Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 16 Ord. VITI C.

MË 17- 7 – 2022.

UNGJILLI: Lk. 10, 38-42.

38 Tashti, gjatë udhëtimit, hyri në një fshat dhe një grua, me emrin Martë, e priti në shtëpi.
39 Ajo kishte një motër që quhej Mari. Kjo iu ul Zotërisë te këmbët dhe dëgjonte fjalën e tij.
40 Marta, e zënë krejtësisht me punët e shërbimit të pritjes, iu afrua e i tha: “Zotëri, a nuk po të duket rëndë që motra ime më la krejt vetëm të shërbej? Thuaji, pra, të më ndihmojë!”
41 “Martë, Martë ‑ iu përgjigj Zotëria ‑ ti po brengosesh dhe po shqetësohesh për shumë gjëra, e pra,
42 e nevojshme është vetëm një. Vërtet, Maria zgjodhi pjesën më të mirën që nuk do t’i merret”.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

MIRËPRITJA...

“Kërkoni, pra, më së pari, Mbretërinë dhe gjithçka e tij e të gjitha këto do t'ju jepen si shtesë!" (Mt 6,33); është ndoshta komenti më i mirë i mësimit të Jezusit në shtëpinë e Martës dhe Marisë.
Jezusi ishte në rrugën me dishepujt e tij, thotë Luka, dhe ne e dimë se ky udhëtim i gjatë është një mundësi për të që t'u japë shumë udhëzime dishepujve të tij; që nga fundi i kapitullit 9, Jezusi, duke filluar ngjitjen për në Jerusalem, ishte interesuar vetëm për t'u dhënë atyre pika referimi për t'i ndihmuar ata të qëndrojnë besnikë ndaj thirrjes së tyre të mrekullueshme dhe kërkuese për të ndjekur Zotin. Ndër të tjera, ai rekomandoi që të pranonin mikpritjen (Lk 9,4: "Në atë shtëpi që të hyni, aty rrini derisa të qëndroni në atë vend" ; 10,5-9: "5 Në cilëndo shtëpi të hyni, më parë thoni: ‘Paqja me këtë shtëpi!’ 6 Po qe se është aty ndokush mik i paqes, mbi të do të zbresë paqja juaj; po qe se s’është asnjë, do të kthehet te ju. 7 Rrini në atë shtëpi! Hani e pini çka t’u ketë qëlluar; sepse punëtori ka tagër në rrogën e vet. Mos kaloni prej një shtëpie në një tjetër! 8 Në çdo qytet që të hyni e t’ju pranojnë, hani çka t’ju vënë përpara. 9 Shëroni të sëmurët që janë në të e thuajini popullit: ‘U afrua Mbretëria e Hyjit!’).
Kjo është pikërisht ajo që ai bëri vetë këtu: mund të mendohet pra se ai e pranon me mirënjohje mikpritjen e Martës.
Ky tregim, specifik për Lukën, ndjek menjëherë shëmbëlltyrën e Samaritanit të Mirë: sigurisht që nuk ka asnjë kontradiktë midis të dyjave; dhe, në veçanti, le të kemi kujdes të mos kritikojmë Martën, aktiven, në raport me Marinë, soditësen. Në qendër të interesit të ungjilltarit është, me sa duket, marrëdhënia e dishepujve me Zotin. Kjo del nga konteksti (shih më lart) dhe nga përsëritja e fjalës "Zot" që ndodh tre herë: "Maria ishte ulur te këmbët e Zotit"... Marta tha: "Zot, a nuk ka rëndësi për ty kjo ?... "Zoti iu përgjigj." Përdorimi i kësaj fjale sugjeron se marrëdhënia e përshkruar nga Luka midis Jezusit dhe dy motrave, Martës dhe Marisë, nuk duhet të gjykohet sipas kritereve të zakonshme të sjelljes së mirë. Këtu, Mjeshtri dëshiron të bëjë thirrje për dallimin e asaj që është "pjesa më e mirë", domethënë qëndrimi më thelbësor që ai pret nga dishepujt e tij.
Dy gratë e mirëpresin Zotin duke i kushtuar gjithë vëmendjen e tyre: Marta, që ta pranojë mirë, Maria, që të mos humbasë asgjë nga fjalët e tij. Nuk mund të thuhet se njëra është aktive, tjetra pasive; të dy janë të zënë vetëm me të. Në pjesën e parë të tregimit, Zoti flet. Nuk na është thënë përmbajtja e fjalimit të tij: ne dimë vetëm se Maria, në qëndrimin e dishepullit që e lë veten të mësohet (krh Is 50), pi me fjalët e tij. Ndërsa Marthen e shohim “të zënë krejtësisht me punët e shërbimit të pritjes" (v.40). Edhe dialogu ndërhyn vetëm në ankesën e Martes: “Zotëri, a nuk po të duket rëndë që motra ime më la krejt vetëm të shërbej? Thuaji, pra, të më ndihmojë!” (v.40).


MOS U SHQETËSONI! KËRKONI MBRETËRINË...

Më pas Zoti shqipton një fjali që ka bërë që të rrjedhë shumë bojë: “Martë, Martë ‑ iu përgjigj Zotëria ‑ ti po brengosesh dhe po shqetësohesh për shumë gjëra" (v.41). Jezusi sigurisht nuk e qorton Martën për dëshirën e saj për ta pritur mirë; kush thotë mikpritje, sidomos atje, thotë për një drekë të mirë, që duhet të përgatitet; “Sillni viçin e majmë" është shprehje biblike e përdorur edhe nga Luka! (15, 23).
Dhe sa prej nesh i gjejmë veten shpesh në rolin e Martes, duke pyetur veten se ku qëndron faji? Sigurisht që do të dukej më e lehtë të përvetësosh qëndrimin e Marisë dhe ta lejosh veten të shërbehet, duke bërë shoqëri me të ftuarin në dhomën e ndenjjes! Kuzhinieri shpesh është i frustruar për të humbur bisedat!
Është një mësim që Jezusi do ta marrë më gjatë, pak më vonë (dhe që është mirë që ne ta rilexojmë këtu, liturgjia nuk na ofron leximin e tij):
“Prandaj po ju them: Mos u shqetësoni për jetën tuaj: çka do të hani, as për trupin tuaj: me çka do ta veshni, sepse jeta është më e vlefshme se ushqimi e trupi se petku. Vëreni korbat! As nuk mbjellin as nuk korrin, nuk kanë as qilar as grunar e Hyji i ushqen. Sa më të vlefshëm jeni ju se shpendët! E cili prej jush, sado që të kujdeset me shqetësim, mund ta zgjasë shtatin e vet edhe për një kut? Pra, nëse nuk mundeni as më të voglën gjë, përse atëherë shqetësoheni për të tjerat? Vëreni si rriten zambakët! As nuk tjerrin as nuk bëjnë vekë. E unë po ju them: as Salomoni në tërë madhërinë e vet, nuk ishte i veshur si një ndër ta. Nëse, pra, Hyji e vesh në këtë mënyrë barin që sot është e nesër hidhet në furrë, sa më shumë do të bëjë për ju, o fepakë? Prandaj mos kërkoni çka do të hani e do të pini ‑ mos u shqetësoni! Të gjitha këto i kërkojnë paganët e kësaj bote; ndërsa për ju e di mirë Ati juaj se keni nevojë për to. Por, kërkoni Mbretërinë e tij e të gjitha këto do t’ju jepen si shtesë. Mos druaj, o grigjë e vogël, sepse Atit tuaj i pëlqeu t’jua japë Mbretërinë!
Shitni pasurinë tuaj e jepni lëmoshë! Bëni për vete strajca që nuk vjetrohen, thesar në qiell që nuk mbaron kurrë, ku vjedhësi nuk afrohet e tenja nuk bren.Vërtet, ku është visari juaj, aty do të jetë edhe zemra juaj” (Lk 12, 22-34)
“Mos druaj, o grigjë e vogël,” (Lk, 12,32) është padyshim fjala kyçe; diku tjetër, ai do t'i paralajmërojë dishepujt e tij kundër shqetësimeve të jetës, të cilat rrezikojnë t'i rëndojnë zemrat: " “Kini kujdes veten që zemrat tuaja të mos kalamenden prej grykësisë, prej shfrenisë e prej kujdeseve të jetës që ajo Ditë të mos ju vijë papritmas" (Lk, 21,34). Këto rrezikojnë gjithashtu të na pengojnë të dëgjojmë Fjalën; ky është mesazhi i shëmbëlltyrës së mbjellësit: “ Ato ‘në ferra’, janë ata që e dëgjuan, por ende në udhë, ua zënë frymën kujdeset tokësore, pasuritë dhe kënaqësitë e jetës e nuk japin fryte të pjekura" (Lk 8,14). Nëse Marta nuk është e kujdesshme, mund të bëhet rasti i saj, ndoshta?
Pa harruar se në fund të fundit, është gjithmonë Zoti ai që na përmbush dhe jo e kundërta! A nuk mund të përkthenim: "Marte, Marte, ti shqetësohesh dhe merresh duke bërë gjëra për mua... Gjëja më e mirë është të më mirëpresësh, unë jam Ai që do të bëjë gjëra të mira për ty".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 17 Ord VITI C

MË 24-7-2022.

LËXIMI I PARË: Zn. 18, 20-32.

20 Këndej edhe Zoti shtoi: “Ankimi kundër Sodomës e Gomorrës është i madh dhe mëkati i tyre është tepër i rëndë.
21 Unë duhet të zbres e të shoh a po veprojnë njëmend ashtu si po arrin ankimi deri tek unë. Do ta di a po a jo”!
22 Njerëzit u nisën prej andej drejt Sodomës, ndërsa Abrahami po qëndronte ende para Zotit.
23 Iu afrua dhe tha. “Vërtet se bashkë me fajtorin do ta shfarosësh edhe të drejtin?
24 Nëse në qytet do të jenë rastësisht pesëdhjetë të drejtë, vërtet do ta shfarosësh atë vend dhe nuk do ta falësh për shkak të atyre pesëdhjetë të drejtëve që do të jenë në të? 25 Larg qoftë prej teje që ta shfarosësh të drejtin bashkë me të mbrapshtin? A do të barazosh të drejtin me fajtorin? Larg teje! A thua se Gjykatësi i mbarë botës nuk do ta shtjerë në veprim drejtësinë”,
26 Zoti u përgjigj: “Nëse do t’i gjej në Sodomë pesëdhjetë të drejtë, brenda në qytet, për shkak të tyre do ta fal tërë qytetin”.
27 Abrahami e mori përsëri fjalën: “Ja, unë po marr guxim të flas me Zotin tim, unë që jam hi e pluhur:
28 po e zëmë se ndër ata pesëdhjetë të drejtë, do të jenë pesë më pak. A thua për shkak të atyre të pesëve do ta shfarosësh tërë qytetin”? Ai tha: “Nuk do ta shfaros nëse i gjej dyzet e pesë të drejtë”. 29 Abrahami s’u durua e i tha: “Po qe se atje do të jenë vetëm dyzet”? ‑ Hyji u përgjigj: “Nuk do ta ndëshkoj për shkak të atyre dyzet të drejtëve”.

30 Përsëri tha: “Nuk më hidhërohet Zoti im nëse flas: e po qe se, atje janë vetëm tridhjetë”. Ai tha: “Nuk do ta shfaros as nëse i gjej tridhjetë”.
31 “Ja, prapë, po marr guxim ‑ tha ‑ të flas me Zotin tim: po nëse, ndoshta, atje do të jenë vetëm njëzet”! Hyji i tha: “Nuk do ta shfaros për shkak të atyre të njëzetëve”. 32 “Po të lutem ‑ vazhdoi ‑ Imzoti nuk do të më hidhërohet, nëse flas vetëm edhe një herë: po qe se atje janë, ndoshta, vetëm dhjetë”! ‑ Zoti tha: “Unë nuk do ta shfaros për shkak të atyre të dhjetëve”.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

DREJTËSIA ËSHTË SINONIM I SHPËTIMIT

Ky tekst shënon një hap të madh përpara në idenë që njerëzit kanë për marrëdhënien e tyre me Zotin: është hera e parë që guxohet të imagjinohet se një njeri mund të ndërhyjë në projektet e Zotit. Fatkeqësisht, leximi liturgjik nuk na bën të dëgjojmë vargjet e mëparshme, ku shihet vetë Zoti duke folur vetëm për vetëm, duke thënë: "Tani që kam bërë një besëlidhje me Abrahamin, ai është miku im, dhe unë nuk do t'ia fsheh më atij planet e mia". Një mënyrë për të na thënë se Perëndia e merr shumë seriozisht këtë besëlidhje!
Dhe pastaj mund të lexohet ky fragment: “Njerëzit u çuan prej aty dhe e drejtuan shikimin kah Sodoma. Edhe Abrahami u nis me ta për t’i përcjellë. E Zoti tha: “A thua duhet të fsheh nga Abrahami çka do të bëj? Abrahami duhet të bëhet një popull i madh dhe i fuqishëm në të cilin do të jenë të bekuar të gjithë popujt e tokës” (18,16-18). Dhe pikërisht aty fillon ajo që mund të quhet "pazari më i bukur i historisë". Abrahami, i armatosur me gjithë guximin e tij, duke ndërmjetësuar me vizitorët e tij në përpjekje për të shpëtuar Sodomën dhe Gomorrën nga një ndëshkim i merituar, tha: “Vërtet se bashkë me fajtorin, do ta shfarosësh edhe të drejtin? A mendon ti që kjo gjë është e drejtë? Nëse në qytet do të jenë rastësisht pesëdhjetë të drejtë, vërtet do ta shfarosësh atë vend dhe nuk do ta falësh për shkak të atyre pesëdhjetë të drejtëve që do të jenë në të? Larg qoftë prej teje që ta shfarosësh të drejtin bashkë me të mbrapshtin? A do të barazosh të drejtin me fajtorin? Larg teje! A thua se Gjykatësi i mbarë botës nuk do ta shtjerë në veprim drejtësinë?” (18,23-25). Dhe Zoti tha se, nëse do të kishte gjetur vetëm pesëdhjetë njerëz të drejtë në këtë qytet, nuk do ta kishte shkatërruar krejt? Dhe çfarë do të kishte bërë nëse do të kishte gjetur vetëm dyzet e pesë, vetëm dyzet, vetëm tridhjetë, vetëm njëzet, vetëm dhjetë?...".
Çfarë guximi! E megjithatë, me sa duket, Zoti pranon që njeriu të paraqitet si bashkëbisedues: Zoti nuk duket për asnjë çast i padurueshëm; përkundrazi, ai çdo herë përgjigjet se çfarë priste Abrahami prej tij. Ndoshta ai madje e vlerëson që Abrahami ka një ide kaq të lartë për drejtësinë e tij; kalimthi, për më tepër, mund të vërejmë se ky tekst është shkruar në një kohë kur njerëzit kishin një ndjenjë përgjegjësie individuale, afërshisht 600 vjet p.e.s.: por shumë vjet më parë, kur shvillohej ngjarja, njerëzit nuk kishin këtë ndjenjë përgjegjësie individuale dhe megjithëkëtë Abrahami do të ishte skandalizuar nëse të drejtët do të ndëshkoheshin në të njëjtën kohë me mëkatarët dhe për shkak të 'ta'; Jemi larg kohës kur një familje e tërë shtypej për fajin e njërit. Megjithatë, zbulimi i madh i përgjegjësisë individuale daton nga profeti Ezekiel dhe mërgimi në Babiloni, pra në shekullin e gjashtë. Mund të nxjerrim një hipotezë në lidhje me përbërjen e kapitullit që po lexojmë këtu: sa i përket leximit të së dielës së kaluar, sigurisht që jemi në prani të një teksti të shkruar mjaft vonë, bazuar në histori shumë më të vjetra ndoshta, por formatimi me gojë ose me shkrim ishte jo përfundimtare.
Zoti e do edhe më shumë me siguri që njeriu të paraqitet si ndërmjetës për vëllezërit e tij; ne e kemi parë tashmë një të diel tjetër në lidhje me Moisiun (Dal. 32): pas pabesisë së popullit në këmbët e Sinait, ata bënë një "viç të artë" për ta adhuruar atë, menjëherë pasi u betuan që nuk do të kishin ndjekur kurrë idhujt. Në këtë rast Moisiu kishte ndërhyrë me lutjen e vet që Zoti t’i falte; dhe, sigurisht, Zoti priste vetëm këtë. Moisiu ndërhyri për njerëzit për të cilët ishte përgjegjës; Abrahami, nga ana tjetër, ndërmjetëson për paganët, gjë që ka kuptim, në fund të fundit, pasi ai është bartësi i një bekimi në dobi të "të gjitha familjeve të tokës". Mësim i bukur për lutjen, përsëri; dhe është interesante që na ofrohet në ditën kur Ungjilli i Lukës na tregon për mësimin e Jezusit mbi lutjen, duke filluar me Ati ynë, një lutje të të gjithëve për të gjithë, në vëçanti një lutje në "shumës": meqenëse ne nuk themi "Ati im". , por “Ati ynë”… Jemi të ftuar dukshëm që ta zgjerojmë lutjen tonë në dimensionin e gjithë njerëzimit.
"Ndoshta do të gjenden vetëm dhjetë?" (Kjo ishte përpjekja e fundit e Abrahamit.) "Dhe Zoti u përgjigj: "Për dhjetë nuk do ta shkatërroj qytetin e Sodomës". Ky tekst është një hap i madh përpara, një fazë e rëndësishme në zbulimin e Zotit, por është vetëm një fazë, sepse ende ndodhet në një logjikë të kontabilitetit: mbi temën sa njerëz të drejtë duhet të gjendhen për të fituar faljen e mëkatarëve? Do të mbetet të hedhim hapin e fundit teologjik: të zbulojmë se me Zotin nuk bëhet kurrë fjalë për ndonjë pagesë! Drejtësia e tij nuk ka të bëjë fare me një peshore, dy tiganët e së cilës duhet të jenë të balancuara rigorozisht! Pikërisht këtë do të përpiqet të na bëjë të kuptojmë Shën Pali në pjesën nga letra drejtuar Kolosianëve që po lexojmë këtë të diel.


EVOLUCIONI I NOCIONIT TË DREJTËSISË SË ZOTIT

Në fund është e dobishme një kujtesë e shkurtër e evolucionit të nocionit të drejtësisë së Zotit: në fillim të historisë biblike, konsiderohej normale dhe e drejtë që i gjithë grupi të paguante për fajin e njërit: kjo është për shembull, historia e Akanit në kohën e Jozuheut. (Js 7, 16-25).
Në një hap të dytë, ndodh se secili paguan për veten e tij; por edhe këtu, në një fazë të re të mendimit, është gjithmonë një çështje pagese në një mënyrë të caktuar, dhjetë të drejtë do të paguajnë faljen për një qyteti të tërë; dhe Jeremia do të guxojë të imagjinojë se një njeri do të paguajë për të gjithë popullin: “Enduni udhëve të Rusalemit, vëreni mirë edhe shikoni, kërkoni në sheshet e tij, a mund ta gjeni një njeri të vetëm, një njeri që e zbaton të drejtën, që kërkon të jetë besnik, vetë qytetin do ta fal (Jr 5, 1);
Ezekieli mban të njëjtin lloj arsyetimi: "E kërkova ndër ta një njeri, i cili do ta ndërtonte një pritë ndërmjet meje e tij e të dilte përpara meje në grykë për të mirën e vendit që unë të mos e shpartalloja, por nuk e gjeta (Ez. 22,30).
Është me librin e Jobit, ndër të tjera, që do të hidhet hapi i fundit, kur më në fund do të kuptohet se drejtësia e Zotit është sinonim i shpëtimit.
- Megjithatë, vetë Jeremia kishte parashikuar një falje të pakushtëzuar në emër të madhështisë së Perëndisë. Për këtë temë është e nevojshme të rilexohet kjo lutje e admirueshme: “Nëse mëkatet tona dëshmojnë kundër nesh, vepro, o Zot, për nder të emrit tënd! (Jr 14, 7-9:
Kundër nesh nëse flasin të këqijat tona, mëshirë, o Zot, pash Emrin tënd. Po, të mëdha janë kryengritjet tona, kundër teje ne mëkatuam!
8 Ti, o Shpresa e Izraelit, Shpëtimtari i tij në kohë të vështirë, pse qëndron si i huaj në këtë vend, si shtegtari sa për të bujtur?
9 Pse sillesh porsi i hutuari, si trimi që s’mund të ndihmojë? E pra, mes nesh ti je, o Zot, emri yt u thirr mbi ne, deh, ti dore mos na lësho!".

Para Zotit, (ashtu si Jeremia, kuptoi edhe Abrahami), mëkatarët nuk kanë asgjë për të bërë...vetëm Zoti munt t’i fal mëkatarët, dhe drejtësia e tij është sinonim e shpëtimit!
- Vëreni kalimthi optimizmin e Abrahamit: dhe për këtë ai meriton të quhet “baba”! Ai këmbëngul të besojë se nuk është humbur gjithçka, se nuk mund të humben të gjithë. Në atë qytet të tmerrshëm të Sodomës, sigurisht që ka të paktën dhjetë njerëz të mirë që janë shkaku i shpëtimit të të tjerëve! Mëshira dhe mirësia e Zoti janë gjithmonë më të mëdha!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 17 Ord. VITI C.

MË 24-7-2022


PSALMI: 138, 1-2a, 2bc-3, 6-7ab, 7c-8.

Me gjithë shpirt të falënderoj, o Zot,
sepse i dëgjove fjalët e gojës sime.
Të këndoj në praninë e engjëjve,
2 adhuroj në drejtim të Tempullit tënd të shenjtë.
E lavdëroj Emrin tënd për dashurinë e besnikërinë tënde,
3 Sa herë të thirra në ndihmë, ti më vështrove,
shpirtit tim ia kërthndeze fuqitë.
6 sepse i Lartë është Zoti e i shikon të përvuajturit
e prej së largu i dallon krenarët.
7 Kur të më duhet të eci në mes të vështirësive,
ti ma ruaj jetën,
shtrije dorën kundër zemërimit të armiqve të mi
e më shpëto me të djathtën tënde.
8 Çka kam filluar, Zoti do ta kryejë për mua.
E amshueshme është, o Zot, mirësia jote:
mos e përbuz veprën e duarve të tua!



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


EVOKIMI I DALJES NGA EGJIPTI,

Psalmi 138 është një këngë falënderimi për Besëlidhjen që Zoti i propozon njerëzimit: Besëlidhjen që ai lidhi me popullin e tij Izraelin, para së gjithash, por edhe Besëlidhjen në të cilën të gjitha kombet janë ftuar të hyjin një dite. Dhe është pikërisht thirrja e Izraelit t'i sjellë ata si pjesëmarrësit e kësaj besëlidhjeje.
Këtu flitet për falënderimin: shprehja përsëritet tre herë:
"Me gjithë shpirt të falënderoj, o Zot," (v. 1),
"E lavdëroj-falënderoj Emrin tend
për dashurinë e besnikërinë tënde" (v. 2)
dhe, në një varg që nuk e dëgjojmë këtë të diel:
"Do të të lavdërojnë-falënderojnë, o Zot, të gjithë mbretërit e tokës" (v.4).
Kemi parë shpesh që autorëve biblikë u pëlqen kjo lloj përsëritjeje, këtë lloj litanie. Por ka një përparim: në radhë të parë është Izraeli ai që flet në emër të tij: “Me gjithë zemër, o Zot, të falënderoj”, më pas ai saktëson motivin: “E falënderoj emrin tënd për dashurinë e besnikërinë tënde ”, më në fund është i gjithë njerëzimi që hyn në Aleancë dhe që falënderon: “Të falënderojnë të gjithë mbretërit e tokës”.
Meqenëse bëhet fjalë për Besëlidhjen, është normale të dëgjomë këtu aludime për përvojën e Sinait; Së pari dëgjojmë jehonën e zbulimit të madh te shkurrja që digjej. Ju kujtoj fillimisht atë që thotë libri i Eksodit: “ Izraelitët ende dënesnin në skllavëri. Klithnin të mjerët prej vuajtjeve të robërisë, dhe klithjet e tyre për ndihmë arritën te Hyji. Hyji i dëgjoi klithjet e tyre" (Da 2:23-24).
Dhe, nga mesi i shkurres që digjej, Zoti i tha Moisiut: “E pashë mjerimin e popullit tim në Egjipt dhe e dëgjova klithjen e tij për ndihmë për shkak të pashpirtësisë së mbikëqyrësve të tyre. Dhe, duke e ditur vuajtjen e tij, zbrita për ta çliruar nga duart e egjiptianëve, ta nxjerr nga ajo tokë dhe ta çoj në një vend të mirë e të gjerë, në dheun ku rrjedh qumësht dhe mjaltë...Kështu, pra, klithma e bijve të Izraelit arriti deri tek unë, po edhe unë vetë e pashë shtypjen e tyre që po e pësojnë prej egjiptianëve” (Dal. 3,7-9).
Duke bërë jehonë psalmi thotë: "...i dëgjove fjalët e gojës sime...iu përgjigj thirrjes sime"..."Sa herë të thirra në ndihmë, ti më vështrove, shpirtit tim ia kërthndeze fuqitë" (v. 1. 3).
Ka një tjetër kujtesë e zbulesës së Zotit në Sinai, shprehja "Dashuria jote dhe e vërteta jote": këto janë vetë fjalët e përkufizimit që Zoti i dha Moisiut (Dal. 34,6). Pastaj, fraza "Dora jote e djathtë më bën fitimtar" është, për një vesh hebre, një aludim për eksodin nga Egjipti. "E djathta" është dora e djathtë, natyrisht, dhe që nga kënga e Moisiut pas kalimit të mrekullueshëm të Detit të Kuq (Eks 15), jemi mësuar të flasim për fitoren që Zoti ka fituar me dorë të fortë dhe krahu i shtrirë: "Dora jote e djathtë, Zot,
është e mrekullueshme në forcën e saj...
Ti shtrije dorën e djathtë"
“Ti shtrive dorën, toka i perpiu!
Hiri yt e përcolli këtë popull
që Ti e shpërbleve;
i prin me fuqinë tënde
në banesën tënde të shenjtë" (Dal 15,6.13).
Sa i përket shprehjes : "E amshueshme është, o Zot, mirësia jote",
është gjithashtu një mënyrë për të evokuar të gjithë veprën e Zotit dhe në veçanti eksodin nga Egjipti. E kemi lexuar shpesh psalmin 136, refreni i të cilit është pikërisht "sepse e amshueshme është dashuria e tij!".


MADHËRIA E ZOTIT I LARTËSON TË PËRVUAJTURIT.


Duke rilexuar kantikullin e famshëm të këngës së Moisiut (Dal. 15) për të cilin po flisja pak më parë, kuptojmë se edhe ai foli për "madhështinë" e Zotit:
"Madhëria jote i shpartallon kundërshtarët; i lëshon fre hidhërimit dhe i përpin si bykun! (Dal, 15, 7) "Kush është si Ti ndër zota, o Zot!? Kush është si Ti, i madhërueshëm në shenjtëri, i tmerrshëm dhe i lavdishëm, që bën mrekulli!?v (Dal, 15, 11) "Zoti do të sundojë për gjithmonë e mot të jetës”! (Dal 15,18).
Mund të vëmë re edhe një lidhje tjetër midis këtij psalmi dhe këngës së Moisiut, ajo është lidhja midis gjithë eposit të eksodit nga Egjipti, të Besëlidhjes së përfunduar në Sinai dhe të tempullit të Jeruzalemit. Moisiu këndoi: “Le t’i këndojmë Zotit, sepse mrekullisht ngadhënjeu: kalë e kalorës plandosi në fund t’detit! Zoti është forca dhe fuqia ime, Ai, veç Ai, më shpëtoi! Ai është Hyji im, Atë lavdëroj! Është Hyji i atit tim: Atë e lartësoj!" (Dal. 15,1-2)
"Hiri yt e përcolli këtë popull që Ti e shpërbleve; i prin me fuqinë tënde në banesën tënde të shenjtë (Dal15,13).
Psalmi 138 bën jehonë: “Të këndoj në praninë e engjëjve... adhuroj në drejtim të Tempullit tënd të shenjtë" (v. 1.2).
Tempulli, pikërisht, është vendi ku kujtoheshin veprat të mrrekullueshme të Hyjit në favor të popullit të tij. Sigurisht, dhe për fat të mirë për ata që nuk kanë fatin të jetojnë në Jerusalem, mund të përkujtoheshin veprat e Perëndisë kudo. Ne e dimë se prania e Perëndisë nuk kufizohet në një tempull guri, por ky tempull, ose ajo që ka mbetur prej tij, është një kujtesë e përhershme e kësaj pranie. Dhe edhe sot, kudo që të jetë në botë, çdo hebre lutet i kthyer drejt Jeruzalemit, drejt malit të tempullit të shenjtë: sepse është vendi i zgjedhur nga Zoti në kohën e mbretit David për t'i dhënë popullit të tij një shenjë të pranisë së tij.
Së fundi, duhet të vihet në re se madhështia e Zotit nuk e dërrmon njeriun; në çdo rast jo ai që di të njohë përulësinë e tij: “Sepse i Lartë është Zoti e i shikon të përvuajturit e prej së largu i dallon krenarët" (v. 6). Zoti sheh më të përulurin; nga larg, ai i njeh krenarët. Këtu është përsëri një temë e madhe biblike: madhështia e tij manifestohet pikërisht në mirësinë e tij për vogëlsinë e njeriut.
“Ti, ngase je zotëruesi i gjithë pushtetit, gjykon më butësi e na sundon me ndjesë të madhe: pushtetin e ke në dorë e mund ta përdoresh kur të duash" (Ur 12, 18).
Dhe Psalmi 113, 7.9: “Nga pluhuri e ngre skamnorin, nga llomi e lartëson të vobektin... Ai bën të banojë beronja në shtëpi të vet nënë fëmijësh të gëzueshme".(Ps 113/112, 7.9).
Natyrisht, njeriu menjëherë mendon për Magnificat:
“I rrëzoi princat prej froneve të tyre
e i lartësoi të përvuajturit" (Lk 1, 52).
Besimtari e di këtë dhe mrekullohet: Zoti i madh nuk na dërrmon... Përkundrazi, Ai na lartëson.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 17 Ord. VITI C.

MË 24- 7 – 2022.


UNGJILLI: Lk. 11,1-13

1 Një ditë Jezusi po lutej diku në një vend. Kur e kreu lutjen, i tha njëri prej nxënësve: “Zotëri, na mëso edhe ne të lutemi, siç i mësoi edhe Gjoni nxënësit e vet.”
2 “Kur të luteni ‑ u tha Jezusi ‑ thoni: O Atë! U shenjtëroftë Emri yt! Ardhtë Mbretëria jote!
3 Na jep çdo ditë bukën tonë të përditshme!
4 Na i fal mëkatet tona, sepse edhe ne i falim fajtorët tanë. E mos lejo të biem në tundim!”
5 Dhe u tha: “Nëse ndonjëri prej jush ka një mik dhe i shkon në mesnatë e i thotë: ‘Mik, m’i jep hua tri bukë 6 se më erdhi prej udhe miku im e nuk kam çka t’i jap për darkë, ’ 7 e ai prej brenda i përgjigjet: ‘Mos më trazo! Dera është tashmë e mbyllur e fëmijët e mi e unë ramë në shtrat! Nuk mund të çohem t’i jap!’ ‑
8 Unë po ju them edhe nëse s’çohet t’ia japë pse e ka mik, do të çohet me siguri për t’i dhënë aq sa kërkon për shkak të trazimit. 9 Edhe unë po ju them: lypni e do t’ju jepet, kërkoni e do të gjeni, trokitni e do t’ju çelet. 10 Sepse, kushdo lyp, merr; kush kërkon, gjen; atij që troket, i hapet dera.
11 Dhe, cili prej jush që është babë, po i lypi djali peshk, në vend të peshkut do t’i japë gjarpër? 12 Ose, nëse i lyp vezë, do t’i japë akrep? 13 Nëse, pra, ju, edhe pse të këqij, dini fëmijëve tuaj t’u jepni dhurata të mira, sa më tepër Ati qiellor do t’u japë Shpirtin Shenjt atyre që ia kërkojnë!”.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJE.


NA MËSO TË LUTEMI.

Meqënëse ajo që do të them, mund të ju befasojë, duhet të dihet se Jezusi nuk i shpiku fjalët e "Atit tonë": ato vijnë drejtpërdrejt nga liturgjia judaike, dhe më thellë, nga Shkrimet e Shenjta. Kjo kuptohet edhe vertëm nga fjalori i përdorur nga Jezusi që është shumë biblik: “Ati, Emri, Shenjti, Mbretëria, buka, mëkatet, tundimet...”
Le të fillojmë me dy kërkesat e para: në një mënyrë shumë pedagogjike, ato fjalë na drejtojnë menjëherë te Zoti dhe na mësojnë të themi "Ati ynë", Emri yt", "Mbretëria jote". Ato na edukojnë duke na mësuar çfarë duhet të dëshirojmë dhe na shtyjnë të angazhohemi për të punuar për rritjen e Mbretërisë së tij. Sepse "Ati ynë" është me të vërtetë një shkollë lutjeje, ose, nëse preferohet, një metodë për të mësuar si të lutemi: të mos harrojmë kërkesën e dishepullit: "Zot, na mëso të lutemi".
Duke pasur parasysh të gjitha këto gjëra, ne mund ta krahasojmë këtë mësim me disa metoda të mësimit të gjuhëve të huaja: ato na ftojnë në një përpjekje të vogël ditore, një përsëritje të vogël çdo ditë dhe, pak nga pak, ne jemi të mbarsur, dhe përfundojmë duke ditur të flasim gjuhën mirë: nëse ndjekim metodën e Jezusit, duke lutur shpesh "Atit tonë", do të përfundojmë duke ditur të flasim gjuhën e Perëndisë, Fjala e parë e së cilës, me sa duket, është "Abba".


ATI YNË.

Thirrja “Ati ynë” na vendos menjëherë në një marrëdhënie birësore me të.
Ishte tashmë një shprehje tradicionale në Besëlidhjen e Vjetër; për shembull te Isaia:
“Sepse ti je Ati ynë!...
por ti, o Zot, je Ati ynë,
Shpëtimtari ynë:
i amshueshëm është Emri yt. (Is. 63,16).

Dy kërkesat e para kanë të bëjnë me Emrin dhe Mbretërinë.
“U shenjtëroftë emri yt”: në Bibël, Emri përfaqëson Personin; të thuash se Perëndia është i Shenjtë do të thotë të thuash se Ai është “Përtej gjithçkaje”. Prandaj nuk mund t'i shtojmë asgjë misterit të Personit të tij; prandaj kjo kërkesë: “U shenjtëroftë emri yt” do të thotë: “Njihu si Zot”.
“Ardhtë Mbretëria Jote”: e përsëritur çdo ditë, kjo kërkesë do të na bëjë gradualisht punëtorë në Mbretërinë; sepse vullneti i Zotit, siç e dimë mirë, "projektimi i tij dashamirës" siç thotë Pali, është që njerëzimi, i mbledhur në dashurinë e tij, të jetë mbreti e krijimit:
“Shtohuni e shumohuni e mbusheni tokën
dhe sundojeni atë!
Bëhuni zotëruesit e peshqve të detit,
të shpendëve të qiellit
dhe të çdo gjallese që lëviz përmbi tokë!" (Zan 1,28).
Dhe besimtarët presin me padurim ditën kur Zoti më në fund do të njihet me të vërtetë si mbret i mbarë tokëst: “Atëherë Zoti do të jetë Mbreti i mbarë tokës:
atë ditë do të jetë një Zot i vetëm
e një i vetëm do të jetë Emri i tij”
njoftoi profeti Zakaria 14,9.
Prandaj, lutja jonë, metoda jonë e vogël për të mësuar gjuhën e Perëndisë do të na bëjë njerëz që dëshirojnë mbi të gjitha që emri i Perëndisë, që vetë Zoti të njihet, të adhurohet, të dashurohet, që të gjithë ta njohin atë si baba; ne do të bëhemi të pasionuar pas ungjillëzimit, të pasionuar pas Mbretërimit të Perëndisë.

Tre kërkesat e tjera kanë të bëjnë me jetën tonë të përditshme:
“Na jep”,
“Na fal”,
“Mos të biem në tundim”;
ne e dimë se Zoti vazhdon t'i bëjë të gjitha këto, por ne e vendosim veten në një pozicion të përshtashme për t'i mirëpritur këto dhurata.
“Na jep çdo ditë bukën tonë të përditshme”: mana që binte çdo mëngjes në shkretëtirë edukonte njerëzit me besimin e përditshëm; kjo kërkesë na fton të mos shqetësohemi për të nesërmen dhe të marrim ushqimin tonë çdo ditë si dhuratë nga Zoti. Shumësi "buka jonë" na mëson gjithashtu të ndajmë shqetësimin e Atit për të ushqyer të gjithë fëmijët e tij. - Është mirë të përkujtojmë, në momentin në të cilin flasim për bukën, duke komentuar vargun e tretë të ungjillit të sotëm, që të njëjtin cilësues për bukën e gjejmë në një lutje nga libri i Fjalëve të Urta:
“Mos më jep as skam as pasje,
më jep vetëm sa më kërkohet për jetesë. (Fu. 30, 8).
“Na i fal mëkatet tona,
sepse edhe ne i falim fajtorët tanë".
Falja e Zotit nuk kushtëzohet nga sjellja jonë, falja vëllazërore nuk e blen faljen e Zotit; por është për ne e vetmja mënyrë për të hyrë në faljen e Perëndisë tashmë të fituar paraprakisht: ai, zemra e të cilit është e mbyllur, nuk mund të pranojë dhuratat e Perëndisë.
“E mos lejo të biem në tundim!” : përballemi me një problem përkthimi, sepse, edhe një herë, gramatika e hebraishtes ndryshon nga e jona: forma foljore e përdorur në lutjen hebraike do të thotë “të mos hyjmë në tundim’. . Është një çështje e të gjitha tundimeve, sigurisht, por mbi të gjitha për atë më serioz, ajo që na ndjek në kohë të vështira: tundimi për të dyshuar në dashurinë e Perëndisë për ne.

Të gjithë janë kërkesa shumë të dobishme! E gjithë jeta jonë, e gjithë jeta e botës ka të bëjë me këto kërkesa: me sa duket, të flasësh gjuhën e Zotit do të thotë të dish të pyesësh. Ndonjëherë i bëjmë vetes pyetjen: a është shumë elegante të kalojmë jetën duke lypur? Përgjigja është aty: lutja e kërkesës është më se e lejuar, rekomandohet; nëse mendoni për këtë, ka një mësim të mirë për përulësinë dhe besimin. Mësimi i vogël për lutjen vazhdon; duhet thënë se këto nuk janë vetëm ndonjë kërkesë: bukë, falje, rezistencë ndaj tundimeve; do të mësojmë të dëshirojmë që të gjithë të kenë bukë: bukë materiale dhe gjithashtu të gjitha bukët e tjera që i duhen njerëzimit; dhe pastaj së shpejti, ëndrra jonë e vetme do të jetë të falim dhe të falemi; dhe së fundi, në tundime (në mënyrë të pashmangshme do të kemi tundime), ne do të mësojmë të qëndrojmë në rrugën e duhur: i kërkojmë Hyjit, Atit tone të dashur, që të mbetet zotërues i varkës. Duhet të theksohet gjithashtu se ne do të dalim nga individualizmi ynë i vogël: të gjitha këto kërkesa janë të shprehura në shumës, secili prej nesh i formulon ato në emër të gjithë njerëzimit.
Në thelb, ekziston një lidhje e ngushtë midis kërkesave të para të Atit tonë dhe atyre që vijojnë; i kërkojmë Zotit ndihmat e nevojshme për misionin tonë si njerëz të pagëzuar në botë: “Na jep gjithë bukën dhe dashurinë që na nevojten dhe na mbro që të kemi forcën të shpallim Mbretërinë tënde».
Pa harruar se mësimi i Jezusit përfshinte një kapitull të dytë: shëmbëlltyra e mikut të rëndë na fton që të mos ndalojmë kurrë së luturi; kur lutemi, i drejtohemi Perëndisë, i afrohemi Atij më shumë dhe zemrat tona i hapen Shpirtit të tij. Është e sigurtë se “Ati qiellor u jep gjithmonë Shpirtin Shenjt atyre që e kërkojnë”. Problemet tona nuk zgjidhen nga një goditje e shkopip magjik, por, kur provojmë vështirësi në jetë tone, tani e tutje nuk i jetojmë më vetëm, i jetojmë me të. Dhe me të jemi të fortë për të mos bjerë në tundim.



1 - Këtu janë lutjet hebraike që janë në origjinën e lutjes së krishterë të "Atit Tonë":
"Ati ynë që je në qiell" (Mishnah Yoma, thirrje e zakonshme);
“I shenjtëruar qoftë emri yt më i larti në botë që e ke krijuar sipas vullnetit tënd. (Kaddish, Qedushah dhe Shemoné Esré të lutjes të përditshëm; krh gjithashtu Ez 38, 23: ”Do të madhërohem, do të shenjtërohem e do të bëhem i njohur ndër sy të popujve të panumërt );
“Ardhtë së shpejti mbretëria jote dhe zotëria jote dhe të njihen nga mbarë bota, që emri yt të lëvdohet përjetësisht”(Kadish);
“U bëftë vullneti yt në qiell dhe në tokë, qetësoji ata që kanë frikë nga ti, dhe përndryshe bëj si të duash” (Tosephta Berakhoth 3, 7. Talmud Berakhoth 29b; krh gjithashtu 1 Sam 3, 18: “Samueli ia tregoi të gjitha fjalët dhe nuk i fshehu asnjë fjalë. E Heliu u përgjigj:”Ai është Zot. Le të bëjë gjithçka është e mirë para syve të tij” dhe 1 Mk 3, 60: “Do të ndodhë ashtu si ka vendosur qielli”);
“Na bëj të shijojmë bukën që na jep çdo ditë. (Mekhilta në Ex 16, 4, Beza 16a);
“Na fali neve, Ati Ynë, mëkatet tona, ashtu siç ua falim të gjithë atyre që na kanë bërë të vuajm. (Shemoné Esré; Mishnah Yoma në fund. Tosephtah Taanith 1, 8; Talmud Taanith 16a);
“Mos na çoni në tundim” (Siddur: lutja e përditshme; Berakhoth 16b, 17a, 60b; Sanhedrin 107a);



2 - Shumë grupe të krishtera kanë adoptuar zakonin, shumë para Koncilit të Dytë të Vatikanit, të recitojnë në fund të "Ati ynë" frazën "Sepse jotja është mbretëria, fuqia dhe lavdia". Kjo finale (që quhet "doksologji" - fjalë lavdërimi) është e pranishme në dorëshkrime të caktuara të Ungjillit të Mateut; ndoshta riprodhon një formulë të praktikuar në liturgjinë e disa bashkësive të krishtera nga shekulli i parë. Ajo shkon edhe më tej, pasi libri i parë i Kronikave e vendos atë LUTJE në buzët e Davidit në fill të vdekje së tij:
“I bekuar je, o Zot, Hyji i Izraelit, atit tonë,
prej amshimit e në amshim!
Ty, o Zot, të përket madhëria e pushtetit,
lavdia, shkëlqimi dhe lartëmadhëria!
Sepse gjithçka në qiell e në tokë, janë të tuat!
Ty, o Zot, të përket mbretëria,
ti lartësohesh si kokën përmbi çdo gjë!
Prej teje vjen pasuria dhe lavdia,
ti zotëron me gjithçka!
Në dorën tënde fuqia dhe pushteti.
Ti mund të bësh gjithçka të madhërishme e të qëndrueshme!
Prandaj, o Hyji ynë, po të madhërojmë
e po e lavdërojmë Emrin tënd të madhërishëm!
Sepse madhështia dhe lavdia,
fitorja dhe madhështia janë tuajat,
dhe të gjitha gjërat në qiell dhe në tokë.
E jotja është mbretëria
dhe ti je Zoti i të gjitha qenieve të gjalla
në të gjitha epokat" (1 Chr 29,10-13).



3 - Për lutjen e kërkesës, është gjithmonë mirë të meditojmë mbi imazhin e propozuar nga Dionisi Areopagiti. Ai imagjinon një varkë në det; në bregun afër ka një shkëmb, në shkëmb një unazë, në varkë një unazë tjetër, një kordon i lidh: "Njeriu që pyet është në qëndrimin e atij që, duke qëndruar në një varkë, kap litarin e lidhur në breg dhe tërheq mbi të. Ai nuk e tërheq shkëmbin drejt tij, por e afron veten dhe varkën e tij më afër bregut».

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 18 Ord VITI C

MË 31 – 7 – 2022.

LEXIMI I PARË: Ksh. 1,2 ; 2,21-23.

Kotësi mbi kotësi, thotë Kishtari,
kotësi mbi kotësi e gjithçka është kotësi!
E njëmend ka njeri që punon me urti, me dije e me kujdes
dhe gjithçka do t’ia lërë për trashëgim njërit
që aspak për të s’është munduar.
Ja, pra, edhe kjo është një kotësi
dhe e keqe e madhe!
Sepse çka fiton ai prej të gjithë mundit të vet
e prej tërë përpjekjes personale që e bëri nën diell?
Të gjitha ditët e jetës së tij kaluan në dhimbje, mund e kujdesim
dhe as natën nuk mundi ta kalojë në qetësi.
Edhe kjo gjithashtu është kotësi!


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJE.

KOTËSI MBI KOTËSI E GJITHÇKA ËSHTË KOTËSI.

"Kotësi e kotësive, gjithçka është kotësi": këto janë fjalët e para të leximit të parë të liturgjisë së të dielës 18 të vitit liturgjik, por edhe fjalët e para të librit të Kishtarit dhe ndoshta ato fjalë që e përmbledh atë më mirëi. Fjala "kotësi" këtu nuk ka asnjë konotacion moral; një përkthim fjalë për fjalë do të ishte “Mjegulli e mjegullive" ose “tym i tymrave”: diçka që zhduk lethsisht; kush mund të mburret se mban një mjegull mes gishtërinjve? Një tjetër shprehje, pothuajse sinonim, që autorit i pëlqen është "ndjekja e erës". Përkthe: gjithçka në tokë, gjithçka të cilit ne i kushtojmë mendimet tona, ëndrrat tona, pikat tona të forta, aktivitete tona, koha jonë, gjithçka është vetëm efemere, kalimtare, e përkohshme. Të gjitha? Po, gjithçka ... ose pothuajse. Gjithçka, përveç një gjëje në botë. Cila? Autori e lë pezull për një kohë shumë të gjatë. Në fund të librit të tij, vetëm në fund, ai do të thotë atë që është e vetmja gjë e rëndësishme në botë: kërkimi i Zotit, padyshim. Kur autori zbulon më në fund sekretin e tij, atëherë kuptojmë se ai nuk na dha një meditim filozofik edhe ai fryt i memdimeve njerëzore, por në realitet një predikim të fort të thënë me fjalë të qartë.
Ndërkohë, nga fillimi i librit ai përshkruan në çdo mënyrë aktivitetet e shumta të njerëzve, si në qoftë do të ishin përpjekje përfundimisht të padobishme, ndjekje e erës, përpjekjet qesharake si mbnajtja e avullit midis gishtërinjve tanë. Për të mbështetur mendimin e tij, ai zgjodhi të bënte të fliste një nga të mëdhenjtë e kësaj bote, mbreti Salomon; ndoshta sepse ai i dukej vetvetes shumë i përstatshëm duke pasur para sysh historinë e tij: Salomoni ishte një njeri me shumë dëshira, një njeri me shumë pushtet, një njeri i lavdëruar nga të gjithë, por me një lavdi që nuk ka të ardhme. Sepse jeta e Salomonit njihte disa periudha shumë të ndryshme: para se të ngjitej në fron, nuk dihet asgjë për të, përveç oreksit të tij të egër për të arritur në pushtet. Pas shugurimit të tij si mbret, në fillim ishte i admirueshëm për nga mençuria dhe përulësia; nga ana tjetër, në fund të jetës së tij, ai ra në gabime të mëdha: idhujtaria dhe shija për pasuri rifituan epërsinë.
Autori ynë, Qoheleth, padyshim gjen material të madh për meditim e tij dhe, në librin e tij, Salomoni flet sikur të ishte duke bërë një pasqyrë të mbretërimit të tij: me të vërtetë mbretëria e tij u bë e fuqishme dhe dhe e fanshme për pasurinë (Jezusi mund të flasë për të duke thënë “Salomon në gjithë lavdinë e tij”): mençuria dhe veprat e tij madhështore nënshtruan të fuqishmit dhe të mençurit e kohës së tij; gëzonte të gjitha kënaqësitë e jetës; por të gjithë e dinë edhe dështimin përfundimtar të mbretërimit të tij: Roboami, djali i tij, rezulton i paaftë për të udhëhequr një politikë të mençur, mbretëria u copëtua, dhe gjëja më e keqe, idhujtaria u përhap gjithkund dhe edhe Salomoni, duke ndjekur gratë e tij ra në idhujtarinë.



PËRFUNDIMI I KISHTARIT QOHELETH.

Pas pak vitesh, lavdia e Solomonit u zhduk dhe autori ynë mund të shkruajë duke menduar për të: “Një njeri u mundua; ishte i urtë, e dinte diçka, bëri gjëra të mrekullueshme. Por tani ai duhet t'ia lërë pronën, gjithçka dikujt që nuk ka vuajtur, që nuk ka bërë asgjë për ta merituar... Çfarë ka mbetur???".
Dhe në librin e Kishtarit është mbreti i madh Salomoni që flet, që bën meditimin e vet! AI që shumë e kanë pasur zili. Së fundi, Qoheleth insinuon, nuk kishte asgjë për të bërë. Autori vë në gojën e Salomonit një pranim të tmerrshëm të dështimit: "Urrej të gjithë punën që e kam bërë nën diell, të cilën do t’ia lë trashëgim atij që do të vijë pas meje. Kush mund ta dijë a do të jetë i urtë apo i marrë? E, pra, ai do të zotërojë me tërë mundimin tim e djersën time që e bëra nën diell. Po a s’është edhe kjo kotësi?! (Ko 2,18-19). Kur Qoheleth-i mediton kështu mbi historinë e Salomonit, ai e di shumë mirë se vërtet, Roboamit, birit të Solomonit, dhe pasuesit të tij në fronin e Jerusalemit, i mungonte tmerrësisht urtia. Dhe prej andej lindi përçarja që do ta ndante mbretërinë e Davidit përgjithmonë.
Është në dritën e kësaj përvoje që Qohelethi e shikon jetën në këtë tokë: "Gjithçka është kotësi". Disa psalme thonë gjithashtu gjëra të ngjashme:
"Njeriu! Ditët e tija janë porsi bari: porsi lulja e fushës lulëzon, sa e prek era e më s’është, më s’e kujton as vendi i vet" (Ps 103,15-16).
Përballë këtij pesimizmi të dukshëm, ne mund të pyesim veten, dhe nuk jemi të parët, pse libri I Qoheleth-it u ruajt në kanunin e Shkrimit? Përgjigja është se, në realitet, ekziston, nën këtë dëshpërim të dukshëm, një gjuhë e vërtetë besimi e cila mund të përmblidhet si vijon: Zoti është Krijuesi ynë, vetëm ai i di të gjitha misteret; çdo kërkim për lumturinë duke përjashtuar Atë, shtë i kotë; vetëm ai mban çelësat e urtësisë së vërtetë dhe, në fund të fundit, edhe nëse nuk i kuptojmë misteret e ekzistencës, ne e dimë se gjithçka është një dhuratë nga Zoti. Prandaj, rrezet e dritës shfaqen përmes pesimizmit të dukshëm të Qoheleth-it: besimi në Zotin është në themel, horizonti nuk është i bllokuar. Dhe e vetmja vlerë e vërtetë në botë, ajo që nuk do të zhgënjejë, është besimi, pikërisht, ose Urtësia, që është braktisja në duart e Zotit: “E njëmend, përsiata mbi të gjitha këto e hetova se si të drejtët e të urtët dhe veprat e tyre janë në dorë të Hyjit" (Ko 9,1). “Sepse Ai (Hyji) ia jep njeriut, që është i mirë para syve të tij, urtinë, dijen e gëzimin, kurse mëkatarit ia vë për detyrë ta bashkojë e ta mbledhë dhe t’ia japë atij që i pëlqen Hyjit" (Ko 2,26). Dhe, sigurisht, morali i historisë është që duhet të zbatohen urdhërimet e Zotit: kjo është e vetmja rrugë drejt lumturisë: “Kush e zbaton urdhrin, s’do të provojë asnjë të keqe, i urti e di kohën dhe gjyqin" (Ko 8.5).
Për të përfunduar, fjala e fundit e urtisë, fjala e vërteta, ajo që vetëm Zoti mund të japë, është përulësia: ajo konsiston në të jetuarit thjesht kohën e jetës sonë, siç është, në fund të fundit kjo gjë shumë e lehtë për ta kuptuar, si një dhuratë e Zotit:
"Pastaj, çdo njeri që ha e pi dhe i gëzon të mirat e mundit të vet edhe kjo është dhuratë e Hyjit (Ko 3,13).
Në thelb, duke e vënë veten në vendin e Salomonit, që supozohet të bëjë bilancin e jetës së tij, është vetë Qoheleth-i ai që shkon deri në fund të Urtësisë, ku vetë Salomoni duhej të kishte shkuar.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 18 Ord. VITI C

MË 31-7-2022.


PSALMI: 90, 3-4.5-6.12-13.14-17


3 Ti e kthen njeriun në pluhur duke thënë: “Kthehuni, bijtë e Adamit!” 4 Sepse mijëra vjet për sy të tu janë si dita e djeshme që kaloi, porsi ndërresa e rojës së natës!
5 Ti i zhduk në ngjasim të gjumit 6 që në mëngjes kalon si bari; lulëzon në mëngjes edhe gjelbëron, në mbrëmje korret edhe vyshket!
12 Na mëso ashtu t’i numërojmë ditët tona që zemra jonë dijes t’ia mbërrijë. 13 Kthehu, o Zot! Deri kur kështu? Deh, ki mëshirë për shërbëtorët e tu!
14 Na e trego në mëngjes mëshirën tënde e do të gëzohemi e do të galdojmë të gjitha ditët e jetës sonë. 17 Rëntë mbi ne mirësia e Zotit, Hyjit tonë, bëj të shkojë mbarë vepra e duarve tona, të përparojë vepra e duarve tona.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


NA MËSO ASHTU T'I NUMËROJMË DITËT TONA.

Me shumë mundësi jemi në kontekstin e një ceremonie në të cilën Populli kërkon falje në tempullin e Jerusalemit, pas Mërgimit në Babiloni.
Lutja:
“Kthehu, o Zot!
Deri kur kështu?
Deh, ki mëshirë për shërbëtorët e tu!" (v.13)
është një formulë tipike në një liturgji pendimi. Ndoshta thotë:
"O Zot, ndrysho mendjen tënde për hir të shërbëtorëve të tu e tani, që jemi penduar, nxito të na shpëtosh nga kjo gjendje e mjerueshme të njerëzve mëkatarë . Në Babiloni të mërguarit ishin tunduar të bien në idhujtari. E shumë, si del nga predikimi i profetëve të tyre, kishin braktisur fenë e etërve. Për këtë arsye mund të mendohet se për pasojë ky psalm është një lutje për të kërkuar kthimin në besim:
"Na mëso ashtu t’i numërojmë ditët tona
që zemra jonë dijes t’ia mbërrijë" (v. 12).
E kthimi në besim është që ua japin ditëve tona vlerën e duhur, sepse janë një dhuratë e Zoti, një dhuratë që Zoti na ka bërë për të na dhënë mundësi të fitojmë urtësinë, e si pasojë kthimin në besim, pra një jetë të kaluar sipas urtësisë së Perëndisë, duke ditur se vetëm kështu jeta jonë mund të jetë me të vërtetë njerëzore. Pra nuk është rastësi që ky psalm na ofrohet si një jehonë e leximit të parë të kësaj të diele: është një pasazh nga libri i Qoheleth-it (i Kishtarit) i cili është një meditim mbi urtësinë e vërtetë dhe tani ky psalm jep një përkufizim të shkëlqyer të Urtësisë: një aftësi për të numëruar , për të vlerësuar të gjithë ditët e jetës sonë, sepse çdo ditë është një thesar; urtësia është një aftësi për të përjetuar në një kthjelltësi e shëndetshme gjendjen tonë si njerëz që janë në udhëtim. Njeriu lind pa e ditur pse, dhe është destinuar të vdesë pa mundur as ta parashikojë atë; ky është me të vërtetë fati ynë dhe është kuptimi i vargjeve të para që lexojmë sot: “Ti e kthen njeriun në pluhur duke thënë: “Kthehuni, bijtë e Adamit!" (v. 3). Ndoshta psalmisti na thotë se hapi tjetër i kthimit tonë në besim, është meditim, një pranim, një kuptim i realitetit tonë njerëzore që mund të fitohet vetëm duke kthyer me mendjen tonë në momentin e krijimit të Adamit me pluhurin e tokës e duke ndjerë në vetveten atë vogëlsi e kthjelltësi të tij në prezencën e Zotit, që e kishte krijuar.
Por kjo kthjelltësi nuk ka asgjë të trishtueshme, përkundrazi, ajo jep qetësi dhe paqe, sepse vogëlsia jonë bazohet në madhështinë dhe në qëndrueshmërinë e Zotit: "Mijëra vjet për sy të tu janë si dita e djeshme që kaloi, porsi ndërresa e rojës së natës!" (v. 4)
Madhështia e tij është garancia jonë më e mirë, pasi ai na uron vetëm gjëra të mira dhe e do vetëm lumturinë tonë.
Pikërisht kur ne e humbim këtë kthjelltësi fillojnë fatkeqësitë. Ky është me të vërtetë mësimi i kapitujve 2 dhe 3 të Zanafillës që tregojnë gabimin e Adamit. Le ta sqarojmë menjëherë se Adami është thjesht një personazh imagjinar, sjellja e të cilit konsiderohet modeli i asaj që nuk duhet bërë. Prandaj, kur themi "Adami bëri këtë apo atë" duhet ta kemi gjithmonë parasysh këtë: nuk bëhet fjalë për një njeri të parë hipotetik, por për një lloj sjelljeje.
Këtu, ballafaqimi i këtij psalmi me leximin e parë nga libri i Qoheleth-it është shumë stimulues, e sugjeron shumë gjëra; ju kujtohet se autori bëri që vetë Salomoni të fliste; dhe ai tha se gjatë mbretërimit të tij të gjatë, kaloi dy periudha: një e mirë, në fillim, që mund të quhej “periudha e tij e mençur”; por me kalimin e viteve, ai e la veten të pushtohej nga shija e luksit, e pushtetit, e grave dhe këto e bënë të binte në idhujtari. Në këtë pjesë të dytë të mbretërimit të tij, mund të themi se ai u soll si Adami, domethënë si çdo njeri që largohet nga urtësia e Zotit.



LE TË FITOJMË NJË KTHJELLTËSI TË QETË.

Ky psalm kërkon që ne në njëfarë mënyrë të dimë të zbulojmë urtësinë dhe përulësinë e Adamit para mëkatit dhe të Salomonit të ri. Libri i Urtësisë na sjell këtë lutje që nga fillimi i mbretërimit të tij: "
"O Hyji, Zoti i etërve të mi dhe Zoti i mëshirës, *
ti që me anë të fjalës sate krijove rruzullin,
që njeriun e krijove me anë të urtisë sate, *
për të sunduar krijesat që ti i përftove,
për ta drejtuar botën me shenjtëri e drejtësi *
dhe për të gjykuar gjyqin me shpirt të drejtë,
me jep urtësinë , qe rri ne fron pranë teje *
dhe mos më përjashto nga numri i fëmijëve të tu,
sepse jam shërbëtori yt, biri i skllaves sate, †
njeri i vogël e jetëshkurtër, *
i paaftë për të kuptuar gjyq e ligj.
Sepse edhe po t' u gjente ndër bijtë e njerëzve
ndokush i përsosur, †
por në qoftë se i mungon urtia jote, *
do të vlerësohej për asgjë.
Ti më zgjodhe mbretin e popullit tënd
dhe gjykatës të bijve e të bijave të tua.
më urdhërove ta ndërtoj tempullin
në malin tënd të shenjtë e lterin në qytetin e banimit tënd,
në gjedhen e Tendës së shenjtë
që e përgatite prej fillimit.
Me ty është urtia që i njeh veprat e tua, *
që ishte pranë edhe atëherë kur e krijove rruzullin;
dhe e dinte çfarë është e pëlqyeshme në sytë e tu *
dhe çfarë është e drejtë në urdhërimet e tua.
Dërgoje prej qiejve të tu të shenjtë, *
çojë prej selisë së madhërisë sate
që të jetë me mua e të mundohet
krah për krah me mua
që të di çka është e pëlqyeshme para teje.
Sepse Ajo di dhe gjithçka kupton, †
të më përcjellë me maturi në veprat e mia *
e të më mbrojë me lavdinë e vet" (Ur. 9,1-11).
Kjo është lutja e një personi që e njeh “masën e vërtetë të ditëve të tij”, që ka mësuar të sillet duke ditur që koha, që është një dhuratë e Zoti, na është dhënë për të fituar urtësinë! Dhe ky ishte sekreti i lumturisë së tij. Urtia e vërtetë është të jemi në vendin tonë, të dimë ku jemi, që jemi shumë të vegjël përballë Perëndisë; përballë tij nuk jemi asgjë...vetëm pak pluhur në dorë. Dhe është kur njeriu e njeh veten për atë që është në realitet, që mund të jetë i lumtur, që mund të kënaqet me dashurinë e Zotit çdo mëngjes, që mund ta kalojë jetën e tij në gëzim dhe hare.
“ Na e trego në mëngjes mëshirën tënde e do të gëzohemi e do të galdojmë të gjitha ditët e jetës sonë! (v.14). Sepse, në Bibël, vetëdija për vogëlsinë e njeriut nuk është kurrë poshtëruese, meqë jemi në dorën e Zotit: është një vogëlsi, që na çon në besim të vërtetë, është një vogëlsi birnore, që bazohet në faktin që jemi bijtë e Atit tonë qiellor. Në dorën e Zotit përjetojmë eksperiencën e bijësisë së shpirtit dhe bëhemi të sigurt për dashurinë e Atit, saqë mund ta pyesim me siguri:
“Rëntë mbi ne mirësia e Zotit, Hyjit tonë, bëj të shkojë mbarë vepra e duarve tona, të përparojë vepra e duarve tona” (v. 17).
Psalmisti që shkroi këtë lutje pas kthimit nga mërgimi, ia kushtoi psalmin e tij Moisiut. Nëse i referohemi Biblës tonë, do të shohim se vargu 1 thotë: "Lutje e Moisiut, njeriut të Hyjit". Në të vërtetë, mund të imagjinohet lehtësisht se Moisiu kishte shumë mundësi për të medituar mbi mungesën e urtisë së këtij populli që po udhëhiqte në rrugën për në Sinai. Një ditë, i dekurajuar, ai tha: “Le të të bjerë në mend dhe mos e harro assesi sesi e bëre të hidhërohet në shkretëtirë Zoti, Hyji yt. Që prej ditës që dole nga Egjipti, derisa arritët këtu, gjithmonë i keni kundërshtuar Zotit. Ju edhe në Horeb e hidhëruat Zotin dhe deshi t’jua tresë farën” (Dt 9, 7-8).
Dhe ne e dimë mirë se historia e fajit të Adamit në Parajsën tokësore u frymëzua pikërisht nga përvoja e shkretëtirës dhe nga tundimi gjithnjë e përtërirë për të harruar madhështinë e besnikërinë e Perëndisë dhe masën e vërtetë të vogëlsisë e njeriut. Në fakt Hebrenjtë në udhëtim tek Toka e premtuar shpesh herë nuk kanë pasur besim në besnikërinë e Hyjit dhe u revoltuan kundër Tij dhe Moisiut shërbëtorit të Tij.
Fjalia e fundit e psalmit është e mrekullueshme: "Na konsolido veprën e duarve tona": flet mirë për veprën e përbashkët të Perëndisë dhe të njeriut: njeriu vepron me të vërtetë, ai punon në këtë botë të krijuar nga Zoti, por është Zoti që i jep veprës njerëzore qëndrueshmërinë dhe vlerën e saj.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 18 Ord. VITI C.

MË 31 – 7 – 2022.

UNGJILLI: Lk. 12, 13-21.

13 Atëherë dikush prej turmës i tha:
“Mësues, thuaji vëllait tim ta ndajë me mua trashëgimin tonë.”
14 “Or mik, ‑ iu përgjigj Jezusi ‑ kush më vuri mua gjykatës ose ndarës mbi ju?”
15 Atëherë u tha:“Vëriani mendjen: ruajuni fort prej lakmisë së pasurisë, sepse sado i pasur që ndokush të jetë, jeta e tij nuk varet nga pasuria që ka.”
16 Atëherë u tregoi këtë shëmbëlltyrë:
“Tokat e një pasaniku i dhanë fryt të madh. 17 Ai mendonte me vete e thoshte: ‘Ç’të bëj? Nuk kam më vend ku të mbledh të lashtat e mia. ’18 Dhe tha: ‘Kështu po bëj: do t’i rrëzoj grunarët e do t’i punoj më të mëdhenj dhe do t’i mbledh në ta të gjitha: grurin dhe të gjitha të lashtat e mia. 19 Atëherë do t’i them shpirtit tim: shpirti im, ke pasuri me shumicë për shumë vjet: pusho, ha, pi, gëzo!’ 20 Porse Hyji i tha: ‘I marrë! Pikërisht sonte, në këtë natë, do të kërkohet shpirti yt prej teje, e ç’grumbullove kujt do t’i mbesë?’ 21 Kështu i ndodh atij që grumbullon pasuri për vete e nuk kujdeset të bëhet i pasur në Hyjin”.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

SI DO TA PËRDORIM PASURINË?

Përgjigjja e Jezusit na befason, duket kaq e papritur:
“Or mik, kush më vuri mua gjykatës ose ndarës mbi ju?” (v. 14).
Përgjigjja e Jezusit lënë të kuptohet se nuk kishte ardhur për këtë, nuk ishte misioni i tij. Ai erdhi për të shpallur jetën, atë realen, dhe jo për të folur për para! Shëmbëlltyra e mëposhtme do të shpjegojë idenë e tij. Sepse, si çdo pedagog i mirë, Jezusi kthehet menjëherë pas ngjarjes për të nxjerrë një mësim.
Shëmbëlltyra në fjalë është historia krejtësisht e besueshme e një njeriu të suksesshëm në biznes, i cili llogarit mënyrat më të mira për të përfituar nga suksesi i tij. Fillon duke vënë në siguri atë që ka fituar për t'i dhënë vetes një kohë të mirë tani e tutje:
“Tokat e një pasaniku i dhanë fryt të madh. Ai mendonte me vete e thoshte: ‘Ç’të bëj? Nuk kam më vend ku të mbledh të lashtat e mia’. Dhe tha: ‘Kështu po bëj: do t’i rrëzoj grunarët e do t’i punoj më të mëdhenj dhe do t’i mbledh në ta të gjitha: grurin dhe të gjitha të lashtat e mia. Atëherë do t’i them shpirtit tim: shpirti im, ke pasuri me shumicë për shumë vjet: pusho, ha, pi, gëzo “ (v. 16-19).
Me të vërtetë ai që flet, është i varfër (edhe pse mendon se është i pasur), ai ka harruar vetëm një gjë, dhe ajo është se ekzistenca e tij nuk varet nga pasuria e tij. Ai vdes natën tjetër! Është e gjitha atje, ndoshta: ai mendon se është i pasur; por pasuria e vërtetë nuk është ajo që ai beson. Pasuria e vërtetë nuk është e përkohshme, aajo është e përjetshme.
Ky mësim i Jezusit është i qartë nëse vendoset në kontekst. Para se të fillojë të tregojë shembëlltyrën, Jezusi thotë: “Vëriani mendjen: ruajuni fort prej lakmisë së pasurisë, sepse sado i pasur që ndokush të jetë, jeta e tij nuk varet nga pasuria që ka” (v. 15). Dhe në përfundim, por për fat të keq kjo nuk është pjesë e leximit tonë këtë të diel, Jezusi nxjerr mësimin: "Mos u shqetësoni për jetën tuaj: çka do të hani, as për trupin tuaj: me çka do ta veshni, sepse jeta është më e vlefshme se ushqimi e trupi se petku" (Lk 12,22-23).
Por, në përgjithësi, ky mësim i Jezusit nuk është i ri: ai merr tema të njohura nga Besëlidhja e Vjetër. Për shembull, Ben Sira, e ka thënë tashmë shumë mirë: "Dikush pasurohet në fuqi të kursimit dhe ja shpërblimi i tij- thotë një ditë - tash po pushoj, tani do të ha vetëm të mirat e mia, dhe s' di se koha kalon, vdekja afrohet, e do t'i lërë të gjitha të tjerëve e do të vdesë" (Si 11,18-19) Dhe ne kemi lexuar në të njëjtën temë thirrjet për kthjelltësi të Qoheleth-it në leximin e parë të kësaj të diele: "Çka fiton ai prej të gjithë mundit të vet e prej tërë përpjekjes personale që e bëri nën diell?" (Ko 2,22). Në disa raste, Qoheleth-i e mori këtë temë; për shembull: "Kush e do paranë, me para s’do të ngihet, po edhe kush e do pasurinë, farë përfitimi do të ketë prej saj... Sepse, ku ka shumë pasuri, shumë janë edhe nga ata që e hanë gati, e atëherë ç’dobi tjetër ka pronari përveç se i shikon me sy? (Ko. 5, 9-10). "Është edhe një lëngatë shumë e keqe.... pasuria e ruajitur për të keqen e të zotit (v 12)... "Sikurse nga barku i s’ëmës lindi lakuriq, po ashtu lakuriq do të shkojë sikurse edhe erdhi, dhe asgjë s’do të marrë me vete prej mundit të vet" (v.14)... Dhe kjo është gjithashtu një e keqe shqetësuese: "Si erdhi, ashtu edhe shkon!" (v.15).
Dhe libri i Jobit përsërit me jehonë: “Lakuriq dola nga kraharori i nënës e lakuriq do të kthehem atje. Zoti i ka dhënë e Zoti i ka marrë; si ka dashur Zoti, ashtu u bë: qoftë bekur Emri i Zotit”! (Jb 1,21).
Dhe duhet ta dimë që edhe sot, kjo frazë përsëritet në Izrael në çdo varrim.


PËR DOBIM TË MBRETËRISË SË HYJIT.

Të gjitha këto fraza tingëllojnë si paralajmërime, si kujtime të realitetit të jetës sonë të përkohshme. Për këtë temë, profeti Isaia ishte plot vrull kur i qortoi popullin e Jeruzalemit që marramendej nga kënaqësia me pretekstin se jeta është e shkurtër, duke gjetur në këtë një “arsye” për të mos dëgjuar thirrjen e Zotit për kthim në besim: "Dhe ja, gëzim edhe hare, theren qe e priten dele, hahet mish e pihet verë: “Të hamë e të pimë, se nesër do të vdesim!” (Is 22,13).
Jezusi e quan marrëzi këtë sjellje: në shëmbëlltyrë, Zoti i thotë njeriut që planifikon pasurinë e tij: Ti je i çmendur! Këtë natë, ty do të kërkohet jeta jote. Dhe atë që do të kesh lënë mënjanë, kush do ta ketë? Prandaj jemi të ftuar në kthjelltësi. Por nëse shohim mirë çfarë ka të çmendur në përpjekjet tona për të kontrolluar plotësisht të ardhmen tonë me mjetet tona, atëherë ne nuk mund të kuptojmë mirë çfarë është urtia e vërtetë? Për të kuptuar mesaxhin e Jezusit, le të rilexojmë përfundimin e shëmbëlltyrës: “Kështu i ndodh atij që grumbullon pasuri për vete e nuk kujdeset të bëhet i pasur në Hyjin”. Prandaj Jezusi na tregon qëndrimin e duhur: të kërkojmë "të jemi të pasur në sytë e Perëndisë" (Lk13,21).
Këtu gjejmë një mësim të zakonshëm të Jezusit mbi thesarin e vetëm që duhet të kërkojmë, atë që është në qiej. Sepse "për sytë e Perëndisë" mund të përkthehet gjithashtu "drejt Perëndisë" ose "sipas shikimit të Perëndisë" ose edhe "për të mirën e Mbretërisë së Perëndisë". Kjo supozon të paktën dy gjëra: së pari, që të mos harrohet kurrë se pasuritë vijnë prej tij; së dyti, që të kujtojmë në të gjitha situatat në të cilat mund të gjendhemi, se pasuritë vazhdojnë t'i përkasin Perëndisë dhe se ai na e beson neve administrimin e tyre, në mënyrë që ne t'i bëjmë ato të japin fryte për të mirën e të gjithë fëmijëve të tij.
Prandaj, ne kemi këtu nga Jezusi jo një mësim filozofik mbi pasuritë e kësaj bote, por një predikim mbi urgjencën për t'i vënë të gjitha pasuritë tona të çdo lloji në shërbim të mbretërisë së Perëndisë.
Po, jeta është e shkurtër, siç mendonin bashkëkohësit e Isaisë, por pikërisht, le të nxitojmë ta përdorim atë sa më mirë! Nëse lajmi i ungjillit është i mirë, atëherë ka urgjencë. Kjo shpjegon pse Jezusi iu përgjigj pak ashpër lypsit të trashëgimisë me të cilin filloi leximi ynë këtë të diel. Ky njeri me të vërtetë i ka gabuar prioritetet e tij.
Një pyetje e fundit: Në fund të fundit, trashëgimia që duhet të na duket më e çmuar, a nuk do të ishte besimi i marrë nga etërit tanë?

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 19 Ord. VITI C.

MË 7 - 8 – 2022.

LEX, I PARË: Ur. 18,6-9.

Ajo natë u qe paralajmëruar etërve tane
që ta kishin të qartë çfarë
përbetimeve u kishin besuar,
se s’do t’u tundej besimi në zemër.
Pritej prej Popullit tënd
shpëtimi i të drejtëve
e shfarosja për të padrejtë.
Sepse siç i ndëshkove kundërshtarët,
ashtu na madhërove ne
duke na thirrur pranë teje.
Atëherë bijtë e shenjtë e të drejtëve
fli të kushtuan fshehtazi
e ranë në përkim gjithë së bashku
për këtë ligj hyjnor.
Shenjtërit do t’i pranojnë barazi
si të mirat ahstu dhe rreziqet.
Atëherë kënduan këngët
që më parë i këndonin etërit.



LECTIO DIVINA - MEDITIM – LUTJE.

FALENDËRIMI VJETOR PËR ÇLIRIMIN.

Vargu i parë na çon menjëherë në brendësinë e tëmës që do të zvillohet: autori i Librit të Urtësisë i kushtohet një meditimi mbi "Nata e çlirimit të Pashkëve", domethënë natën e daljes së popullit të Izraelit nga Egjipti, nën udhëheqjen e Moisiut. Pastaj çdo vit, që nga ajo natë e famshme, populli i Izraelit ka kremtuar vaktin e Pashkëve për të rijetuar këtë mister të çlirimit të kryer nga Perëndia:
"Kjo natë është natë vigjilie
në nder të Zotit,
kur Zoti i nxori nga dheu i Egjiptit:
të gjithë bijtë e Izraelit
duhet ta kremtojnë si natë vigjilie
në nder të Zotit brez pas brezi (Dal. 12, 42).
"Kremtoni për të rijetuar", fjala nuk është shumë e fortë; sepse, në Izrael, fjala hebrajke që përkthehet në shqip me fjalën"të kremtosh" nuk do të thotë vetëm të përkujtosh; ajo ka një kuptim më të fortë, flitet për një kremtim në të cilën të pranishmit lënë që Zoti të veprojë përsëri, të na angazhojë edhe ne në aventurën e madhe të çlirimit, në dinamikën e tij, e Zotit; në çfarë mënyrë; kjo quhet "kujtim"; prandaj kjo nënkupton që duhet të lëmë që tërë qenja jonë të transformohet në thellësi. Jemi larg nga një kujtese të thjeshtë historike.
Kjo është aq e vërtetë sa për shekuj dhe ende sot, kur babai i familjes, gjatë vaktit të Pashkëve, e inicion djalin e tij në kuptimin e festës, ai nuk i thotë: "Zoti ka vepruar në favor të etërve tanë”; ai i tha: "Unë bëj kështu për atë që Zoti bëri për mua kur dola prej dheut të Egjiptit"(Eks 13,8). Dhe komentet e rabinëve konfirmojnë: “Në çdo brez, njeriu duhet ta shohë veten si të dalë nga Egjipti. Prandaj, ky kremtim i natës së Pashkëve përfshin të gjitha dimensionet e Besëlidhjes të jetuar nga populli i Izraelit që nga Moisiu: falënderimi për veprën e çlirimit të kryer nga Perëndia dhe, anasjelltas, përkushtimi i besnikërisë ndaj urdhërimeve; sepse ne e dimë se çlirimi, dhurata e Ligjit dhe besëlidhja nuk janë veçse një dhe e njëjta ngjarje. Ky është mesazhi i Zotit drejtuar Moisiut dhe, nëpërmjet tij, popullit, në këmbët e Sinait:
"Ju vetë patë se çfarë u bëra egjiptianëve,
se si juve ju kam bartur mbi krahët e shqiponjave
e ju kam sjellë deri tek unë.
Prandaj, nëse do të ma dëgjoni fjalën
e do ta mbani Besëlidhjen time,
ju do të jeni ndër të gjithë popujt prona ime,
‑ imja është mbarë toka‑.
Ju do të jeni për mua një mbretëri priftërinjsh, e një popull i shenjtë.
Këto janë fjalët që do t’ua thuash bijve të Izraelit” (Eks 19,4-6).
Këto dy dimensione të kremtës së Pashkëve, falënderimi për veprën e çlirimit të kryer nga Zoti dhe përkushtimi ndaj besnikërisë ndaj urdhërimeve, mund të lexohen përmes disa rreshtave të librit të Urtësisë që na ofrohet këtu.
Le të fillojmë me falënderimin:
“Ajo natë u qe paralajmëruar etërve tane
që ta kishin të qartë çfarë
përbetimeve u kishin besuar,
se s’do t’u tundej besimi në zemër" (v. 6).
Nata e çlirimit të Pashkëve ishte njohur që më parë nga Etërit tanë që të sigurt për premtimet në të cilat kishin besuar, ata po gëzoheshin... dhe tashmë po intononin këngët e lavdërimit të Etërve.
Për çfarë premtimesh po flitet këtu? Vetëm fjala "premtime" është interesante: kush do ta kishte besuar se një zot do kishte thirrur një njeri apo një popull për të bërë një besëlidhje me të? E kush do të kishtë besuar ose vetëm menduar që një zot me betim do të kishte premtuar të jetë besnik për gjithmonë ndaj ketij njeriu dhe këtij populli? Përsëri, që njeriu të guxonte të besonte në një Zot, duhej një Revelacion! E megjithatë, historia e aventurës së madhe të patriarkëve është vetëm një varg premtimesh që vinin prej Zotit: të një prejardhjeje, të një vendi, më në fund të një jete të lumtur në këtë vend. Këtu, le të ndalemi në premtimet e vetme të daljes nga Egjipti; për shembull, “Perëndia i tha Abramit: “Dije mirë, që tani, se pasardhësit e tu do të jetojnë në një vend të huaj dhe atje do t’i bëjnë skllevër dhe do t’i shtypin e mundojnë plot katërqind vjet. Përnjëmend, popullin, të cilit do t’i shërbejnë, unë do ta gjykoj dhe, së fundi, ata do të dalin me pasuri të madhe” (Zn 15,13-14). I njëjti premtim u përsërit të gjithë patriarkëve, Abrahamit, Isakut, Jakobit; ja çfarë i tha Zoti Jakobit për ta inkurajuar që të zbriste në Egjipt, kur ai shkoi të gjente Jozefin: “Unë jam Hyji, Hyji i atit tënd! Mos u tremb të shkosh në Egjipt, sepse atje do të të bëj një popull të madh. Unë vetë do të zbres atje me ty dhe unë vetë do të përcjell kur të kthehesh prej andej. Jozefi do të jetë ai që do t’i mbyllë sytë e tu” (Zan. 46,3-4).
Natyrisht, evokimi i ikjes nga Egjipti dhe të shpëtimit të popullit të tij nga ana e Zotit, është gjithashtu, në mënyrë të pashmangshme, që ngjall shqetësimin e armiqve të tyre të momentit, egjiptianët: lexojmë nga libri i Urtësisë sot:
"Pritej prej Popullit tënd
shpëtimi i të drejtëve
e shfarosja për të padrejtë,
sepse siç i ndëshkove kundërshtarët,
ashtu na madhërove ne
duke na thirrur pranë teje" (v. 7-8).
Më shumë se triumfalizëm, autori i tekstit tonë u ofron bashkëkohësve të tij një mësim për të medituar, domethënë: duke zgjedhur përdorimin e shtypjes dhe të dhunës, vetë egjiptianët provokuan humbjen e tyre. Populli i shtypur përfitoi nga mbrojtja e Zotit që u vjen në ndihmë çdo dobësie. Nënkuptohet, me një qëllim të mirë, për ta shpëtuar! Drita me të cilën Zoti e ndriçoi popullin e tij në kohën e shtypjes së tij, do ta ndriçojë po aq mirë edhe te të shtypurit e tjerë... Kështu e interpretohet prania e shtyllës së zjarrit që mbrojti njerëzit dhe i shpëtoi nga ndjekësit e tyre :
"Izraelitëve u dhe për prijës
në udhë të panjohur
një shtyllë zjarri të ndëzur,
diell të butë në shtegtim të lavdishëm.
Ishin njëmend të denjë
të mos kishin dritë e të vuajnë
në burgun e errësirës
ata, që i mbanin të burgosur bijtë e tu,
nëpërmjet të të cilëve fillonte botës
t'i dhurohej drita e pashueshme e Ligjit (Ur 18,3-4).



PËRKUSHTIMI NDAJ BESNIKËRISË NDAJ BESËLIDHJES.

Dimensioni i dytë i kremtimit të natës së Pashkëve, është angazhimi personal dhe i komunitetit:
"Atëherë bijtë e shenjtë e të drejtëve
fli të kushtuan fshehtazi
e ranë në përkim gjithë së bashku
për këtë ligj hyjnor.
Shenjtërit do t’i pranojnë barazi
si të mirat ahstu dhe rreziqet.
Atëherë kënduan këngët
që më parë i këndonin etërit" (v. 8).
"Në fshehtësinë e shtëpive të tyre, pasardhësit besnikë të të drejtëve ofrojnë një flijim dhe ata shenjtërojnë me marrëveshje të përbashkët këtë ligj hyjnor: që shenjtërit të ndajnë të dyja: më të mirat dhe më e keqja; dhe ata tashmë po intonojnë këngët e lavdërimit të Etërve". Ky është një përkthim tjetër e vargut 8: Në pak rreshta, autori ynë nuk mundi të thoshte gjithçka; por është shumë mbresëlënës pikërisht fakti që ai tërhoqi një paralele midis praktikës së adhurimit (“ata kushtuan një fli, ofruan një sakrificë”) dhe angazhimit për solidaritet vëllazëror (“që shenjtërit të ndajnë të dyja: më të mirat dhe më e keqja). Ligji i Izraelit, siç e dimë mirë, e ka lidhur gjithmonë kremtimin e dhuratave të Perëndisë dhe solidaritetin me njerëzit e Besëlidhjes. Nuk është çudi atëherë se Jezu Krishti bëri të njëjtën gjë duke i lidhur së bashku “perkujtimin-memorialin” e vdekjes dhe të ringjalljes së tij për shpëtimin e njerëzimit, me shërbimin ndaj vellëzërve. Ne e dimë mirë se kur kremtojmë Eukarestinë, meshën e shenjte, Jezusi është realisht present me korpin dhe me gjakun e tij. Duke besuar këtë, në e falendërojmë sepse na lejoi të qëndrojmë para atij për ta shërbyer atë. Por i lutemi edhe Shpirtit shenjt që të na bashkojë në një trup të vetëm. Në çdo Eukaristi prezenca e Zotit që na shëlbon dhe angazhimi i besimtarëve që e kremtojnë këtë mister të dashurisë për shpëtimin e njerëzimit, janë të pandashëm.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 19 Ord. VITI C

MË 7-8-2022


Ps.33 1.12, 18-19, 20.22

1 Galdoni, o të drejtë në Zotin,
të drejtëve u ka hije lavdërimi!
12 Lum ai komb që për Hyj e ka Zotin,
populli që Zoti e zgjodhi për pronë.

18 Ja, sytë e Zotit janë mbi ata që e druajnë,
mbi ata që shpresojnë në mirësinë e tij:
19 për t’i shpëtuar nga vdekja
e për t’i ushqyer në kohën e urisë.

20 Shpirti ynë shpreson në Zotin,
ai është ndihma dhe mburoja jonë.
22 Mirësia jote qoftë mbi ne, o Zot,
sikurse ne shpresojmë në ty.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJE.


KRENARIA E POPULLIT TË ZGJEDHUR PËR BESËLIDHJEN.


“Galdoni, o të drejtë në Zotin,
të drejtëve u ka hije lavdërimi!” (v.1).
Nga vargu i parë e dimë se ku jemi: në tempullin e Jeruzalemit, në kuadër të një liturgjie falënderimi. Le të specifikojmë menjëherë se këtë titull "njerëz të drejtë"... nuk tregon një qëndrim krenarie apo vetëkënaqësie. Drejtësia në Bibël nuk është një cilësi morale; është thjesht qëndrimi i përulur i atyre që hyjnë në projektin e Perëndisë; mund të thuhet se i drejti është ai që është i sintonizuar me Zotin, në kuptimin që një instrument muzikor është i akorduar mirë.
Ky projekt i Zotit, në fjalë këtu, është Besëlidhja: do të thotë zgjedhja që Zoti, në lirinë e tij sovrane, i ka bërë këtij populli për t'i besuar atij misterin e tij. Natyrisht, populli i besëlidhjes falënderon për këtë:
“Lum ai komb që për Hyj e ka Zotin,
populli që Zoti e zgjodhi për pronë" (v. 12).



GËZIMI PËR PËRVOJEN E BESIMIT.

Gjenden shpesh herë në Besëlidhjen e Vjetër shprehje e krenarisë së njerëzve të zgjedhur: jo një krenari e keqë e përzier me mendhjemadhësi, por një krenari krejt legjitime, e përzier me një ndjenjë falendërimi dhe gëzimi për nderin që Zoti u ka dhënë atyre duke i zgjedhur për një mision. Për të thënë të vërtetën, secili prej nesh, sot, mund të përjetojë të njëjtën krenari sepse me pagëzimin çdonjëri prej nesh është dashur, thirrur dhe dërguar me të gjithë bashkëvëllezë në fe në mision në botë.
Në të vërtetë, për njerëzit e Biblës dhe për ne sot, siguria e të jetuarit në Besëlidhjen e Perëndisë është një burim lumturie të thellë, atë që Jezusi e quajti më vonë: "Gëzimi që askush nuk mund ta marrë nga ne":
"Unë prapë do të vij t’ju shoh
e zemra juaj do të galdojë
dhe askush s’do t’jua marrë gëzimin tuaj" (Gj, 16,22).
Vargu që vjen mënjëherë pas, e thotë ndryshe këtë përvojë besimi:
“Ja, sytë e Zotit janë mbi ata që e druajnë,
mbi ata që shpresojnë në mirësinë e tij" (v.12):


PËRKUFIZIMI I "FRIKËS SË ZOTIT".


Ne kemi këtu një përkufizim të mrekullueshëm të “frikës së Zotit” në kuptimin biblik: jo pikërisht frikë, por një ndjenjë në një rritje të pandërprerë në drejtim të një përsosëmërie të dashurisë që duhet të karakterizojë marrëdhënjet tona me Zotin; krahasimi i dy pjesëve të vargut është shumë i qartë: "Zoti ruan ata që kanë frikë prej tij,
që shpresojnë në dashurinë e tij".
Pjesa e parë e vargut “ata që e druajnë” shpjegohet me të dytin: janë ata që “shpresojnë në dashurinë e tij”... jemi larg frikës, madje flitet këtu për diçka që është krejt e kundërta! Në Psalmin 103, hasëm në një përkufizim tjetër të frikës së Zotit: është qëndrimi i një djali të sigurt që i përgjigjet butësisë së babait të tij:
"Sikurse baba ka dhimbje për fëmijët e vet,
ashtu Zoti ka dhimbje për ata që e druajnë" (Ps 103,13).
Dhe, në fakt, e gjithë Bibla, në të njëjtën kohë që na zbulon planin dashamirës të Zotit, na mëson pak nga pak të tejkalojmë kuptimin e fjalës "frikë": tani e tutje për besimtarët e vetmja mënyra për të respektuar Zotin është të kthejnë në dashurinë e tij:
"Dëgjo, Izrael! Zoti, Hyji ynë, është një Zot i vetëm!
Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde,
me gjithë shpirtin tënd e me gjithë fuqinë tënde!"(Dt 6,4).
Po le të kthehemi te ai varg i famshëm:
"Sytë e Zotit janë mbi ata që e druajnë,
mbi ata që shpresojnë në mirësinë e tij" (v. 18):
Njerëzit e zgjedhur flasin këtu për përvojën e tyre shumë konkrete të kujdesisë së Zotit. Sepse Zoti i ruajti si një baba bijtë e tij, gjatë kalimit të shkretëtirës, pas çlirimit nga Egjipti. Pranojnë që nuk do të kishin mbijetuar gjatë kalimit të detit nëse Zoti nuk do të kishte ndërhyrë, as nuk do t'i kishin mbijetuar provës së jetës në shkretëtirë. Në midis që të një kaçube ndezur flakë që nuk digjej, Zoti i kishte premtuar Moisiut që ta shoqëronte popullin e tij në udhëtimin e tij drejt lirisë dhe ai e mbajti premtimin. Dhe, meqë ra fjala, fjala hebraike e përdorur këtu është fjala e famshme me katër shkronja YHWH, të cilën, për respekt, hebrenjtë nuk e shqiptonin kurrë dhe që do të thotë “Unë jam, do të jem me ju në çdo moment të historisë suaj".


NJË MEDITIM MBI HISTORINË E DALJES NGA EGJIPTI:


Kur në Librin e Ligjit të Përtërirë autori bën një meditim të thellë mbi historinë e Izraelit, nga fillimi e deri në hyrje në Tokën e premtuar, pra në kohën e daljes nga Egjipti dhe kalimit të shkretëtirës, ai thotë se Zoti:
Zoti e ruajti popullin e tij "si mbi beben e syrit": Zoti
“Gjetur e kish në një vend t’shkretë,
n’vend tmerrimi, ulërimi bishash.
E rrethoi, e përkujdesi,
e ruajti si beb’n e syrit” (Lp.32,10)
Dhe i gjithë kapitulli 32 eLibrit të Ligjit të Përtërirë është një kujtim të mrekullive të bërë nga Zoti për popullin e tij. Këtu psalmisti vazhdon duke thënë se gjithçka Zoti e bëri:
“për t’i shpëtuar nga vdekja
e për t’i ushqyer në kohën e urisë" (v. 19).
Vargu është një aludim për të gjitha rreziqet e shkaktuara gjatë kësaj historie të gjatë; sa i përket shprehjes "në kohën e urisë", sigurisht që është një aludim për manën që Zoti zbriti në kohën e duhur gjatë Eksodit, kur uria u bë kërcënuese. Kur thuhet "ai i shpëton nga vdekja" nuk po flasim për vdekjen biologjike individuale: këtu bëhet fjalë vetëm për jetën e Popullit të Zgjedhur; por duhet të dihet se në kohën kur u kompozua ky psalm, vdekja individuale nuk konsiderohej një dramë; sepse ajo që kishte rëndësi është mbijetesa e Popullit; por, besimtarët Izraelitët ishin të sigurt për këtë, Zoti do ta bëjë popullin e tij të mbijetojë çfarëdo që të ndodhë; në çdo kohë, dhe veçanërisht në sprovë, Zoti e shoqëron popullin e tij dhe "e çliron nga vdekja".
Sigurisht, ky besim i palëkundur nuk është i lehtë çdo ditë! Dhe, gjatë historisë së tij, Populli i Zgjedhur ka luhatur midis dy qëndrimeve: ndonjëherë të sigurt, të sigurt për Zotin e tij, të vetëdijshëm se lumturia e tij ishte në fund zbatimi besnik i urdhërimeve, sepse nëse Zoti dha Ligjin, është për lumturia e njeriut; nganjëherë, përkundrazi, njerëzit revoltoheshin, të tërhequr nga idhujt: ç'dobi kishte të qenit besnik ndaj këtij Zoti dhe ndaj urdhërimeve të tij? Zoti është shumë kërkues! Dhe pastaj në emër të çfarë duhet t'i bindemi? Kush na thotë se është e garantuar lumturia? Ne duam të jemi të lirë dhe të bëjmë çfarë të duam... Në kemi besim vetëm në vetveten.
Ai që e kompozoi këtë psalm i njeh lëkundjet e popullit të tij, ai i fton ata të zhyten në sigurinë e besimit, që e vetme është e aftë të ndërtojë lumturi të qëndrueshme; dhe përveç kësaj, nëse ai ka kompozuar një psalm prej njëzet e dy vargjesh (aq sa ka shkronja në alfabet), do të thotë (mund të jetë më modest se sa psalmet vërtet alfabetike, por aludimi është i qartë), se Ligji është një thesar për të gjithë jetën, nga A e deri në Z.
Natyrisht nuk na habit fakti që fundi i këtij psalmi është një lutje besimi:
"Dashuria jote, o Zot, qoftë mbi ne...
pasi shpresa jonë është te ti" (v. 22).
Dhe ne e dimë mirë kuptimin e mënyrës lidhore në zgjedhimin e foljeve: nuk është mënyra foljore me të cilën shprehet një pasiguri, në e dimë mirë se “Dashuria e tij është gjithmonë me ne! Por është një ftesë për besimtarin që të pranojë këtë dashuri, që t'i ofrohet kësaj dashurie.
Dimensioni i pritjes është shumë i fortë në vargjet e fundit:
“Shpirti ynë shpreson në Zotin,
ai është ndihma dhe mburoja jonë.
Zemra jonë në të e ka shpresën,
shpresojmë në Emrin e tij të shenjtë” (v.20-21).
Kuptimi këtyre vargjeve është:
Ne shpresojmë vetëm në Zotin,
vetëm ai është ndihma dhe mburoja jonë,
zemra jonë vetëm në të ka shpresën
dhe vetëm në emrin e tij, sepse është i shenjtë!
Besimi ynë te Zoti na çon në një vendosëmëri të arsyeshme. Është në këtë siguri që Populli i Zgjedhur merr forcën : jo, jo forcën e vet, por ajo që i jep Zoti.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 19 Ord. VITI C.

MË 7 – 8 2022.


UNGJILLI: Lk 12, 32-48

Në atë kohë, Jezusi u thoshte dishepujve të vet:
32 “32 Mos druaj, o grigjë e vogël, sepse Atit tuaj i pëlqeu t’jua japë Mbretërinë!
33 Shitni pasurinë tuaj e jepni lëmoshë! Bëni për vete strajca që nuk vjetrohen, thesar në qiell që nuk mbaron kurrë, ku vjedhësi nuk afrohet e tenja nuk bren.
34 Vërtet, ku është visari juaj, aty do të jetë edhe zemra juaj.”

35 “Jini gati ‑ të veshur e të ngjeshur me llamba të ndezura ‑
36 porsi ata që presin zotërinë e vet kur kthehet prej dasmës për t’ia çelur derën posa të vijë e të trokëllitë. 37 Lum shërbëtorët që, kur kthehet zotëria, i gjen zgjuar! Përnjëmend po ju them: ai vetë do të ngjeshet, ata do t’i ulë në tryezë, do të afrohet dhe vetë do t’i shërbejë. 38 Po erdhi në të dytën ose në të tretën rojë të natës dhe, po i gjeti kështu, lum ata!
39 E mos e harroni këtë gjë: po ta dinte i zoti i shtëpisë në cilën orë i vjen vjedhësi, nuk do të linte t’i thyehej shtëpia.
40 Edhe ju, pra, jini gati, sepse Biri i njeriut do të vijë në atë çast kur s’jua merr mendja.”
41 Atëherë Pjetri tha:“Zotëri, a po e thua këtë shëmbëlltyrë vetëm për ne, apo për të gjithë?”
42 Zotëria iu përgjigj:“Cili, vallë, është ai mbarështues besnik e i mençur që do ta vërë zotëria përmbi shërbëtorët e tjerë për t’u dhënë në kohën e duhur pjesën e ushqimit? 43 I lumi ai shërbëtor, të cilin, kur kthehet zotëria i tij, e gjen duke vepruar kështu. 44 Përnjëmend po ju them: do ta vërë mbi të gjithë pasurinë e vet.
45 Porse, po bëri e mendoi shërbëtori në zemrën e vet: ‘Zotëria im do të vonojë të kthehet’ dhe fillon të rrahë shërbëtorët e shërbëtoret, të hajë e të pijë e të dehet, 46 zotëria i tij do të vijë atë ditë kur nuk e pret, atë orë që nuk ia merr mendja dhe do ta ndëshkojë rëndë e do t’ia japë fatin e të pafeve.
47 Shërbëtori që e diti vullnetin e zotërisë e nuk u bë gati dhe nuk e kreu vullnetin e tij, do të marrë shumë të rëna. 48 Ndërsa ai që nuk e diti, por bëri punë që duhet të ndëshkohen, do të rrihet më pak. Kujt iu dha shumë, prej tij do të kërkohet shumë; kujt iu besua shumë, prej tij do të kërkohet më shumë.



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


Ky tekst fillon me një fjalë shprese që duhet të na japë të gjithëve kurajë:
“Mos druaj, o grigjë e vogël,
sepse Atit tuaj i pëlqeu
t’jua japë Mbretërinë!" (v.32).

Përkthehet: Kjo Mbretëri është sigurisht e juaja; besoni edhe nëse pamja është e kundërt.
Kjo është arsyeja pse ne mund të pohojmë qetësisht çdo të diel:
“Do të jemi të sigurt prej çdo turbullimit duke pritur spresën e lume:
ardhjen e Zotit tonë Jezu Krishtit, Shpëtimtarit tonë”.

Ata që kanë fatin të “praktikojnë” e dinë këtë gëzim të festimit dhe deshifrimit të planit çlirimtar të Zotit çdo të diel.
Por Jezusi nuk ndalet me kaq, ai përshkruan menjëherë kërkesat që lindin nga kjo për ne. Sepse: “Kujt iu dha shumë, prej tij do të kërkohet shumë;
kujt iu besua shumë, prej tij do të kërkohet më shumë" (v.38).
Zoti na beson çdo ditë ecurinë e projektit të tij, na mbetet të ngrihemi në nivelin e besimit që ai ka tek ne.
Tani e tutje, atëherë, ne duhet të kemi vetëm një gjë në mendjen tonë, përmbushjen e premtimit të Zotit. Fillohet me heqjen e të gjitha shqetësimeve të tjera: “Shitni pasurinë tuaj e jepni lëmoshë!
Bëni për vete strajca që nuk vjetrohen,
thesar në qiell që nuk mbaron kurrë,
ku vjedhësi nuk afrohet e tenja nuk bren.
Vërtet, ku është visari juaj,
aty do të jetë edhe zemra juaj” (v. 33-34).

Shitni atë që keni dhe jepini. Bëji vetes një çantë që nuk konsumohet, një thesar të pashtershëm në qiej, ku hajduti nuk afrohet, ku mola nuk gërryen. Sepse ku është thesari juaj, aty do të jetë edhe zemra juaj. Pastaj Jezusi detajon se çfarë pret prej nesh; ai e bën atë në një mënyrë shumëngjyrëshe, me ndihmën e tre shëmbëlltyrave të vogla: e para është ajo e shërbëtorëve që presin zotërinë e tyre; e dyta, më shkurtër, e krahason kthimin e tij me ardhjen e papritur të një hajduti; sa i përket të tretës, ajo përshkruan ardhjen e zotërisë dhe gjykimin që ai u jep shërbëtorëve të tij.
Fjala kyçe këtu është ajo e shërbimit: Zoti na bën nderin të na marrë në shërbimin e tij, duke na bërë bashkëpunëtorë të tij. Më vonë, Shën Pjetri, i cili ka ruajtur mesazhin e Jezusit, do t'ua thotë të krishterëve të Turqisë:
"Nuk vonon Zoti ta çojë në vend premtimin,
si disa e mendojnë të ngadalshëm,
por është i durueshëm me ju,
se nuk do që ndokush të birret,
por do që të gjithë ta kenë mundësinë të kthehen” (2 P 3,9).
Dhe Shën Pjetri shkon aq larg sa na thotë:
"Ju që e prisni dhe e shpejtoni
Ditën e Ardhjes së Hyjit,
në të cilën qiejt do të shkatërrohen me zjarr
dhe elementet e botës do të shkrihen prej nxehtësisë.
Ne veç, sipas premtimit të tij,
presim “qiellin e ri dhe tokën e re”,
ku banon drejtësia (2 P 3,12)".
(André Chouraqui madje përktheu:
"Ju e prisni dhe e shpejtoni ardhjen e ditës" e Perëndisë !)
Është përgjegjësia jonë të "përshpejtojmë" ardhjen e mbretërisë së Perëndisë!
Lutja e Atit tonë këtu merr një lehtësim të veçantë:
“Ardhtë mbretëria jote!”
Do të vijë edhe më shpejt nëse besojmë në të dhe i përkushtohemi.
Me të mbërritur atje, është mirë që të rilexojmë Shën Palin në letrën drejtuar Thesalonikasve: "...ju të gjithë jeni bijtë e dritës e të ditës!
Pra, nuk jemi të natës e të territ!
Ju të gjithë jeni bij të dritës, fëmijë të ditës...
Atëherë të mos flemë si të tjerët,
por të rrimë zgjuar dhe të jemi të përkormë!" (1 Thes 5,5-6).

Zoti e respekton shumë lirinë e njerëzve et nuk i detyron ata të hyjnë në mbretërinë e tij.
Ai nuk do ta arrijë atë pa ne; por, për krenarinë tonë më të madhe,
ai na ofron të marrim pjesë në projektin e tij për të shpëtuar njerëzimin.
Prandaj madhështia e jetës sonë: është në fuqinë tonë
të "përshpejtojmë" Ditën e Perëndisë siç thotë Pjetri (2 Pt 3).
Kështu që çdo përpjekje, qoftë edhe modeste, nga ana jonë,
drejt pak më shumë dashuri dhe paqe, kontribuon në mënyrë të parëndësishme, ndoshta,
por në mënyrë efektive për ardhjen e kësaj Dite.
Në mënyrë misterioze, ne bashkëpunojmë në ardhjen e Ditës së Zotit.
“ I lumi ai shërbëtor, të cilin,
kur kthehet zotëria i tij,
e gjen duke vepruar kështu.
Përnjëmend po ju them:
do ta vërë mbi të gjithë pasurinë e vet" (v. 42-043)".
Për të përfunduar, do të doja të kthehesha te një nga fjalitë e Jezusit në këtë Ungjill: “Lum shërbëtorët që, kur kthehet zotëria, i gjen zgjuar! Përnjëmend po ju them: ai vetë do të ngjeshet, ata do t’i ulë në tryezë, do të afrohet dhe vetë do t’i shërbejë" (v 37). Ai do të marrë fustanin e shërbëtorit, do t'i sjellë në tryezë dhe do t'i shërbejë secili me radhë. A nuk është kjo ajo që na ndodh tashmë, çdo të diel në meshë? Zoti na fton në tryezën e tij dhe është ai që na ushqen. Kështu që ne po ripërtërimë, rindërtojmë forcën tonë për të vazhduar shërbimin tonë.