Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 33 Ord. VITI C.

MË 13-11-2022.

PSALMI: 98. 5-6, 7-8, 9.

5 Këndoni Zotit me harpë,
me tinguj veglash muzikore,
6 me trumbetë e me zë të pipëzës së bririt,
brohoritni para fytyrës së Zotit, Mbret!
7 Le të buçasë deti me ç’ka në të,
rruzulli me banuesit e tij;
8 lumenjtë le të duartrokasin
e malet le të gërthasin me hare,
9 para Zotit që po vjen për të gjykuar dheun.
Ai do ta gjykojë botën me drejtësi
e popujt me maturi.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

ENDRRA E PERËNDISË PËR HARMONI…

Ky psalm na çon me mendimet e vet deri në fund të botës: është i gjithë Krijimi i ripërtërirë që e thërret gëzimin e tij, sepse mbretërimi i Perëndisë, më në fund, ka ardhur.
Thashë: "gjithë krijimi" sepse lexova në psalmin:
"Le të buçasë deti me ç’ka në të,
rruzulli me banuesit e tij;
lumenjtë le të duartrokasin
e malet le të gërthasin me hare”.
Thotë mirë Shën Pali në letrën e tij drejtuar Efesianëve se ka qenë gjithmonë Plani i Perëndisë që “të bashkojë gjithë universin”. Ju kujtoj këtë tekst:
" Ai na vuri në dijeni mbi misterin e vullnetit të vet
‑ synim që lirisht kishte vendosur që më parë ta kryente në Të ‑
kur të plotësohej koha:
d. m. th. të vërë çdo gjë nën kryesinë e Krishtit,
të gjitha qeniet që janë në qiell e në tokë” (Ef. 1,9-10).
"Të bashkosh gjithçka", Krijimin, domethënë kozmosin dhe krijesat: dhe fjala "të bashkosh" duhet të merret në kuptimin e fortë të bashkimit. Projekti i Zotit, nga gjithë përjetësia, është harmonia mes të gjithëve; këtë psalm ne e këndojmë sikur të ishte realizuar tashmë: deti dhe të gjitha krijesat ujore rezonojnë, bashkohen në tingujt e borisë, lumenjtë duartrokasin, malet këndojnë gëzimin e tyre. Ne kujtojmë ëndrrën e vjetër të Isaias në kapitullin 11, 6-9:
“ Ujku do të banojë me qengjin,
përbri kecit do të shtrihet leopardi,
viçi e këlyshi i luanit bashkë do të kullotin,
fëmija i vogël do t’i çojë e do t’i bjerë.
Lopa e arusha bashkë do të kullotin,
këlyshët e tyre së bashku do të rrinë,
luani kashtë do të hajë si kau.
Foshnja do të luajë
mbi vrimën e shlligës,
në strofullin e kapastrecit
fëmija dorën do ta futë.
S’do të bëhet dëm as s’do të vritet kush
në mbarë malin tim të shenjtë,
sepse plot do të mbushet vendi me dijen e Zotit,
porsi deti që mbushet me ujë”.
Një ëndërr shumë e ndryshme nga realiteti që ne njohim: Izraeli i njeh rreziqet e detit dhe, zakonisht, Bibla ngjall më tepër zhurmën e stuhisë, humnerat e vdekjes. Dhe nëse është midis elementeve dhe njeriut, midis kafshëve apo midis vetë njerëzve, ne jemi dëshmitarë të betejave të të gjitha llojeve, ndonjëherë një luftë të pamëshirshme. Ku ka shkuar ëndrra jonë e bukur e harmonisë? Ku ka shkuar mbi të gjitha ëndrra e bukur e Zotit? Por ngaqë është plani i Zotit, njeriu i Biblës e di se do të vijë dita kur ëndrra do të bëhet realitet. Në të gjitha epokat, është roli i profetëve që ta ringjallin këtë shpresë. Isaia, për shembull, foli për mbretërimin e Mesisë, duke thënë:
“Brezi i kryqit të tij do të jetë drejtësia,
me besnikëri do t’i ngjeshë ijët”(Is. 11,5).
Është gjithashtu roli i psalmeve që të na bëjnë të përsërisim pa u lodhur arsyet tona për shpresë: këtu, në psalmin 98, ne këndojmë mbretërimin e Perëndisë dhe kjo do të thotë rivendosjen e harmonisë universale. Dhe pas kaq shumë mbretërve që i kanë zhgënjyer popullin në veri dhe në jug të vendit, pas kaq shumë padrejtësive të të gjitha llojeve, do të fillojë një mbretërim drejtësie dhe paqeje. Nëse e këndojmë tashmë, është në pritje. Duke e kënduar këtë, ne tashmë imagjinojmë (sepse e dimë se ai do të vijë) ditën kur Zoti do të jetë me të vërtetë mbreti i gjithë tokës, domethënë i njohur nga e gjithë toka.
"Falënderoni Zotin, sepse ai vjen të sundojë tokën,
të sundojë botën me drejtësi dhe popujt me drejtësi".
Vargjet e para të këtij Psalmi i kishim lexuar disa javë më parë:
“Këndoni Zotit një këngë të re,
sepse bëri vepra të mrekullueshme!
Ngadhënjeu me fuqi të së djathtës së vet,
me fuqi të krahut të vet të shenjtë.

Zoti e dëftoi shpëtimin e vet,
përpara paganëve e zbuloi drejtësinë e vet.
I ra ndër mend dashuria dhe besnikëria e vet
kundrejt shtëpisë së Izraelit.
Të gjitha skajet e botës e panë
shëlbimin e Hyjit tonë” (Ps 98, 1-3).
Këndojini Zotit një këngë të re, sepse ai ka bërë mrekulli; me krahun e tij më të shenjtë, me dorën e tij të fuqishme, ai siguroi fitoren. Ishte në të kaluarën; por në fakt, tani jemi ne që i kujtojmë veprat e mëdha të Zotit në favor të popullit të tij, domethënë çlirimin nga Egjipti, së pari, pastaj gjithçka bëri Zoti për Popullin e tij, gjithmonë i pranishëm në mes të të gjitha ngritjeve dhe rënieve të historisë së tij.



PËR TË GJITHË KRIJIMIN.

Po, këtu psalmi flet në kohën e tashme:
"Para Zotit që po vjen për të gjykuar dheun.
Ai do ta gjykojë botën me drejtësi
e popujt me maturi” (v. 9).
Sepse është pikërisht përvoja e së shkuarës që i lejon Izraelit të parashikojë të ardhmen. Zoti e ka provuar veten, në një farë mënyre; në të njëjtën mënyrë që ai e çliroi popullin e tij nga robëria në Egjipt, ai do ta çlirojë njerëzimin nga të gjithë zinxhirët që e burgosin atë, ata të urrejtjes dhe padrejtësisë. Prandaj, ne mund ta vlerësojmë tashmë mbretërimin e Perëndisë si të kryer, sepse e dimë, pa asnjë hezitim të mundshëm, se është vetëm një çështje vonese.
Është psalmi 90, 4 që thotë:
“ Sepse mijëra vjet për sy të tu
janë si dita e djeshme që kaloi,
porsi ndërresa e rojës së natës!”
Dhe Shën Pjetri përdor pak a shumë të njëjtat terma: të krishterëve që janë të padurueshëm me kohëzgjatjen e vonesës së ardhjes së Mbretërisë, Pjetri u përgjigjet: "Por një gjë, fort të dashur, assesi s’duhet ta harroni, e kjo është se te Zoti një ditë është si një mijë vjet, po edhe një mijë vjet janë si një ditë e vetme: Nuk vonon Zoti ta çojë në vend premtimin, si disa e mendojnë të ngadalshëm, por është i durueshëm me ju, se nuk do që ndokush të birret, por do që të gjithë ta kenë mundësinë të kthehen”(2 Pj 3,8-9).
Këtu gjejmë një jehonë të premtimeve të Malakias, të cilat i dëgjojmë këtë të dielë në leximin e parë:
“Ja, po vjen dita e Zotit që digjet si një furrë...
Për ju që keni frikë nga emri im,
dielli i drejtësisë do të ngrihet;
do të sjellë shërim në shkëlqimin e tij”.
Ata që e këndojnë këtë psalm janë të përulurit, të varfërit e Zotit, pikërisht ata që presin me padurim ardhjen e tij, shkëlqimin e tij, siç thotë Malakia.
Në kohën kur u kompozua ky psalm, ishte vetëm populli i zgjedhur që këndonte në tempullin e Jeruzalemit "Beko Zotin, o mbarë tokë, lavdëro mbretin tënd, Zotin". Por kur të plotësohen kohët, është i gjithë Krijimi që do të këndojë dhe jo vetëm Populli i Zgjedhur... Dhe ne kemi parë tashmë se fjala “këndo” këtu është shumë e dobët; në fakt, me fjalorin e përdorur në hebraisht, ky psalm është një klitmë fitoreje, klithma që njeriu shtyn në fushën e betejës pas fitores.
Por në qiejt e rinj dhe tokën e re që Perëndia do të krijojë, kjo klitmë fitoreje do të transformohet: nuk do të ketë më vend për thirrjet e luftës, sepse, dhe është përsëri Isaia që flet:
" Sepse tenja do t’i brejë si petkun,
porsi leshin krimbi do t’i brejë;
kurse drejtësia ime do të qëndrojë gjithherë,
shëlbimi im brezni më breznii” (Is. 51,8).
E kuptojmë pse Jezusi na bën të përsërisim:
“Ardhtë mbretëria jote!”

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA 33 Ord. VITI C

MË 13 – 11 – 2022.


UNGJILLI: Lk. 21, 5-19.

5 Kur disa po flisnin për Tempullin se si është i stolisur me gurë të bukur e me dhurata kushtimore, Jezusi tha:
6 “Do të vijë dita, kur, ndër të gjitha këto që po shikoni nuk do të mbetet as gur mbi gur pa u rrënuar”.
7 E pyetën: “Mësues, kur do të ndodhë kjo dhe cila do të jetë shenja se këto po fillojnë të ngjajnë?”
8 “Ruajuni ‑ iu përgjigj ‑ të mos ju gënjejnë! Sepse shumë do të vijnë në emrin tim e do t’ju thonë: ‘Unë jam!’ dhe: ‘U afrua koha!’ Mos shkoni pas tyre!
9 E kur të dëgjoni të flitet për luftëra e për kryengritje, mos u frikësoni! Sepse të gjitha këto do të ndodhin më parë, por as atëherë nuk është menjëherë mbarimi”.
10 Atëherë u tha: “Do të ngrihet një komb kundër një kombi tjetër, një mbretëri kundër një mbretërie tjetër,
11 do të ndodhin tërmete të mëdha, në vende të ndryshme uri e murtaja, do të ngjajnë dukuri të frikshme dhe shenja të mëdha nga qielli.
12 Mirëpo, para se të ndodhin të gjitha këto, do të vënë dorë në ju e do t’ju salvojnë; do t’ju dorëzojnë në sinagoga e në burgje, do t’ju qesin para mbretërve e para qeveritarëve për shkak të emrit tim. 13 Kjo do t’ju japë rast të jepni dëshmi.
14 Mbani mend: s’keni nevojë që më parë ta përgatitni mbrojtjen tuaj,
15 sepse unë do t’ju jap zotësinë e fjalës dhe urtinë, të cilën s’do të mund ta kundërshtojë as t’i bëjë ballë asnjë nga kundërshtarët tuaj.
16 Do t’ju padisin madje edhe prindërit, vëllezërit, farefisi e miqtë dhe disa prej jush do t’i vrasin.
17 Të gjithë do t’ju urrejnë për shkak të emrit tim.
18 Porse, as një fije floku s’do t’ju bjerë prej kresë!
19 Me qendresën tuaj do ta shpëtoni jetën tuaj.”



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

...AS NJË FIJE FLOKU S’ DO T’JU BJERË PREJ KRESË!
“…as një fije floku s’do t’ju bjerë prej kresë!” Nuk do të humbet asnjë fije floku”!...
E megjithatë, që nga lindja jonë, kemi humbur ende shumë flokë. Kjo është dëshmi se këto shprehje nuk duhen të merren fjalë për fjalë; ato janë një mënyrë e të folurit. Jezusi flet si të gjithë profetët para tij: ata nuk parashikojnë të ardhmen: fjalimet e tyre nuk janë kurrë parashikime, por predikime. Vërejtja vlen edhe për fjalët e Jezusit mbi mbarimin, mbi bjerrjen e Tempullit.
Pra, këtu ka një mësim i parë i këtij teksti për ne; ky lloj fjalimi nuk duhet të merret fjalë për fjalë, nuk është bërë për të parashikuar me saktësi të ardhmen: është bërë për të na ndihmuar të kapërcejmë sprovat e së tashmes. Mesazhi, në fund të fundit, është "Pavarësisht se çfarë... Mos kini frikë..."
Është gjithashtu: “Mos u mbështetni në vlera të rreme”. Tempulli ishte një shembull i mirë; restauruar nga Herodi, i zmadhuar, i zbukuruar, i mbuluar me ar, ishte madhështor; por edhe ai është pjesë e kësaj bote që kalon...
Është gjithashtu e kotë të kërkosh në fjalët e Jezusit me saktësi datat ose modalitetet e Mbretërisë: nëse është ringjallja e mishit si në përgjigjen e tij ndaj saducenjve të dielën e kaluar, nëse është koha e fundit si sot, ai nuk jep gjithl hollësitë e ngjarjes, nëse guxoj të bëj një pyetje, ai përgjigjet anash:
“Kur do të ndodhë kjo? dhe cila do të jetë shenja që do të ndodhë?”.
Ai nuk u përgjigjet këtyre pyetjeve shumë të sakta: ai thotë:
"Kujdes të mos e lëshoni veten në rrugë të gabuar..." që në të vërtetë nuk është një përgjigje për pyetjen e bërë. Ne duhet të besojmë se ky nuk është lloji i saktësisë që na nevojitet për të udhëhequr jetën tonë si të krishterë...
Diku tjetër ai do të thotë se nuk i takon as atij, Krishtit, t'i dijë këto gjëra; por ai na e thotë shumë qartë se cili duhet të jetë qëndrimi ynë: një qëndrim që buron nga besimi, që nga asnjë dhe asgjë nuk mund të lëkundet: as fatkeqësitë, as persekutimet.
Nëse e kuptoj mirë, persekutimet do të vijnë shpejt: Jezusi përshkruan katastrofat dhe thotë: "Por para gjithë kësaj, ata do të vënë duart mbi ju dhe do t'ju persekutojnë, do t'ju dorëzojnë në sinagoga dhe burgje, do t'ju bëjnë të paraqituni para mbretërve dhe guvernatorëve, për shkak të emrit tim”. Dhe pak më poshtë, “Do të urrejnë të gjithë për shkak të emrit tim”. Luka e di se sa shpejt ndodhi në të vërtetë: nga Stefani te Pali nëpërmjet Jakobit dhe shumë të tjerët... persekutim nga judenjtë në fillim, pastaj nga romakët.

ASGJE NUK MUND TË NA NDAJË NGA DASHURIA E ZOTIT.


Kalimisht, vërejmë se Jezusi përdor dy herë shprehjen "për shkak të emrit tim": ajo thotë hyjninë e Krishtit; në gjuhën e hebrenjve, shumë shpesh, për të folur për vetë Zotin, thuhej thjesht kjo fjalë: "Emri".
Fjalët që vijojnë, ne i dimë mirë: “Mbani mend: s’keni nevojë që më parë ta përgatitni mbrojtjen tuaj, sepse unë do t’ju jap zotësinë e fjalës dhe urtinë, të cilën s’do të mund ta kundërshtojë as t’i bëjë ballë asnjë nga kundërshtarët tuaj. Do t’ju padisin madje edhe prindërit, vëllezërit, farefisi e miqtë dhe disa prej jush do t’i vrasin” (v.14-16).
Kjo nuk do të thotë se të krishterët e persekutuar do të shpëtohen domosdoshmërisht nga ata që I persekutojnë... Disa do të vdesin, Jezusi e thotë mirë "ata do të vrasin disa prej jush" por ai shton "Asnjë fije floku nga koka juaj nuk do të humbasë, që do të thotë se e gjithë qenia, trupi dhe shpirti, janë në duart e Zotit. Nëpërmjet vetë vdekjes, ne jemi të sigurt se do të mbetemi të gjallë me jetën e Perëndisë. Dhe sido që të jenë përndjekjet, Fjala e Zotit do të vazhdojë rrugën e saj, siç thotë Shën Pali.
Në trazirat e botës, pra, vetëm një besim këmbëngulës do të na pengojë të devijojmë dhe gjithashtu do të na pengojë që të trembemi, pavarësisht nga ngjarjet; dhe Jezusi përmend tërmetet, epidemitë, ngjarjet e tmerrshme, luftërat... Dhe është vetë siguria jonë, qetësia jonë, fakti që nuk e lejojmë veten të trembemi që do të jetë dëshmi. I njëjti ungjilltar, Luka, tregon në Veprat e Apostujve gëzimin e ndjerë nga Pjetri dhe Gjoni që ndoqën autoritetet judaike: . (Vap. 5,41).
Duhet të kemi parasysh këtë frazë të Jezusit që mbajti Shën Gjoni:
“Jua thashë këto që ta keni paqen në mua.
Në botë keni vuajtje,
por mos u trembni
‑ unë e munda botën!”(Gj. 16,33).
Edhe Shën Pali e thotë në mënyrën e tij; ju e dini këtë tekst:
"Jam plotësisht i bindur se as vdekja, as jeta, as engjëjt, as pushtetet, as e tashmja, as e ardhshmja, as fuqitë, as forcat e lartësisë, as ato të humnerës, dhe asnjë krijesë tjetër, nuk do të mund të na ndajë prej dashurisë së Hyjit, që na u dëftua në Jezu Krishtin, Zotin tonë”(Rom. 8,38-39).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA 34 Ord. VITI C

MË 20-11- 2022

LEXIMI I PARË:2 Sam. 5,1-3.

1 Atëherë erdhën të gjitha fiset e Izraelit te Davidi në Hebron dhe i thanë: “Ja, ne jemi ashti yt dhe mishi yt.
2 Po edhe më parë, kur Sauli ishte mbreti ynë, ishe ti ai që i drejtoje të gjitha lëvizjet e Izraelit. Edhe Zoti të ka thënë: ‘Ti do ta kullotësh popullin tim Izraelin dhe ti do të jesh prijës mbi Izraelin’”. 3 Po ashtu erdhën edhe të gjithë pleqtë e Izraelit te mbreti në Hebron, dhe Davidi mbret lidhi besëlidhje me ta në Hebron në praninë e Zotit. Ata e lyen Davidin mbret përmbi Izraelin.


LECTIO DIVINA - MEDITIM - LUTJE.


NGA ÇLIRIMI NGA ROBËRIA E EGJIPTIT DERI NË KOHËN E SAMUELIT.

Së pari një fjalë për qytetin e Hebronit: quhet edhe Qiryat-Arba; është një qytet në malet e Judesë; ndodhet 1000 m. mbi nivelin e detit, rreth dyzet kilometra në jug të Jeruzalemit. Është shumë e rëndësishëm edhe sot për besimtarët e tre feve, sepse aty Abrahami bleu një varr për Sarën, në shpellën e Makpelahut. Dhe kështu është atje, në Hebron, që pushojnë disa nga patriarkët (paraardhësit e popullit të zgjedhur, nëse preferohet): Abrahami dhe Sara, Isaku dhe Rebeka, Jakobi dhe gruaja e tij e parë, Lea dhe në fund Jozefi, trupi i të cilit u soll atje kur u kthye nga Egjipti.
Pak histori tani, për të kuptuar tekstin e sotëm: teksti është pak i ndërlikuar në pamje të pare, sepse Davidi quhet mbret dhe në të njëjtën kohë pleqtë e Izraelit vijnë për ta gjetur në Hebron për t'i kërkuar të bëhet mbreti i tyre: në fakt, Davidi njihet tashmë si mbret nga një pjesë e popullit, por vetëm nga një pjesë. Dhe atë ditë në Hebron ai u bë mbret i të dymbëdhjetë fiseve.
Pra, si u arrit në kët pikë? Kujtojmë se bijtë e Izraelit hynë në tokën e tyre rreth vitit 1200 para Krishtit, pas vdekjes së Moisiut. Për pak më shumë se një shekull, dymbëdhjetë fiset jetuan të pavarura; jo plotësisht sepse ata mbanin një lidhje shumë të fortë mes tyre për arsye të historisë së tyre të përbashkët dhe mbi të gjitha të njohjes së të njëjtit Zot që i kishte bërë "të dilnin nga Egjipti", siç thoshnin. Gjatë periudhës së quajtur të“Gjyqtarëve”, kur një fis i kanosej një rrezik, drejtimin e operacioneve e merrte një drejtues i përkohshëm, i cili quhej “gjyqtar”, deri në shmangien e rrezikut. “Gjyqtarët” në fjalë morën funksionet e guvernatorit, ndonjëherë edhe të profetit; ky ishte pikërisht rasti i Samuelit, emri i të cilit mban libri që po lexojmë sot.
Por nuk bëhej fjalë për të pasur një mbret, sepse fiset nuk ishin mjaft të bashkuar për këtë dhe atëherë vetëm Zoti ishte mbreti i Izraelit. Por pak nga pak lindi ideja e federatës dhe kërkuan të kishin një mbret, si gjithë popujt e tjerë. Kur u desh të mendohej për të siguruar pasardhjen e vetë Samuelit, i cili duket se kishte fituar një autoritet shumë të gjerë, pyetja u ngrit përsëri dhe ata i kërkuan Samuelit të zgjidhte një mbret për ta pasuar. Samueli e mori shumë keq këtë pyetje sepse e shihte si një akt mosbindjeje ndaj Zotit, por asgjë nuk e ndihmoi në këtë rast. Me të vërtetë Samueli bëri gjithçka për t'i bindur ata (për t'u bindur për këtë, thjesht rilexoni kapitullin 8 të librit të parë të Samuelit), por sado që ai të fliste, nuk arriti në qëllimin e tij.


SAULI DHE DAVIDI.


Mbreti i parë i Izraelit u bë Sauli. Ai mbretëroi për rreth njëzet vjet, afërsisht nga 1030 deri në 1010 para Krishtit. Pas një fillimi të lavdishëm, fundi i mbretërimit të tij qe i trishtuar: ai gradualisht humbi arsyen, ai nuk i dëgjoi urdhrat e profetit Samuel: gjatë jetës së tij ai u mohua nga Samueli, që, me urdhër të Zotit, tashmë zgjodhi Davidin, bariun e vogël në Betlehem për të qenë pasardhësi i tij. Davidi, pra, mori vajosjen me vaj për herë të parë nga dora e Samuelit në Betlehem; por ai nuk ishte mbret i të gjitha fiseve të Izraelit: në fillim, ishte ende Sauli në fuqi. Ne e dimë pjesën tjetër: Davidi, talentet e të cilit si muzikant i njohim, thirret në shërbim të Saulit për ta ndihmuar në kryerjen e dëtyrave të tij si mbret; pastaj, pak nga pak, autoriteti i tij shtohet dita ditës kur mbreti zbulon talentin e tij si shef lufte. Për më tepër, ai fiton dashurinë e të gjithëve dhe, në veçanti, krijon një miqësi të madhe me Jonathanin, birin e Saulit.
Mbreti nuk pranon që një djal i ri ia dalë mbanë në çdo gjë. Hyrja e tij në oborr mbretëror mund të dalë vetëm keq: fatkeqsisht Sauli bëhet shumë xheloz dhe përpiqet në disa raste të heqë qafe këtë rival: Davidi, nga ana e tij, i mbetet gjithmonë plotësisht besnik mbretit të tij, sepse respekton në të mbretin e zgjedhur nga Zoti.
Pas vdekjes së Saulit, ka një mosmarrëveshje për sa i përket trashëgimisë së mbretërisë: vendi është i ndarë në dy pjesë: Davidi njihet si mbret, por vetëm nga një pjesë e popullit, nga fisi i Judës, në Jug, nga e ka origjinën. Ai mbretëron në Hebron. Në veri, nga ana tjetër, është ende djali i Saulit që do të mbretërojë për ca kohë: shtatë vjet e gjysmë, na thotë Bibla: pas një sërë intrigash, komplotesh, vrasjesh në mbretërinë e veriut, djali i Saulit vritet dhe pikërisht në këtë kohë fiset veriore, të privuar nga një mbret, i drejtohen Davidit. Prandaj, me tekstin e sotëm, jemi dëshmitarë të skenës së grumbullimit të fiseve të veriut: “Të gjitha fiset e Izraelit erdhën për të gjetur Davidin në Hebron dhe i thanë: Ne jemi prej kockave dhe mishit tënd! Në të kaluarën, tashmë, kur Sauli ishte mbreti ynë, ishe ti që e udhëhove Izraelin në fushë dhe e ktheve... Dhe Zoti të tha: Ti do të jesh bariu i Izraelit, populli im... Mbreti David bëri një besëlidhje me ta në Hebron përpara Zotit. Ata e vajosën Davidin për ta bërë mbret të Izraelit".
Pra, këtu janë dymbëdhjetë fiset e ribashkuar më në fund nën udhëheqjen e një mreti të vetëm, të zgjedhur nga Perëndia dhe të njohur nga vëllezërit e tij si një nga të tyret. Emërtimi i tij nga Zoti manifestohet me vajosjen që i është bërë me vaj të shenjtë dhe tani e tutje ai mban titullin "Mesia" që do të thotë pikërisht "i lyer me vaj". Kjo vajosje me vaj është shenja se Perëndia e ka zgjedhur atë dhe se Shpirti i Perëndisë është me të; dhe është Zoti që i ka dhënë detyrën atij: të jetë bari, bari për popullin e tij: një Ideal i bukur për një mbret!
Ne e dimë se çfarë është ky ideal i një mbreti, të zgjedhur nga populli i tij, ashtu edhe nga Zoti, i cili është një bari i interesuar vetëm për t'i ofruar kopesë së tij unitetin dhe sigurinë. Por fatkeqësisht ky ideal do të mbetet me të vërtetë vetëm një “ideal” gjatë gjithë historisë së Izraelit. Por besimi në premtimet e Zotit do të mbizotërojë gjithmonë mbi zhgënjimet e historisë: dhe Populli i Zgjedhur gjithmonë do të vazhdojë të presë për atë që do të mbante denjësisht emrin e Mesisë. Në greqisht, përkthimi i fjalës "Mesia" është fjala "Christos", Krishti... Një mijë vjet pas Davidit, një nga pasardhësit e tij të largët që shpesh do të quhet "Biri i Davidit", do të përurojë më në fund këtë mbretërim përfundimtar: ai do të thotë për veten e tij “Unë jam bariu i mirë”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 34 Ord – VITI C

MË 20 -11- 2022.


PSALMI: 122, 1-2, 3-4, 5-6.

Seç u gëzova kur më thanë: “Eja të shkojmë në Shtëpinë e Zotit!” 2 Ja, tashmë këmbët tona shkelën në dyert e tua, o Jerusalem!
3 O Jerusalem, qytet i ndërtuar me mjeshtëri, thuaj se i tëri një cope e vetme je! 4 Atje ngjiten fiset, fiset e Zotit, sipas rregullores në Izrael për të kremtuar Emrin e Zotit.
5 Atje janë selitë e gjykatores së drejtësisë, selitë e shtëpisë së Davidit!
6 Lutuni për paqen e Izraelit: “U priftë e mbara atyre që të duan ty!



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

JA, TASHMË KËMBËT TONA...

“Ja, tashmë këmbët tona shkelën në dyert e tua, o Jerusalem! (v. 2). Është një pelegrin që flet: grupi i tij sapo ka mbërritur në portat e qytetit të shenjtë, më në fund! Jemi pas Mërgimit në Babiloni: Tempulli i shkatërruar, i përdhosur nga trupat e Nabukodonozorit në 587 para Krishtit, u rindërtua rreth vitit 515 para Krishtit. Edhe qyteti është rindërtuar: pelegrini ynë vëren me gëzim: “O Jerusalem, qytet i ndërtuar me mjeshtëri”, dhe vazhdon: “thuaj se i tëri një cope e vetme je!”; e ka fjalën për restaurimin e ndërtesave, sigurisht; por edhe për unitetin e njerëzve rreth këtij qyteti ku mblidhen për të rinovuar Besëlidhjen me Zotin. Një besim i përbashkët, një histori e përbashkët e mban të bashkuar këtë popull.
Dhe nëse Zoti ka urdhëruar që të vijnë rregullisht në pelegrinazh në Jerusalem, është pikërisht për të ruajtur unitetin e njerëzve në entuziazmin dhe gëzimin e Besëlidhjes. Sepse ky pelegrinazh, si gjithë të tjerët, i bindet një urdhri të Zotit: " Atje ngjiten fiset, fiset e Zotit, sipas rregullores në Izrael për të kremtuar Emrin e Zotit” (v. 3). Atje Izraeli duhet të falënderojë në emër të Zotit. Fjala "fiset" është një kujtesë e Eksodit; edhe fjala “për të ngjitur”: Jeruzalemi ndodhet në lartësi, është e nevojshme të ngjitesh atje, është e vërtetë; por fjala “ngjit” është gjithashtu një aludim për çlirimin nga Egjipti: kur flitet për këtë çlirim, thuhet:
“Zoti na nxori nga vendi i Egjiptit”.


NË PELEGRINAZH NGJITEMI NË JERUZALEM.


Tani e tutje pelegrinët ngjiten në Jeruzalem për pelegrinazh: dhe vërtet “ngjisin”: pelegrinazhi bëhet në këmbë, ndonjëherë nga shumë larg, në lodhje, vapë, etje, por edhe në zjarr të madh të brendshëm që gëzohet duke ecur së bashku me miqtë dhe duke kapërcyer çdo vështirësi së bashku; (udhëtimet tona me makinat, nga Jeriko në Jerusalem, për shembull, nuk mund të sigurojnë, në të njëjtën mënyrë, këtë kohezion të grupit dhe këtë zjarr të përbashkët). Kur pelegrini i psalmit tonë thërret: “Tani udhëtimi ynë ka mbaruar!”, ai shpreh habinë për spektaklin e qytetit dhe lehtësimin për arritjen, më në fund: sepse pelegrinët ngjiten në Jeruzalem me të njëjtën zjarr me të cilin Populli i çliruar nga Egjipti, e i udhëhequr më parë nga Moisiu, dhe pastaj nga Jozueu, falë mbrojtjes së Zotit çlirimtar, hyri në Tokën e Premtuar. Në vargun: "Aty ngjiten fiset, fiset e Zotit" shprehja "fise të Zotit", gjithashtu, është një kujtesë e Besëlidhjes, të paktën për dy arsye: së pari për përdorimin e emrit "ZOT": është Emri i famshëm që iu shpall Moisiut në ferishten që digjet; e kur thuhet Fiset e Zotit, e tera shprehje thotë anëtarësimin që është pikërisht karakteristikë e Aleancës: një nga formulat e Aleancës, thuajse mund të thuhet motoja e saj, ishte:
"Ti do të jesh populli im
dhe unë do të jem Perëndia juaj.
Dhe nëse ngjitemi në Jerusalem çdo vit për Festën e Tabernakullit, është për t'u zhytur në entuziazmin e Besëlidhjes gjatë festimeve të shumta që do të përfshijnë të gjitha aspektet e saj. Por pika e përbashkët e të gjitha këtyre festimeve do të jetë falënderimi ndaj Perëndisë së Izraelit për besëlidhjen e tij dhe besnikërinë e tij.
"Atje ngjiten fiset, fiset e Zotit...
për të kremtuar në emër të Zotit” (v. 4).
Falënderimi në emër të Zotit është pikërisht thirrja e Izraelit; derisa i gjithë njerëzimi ta njohë Zotin e tij, është roli i Izraelit midis kombeve që të jetë popull falënderues. Në të njëjtën kohë, Izraeli po jep një shembull, në njëfarë mënyre, duke pritur ditën e bekuar kur të gjithë kombet do të mblidhen në Jeruzalem. Ne duhet të rilexojmë tekstin madhështor të Isaias, ku Izraeli dhe kombet evokohen me radhë: një mënyrë për të treguar se në çfarë mase janë të ndërthurur fati i Izraelit dhe ai i kombeve; nëse Izraeli u zgjodh, nuk është për përfitimin e tij, ai do të jetë në mes të botës dëshmia e Perëndisë:
"Do të ndodhë në kohën e ardhshme:
mali i Shtëpisë së Zotit
do të vendoset mbi majën e maleve,
e do të ngallitë përmbi kreshta
dhe të gjithë popujt do të ngarendin tek ai.
Tek ai do të shkojnë shumë popuj
e do të thonë:
“Ejani të ngjitemi në malin e Zotit,
në Shtëpinë e Hyjit të Jakobit
që të na i mësojë udhët e tij
e të ecim shtigjeve të tij, ”
sepse nga Sioni do të dalë Ligji
dhe nga Jerusalemi fjala e Zotit” (Is. 2,2-3).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 34 Ord…VITI C.

MË 20 – 11- 2022.


UNGJILLI: Lk. 23,35-43.

35 Populli rrinte aty e ‘kundronte’. Anëtarët e Këshillit të Lartë e ‘përqeshnin’ duke thënë: “Të tjerët i shpëtoi, le ta shpëtojë vetveten, nëse është Mesia i Hyjit ‑‘I zgjedhuri’!” 36 Edhe ushtarët e vinin në lojë. Iu afruan për t’i dhënë uthull
37 dhe i thanë: “Nëse je ti mbreti i judenjve, shpëto vetveten!”
38 Mbi të ishte edhe mbishkrimi: “Ky është mbreti i judenjve”.
39 Njëri nga kriminelët e kryqëzuar e fyente: “Po a nuk je ti Mesia?! Shpëto veten edhe ne!”
40 Por ai tjetri e qortoi shokun: “As ti nuk e druan Hyjin që po vuan të njëjtin dënim si ai?
41 Sa për ne kjo është drejtësi: po marrim ndëshkimin e merituar për veprat tona! Por ky ‑ ky s’bëri asnjë të keqe!”.
42 Dhe tha: “Të të bjerë ndër mend për mua, o Jezus, kur të arrish në Mbretërinë tënde!”
43 E Jezusi i tha: “Për të vërtetë po të them: sot do të jesh me mua në parajsë”.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

NËSE JE...

Tri herë i tingëllon e njëjta interpelancë Jezusit të kryqëzuar:
"Nëse je..."; “Nëse je Mesia” tallin krerët... “Nëse je mbreti i hebrenjve”, tallen ushtarët romakë... “Nëse je Mesia” fyen njëri nga dy kriminelët e kryqëzuar në të njëjtën kohë si ai. Rastësisht, vërejmë se të gjithë e sfidojnë Jezusin nga situata e tyre personale: udhëheqësit fetarë të popullit hebre janë duke pritur për Mesinë, të Zgjedhurin e Perëndisë... dhe në sytë e tyre, ai nuk duket si i tillë. Ushtarët romakë, pjesëtarë të ushtrisë pushtuese, tallen me këtë të ashtuquajtur mbret, aq keq të mbrojtur... Sa i përket kriminelit, ai pret që dikush ta shpëtojë nga vdekja: edhe ai thërret Mesinë.
Këto tre interpelanca çuditërisht ngjajnë me rrëfimin e tundimeve në shkretëtirë, në fillimin e jetës publike të Jezusit (Luka 4): tre interpelanca, edhe atje... nga djalli këtë herë: “Nëse je Biri i Perëndisë. .. .”: “Nëse je Biri i Perëndisë, urdhëroje që ky gur të bëhet bukë"... "Nëse je Biri i Perëndisë... hidhu poshtë, sepse është shkruar: Ai do t'u japë urdhër engjëjve të tij që të të ruajnë "... dhe tundimi i dytë kishte të bënte pikërisht me titullin e mbretit. Tunduesi i kishte treguar të gjitha mbretëritë e tokës me një shikim të vetëm dhe i kishte thënë: "Unë do të të jap gjithë këtë fuqi dhe lavdinë e këtyre mbretërive, sepse është e imja dhe ia jap kujt të dua. Ti, pra, nëse biesh përmbys para meje, do t'i kesh të gjitha këto”.
Në këto dy faza të jetës së Krishtit (siç tregon Shën Luka), pyetja është në thelb e njëjta: cili është roli i Mesisë? A është ai një udhëheqës politik apo fetar? Dikush që ka të gjithë fuqinë për të rregulluar gjithçka? Mbret i plotfuqishëm? Nëse po, Jezusi padyshim nuk i përgjigjet këtij modeli: ky njeri i dënuar, i kryqëzuar si një kriminel: me sa duket nuk ka shumë mbretër të universit. Ai nuk u përgjigjet këtyre njoftimeve formale për të treguar më në fund fuqinë e tij.
Në episodin e tundimeve, secilit prej provokimeve të djallit, Jezusi i ishte përgjigjur me një frazë nga Shkrimi i Shenjtë. “Është shkruar: Njeriu nuk duhet të jetojë vetëm me bukë. "..." Është shkruar: Do të përkulesh përpara Zotit, Perëndisë tënd, dhe vetëm atë do të adhurosh”… “Thuhet: Nuk do ta vësh në provë Zotin, Perëndinë tënd”.
Shkrimi ishte referenca e tij për të rezistuar; dhe ne mund të mendojmë fare mirë se, gjatë gjithë jetës së tij tokësore, sa herë që ai përballej me tundime në lidhje me misionin e tij si Mesisë, ishte referenca ndaj Shkrimit që e mundësoi të qëndronte në rrugën e tij.

NJË MBRET I KRYQËZUAR...

Në kryq, përkundrazi, Jezusi nuk përgjigjet, nuk thotë asgjë gjatë gjithë këtyre provokimeve. E megjithatë sfida është domethënëse: Mesia, ai është dhe ai e di atë; por Mesia është ai që do të shpëtojë botën; prandaj ai duhet të shpëtojë veten! Kjo është logjika jonë njerëzore, është logjika e bashkëbiseduesve të tij. Dhe për këtë ai vdes: ai vdes duke mos u konformuar me logjikën e tyre, me idenë e tyre për Mesinë.
Por Jezusi e di se vetëm Perëndia shpëton; ai pret shpëtimin e vet vetëm nga Zoti. Për më tepër, emri i tij e thotë mirë: "Jezus" do të thotë: "Është Zoti që shpëton". Prandaj ai nuk ka asgjë për të shtuar, asgjë për t'u përgjigjur; ai pret në besim; ai e di se Zoti nuk do ta braktisë për vdekje. Tundimet janë kapërcyer një herë e përgjithmonë: ai i qëndroi besnik misionit të tij, nuk iu shmang pasojave. Këtu ai është dorëzuar plotësisht në duart e njerëzve: çfarë mund t'u përgjigjej më shumë kundërshtarëve të tij? Pra ai hesht!
Nga ana tjetër, ky episod fyerjesh në Ungjillin e Lukës inkuadrohet nga dy fjalë të Jezusit, dy fjali faljeje: e dyta, që sapo dëgjuam, është fjalia që i drejtohet atij nga ai që ne e quajmë “hajduti i mirë”; e para raportohet nga Luka pak para pjesës së Ungjillit që lexohet sot: "O Atë, fali ata, sepse nuk dinë se çfarë po bëjnë". Fjalë njerëzore dhe hyjnore në të njëjtën kohë; meqenëse ai është njëkohësisht njeri dhe Perëndia: falja e dhënë nga Jetzusi për xhelatët e tij është falja e Perëndisë. Në Jezusin, njeriun dhe Zotin, është Zoti që fal... ne jemi të pajtuar, vetëm duhet ta pranojmë këtë pajtim.
Pikërisht këtë e bën ai që na është dhënë si shembull, “hajduti i mirë”: e njeh Jezusin si Mesia, e thërret për ndihmë... një lutje përulësie dhe besimi... Ai thotë: “Kujto”, këto janë fjalët e zakonshme të lutjes drejtuar Zotit: nëpërmjet Jezusit, pra Atit i drejtohet vetes: “Jezus, më kujto mua, kur të vish të përurosh mbretërimin tënd”; ne duam të themi "Ai kuptoi gjithçka". Dhe Jezusi i përgjigjet: "Amen, po të them: sot, me mua, do të jesh në Parajsë". “Sot”: qëndrimi i së vërtetës dhe përulësisë së këtij njeriu që sigurisht nuk ishte një djalë i shenjt, është kushti i vetëm që kjo ditë të jetë e “sotmja” e shpëtimit për të.
Edhe përtej tundimeve në shkretëtirë, kujtojmë një njeri tjetër (Adamin), në një kopsht tjetër, që quhej Eden, vendi i lumturisë, vendi i kënaqësive; ai ishte krijuar për të qenë mbreti i krijimit: “Le ta bëjmë njeriun në shëmbëlltyrën e në përngjasimin tonë që të jetë zotërues i peshqve të detit, i shpendëve të qiellit, i kafshëve, i mbarë tokës, dhe i çdo zvarraniku që zvarritet mbi tokë”! (Zn. 1,26) dhe: “Bëhuni zotëruesit e peshqve të detit, të shpendëve të qiellit dhe të çdo gjallese që lëviz përmbi tokë”! (Zn. 1,28). Zozi e kishte krijuar i lirë dhe me disa aftësitë të ndrishme, por nuk ishte i plotfuqishëm: ai varej nga Zoti. Por ai donte të ishte "si një zot".
“Nëse je Biri i Perëndisë”: në thelb është gjithmonë e njëjta histori; Adami gaboi: ai besonte se duke qenë bir i Zotit, ai vendos vetë... ai ka pasur besim në djallin që tha: "Do të jesh si perëndi" dhe ai u dëbua nga Parajsa; Jezusi, përkundrazi, emri i të cilit do të thotë "Është Zoti që shpëton", Jezusi priti shpëtimin vetëm nga Zoti... ai na hap dyert e Parajsës.

[ninoenina]

F.A. 34 Ord VITI C.


PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 34 Ord. VITI C.

MË 20-11-2022.

UNGJILLI: Lk, 23, 35-43.

MBRETËRITË TOKËSORE DHE MBRETËRIA E JEZUSIT.

Nëse lëvizim nëpër faqet e librave të historisë, shohim vazhdimësinë e shumë mbretërive që lindin, kanë momentin e tyre të lavdisë, nënshtrojnë popujt e tjerë, atëherë momenti i rënies vjen në mënyrë të pashmangshme dhe këto mbretëri shkërmoqen. Ne mendojmë për asirianët, në fillim të shekullit të shtatë. para Krishtit, nga Gjiri Persik deri në Egjiptin e faraonëve, e gjithë bota ishte e tyre. Sa zgjati ky mbretërim?
Në fund të shekullit të VII, Ninevia u pushtua nga babilonasit që filluan mbretërimin e tyre. Kujtojmë kopshtet e varura, një nga shtatë mrekullitë e botës; Portën e Ištarit (Ishtar) në Babiloni, e kushtuar perëndeshës mbrojtëse të qytetit Ištar, yllit të mëngjesit; kujtojmë luanin në këtë derë, simbolin e forcës, të sundimit të babilonasve; kujtojmë kullën e famshme, Etemenanchi. Sa zgjati lavdia e Babilonisë? As edhe një shekull sepse atëherë erdhën Persianët dhe pushtuan Babiloninë. Edhe Persët, pas dy shekujsh, duhej të hiqnin dorë nga mbretëria e tyre dhe të gjitha satrapitë u pushtuan nga Aleksandri i Madh, por më pas mbërritën romakët. Ja, të gjitha mbretëritë e kësaj bote janë kështu... kalojnë, pas pak zhduken, pastaj lënë gjurmë gjaku, kujtime luftërash e dhune, mizorish të padëgjuara.
E njëjta gjë ndodh edhe me ideologjitë, me modën, me partitë politike... lindin, mashtrojnë sepse premtojnë një botë të re dhe duket se mishërojnë diçka hyjnore, të përjetshme, përkundrazi të gjitha kanë një mbarim gjithmonë.
Atëherë pyetja: A nuk ka një mbretëri që nuk perëndon? Një mbretëri në të cilën mund të vendos jetën time, i sigurt që nuk do të zhgënjehem, i sigurt që nuk kam mbajtur anën e gabuar të historisë? Kjo është pyetja.
Dhe Fjala e sotme e Zotit i përgjigjet pikërisht kësaj pyetjeje sepse na propozon mbretërinë për të cilën Jezusi foli që në fillimet e jetës së tij publike; në të vërtetë, kjo temë ishte në qendër të gjithë predikimit të tij: në gojën e tij, kjo temë përsëritet 90 herë.
Çfarë lloj mbretërie është kjo? Nuk është e lehtë për t'u kuptuar.
Le të kujtojmë se si në dialogun që pati Jezusi me Pilatin, prokurori romak u mërzit, ai nuk e kuptoi se për cilën mbretëri po fliste Jezusi; ai kupton vetëm mbretërimin e Tiberit, atë që bazohet në forcën e legjioneve romake dhe Jezusi nuk ka ushtarë, ai ka 12 peshkatarë që e ndjekin dhe disa gra: "Çfarë mbretërie është e jotja?"
Ai nuk kupton asgjë nga mbretërimi i ri.
Dhe le të jemi të kujdesshëm, sepse gjatë shekujve, për fat të keq, edhe ata që i janë përkushtuar mbretërisë së Jezusit, i janë nënshtruar tundimit për t'u përshtatur edhe një herë me kriteret, me logjikën e mbretërive të kësaj bote dhe shpesh nuk ka qenë e lehtë të dallosh ata që ishin bashkuar me mbretërinë e Jezusit, nga ata që iu bashkuan mbretërive të tjera. Tregonin të njëjtin pompozitet, të njëjtin kërkim nderi, pushteti, pasurie, pushteti politik. Le të mendojmë se sa shpesh dishepujt e Krishtit e lënë veten të përfshihen në garën me madhështinë e mbretërive të kësaj bote dhe gjithashtu përdorin dhunën, e cila është ajo që është më e papajtueshme me mbretërinë e propozuar nga Jezusi. Jemi në fund të liturgjisë së dielës së fundit të vitit C dhe gjithashtu në fund të Ungjillit sipas Lukës që na ka shoqëruar gjatë gjithë këtij viti. Në fillim ky Ungjilltar paraqiti me tre shëmbëlltyra, tundimet që e shoqëruan Jezusin gjatë gjithë jetës së tij dhe një nga këto tundime ka të bëjë me propozimin që i ligu i bëri Jezusit, që ta pushtonte edhe ai një mbretëri të kësaj bote.
Ai i kishte sugjeruar: “Mendo pak, ti dëshiron ta ndryshosh këtë botë, dëshiron të ndërtosh mbretërinë tënde, je inteligjent, di të lëvizësh turmat. Unë do t'ju mësoj si të rriteni, si të arrini sukses”.
Fjalët e tij ishin këto: “Ty do të jap të gjithë këtë pushtet dhe lavdinë e tyre, sepse m'u dha mua dhe unë ia jap kujt të dua. Nëse, pra, ti përkulesh në adhurim para meje, do të jetë krejt jotja” (Lk.4,5-7).
Çfarë kishte ndërmend t'i thoshte? “Prano indikacionet që sugjeroj dhe mbretëritë e kësaj bote, ato që kam në duart e mia, do të pushtohen nga ti, edhe duke joshur, mashtruar, shfrytëzuar… sepse, ki kujdes, nëse je i sinqertë, nëse mendon për të mirën e të tjerëve. , të të varfërve … nuk shkon larg”. Sugjerimi që i kishte dhënë ishte: Mendo për veten, për t'u ndjerë mirë; shiko se për të qenë i lumtur duhet të ngrihesh në majë të pushtimit. Nëse do të përkujtohesh në faqet e librave të historisë, nëse do që qytetet të emërtohen me emrin tënd siç ndodhi me Cezarin... më shumë se 30 qytete morën emrin Cezare, dhe pas Aleksandrit të Madh... shumë të tjera morën emrin e tij.
“Nëse nuk më dëgjon, nuk do të jesh askush, askush nuk do të të kujtojë më”. Këto janë mendimet që i ligu donte të vendoste në mendjen e Jezusit. Kjo ishte një nga tundimet e tij! Dhe ne vërejmë se si i ligu u paraqit, jo si një kundërshtar, por si një mik, ai që donte të mirën e Jezusit, që donte ta ndihmonte atë në ndërtimin e mbretërisë së tij.
Në Ungjillin e sotëm ka ky mendim i keq dhe dëgjojmë, me fjalët e personazheve konkretë që do të takojmë në Ungjillin e sotëm, cila do të jetë përpjekja e fundit e të ligut, për të bërë që Jezusi të tërhiqet nga propozimi i tij për të ndërtuar një mbretëri krejtësisht të ndryshme. Dhe në fakt, pasazhi i sotëm fillon duke vendosur para nesh skenën dramatike të kurorëzimit të Jezusit si mbret, më pas do të jetë e pamundur të keqkuptohet, nuk do të jetë e mundur në asnjë mënyrë të ngatërrohet mbretëria e Jezusit me mbretëritë e kësaj bote dhe ne do të ftohemi të bëjmë zgjedhjen tonë… Cilës mbretërie t'i japim anëtarësimin tonë?.
Dëgjojmë: “Populli rrinte aty e ‘kundronte’. Anëtarët e Këshillit të Lartë e ‘përqeshnin’ duke thënë: “Të tjerët i shpëtoi, le ta shpëtojë vetveten, nëse është Mesia i Hyjit ‑‘I zgjedhuri’!”. Edhe ushtarët e vinin në lojë. Iu afruan për t’i dhënë uthull dhe i thanë: “Nëse je ti mbreti i judenjve, shpëto vetveten!” Mbi të ishte edhe mbishkrimi: “Ky është mbreti i judenjve”.
Le të mendojmë për një moment pikturën e kurorëzimit të Karlit të Madh nga Papa Luani III. Pikërisht me këto ceremoni triumfale u vendosën në fron mbretërit, perandorët dhe faraonët. Kishte festa, fustane të bukura, harqe, homazhe… të gjitha ishin të tilla. Kurorëzimi i mbretërve të kësaj bote ishte një himn fuqie, një festë pushteti, sundimi.
Kujtojmë që faraoni, në ditën e vendosjes së tij, hidhtë katër shigjeta në drejtim të katër pikave kardinal, ishte paralajmërimi që u dërgonte të gjithë mbretërve të tokës: "Kini kujdes të mos më provokoni se do t'i lëshoja të gjitha forca të mia”.
Kjo është ajo që karakterizon mbretëritë e kësaj bote që janë në duart e të ligut... kërkimi i sundimit, krenaria. Nëse mendojmë për mbretërimin e Jezusit, sipas historisë së Ungjillit të sotëm, atëherë duhet të flasim për një mbretërim krejtësisht tjetër. Nuk ka asgjë që karakterizon kurorëzimin e sovranëve të kësaj bote, është e pamundur të keqkuptohet sepse kemi të bëjmë me dy mbretëri të kundërta dhe duam t'i krahasojmë ato sepse atëherë duhet të bëjmë zgjedhjen tonë, duhet zgjedhet njëra ose tjetra, anëtarësimi ynë në mbretërinë e Jezusit ose në një mbretërinë tjetër.


MBRETËRIA QË NA PROPOZON JEZUSI.


Dhe kështu ne duam të kuptojmë mirë se si është mbretëria që na propozon Jezusi.
Le të vëzhgojmë… vendin e kurorëzimit. Nuk është dhoma e fronit të një pallati luksoz, është Kalvari, një vend i papastër jashtë mureve të Qytetit të Shenjtë. Aty u bënë ekzekutimet, aty përfundoi i mallkuari nga Zoti në kryq dhe vendi ishte zgjedhur sepse, po ta shikosh, ishte lart si një skenë në të cilën bëhej një shfaqje, një vend që shihej mirë nga të gjithë ata që hynin dhe dilnin nga porta e qytetit. Ungjilltari Luka, jo rastësisht, përdor një term grek që gjendet vetëm këtu, gjatë gjithë Besëlidhjes së Re: është termi theõria, që me të vërtetë do të thotë shfaqje. Është një shfaqje që zhvillohet tani në atë skenë, ku Jezusi kryqëzohet, ku Zoti na tregon gjithë lavdinë e tij, na tregon fytyrën e tij të vërtetë. Në fund të paraqitjes, secili prej nesh ftohet të fshijë nga mendja dhe zemra të gjitha imazhet e Zotit që nuk korrespondojnë me Perëndinë që pamë në Kalvar.
Froni është një kryq. Nëse Jezusi do ta kishte dëgjuar të ligun që i sugjeroi: "Merre një mbretëri të kësaj bote, ti ke të gjitha aftësitë për ta pushtuar atë", ai nuk do të kishte përfunduar në kryq, do të ishte në një fron tjetër të stolisur me Gure të çmuar. Këtu është ftesa për të anuluar të gjitha fronet në të cilët kemi vendosur Zotin. Ai nuk është në vendin e tij në fronet që na pëlqejnë neve, froni i tij është kryqi dhe nga kryqi, nga ai fron, ai nuk jep urdhër, por i bindet identitetit të tij hyjnor që është dashuri dhe vetëm dashuri, mirësi dhe vetëm mirësi. Dhe nga ai fron që është kryqi, froni i lavdisë, ai do të gjykojë jetën tonë. Jeta jonë do të jetë e suksesshme nëse përputhet me atë që shohim atje në kryq, domethënë një jetë të dhënë tërësisht për dashuri.
Gjykimi nuk do të jetë njëgjykim, si ata që bëhen në gjykatat tona tokësore, por ne do të krahasojmë jetën tonë me jetën që Ai jetoi, një jetë plotësisht e dhënë.
Skeptri: Ku është skeptri që mbajnë të gjithë sundimtarët, shufra e zbukuruar me metale të çmuara? Ne e dimë se skeptri fillimisht ishte një shkop i thjeshtë që tregonte fuqinë e sovranit për të goditur këdo që guxonte të kundërshtonte urdhrat e tij, prandaj ishte simboli i dominimit, i frikës që sovrani ishte i aftë të fuste. Epo... duart e Jezusit janë gozhduar, nuk kanë prekur kurrë asnjë nga këto skeptra që mbajnë të gjithë sundimtarët e botës, ata për të goditur. Ai kurrë nuk godet askënd, Ai goditet dhe nuk do të reagojë kurrë, Ai kurrë nuk do t'i ndëshkojë ata që kanë bërë keq; Ne duam t'ia vendosim këtë skeptër në duart e tij sepse na pëlqen një Zot që ndëshkon, na pëlqen sepse jemi të këqij dhe do të donim një Zot që na ngjan, jo! Le t'i heqim të gjitha skeptrat nga duart e Jezusit, sepse Ai nuk do të godasë kurrë askënd. Ky është Zoti që zbulohet atje, në këtë spektakël të Kalvarit, të cilin Luka dëshiron që ne ta shikojmë me shumë kujdes.

Atëherë, ku janë rrobat e purpurta, të cilat për fat të keq do t'i tregojnë më vonë shumë nga dishepujt e tij, të cilët nuk do ta kenë kuptuar ose përvetësuar propozimin e tij për një mbretëri të re? Nuk ka veshje Jezusi, është i zhveshur Jezusi, është i varfër, Ai është i bekuari që ka mbetur pa asgjë sepse ka dhënë gjithçka. Ky është propozimi i lumturisë që na bëri: “Lum ata që janë të varfër”, pra ata që nuk kanë më asgjë sepse kanë dhënë gjithçka. Mendoni kur bëhet fjalë për zakonet e jetës, në fund të jetës si Ai në Kalvar, jeta është e suksesshme kur është si jeta e Tij, kur ne jemi të zhveshur si Ai, sepse kemi dhënë gjithçka që Zoti ka vendosur në duart tona dhe ne kemi transformuar gjithçka në dashuri, për jetën e vëllait.
Atëherë nuk ka asnjë gjurmë të një ushtrie që duhet të sigurojë, me armë dhe forcë, fuqinë e sovranit. Ka vërtet ushtarë në këmbët e kryqit, por ata nuk janë të tij. Ai i kishte thënë Pilatit: "Nëse mbretëria ime do të themelohej mbi kriteret e kësaj bote - ato të mbretërisë së Tiberit, në të cilën ti beson Pilati - dishepujt e mi do të ishin përpjekur të reagonin me armë". Jo, Jezusi nuk e njeh këtë ushtri dhe përpara Pilatit, Ai ia kishte sqaruar tashmë Pjetrit: "Nuk është me shpatë që mbretëria e re vendoset në botë".
Dhe pastaj truprojat: dy kriminelë që dënohen me të njëjtin dënim si ai, ai është në qendër. Shikoni me kujdes mes kujt ndodhet Zoti, Zoti gjendet mes dy kriminelëve dhe, siç thotë mirë letra drejtuar Hebrenjve kur flet për Jezusin, vëllain tonë: "Nuk ka turp t'i thërrasë vëllezër ata dy që i ka pranë vetes". Ne vërejmë se si Perëndia që shohim atje në Kalvarin, është krejtësisht i ndryshëm nga ajo që kemi imagjinuar. Kur erdhi biri i Zotit të na linte të shohim fytyrën e tij në këtë botë. Kur u shfaq, njerëzit e parë që kishte pranë dhe që nuk ka turp t'i quajë vëllezër, janë të papastërt e tokës, barinjtë; pastaj kur u rrit, shkoi të përzihej me mëkatarët në pagëzim, dhe pastaj kujtojmë se, kur Gjon Pagëzuesi i tha: "Ti nuk je në vendin e duhur, duhet të jesh me të drejtët", Ai tha: "Jo, një drejtësi e re ka filluar tani”. Këtu është Zoti që zbulohet atje në Kalvar, ai është mes dy kriminelëve. Ky është Zoti ynë.
Kurora… është një kurorë me gjemba. Kujtojmë se pas pushtimit të Jeruzalemit, kryqtarët kishin menduar të kurorëzonin mbretin Baldwin në Kalvar, ata kishin bërë një kryqëzatë për të pushtuar këtë vend të shenjtë. Fatmirësisht dikush ka pasur sens të mirë të thotë: “Mos e bëjmë këtë gjest blasfemues”... dhe në fakt u zgjodh që të kurorëzohej në bazilikën e Betlehemit më 25 dhjetor të vitit 1100.
Ku janë faqet, asistentët, oborrtarët që brohorasin dhe bëjnë nderime? Le të vëzhgojmë në këmbët e kryqit... spektakli që na tregon Luka vazhdon. Ai na flet për tre grupe njerëzish:
Aty është populli. Populli rrinte pranë dhe shikonte, duket se nuk e kuptojnë se çfarë po ndodh, nuk e kuptojnë se si mund të vdesë kështu, të vritet dhe të mos reagojë, një njeri që nuk ka bërë veçse të mira. Menjëherë pas kësaj, ungjilltari Luka do të vërejë se të gjitha turmat që ishin dyndur në këtë spektakël - theoõria - duke menduar për atë që kishin parë, u kthyen duke rrahur gjoksin. Këtu është ftesa që na vjen kur mendojmë për shfaqjen që Luka na bën dëshmitarë... në fund ndoshta edhe ne duhet të largohemi duke rrahur gjoksin sepse kemi ofenduar Zotin me mendimet tona, me maskat që kemi vendosur në fytyrën e Tij. Ky popull përfaqëson të gjithë ata njerëz me prirje të mirë që do të donin të kuptonin mbretërinë e re të Perëndisë, por dështojnë sepse ata që supozohet të ndriçojnë këtë turmë për mbretërimin e vërtetë, nga ana e tyre janë të shtangur, të përfshirë plotësisht në kërkimin e madhështisë së kësaj bote, prandaj ata nuk mund ta udhëheqin këtë popull që do të donte të kuptonte se çfarë po ndodh dhe në cilën mbretëri është mirë të bashkohet.
Grupi i dytë: shefat. Ata tallen me të dhe thonë: "Ai i shpëtoi të tjerët, le të shpëtojë veten, nëse është Krishti, i zgjedhuri". Epo... këta udhëheqës janë ata që janë në krye, ata që mbajnë mbretërimin e vjetër, që kryesojnë, ata janë sundimtarët, ata nuk duan që mbretërimi i vjetër të përfundojë, që të vendoset mbretërimi i ri. Ata e sfidojnë atë. “Pse Jezusi nuk zbret nga kryqi? Pse nuk e bën mrekullinë? Të gjithë do ta besonin atë!" Dhe ne do të donim, të jemi të sinqertë, që ai të zbriste dhe të paguante ata që e sfidojnë. Ky është Zoti që nuk ekziston dhe është Zoti që ne duam, Zoti që tregon gjithë forcën e tij. Por ky Zot është i papajtueshëm me atë që na zbulohet atje, në spektaklin e Kalvarit. Zoti i Kalvarit është Zoti që i do të gjithë, edhe ata që luftojnë kundër tij, është Zoti që, edhe nëse nuk i besojmë Fjalës së tij, e shajmë, vazhdon të na dojë, e na fal sepse është një Zot që shpëton dhe kaq. Propozimi i të ligut ishte vërtet që të tërhiqej në vetvete... "Mendo vetë". Ja i ligu, i cili me gojën e këtyre liderëve të popullit vazhdon me propozimin e tij... “Shpëtoni veten, përdorni të gjitha aftësitë tuaja në shërbim të vetes”. Kur Zoti i vërtetë mendon vetëm për dashurinë.
Ushtarët … talleshin me të, iu afruan për t'i dhënë uthull. Ata nuk ishin romakë, ata ishin ushtarë sirianë. Këta janë burra të varfër të shkëputur nga familjet e tyre, nga toka e tyre dhe të dërguar për shumë pak para për të ushtruar dhunë ndaj një populli me gjuhë, zakone dhe fe të ndryshme. Larg familjeve të tyre, grave, fëmijëve, edhe ata kishin humbur të gjitha ndjenjat njerëzore dhe kështu shfrynin zhgënjimin e tyre ndaj atyre që ishin më të dobët se ata, ngacmonin të varfërit, ishin viktima të planit të çmendur të mbretërisë së lashtë ku vetëm forca vlen. Në fakt thonë: “Nëse je mbreti i hebrenjve, shpëto veten”. Edhe ata e përsërisin dy herë: "Mendo për veten". Ata u edukuan të besonin vetëm në forcë dhe ata që u besonin armëve, respektonin ata që fitonin dhe talleshin me ata që humbisnin... dhe Jezusi është në anën e atyre që humbisnin. Mbi të ishte një mbishkrim: "Ky është mbreti i Judenjve". Është e gjitha një parodi e familjes mbretërore të kësaj bote. Ungjilltari Gjon do të vërejë ironinë e mbishkrimit të vendosur nga Pilati, sepse krerët e popullit do të ankohen: "Mos shkruaj se ai është mbreti i Judenjve",

por se Ai tha që është Mbreti i Judenjve! Dhe Pilati do të përgjigjet: “Atë që shkrova, e shkrova. Mbetet. Ai është mbreti i Judenjve". Pilati nuk e dinte, por tha të vërtetën. Është Ai që përmbush Shkrimet, Ai është mbreti i pritur. Por ata që besonin se zotëronin njohurinë e Shkrimeve e kishin keqkuptuar, ata vazhduan të mendonin për një Mesi sipas kritereve të tyre dhe kriteret e tyre nuk ishin ato të Perëndisë.


ËSHTË MIRË PËR NE TË ZGJEDHIM ANATËRSIMIN

NË MBRETËRINË E JEZUSIT.


Ne pamë kriteret e Mesisë së Zotit atje, në Kalvar. Ai është Mesia që na shpëton dhe na shpëton kur ne e lëmë të lirë të na çlirojë nga tërheqja në vetvete dhe të hapim zemrat tona ndaj dashurisë së pakushtëzuar për vëllanë tonë, edhe nëse ai është ai që na merr jetën. Ungjilltari Luka na prezantoi mbretërinë e re, është shfaqja që kemi parë dhe në këtë pikë jemi të ftuar të bëjmë zgjedhjen.
Pranë Jezusit janë dy kriminelë, njëri prej tyre do të pranojë se i përkiste mbretërisë së vjetër, asaj të sundimit të forcës dhe dhunës. Tani ai do të japë pranimin e tij në mbretërinë e re.
Le të dëgjojmë: Një nga kriminelët e varur në kryq e ofendoi: “A nuk je ti Krishti? Shpëtoni veten dhe ne!” Por tjetri e qortoi duke thënë: “A nuk ke frikë nga Zoti, ti që je dënuar me të njëjtin dënim? Ne, me të drejtë, sepse marrim atë që kemi merituar për veprimet tona; por ai nuk ka bërë asgjë të keqe.” Dhe ai tha: "Jezus, kujtomë mua kur të vish në mbretërinë tënde". Ai u përgjigj: “Me të vërtetë po të them: sot do të jesh me mua në parajsë”.
Zbulesa e Zotit nuk ka mbaruar. Luka tani na fton të soditim Zotin në mes të dy kriminelëve dhe të dëgjojmë propozimin që i pari nga ne”. Mesia që ky kriminel ka në mendje është ai që i mësohet nga krerët fetarë, të cilët presin një Mesi fitimtar që ndërton një mbretëri të kësaj bote; ky kriminel luftoi vetëm për një nga këto sfera dhe humbi. Dhe pastaj e pyet Jezusin: "Nëse je Mesia, le të luftojmë së bashku, shpëto veten dhe ne".
Ishte propozimi që i ligu kishte bërë që në fillim… “Ti, Jezus, duhet të mendosh për veten, jo për të tjerët. Nëse mendon për veten, ndërton një mbretëri të madhe, bëhesh dikushi”. Kjo është hera e tretë që shfaqet "Mendo për veten, shpëto veten". Në sferat e lashta, në sferën e vjetër në të cilën ky kriminel ende beson, jeta nuk është për t'u dhënë, por për t'u mbajtur. Është sugjerimi që kishte dhënë djalli.
Keqbërësi i dytë i thotë kolegut të tij: “Kemi bërë gabime në jetë, kemi dalë në anën e mbretërisë së gabuar dhe kemi humbur. Mund të kishim fituar, por humbëm. Kjo është logjika e mbretërive të kësaj bote që bazohen në forcë… kishim më pak forcë dhe humbëm”.
Pastaj i drejtohet Jezusit dhe e thërret me emër, e dëgjon si mik, nuk e quan Zot, sepse tani ka hapur sytë dhe ka kuptuar fytyrën e vërtetë të Zotit, Zotit që do. Ai e sheh atë si një bashkëudhëtar që sigurisht nuk e miraton atë që ka bërë, por nuk ndihet i dënuar nga ky Zot dhe Jezusi nuk i thotë se e mban mend, por e fut në parajsë.
Historia e këtij krimineli është e çdo njeriu. Kush prej nesh nuk ka kryer disa vrasje? Jo me shpatë, por me urrejtje, me xhelozi, shpifje, gënjeshtra, thashetheme, padrejtësi. Nëse do të kishte rreze X që zbulojnë atë që kemi në zemrat tona, ndoshta do të gjenin një varrezë.
Përgjigja e Jezusit: "Sot do të jesh me mua në parajsë". Kjo "sot", në Ungjillin e Lukës, është një ndajfolje shumë e rëndësishme, ndodh gjashtë herë dhe gjithmonë në momente shumë domethënëse. Të gjithë e kujtojmë herën e parë, në gojën e engjëllit që u thotë barinjve: “Sot për ju lindi Shpëtimtari”; pastaj në Nazaret, kur Jezusi lexoi profecinë e Isaias dhe përfundon duke thënë "Sot kjo profeci u përmbush"; pastaj, pasi Jezusi e ka ngritur të paralizuarin dhe e ka vënë përsëri në këmbë, i gjithë populli thotë: "Sot pamë gjëra të mrekullueshme"; më pas, kur Jezusi e sheh Zakeun dhe i thotë: “Sot më duhet të hyj në shtëpinë tënde, duhet të rri me ty” dhe në fund thotë: “Sot në këtë shtëpi ka hyrë shpëtimi”; dhe i fundit sot, ai në Kalvar: “Sot do të jesh me mua në Parajsë”.
Ky term "parajsë", në Ungjij dëgjohet vetëm një herë në buzët e Jezusit në Kalvar: "Sot do të jesh me mua në Parajsë". Kjo fjalë vjen nga një fjalë persiane, appiridaez, e cila tregonte një kopsht të madh ku gjithçka është e gjelbëruar, një park me burime uji të freskët, pemë me gjethe plot fruta, pastaj aromë lulesh. Jezusi nuk do ta kujtojë atë në qiell, por sot ai e prezanton atë në mbretërinë e re.
Ky është lajmi i bukur dhe i madh, ky është ungjilli, mbretëria e Zotit nuk është e merituar, ajo u jepet të gjithëve, madje edhe kriminelëve më të mëdhenj, sepse dashuria e Zotit nuk shikon kush është i mirë e kush i keq, ajo dhuron dashurinë e tij të pakushtëzuar për të gjithë. Pjetri, në letrën e tij të parë 2,23, duke kujtuar atë që pa ose dëgjoi për atë që ndodhi në Kalvar, thotë: "Kur poshtërohej, Jezusi nuk poshtëronte, kur vuante, nuk kërcënonte". Është ftesa e Pjetrit për të krishterët e persekutuar që të jenë si Mjeshtri i tyre. Kushdo që beson në mbretërinë e re sillet si ai Zot, si ai biri i Perëndisë që pa në Kalvar.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

EDIELA E PARE E ARDHJES VITI A

MË 27 -11- 2022.

LEXIMI I PARË: IS. 2, 1 – 5.

1 Vegimi që pa Isaia, biri i Amosit, në lidhje me Judën e Jerusalemin.
2 Do të ndodhë në kohën e ardhshme:
mali i Shtëpisë së Zotit
do të vendoset mbi majën e maleve,
e do të ngallitë përmbi kreshta
dhe të gjithë popujt do të ngarendin tek ai.
3 Tek ai do të shkojnë shumë popuj
e do të thonë:
“Ejani të ngjitemi në malin e Zotit,
në Shtëpinë e Hyjit të Jakobit
që të na i mësojë udhët e tij
e të ecim shtigjeve të tij, ”
sepse nga Sioni do të dalë Ligji
dhe nga Jerusalemi fjala e Zotit.
4 Ai do të jetë gjykatësi i popujve
dhe do t’i gjykojë fiset e shumta,
shpatat e veta do t’i kthejnë në plorë
e heshtat në drapërinj.
Një popull nuk do të ngrejë shpatën
kundër një populli tjetër
dhe më s’do të ushtrohen për luftë.
5 Eja, o shtëpia e Jakobit,
të ecim në dritën e Zotit!
Shkëlqimi e madhëria e Zotit.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJA.

LE TË NGJITEMI ME GËZIM NË MALIN E ZOTIT.

Ne e dimë se autorët biblikë i duan imazhet! Këtu janë dy të shkëlqyera në këtë predikim të Isaisë: së pari, ai i një turme të madhe në marshim; pastaj atë të të gjitha ushtrive të botës që vendosin të shndërrojnë të gjithë armat e tyre të vdekjes në mjete bujqësore. Unë i komentoj këto dy imazhe njërin pas tjetrit.
Turma marshuese ngjitet në një mal: në fund të rrugës është Jeruzalemi dhe Tempulli. Profeti Isaia është tashmë në Jerusalem dhe sheh këtë turmë, këtë valë të vërtetë njerëzore që po arrin. Është një imazh, sigurisht, një pritje. Mund të mendojmë se atij iu sugjerua nga turmat e ditëve të mëdha të pelegrinazhit të izraelitëve në Jerusalem.Sepse, çdo vit, ai ishte dëshmitar i kësaj jave të jashtëzakonshme të vjeshtës, e cila quhet Festa e Kasolleve gjatë secilës të gjithë familjet, madje edhe ato që banonin në qytet, jetonin në një kasolle për 8 ditë duke përkujtuar marshimin në shkretëtirën e Sinait gjatë Eksodit; me këtë rast, Jeruzalemi është i mbushur me njerëz, vijnë nga kudo, nga të gjitha komunitetet e shpërndarë nëpër botë; libri i Ligjit të Përtërirë, duke folur për këtë festë, thotë: "Festo për shtatë ditë në nder të Zotit, Hyjit tënd, në atë vend që ta ketë zgjedhur Zoti, sepse Zoti, Hyji yt, do të bekojë të gjitha prodhimet e tokës sate dhe të gjitha veprat e duarve të tua e do të jesh i lumtur.Tri herë në vit çdo mashkull yti do të paraqitet në praninë e Zotit, Hyjit tënd, në vendin që ai ta ketë zgjedhur: në të kremten e Të pabrumeve, në të kremten e Javëve dhe në të kremten e Tendave. Të mos dalë para Zotit duathatë” (Dt 16,14-15).
Përballë këtij spektakli, Isaia kishte menduar se ky tubim i madh vjetor, plot gëzim dhe entuziazëm, parafytyronte një tjetërë pas, i frymëzuar nga Shpirti shenjt, ai mundi të shpallte me siguri: po, një ditë do të vijë kur ky pelegrinazh, praktikuar deri tani vetëm nga populli i Izraelit, do të bashkojë të gjithë popujt, të gjitha kombet. Tempulli nuk do të jetë më vetëm vendi i shenjtë i fiseve izraelite: tani e tutje, ai do të jetë vendi i mbledhjes së të gjitha kombeve. Sepse i gjithë njerëzimi më në fund do të ketë dëgjuar lajmin e mirë të dashurisë së Perëndisë.
Për të treguar qartë se deri në çfarë mase janë ndërthurur fati i Izraelit dhe ai i kombeve, teksti është ndërtuar në atë mënyrë që të ndërthurë evokimet; ai kurrë nuk flet për Izraelin pa kombet dhe anasjelltas. Ai fillon me Izraelin: "Në ditët e fundit do të ndodhë që mali i shtëpisë së Zotit do të ngrihet më lart se malet dhe do të ngrihet mbi kodra”
Do të theksoja kalimthi se kjo mënyrë e të folurit është tashmë simbolike: kodra e tempullit nuk është më e larta në Jerusalem dhe ajo mbetet gjithsesi shumë modeste në krahasim me malet e mëdha të planetit! Por bëhet fjalë për një lartësi tjetër me karakter moral ose fetar, si mund të kuptojmë.

TË GJITHË POPUJT DO TË NGARENDIN NË ATË MAL.


Më pas teksti evokon ata që ai i quan "kombet", domethënë të gjithë popujt e tjerë: "Tek ai mal do të rrjedhin të gjitha kombet dhe do të vijnë shumë popuj. Ata do të thonë: “Ejani! Le të ngjitemi në malin e Zotit, në shtëpinë e Perëndisë të Jakobit! Le të na mësojë rrugët e tij dhe ne do të ecim nëpër shtigjet e tij”.
Kjo fjali e fundit është një formulë tipike e Aleancës: prandaj është njoftimi i hyrjes së popujve të tjerë në Aleancë, të rezervuar deri më tani për Izraelin. Teksti vazhdon: “Sepse nga Sioni do të dalë Ligji dhe nga Jerusalemi fjala e Zotit” (v.3).
Kjo do të thotë zgjedhja (zgjedhja që ka bërë Zoti) e Izraelit, por nënkupton edhe përgjegjësinë e popullit të zgjedhur; zgjedhja e tij e bën atë bashkëpunëtor të Zotit për të integruar kombet në Aleancë.
Në këto pak rreshta kemi shumë qartë këtë dimension të dyfishtë të Besëlidhjes së Zotit me njerëzimin: nga njëra anë, Zoti e ka zgjedhur lirisht këtë popull specifik për të bërë një Besëlidhje me të (kjo quhet zgjedhja e Izraelit) dhe në të njëjtën kohë, ky projekt i Zotit ka të bëjë me të gjithë njerëzimin, është universal. Tani për tani, thotë Isaia, vetëm njerëzit e zgjedhur e njohin Perëndinë e vërtetë, por do të vijë dita kur Zoti do të jetë njohur nga gjithë njerëzimi.
Vërej, kalimthi, se kjo hyrje në tempullin e Jeruzalemit nuk bëhet për të kushtuar një flijim, siç përmendet aq shpesh në lidhje me Tempullin; kombet mblidhen për të dëgjuar Fjalën e Perëndisë dhe për të arritur të jetojnë sipas Ligjit të tij. Ne e dimë shumë mirë se besnikëria jonë ndaj Zotit vërtetohet në jetën tonë të përditshme, por më duket se profeti Isaia tashmë e thotë me shumë forcë këtu: "Shumë popuj do të nisen dhe do të thonë: Ejani, të ngjitemi në malin e Zotit, në shtëpinë e Perëndisë të Jakobit. Le të na mësojë rrugët e tij dhe ne do të ecim nëpër shtigjet e tij”.



SHPATAT DO T’I KTHEJNL NË PLORË E HESHTAT NË DRAPËRINJ.


Imazhi i dytë buron nga i pari: nëse kombet të gjithë së bashku dëgjojnë fjalën e Zotit në kuptimin e bukur të fjalës "dëgjo" në Bibël, domethënë vendosin të përshtasin jetën e tyre me të, atëherë ata do të hyjnë në projektin e Zotit që është një projekt paqeje. Ata do ta zgjedhin atë si gjykatës, si arbitër, thotë Isaia: “Perëndia do të jetë gjykatës midis kombeve dhe arbitri i shumë popujve”.
Në një konflikt, arbitri është ai që arrin t'i sjellë të dyja palët në një marrëveshje, për të heshtur përfundimisht armët... të paktën për një kohë, deri në konfliktin e radhës. Dihet mirë se disa paqe nuk zgjasin, sepse marrëveshja e arritur nuk ishte e drejtë; në këtë rast, konflikti nuk është zgjidhur realisht, ai është vetëm i maskuar; dhe pastaj, një ditë apo një tjetër, konflikti rishfaqet. Por nëse arbitri i popujve është vetë Perëndia, Ai do të vendosë një paqe të qëndrueshme. Nuk do të na duhet më kurrë të përgatitemi për luftë. I gjithë materiali luftarak mund të konvertohet në mjetët bujësorë...
Dhe kjo na sjell këtë shprehje të mrekullueshme të paqes së ardhshme: shpatat e veta do t’i kthejnë në plorë e heshtat në drapërinj" (v.4).
Nuk do ta kapin më një komb shpatën kundër një kombi tjetër, nuk do të stërviten më për luftë.
Fjalia e fundit e mbyll tekstin me një ftesë konkrete: “Ejani, shtëpia e Jakobit, le të ecim në dritën e Zotit”.
Nënkuptohet "për momentin, ju, popull i Izraelit, përmbushni thirrjen tuaj"; dhe është e dyfishtë: "Ngjiteni në tempullin e Zotit", nga njëra anë, domethënë për të kremtuar besëlidhjen, dhe nga ana tjetër: "Ecni në dritën e Zotit", domethënë respektoni Ligjin e Besëlidhjes.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E PARË E ARDHJES VITI A

MË 27 – 11 – 2022.

PSALMI - 122, 1-9

Seç u gëzova kur më thanë:
“Eja të shkojmë në Shtëpinë e Zotit!”
2 Ja, tashmë këmbët tona shkelën
në dyert e tua, o Jerusalem!
3 O Jerusalem, qytet i ndërtuar me mjeshtëri,
thuaj se i tëri një cope e vetme je!
4 Atje ngjiten fiset, fiset e Zotit,
sipas rregullores në Izrael
për të kremtuar Emrin e Zotit.
5 Atje janë selitë e gjykatores së drejtësisë,
selitë e shtëpisë së Davidit!
6 Lutuni për paqen e Izraelit:
“U priftë e mbara atyre që të duan ty!
7 Mbretëroftë paqja në muret e tua
dhe qetësia në pirgjet e tua!”
8 Për dashuri ndaj vëllezërve e miqve të mi
do të them: “Paqja me ty”!
9 Për dashuri ndaj Shtëpisë së Zotit, Hyjit tonë,
do të lutem t’i kesh të gjitha të mirat!


NJË QYTET ME FAT TË VEÇANTË.

Kemi këtu përkthimin më të mirë të mundshëm të fjalës “Shalom”: “
Lutuni për paqen e Izraelit:
“U priftë e mbara atyre që të duan ty!
Mbretëroftë paqja në muret e tua
dhe qetësia në pirgjet e tua!”
8 Për dashuri ndaj vëllezërve e miqve të mi
do të them: “Paqja me ty”!
9 Për dashuri ndaj Shtëpisë së Zotit, Hyjit tonë,
do të lutem t’i kesh të gjitha të mirat!” (vv.6-9).
Kur dikush është përshendetur me fjalën “Shalom -Paqe”, i urohen të gjitha këto të mirat!
Këtu, qytetit të Jeruzalemit i drejtohet ky urim: “Për vëllezërit dhe të afërmit e mi do të them: Paqja qoftë mbi ju! Për dashuri ndaj Shtëpisë së Zotit, Hyjit tonë, do të lutem t’i kesh të gjitha të mirat!”. Në vetë emrin e "Jerusalemit" është fjala "shalom"; është, duhet të jetë, do të jetë qyteti i paqes.
Kjo dëshirë për paqe dhe lumturi e drejtuar Jeruzalemit është ende larg nga realizimi! A ka qenë ndonjëherë në Jeruzalem kjo paqe? Njihet historia mjaft e trazuar të këtij qyteti: rreth vitit 1000 para Krishtit, ishte një qytet i parëndësishëm, i quajtur Jebus dhe banorët e tij Jebusejtë; Davidi zgjodhi të vendoste atje kryeqytetin e mbretërisë së tij; të dielën e kaluar (për festën e Krishtit Mbret - Viti C), pamë se kryeqyteti i parë i Davidit ishte Hebroni për sa kohë që ai ishte mbret vetëm i fisit të Judës; por një ditë të bukur, dhe kjo ishte leximi ynë të dielën e kaluar, njëmbëdhjetë fiset e tjera u mblodhën me Davidin në Hebron; kështu, me shumë mençuri, ai zgjodhi një kryeqytet të ri që asnjë fis nuk mund ta pretendonte këtë gjë. Kështu Jebusi u bë Jerusalem; tani e tutje do të quhet "qyteti i Davidit" (2Sam. 6,12); ai e transporton atje Arkën e Besëlidhjes, pastaj, me urdhër të Zotit, Davidi blen një arë nga Arauna, Jebusite, me qëllim që ta vendosë atje arkën e Besëlidhjes; këtë fushë është vetë Zoti që e ka zgjedhur: për këtë Jerusalemi është pra në sytë e gjithë Qytetit të Shenjtë, vendi që Perëndia ka zgjedhur për të “ngritur tendën e tij”.
"Qytet i shenjtë", si "tokë e shenjtë": nuk thuhet: "qytet magjik" ose "tokë magjike"; është e shenjtë sepse i përket Perëndisë. Është, ose duhet të jetë, do të jetë qyteti ku njeriu jeton në rrugën e Zotit, pasi "toka e shenjtë" është toka që i përket Zotit dhe ku duhet të jetohet duke ndjekur rrugën e Zotit.
Me Davidin, pastaj me Solomonin, Jeruzalemi i njeh orët e tij më të bukura, por është ende në një masë modeste; në kohën e këtyre mbretërve qyteti mbulonte të gjitha kodrat, por në fillim zinte vetëm një shkëmb shumë të vogël. Davidi ndërtoi pallatin e tij atje, pastaj natyrshëm ai donte të ndërtonte një tempull në mënyrë që Zoti të kishte edhe pallatin e tij.
Por Zoti kishte plane të tjera: profeti Natan ishte përgjegjës për qetësimin e impulseve të Davidit dhe për t'i thënë atij se Zoti ishte interesuar për njerëzit e tij shumë më tepër sesa për një tempull, sado i bukur që të ishte. E dini fjalën e famshme të Natanit: "Ti dëshiron të ndërtosh një shtëpi (përkthe një tempull) për Zotin, por është Zoti ai që do t'ju ndërtojë një shtëpi (në kuptimin e prejardhjes)". Këtë lojë fjalësh e gjejmë në psalmin tonë: “Atje janë selitë e gjykatores së drejtësisë, selitë e shtëpisë së Davidit!” (v. 5): Selitë e shtëpisë së Davidit” (në kuptimin e prejardhjes, do të thotë dinastia mbretërore)... dhe pak më vonë thuhet: “Për dashuri ndaj Shtëpisë së Zotit, Hyjit tonë, (aludohet për Tempullin) do të lutem t’i kesh të gjitha të mirat!”.



DUKE PRITUR MESINË.


Dhe profeti Natan shpalli përsëri diçka tjetër: Zoti ka premtuar të zgjasë përgjithmonë dinastinë e Davidit, prandaj, nga shekulli në shekull, ne presim një pasardhës të Davidit që do të vendosë mbretërinë e Perëndisë në tokë dhe froni i tij do të jetë në Jeruzalemin.
Ju kujtohet se nuk ishte Davidi ai që ndërtoi në fund Tempullin; ishte Solomoni dhe tani Jeruzalemi u bë qendra e jetës së adhurimit: tre herë në vit hebrenjtë e devotshëm shkonin në pelegrinazh në Jeruzalem dhe, veçanërisht, për festën e Tëbanave në vjeshtë.
Ju e dini pjesën tjetër: tmerret e kryera nga trupat e Nabukodonozorit në 587 para Krishtit: Tempulli dhe qyteti u shkatërruan... Banorët e qytetit të shenjtë u dërguan në mërgim në Babiloni, pastaj më në fund në 538 të gjithë, të autorizuar nga “pronari” i ri i Lindjes së Mesme, Kiri, mërgimtarët u kthyhen në vendin e tyre, në qytetin e tyre. Jerusalemi u rindërtua dhe kjo është arsyeja pse pelegrini ynë i Psalmit 121 thërret: “Ja, tashmë këmbët tona shkelën në dyert e tua, o Jerusalem! O Jerusalem, qytet i ndërtuar me mjeshtëri, thuaj se i tëri një cope e vetme je!” (vv.”2-3).
Por mbi të gjitha, tempulli i Solomonit u rindërtua dhe Jeruzalemi rifitoi rolin e tij si një qendër fetare: madhështia e tij, shenjtëria e tij vijnë nga fakti se ai është vendi më të çmuar në botë për një besimtar, sepse Tempulli është shenja e dukshme e Pranisë së Zotit të padukshëm.
E keni vënë re ndërtimin e këtij psalmi: si shumë shpesh ka një përfshirje: vargu i parë dhe i fundit i përgjigjen njëri-tjetrit dhe kjo këmbëngulje është vullnetare. Po jua përsëris: vargu i parë: ““Eja të shkojmë në Shtëpinë e Zotit!”; vargu i fundit: "Për dashuri ndaj Shtëpisë së Zotit, Hyjit tonë, do të lutem t’i kesh të gjitha të mirat!".
Kjo "Shtëpi e Zotit", ky tempull, ka njohur shumë fatkeqësi të tjera: përndjekja e famshme e Antiochus Epiphanes e kishte shndërruar atë në një tempull pagan (në vitin 167 p.e.s.) dhe ishte e nevojshme të luftohej me armë në dorë për ta rimarrë dhe për të rivendosur në të adhurimin e Hyjit të vërtetë; pastaj u shkatërrua për herë të dytë në vitin 70 pas Krishtit, datë në të cilën romakët i vunë flakën; deri tani Tempulli nuk është rindërtuar kurrë, por Jeruzalemi mbetet Qyteti i Shenjtë dhe restaurimi i tij pritet në të njëjtën kohë me ardhjen e Mesisë.
Ajo që është më e habitshme është forca e kësaj shprese e cila ka mbetur pavarësisht nga të gjitha peripecitë e historisë! Edhe sot, çdo hebre kudo që të jetë në botë, ende i kërkohet të lërë një dhomë të pamobiluar pranë hyrjes së shtëpisë së tij, ose të paktën një mur të palyer, në kujtim tëë Tempullit të Jeruzalemit ende të pa rindërtuar. Ose përsëri, kudo që janë, çifutët i drejtohen Jeruzalemit për t'u lutur dhe çdo ditë në lutje thonë: "Nëse të harroj ty, Jeruzalem, dora ime e djathtë më thahet".
Ne nuk mund ta harrojmë Jeruzalemin, sepse e dimë se vetë Zoti nuk mund ta harrojë premtimin që i është bërë Davidit: profetët, në veçanti Isaia dhe Mikea, siç lexuam në leximin e parë, shpallën se Jeruzalemi do të ishte vendi i mbledhjes së gjithë njerëzimit; meqenëse është Fjala e Perëndisë, kjo zbulesë është ende e vlefshme! Edhe sot populli i zgjedhur mbetet popull i zgjedhur. Perëndia nuk mund të jetë i pabesë ndaj premtimeve të tij; siç thotë Shën Pali, "Perëndia nuk mund ta mohojë vetveten".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E PARË E ARDHJES – VITI A

MË 27 – 11 – 2022.


UNGJILLI: Mt. 24, 37-44.

37 Dhe, si qe në ditët e Noehit ‑ ashtu do të jetë edhe Ardhja e Birit të njeriut,
38 dhe, sikurse në ditën para përmbytjes, njerëzit hanin e pinin, merrnin gra e gratë burra deri atë ditë kur Noehi hyri në arkë,
39 e nuk ua preu mendja se do t’u ndodhte gjë derisa erdhi përmbytja e i fshiu: ashtu do të jetë edhe në Ardhjen e Birit të njeriut.
40 Atëherë, prej dy vetëve, që kanë për t’u gjetur në arë, njëri do të merret e tjetri do të lihet,
41 prej dy grave që do të bluajnë në mokër, njëra do të merret e tjetra do të lihet.
42 Prandaj: rrini zgjuar, sepse nuk dini se në ç’ditë do të vijë Zotëria juaj!
43 E mos harroni: po ta dinte i zoti i shtëpisë se në ç’orë të natës i vjen vjedhësi, do të rrinte zgjuar e nuk do të lejonte t’i thyhej shtëpia.
44 Prandaj: rrini gati, sepse Biri i njeriut do të vijë në atë orë kur ju s’e pritni.”



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

GJITHÇKA ËSHTË E MIRË DHE E DREJTË DO TË SHPËTOHET.

Një gjë është e sigurt, ky tekst nuk është shkruar për të na frikësuar, por për të na ndriçuar: ky lloj shkrimi thuhet se është "apokaliptik": që fjalë për fjalë do të thotë se "e ngre velin", zbulon realitetin. Dhe realiteti, i vetmi që ka rëndësi, është ardhja e Krishtit: me siguri e keni vënë re fjalorin: ardhja, ardhja, ardhja…tre herë ungjilltari e përdor këtë fjalë, e gjithmonë ajo është lidhur me personin e Jezusit. Tekshti flet hapur për ardhjen e Birit të njeriut.

"Siç ishte në ditët e Noeut, kështu do të jetë kur të vijë Biri i njeriut...
ashtu do të vijë edhe Biri i njeriut... ju nuk e dini se në cilën ditë do të vijë Zoti juaj...
është në orën kur nuk do ta mendoni se do të vijë Biri i njeriut. Që do të thotë se qendra e këtij pasazhi është njoftimi se Jezu Krishti "do të vijë".
Çuditërisht, Jezusi flet për ardhjen e tij në të ardhmën... "Do të vijë Biri i Njeriut"... do ta kuptonim më mirë nëse ai do të kishte folur në të kaluarën! Në fakt, nëse ai flet, është sepse tashmë ka ardhur... Atëherë, është e qartë: fjala “ardhje” këtu nuk është sinonim i lindjes.Pjesa tjetër e tekstit do të na tregojë më shumë.
Për momentin, unë do të doja të ndalem në atë që zakonisht na shqetëson në këtë ungjill; është krahasimi i përmbytjes së kohës të Noeut me paralajmërimin e asaj që vjen me të: “Atëherë, prej dy vetëve, që kanë për t’u gjetur në arë,
njëri do të merret e tjetri do të lihet,
prej dy grave që do të bluajnë në mokër,
njëra do të merret e tjetra do të lihet” (vv. 40-41).
Si mund të dëgjohet, të kuptohet në këtë ungjill, kuptimi i vërtetë të fjalës ungjilli, si një lajm i mirë?
Si gjithmonë, ne duhet të bëjmë një kërcim paraprak besimi: ose i lexojmë këto rreshta si gjarpri i Zanafillës, domethënë me dyshim dhe duke menduar se zgjedhjet, vendimet e Zotit janë arbitrare... ose më mirë, zgjedhim t’i lexojmë në dritën e besimit: kur Jezusi na thotë neve diçka, është gjithmonë për të na zbuluar planin dashamirës të Zotit, nuk mund të jetë për të na frikësuar, për të na bërë diçka të keqe…
Në fakt, është këshilla që na jep Jezusi; ai merr shembullin e Noeut: në kohën e Noeut askush nuk dyshonte për asgjë; dhe ajo që duhet mbajtur mend është se Noeu që u gjet i drejtë, u shpëtua; çdo gjë, që do të zbulohet se është e drejtë, do të shpëtohet.
Dhe aty, gjejmë një temë të zakonshme, atë të gjykimit: bëhet fjalë për dallimin midis të mirave dhe të këqijave, midis grurit dhe bykut:
“Dy burra do të jenë në ara,
njëri merret, tjetri lihet.
Dy gra do të jenë në mulli:
njëra merret, tjetra lihet”...
Kjo do të thotë se njëra ishte e mirë dhe tjetra e keqe. Natyrisht, të flasësh për të mirën dhe të keqen si dy kategori të dallueshme të njerëzimit është një mënyrë e të folurit: e mira dhe e keqja, gruri dhe byku, ka diçka prej të dyve në secilin prej nesh: prandaj është në zemrën e secilit prej nesh nëse e mira do të ruhet dhe e keqja do të zhduket.



BIRI I NJERIUT DO TË VIJË NË ATË ORË KUR JU NUK E PRITNI.

Unë vërej diçka tjetër, është se Jezusi i jep vetes titullin Biri i Njeriut: tre herë në këto pak rreshta. Është një shprehje që bashkëbiseduesit e tij e dinin mirë, por Jezusi është i vetmi që e përdor dhe e bën shpesh: tridhjetë herë në Ungjillin e Mateut. Nëse ju kujtohet, ishte profeti Daniel, në shekullin e dytë para Jezu Krishtit, i cili tha: "Unë shikova gjatë vegimeve të natës dhe pashë që po vinte me retë e qiellit, si një Bir i njeriut; erdhën te Plaku dhe e çuan përpara tij. Dhe atij iu dha sundimi, lavdia dhe mbretëria; të gjithë popujt, të gjitha kombet dhe njerëzit e të gjitha gjuhëve i shërbyen. Sundimi i tij është një sundim i përjetshëm, i cili nuk do të kalojë dhe mbretëria e tij, një mbretëri që nuk do të shkatërrohet" (Dani 7,13-14). Në hebraisht, shprehja "bir i njeriut" do të thotë thjesht "njeri": kjo qenie për të cilën flet profeti Daniel është me të vërtetë një burrë, dhe në të njëjtën kohë ai vjen në retë e qiellit, që në gjuhën biblike do të thotë se ai i përket botës së Zotit dhe më në fund ai shugurohet mbret i universit dhe përgjithmonë.
Por ajo që është më kurioze në historinë e Danielit është se shprehja "Biri i njeriut" ka një kuptim kolektiv, përfaqëson atë që Danieli e quan "populli i Shenjtërve të të Tejetlartit" që do të thotë se biri i njeriut është një qenie kolektiv; ai thotë për shembull: “Mbretëri e pushtet e madhëria e mbretërive do t’i jepen popullit të Shenjtërve të të Tejetlartit, mbretëria e të cilit është mbretëri e amshueshme dhe të gjithë mbretërit atij do t’i shërbejnë, atë do të dëgjojnë“ (Dn. 7,27).
ose përsëri: “Do ta marrin veç prej tyre mbretërinë dhe do ta mbajnë për shekuj të shekujve shenjtërit e Hyjit të Tejetlartë” (7.18).
Kur Jezusi flet për veten e tij duke thënë "Biri i njeriut", ai nuk po flet për veten e tij vetëm; ai shpall rolin e tij si Shpëtimtar, bartës i fatit të mbarë njerëzimit. Të njëjtin mister Shën Pali e shpreh në një mënyrë tjetër kur thotë se Krishti është kreu i një Trupi, anëtarët e të cilit jemi ne. Shën Agustini flet për Krishtin, Kokën dhe Trupin e plotë dhe thotë: “Koka jonë është tashmë në parajsë, gjymtyrët janë ende në tokë”.
Kështu që, në fakt, kur themi: "Ne presim të realizohet kjo shpresë e bekuar: ardhja e Jezu Krishtit, Shpëtimtarit tonë"... flasim për Krishtin total. Dhe atëherë kuptojmë se Jezusi mund të flasë për ardhjen e tij në të ardhmen: njeriu Jezus tashmë ka ardhur, por Krishti i plotë (në kuptimin e Shën Agustinit) po lind çdo ditë, po rritet çdo ditë. Dhe, për të kuptuar më mire, mund të lexojmë përsëri Shën Palin: " Sepse e dimë: mbarë krijesa gjëmon dhe vuan në dhimbjet e lindjes deri tani " (Rm 8,22) ose At Teilhard de Chardin: "Nga origjina e gjërave një mendim dhe një punë të rinji kanë filluar... Dhe që kur Jezusi lindi, mbaroi së rrituri, dhe vdiq, gjithçka ka vazhduar të lëvizë, sepse Krishti nuk e ka përfunduar formimin-rritjen e vetvetes. Ai nuk i riktheu Vetes palosjet e fundit të rrobës prej mishit dhe dashurisë të formuar për Të nga besnikët e Tij...”
Kur Jezusi na fton të shikojmë, më duket se ne mund të kuptojmë se ai don që ne ta kemi gjithmonë prezent këtë projekt madhështor të Perëndisë dhe për rrjedhojë t'i kushtojmë jetët tona për ta çuar përpara.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E 2 E ARDHJES VITI A

MË 4 -12- 2022 11,1-10

LEXIMI I PARË: Is.11,1-10

1 Një pinjoll do të dalë nga trungu i Jeseut,
një pip i zgjedhur do të piptojë nga rrënja e tij.
2 Në të do të pushojë shpirti i Zotit,
shpirti i urtisë e i dijes,
shpirti i këshillave dhe i forcës,
shpirti i kuptimit dhe i frikës së Zotit.
3 Kënaqësia e tij do të jetë në frikën e Zotit.
S’do të gjykojë sipas pamjes së syve
as s’do të vendosë sipas thashethemeve,
4 por do t’i gjykojë me drejtësi skamnorët,
do t’u japë gjyq të drejtë të përvuajturve të vendit,
me thuprën e fjalëve të veta do ta godasë vendin
e me frymën e gojës së vet do ta vrasë të paudhin.
5 Brezi i kryqit të tij do të jetë drejtësia,
me besnikëri do t’i ngjeshë ijët.
6 Ujku do të banojë me qengjin,
përbri kecit do të shtrihet leopardi,
viçi e këlyshi i luanit bashkë do të kullotin,
fëmija i vogël do t’i çojë e do t’i bjerë.
7 Lopa e arusha bashkë do të kullotin,
këlyshët e tyre së bashku do të rrinë,
luani kashtë do të hajë si kau.
8 Foshnja do të luajë
mbi vrimën e shlligës,
në strofullin e kapastrecit
fëmija dorën do ta futë.
9 S’do të bëhet dëm as s’do të vritet kush
në mbarë malin tim të shenjtë,
sepse plot do të mbushet vendi me dijen e Zotit,
porsi deti që mbushet me ujë.
Kthimi i të dëbuarve
10 Atë ditë rrënja e Jeseut
do të ngallisë si flamur për kombe,
vetë popujt atë do ta kërkojnë,
selia e saj do të jetë e lavdishme.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

TRUNGU I JESEUT.


Natyrisht, ne po flasim për trungun familjar në kohën e profetit Isaia! Sepse këtu bëhet fjalë për këtë: kur Isaia flet për rrënjën e Ieseut ose për trungun e Ieseut, kjo padyshim i referohet dinastisë së mbretit David.
Dihet historia: Ieseu kishte tetë djem. Dhe, midis tetëve, Perëndia dërgoi profetin e tij Samuel për të zgjedhur një mbret; tani, çuditërisht, me këshillën e Zotit, Samueli nuk zgjodhi më të moshuarin, as më të gjatin, as më të fortin... por më të voglin, atë që ishte bari, në ara, me kafshët. Dhe ishte ky Davidi i vogël që u bë mbreti më i madh i Izraelit. Dhe ja pse Ieseu u bë i famshëm: ai është babai i mbretit David; ai është paraardhësi i një vargu të gjatë; kjo prejardhje përfaqësohet shpesh si një pemë: një pemë me një të ardhme të madhe përpara, një pemë që nuk do të vdiste kurrë.
Sepse një profet tjetër, Natani, shkoi aq larg sa i tha Davidit: Perëndia të premton se pasardhësit e tu do të mbretërojnë përgjithmonë dhe se njerëzit më në fund do të njohin unitet dhe paqe të përsosur.
Për të qenë i sinqertë, frutat e kësaj peme ishin mjaft zhgënjyese: asnjë mbret i dinastisë së Davidit nuk i realizoi plotësisht këto premtime të bukura; por Populli i Izraelit ka vazhduar të shpresojë gjithmonë dhe gjithnjë e më shumë. Sepse, për besimtarët, shpresa lind nga zhgënjimi: meqë Zoti e ka premtuar, mund të jemi të sigurt se do të ndodhë, herët a vonë. Kështu, për më tepër, fjala "Mesia" ka ndryshuar kuptimin.
Kjo mund të shpjegohet në këtë mënyrë: të gjithë mbretërit, qofshin të mirë apo të këqij, e meritonin titullin mesia pasi "messiah" (në hebraisht) do të thotë thjesht "i vajosur"; është një aludim për vajosjen me vaj që mori çdo mbret në ditën e kurorëzimit të tij. Por, me kalimin e kohës, fjala "Mesia" u bë sinonim i "mbretit ideal", ai që do të sillte lumturi dhe drejtësi në tokë.
Tani mund të merret :
"Një pinjoll do të dalë nga trungu i Jeseut,
një pip i zgjedhur do të piptojë nga rrënja e tij”.
Nga trungu i Ieseut, babait të Davidit, do të dalë një degë, nga rrënjët e tij do të dalë një degë". Ajo që ky varg i parë të tekstit të Isaias u thotë bashkëkohësve të tij është e vërtetë, do të ndodhë: për momentin keni përshtypjen se të gjitha këto premtime të bukura janë zhdukur dhe se pema familjare e Davidit nuk prodhon asgjë të mirë! Por edhe nga një pemë e thatë e ngordhur, nga një trung, e dini, Perëndia mund të ngrejë një pasardhës të papritur. Sigurohuni, herët a vonë, mesia (në kuptimin e mbretit ideal) do të vijë.
Është mire që të analizohet teksti për ta kuptuar më mirë: Brenda një kornize të formuar nga dy fjali me fjalët “trungu i Ieseut” (v. 1) dhe “rrenja e Jeseut” (v. 10), e brenda kësaj kornize dy pjesë; njëra prej tyre, e para, flet për këtë mbret-mesia mbi të cilin do të pushojë Shpirti i Zotit.



MBRETI-MESIA DO TË BËJË LUFTË KUNDËR ÇDO PADREJTËSIE.


E keni vënë re, dhuratat e Shpirtit janë 7 sepse, në Bibël, 7 është numri i plotësisë; keni vënë re edhe këmbënguljen për shprejen "frikën e Zotit":
" Në të do të pushojë shpirti i Zotit,
shpirti i urtisë e i dijes,
shpirti i këshillave dhe i forcës,
shpirti i kuptimit dhe i frikës së Zotit.
Kënaqësia e tij do të jetë në frikën e Zotit” (vv. 2-3). Në kohën e Isaisë, kur flitet për "frikën e Zotit", flitet për një qëndrim birnor, i bërë nga besimi dhe respekti. Mbreti-Mesia, kur të vijë, do të sillet ndaj Zotit si bir, domethënë do të qeverisë popullin e tij si dëshiron Zoti.
Atëherë ne kuptojmë këmbënguljen e profetit për drejtësi; do të jetë kryefjala e këtij mbreti ideal: Drejtësia është brezi i ijeve të tij, besnikëria është brezi i ijeve të tij... Nuk do të gjykojë nga pamja; ai nuk do të komentojë thashethemet. Të vegjlit do t'i gjykojë me drejtësi, me ndershmëri, do të vendosë në favor të të përulurve të vendit. E dimë se Isaia kishte qortime serioze për bashkëkohësit e tij për këtë temë.
Isaia vazhdon:
“Me thuprën e fjalëve të veta do ta godasë vendin
e me frymën e gojës së vet do ta vrasë të paudhin” (v.4).
Formula është paksa befasuese për ne, sepse, në gjuhën tonë moderne, fjala "paudhin" duket se i referohet një njeriu; në fakt mjafton ta zëvendësojmë me fjalët “ligësi” ose padrejtësi; e kemi mënjëherë në vend të shprehjes “për të bërë luftë kundër luftës”, mbreti-mesia do t’i bëjë luftë padrejtësisë.
Pjesa e dytë e këtij teksti është ajo që mund të quhet “fabula e kafshëve”: imazh i mrekullueshëm i harmonisë universale! Nuk bëhet fjalë për një kthim në Parajsën tokësore, është përkundrazi rezultati përfundimtar i projektit të Zotit, në ditën kur Shpirti do të ketë përfunduar duke na udhëhequr drejt gjithë së vërtetës, siç tha Jezusi: atë ditë kur më në fund "njohuria e Zotit do të mbushë tokën ashtu si ujërat mbulojnë fundin e detit".
Së fundi, Isaia kujton edhe një herë se plani i Zotit ka të bëjë me të gjithë njerëzimin: "Atë ditë, rrënja e Ieseut do të ngrihet si flamur për popujt dhe kombet do ta kërkojnë". Më vonë, Jezusi do të thotë:
"E unë, kur të jem lartësuar nga toka,
do t’i tërheq tek unë të gjithë njerëzit”(Gj. 12,32).