Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E PARË E KRESHMEVE VITI B

MË 18 – 2 – 2024.


UNGJILLI: Mk.1, 12-15:

12 Menjëherë pastaj Shpirti Shenjt e shtrëngoi të shkojë në shkretëtirë.
13 Në shkretëtirë qëndroi dyzet ditë, ku qe vënë në provë prej djallit. Rrinte me egërsira dhe engjëjt i shërbenin.
14 Pasi e burgosën Gjonin, Jezusi shkoi në Galile. Atje predikonte Ungjillin e Hyjit.
15 Thoshte: “Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!”


LECTIO DIVINA-MEDITIM- LUTJE.


TUNDIMET E JEZUSIT.

Çdo vit, të Dielën e parë të Kreshmëve, ne lexojmë tregimin e Tundimeve nga një prej tre Ungjilltarëve Sinoptikë; këtë vit lexojmë këtë tregim në Ungjillin e Shën Markut, që do të thotë në versionin më të shkurtër të mundshëm:
" Menjëherë pastaj Shpirti Shenjt e shtrëngoi të shkojë në shkretëtirë.
Në shkretëtirë qëndroi dyzet ditë, ku qe vënë në provë prej djallit.
Rrinte me egërsira dhe engjëjt i shërbenin" (v.12-13).
Marku nuk na tregon se me cilat tundime duhej të përballej Jezusi, por vazhdimi i Ungjillit të tij na lejon t'i hamendësojmë ato: këto janë të gjitha situatat në të cilët ai duhej të thoshte jo, sepse mendimet e Zotit nuk janë ato të njerëzve dhe sepse, duke qenë vetë një njeri, i rrethuar nga njerëz, ai duhej të zgjidhte vazhdimisht të ishte besnik ndaj Atit të tij.
Episodi që më vjen menjëherë në mendje është ai që ndodhi afër Cezaresë së Filipit:
"Jezusi u nis me nxënësit e vet drejt fshatrave të Cezaresë së Filipit.
Udhës i pyeti nxënësit e vet: “Çka thonë njerëzit, kush jam unë?”
Ata iu përgjigjën: “Disa thonë se je Gjon Pagëzuesi,
disa të tjerë Elia, disa të tjerë prapë se je njëri ndër profetët”.
Atëherë i pyeti ata: “Po ju, kush thoni se jam?”
“Ti je Mesia!” ‑ iu përgjigj Pjetri.
Ai u urdhëroi rreptësisht të mos ia tregonin askujt këtë gjë për të" (Mk 8,27-30).

Kjo ashpërsi është sigurisht tashmë një shenjë e një lufte të brendshme. Dhe menjëherë më pas, Marku vazhdon:
"Atëherë filloi t’u shpjegojë se Birit të njeriut i duhet të pësojë shumë;
se pleqtë, kryepriftërinjtë e skribët do ta përbuzin; se do të vritet dhe se do të ngjallet pas tri ditësh.
Ua tha këto krejt haptas”.
Dhe ju e dini pjesën tjetër:
“Pjetri e ndau në një anë e zuri ta qortojë.
Jezusi u soll, shikoi nxënësit e vet dhe i bërtiti Pjetrit:
“M’u hiq sysh, he djall, se nuk ke ndër mend punët e Hyjit, por punët e njerëzve!”
Në gojën e Jezusit ekziston rrëfimi për atë që ishte tundimi më i fortë: ai i ikjes nga pasojat tragjike të shpalljes së ungjillit.

Tundim tmerrësisht delikat: sepse i përshtatet shumë mirë një fjalimi të bukur:
është pikërisht në momentin kur Pjetri ka bërë deklaratën më e bukur, ekzaminimin më i bukur teologjik (!). Që ai është për Krishtin një rast tundimi.
Deri në minutën e fundit, në Gjetsemanin, ai do të tundohet të tkurret nga vuajtjet: "e u tha:
“Shpirti im është i trishtuar për vdekje. Mos u largoni e rrini zgjuar!”
U largua pak, ra përmbys për dhe e lutej që, nëse ishte e mundur, t’i rrijë larg ai çast.
E thoshte:
“Abba! Atë, ti mundesh gjithçka! Largoje prej meje këtë gotë, por jo çka dua unë, por çka do ti!” (Mk 14,34-36).
Është mjaft e qartë këtu që vullneti i tij duhet të bëjë një përpjekje që të pajtohet me atë të Atit të tij.
Jezusi patjetër që, siç e pamë, tundimin për të mos vuajtur; ai gjithashtu e dinte që të kishte sukses; përsëri atje, shoqëruesit e tij e nxitën; suksesi fare mirë mund të bëhej një kurth: "Të gjithë po ju kërkojnë" (Mk 1,37), dishepujt e tij i thanë në Kapernaum; Ju kujtoj kontekstin; të shtunën në mëngjes në sinagogë, së pari, ku ai kishte shëruar një person të pushtuar nga djalli, pastaj ditën e qetë e kaloi te Simoni dhe Andrea, ku ai kishte shëruar vjehrrën e Pjetrit; në mbrëmje të gjithë rrethinat ishin atje, secili me pacientin e tij; dhe ai kishte shëruar shumë të sëmurë; natën tjetër, para agimit, ai kishte dalë për t'u lutur; zhgënjimi në shtëpi kur dita filloi: Apostujt menduan që ndoshta ishte zdukur e fillojnë ta kërkojnë. E gjethen pas një kohë e thonë:
"Të gjithë po të kërkojnë" ... Ai duhet ta ketë humbur rastin për të shfrytëzuar popularitetin. Por ai, duke fituar mbi tundimin, tha:
“Ejani të shkojmë gjetiu, në fshatrat e afërme që të predikoj edhe atje. Prandaj edhe erdha”(Mk 1,38). Për atë dhe jo për diçka tjetër ... Ekziston tundimi: Por Apostujt të zhgënjyer sigurisht duhet ta linin të vazhdojë misionin e tij.



ZGJEDHJA E BESNIKËRISË.

Filloi shumë herët, sigurisht, kur Jezusi duhej të përballohej me talljen e disa të afërmve; çdo profesion në shërbim të të tjerëve imponon çrrënjosjen; familja e tij nganjëherë ishte një pengesë për misionin e tij: “Jezusi u kthye në shtëpi. Prapë u mblodh turmë e madhe sa që as nuk mund të hanin bukë. Kur morën vesh të tijtë, shkuan ta marrin sepse flitej: “Nuk është në vete” (Mk 3,21).
Kjo vuajtje e moskuptimit është shoqëruar nga një tundim tjetër, që t' i bindë të tjerët me veprimet spektakolare: "Atëherë erdhën farisenjtë dhe filluan të rragaten me të. Duke e vënë në provë kërkuan prej tij një shenjë prej qiellit. Jezusi duke fsharë prej fundit të shpirtit, tha: “Përse kjo brezni kërkon shenjë? Për të vërtetë, po ju them: kësaj breznie s’do t’i jepet shenjë!”
Atëherë i la, përsëri hipi në barkë dhe kaloi në anën tjetër".
(Mk. 8,11-12).

Me siguri, kur Jezusi papritmas vendos të largohet nga shoqëria me ata me të cilët po flet në atë moment, qofshin ata miqtë e tij apo kundërshtarët e tij, kjo është për shkak se ai ka një zgjedhje për të bërë.
Kjo zgjedhje është ajo e besnikërisë ndaj misionit të tij: që ai të jetë Mesia, të gjithë e kanë menduar që nga fillimi; por problemi është se edhe një herë, mendimet e Zotit nuk janë mendijmet tona; për shembull, njerëzir prisnin, shpresonin për një Mesia të fuqishëm politikisht, i cili do të dëbonte okupatorin Romak dhe do të rivendoste lirinë politike të Izraelit; Jezusit iu desh të predikonte pandërprerë madhështinë e vetme të dashurisë; kjo është arsyeja pse ai imponon në mënyrë të përsëritur sekretin për ata që kanë parë misterin e tij (qoftë në Shpërfytyrim apo diku tjetër): ai nuk dëshiron të lejojë se ata që janë përreth tij, të zbresin në një shteg të rremë.
As ne nuk jemi të befasuar që ai jetoi paqësisht në shkretëtirë për dyzet ditë (numër simbolik) në mes të kafshëve të egra: sepse kështu profeti Isaia kishte imaxhinuar harmoninë që do të mbretërojë në krijimin e ri.: "Ujku do të banojë me qengjin, përbri kecit do të shtrihet leopardi,
viçi e këlyshi i luanit bashkë do të kullotin,
fëmija i vogël do t’i çojë e do t’i bjerë. Lopa e arusha bashkë do të kullotin,
këlyshët e tyre së bashku do të rrinë,
luani kashtë do të hajë si kau.
Foshnja do të luajë mbi vrimën e shlligës, në strofullin e kapastrecit
fëmija dorën do ta futë" (Is 11, 6vv).
Duke i komentuar se bashku të gjitha këto gjëra, Marku na thotë se Jezusi është njeriu me të vërtetë i lirë nga të gjitha tundimet, i parëlinduri i njerëzimit të ri.

[ninoenina]

F.A. E DIELA E PARË E KRESHMËVE VITI B

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E PARË E KRESHMËVE VITI B

MË 18-2-2024.


UNGJILLI: Mk. 1,12-15.

12 Menjëherë pastaj Shpirti Shenjt e shtrëngoi të shkojë në shkretëtirë. 13 Në shkretëtirë qëndroi dyzet ditë, ku qe vënë në provë prej djallit. Rrinte me egërsira dhe engjëjt i shërbenin.
14 Pasi e burgosën Gjonin, Jezusi shkoi në Galile. Atje predikonte Ungjillin e Hyjit. 15 Thoshte: “Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Historia e tundimeve të Jezusit është një nga faqet më të njohura të Ungjijve. Edhe ata që nuk e frekuentojnë rregullisht kishën, kanë dëgjuar për Jezusin, i cili u tundua të shndërronte gurët në bukë, për Jezusin që u çua në një mal shumë të lartë, ku i ligu e bëri të sodiste të gjitha mbretëritë e kësaj bote dhe më pas ai ishte ftuar edhe të hidhej nga maja e tempullit. Si tundime janë shumë të çuditshme, shumë të ndryshme nga tonat. Për këta tre tundime flasin Shën Mateu dhe Shën Luka në ungjillin e tyre. Sigurisht, këta tregimë nuk janë lajmi i mirë, por tre shëmbëlltyra, tre imazhe që bashkësitë e para të krishtera i kanë përdorur për të paraqitur një të vërtetë shumë ngushëlluese për ta dhe për ne. Kjo: Jezusi është me të vërtetë vëllai ynë, atij iu desh të përballonte të gjitha sprovat e jetës, të gjitha tundimet që duhet të përballojmë edhe ne. Ai i përballoi momentet e dhimbjes, me gëzim, sepse nga të gjitha situatat e jetës mund të dalim fitimtarë ose të mundur. Nga sprova e dhimbjes mund të dalim të mundur, të çnjerëzorë: dhimbja mund të na çojë edhe në blasfemimin kundër Zotit dhe deri në humbjen e besimit…por nuk duhet të harrojmë që mund të dalim të mundur edhe nga suksesi, i cili mund ta bëjë të humbasim kokën, të harrojmë Zotin dhe vëllezërit tanë.
Në lidhje me këtë, autori i Letrës drejtuar Hebrenjve thotë se Jezusi i kaloi të gjitha situatat e jetës, me të cilat duhet të merremi edhe ne. Ka vetëm një ndryshim: ai kurrë nuk ka dalë i mundur. Ka qenë i barabartë me ne në çdo gjë, përveç mëkatit. Ne ndonjëherë, ose shpesh, nuk sillemi si fëmijë të Perëndisë, nuk dëgjojmë Shpirtin e Birit të Perëndisë që është në ne, por ndjekim shtysat e pasioneve tona. Megjithatë, ai i ka qëndruar gjithmonë besnik identitetit të tij si bir i Zotit. Kjo është arsyeja që çdo vit në fillim të Kreshmës, liturgjia vendos para nesh mënyrën në të cilën Jezusi jetoi të gjitha momentet e jetës: gëzimet, pikëllimet, momentet në të cilët u mirëprit dhe ata në të cilët u refuzua, ata në të cilët u dashurua ose u tradhtua. Këtë vit na ofrohet versioni i tundimeve të Jezusit sipas ungjilltarit Marku, i cili nuk i paraqet tre shëmbëlltyrat, siç bëjnë Mateu dhe Luka, por vetëm dy vargje, në të cilat megjithatë do të gjejmë imazhe biblike që duhet t'i kuptojmë, t'i kuptojmë mirë për të përvetësuar mesazhin që ungjilltari dëshiron të na japë, gjithmonë për të na treguar sesi Jezusi i përjetoi sprovat e jetës. Le të dëgjojmë:
“Menjëherë pastaj (pas pagëzimit) Shpirti Shenjt e shtrëngoi të shkojë në shkretëtirë. Në shkretëtirë qëndroi dyzet ditë, ku qe vënë në provë prej djallit. Rrinte me egërsira dhe engjëjt i shërbenin” (v.12-13).
Është Shpirti që, pasi pushon te Jezusi në momentin e pagëzimit të tij, e shtyn atë në shkretëtirë. Gjon Pagëzuesi jetonte në shkretëtirë, aty ishin murgjit e Kumranit, të cilët bënin një jetë asketike, duke praktikuar me përpikëri të gjithë Tevratin dhe ka të ngjarë që edhe Jezusi, si gjithë këta njerëz me jetë të rreptë, të kalojë një kohë të caktuar reflektimi në vetmi dhe në heshtjen për të reflektuar mbi zgjedhjet që do të bënte. Sigurisht, pikërisht në këtë moment dialogu me Atin, në heshtjen e shkretëtirës, ai bëri zgjedhjen për të filluar jetën e tij publike, por nuk është vetëm për të kujtuar kohën që Jezusi kaloi sigurisht në shkretëtirë, një moment reflektimi, meditimi dhe lutjeje. Nuk është vetëm për këtë arsye që ungjilltari Marku në fillim të Ungjillit të tij, tregon diçka, me të vërtetë shumë pak për këto 40 ditë që Jezusi kaloi në shkretëtirën. Për ata që e njohin Biblën, shkretëtira kujton menjëherë eksodin, udhëtimin e popullit të Izraelit drejt Tokës së Premtuar, kohën në të cilën Perëndia e vuri këtë popull në provë për ta ndihmuar e ta mësuar të rritej në besim tek ai.
Ai e edukoi Popullin e tij para së gjithash që të kënaqet me atë që është e nevojshme: në shkretëtirë nuk ka gjë të tillë të tepërt, uji është ujë, nuk është Coca-Cola, buka është bukë, nuk është brioshe, e ka edukuar që të kenaqet me atë që është e nevojshme për jetën. Pastaj e edukoi me manën, e edukoi të shmangte grumbullimin: në shkretëtirë nuk mund të grumbullosh gjera, secili jeton me atë që është e nevojshme, të gjitha pasuritë e tij janë ato që mund të mbajë mbi supe. Toka nuk është e tij, kur bën një hap, toka që ai la pas, nuk është më e tija: është për të tjerët. Kjo ishte gjithçka që Zoti donte të fitojë kur i detyroi njerëzit e tij të kalonin nëpër shkretëtirën: ai donte t'i testonte me mana (nuk mund të grumbullohej, kushdo që mendonte se mund ta grumbullonte të nesërmen e gjeti me krimba), Ai donte t’i testonte me ujin (besimi në Zotin që nuk të lë pa mjete jetese). Ja, Jezusi hyri në këtë shkretëtirë dhe qëndroi atje për 40 ditë.
Dhe ja një detaj i dytë pa ekuivok që na tregon simbolikën që synon t'i japë ungjilltari Marku kësaj kohe të kaluar nga Jezusi në shkretëtirë. Numri 40 në Bibël tregon një brez të tërë. Në shkretëtirë vdiqën të gjithë ata që u larguan nga Egjipti, prandaj është koha e një jete të treguar nga ky numër 40 dhe tani bëhet e qartë ajo që Marku dëshiron që ne të kuptojmë: 40 ditët e Jezusit në shkretëtirë tregojnë gjithë jetën e tij, jetën në të cilën atij iu desh të përballej me të njëjtat sprova si ne. Prandaj Jezusi hyri në shkretëtirë pas pagëzimit të tij, për të filluar eksodin e tij drejt shtëpisë së Atit dhe në këtë shkretëtirë ai ndërmori luftën kundër Shejtanit, një luftë që zgjati dhe vazhdoi deri në momentin kur ai u largua nga kjo shkretëtirë, në momentin e vdekjes së tij. .
Tani jemi të interesuar të dimë se çfarë ka ndodhur në këtë shkretëtirë. Ndodhi pikërisht ajo që na ndodh të gjithëve: Jezusi u sprovua, ai u tundua. Gjithsesi, le t'i kushtojmë vëmendje kësaj foljeje "tundoj", që për ne tingëllon paksa si "I ngreh një grackë dikuijt, një kurth dikujt", një kurth për të mashtruar, për ta çuar njeriun në rrugë të gabuar. Nëse do të ishte ky kuptimi, nuk do të ishte mirë nëse Shpirti do ta kishte çuar Jezusin në shkretëtirë për të parë nëse ai mund ta çonte në rrugë të gabuar. Shpirti nuk vepron në këtë mënyrë, absolutisht. Folja peirazin, në greqisht, nuk do të thotë "të nxitësh një person të bëjë diçka të keqen", por do të thotë "të bësh që njerëzit të kalojnë sprovat me të cilat të gjithë duhet të përballemi në jetë". Madje, në Bibël thuhet shpesh se Zoti i “tundon”, pra “sprovon” njerëzit që i qëndrojnë besnikë, jo për t’i nxitur drejt së keqes, por për t’i vendosuzr në situata që edhe i drejti duhet të përballet. Këta janë momentet në të cilët jemi të detyruar të bëjmë zgjedhje dhe mund të bëjmë edhe gabime, por nuk mund të evitojmë këto sprova. Nëse jetohen siç i jetoi Jezusi, ato bëhen mundësi të favorshme për ta bërë besimin tonë më të fortë, më të pjekur: ato na bëjnë të rritemi, pastrojnë, përmirësojnë dhe forcojnë aderimin tonë ndaj Perëndisë.
Ky fakt, që edhe Jezusi kaloi nëpër shkretëtirën tonë, na afron shumë me Jezusin, e vendos pranë nesh dhe Letra drejtuar Hebrenjve që nisa të citoja, thotë një gjë tjetër shumë të bukur. Ai thotë se, nga ajo që vuajti, Jezusi mësoi se sa e vështirë është të jesh gjithmonë besnik ndaj Zotit, prandaj ai di të kuptojë dobësitë dhe gabimet tona. Dhe Letra drejtuar Hebrenjve thotë akoma një frazë të bukur: “Nuk ka turp të na thërrasë vëllezër”.
Në eksodin e tij, pra në shkretëtirën e tij, Jezusi takoi disa personazhe, konkretisht, tre personazhe që përmenden nga Marku. Këta janë imazhe biblike, natyrisht, dhe ne duam të dimë kuptimin dhe mesazhin e tyre. Të tre personazhet janë: shejtani, kafshët e egra dhe engjëjt. Kush janë këta personazhe? Kë përfaqëson shejtani? Në Besëlidhjen e Vjetër ky term, shejtani, shfaqet 33 herë dhe ishte një emër i përgjithshëm, jo një emër i përveçëm. Shejtani tregon gjithçka që pengon një rrugë, gjithçka që kundërshton një zgjedhje jete. Shejtani tregon kundërshtarin, këdo që kundërshton rrugën që Zoti dëshiron të ndjekë çdo njeri, ai e pengon. Kush është ky Shejtani? Shejtani është padyshim shtysa e mishit, e cila çon në marrjen e zgjedhjeve që I kundërshtojnë Shpirtin. Shejtani është edhe logjika e kësaj bote, e cila të nxit të mendosh për veten tënde, të mos interesohesh për të tjerët, të bësh atë që të pëlqen, kjo shtysë është shejtani.
Shejtani janë edhe institucionet, të cilat nxisin sjellje imorale, të cilat financojnë projekte në kundërshtim me të mirën e njeriut. Shejtani janë organizatat që përhapin drogë dhe pornografi. Shejtani janë gjithashtu njerëzit që kundërshtojnë Ungjillin, që pengojnë rrugën e atyre që duan të ndjekin Krishtin. Mishërimi i këtij Shejtani: Pjetri. Jezusi i tha: "Ti je shejtani, sepse ndjek arsyetimin e njerëzve dhe kundërshton Perëndinë". Epo, Jezusi u ndesh me të gjithë këta shejtanë në jetën e tij dhe gjithmonë i mundi ata. Ata janë të njëjtët shejtanë me të cilët edhe ne duhet të ballafaqohemi dhe duhet t'i identifikojmë mirë që të mos devijojmë. Kjo është arsyeja pse në fillim të Kreshmës, Kisha dëshiron që ne të reflektojmë se si jetoi Jezusi në shkretëtirën e tij, në 40 ditët e tij.
Pastaj takoi kafshët e egra në shkretëtirë. Disa e kanë interpretuar atë si një imazh të parajsës tokësore, e cila tani do të kthehej me Jezusin: kafshët e egra duke u zbutur, qengji pranë ujkut. Jo, ky nuk është kuptimi që synon t'u japë panaireve ungjilltari Marku. Ai i referohet një faqeje të paharrueshme nga libri i Danielit. Ky profet imagjinon që jetonte në Babiloni në kohën e mbretit Nabukodonosor, atij që shkatërroi qytetin e Jeruzalemit. Në kapitullin e shtatë të librit të tij ai tregon për një vizion dramatik që kishte pasur: ai pa katër bisha të frikshme që dilnin nga deti. Këto janë imazhet që autori i librit përdor për të përshkruar vazhdimësinë e mbretërive të kësaj bote.
Mbretëritë e bazuara në forcën, dhunën, madhështinë, vlerën, përcaktoheshin nga aftësia për të dominuar, për të mposhtur më të dobëtit, ashtu si sillen bishat e egra. Dhe çfarë ishin këto kafshë? E para: luani, simbol i babilonasve, një popull gjakatar që e dëboi Izraelin në Babiloni. Pastaj erdhi një bishë tjetër, më e fortë se e para: një ari, ata ishin Medët. Pastaj, pas ariut erdhi leopardi, ai filloi të dominojë: ishtë mbretëri e Persianëve, të cilët u përhapën në të gjithë Lindjen e Mesme të lashtë, e arritën deri në Greqi. Dhe pas këtij leopardi erdhi një bishë më e keqe se të gjithë, e pacaktuar, por e frikshme, e tmerrshme, që i dërrmoi të gjithë nën këmbë: Aleksandri i Madh. Ja, këto janë fuqitë e kësaj bote, të bazuara në forcë, fuqitë e të mëdhenjve që dominojnë. Si t'i jepet fund kësaj mbretërie kafshësh?
Hyji dërgoi një qengj, me një fat të vulosur, por e vetmja mënyrë për të bërë që njerëzit të kuptojnë se ishin bisha, ishte t'i bënte të gjendeshin përballë një njeriu autentik. Njeriu i është ai që sillet si qengj. Jezusi donte të fillonte këtë botë të re dhe natyrisht iu desh të përballej me kafshët e egra, dhe ai mori më të keqen: qengji midis ujqërve e ka vulosur fatin e tij. Dhe cilat janë bishat me të cilat duhej të përballej Jezusi, ato që donin të përjetësonin botën e vjetër? Ne i njohim shumë mirë, ata ishin mbajtësit e pushtetit politik, ekonomik dhe fetar: saducenjtë, sinedritë, priftërinjtë e lartë, udhërrëfyesit shpirtërorë, skribët, të cilët bënin shfaqje duke bërë lutje të gjata, pastaj gllabëronin shtëpitë e të vejave; farisenjtë, të cilët predikonin një Hyji me një fytyrë të një xhelati, armik të e mëkatarëve.
Kjo është e gjithë bota e vjetër dhe Jezusi u përball, në shkretëtirën e tij, në 40 ditët e tij, me këto kafshë të egra. Ungjilltari dëshiron t'i paralajmërojë dishepujt, prandaj u thotë: edhe ju, si mjeshtri, do të takoni kafshë të egra që vazhdojnë me logjikën e botës së vjetër dhe ju duhet të përballeni me këto kafshë të egra siç bëri Jezusi, i cili nuk shpëtoi: fuqitë ekonomike që shfrytëzojnë, detyrojnë popullsi të tëra të jetojnë në varfëri. Dishepulli i Krishtit nuk i pranon këto fuqi, sepse ato janë kafshërore. Ideologjitë e çmendura që na bëjnë të kryejmë krime, janë bishat e botës së vjetër: fanatizmi, fundamentalizmi fetar, racizmi, janë të gjitha fuqi shtazarake dhe të gjithë ata që përdorin autoritetin për të dominuar, për të shtypur të tjerët janë bisha me të cilat dishepulli i Krishtit nuk bën paqen: ai nuk i urren këta njerëz, por dëshiron që ata të kuptojnë se ata nuk janë njerëz, por kafshë.
Personazhi i tretë: Jezusi nuk takoi vetëm kafshë të egra, në shkretëtirën e tij, në 40 ditët e tij: takoi edhe Engjëjt. Engjëjt shfaqen shumë herë në Bibël, por ata duhet të kuptohen në gjuhën biblike. Në Besëlidhjen e Vjetër për Engjëll flitet 213 herë, në Besëlidhjen e Re 104 herë, por engjëjt nuk i përcaktojnë domosdo qeniet shpirtërore. Engjëlli tregon këdo që është një ndërmjetës i shpëtimit, i dashurisë, i butësisë së Zotit. Moisiu quhet "Engjëll", Gjon Pagëzuesi, pikërisht në fillim të Ungjillit të Markut, quhet "Engjëll". Engjëjt në Besëlidhjen e Vjetër janë profetët, të gjithë ata që bashkëpunojnë në planin e Zotit.
Jezusi, gjatë 40 ditëve të tij në shkretëtirë, takoi kafshë të egra dhe takoi engjëjt pranë tij. Le të përpiqemi t'i identifikojmë, ne i njohim shumë mirë. Dy prindërit e tij ishin sigurisht engjëj, dishepujt e tij ishin engjëj, të cilët ndanë propozimin e tij të jetës dhe u vunë në shërbim të botës së re. Engjëjt përmenden nga ungjilltari Luka, pikërisht në fillim të kapitullit 8: ka shumë gra, disa përmenden me emër, të cilat e ndihmuan Jezusin gjatë jetës së tij publike, u vendosën në krah të tij, i shërbyen duke bashkëpunuar në veprën e tij të shpëtimit. Dhe edhe sot, ne e dimë, ka shumë Engjëj që Zoti i vendos përkrah secilit prej nesh. Le t'i kushtojmë vëmendje, pra, dhe të pyesim veten: a jam vërtet një Engjëll që bashkëpunon në planin e Krishtit? A jam dakord me zgjedhjet e tij? A e lë veten të depërtohem nga logjika e Ungjillit të tij? Apo po mashtroj veten thjesht me faktin se i dhashë aderimin me pagëzim, po, por ndoshta pas jetës sime, shumë herë, ai ka ende shumë aspekte që janë ato të kafshëve të egra dhe logjika e botës? Këto janë pyetjet që duhet t'i bëjmë vetes dhe tani le të dëgjojmë se çfarë bën Jezusi kur fillon jetën e tij publike.
“Pasi e burgosën Gjonin, Jezusi shkoi në Galile. Atje predikonte Ungjillin e Hyjit. Thoshte: “Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!” (v. 14-15).
Gjon Pagëzuesi u arrestua, ai përfundoi misionin e tij dhe tani ka një lloj shkëmbimi të misionit. Jezusi hyn në skenë dhe vërehet vendi ku ai fillon jetën e tij publike. Ai nuk kthehet në Nazaret, Jezusi i njeh shumë mirë bashkëfshatarët e tij, ai e di se ata janë njerëz të thjeshtë, madje shumë të mirë, por të kapur me kokëfortësi pas traditave dhe besimeve të tyre fetare. Është e pamundur të prezantojë ai aty risinë që erdhi për të sjellë në botë: një marrëdhënie të re me Zotin, një marrëdhënie të re me njeriun, një përmbysje pikash referimi, zgjedhjesh...Dhe as që shkon në Jerusalem sepse ka autoritete fetare, të cilët janë të bindur se tashmë dinë gjithçka, se kanë të drejtë me Zotin, nuk duan ndryshime sepse shpallin katekzën dhe nëse dikush fut risi në kundërshtim me atë që mësojnë, akuzohet menjëherë si heretik. Jezusi zgjedh të shkojë përgjatë brigjeve të liqenit të Galilesë dhe galileasit ishin njerëz të përbuzur nga hebrenjtë e Jeruzalemit, të cilët i konsideronin të papastër, njerëz që kishin bastarduar veten, sepse në shekullin e 8-të para Krishtit kishin mbërritur asirianët dhe kishin shkatërruar rajonin, deportuan masivisht popullatën dhe kishin importuar popuj paganë, pra galileasit ishin njerëz të perziër, madje edhe nga ana fetare ngaterronin shume devocionet e tyre, nuk ishin të pastër si hebrenjtë e Jeruzalemit.
Është Galileja vendi që Jezusi zgjodhi për të filluar jetën e tij publike: buzë të këtij liqeni ai do të takojë peshkatarët e do t'i thërrasë, pastaj do të shkojë në doganën e Kafarnaumit, për të takuar e të thirrur Levin, nbë atë qitet bregdetare ai do të bëjë miq edhe me tagrambledhësit, do të pranojë ftesën e tyre për t'u ulur në tryezë me ta, dhe, atje, për të gjithë të margjinalizuarit, Jezusi do të ketë një mesazh gëzimi dhe shprese, një mesazh skandaloz si për banorët e Nazaretit ashtu edhe për banorët e Kafarnaumit dhe, mbi të gjitha për autoritetet fetare të Jeruzalemit. Ata do ta kishin dënuar si heretik nëse do të kishte filluar t'i shpallte këto gjëra në Nazaret ose atje në Jude.
Si e fillon ai shpalja e Ungjillit të tij? Duke thënë: "Koha u plotësua". Koha e përgatitjes ka mbaruar, ka arritur kulmin dhe ka filluar epoka e re e botës dhe të historisë. Pastaj ai vazhdon duke thënë: "Mbretëria e Perëndisë është këtu, ka ardhur". Dhe nuk shpjegon se çfarë është kjo Mbretëri e Perëndisë, sepse të gjithë njerëzit e presin atë. Populli i Izraelit pati një përvojë të trishtuar të monarkisë për 450 vjet, me përjashtim të njërit apo tjetrit prej mbretërve që u sollën mjaft mire: por Gjykimi që u bën Bibla të gjithë sovranëve të Izraelit është katastrofik, sepse ata nuk ishin besnikë ndaj Perëndisë, nuk i dëgjuan profetët dhe i çuanoi njerëzit në rrënim. Në Besëlidhjen e Vjetër, profetët shpallën ardhjen e Mbretërisë së Zotit: "Zoti do të mbretërojë përgjithmonë e jetës", thotë Libri i Eksodit dhe, në librin e profetit Ezekiel, Zoti thotë: "Unë do të mbretëroj mbi ty me dorë të fortë”. Dhe Zoti premton se një ditë Ai do të qeverisë ai këtë popull dhe qeverisja e Zotit nuk është ndryshim i një praktike fetare, është ndryshim I mënyrës së jetesës. Kur Zoti mbretëron, e gjithë mënyra e të menduarit, e vlerësimit, e arsyetimit ndryshon dhe marrëdhëniet me njerëzit, marrëdhëniet brenda familjes, marrëdhëniet me paratë ndryshojnë: gjithçka ndryshon. Më parë në mbretërinë e vjetër pika e referencës ishte dominimi, tani gjithçka ndryshon.
Është Mbretëria e Perëndisë që e shpall Jezusi: kur mendojmë për mbretërinë në të cilën jetonte Jezusi, në kohën e Perandorisë së Tiberit, apo nëse duam, le të mendojmë edhe për mbretërinë e Cesarit Augusti: kush ishin ata që nderoheshin e kishin vlerë: të varfërit, të përulurit, njerëzit e thjeshtë? Skllevërit nuk llogariteshin kot, llogaritej kush arriti të dominonte, në këtë mbretëri të bishave. Me Jezusin tani hyn Mbretëria e Perëndisë dhe gjithçka i përkishte mbretërisë së vjetër, është kthyer përmbys. Kushdo që është i përulur, i mirë, zemërbutë, i drejtë, i sinqertë, besnik, është ai që ka rëndësi dhe kjo Mbretëri e Perëndisë është tashmë e pranishme në botë, në personin e Jezusit, sepse Jezusi është prekur nga këto të vlera të reja të cilat janë të kundërta të atyre që konsideroheshin të vlefshme në botën e vjetër. Jezusi është i prekur vetëm nga vullneti i Perëndisë, që do një botë të re që është tashmë e pranishme në Jezusin. Jezusi nuk preket nga dëshira për të marrë pushtetin, për të dominuar, për të grumbulluar para, për t'u bërë i dukshëm dhe nuk është i prekur nga frika e kundërshtarëve të tij: ai është i prekur nga vullneti i Zotit, nga jeta Hyjinore që ai zotëron në plotësi: është Mbretëria e pranishme në botë, në personin e Jezusit.
Çfarë dëshiron Jezusi tani? Kjo mbretëri e Perëndisë, e pranishme në të, u përhap në mbarë botën. Dhe në fakt ai do të fillojë t'u bëjë propozimin e tij peshkatarëve, të cilët do t'i japin mbështetjen e tyre. Pra, këtu është kjo Mbretëri, që tani ka filluar t'i paraqitet botës dhe ka dy kushte për të hyrë në këtë Mbretëri të Perëndisë: konvertimi dhe besimi në Ungjill. “Konverto” duhet kuptuar mirë, sepse në Bibël ka dy folje që tregojnë konvertim. Një të tillë e gjejmë në Besëlidhjen e Vjetër, në hebraisht “shuv”, që do të thotë "të kthehesh", në greqisht “epistrefein” "të kthehesh te Zoti". Per cfare arsye? Konvertimi në Besëlidhjen e Vjetër u propozua njerëzve, të cilët ishin distancuar nga Zoti i tyre për të ndjekur idhujt dhe më pas profetët thane: "Kthehuni te Zoti", "kthehuni atje ku ishit më parë". Kjo folje nuk përdoret kurrë në Besëllidhjen e Re për të treguar propozimin që bën Jezusi. Konvertimi paraqitet me një folje tjetër: “metanoein”, që do të thotë të ndryshosh mënyrën e të menduarit, të ndryshosh plotësisht si person, duke e përmbysur shkallën e vlerave, sepse tani po hyn një regjim i ri dhe kur ndryshon regjimi, dimë se çfarë ndodh: çfarë konsiderohej më parë e drejtë dhe e bukur, është kthyer përmbys; kur të ndryshojë regjimi i vjetër me atë të propozuar nga Jezusi, do të kenë përparësin ata që janë të ndershëm, të mirë, të vegjël, të dobishëm, të vëmendshëm ndaj të tjerëve. Ky është konvertimi që propozon Jezusi, jo një kthim në atë që ishte bërë më parë, por duke pranuar propozimin e një bote të re që ai shpall dhe që është i pranishëm në mesazhin e tij: Ungjilli që ai shpall, Ungjilli që ai mishëron me personin e tij.
Prandaj Jezusi thotë: "Nëse doni të hyni në këtë botë të re, që kam filluar, ndryshoni mënyrën tuaj të të menduarit, rregulloni atë sipas Ungjillit, të cilin unë tani shpall". Prandaj, jo një aderim ndaj një “pakete të së vërtetave”, por një ndryshim në mënyrën e të menduarit, që më pas korrespondon me një ndryshim rrënjësor të jetës dhe të sjelljeve të personave. Jemi në fillim të Kreshmës. Ky është propozimi që Jezusi na bën të gjithëve: le të rishikojmë mënyrën tonë të të menduarit, e cila ndoshta është ende e përshtatur me mënyrën e të menduarit të botës së vjetër, dhe jo akoma me parimet që Jezusi na propozon në Ungjillin e tij. Është koha për konvertim. Të konvertohesh nuk do të thotë të kthehesh në atë që është bërë më parë, madje edhe në besimet dhe traditat tona fetare: konvertimi do të thotë të pranosh propozimin e Jezusit për instaurim të një bote të re.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 2 KRESH. VITI B

MË 25-2-2024


LEXIMI I 1: Zn. 22,1-2. 9a. 10-13. 15-18

1 Pas këtyre ngjarjeve Hyji e vuri në provë Abrahamin e i tha: “Abraham”! Ai iu përgjigj: “Tek jam”!
2 I tha: “Merre djalin tënd të dëshirit, Izakun, të cilin e do e shko në trevën Moria, e atje ma kushto fli shkrumbimi mbi njërin ndër malet që do të ta tregoj”.
9 Kur arritën në vendin që Hyji ia kishte dëftuar, Abrahami aty e ndërtoi lterin dhe mbi të i renditi drutë. Pastaj e lidhi Izakun, djalin e vet, e vendosi mbi lter mbi turrën e druve,
10 shtriu dorën dhe e mori thikën për ta flijuar djalin e vet.
11 Dhe ja, prej qiellit bërtiti engjëlli i Zotit: “Abraham, Abraham”! Ky iu përgjigj: “Urdhëro”!
12 Engjëlli i tha: “Mos e ço dorën tënde mbi fëmijën tënd dhe mos i bëj farë dëmi! Tani po e shoh se ia ke drojën Hyjit dhe për shkakun tim nuk e kurseve as djalin tënd të dëshirit”.
13 Abrahami i çoi sytë lart dhe e pa një dash të ngatërruar për brirësh në një shkurre. E mori këtë dhe e kushtoi fli shkrumbimi në vend të të birit
15 Engjëlli i Zotit e thirri Abrahamin për të dytën herë prej qiellit e i tha:
16 “Pasha mua ‑ është fjala e Zotit ‑ pasi e bëre këtë gjë dhe nuk t’u dhimbs djali yt i dëshirit,
17 unë po ta fal bekimin tim dhe do të bëj që pasardhësit e tu të shtohen porsi yjet e qiellit, porsi rëra në bregun e detit. Ndërsa pasardhësit e tu do t’i pushtojnë dyert e armiqve të vet
18 dhe në farën tënde do të jenë të bekuar të gjithë popujt e tokës pasi ti ma dëgjove fjalën”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE


NJË TEKST QË DUHET TË LEXOHET NËN FRYMËZIMIN E FESË.

Aspekti i keq i këtij teksti është se ka dy mënyra për ta lexuar! Një mënyrë e tmerrshme që imagjinon Perëndinë duke ia dhënë një urdhër Abrahamit vetëm për kënaqësinë e vet, për të shuar etjen e tij për gjak… për të parë nëse Abrahami do t'i bindej ... dhe vetëm atëherë, si kundër-urdhër, Perëndia tha: "Mos e vër dorën te fëmija".
Duhet të themi: “Mirë, se Ai dha këtë urdhër të dytë: Ishte koha!”
Por, akoma në të njëjtën perspektivë, (tmerruese!) mendohet se, sepse Abrahami u soll mirë, sepse ai bëri atë që u urdhërua (dy herë me radhë, ai vetëm përgjigjet "këtu jam" ...), Zoti i premton atij malet dhe mrekullitë.
Por, ky është një lexim pagan! Flitet për një Zot që pret që njerëzit ta dëgjojnë, që na zë kurthe dhe që si një sovran absolut shpërblen dhe ndëshkon ... një Zot siç e imagjinojmë disa herë edhe ne sot ndonjëherë, dhe jo siç është Ai në të vërtetë.
Leximi i besimit është krejt i ndryshëm; dihet, siç thuhet, që shikojmë ata që duam me sytë e dashurisë; në të njejtën mënyrë mund të thuhet që shikohet dikush me sytë e besimit.
Për më tepër, nëse do të kishim kohë ta lexonim tërë këtë tekst, siç është në Biblën (këtu kemi leximin liturgjik, i cili për fat të keq është shumë i shkurtër), do të kishim vërejtur se tema e vështrimit është shumë e pranishme në këtë tekst: fjalët "shoh, shikoj, shikoj lart" gjenden nga fillimi e deri në fund në këtë tekst. Vetë emri Moriah është një lojë fjalesh në lidhje me foljen shoh: dhe fjala Moriah mund të përkthehet "Zoti sheh", por edhe "Zoti shihet". Një mënyrë për të thënë se besimi është në çfarë mënyrë si një palë syzesh që vendosen për të parë botën dhe gjithçka me sy të Zotit, si ai i sheh.
Pra, duke shpresuar që shpjegimi të jetë interesant, unë ju ofroj një lexim sipas besimit të këtij teksti, një lexim me sytë e besimit.
Së pari, kur u shkrua ky tekst, kishin kaluar afërshisht një mijë vjet nga koha në të cilën u shvillua kjo histori dhe të gjithë e dinin, kur u shkrua ky tekst, që Isaku nuk u vra nga Abrahami, dhe përkundrazi jetoi deri në një moshë shumë të vjetër. Prandaj, autori i kësaj historie nuk na ofron një tekst të njashëm me një tregim të krijiuar vetëm për të tërhequr vëmendjen.
Në këtë aspekt, mund të mendohet se disa piktura që paraqesin flijimin e Isakut, e kalojnë masën duke krijiuar këtë pritje që të mban pezull, si në një film aventurash, si në një film horror.
Së dyti, kur u shkrua ky tekst (vetëm rreth vitit 700 para Krishtit, ndërsa Abrahami jetoi në mijëvjeçarin e dytë para Krishtit), dihej shumë mirë që Zoti absolutisht i refuzonte sakrificat njerëzore! Dhe në këtë kohë të gjithë e dinin që Zoti i kishte refuzuar gjithmonë këta sakrifica. Ne gjithashtu e dimë se ishte shumë e vështirë të ndiqej nga Populli i Zgjedhur ky ndalim kur të gjithë popujt përreth praktikonin sakrifica njerëzore. Gjithë kjo, për një nderrim rrenjësor, kërkonte një kthim të shikimit të njeriut ndaj Zotit. Dhe kështu, pasardhësit e Abrahamit e lexuan këtë tekst si historinë e kthimit të shikimit të Abrahamit te Zoti; ishte si në qoftë Zoti t'i thoshte Abrahamit: "Si më sheh, Abraham, kur të kërkoj një kurban?" A e imagjinon një Zot që dëshiron vdekjen e fëmijës tënd? E po, e ke gabim! Sidoqoftë, unë kam bërë gjithçka për të të kujtuar se nuk e kam harruar Premtimin tim sipas të cilit do të të jap pasardhës, përmes këtij djali, saktësisht".
Ne e njohim këtë Premtim të famshëm nga kapitujt e mëparshëm të librit të Zanafillës: “Unë do t'ju bëj një komb të madh dhe do t'ju bekoj. Unë do ta bëj emrin tënd të madh ... Në ty do të bekohen të gjitha familjet e tokës ... Unë do të shumëzoj pasardhësit e tu si pluhuri i tokës ... Merre parasysh qiellin, numëroji yjet nëse mund t'i numërosh: të tillë do të jenë pasardhësit e tu ... është me anë të Isakut që pasardhësit e tu do të mbajnë emrin tënd ... "(të gjitha këto premtime gjenden në kapitujt 12-21 të Zanafillës).


HYJI NUK E HARROI PREMTIMIN E VET.

Kur e vuri në provë Abrahamin, Perëndia ishte i kujdesshëm për t’i kujtuar atij këtë premtim, për t’i treguar se nuk e kishte harruar. Perëndia u bë i kujdeshëm prej fillimit, nga momenti kur tha fjalën e parë: "Abraham ...". Perëndia e quan atë, jo me emrin e tij të lindjes, Abram, por me emrin që i ka dhënë që kur u bë Besëlidhja, "Abraham" që do të thotë: "Ati i shumë njerësve". "Merre djalin tënd, djalin tënd të vetëm, atë që e do, Isakun".
Në leximin pagan, ne do të kishim thënë: Zoti nuk ia pyet vetëm Abrahamit një gjë të tmerrshme, por përveç kësaj ai "argëtohet" me të "duke e vënë gishtin në plagë". domethënë duke bërë që ai të vuajë edhe më shumë.
Leximi tjetër është: nëse Zoti insiston, duke thënë: "Djali yt, djali yt i vetëm, ai që ti e do, Isaku ...", kjo është një mënyrë për të thënë: "Unë nuk e kam harruar Premtimin tim, nuk e kam harruar që te ai, te Isaku qëndrojnë të gjitha shpresat tona:... "Në këtë djalë tënd unik", vetëm përmes tij dhe vetëm prej tij do të realizohet premtimi, nga ai do të lindin pasardhësit e tu".
Isaac, emri i tij do të thotë: "Fëmija i të qeshurit": mos harro, Abraham, ti qeshe kur të premtova; dhe Sara gjithashtu qeshi ... ju nuk e besonit më në atë lindje, në moshën tuaj, dhe ajo lindja u bë, sepse unë ju premtova atë. Isak është "djali yt unik", dhe premtimi do të realizohet vetëm prej tij. Dhe vetëm prej tij, do të lindin pasardhësit e tu ... "Do të kesh aq shumë pasardhës sa kokrrat e pluhurit të tokës (Zn 13), aq shumë si yjet e qiellit (Zn 15).
Me siguri e keni vërejtur kalimthi që u përdor një formulë kurioze, duke imagjinuar se Zoti i tha Abrahamit se "mbi Isakun dhe vetëm mbi Isakun të gjitha shpresat qëndronin...": ky është ndryshimi midis leximit pagan dhe leximit të besimit: pagani mendon se Zoti nuk është interesuar për të; besimtari Izraelit, përkundrazi, zbulon dhe beson se shpresa e njeriut mund të jetë edhe shpresa e Zotit; ai beson se interesat e njerëzve dhe ato të Zotit janë të njëjta, pasi Zoti është i angazhuar në aventurën e Besëlidhjes; në besojmë, (duhet të kthehemi në këtë të vërtetë sa më shumë është e mundur), kur pavarësisht nga gjithçka që mund të ndodhë, jemi të bindur se plani i Zotit është themëluar vetëm në dashamirësinë, në dashurinë e Zotit!
Me të vërtetë, pikërisht, deri në këtë lartësi arrinte besimi i Abrahamit; ai besonte se në një mënyrë që ai nuk e njihte, por sigurisht në një farë mënyre, Zoti do ta përmbushte Premtimin e tij e do të kishte dhënë pasardhës nga Isakut, dhe jo nga një tjetër; dhe kjo është arsyeja pse Abrahami u dha si shembull pasardhësve të tij; dhe kjo është edhe arsyeja pse Zoti ishte në gjendje të provonte besimin e tij deri në atë pikë.
Dhe, menjëherë, falë këtij besimi të pathyeshëm të Abrahamit, një pikë kthese unike, vendimtare u tejkalua në historinë e Zbulesës. Abrahami zbuloi se kur Zoti tha "flijioje" ai nuk po thoshte: "Vrit"; sikur gjaku ta kënaqte! Zoti i tha Abrahamit: "Ma ofro djalin tënd si në një flijim"; dhe Abrahami zbuloi se kjo do të thotë vetëm: "Bëje të jetojë, duke mos harruar kurrë që vetë unë të kam dhënë ty atë djalë". Tani e tutje, do të dihet në Izrael përgjithmonë se Zoti kurrë nuk dëshiron vdekjen e njeriut për ndonjë arsye. Dhe se ai nuk e do vdekjen e mekatarit, por që të kthehet dhe të jetojë.
Pra, meqenëse Abrahami nuk e la besimin, ai mund të dëgjojë përsëri premtimin për të cilin nuk dyshoi kurrë: "...trashëgimtari yt do të jetë pinjolli yt që do të rrjedhë prej teje... Shikoje qiellin dhe numëroji yjet, po munde”! Të tillë do të jenë trashëgimtarët e tu...
“Ja, marrëveshja ime me ty: Do të bëhesh trungu i popujve të shumtë.
Nuk do ta kesh më emrin Abram,
por emri yt do të jetë Abraham,
sepse të bëra babë të shumë kombeve.
Do të bëj të shtohesh shumë, tejet shumë,
prej teje do të bëj të rrjedhin popuj,
dhe prej teje do të lindin mbretër".
Mund të lexohet historia më e saktë e premtimeve në kapituj 12-21 të librit të Zanafillës.
Deri më sot, ky premtim i Zotit nuk është përmbushur: pasardhës të panumërt sigurisht ekzistojnë, por që të jetë një burim bekimesh për të gjithë popujt, duke filluar nga Populli i Zgjedhur, kjo nuk ndodhi akoma! Kur shohim se sa të ashpra janë betejat midis vetë pasardhësve!
Meritojnë të quhen "bij të Abrahamit" sot ata që besojnë se Premtimi i Zotit do të realizohet, pa marrë parasysh çfarë, thjesht sepse Zoti e ka premtuar atë dhe është besnik. Ose më saktë ... Meritojnë, me të vërtetë, të quhen "bij të Abrahamit" sot ata që besojnë në këtë Premtim dhe punojnë me të gjitha forcat për ta realizuar atë!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 2 Kresh. VITI B

MË 25-2-2024


PS. 116, 10. 15, 16ac-17, 18-19

10 Besoj edhe atëherë kur më duhet të them:
“Jam i pafat për së tepërmi!”.
15 E çmueshme është para Zotit
vdekja e shenjtërve të tij.
16 O Zot, unë jam shërbëtori yt
shërbëtori yt dhe biri i shërbëtores sate.
Ti i këpute hekurat e mia:
17 ty do të ta kushtoj flinë e lavdit,
me nderim do të thërras Emrin e Zotit.
18 Do t’i kryej kushtet e mia bërë Zotit
në praninë e mbarë popullit të tij,
19 në oborret e Shtëpisë së Zotit,
mes teje, o Jerusalem!



LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJE.

E ÇMUESHME ËSHTË PARA ZOTIT VDEKJA E SHENTËRVE TË TIJ.

Është Populli i Zgjedhur, që beson në Zotin, që flet në këtë psalm; ky popull ka bërë eksperiencën, edhe në mes të vuajtjeve, që Zoti ishte aleati i tij "Unë besoj dhe do të flas, unë që“Jam i pafat për së tepërmi!”, që kam vuajtur shumë, sepse:"Ai ma shpëtoi jetën prej vdekjes, sytë e mi prej lotëve, këmbët e mia prej rënies. ...Ti i këpute hekurat e mia".
Vuajtja për të cilën autori i psalmit flet këtu, është ajo e skllavërisë në Egjipt: dhjetë herë Faraoni premtoi lirinë, por gjithmonë në fund, ai u soll si një armik; vetëm Zoti e mbështeti përpjekjen çlirimtare të popullit të tij dhe e ndihmoi në ecjen e tij në shkretëtirë edhe duke e mbuluar me një re.
Ja citime të disa vargjeve që nuk lexohen sot, por që spjegojnë këtë kontekst:
"Besoj edhe atëherë kur më duhet të them: “Jam i pafat për së tepërmi!”.
“Në hutimin tim kam thënë: “Rrenacak është çdo njeri”!...
“O Zot, unë jam shërbëtori yt, shërbëtori yt dhe biri i shërbëtores sate. Ti i këpute hekurat e mia: Si do t’ia shpërblej Zotit për të gjitha të mirat që m’i ka dhënë?" (v.12...15).
"Zinxhirat-Hekurat" për të cilët njerëzit e Izraelit po flasin këtu janë ato të Egjiptit; por gjatë shekujve Populli i Zgjedhur ka njohur shumë hekura-zinxhirë të tjera, shumë skllavëri të tjera. Dhe secili prej nesh e di se, edhe duke jetuar në një mënyrë që dukek e lirë, ne mund të imponohemi "zinxhirë" që mund të na bëjnë skllevër, edhe pse nuk janë bërë me hekur.

Por, ka edhe zinxhirë të tjera! Ndër të tjera, dhe akoma më të keqija, sesa të kesh një imazh të rremë të Zotit, është të imagjinosh një Zot si rival të njeriut (për shembull, si në mitologjinë Mesopotamiane) ose të imagjinosh një Zot të pangopur për gjak të sakrificave njerëzore ( për shembull, si në fetë kanaanite). Kur populli hebre u vendos në Kanaan, ai ra në kontakt me një fe që nuk i ndalonte sakrifica njerëzore; besimtaret izraelitë donin të rezistonin dhe të ishin besnikë ndaj Besëlidhjes, por nuk paten gjithmonë sukses. Kur gjithçka nuk shkonte mirë, e njerëzit kishin frikë nga lufta, ose nga një katastrofë, për të shmangur diçka të keqe ishin gati të provonin çdo gjë; dhe nëse dikush i bindte se, për të arritur qëllimin, duhet të plotësonin kërkesën e një perëndie që kërkonte sakrifica njerëzore, disa ishin të gatshëm edhe për këtë ...
Kështu, në shekullin e tetë para Krishtit, mbreti Akaz flijoi djalin e vet, duke besuar se ai duhej të bënte këtë për të shpëtuar mbretërinë e tij.
Pikërisht për këtë arsye u shkrua tregimi i sprovës së Abrahamit.
Zbulimi i jashtëzakonshëm që Abrahami bëri ishte: Zoti dëshiron që të gjithë njerëzit të jetojnë; asnjë vdekje nuk e nderon Hyjin tonë, ai nuk i dëshiron këta sakrifica: ai nuk e don vdekjen e mëkatarit, por që ai të kthehet e të jetojë ... Dhe kur lexojmë në psalmin: "I kushton Zotit të shohë të dashurit e tij të vdesin (në një version tjetër: E çmueshme është para Zotit vdekja e shenjtërve të tij) ...", ne e kuptojmë se ky psalm na ofrohet sot si jehon e historisë së sprovës së Abrahamit.
Ky zbulim, "I kushton Zotit të shohë të vdesin miqtë e Tij ..." nuk është kurrë fare një arritje njëherë e përgjithmonë.
Gjarpri në Kopshtin e Zanafillës sugjeroi që Zoti dëshironte më tepër që njeriu të vdiste, të largohej nga kopshti i Edenit ... dhe pikërisht tregimi biblik që jemi duke mësuar pohon se ky mendim është një tundim në të cilit nuk duhet të biem.
Tundimi po rishfaqet vazhdimisht kur mendohet se Zoti është një rival për lirinë dhe jetën tonë, e që Ai duket se është në gjendje të luajë me jetën tonë si të dojë.
Padyshim, marrëdhënia jonë me Zotin dhe me të tjerët varet nga imazhi i Zotit që kemi.
Në skemën pagane, mund të thuhet se ekzistojnë dy faza: 1) njeriu dëshiron diçka; 2) për ta marrë atë, ai përpiqet të bëjë gjithçka është e mundshme që perëndia e tij të jetë në favor, me të gjitha mjetet e mundshme, përfshirë edhe sakrificat njerëzore, nëse është e nevojshme.
Psalmi i sotëm pasqyron qëndrimin e besimit, i cili është një përmbysje e plotë e këtij modeli: ka dy faza, po, por të përmbysura.

Së pari, në Izrael (ne e dimë) është Zoti ai që ka pasur gjithmonë iniciativën; me Adamin, me Noehun, me Abrahamin, çdo herë ishte Zoti që e thirri njeriun në ekzistencë dhe në Besëlidhje për lumturinë e njeriut dhe jo për përfitimin e tij, e Zotit. Pastaj, kur populli vuajti në Egjipt, vetë Zoti i erdhi në ndihmë: " “E pashë mjerimin e popullit tim në Egjipt dhe e dëgjova klithjen e tij për ndihmë për shkak të pashpirtësisë së mbikëqyrësve të tyre. Dhe, duke e ditur vuajtjen e tij, zbrita për ta çliruar nga duart e egjiptianëve, ta nxjerr nga ajo tokë dhe ta çoj në një vend të mirë e të gjerë, në dheun ku rrjedh qumësht dhe mjaltë..., pra, klithma e bijve të Izraelit arriti deri tek unë, po edhe unë vetë e pashë shtypjen e tyre që po e pësojnë prej egjiptianëve. Pra, eja se dua të të çoj te faraoni që ta nxjerrësh popullin tim, bijtë e Izraelit, prej Egjiptit”!(Dal,3,7-10). Dhe Zoti e liroi popullin e tij. Zoti e ka iniciativën!
Së dyti, dhe kjo është pasoja, çdo gjest i njeriut ndaj Zotit është vetëm një përgjigje; për shembull, kur njerëzit e falënderojnë Zotin, ata vetëm po e njohin veprën e Tij: "Si do ta shpërblej Zotin për tërë ato që më ka bërë? "


UNË DO TË MBAJ PREMTIMET E MIA NDAJ ZOTIT.

Dhe tani falënderimi do të shfaqet jo vetëm me sakrifica në tempull, por, gjithashtu dhe mbi të gjitha, me një sjellje të përditshme të bërë në harmoni me vullnetin e Zotit. "Unë do të të ofroj një flijim falënderimi, do të thërras emrin e Zotit. Unë do t'i mbaj premtimet e mia ndaj Zotit, po, përpara tërë popullit të tij, në hyrje të shtëpisë së Zotit, në mes të Jeruzalemit".
Sigurisht, ky psalm merr kuptimin e tij të plotë kur dimë se është pjesë e psalmeve Hallel, (psalmet 112/113 deri 117/118 që u kënduan me rastin e festës hebraike të Pashkës). Kështu që Jezusi e këndoi atë në mbrëmjen e të Enjtes së Madhe.
Marku vëren: " Pasi kënduan himnin, (kënduan psalmet e Hallelit, dhe në veçanti këtë Psalm), u nisën drejt Malit të Ullinjve" (Mk 14,26). Dhe ajo që bie më shumë në sy është ngjashmëria midis këtij psalmi që Jezusi këndoi të enjten në mbrëmje dhe atij që do të thotë në kryq: " O Hyj, Hyji im, pse hoqe dorë prej meje? ”(Ps. 22,22). Të dy evokojnë dhimbje: sapo kemi dëgjuar britmën e Psalmit 22,2: "O Hyj, Hyji im, pse hoqe dorë prej meje?". Dhe mund të kujtohet vargu i parë të Psalmit të sotëm "Besoj edhe atëherë kur më duhet të them: “Jam i pafat për së tepërmi!”, që përkthehet në disa Bibla edhe: "Unë besoj, do flas, unë që kam vuajtur shumë ”. Të dy përfundojnë me falënderime, dhe pothuajse në të njëjtat terma; Psalmi 22/26v:
« Prandaj do të të lëvdoj në kuvendin e dheut,
ndër sy të besimtarëve të tu do t’i kryej kushtet.
Do të hanë skamnorët e do të ngihen,
do ta lavdërojnë Zotin ata që e kërkojnë:
‘Rroftë zemra e tyre për amshim!’
Do të kujtohen e do të kthehen te Zoti
mbarë skajet e tokës,
do të adhurojnë para tij mbarë familjet e kombeve..." (Ps. 22, 26-28).
Si një jehonë, psalmi ynë i sotëm, na nxit të marrim të njëjtën vendim: "Unë do të mbaj premtimet e mia bërë Zotit, po, përpara tërë popullit të tij, në hyrje të shtëpisë së Zotit, në mes të Jeruzalemit!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 2 E KRESH. VITI B

MË 25 – 2 – 2024


LEXIMI I 2: Rm. 8, 31b-34

31 Nëse Hyji na përkrah, kush do të jetë kundër nesh?
32 Ai as Birin e vet nuk e kurseu, por e dorëzoi të flijohet për të gjithë ne, e si atëherë, bashkë me Të, nuk do të na japë çdo gjë?
33 Kush do t’i padisë të zgjedhurit e Hyjit? Hyji shfajëson!
34 Kush do të dënojë? Krishti [Jezus] vdiq, për më tepër edhe u ngjall! Ai qëndron në të djathtën e Hyjit, ‑ Ai ndërmjetëson për ne!


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE


AQ F0RT ZOTI E DESHI BOTËN…

Këto pak rreshta janë marrë nga një soditje e gjatë dhe e mahnitur e Palit: Perëndia i deshi njerëzit aq shumë sa nuk ngurroi t'ua dorëzonte Birin e tij; ky i donte aq shumë njerëzit, saqë e braktisi veten në duart e tyre; tani e tutje Shpirti i tij është në ne dhe asgjë nuk mund të na ndajë nga Dashuria e pafundme e Atit, e Birit dhe e Shpirtit. Dhe, në letrën e Palit, paragrafi që lexojmë këtu fillon me fjalët: "Çfarë mund të them më shumë?"
Me të mbërritur atje, ndoshta ai merr me mend pyetjen që shumë prej nesh i bëjnë vetes: “Ti flet vetëm për dashurinë, por ku është drejtësia e Zotit në këtë?” Kështu Pali e zhvillon këtë temë të drejtësisë së Perëndisë; keni dëgjuar fjalët “akuzoni, justifikoni, dënoni”: sugjerojnë kuadrin e një gjyqi. Pali imagjinon njerëzimin të dalë përpara një gjykate. Dhe atje, edhe një herë, është në përputhje të drejtpërdrejtë me Besëlidhjen e Vjetër; sepse tema e gjykimit të Perëndisë shtrihet përgjatë historisë biblike; dhe si të gjitha fjalët e tjera në fjalorin e besimit, ajo e "gjykimit" ndryshoi kuptimin e saj, ndërsa besimtarët zbuluan fytyrën e vërtetë të Zotit. Ne, njerëz, gjithmonë e imagjinojmë drejtësinë në formën e peshores; por Zoti i Gjithë-Tjetër ka një koncept krejtësisht të ndryshëm për drejtësinë. Gjykimi i tij nuk është kurrë dënim, burgim, por gjithmonë shpëtim, çlirim.
Ndoshta një nga tekstet më të bukura në këtë kuptim është kënga e parë e Shërbëtorit në librin e Isaisë:
“1 Ja, Shërbëtori im që unë e përkrah,
i Zgjedhuri im, në të cilin kënaqet shpirti im,
mbi të e kam ndikuar Shpirtin tim:
ai do t’ua japë të drejtën popujve.
2 Ai s’do të bërtasë, s’do ta ngrejë zërin,
zëri s’do t’i dëgjohet në sheshe.
3 Ai s’do ta thyejë as kallamin e copëtuar,
s’do ta ndalë as fitilin tymues
dhe pa u trembur ai do ta shpallë të drejtën”(Is. 42,1-3).
Është një gjykim shumë i butë që na përshkruhet atje. Dhe Isaia thotë pak më tej se cili do të jetë vendimi: Shërbëtori
“do t’ua hapë sytë të verbërve,
do t’i nxjerrë të burgosurit nga burgu,
prej shtëpisë së burgut ata që rrinë në terr” (Is. 42,7).
Me fjalë të tjera, gjykimi i Zotit është një heqje e dënimit. Megjithatë, i shoqëruar nga një mision për t'i njoftuar të gjithë njerëzimit se deri ku shkon dashuria e Zotit.
Pra, Pali thotë:
“Nëse Hyji na përkrah, kush do të jetë kundër nesh?” (v.31).
Kush mund të përballojë të jetë kundër nesh? Kush mund t'i lejojë vetes të gjykojë në vend të Perëndisë?
Kush do t'i akuzojë ata që ka zgjedhur Zoti? Meqenëse është Zoti që justifikon.
Tani provën se “Perëndia është për ne”, na e dha duke na dorëzuar Birin e tij në duart tona:
“Ai as Birin e vet nuk e kurseu, por e dorëzoi të flijohet për të gjithë ne, e si atëherë, bashkë me Të, nuk do të na japë çdo gjë?” (v. 32).
Nuk e kurseu Birin e vet, por e dorëzoi për ne të gjithëve; ai nuk “e hoqi tej këtë kupë” siç kërkoi Krishti në Gjetseman; ai nuk e bëri atë për mrekulli t'i shpëtonte urrejtjes së njerëzve.
“Ai e dorëzoi”: logjikisht, para ardhjes së Krishtit, gjendja e njerëzimit ishte e pashpresë: kjo është tema që Shën Pali zhvillon në tetë kapitujt e tij të parë; njerëzit janë mbyllur në një lloj skllavërie; paganët janë skllevër të idhujve, perëndi që nuk janë, dhe kjo i frymëzon ata me lloj-lloj sjelljesh aberrante, fanatizëm, urrejtje, çrregullim; sa u përket judenjve, megjithëse përfitues të zbulesës, por me mirëbesim, u bënë skllevër të Ligjit, ata nuk dinin ta njihnin Krishtin; ata e sakrifikuan atë për një interpretim të rremë të Ligjit.


ZOTI DO QË NJERËZIT TË SHPËTOHEN.

Përballë kësaj fatkeqësie, këtij dështimi të njerëzimit, ishte Zoti që mori iniciativën për të na dhënë një Shpëtimtar; atë që njeriu ishte i paaftë ta bënte për shpëtimin e tij, Zoti e realizoi. Ironia: ishte pikërisht në emër të Ligjit të dhënë nga Zoti që Biri i Hyjit u ekzekutua sikur të ishte një mëkatar publik; dhe Zoti lejon që kjo marrëzi njerëzore të ndodhë. Kryqi manifeston dashurinë e Atit po aq sa manifeston dashurinë e Birit: Perëndia e lë të ndodhë që ne të zbulojmë se deri ku shkon dashuria e tij për ne. Është duke soditur vdekjen e Krishtit që më në fund mund t'i hapim sytë ndaj pafundësisë së dashurisë së Perëndisë.
“…e dorëzoi të flijohet për të gjithë ne”: kjo është një nga këmbënguljet e mëdha të Palit: “për të gjithë”; dashuria, sipas hipotezës, është e lirë. Letra drejtuar Efesianëve (duke përdorur një frazë nga Ben Siraku) thotë:
“Dijeni se Zotëruesi i tyre dhe juaj është në qiell! Te Ai nuk ka krahambajtje!” (Ef. 6, 9).
Letra e pare drejtuar Timoteut thekson këtë: “Vullneti i të cilit (i Hyjit) është që të shëlbohen të gjithë njerëzit dhe ta arrijnë njohjen e së vërtetës. Sepse, Hyji është një i vetëm,
një i vetëm është edhe Ndërmjetësi mes Hyjit e njerëzve:
Njeriu ‑ Jezu Krishti,
i cili e flijoi vetveten si shpërblim për të gjithë njerëzit.
Këtë dëshmi Ai e dha në kohën e caktuar” (1 Tim. 2, 4-6).
Dhe ju e dini mirë se fjala “shpërblim” do të thotë “çlirim”; ka të bëjë me çlirimin përfundimisht nga gabimi ynë i tmerrshëm: ne kurrë nuk arrijmë të besojmë se Zoti është vetëm dashuri. Dhe shpëtimi është të hapim më në fund sytë. Në letrën drejtuar Timoteut që citova pak më parë, duhet të lexojmë: “Perëndia, Shpëtimtari ynë, do që të gjithë njerëzit të shpëtohen, domethënë të vijnë në njohjen e së vërtetës”, të kiësaj të vërtetës: që Zoti është Dashuri.
Pak më parë, në këtë letër drejtuar Romakëve, Pali thotë:
“Tani veç, pavarësisht nga Ligji, u dëftua vepra shëlbimtare e Hyjit, e dëshmuar prej Ligjit e prej Profetëve, vepra shëlbimtare e Hyjit me anë të fesë në Jezu Krishtin për të gjithë ata që besojnë ‑ pa farë dallimi, sepse të gjithë mëkatuan dhe u përjashtuan nga lumturia e Hyjit ‑ e me hirin e tij, të gjithë e fituan falas drejtësinë, në saje të shpërblimit që bëri Jezu Krishti”(Rm 3,21...24).
Dhe letra drejtuar Efesianëve merr një fjali të shkëlqyer nga Isaia:
“E prandaj erdhi t’ju kumtojë paqen
juve që ishit larg
paqen edhe atyre që ishin afër” (Ef. 2, 17).
Së fundi, Pali e mbyll këtë kapitull duke thënë:
"Jam plotësisht i bindur se as vdekja, as jeta, as engjëjt, as pushtetet, as e tashmja, as e ardhshmja, as fuqitë, as forcat e lartësisë, as ato të humnerës, dhe asnjë krijesë tjetër, nuk do të mund të na ndajë prej dashurisë së Hyjit, që na u dëftua në Jezu Krishtin, Zotin tonë" (Rm. 8, 38-39).

Fjala e madhe e Kreshmës është: "Koha u plotësua e Mbretëria e Hyjit është afër! Kthehuni e besojini Ungjillit!” (Mk. 1,15). Tani Lajmet janë ende shumë më të mira nga sa guxojmë të besojmë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 2 E Kresh. VITI B

MË 25-2-2024


UNGJILLI: Mk. 9, 2 – 10.

2 Pas gjashtë ditësh Jezusi mori me vete Pjetrin, Jakobin e Gjonin e i çoi vetëm ata në vetmi, në një mal të lartë dhe u shndërrua para tyre.
3 Petkat e tij u bënë ndriçuese të bardha, sa që asnjë zbardhues mbi tokë nuk mund t’i zbardhojë ashtu.
4 Atyre iu dukën Elia me Moisiun e po bisedonin me Jezusin.
5 Pjetri atëherë mori fjalën e i tha Jezusit: “Rabbi, për ne është mirë të qëndrojmë këtu. Po ndërtojmë këtu tri tenda: një për ty, një për Moisiun e një për Elinë.”
6 Në të vërtetë s’dinte çka të thoshte tjetër, sepse ishin trembur keqas.
7Ndërkaq u duk një re dhe i mbuloi me hijen e vet e prej resë u dëgjua një zë: “Ky është Biri im ‑ djali i Dishirit! Atë dëgjojeni!”
8 Menjëherë shikuan rreth e rrotull e nuk panë askënd tjetër, përveç vetëm Jezusit me ta.
9 Ndërsa po zbritnin nga mali, Jezusi u urdhëroi që të mos i tregojnë askujt çka panë derisa Biri i njeriut të ngjallej prej së vdekuri.
10 Ata e mbajtën porosinë, por njëri‑tjetrin e pyesnin çka do të thotë ajo fjalë: “të ngjallet prej së vdekuri?”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


JEZUSI U URDHËROI APOSTUJVE QË TË MOS FLISNIN ME ASKEND PËR KËTË.

Çdo vit, e diela e dytë e Kreshmëve na bën të rilexojmë një nga tre tregimet e Shpërfytyrimit të Jezusit: në vitin A sipas hartimit të Mateut, në vitin B, sipas ungjillit e Markut e në vitin C siaps hartimit e Lukës. Prandaj do të përqendrohemi këtë vit vetëm duke kërkuar të kuptojmë mesaxhin e veçant që na jep Marku në tregimin e vet. Vemendja jonë mund të tërhiqet nga një aspekt me të vertetë befasues të këtij teksti nga Marku:
“ Ndërsa po zbritnin nga mali, Jezusi u urdhëroi që të mos i tregojnë askujt çka panë derisa Biri i njeriut të ngjallej prej së vdekuri.
Ata e mbajtën porosinë, por njëri‑tjetrin e pyesnin çka do të thotë ajo fjalë: “të ngjallet prej së vdekuri?” (v 9-10).
Dikush mund të pyesë veten pse Jezusi u jep dishepujve të tij një udhëzim të tillë fshehtësie.
Së pari, çfarë panë ata? Jezusi u shfaq atyre me lavdi në një mal midis dy figurave më të mëdha të Izraelit: Moisiu çliruesi, ai që dha Ligjin; dhe Elia, profeti i Horebit. Dihet fundi i historisë, nëse mund të thuhet kështu, dhe dihet (gjë që dishepujt ende nuk e dinin në kohën e tyre) se ca kohë më vonë Jezusi do të kishte qenë në një mal tjetër, i kryqëzuar mes dy grabitësve.
Jezusi, ai e dinte shumë mirë se vështirësia më e madhe e besimit të apostujve do të kishte qenë të njihnin imazhin e Atit në këto dy fytyra të Mesisë: "Kush më ka parë mua ka parë Atin", do t'i thotë Jezusi Filipit në prag të vdekjes së tij. (Gjn 14.9). Është e besueshme se kjo është një prej frazave kryesore të misterit të Krishtit.
Këto dy figura, Jezusi në lavdi dhe Jezusi në vuajtje, janë dy anët e së njëjtës dashurisë së Perëndisë për njerëzimin, pasi ai u mishërua në Jezu Krishtin; siç thotë Shën Pali në letrën drejtuar Romakëve, dashuria për Zotin "shfaqet" (bëhet e dukshme) në Jezu Krishtin (Rom 8,39). Dhe, në disa raste, vetë Jezusi bëri lidhjen midis lavdisë dhe vuajtjeve kur fliste për Birin e njeriut; por është ende herët që dishepujt të kuptojnë dhe pranojnë këtë mister të Mesisë që vuan. Kjo është ndoshta arsyeja pse Jezusi u urdhëroi apostujve që të mos i tregojnë askujt atë që kishin parë, "derisa Biri i Njeriut të ringjallet prej së vdekurish".
Dhe Marku na tregon se ata iu bindën, por duke menduar se çfarë mund të ishte kuptimin e fjalëve "ringjallja nga të vdekurit". Mund të mendohet se dishepujt besuan në ringjalljen e të vdekurve, si shumica e hebrenjve të kohës së tyre, por që ata e imagjinuan atë ringjallje vetëm për fundin e kohës. Dhe kështu, ata nuk e panë kuptimin e kësaj heshtjes "deri në ringjalljen e të vdekurve" që do të thotë "deri në fund të kohës"!
Një tjetër befasi për ta, sigurisht, ka qenë ky titull i Birit të njeriut që, padyshim, Jezusi ia atribuoi vetvetes: kur ai fliste për Birin e njeriut, besimtarët izraelitë menjëherë mendonin për profetin Daniel i cili foli për Mesinë, duke e quajtur atë "bir i njeriut"; por ky "bir i njeriut" ishte në të vërtetë një qenie kolektive, pasi profeti e quajti gjithashtu "Popullin e Shenjtërve të Hyjit Më të Lartit". Në kohën e Jezusit, kjo ide e një Mesia kolektiv ishte e zakonshme në qarqe të caktuara, në të cilët njerëzit gjithashtu flisnin me gatishmëri për "tepricen e Izraelit", domethënë, për një grupë të vogël besimtaresh besnike që do të shpëtonte botën.
Por, sigurisht, Jezusi, vetvetiu, nuk mund të konsiderohej si një qenie kolektive! Këtu përsëri, do të jetë e nevojshme të pritej Ringjallja dhe madje Rrëshajë që dishepujt e Jezusit nga Nazareti të mund të kuptojnë që Jezusi mori kokën e "Popullit të Shenjtërve të Hyjit Më të Lartit" dhe se të gjithë të pagëzuarit në të gjithë botën janë ftuar të bëhen një gjë e vetme me të, me Jezusin e Ringjallur, për të shpëtuar njerëzimin.
Ja, pra, dy arsye të mira për t'i ftuar ata të mos thonë menjëherë ato gjëra që nuk i kishin kuptuar ende. Ndërkohë, atyre u kërkohet të dëgjojnë: kjo është mënyra e vetme për të hyrë në misteret e Zotit. "Ky është Biri im i dashur, dëgjojeni".



“KY ËSHTË BIRI IM, DJALI I DISHIRIT: ATË DËGJOJENI!”

Fraza: "ATË DËGJOJENI" tingëllon në veshët e apostujve si një jehonë e atij profesioni të besimit që ata recitojnë çdo ditë, pasi ata janë hebrenj, "Shema Israel", "Dëgjo, Izrael". Është një thirrje për të besuar pa marrë parasysh se çfarë do të ndodhë. Besimi që do të sprovohet rëndë në muajt në vijim: sepse Shpërfytyrimi ndodh në një moment të veçant të shërbesës së Jezusit: mbaron shërbesa në Galile dhe Jezusi tashmë mori vendimin të shkojë në Jeruzalem dhe në Kryq. Titulli i "Të dashurit" shkon në të njëjtin drejtim: sepse ishte një nga emrat që profeti Isaia i dha atij të cilin ai e quajti Shërbëtori i Zotit; ai tha se ky Mesi do të përjetonte vuajtje dhe përndjekje për të shpëtuar popullin e tij.
Por Jezusi beson se e gjithë kjo duhet të mbetet akoma e fshehtë: pikërisht sepse dishepujt nuk janë ende të gatshëm të kuptojnë (dhe turmat edhe më pak) misterin e Personit të Krishtit: kjo shkëlqim i lavdisë së Shpërfytyrimit nuk duhet të mashtrojë ata që ishin spektatorë : nuk është shenja e suksesit dhe lavdisë në mënyrën njerëzore, është shkëlqimi i dashurisë; jemi larg nga ëndrrat të triumfit politik dhe të fuqisë magjike që ende jetojnë në apostuj dhe që do të jetojnë në ta deri në fund. Duke u dhënë atyre këtë udhëzim të heshtjes, Jezusi u jep atyre një vështrim se vetëm Ringjallja do të hedhë dritë mbi misterin e tij. Tani për tani, ju duhet të ktheheni poshtë malit, t'i rezistoni tundimit për t'u vendosur këtu mbi malin në një tendë të izoluar; por duhet përkundrazi të përballeni me armiqësi, përndjekje, vdekje.
Vizioni u zbeh: "Tani e tutje ata panë vetëm Jezusin"; kjo fjali rezonon si një kujtesë e realitetit të tanishëm, të patjetërsueshëm. Lavdia e Krishtit, shumë e vërtetë, nuk e përjashton atë nga kërkesat e misionit të tij. Mbase udhëzimi i heshtjes që ai u jep dishepujve të tij, pasqyron vullnetin e tij për të mos i shpëtuar asaj që e pret dhe për të kapërcyer për vete tundimin për t'i shpëtuar asaj?

[ninoenina]

F.A. E DIELA E 2 E KRESH, VITI B.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 2 E Kresh. VITI B

MË 25-2-2024


UNGJILLI: Mk. 9, 2 – 10.

2 Pas gjashtë ditësh Jezusi mori me vete Pjetrin, Jakobin e Gjonin e i çoi vetëm ata në vetmi, në një mal të lartë dhe u shndërrua para tyre.
3 Petkat e tij u bënë ndriçuese të bardha, sa që asnjë zbardhues mbi tokë nuk mund t’i zbardhojë ashtu.
4 Atyre iu dukën Elia me Moisiun e po bisedonin me Jezusin.
5 Pjetri atëherë mori fjalën e i tha Jezusit: “Rabbi, për ne është mirë të qëndrojmë këtu. Po ndërtojmë këtu tri tenda: një për ty, një për Moisiun e një për Elinë.” 6 Në të vërtetë s’dinte çka të thoshte tjetër, sepse ishin trembur keqas.
7Ndërkaq u duk një re dhe i mbuloi me hijen e vet e prej resë u dëgjua një zë: “Ky është Biri im ‑ djali i Dishirit! Atë dëgjojeni!”
8 Menjëherë shikuan rreth e rrotull e nuk panë askënd tjetër, përveç vetëm Jezusit me ta.
9 Ndërsa po zbritnin nga mali, Jezusi u urdhëroi që të mos i tregojnë askujt çka panë derisa Biri i njeriut të ngjallej prej së vdekuri.
10 Ata e mbajtën porosinë, por njëri‑tjetrin e pyesnin çka do të thotë ajo fjalë: “të ngjallet prej së vdekuri?”



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Si çdo vit, në dielën e dytë të Kreshmës, na prezantohet historia e Shndërrimit të Jezusit: e gjejmë në të tre ungjijtë sinoptikë dhe këtë vit do të kemi versionin e Markut. Është një tekst shumë i njohur dhe shumë i dashur nga të krishterët, të cilët kanë menduar ta vendosin në malin Tabor: aty do të kishte ndodhur Shpërfytyrimi i Jezusit. Teksti ungjillor nuk flet për malin Tabor, ai flet për një mal të lartë dhe do të shohim që nuk është një mal material, por një mal biblik, sepse ungjilltarët përdorin gjuhë dhe imazhe biblikë për të komunikuar mesazhin e tyre. Ne do të përpiqemi t'i kuptojmë këto imazhe dhe më pas të kuptojmë mesazhin për jetën tonë.
Interpretimi që i jepet shpesh kësaj historie është se Jezusi favorizoi tre nga dishepujt e tij, ndoshta më të mirët që kishte, i çoi në mal dhe pastaj u tregoi atyre një paraqitje të shkurtër të parajsës. Nëse gjërat do të ishin kështu, ne mund të ndjenim shumë zili për Pjetrin, Jakobin dhe Gjonin, por historia nuk do të kishte shumë për të thënë në jetën tonë. Le të themi menjëherë: nuk është një faqe lajmesh, është një tekst kateketik i shkruar për të ushqyer besimin e komuniteteve të para të krishtera dhe të tanëve. Kjo histori na paraqet rrugën që morën dishepujt për të kuptuar identitetin e Mjeshtrit të tyre dhe objektivi që kanë të tre ungjilltarët është që më pas të na ndihmojnë edhe ne të ndjekim rrugën, e cila është e vështirë për t'u kuptuar, dhe më e vështirë për t'u praktikuar: ajo e ndjekjes së Mjeshtrit, duke fituar të njëjtën përvojë që kishin të tre në mal. Me fjalë të thjeshta, nëse nuk arrijmë, si tre apostujt, të shohim fytyrën e shpërfytyruar të Zotit, nuk do të jetë e mundur për ne ta ndjekim atë në propozimin e jetës dhe të rrugës që ai na bën. Le të dëgjojmë se në cilin kontekst e vendos ungjilltari Marku këtë histori. Është shumë e rëndësishme ta vendosim atë në kontekst dhe në fakt ungjilltari i referohet në mënyrë specifike:
“Pas gjashtë ditësh, Jezusi mori me vete Pjetrin, Jakobin e Gjonin e i çoi vetëm ata në vetmi” (v.2).
Gjashtë ditë më vonë, është një ftesë e qartë e ungjilltarit që të shkojmë dhe të verifikojmë atë që kishte ndodhur gjashtë ditë më parë, sikur të thoshte: “Nëse doni të kuptoni atë që do t'ju them tani, duhet të shkoni dhe të shihni çfarë ndodhi gjashtë ditë më parë”. Ndodhi që, duke iu përgjigjur një pyetjeje të Mjeshtrit, Pjetri kishte thënë: "Ti je Krishti, ti je Mesia i pritur me shekuj në Izrael" dhe Jezusi nuk e kishte mohuar përgjigjen e Pjetrit, kështu që apostujt u goditën menjëherë nga një entuziazëm i madh. Ata menduan: "Tani edhe ne do të fillojmë të jemi të suksesshëm, të jemi dikush në këtë botë". Por Jezusi vazhdoi duke thënë:
"Atëherë filloi t’u shpjegojë se Birit të njeriut i duhet të pësojë shumë; se pleqtë, kryepriftërinjtë e skribët do ta përbuzin; se do të vritet dhe se do të ngjallet pas tri ditësh” (Mk. 8,31).
Menjëherë më pas ai shtoi:
“Nëse ndokush dëshiron të vijë pas meje, le t’i bjerë mohit vetvetes, ta marrë kryqin e vet e të më ndjekë” (Mk. 8, 34).
Nëse dikush dëshiron të ndjekë të njëjtën rrugë si unë, le të ndalojë së menduari për veten e tij, të marrë Kryqin e tij dhe të më ndjekë, sepse nëse dikush dëshiron ta mbajë jetën për vete, e humb atë, dhe nëse në vend të kësaj, dikush e pranon propozimin tim dhe Ungjillin, e shpëton atë".
Entuziazmi i apostujve duhet të jetë ftohur menjëherë: në fakt Pjetri, në emër të të gjithëve, kishte reaguar dhe tha:
"Por jo, kjo nuk mund të ndodhë, sepse Tevrati thotë se personi i dënuar me vdekje është i mallkuar nga Zoti".
Kur Marku shkruan Ungjillin e tij, 68-70 pas Krishtit, menjëherë pas persekutimit të Neronit, komunitetet e krishtera janë të plagosur, por ende shumë të gjallë. Vështirësia e madhe, pengesa e madhe që hebrenjtë t'i përmbaheshin Krishtit dhe Ungjillit, ishte pikërisht Kryqi, që konsiderohej mallkim. Si mund të ishte një i kryqëzuar, i mundur, i dështuar, Mesia që Izraeli e kishte pritur me shekuj? Kryqi ishte pengesa për të besuar në Jezusin. Pali thotë në letrën drejtuar Korintasve, 1, 22-24:
"E, ndërsa hebrenjtë kërkojnë mrekulli e grekët lypin urti,
ne predikojmë Krishtin e kryqëzuar
‑ për hebrenj skandal e për paganë marri,
kurse për të grishurit ‑ si për hebrenj si për grekë ‑
Krishtin ‑ fuqinë e Hyjit dhe dijen e Hyjit”.
Kryqi është një skandal për judenjtë dhe një çmenduri për paganët.
Dhe në fakt sot ne kemi si simbol shenjën e kryqit, e përsërisim vazhdimisht, pikërisht për t'i thënë vetes, por edhe të tjerëve, se e kemi pranuar propozimin që bëri Jezusi. Por të krishterët e parë nuk e kishin kryqin si simbol të tyre. Kjo u krijua kur Kostandini, pasi zbuloi Varrin e Shenjtë, vendosi një Kryq të artë në Kalvar. E pra, që atëherë ajo është bërë simbol i të krishterëve. Më parë, të krishterët kishin si simbole spirancën, peshkun, Chi Rho (ai X me P), palluan, pelikanin, Alfën, Omegën, jo Kryqin.
Është një mbishkrim shumë i famshëm që është gjetur në pedagogjumin e Palatinës. Çfarë ishte pedagogjumi? Ishte një lloj kolegji për trajnimin e pazhëve perandorakë. Çfarë shkruhet në atë grafit? Para së gjithash menjëherë shihet një Kryq me kokë gomari, dhe më pas mbishkrimi: "Aleksamenos adhuron Zotin e tij"! Sipas të gjitha gjasave Aleksamenos ishte një nga vëllezërit tanë në besim, i cili u tall nga kolegët e tij, pazhët perandorakë, dhe e tallnin sepse adhuronte një Kryq.
Le të mendojmë për Palin, i cili u zgjodh nga komuniteti i Antiokisë së bashku me Barnabën, për të shkuar e për t'u lajmëruar vëllezërve të tyre bashkëfetarë, judenjve të shpërndarë në mbarë botën, pastaj për të shkuar në të gjitha sinagogat e qyteteve të Perandorisë romake, për t'u njoftuar atyre se Mesia ka ardhur. Imagjinoni gëzimin që ngjall kur thotë: "Mesia ka ardhur!". Por kur më pas shton: “Ai u dënua, u vra, vdiq në kryq”, nuk është çudi që ata e dëbuan Palin nga sinagogat. Një nga përpjekjet kryesore të të krishterëve të parë konsistonte pikërisht në këtë: që t’i ndihmonin njerëzit, pikërisht të konvertuarit nga hebraizmi, të kuptonin se Kryqi nuk ishte një skandal, nuk ishte çmenduri, por ishte shprehje e dashurisë dhe urtësisë së Zotit. Kjo nuk ishte e lehtë dhe tani në fakt fillon katekeza, që udha bashkësive të para të krishterë dhe neve, sot, përmes historisë së Shndërrimit. Kjo është përgjigja e enigmës së Kryqit.
Çfarë ndodh? Jezusi merr me vete Pjetrin, Jakobin dhe Gjonin dhe i çon vetëm në një mal të lartë. Janë imazhe biblike që ne tani përpiqemi t'i deshifrojmë dhe kuptojmë, sepse është rruga përmes së cilës edhe ne kemi një përgjigje për këtë mister të Kryqit. Hapat që duhen ndërmarrë janë këta, nëse dëshirojmë të kuptojmë se si një njeri i ekzekutuar, një i dështuar, i përbuzur nga njerëzit është Mesia i Zotit: hapi i parë që duhet bërë, është që të largohemi nga fusha, ku janë të gjithë njerëzit, që mendojnë sipas parimeve të kësaj bote dhe që të lejojmë që të na shoqërojë, le të lejojmë që Jezusi të kapë për dore dhe të çojë në mal. Çfarë është ky mal? Nuk është mali Tabor, sigurisht!
Malet ishin shtëpia e hyjnive, në të gjitha fetë, dhe Izraeli gjithashtu e kishte malin si simbol të vendit ku takohet Zoti, ku asimilohen mendimet e Zotit. Mbi një mal të lart i çon Jezusi dishepujt e tij dhe edhe ne, nëse duam të kuptojmë këtë mister të Kryqit. Nuk është një mal material, është momenti në të cilin njeriu përfshihet në mendimet e Zotit, në mënyrën e tij të arsyetimit, në ndjenjat e tij. Prandaj mali përfaqëson përvojën e brendshme të këtij manifestimi të Zotit. Ne duhet të largohemi nga fusha, nga toka dhe të shkojmë atje lart, në qiell, ku mendimet e Perëndisë janë larg nga mendimet e njerëzve që rrinë posht, në fushën.
Pastaj ka një detej tjetër: “mori me vete Pjetrin, Jakobin e Gjonin e i çoi vetëm ata në vetmi, në një mal të lartë” (v. 2), vetëm ata: vetëm Marku ka këtë detaj, për të na thënë se për të përvetësuar mënyrën e të menduarit të Zotit duhet të qëndrojmë vetëm me Jezusin. Këta momente intimiteti me të janë të nevojshme: në heshtje, në meditim, në lutje, momente gjatë së cilëve lejojmë të përfshihemi në mënyrën e tij të të parit të botës, njerëzve, jetës. Janë shumë të forta, shumë të rrënjosura në zemrat tona kriteret për të gjykuar sipas mentalitetit të kësaj bote. Për të kuptuar këtë, mjafton vetëm që të mendohet për reagimin që pati Pietro. Ai reagoi dhe Jezusi menjëherë shtoi:
“M’u hiq sysh, he djall, se nuk ke ndër mend punët e Hyjit, por punët e njerëzve!” (Mk. 8,33).
Ti mendon sipas njerëzve, jo sipas Zotit.
Në këtë qortim të Jezusit, pra, ka diçka e rëndësishme për ne: “Largohu nga panairi i kotësisë, nga banalitetet, nga mënyra e arsyetimit të njerëzve, të cilët arsyetojnë vetëm duke parë vetëm interesat tokësorë dhe sukseset sipas mentalitetit të kësaj bote. Merre Ungjillin në duar, fillo të reflektosh e të meditosh, krijoje një kriter gjykimi sipas Zotit. Studio dhe reflekto dhe në fund do të arrish në përfundimin se Ungjilli është i drejtë, se të jesh një njeri i vërtet do të thotë të ndjekësh rrugën e Jezusit, rrugën e dhuratës së jetës dhe arrish në përfundim që ia vlen të rrezikosh jetën për atë që ai tha.
Tani le të dëgjojmë se çfarë ndodh në mal:
Jezusi “u shndërrua para tyre. Petkat e tij u bënë ndriçuese të bardha, sa që asnjë zbardhues mbi tokë nuk mund t’i zbardhojë ashtu” (v. 2-3).
Kur je në mal, nuk i sheh më gjërat siç i shihje më parë, kur ishe mes njerëzve dhe mendoje si ata. Në mal Jezusi shfaqet ndryshe. Kur dikush hyn në botën e Zotit, zbulohet një metamorfozë e fytyrës së tij, ai shpërfytyrohet para tyre, jo përpara atyre që janë në fushë, të cilët vazhdojnë ta shohin Kryqin siç e panë më parë. Tani në mal e shohin të shpërfytyruar. Në rrafshnaltë njerëzit e shohin Jezusin si një njeri të mirë, bujar, të urtë, por një humbës, një njeri të mundur, që nuk fitoi beteja, ai nuk është një njeri i madh që pushtoi mbretëritë, që hipën në fron, që kishte skeptra, që komandonte mbi shumë shërbetorët. Askush nuk dëshiron të jetë si ai, sepse në sytë e botës i Kryqëzuari është një i dështuar, një humbës. Çfarë ndodh në mal? Ndodh se fytyra e shpërfytyruar e Kryqit fiton një dritë krejtësisht të ndryshme, e cila e shpërfytyron atë. “I mposhturi” në mal bëhet “fituesi”, sepse madhështia nuk matet më si në rrafsh me betejat e fituara, por me dashurinë e shfaqur dhe me veshjen që ka veshur Jezusi në fushë, atë të shërbëtorit, rrobja e skllavit - në shoqërinë greko-romake skllavi përçmohej - sigurisht që nuk ishte ideali që njerëzit aspironin.
Gjithçka ndryshon në mal. Gjykimet janë të kundërta: rrobat e Jezusit, ato të skllavit, të atij që është në shërbim, të atij të cilit çdokush mund t’i japë urdhërit kur të ketë nevojë, bëhen shkëlqyese, shumë të bardha, shndritshme dhe ungjilltari Marku këmbëngul mbi këtë bardhësi: "Petkat e tij u bënë ndriçuese të bardha, sa që asnjë zbardhues mbi tokë nuk mund t’i zbardhojë ashtu” (v.3). Ato të bardha dhe të lehta janë imazhe biblike. E bardha është ngjyra që tregon dritën.
Drita është krijesa e parë e Zotit, fjala e parë që tha Zoti: "Dhe atëherë ai pa se drita ishte e mirë", dhe që nga ai moment të gjithë njerëzit e kanë vlerësuar gjithmonë dritën. Eklesiasti thotë: “Njerëzve u pëlqen drita, u pëlqen të shohin diellin” dhe rrobat e Jezusit bëhen shkëlqyese dhe shndritshme. Veshja tregon personin në gjuhën biblike, se si personi shihet nga jashtë: "Është e ndritshme!" Ai nuk është ai që shohin njerëzit, ai që ka fallimentuar, që është pa vlerë, sepse ai është një shërbëtor që ka vetëm një mbathje, jo, tani ai ka rrobat shkëlqyese të dikujt që ka qenë i suksesshëm në jetë, sepse suksesi nuk është ai i betejave të fituara, por ai i Dashurisë. Dhe këto ngjyra kujtojnë Pashkën: "Një engjëll i Zotit, duke zbritur nga qielli, u afrua, e rrotulloi gurin dhe u ul mbi të: pamja e tij ishte si rrufeja dhe veshja e tij ishte e bardhë si bora". Është drita e qiellit, drita e Perëndisë që ndriçon tani shpellën më të errët, atë të vdekjes: është fitorja e jetës së Zotit mbi vdekjen. Dhe Marku këmbëngul në këtë ngjyrë të bardhë, ai është i vetmi që thotë se “asnjë zbardhues mbi tokë nuk mund t’i zbardhojë ashtu”.
Dhe kjo është veshja që duhet të veshin edhe dishepujt. Kjo dritë duhet të shkëlqejë përmes personit të tyre, që është ajo e dashurisë dhe fakti që ungjilltari Marku këmbëngul në të bardhën e rrobave të Jezusit do të thotë se askush si ai nuk ka lejuar që drita e dashurisë së Zotit të shkëlqejë dhe kjo dashuri duhet të shkëlqejë tani edhe permes dishepujve të tij, që ndoqën të njëjtën rrugë të Jezusit. Gjatë kësaj eksperience tani shfaqen dy personazhe me fytyra tronditëse, le t'i dëgjojmë kush janë:
“Atyre iu dukën Elia me Moisiun e po bisedonin me Jezusin. Pjetri atëherë mori fjalën e i tha Jezusit:
“Rabbi, për ne është mirë të qëndrojmë këtu. Po ndërtojmë këtu tri tenda: një për ty, një për Moisiun e një për Elinë”
Në të vërtetë s’dinte çka të thoshte tjetër, sepse ishin trembur keqas” (v.4-6).
Çfarë po bëjnë këta dy personazhe në historinë e shpërfytyrimit? Moisiu dhe Elia kishin një dëshirë të përbashkët: të sodisnin fytyrën e Perëndisë. Moisiu i kishte kërkuar Zotit: "Më trego lavdinë tënde". Dhe Zoti iu përgjigj: "Ti nuk mund ta shohësh fytyrën time, por unë do të të mbuloj me dorën time derisa të kaloj, pastaj do të heq dorën time dhe ti do të mund të shohësh shpatullat e mia, por nuk mund ta shohësh fytyrën time". Elia gjithashtu donte të shihte fytyrën e Perëndisë. Ai u ngjit në malin Horeb, dhe pati përvojën e Perëndisë, një përvojë tronditëse, të papritur: ai mendoi se Zoti do të shfaqej në forca të tmerrshme: tërmet, erë të vrullshme dhe të fuqishme, zjarrin… Në vend të kësaj u shfaq me një zë heshtjeje të lehtë. Elia kishte mbuluar fytyrën, kishte filluar të kuptonte se Zoti nuk ishte ashtu siç e kishte imagjinuar. Fytyra e tij ishte ndryshe.
Moisiu dhe Elia kishin filluar të kuptonin diçka nga kjo fytyrë e Perëndisë, por zbulesa e plotë duhej të vinte. Ja çfarë na tregon historia e Shpërfytyrimit: tani Moisiu dhe Elia më në fund mund të sodisin fytyrën e Perëndisë në Jezusin e Nazaretit. Dëshira e tyre plotësohet. Ajo që ishte shkruar më parë në Besëlidhjen e Vjetër për shfaqjet e Perëndisë, ishte vetëm një përgatitje për këtë zbulesë të plotë. Dhe Pjetri flet, ai ende nuk kupton asgjë, thotë ungjilltari Marku, ai nuk di se çfarë thotë, ai propozon që të ndërtohen tre çadra: një për Jezusin, një për Moisiun dhe një për Elinë. Kuptimi i këtyre tre tendave nuk është i lehtë për t'u përcaktuar, por ato sigurisht kanë një referencë për Eksodin. Këtu ata tregojnë dëshirën e Pjetrit për të ndaluar, sepse kushdo që ndërton një tendë do të thotë se ai dëshiron të rregullojë shtëpinë e tij në një vend të caktuar dhe nuk dëshiron të lëvizë, dhe ndoshta përvoja jonë shpirtërore mund të na ndihmojë të kuptojmë se çfarë donte të thoshte Pjetri.
Kur dëgjojmë Ungjillin, ne instinktivisht pranojmë atë që Jezusi po na zbulon, sepse jemi bërë mirë dhe qenia jonë më e brendshme na thotë se njeriu i vërtetë është ai që do, ai që hap zemrën e tij ndaj nevojave të vëllait të tij. Do të ishte mirë të ndaleshim këtu, sepse kthimi në botë dhe vënia në praktikë të kësaj jete të re që zbuluam në Ungjill, është e ndërlikuar. Ne nuk kthehemi me dëshirë në jetën e përditshme: problemet, konfliktet sociale, mosmarrëveshjet familjare, tragjeditë me të cilat përballemi të gjithë, na ngjallin frikën, por marrëdhënia e shëndetshme me Zotin nuk çon në këtë izolim. Është momenti i lutjes, momenti në të cilin njeriu mëson të arsyetojë sipas kritereve të Zotit, por më pas duhet të kthehet në botën e njerëzve për të sjellë këtë dritë. Dhe në fakt ekziston shënimi i frikës së dishepujve: pse janë të frikësuar? Sepse nëse gjërat janë ashtu siç i kanë intuituar në mal, pra nëse kushdo që jep jetë, në sytë e Zotit është fituesi dhe jeta e suksesshme është ajo e atyre që duan, ka arsye për frikë: nëse Kryqi ka të drejtë, nuk mundemi veçse të kemi frikë, sepse jemi thirrur të japim jetën tonë ashtu si ai. Dhe këtu, tani, është zëri i Qiellit, i cili qartëson kuptimin e përvojës që patën të tre dishepujt. Le të dëgjojmë:
“Ndërkaq u duk një re dhe i mbuloi me hijen e vet e prej resë u dëgjua një zë: “Ky është Biri im ‑ djali i Dishirit! Atë dëgjojeni!” Menjëherë shikuan rreth e rrotull e nuk panë askënd tjetër, përveç vetëm Jezusit me ta. Ndërsa po zbritnin nga mali, Jezusi u urdhëroi që të mos i tregojnë askujt çka panë derisa Biri i njeriut të ngjallej prej së vdekuri. Ata e mbajtën porosinë, por njëri‑tjetrin e pyesnin çka do të thotë ajo fjalë: “të ngjallet prej së vdekuri?” (v. 7-9).
Pjetri kishte kërkuar që të ishte në gjendje të ndërtonte tre tenda të bëra nga duart e njerëzve. Perëndia përgjigjet duke i mbështjellë këta tre dishepuj në re. Çfarë është kjo re? Është një imazh biblik shumë i shpeshtë në Besëlëidhjen e Vjetër. Në librin e Eksodit, për shembull, flitet për një re të ndritshme që mbronte popullin e Izraelit në shkretëtirë. Ai e shoqëroi atë, e udhëhoqi gjatë udhëtimit të tij dhe Zoti kishte gjithashtu tendën e tij për të shoqëruar popullin e tij. Ai kishte gjithashtu këtë tendë në të cilën Moisiu hyri për të takuar Zotin, dhe kur Moisiu hyri, një re e mbulonte këtë tendë, gjithmonë një shenjë e pranisë së Zotit. Edhe kur Moisiu u ngjit në mal për të marrë Tevratin, mali ishte i rrethuar nga një re. Kuptimi është i qartë. Këta tre dishepuj tani janë futur në botë, në të menduarit e Perëndisë.
Duke përdorur këta imazhe, Marku donte të na tregonte se Pjetri, Jakobi dhe Gjoni, në një moment veçanërisht domethënës të jetës së tyre, u futën në mendimin e Zotit, ata kishin një ndriçim të veçantë, i cili i bëri që ata të kuptonin, ose të paktën të kishin një intuitë të vogël, për identitetin e vërtetë të Mjeshtrit dhe për qëllimin e udhëtimit të tij. Jezusi nuk do të ishte shfaqur si një Mesia triumfues që të gjithë e prisnin, por si ai që, pas një konflikti të ashpër me pushtetin fetar, do të ishte kundërshtuar, persekutuar dhe në fund edhe eliminuar.
Në një moment të caktuar, këta tre dishepuj, të mbështjellë nga reja, filluan të kuptonin se fati i tyre nuk do të ishte i ndryshëm nga ai i Mjeshtrit të tyre dhe u frikësuan. Nga kjo re, domethënë nga Zoti, doli një zë: “Ky është Biri im ‑ djali i Dishirit! Atë dëgjojeni!” Zëri i qiellit është një shprehje e përdorur shpesh nga rabinët kur duan të paraqesin se si Zoti i sheh gjërat. Kështu e sheh Zoti Jezusin e Nazaretit: të Kryqëzuar, të mundur, ai e sheh atë si Birin e dashur. E kishte thënë tashmë në momentin e Pagëzimit dhe ja ku ka një shtesë “dëgjojeni”. "Biri i dashur", çfarë do të thotë? Në kulturën hebraike të Testamentit të Vjetër, ne gjejmë se një “djalë” njihej si i tillë nga babai kur babai njohu ngjashmëritë e veta tek i biri; pastaj i tha: “Ti je vërtet biri im”, jo vetëm pamja e jashtme, por vlerat e kultivuara nga ky bir duhet të ishin ato të babait, ai e njohu si djalin e tij. Këtu kemi Atin e Qiellit që njeh te Jezusi i Nazaretit, Birin e dashur, domethënë: “Nëse e shikoni Atë, më shihni Mua, sepse ai është i vetëmlinduri, ai që riprodhon në mënyrë të përsosur fytyrën time”. Pasoja: "dëgjojeni atë". “Të dëgjosh”, shema, në hebraisht, nuk do të thotë thjesht të dëgjosh me veshë, por do të thotë “të japësh pëlqimin ndaj Tij”. Vetëm ata që japin mbështetjen e tyre dhe dëgjojnë Jezusin e Nazaretit bëhen si ai, një djalë i njohur nga babai i tij si dikush që i ngjan vërtet atij dhe ngjashmërinë me këtë Atë e jep dashuria.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 E Kresh. VITI B

MË 3-3-2024.



LEXIMI I 1: Da.20,1-17.


1 Atëherë Zoti i tha të gjitha këto fjalë:
2 “Unë jamë Zoti Hyji yt që të nxora nga dheu i Egjiptit, prej shtëpisë së skllavërisë.
3 Mos ki tjetër Zot, përveç meje.
4 Mos bëj kurrfarë idhulli, as farë përfytyrimi të gjërave që janë lart në qiell, as të gjërave që janë poshtë mbi tokë, as të gjërave që janë në ujë nën tokë. 5 Mos i adhuro ato as mos u jep farë nderimi, sepse unë, Zoti, Hyji yt, jam Hyj ziliqar që e ndëshkoj paudhësinë e etërve në fëmijë deri në të tretin e në të katërtin brez të atyre që më urrejnë, 6 por që jam i mëshirshëm me mijëra brezni për ata që më duan e i zbatojnë urdhërimet e mia.
7 Mos e merr nëpër gojë kot emrin e Zotit, Hyjit tënd, sepse Zoti s’do ta lërë pa ndëshkuar atë që do ta marrë nëpër gojë kot emrin e Zotit, Hyjit të vet.
8 Të bie në mend ta shenjtërosh ditën e shtunë: 9 gjashtë ditë puno e kryej të gjitha punët e tua; 10 kurse e shtata ditë është e shtuna e Zotit, Hyjit tënd: mos bëj kurrfarë pune ti as biri yt, as bija jote, shërbëtori yt, as shërbëtorja jote, as kafsha jote, as i huaji që banon te ti. 11 Sepse gjatë gjashtë ditëve Zoti i bëri qiellin e tokën e detin e gjithçka gjendet në to e pushoi ditën e shtatë; prandaj Zoti e bekoi ditën e shtatë dhe e shenjtëroi.
12 Nderoje babain tënd e nënën tënde që ta kesh jetën e gjatë përmbi tokë që do ta japë Zoti, Hyji yt.
13 Mos vra!
14 Mos bëj kurorëthyerje!
15 Mos vidh!
16 Mos bëj dëshmi në rrenë kundër të afërmit tënd!
17 Mos i lakmo shtëpisë së të afërmit tënd.
Mos i lakmo gruas së tij, shërbëtorit, shërbëtores; as kaut, as gomarit, asnjë gjëje që i përket atij.”


LECTIO DIVINA-MEDITIM-LUTJA



UNË JAM ZOTI AI QË TË KA NXJERRË

NGA EGJIPTI.


Vëllezërit tanë hebrenj e quajnë këtë tekst: "Dhjetë Fjalët", jo "Dhjetë Urdhërimet", sepse fjala e parë nuk është një urdhërim, por është më e rëndësishmja!
"Unë jam Zoti, Hyji yt, që të nxora nga toka e Egjiptit, nga shtëpia e skllavërisë” (Da.20,2). Ky verset është prologu dhe urdhërimet vijojnë; është kjo hyrje, ky prolog që justifikon gjithçka tjetër, është kjo fjali që i jep kuptim çdo gjëje tjetër. Origjinaliteti i Ligjit në Izrael nuk është përmbajtja e tij: originaliteti i Ligjit në Izrael është para së gjithash një ndodhi, që është baza, pika fillestare, shkaku i Tij: çlirimi i Egjiptit. Izraeli e di përgjithmonë se Zoti çlirues e jep Ligjin si një rrugë për të mësuar të jetojë në liri.
Ja çfarë është shkruar në librin e Ligjit të Përtërirë, i cili është një meditim teologjik që u bë pas ngjarjeve të Eksodit, dhe pas kërkesave të Besëlidhjes me Perëndinë: "Mirë, pra, dije sot dhe thadroje thellë në zemrën tënde se Zoti është Hyj lart në qiell e poshtë mbi tokë ‑ e tjetër nuk ka! Mbaji urdhërimet e tija dhe ligjet e tija që unë po t’i jap sot, që të jesh mirë ti dhe bijtë e tu pas teje e të qëndrosh për një kohë të gjatë mbi tokën që Zoti, Hyji yt, do të ta jape”(Dt 4, 39-40).
Prandaj, ne mund të lexojmë secilin nga urdhërimet si diçka që Zoti ndërmerr për çlirimin e njeriut, me iniciativë të tij, ose, nëse preferojmë, si një metodë për çfarë duhet të njohë njeriu për të mësuar të jetojë në liri. E gjëra e pare që njeriu duhet të mësojë prej fillimit për të jetuar në liri është ndalimi i idhujtarisë: "Mos ki tjetër Zot, përveç meje. Mos bëj kurrfarë idhulli, as farë përfytyrimi të gjërave që janë lart në qiell, as të gjërave që janë poshtë mbi tokë, as të gjërave që janë në ujë nën tokë. Mos i adhuro ato as mos u jep farë nderimi, sepse unë, Zoti, Hyji yt, jam Hyj ziliqar që e ndëshkoj paudhësinë e etërve në fëmijë deri në të tretin e në të katërtin brez të atyre që më urrejnë, por që jam i mëshirshëm me mijëra brezni për ata që më duan e i zbatojnë urdhërimet e mia" (20, 3-6).
Dhe gjatë gjithë Besëlidhjes së Vjetër profetët njëri pas tjetrit do të luftojnë kundër të gjithë idhujtarisë me shumë vështirësi sepse idhujtaria ishtë shumë e rrenjosur në kulturën e popullit.
Edhe sot, ata profetë do ta kishin të vështirë të kryejnë këtë punë, sepse, në fund të fundit, përkufizimi i një idhulli është që diçka na pushton deri në pikën që të na bëjë skllevër të tij: idhulli për ne sot mund të jetë një sekt, por edhe paraja, seksi, një ilaç ose diçka tjetër si televizioni, ose ndonjë profesion tjetër që përfundon duke mbushur fusha e mendimeve tona deri në pikën që na bën të harrojmë gjithçka tjetër.
"Nuk do të bësh asnjë idhull, asnjë imazh të asaj që është lart në qiej, ose poshtë në tokë, ose në ujërat poshtë tokës": çdo imazh i Zotit është i ndaluar, sepse çdo imazh do të ishte i rremë; një imaxhë nga ana tjetër nuk e përban realitetin hyjnor: ne nuk mund ta posedojmë Zotin; Zoti është Gjithë-Tjetri, i Pamundshëm. Është vetëm me hir të mirësisë së vet të shenjtë dhe të pastër, që krejtësisht falas ai e bën veten të afërt me ne: u bë njeri!.


LE TË MOS BIEM NGA NJË SKLLAVËRI

NË NJË TJETRËN.


"Mos i adhuro ato as mos u jep farë nderimi, sepse unë, Zoti, Hyji yt, jam Hyj ziliqar".
Përdoret këtu një fjalor tipik i të dashuruarve. Prandaj flitet këtu për atë dashuri pasionante të kërkuar nga Zoti që dëshiron që populli i tij të jetë i lirë dhe i lumtur. Një dashuri që nuk mund të ketë rivalët: Zoti nuk është xheloz për ne, por për lirinë tonë; ai dëshiron të na mbrojë nga nisja në shinat false.
Unë jam ai " që e ndëshkoj paudhësinë e etërve në fëmijë deri në të tretin e në të katërtin brez të atyre që më urrejnë, por që jam i mëshirshëm me mijëra brezni për ata që më duan e i zbatojnë urdhërimet e mia".
Në mentalitetin e kohës, nuk mund të konceptohej një Zot që nuk do të ndëshkonte; por teksti tashmë pohon shumë më fort besnikërinë e përhershme të premtuar nga Zoti për ata që janë në procesin e bërjes së Besëlidhjes me të.
Zoti ia ka zbuluar njeriut emrin e vet: kjo do të thotë në gjuhën biblike "Zoti e ka bërë të njohur veten njeriut". Do të ishte një gjë monstruoze të përpiqemi ta përdorim këtë dhuratë të mrekullueshme për të keqen. Dhe meqenëse Zoti nuk ka asnjë kontakt me të keqen, kjo gjë monstruoze do të ishte më ne fund një ndarje nga Zoti, një dënim i vetvetes . Ky është kuptimi i shprehjes: "Sepse Zoti s’do ta lërë pa ndëshkuar atë që do ta marrë nëpër gojë kot emrin e Zotit, Hyjit të vet" (v.7). 2
Urdhërimet e para kishin të bënin me marrëdhënien tonë me Perëndinë. Pastaj vijnë urdhërimet në lidhje me marrëdhënien tonë me të tjerët: prindërit dhe pastaj të gjithë të tjerët. "Nderoje babain tënd e nënën tënde që ta kesh jetën e gjatë përmbi tokë që do ta japë Zoti, Hyji yt...Mos bëj dëshmi në rrenë kundër të afërmit tënd!".
Sepse marrëdhënia me Zotin dhe marrëdhënia me të tjerët janë të lidhura ngushtë. Urdhërimet e fundit janë në formë negative: udhëzime të thjeshta për jetën në shoqëri; na mbetet të gjëjmë një mënyrë konkretë e pozitivë për t' i vënë në praktikë në jetën tonë e prëditëshme. Secili prej këtyre urdhërimeve, në mënyrën e vet, na ndihmon në punën për çlirimin e vetvetes dhe e të tjerëve. Veçanërisht, e bëjnë këtë punë ata urdhërime që na çlirojnë shikimin: të mos lakmojmë atë që nuk na takon. është me të vërtetë një nga rrugët për lirinë shpirtërore.
Mund të shtohet vetëm se mirësia e premtuar atyre që e zbatojnë ligjin, është shumë e fortë dhe ripërsëritur shumë herë në Librin e Ligjit të përtërirë: Ja një shëmbull: “E kur nesër yt bir të të pyesë e të të thotë: ‘Ç’kuptim kanë këto rregullore, urdhërime e ligje që jua dha Zoti, Hyji ynë?’, ti përgjigjju: ‘Ishim skllevër të faraonit në Egjipt, dhe Zoti na nxori me dorë të fuqishme prej Egjiptit dhe bëri shenja të mëdha e mrekulli ndër sy tanë në Egjipt kundër faraonit dhe mbarë shtëpisë së tij. Ne na nxori prej andej, që të na shpjerë e të na e japë tokën, të cilën me përbetim ua premtoi etërve tanë. Asohere Zoti na urdhëroi t’i vëmë në zbatim të gjitha këto urdhërime e të druajmë Zotin, Hyjin tonë, që të jemi të lumtur gjatë gjithë jetës sonë siç jemi edhe sot. Ne do të jemi të drejtë nëse do t’i zbatojmë të gjitha këto urdhërime në praninë e Zotit, Hyjit tonë, ashtu siç na ka urdhëruar” (Lp. 6,20-25).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 3 KRESH. VITI B

MË 3-3-2024.


PSALMI: 19, 8-9. 10-11.


8 I përsosur është Ligji i Zotit, shpirtin përtërin; për t’u besuar është Dëshmia e Zotit, të miturve u jep dijen.
9 Urdhërimet e Zotit janë të drejta, kënaqin zemrën; urdhri i Zotit është i qartë, dritë u jep syve.
10 E panjollë është frika e Zotit, nuk ndërron në shekuj të shekujve; gjyqet e Zotit janë të vërteta, të gjitha njësoj të drejta.
11 Më të çmueshme se ari, se më i pastri ar, më të ëmbla se mjalti,se hoja që rrjedh mjaltë.


LECTIO DIVINA-MEDITIMI-LUTJA.


LIGJI: DHURATA E ZOTIT.

Ne jemi gjithmonë të habitur kur zbulojmë se sa e do populli Izraelit Ligjin, sepse e konsideron atë një dhuratë nga Zoti, Zoti i Sinait, Ai që i zbuloi Emrin e tij Moisiut, Ai që zgjodhi këtë popull midis të gjithë popujve të tokës dhe e liroi ... Ai që i propozoi Aleancës së tij këtij populli për ta shoqëruar gjatë gjithë ekzistencës së tij ... Ai, së fundmi, i cili vazhdon punën e tij të çlirimit duke propozuar Ligjin e tij.

Asnjëherë nuk duhet të harrohet se, para çdo gjëje, populli izraelit ka bërë eksperiencën e çlirimit të sjellë nga Zoti i tij. Dhe "urdhërimet" janë dhënë si një ndihmë për daljen nga Egjipti: urdhërimet kanë bërë të mundshëm me udhëzimët e tyre fitimin e çlirimit. Zoti "nxori" (është shprehja e shenjtëruar) popullin e tij nga zinxhirët e skllavërisë: ai do ta nxjerrë Popullin e tij nga të gjithë zinxhirët e tjerë që e pengojnë njerëzit të jenë të lumtur. Në këtë konsiston Besëlidhja e Përjetshme: deri në mbariminn e botës, Zoti do të vaszhdojë ta çlirojë Popullin e tij nga çdo zinxhirë që të jetë i lumtur!.
Eksodi ishte rruga e tij për në Tokën e Premtuar; bindja ndaj Ligjit është rruga drejt Tokës së Premtuar të vërtetë, drejt Atdheut të ardhshëm të njerëzimit. Meditimet më të bukura mbi Ligjin gjenden në Librin e Ligjit të Përtërirë; për shembull: "Shqyrtoji kohët e lashta që qenë para teje, që prej ditës kur Zoti e krijoi njeriun përmbi tokë, shqyrto prej një skaji të rruzullit në tjetrin: A ka ndodhur ndonjë gjë kaq e madhe? A është dëgjuar një gjë e tillë? A ka ndokund ndonjë popull që e ka dëgjuar Hyjin duke folur prej mesit të zjarrit, siç e dëgjove ti dhe të ketë mbetur gjallë? Ose, a ka sprovuar ndonjë herë Hyji të hyjë e të marrë për vete një komb në mes të një populli tjetër me provë, me shenja e me mrekulli, me luftë, me dorë të fortë, me krah të ngritur e me tmerr të madh siç i bëri të gjitha këto ndër sytë tuaj për ju Zoti, Hyji juaj, në Egjipt?!
Kjo t’u dëftua ty që ta dish se Zoti është vetë Hyji dhe se nuk ka tjetër përveç atij. Prej qiellit bëri ta dëgjosh zërin e tij që të mësonte; përmbi tokë ta ka dëftuar zjarrin e vet të madh dhe i dëgjove fjalët e tija prej mesit të zjarrit, sepse i deshi etërit e tu dhe i zgjodhi për vete pasardhësit e tyre. Ai të nxori me fuqinë e vet prej Egjiptit dhe me një forcë të madhe, për të dëbuar para teje, në hyrjen tënde, popuj më të mëdhenj e më të fortë se ti, për të të futur ty në vendin e tyre e për ta dhënë ty tokën e tyre për pronë siç po sheh se po ndodh sot.
Mirë, pra, dije sot dhe thadroje thellë në zemrën tënde se Zoti është Hyj lart në qiell e poshtë mbi tokë ‑ e tjetër nuk ka! Mbaji urdhërimet e tija dhe ligjet e tija që unë po t’i jap sot, që të jesh mirë ti dhe bijtë e tu pas teje e të qëndrosh për një kohë të gjatë mbi tokën që Zoti, Hyji yt, do të ta japë’“ (Lp. 4,32-40). Ose thjesht: "Dëgjo, o Izrael, mbaj e zbatoji që të jesh mirë e që gjithnjë të shtohesh në vendin që rrjedh qumësht e mjaltë siç ta ka premtuar Zoti, Hyji i etërve të tu" (Dt 6,3). Psalmi ynë përgjigjet me jehonë: " Urdhërimet e Zotit janë të drejta, kënaqin zemrën: Urdhërimet e Zotit janë të drejta, ato gëzojnë zemrën" (Ps 19,9).



KODI I RRUGËS SË LIRISË.


Siguria e madhe e fituar gjatë gjithë historisë biblike është se Zoti dëshiron që çdo njeri të jetë i lumtur dhe për këtë ai i jep atij mjetet. Një mjet shumë i thjeshtë dhe i mjaftueshëm është që ta dëgjojë Fjalën e Zotit të shkruar në Ligj. Shtegu është i sinjalizuar, urdhërimet janë si tabela në anë të rrugës, për të na paralajmëruar, duke e parë me sy, për një rrezik të mundshëm: "Urdhri i Zotit është i qartë, dritë u jep syve". Dita ditës, Ligji është rruga që duhet ta njihet, ai na mëson: rrënja e fjalës "Tevra" në hebraisht do të thotë para së gjithash "të mësosh": "I përsosur është Ligji i Zotit, shpirtin përtërin; për t’u besuar është Dëshmia e Zotit, të miturve u jep dijen" (v.8).
Fjala "të miturve" na përkujton këtu fjalët e Jezusit: "...nëse nuk ktheheni e nuk bëheni si fëmijët, nuk do të hyni në Mbretërinë e qiellit. Prandaj, kush e përul vetveten e bëhet i vogël si ky fëmijë, ai është më i madhi në Mbretërinë e qiellit" (Mt.18,4): Fëmijët, të vëgjëlit, të miturit, të përulurit, të varfërit, njerëzit të thjeshtë dhe të përvuajtur... nuk ishin në atë kohë në qendër të vëmendjes së shoqërisë si sot, por edhe në atë kohë ishin ata që Zoti i preferonte sepse ishin ata që pranonin, atëherë si sot, me më shumë pëlqim mësimin e Zotit, mësimin e Ligjit, ata që kërkonin me gjithë zemër atëherë por edhe sot, të ndjekin Ligjin e Zotit. Ai që lutet në këtë psalm është sigurisht në këtë gjendje shpirtërore, pasi pak më tej, ai i lutet Zotit ta ndihmojë që të këmbëngulë me përulësi në të njejtën gjendje shpirtërore: " Shërbëtori yt me kujdes i mëson:...ruaje shërbëtorin tënd, o Zot, prej krenarisë, që të mos më zotërojë ajo, atëherë do të jem i patëmetë, i pastër krejtësisht prej mëkatit të madh" (Ps. 19,12.14).


Pikërisht këtyre njerëzve të ulët u drejtohet libri i Ligjit të përtërirë: " “E tani, o Izrael, çfarë kërkon Zoti, Hyji yt, prej teje? Kërkon që ta druash Zotin, Hyjin tënd, të ecësh udhëve të tija, ta duash e t’i shërbesh Zotit, Hyjit tënd, me gjithë zemrën tënde e me gjithë shpirtin tënd, t’i mbash rregullat e urdhërimet e Zotit, që po t’i jap unë sot për të mirën tënde" (Dt 10,12-13). Dhe profeti Mikeah bën jehonë: " “T’është dëftuar ç’është e mirë, o njeri, e çka Zoti kërkon prej teje: s’kërkon tjetër pos të zbatosh drejtësinë, të duash mirësinë, të jetosh kujdesshëm me Hyjin tënd!” (Mi 6.8). Nuk ka ndonjë kërkesë tjetër, as nuk ka ndonjë mënyrë tjetër për të qenë të lumtur.
Për të shprehur lumturinë që besimtarët ndërtojnë ditë pas dite, kur ata thjesht ndjekin, por me besnikëri, Ligjin e Zotit, autori i psalmit tonë na ofron dy imazhe: Vendimet e Zotit janë të drejta dhe me të vërtetë të drejta, më të dëshirueshme se ari , sesa një masë ari të imët, më e shijshme se mjalti që rrjedh nga krehrat. Kështu që të thuash se, pasuria e vërtetë e jetës tënde, lumturia e vërtetë, është Besëlidhja me Zotin. Këto mendime shprehen në vargjët 9-12 e psalmit, që mund të lexojmë.

Kjo ishte përvoja e madhe shpirtërore e Izraelit gjatë Eksodit në shkretëtirën e Sinait: një përvojë paradoksale sepse shkretëtira, saktësisht, është një vend i varfërisë. Por pikërisht atje, Populli i Zgjedhur ka përjetuar pasurinë më të madhe në botë, praninë e Zotit. Libri i Ligjit të Përtërirë, kur u kujton njerëzve të gjithë kujdesin që Zoti u dha atyre gjatë Eksodit, thotë: "Si shqiponja që bën gjira kur do zogjtë t’i mësojë t’fluturojnë, mbi ta i hap e i palon krahët: ashtu e mori Izraelin, e mbarti mbi flatrat e veta. Zoti vetëm e udhëhoqi, tjetër zot nuk qe me Të. E vendosi mbi bjeshkë t’larta, t’ushqehej me fryte t’tokës: që të thithte mjaltë prej qete, edhe vaj prej shkëmbi të gjallë" (Dt 32,11-13). Është shumë i bukur imaxhi i Zoti që e merr Popullin e vet mbi krahët e vet dhe e vendos mbi bjeshkë e pastaj e ushqen më mjaltë prej qete. Mana, gjithashtu, sepse është e ëmbël dhe sepse është një dhuratë nga Zoti, krahasohet me mjaltin: "Këtë ushqim shtëpia e Izraelit e quajti manë. Ishte porsi kokrra e koriandrit, e bardhë, kurse shijen e kishte porsi kulaçi me mjaltë" (Da 16,31). Tani e tutje nuk do të flitet më për qepët e Egjiptit, por për mjaltin e Kanaanit: me të vërtetë kishte mjaltë edhe në Egjipt, por, kur pasardhësit e Jakobit ishin në Egjipt, ata ende nuk e kishin provuar Eksodin dhe Prezencën e Zotit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 3 E KRESH. VITI B.

MË 3-3-2024.


LEXIMI I 2: 1 Kor. 1, 22-25.

22 E, ndërsa hebrenjtë kërkojnë mrekulli e grekët lypin urti,
23 ne predikojmë Krishtin e kryqëzuar ‑ për hebrenj skandal e për paganë marri,
24 kurse për të grishurit ‑ si për hebrenj si për grekë ‑ Krishtin ‑ fuqinë e Hyjit dhe dijen e Hyjit. 25 Sepse, çka në Hyjin duket marri, është më e dijshme se njerëzit e çka në Hyjin duket dobësi, është më e fuqishme se njerëzit.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

A MUND TË JETË MESIA NJË I KRYQËZUAR?

Ne e dimë mirë se Pali i kushtoi të gjitha energjitë e tij për t'u shpallur bashkëkohësve të tij se Jezusi i Nazaretit ishte Mesia. Dimë gjithashtu se ai iu drejtua hebrenjve dhe johebrenjve, të cilëve herë i quan “grekë” e herë “paganë”. Tani, nga origjina e tij, ai e njihte mirë botën hebraike dhe Shkrimet; në të njëjtën kohë, për shkak se një pjesë të madhe të rinisë së tij e kishte jetuar me familjen në Tarsus, domethënë jashtë Izraelit, ai e njihte mirë botën greke. Për këto arsye, ai ishte më i mirë se kushdo për të kuptuar vështirësitë e të gjithëve në dëgjimin e predikimit të tij:
"Ne predikojmë Krishtin e kryqëzuar ‑ për hebrenj skandal e për paganë marri, kurse për të grishurit ‑ si për hebrenj si për grekë ‑ Krishtin ‑ fuqinë e Hyjit dhe dijen e Hyjit” (1 Kor. 1, 23-24). Ne shpallim një Mesia të kryqëzuar, një skandal për hebrenjtë, një çmenduri për grekët.
Le të fillojmë me hebrenjtë: për ta, ishte fjalë për fjalë një gjë skandaloze të pretendohej se Jezusi i Nazaretit, i kryqëzuari, mund të ishte Mesia. Ne mund t'i kuptojmë ata: për disa shekuj, Besëlidhja e Vjetër ua kishte premtuar atyre Mesinë; dhe ardhja e tij duhej të shoqërohej me shenja shumë specifike: rivendosja e dinastisë së Davidit në fronin e Jeruzalemit dhe vendosja e një paqeje të përgjithshme dhe përfundimtare. Në këtë pikë, Jezusi i zhgënjeu më tepër! Edhe më e rëndë, ai vdiq i kryqëzuar. Tani të gjithë dinin përmendsh një fjali të caktuar nga libri i Ligjit të Përtërirë; kjo është ajo që ajo tha: kur një njeri dënohej me vdekje në emër të ligjit, kur ekzekutohej dhe trupi i tij varej në një pemë (ishte një mënyrë për të dhënë shembull), atëherë ai është i mallkuar nga Zoti.
“Kur ndokush bën ndonjë mëkat për të cilin meriton dënimin me vdekje dhe vritet me varje në dru, le të mos lihet kufoma e tij në dru, por po atë ditë le të varroset, sepse i varuri është mallkim i Zotit. Mos e bëj të papastër tokën që Zoti, Hyji yt, ka për të ta dhënë për prone”(Dt. 21,22-23).
Por kjo është pikërisht ajo që ndodhi me Jezusin, kështu që ai është i mallkuar nga Zoti, prandaj ai nuk është Mesia. E gjithë kjo është krejtësisht e logjikshme dhe pikërisht me këtë arsyetim Pali filloi duke iu kundërvënë të krishterëve të parë me shumë mirëbesim.
Për sa u përket paganëve, as ata nuk mund ta merrnin seriozisht personin e Jezusit: “Bota greke kërkon urtësi”, na thotë Pali. Por Jezusi nuk ishte në sintoni me ta dhe me kulturën e tyre. Ai foli për dashurinë dhe respektin për të tjerët, për përulësinë dhe besimin te Zoti. Asgjë të bëjë me mësimet dhe ligjëratat filozofike. Në Athinë, për shembull, nuk i dëgjuan shumë ato që i quanin marrëzitë e Palit!
Por që nga rruga për në Damask, Pali ishte i detyruar të përballej me faktet: Krishti u ringjall, prandaj ai është me të vërtetë i dërguari i Zotit. Nëse kjo na befason (si grekët) ose na skandalizon (si hebrenjtë) nuk ndryshon asgjë! Prandaj Pali u gjend përballë një pyetjeje të tmerrshme: Jezusi ishte me të vërtetë i dërguari i Perëndisë dhe megjithatë njerëzit me mirëbesim e eliminuan atë! Si mund të kenë gabuar njerëzit kaq shumë? Dhe si mundet ky person i kryqëzuar të jetë Mesia? Këto janë dy pyetjet që sigurisht e shqetësonin për një kohë shumë të gjatë. Dhe ne e shohim qartë se misteri dhe madje skandali i këtij Mesihu të papritur është në qendër të të gjitha letrave të tij.


NJË DASHURI QË SHKON NË KRYQ

Duke rilexuar Shkrimet dhe duke medituar mbi skandalin e kryqit të Krishtit, ai zbuloi atë që askush nuk e kishte imagjinuar: kryqi jo vetëm që nuk duhet të na skandalizojë, përkundrazi, duhet të na mahnitë! Sepse kryqi është pikërisht vendi ku Zoti zbulon veten!!! Dhe kryqi na jep me të vërtetë mundësi të zbulojmë identitetin e Jezusit! Sepse, më në fund, ne e njohim Zotin ashtu siç është!!! Sepse kryqi është vendi i zbulimit të dashurisë më të madhe! Një dashuri e aftë për të shkuar aq larg.
Në fund të fundit, Pali do të shkojë aq larg sa të thotë se kryqi i Krishtit është pretendimi më i madh për lavdi për të krishterët. Ai thotë për shembull, në letrën drejtuar Galatasve: (Unë dua) “për mua, asnjë titull tjetër lavdie përveç kryqit të Zotit tonë Jezu Krisht” (Ga. 6,14); Jezusi jo vetëm që nuk është një mëkatar që meriton të mallkohet, por ai pranoi të vuante për të hapur zemrat tona ndaj dashurisë së pabesueshme të Perëndisë për njerëzimin. Dhe fjalia e faljes që ai shqiptoi në kryq na bën të zbulojmë se deri ku shkon dashuria e Perëndisë për njerëzit.
Për sa u përket atyre që i shohin rrugët e Perëndisë në kundërshtim me arsyen njerëzore, Pali ka vetëm një përgjigje, në të njëjtën letër drejtuar korintasve: "Për të vërtetë, pasi bota me urtinë e vet nuk e njohu Hyjin, me anë të dijes së zbuluar prej Hyjit, i pëlqeu Hyjit, me marrinë e predikimit t’i shëlbojë besimtarët”(1 Kor. 1,21).
Dhe pak më poshtë:
“Askush mos ta gënjejë vetveten! Në qoftë se ndokush prej jush kujton se është i mençur sipas parimeve të shekullit, le të bëhet i marrë për të qenë i urtë.
Sepse dija e kësaj bote është marri para Hyjit, sepse Shkrimi i shenjtë thotë:
‘Ai i zë të dijshmit në dredhitë e tyre.’
dhe përsëri:
‘Zoti i njeh mendimet e të mençurve,
e di se janë të kota” (1 Kor. 3,18-20).
Jezusi e kishte thënë tashmë:
“Në atë kohë Jezusi mori fjalën e tha:
“Po të bekoj, o Atë, Zotërues i qiellit e i dheut,
që i fshehe këto gjëra nga të dijshmit e nga të urtët,
e ua zbulove të vegjëlve” (Mt. 11,25).
Dëshmia jonë mund të ofrohet vetëm pa mbrojtje: i gjithë arsyetimi ynë i mirë nuk do ta çojë kurrë askënd në besim; përballë misterit të Zotit që shfaqet në fytyrën e shpërfytyruar të Krishtit në kryqin midis dy banditëve, të gjitha ndërtesat tona intelektuale shemben si shtëpi prej letrash. Pamjaftueshmëria e bekuar që mund t'i qetësojë të gjithë predikuesit e varfër se jemi... kur përpiqemi me gjithë zemër të bindim dikë për besimin e krishterë, le të mos shqetësohemi për pamjaftueshmërinë tonë! Është strukturore, sepse ky mister i Zotit mund të na shpëtojë vetëm. Jo më kot në mes të Eukaristisë, në momentin e historisë së Pashkës, themi “I madh është misteri i besimit”!