtu këndohet fitorja e pritur për mbarimin e botës, në fund të kohës, fitorja përfundimtare të Zotit kundër të gjitha fuqive të së keqes. Dhe tashmë, duke kënduar, lavdërohet Zoti ashtu si në të kaluarën populli e ka brohoritur mbretin e ri në ditën e kurorëzimit të tij, duke thirrur fitore nën tingujt e borive, brirëve dhe duartrokitjeve të turmës. Por ndërsa me mbretërit e tokës, gjithmonë po shkohet drejt një zhgënjimi, këtë herë, dihet se nuk do të ketë zhgënjimin; dhe, aq më shumë janë arsye për të besuar që "terouah" të jetë veçanërisht e gjallë këtë herë!
Tani e tutje të krishterët e brohorisin Zotin edhe më me forcë sepse ata e kanë parë me sytë e tyre mbretin e botës: që nga Mishërimi i Birit, ata e dinë dhe pohojnë ( kundër të gjitha ngjarjeve të dukshme të kundërta), se Mbretëria e Zoti, domethënë Mbretëria e dashurisë, tashmë ka filluar.