Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

PENTECOTE VITI C

MË 5 – 6 – 2022.


LEXIMI I PARË: Vap. 2,1-13.


1 Kur erdhi dita e Rrëshajëve, të gjithë ishin së bashku në të njëjtin vend.
2 Dhe, ja, papritmas, u ndie një ushtimë nga qielli si shungullimë e erës së fortë dhe e mbushi të gjithë shtëpinë, ku ata ishin.
3 Atyre atëherë iu dukën gjuhë, si të ishin prej zjarri. Këto u ndanë e zunë vend nga një mbi secilin prej tyre.
4 Të gjithë u mbushën me Shpirtin Shenjt dhe filluan të flasin në gjuhë të ndryshme, ashtu si Shpirti Shenjt i shndriste të shpreheshin.
5 Dhe asohere në Jerusalem banonin judenj, njerëz të përshpirtshëm, të ardhur prej të gjitha kombeve të botës.
6 Dhe, kur u dëgjua ajo ushtimë, ngarendi një shumicë e madhe dhe mbetën të habitur, sepse secili i dëgjonte duke folur në gjuhën e vet.
7 Të gjithë çuditeshin e mrekulloheshin dhe thoshin: “Këta njerëz që po flasin, a thua vallë nuk janë të gjithë galileas?
8 Po si atëherë secili prej nesh i dëgjon duke folur në gjuhën e vet amtare?
9 Partë, medë, elamitë, banorë të Mesopotamisë, të Judesë, të Kapadokisë, të Pontit e të Azisë,
10 të Frigjisë e të Pamfilisë, të Egjiptit e të krahinave të Libisë rreth Cirenës, njerëz të ardhur nga Roma,
11 judenj e proselitë, kretas e arabë ‑ të gjithë ne po i dëgjojmë duke shpallur veprat e madhërueshme të Hyjit në gjuhët tona amtare.”
12 Të gjithë kishin mbetur të habitur e, të marrë mendsh, pyesnin njëri‑tjetrin: “Çfarë do të jetë kjo punë?”
13 Disa të tjerë, duke shpotitur, thoshin: “Janë dehur me musht!”.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJA

NË JERUSALEM SHPIRTI I SHENJTË ZBRITI DHE U DHERD MBI NJERËZIMIN.

Gjëja e parë që duhet mbajtur mend nga ky tekst: Jerusalemi është qyteti i dhuratës së Shpirtit! Nuk është vetëm qyteti ku Jezusi themeloi Eukaristinë, qyteti ku ai u ringjall, por është gjithashtu qyteti ku Shpirti u derdh mbi njerëzimin.
Në kohën e Krishtit, festa e Rrëshajëve hebraike ishte shumë e rëndësishme ishte festa e dhënies së Ligjit, një nga tre festat e vitit për të cilat njerëzit shkonin në Jeruzalem për pelegrinazh. Dëshmia e kësaj është renditja e të gjitha kombësive të mbledhura në Jeruzalem për këtë rast: "Partë, medë, elamitë, banorë të Mesopotamisë, të Judesë, të Kapadokisë, të Pontit e të Azisë, të Frigjisë e të Pamfilisë, të Egjiptit e të krahinave të Libisë rreth Cirenës, njerëz të ardhur nga Roma, judenj e proselitë, kretas e arabë” (v. 9-11).
Prandaj, qyteti i Jeruzalemit ishte mbushur me njerëz nga kudo, mijëra hebrenj të devotshëm që ndonjëherë vinin nga shumë larg: ishte viti i vdekjes së Jezusit, por kush prej tyre e dinte? E thashë qëllimisht “vdekjen” e Jezusit, pa folur për Ringjalljen e tij; sepse Ringjallja e tij deri në atë moment mbeti e njohur vetëm nga disa miqtë e Jezusit. Këta njerëz nga kudo ndoshta nuk kishin dëgjuar kurrë për një farë Jezusi të Nazaretit. Ky vit ishte si gjithë të tjerët, kjo festë e Rrëshajëve do të ishte si gjithë të tjerat. Por tashmë, nuk ishte absolutisht asgjë! Ata besimtarët shkuan në Jeruzalem me zjarr, me besim, me entuziazmin e një pelegrinazhi për të rinovuar Besëlidhjen me Perëndinë.
Për dishepujt e Jezusit, sigurisht, kjo festë e Rrëshajëve, pesëdhjetë ditë pas Pashkës së Tij, atë që panë, dëgjuan, prekën... pas Ringjalljes së tij... kjo Rrëshajë nuk i ngjante asnjë tjetër; për ta asgjë nuk ishte si më parë... Por kjo nuk do të thotë se pritnin atë që ndodhi!
Për të na ndihmuar të kuptojmë se çfarë po ndodhi, Luka evokon këtu, me termat që ai zgjodhi me shumë kujdes, tre tekste nga Besëlidhja e Vjetër: këto tre tekste janë, dhurata e Ligjit në Sinai; një fjalë nga profeti Joel; dheepisodi i Kullës së Babelit.


MBRETËRIA E HYJIT ËSHTË AFËR.

Le të fillojmë nga Sinai: gjuhët e zjarrit të Rrëshajëve, tingulli "si një ushtimë nga qielli, shungullimë e erës së fortë" sugjerojnë se ne jemi këtu në përputhje me atë që ndodhi në Sinai, kur Perëndia i dha dërrasat e Ligjit Moisiut; këtë e gjejmë në librin e Daljes: “Erdhi e treta ditë dhe zbardhi drita: u ndien bubullima, shpërthyen vetëtima, një re tejet e dendur e mbuloi malin. Boria jehoi thekshëm dhe u dridh populli që ishte në zemërimië. Atëherë Moisiu e bëri popullin të dalë nga zemërimia në takim me Hyjin. Populli qëndroi në këmbë rrëzë malit. Krejt mali i Sinait s’ishte tjetër por tym, sepse Hyji kishte zbritur në zjarr mbi të e tymi i tij ngritej porsi tym furre. I tërë mali tundej tmerrësisht. Zëri i bririt vinte gjithnjë e rritej: Moisiu fliste me Hyjin e Hyji i përgjigjej me bubullimë (Dal. 19,16-19). Targumi (është përkthimi aramaisht i këtij fragmenti nga libri i Daljes) thoshte se kur Zoti dha ligjin, llambat e zjarrit kalonin nëpër hapësirë. Gjuhët e zjarrit të Rrëshajëve i kujtojnë ato në mënyrë të papërmbajtshme.
Duke ndjekur linjën e ngjarjes së Sinait, Shën Luka dëshiron që ne të kuptojmë se kjo Rrëshajë, atë vit, ishte shumë më tepër se një pelegrinazh tradicional: ishte një Sinai i ri. Ashtu si Perëndia i kishte dhënë Ligjin e tij popullit të tij për t'i mësuar ata të jetonin në Besëlidhje, tani e tutje Hyji i jepte Shpirtin e tij popullit të tij... Tani e tutje Ligji i Perëndisë (që është e vetmja mënyrë për të jetuar vërtet të lirë dhe të lumtur: nuk duhet të harrohet kjo) tani e tutje ky Ligj i Perëndisë nuk është më i shkruar në dërrasa guri, por në dërrasa mishi, në zemrën e njeriut, për të përdorur imazhin e Ezekielit 36, 26-28): "Unë do t’ju jap një zemër të re, një shpirt të ri do ta fus në ju, do ta nxjerr nga mishi juaj zemrën e gurtë e do t’ju jap një zemër mishi. Shpirtin tim do ta fus në ju e do të bëj që të ecni urdhërimeve të mia e t’i zbatoni e t’i vini në veprim gjyqet e mia. Do të banoni në tokën që ua dhurova etërve tuaj: ju do të jeni populli im e unë do të jem Hyji juaj".
Luka me siguri donte të evokonte edhe një fjalë nga profeti Joel:
"E pas këtyre:
Do ta ndikoj Shpirtin tim
mbi çdo njeri
e do të bëhen profetë bijtë e bijat tuaja,
pleqtë tuaj ëndrra do të shohin,
djelmoshat tuaj do të kenë vegime" (Jl 3,1).
Kjo nënkupton që çdo njeri do të bëhet i aftë për të pranuar Shpirtin e Hyjit. Në sytë e Lukës, këta "hebrenj të zjarrtë, nga të gjitha kombet nën qiell" siç i quan ai, simbolizojnë të gjithë njerëzimin për të cilin profecia e Joelit më në fund po përmbushet. Kjo do të thotë se ka ardhur e famshmja, e shumëpritur "Dita e Zotit"!
Dhe në fund, episodi i Babelit: ju kujtohet historia e Babelit: duke e thjeshtuar shumë, mund të tregohet si një shfaqje në dy akte: Akti 1, të gjithë burrat flisnin të njëjtën gjuhë: kishin të njëjtën gjuhë dhe të njëjta fjalët. Ata vendosin të ndërmarrin një punë të madhe që do të mobilizojë të gjitha energjitë e tyre: ndërtimin e një kulle të pamasë... Akti 2, Zoti ndërhyn për ta ndalur atë: ai i shpërndan në sipërfaqen e tokës dhe turbullon gjuhët e tyre. Tash e tutje njerëzit nuk do ta kuptojnë më njëri-tjetrin... Shpesh pyesim veten se çfarë të konkludojmë nga kjo?... Nëse nuk duam të kundërshtojmë qëllimet e Zotit, është e pamundur të imagjinojmë se ai ka vepruar për diçka tjetër përveç lumturisë sonë. .. Prandaj, nëse Zoti ndërhyn, është për t'i kursyer njerëzimit një shteg të rremë: gjurmën e mendimit unik, të projektit unik; diçka si “fëmijët e mi të vegjël, po kërkoni unitetin, kjo është mirë; por mos merrni rrugën e gabuar: uniteti nuk është në uniformitet! Uniteti i vërtetë i dashurisë mund të gjendet vetëm në diversitet”.
Rrëfimi i Lukës për Rrëshajët përputhet mirë me Babelin: në Babel, njerëzimi mëson diversitetin, në Rrëshajë, mëson unitetin në diversitet: tani e tutje të gjitha kombet nën qiell dëgjojnë të shpallin në gjuhët e tyre të ndryshme mesazhin e vetëm: mrekullitë e Perëndisë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E RRËSHAJEVE VITI C

MË 5 – 6 – 2022.


PSALMI: 104,1.24,29-30,31.34

1 Bekoje, shpirti im, Zotin!
O Zot, Hyji im, sa i madh je!
24 Sa të shumta janë, o Zot, veprat e tua!
Të gjitha i ke bërë me urti të madhe:
plot është toka me krijesat e tua.
29 Po e fshehe ti fytyrën, ato trazohen,
po ua more frymën, ato ngordhin
dhe kthehen në pluhur përsëri.
30 Po e dërgove frymën tënde, përsëri përtërihen
dhe e rinon fytyrën e dheut.
31 E amshueshme qoftë lavdia e Zotit,
u gëzoftë Zoti në veprat e veta!
34 I pëlqeftë Zotit kënga ime,
kënaqësinë time e kam vënë në Zotin!




LECTIO DIVINA - MEDITIMI - LUTJA.




SA TË SHUMTA JANË, O ZOT, VEPRAT E TUA!

Është shumë mirë që të lexojmë të gjithë këtë psalm: janë tridhjetë e gjashtë vargje lavdërimi të pastër, një soditje e mrekullueshme për veprat e Perëndisë. Thashë "vargje" sepse kjo është fjala e zakonshme për psalmet, por duhet të kisha thënë tridhjetë e gjashtë "rreshta" sepse në fakt është një poezi e shkëlqyeshme.
Nuk habitemi që na propozohet për festën e Rrëshajëve, pasi Luka, në librin e Veprave të Apostujve, na thotë se në mëngjesin e Rrëshajëve, Apostujt, të mbushur me Shpirtin Shenjt, filluan të shpallin në të gjitha gjuhët. mrekullitë e Zotit.
Do të më thuash: të mrekullohesh me Krijimin, nuk ka nevojë të kesh besim! Është e vërtetë, dhe sigurisht në të gjitha qytetërimet ka poezi madhështore për bukuritë e natyrës. Në veçanti, gjetëm në Egjipt mbi varrin e një faraoni një poemë të shkruar nga faraoni i famshëm Akh-en-Aton (Amenophis IV): është një himn për Zotin-Diell: Amenophis IV jetoi rreth vitit 1350 para J.C., në një kohë kur hebrenjtë ishin ndoshta në Egjipt; ata mund ta kenë njohur këtë poezi.
Midis poemës së Faraonit dhe Psalmit 104 ka ngjashmëri në stil dhe në fjalor, është e qartë: gjuha e habisë është e njëjtë në të gjitha gjerësitë! Por janë shumë interesante dallimet: ato janë gjurma e Zbulesës që iu bë njerëzve të Besëlidhjes.
Dallimi i parë, dhe është thelbësor për besimin e Izraelit: vetëm Javeh është Zoti; nuk ka Zot tjetër përveç tij; prandaj dielli nuk është zot! Ne kemi pasur tashmë rastin ta vëmë re këtë në lidhje me historinë e Krijimit në Zanafillën: Bibla kujdeset shumë për të vendosur diellin dhe hënën në vendet e tyre, ata nuk janë perëndi, ata janë vetëm ndriçues, kjo është e gjitha. Dhe ata janë gjithashtu krijesa: një nga vargjet e psalmit thotë qartë: "(Ti, o Zot, ti krijove hënën që shënon kohët dhe diellin që njeh orën e perëndimit të saj" (v. 19). Nuk do të flas më shumë për këtë, sepse këta vargje nuk u mbajtën për festën e Rrëshajëve, por disa vargje e paraqesin Zotin si të vetmin mjeshtër të Krijimit; poeti përdor një fjalor të tërë mbretëror për të: Zoti paraqitet si një mbret madhështor, i gjithëpushtetshëm dhe fitimtar. Për shembull, fjala "i madh" që kemi dëgjuar është një fjalë që përdoret për të nënkuptuar fitoren e mbretit në luftë. Një mënyrë shumë njerëzore, sigurisht, për të shprehur zotërimin e Zotit mbi të gjitha elementet e qiellit, të tokës dhe të detit.
Dallimi i dytë të Biblës: Krijimi është vetëm i mirë; aty kemi një jehonë të asaj poezie të famshme nga Zanafilla që përsëritet pa u lodhur si një refren “Dhe Zoti e pa që ishte mirë! "... Psalmi 104 ngjall të gjithë elementët e krijimit, me të njëjtën mrekulli: "Unë gëzohem në Zotin" dhe psalmisti shton (një varg që nuk e dëgjojmë këtë të diel):
"Do t’i këndoj Zotit në jetën time,
do ta lavdëroj Hyjin derisa të jem gjallë” (v. 33).
Megjithatë, e keqja nuk shpërfillet: fundi i psalmit e evokon qartë atë dhe dëshiron zhdukjen e saj: por njerëzit e Besëlidhjes së Vjetër e kishin kuptuar se e keqja nuk është vepër e Perëndisë, pasi i gjithë krijimi është i mirë. Dhe ne e dimë se një ditë Zoti do të zhdukë çdo të keqe nga toka: mbreti fitimtar i elementeve më në fund do të eliminojë gjithçka që pengon lumturinë e njeriut.



TI E RINON VAZHDIMISHT FYTYRËN E TOKËS

Veçantia e tretë e besimit të Izraelit: Krijimi nuk është një akt i së shkuarës: sikur Zoti të kishte vënë tokën dhe njerëzit në hapësirë, një herë e përgjithmonë. Është një marrëdhënie e qëndrueshme ndërmjet Krijuesit dhe krijesave të tij; kur themi në Profesionin e fesë: "Unë besoj në Hyjin, Atin e gjithëpushtetshëm, Krijuesin e qiellit dhe të tokës", ne nuk bëjmë vetëm profesioinin e fesë tonë në një veprim fillestar të Zotit, por po e njohim veten në një marrëdhënie varësie prej tij: psalmi këtu thotë fare mirë qëndrueshmërinë e veprimit të Zotit:
“Të gjitha këto presin me shpresë
që t’u japësh ushqim në kohën e duhur.
Po u dhe ti ato mbledhin,
kur ti e hap dorën tënde, mbushen me një mijë të mira.
Po e fshehe ti fytyrën, ato trazohen,
po ua more frymën, ato ngordhin
dhe kthehen në pluhur përsëri”(vv. 27.29).
Një tjetër veçori, përsëri, e besimit të Izraelit, një tjetër shenjë e zbulesës që iu bë këtij populli: në majën e Krijimit, është njeriu; i krijuar për të qenë Mbreti i Krijimit, ai është i mbushur me Shpirtin e Perëndisë; duhej një zbulim që njerëzit të guxonin të mendonin një gjë të tillë! Dhe kjo është ajo që ne kremtojmë në Rrëshajët: ky Shpirt i Perëndisë që është në ne dridhet në praninë e tij: ai hyn në rezonancë me të. Dhe kjo është arsyeja pse psalmisti mund të thotë: “Gëzoftë Perëndia në veprat e tij! ... Unë gëzohem te Zoti”.
Së fundi, dhe kjo është shumë e rëndësishme: dihet mirë se në Izrael çdo reflektim mbi Krijimin bie në këndvështrimin e Besëlidhjes: Izraeli fillimisht përjetoi veprën e çlirimit të Zotit dhe vetëm më pas meditoi Krijimin nën dritën e kësaj përvoje. Në këtë psalm specifik, kemi gjurmë të kësaj gjëje:
Para së gjithash, emri i Zotit i përdorur këtu është emri i famshëm me katër shkronja, YHVH, të cilin ne e përkthejmë Zot, që është zbulesa pikërisht e Perëndisë së Besëlidhjes.
Atëherë dëgjuat pikërisht tani shprehjen “Zot, Perëndia im, je kaq i madh! Shprehja "Zoti im" me posesivin është gjithmonë një kujtim i Besëlidhjes pasi plani i Zotit në këtë Besëlidhje ishte shprehur saktësisht në formulën "Ti do të jesh populli im dhe unë do të jem Zoti yt". Ky premtim, është në dhuratën e Shpirtit “për çdo qenie prej mishi”, siç thotë profeti Joel (3,1) se është përmbushur. Që tani e tutje, çdo njeri ftohet të marrë dhuratën e Shpirtit për t'u bërë me të vërtetë një bir i Perëndisë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA E RRËSHAJËVE VITI C

MË 5 – 6 – 2022.

UNGJILLI: Gj. 14, 15-16. 23b-26

15. “Nëse më doni,
do t’i mbani urdhërimet e mia.
16. Edhe unë do t’i lutem Atit
dhe Ai do t’ju japë një Mbrojtës tjetër,
që të jetë me ju përgjithmonë:
23. “Nëse ndokush më do,
ai do të ma mbajë fjalën,
Ati im do ta dojë,
tek ai do të vijmë
dhe tek ai do të banojmë.
24. Kush nuk më do,
nuk i mban fjalët e mia.
E fjala që po dëgjoni, nuk është imja,
por është e Atij, që më dërgoi, ‑ e Atit.
25. Këto fjalë jua thashë
ndërsa banova me ju.
26. E Shpirti Shenjt ‑ Mbrojtës,
të cilin do t’jua dërgojë Ati në Emër tim,
Ai do t’jua mësojë të gjitha
dhe do t’ju përkujtojë gjithçka [unë] ju thashë.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJA



KUR DASHURIA E ZOTIT PUSHTON ZEMRAT E NJERËZVE
Ne e njohim mirë këtë Ungjill, por sigurisht që sot merr një dritë të re falë teksteve të tjera që na ofrohen për festën e Rrëshajëve. Për shembull, është interesante që, për festën e dhuratës së Shpirtit, ungjilli që na propozohet na flet vetëm për dashurinë! Shpesh ne tundohemi të mendojmë për Shpirtin Shenjt për sa i përket frymëzimit, ideve, aftësive dalluese, inteligjencës në një farë mënyre; Jezusi na thotë këtu: Shpirti i Hyjit është krejt tjetër gjë, është Dashuria e personifikuar; nuk është çudi, do të themi, pasi, siç thotë Shën Gjoni: "Zoti është dashuri".
Kjo do të thotë se, në mëngjesin e Rrëshajëve, në Jeruzalem, kur dishepujt u mbushën me Shpirtin Shenjt, ishte pikërisht dashuria që është në Perëndinë që i pushtoi ata. Po kështu, edhe për ne, të pagëzuar, të konfirmuar, aftësia jonë për dashuri është banuar nga vetë dashuria e Zotit.
"Po e dërgove frymën tënde, përsëri përtërihen dhe e rinon fytyrën e dheu",
thotë Psalmi 104 i kësaj feste të dhuratës së Shpirtit: me të vërtetë, të krijuar sipas shëmbëlltyrës së Perëndisë, të thirrur për t'i ngjasuar atij gjithnjë e më shumë, ne jemi vazhdimisht në procesin e të qenit brumosur prej tij në imazhin e tij; shikoni poçarin që i jep formë vazos së tij, ajo rafinohet gjithnjë e më shumë në duart e mjeshtrit... Ne jemi kjo qeramikë në duart e Zotit: ngjashmëria jonë me të bëhet gjithnjë më e rafinuar, më shumë kur lejojmë Shpirtin të veprojë e duan që ai të na transformojë.
Në pjesën nga letra drejtuar Romakëve që lexojmë për këtë festë të Rrëshajëve, është më tepër një çështje e marrëdhënies sonë me Perëndinë; mund të përmblidhej me frazën: ne nuk jemi më skllevër, ne jemi fëmijë të Zotit. Në këtë Ungjill, Jezusi bën lidhjen midis marrëdhënies sonë me Zotin dhe marrëdhënies sonë me vëllezërit tanë:
"Nëse më doni, do t'u qëndroni besnik urdhërimeve të mia",
dhe urdhërimi i tij, ne e dimë mirë se çfarë është:
" Sikurse unë ju desha ju, duajeni edhe ju njëri‑tjetrin! (Gj. 13,34);
dhe mund të mendojmë se kjo shprehje i referohet larjes së këmbëve, domethënë një qëndrimi të vendosur shërbimi.
Kështu ne mund të përkthejmë atë fjali:
"Nëse më doni, do t'u qëndroni besnik urdhërimeve të mia",
kështu "Nëse më doni, do ta vini veten në shërbim të njëri-tjetrit".
Dashuria për Perëndinë dhe dashuria për vëllezërit janë të pandashme, aq të pandashme saqë nga cilësia e shërbimit tonë ndaj vëllezërve tanë mund të gjykojmë cilësinë e dashurisë sonë për Perëndinë. Pra, mund ta kthejmë mbrapsht fjalinë:
“Nëse më doni, do t’u qëndroni besnik urdhërimeve të mia”,
kështu: “Nëse nuk viheni në shërbim të vëllezërve të tu, mos pretendoni se më doni”!
Pak më tutje, Jezusi merr një shprehje krejtësisht të ngjashme, por e zhvillon më tej:
«“Nëse ndokush më do, ai do të ma mbajë fjalën, Ati im do ta dojë, tek ai do të vijmë dhe tek ai do të banojmë (v.23).
Kjo, padyshim, nuk do të thotë se Ati ynë qiellor nuk do të mund të na dojë nëse nuk e vëmë veten në shërbim të vëllezërve tanë! Në Zot, nuk ka pazare, nuk ka kushte! Përkundrazi, karakteristikë e mëshirës është t'i afrohemi edhe më shumë nevojtarit duke qenë të bindur se edhe ne jemi nevojtarë përsa i përket dashurisë dhe shërbimit ndaj të tjerëve.



ÇDO ART MËSOHET DUKE E PRAKTIKUAR.

Por ajo që do të thotë kjo fjali është diçka që ne e dimë mirë: aftësia për të dashur është një art dhe çdo art mësohet duke e praktikuar! Dashuria e Atit është e pamasë, e pafund; është aftësia jonë për ta pranuar këtë dashuri që është e kufizuar dhe rritet ndërsa e ushtrojmë atë. Këtë mund ta përkthejmë: “Nëse dikush më do, do ta vërë veten në shërbim të të tjerëve. Dhe pak nga pak zemra e tij do të zgjerohet dhe dashuria për Zotin do ta pushtojë gjithnjë e më shumë dhe ai do të jetë në gjendje t'u shërbejë të tjerëve edhe më mirë... e kështu me radhë deri në pafundësi... » Deri në pafundësi në kuptimin e vërtetë të fjalës .
Së fundi, të kthehemi te fjala “Mbrojtës”: është e vërtetë që kemi nevojë për një Mbrojtës... por jo para Zotit, sigurisht! Shën Pali na tha mirë në letrën drejtuar Romakëve (që është leximi ynë i dytë i kësaj feste): “Ju veç nuk e keni marrë shpirtin që bën robër në mënyrë që përsëri të trembeni, por keni marrë Shpirtin që ju bën bij të adoptimit, në saje të të cilit ne thërrasim: Abba! O Atë! Vetë Shpirti Shenjt dëshmon bashkë me shpirtin tonë se jemi fëmijët e Hyjit" (Rm 8,15v). Pra, ne nuk kemi më frikë nga Zoti, nuk kemi nevojë për një Mbrojtës para tij. Por atëherë para kujt?
Jezusi tha mirë: “Unë do t'i lutem Atit dhe ai do t'ju japë një avokat tjetër që do të jetë me ju përgjithmonë». Po, ne kemi nevojë për një mbrojtës, një avokat që të na mbrojë: por është përballë vetes sonë, përballë hezitimit tonë për të vënë veten në shërbim të të tjerëve, përballë ndrojtjes sonë të llojit: “As dyqind denarë bukë …nuk do të dilnin mjaft për t’i dhënë secilit nga një grimë”, ose “ “Ne s’kemi më se pesë bukë e dy peshq. Vetëm nëse shkojmë e blejmë ushqim për gjithë këtë popull!” (Lk. 9,13);
Ose: ““Këtu është një djalosh që ka pesë bukë elbi dhe dy peshq të vegjël. Por, çka janë këto për kaq njerëz?” (Gj 6, 9).
Ne kemi vërtet nevojë për këtë Mbrojtës që do të mbrojë vazhdimisht në ne kauzën e të tjerëve. Dhe duke e bërë këtë, në fakt jemi ne që ai do të mbrojë, sepse lumturia jonë e vërtetë është të lëmë veten të formohemi çdo ditë nga “poçari” sipas imazhit të tij.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

FESTA E TRINISË SË SHENJTË VITI C.

MË 12-6-2022.

LEX. I PARË: Fu, 8, 22-31.

22 Zoti më kishte që në fillim të udhëve të veta,
që në fillim, para se të krijonte ndonjë gjë.
23 Kam qenë shuguruar prej amshimit,
që në kohët më të lashta, para se të krijohej toka.
24 Ende nuk ishin humnerat e unë isha e ngjizur,
ende nuk ishin burimet e ujërave të shumta,
25 para se të viheshin themelet e maleve,
para se të ishin kodrat, unë linda.
26 Ende nuk e kishte krijuar tokën as fushat,
as elementet e para të pluhurit të tokës.
27 Kur i ujdisi qiejt, unë isha pranë,
kur hoqi një rreth, ligj të sigurt, rrethues të humnerës,
28 kur në lartësi i dendi retë,
kur i bëri të fuqishme burimet e humnerës
29 kur ia vuri kufirin rrethues detit
dhe ujërave që të mos i kalojnë kufijtë e vet,
kur tokës ia qiti themelet,
30 unë isha pranë si kryemjeshtër:
kënaqësia e tij për çdo ditë,
duke luajtur pranë tij gjithë kohën,
31 duke luajtur mbi globin tokësor:
kënaqja ime është të jem me bijtë e njerëzve.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

“SA TË SHUMTA JANË VEPRAT E TUA: TË GJITHA I KE BËRË ME URTI TË MADHE”.

Për njerëzit e Biblës, nuk ka dyshim se Zoti e udhëheq botën me mençuri!
"Sa të shumta janë, o Zot, veprat e tua! Të gjitha i ke bërë me urti të madhe",
thotë Psalmi 104, 24 të cilin e kënduam për Rrëshajët. Madje kjo është kaq e qartë se kjo pjesë e leximit të parë për festën e Trinisë së shenjtë vazhdon e përfundon duke shkruar fjalime të tëra për këtë temë. Teksti që komentojmë është një predikim i vërtetë me temën: “Vëllezërit e mi, mos e bëni jetën tuaj në shtigje të rreme. Vetëm Zoti e di se çfarë është e mirë për njeriun. Në përputhje me rendin e gjërave që ai ka vendosur që nga origjina e botës, kjo është mënyra e vetme për të qenë të lumtur”.
Për t'i dhënë më shumë peshë predikimit të tij, autori bën që urtia të flasë sikur të ishte një person. Por le të mos bëjmë një gabim: kjo është vetëm një mjet letrar; prova eshte se ne kapitullin tjeter flet edhe "Zonja Marrëzi" (Fu. 9,13).
Për momentin, pra, është Zonja Urtësia ajo që na paraqitet dhe mesaxhi i parë që na jepet është se ajo nuk flet vetëm për veten... flet për veten vetëm në funksion të Zotit, sikur të ishin të pandarë.
“Zoti më kishte që në fillim të udhëve të veta, që në fillim, para se të krijonte ndonjë gjë... Kam qenë shuguruar prej amshimit, që në kohët më të lashta, para se të krijohej toka... kur në lartësi i dendi retë, kur i bëri të fuqishme burimet e humnerës... unë isha pranë si kryemjeshtër".
Pra, midis Zotit dhe Urtësisë ekziston një marrëdhënie shumë e ngushtë... Besimi hebre në të vetmin Zot nuk e parashikoi kurrë një Zot-Trinitet: por duket këtu se, pa braktisur besimin në një Hyj unik, besimtari ndjen se brenda vetë zemrës së Zotit të vetëm, ka një mister dialogu dhe bashkimi.
Vërejtje e dytë: “PARA” është një fjalë që del shumë shpesh në këtë pasazh! “para se të krijonte ndonjë gjë... para se të krijohej toka... para se të viheshin themelet e maleve... para se të ishin kodrat, unë linda... para shekujve u formova... që në fillim, para shfaqjes së tokës... Kur humnerat NUK ekzistonin ENDE, unë linda, kur nuk ishin burimet që burojnë… Para se të vendoseshin malet,... para kodrave të linda... para se Zoti të bënte tokën dhe hapësirën, elementët parësorë të botës. Kur ai vendosi qiejt, UNË ISHA ATJE...”
Është e qartë: lajtmotivi është i mirë: 'Isha aty nga përjetësia, para çdo krijimi'... Prandaj, ekziston një këmbëngulje shumë e fortë për anterioritetin e asaj që quhet Urtësi në lidhje me të gjithë krijimin.
Vërejtje e tretë, Urtia luan një rol në Krijim: “Unë isha atje… kur ai (Zoti) vendosi kufijtë e tij në det, në mënyrë që ujërat të mos mund të shkelin urdhrin e tij, kur ai vendosi themelet e tokës".
Për një vepër kaq të bukur sa që shkakton gëzim të vërtetë: “Kënaqësia e tij për çdo ditë, duke luajtur pranë tij gjithë kohën, duke luajtur mbi globin tokësor: kënaqja ime është të jem me bijtë e njerëzve”.
[/SIZE][/B]


NJË MISTER DASHURIE...

Urtia është me Zotin, pranë Zotit dhe "ajo gjen kënaqësinë e saj" me Zotin, duke qenë pranë Zotit... ajo është me ne... dhe "e gjen kënaqësinë e saj" me ne. Ne dëgjojmë këtu një jehonë të refrenit nga Zanafilla: "Perëndia e pa që ishte mirë". Aq më tepër, në ditën e gjashtë, menjëherë pas krijimit të njeriut që ishte si kurorëzimi i gjithë punës së tij: “Hyji shikoi gjithçka kishte bërë dhe, ja, ishin shumë të mira!" (Zn 1,31).
Si rezultat, ky tekst na zbulon një aspekt të veçantë dhe jashtëzakonisht pozitiv të besimit të Izraelit: Urtësia e përjetshme kryesonte të gjithë veprën e Krijimit: këmbëngulja e tekstit është shumë e fortë për këtë; dy gjëra mund të nxirren nga kjo: Së pari, që nga agimi i botës, njerëzimi dhe kozmosi janë larë me Urtësinë e Zotit. Së dyti, bota e krijuar nuk është për rrjedhojë e çrregullt pasi Urtia është mjeshtër-ndërtuesi i saj. Kjo duhet të na detyrojë të mos humbasim kurrë besimin. Së fundi, është vërtet çmenduri e besimit të guxosh të besosh se Zoti është vazhdimisht i pranishëm në jetën e njerëzve, dhe aq më tepër që ai gjen kënaqësitë e tij në shoqërinë tonë... Është çmenduri, por fakti është aty: nëse Zoti vazhdon pa u lodhur të propozojë Besëlidhjen e tij të dashurisë, në të vërtetë është sepse ai “gjen kënaqësinë e tij ditë pas dite me fëmijët e njerëzve”. Mbetet një pyetje: pse na ofrohet ky tekst për festën e Trinitetit? Asnjë herë nuk gjendet fjala “Trinitet” në këto rreshta, apo edhe fjalët Atë, Bir dhe Shpirt.
Për sa i përket Librit të Fjalëve të Urta, kjo nuk është për t'u habitur, pasi kur u shkrua, nuk bëhej fjalë për Trinitetin: jo vetëm që fjala nuk ekzistonte, por vetë ideja e Trinitetit nuk preku askënd. Në fillim, për Popullin e Zgjedhur, urgjenca e parë ishte të lidheshin me Zotin Një; pra lufta e ashpër e të gjithë profetëve kundër idhujtarisë dhe politeizmit, sepse thirrja e këtij populli ishte pikërisht që ai të ishte dëshmitar të një Zoti unik; le të mos harrojmë këtë fjali nga libri i Ligjit të Përtërirë: “Ju është dhënë të shihni, që të dini se Zoti është Perëndia; nuk ka tjetër veç tij”.
Hapi i parë, pra, për të zbuluar se Zoti është NJË, ishte që të mos bëhej fjalë për disa persona hyjnorë! Vetëm më vonë besimtarët do të mësojnë se ky Zot unik nuk është i vetmuar, ai është Triniteti. Ky mister i jetës trinitare filloi të parashikohej vetëm në meditimin e Bersëlidhjes së Re, pas ringjalljes së Krishtit. Në atë kohë, kur Apostujt dhe shkrimtarët e Besëlidhjes së Re filluan ta shihnin këtë mister, ata filluan të shqyrtonin Shkrimet dhe kështu bënë atë që quhet rilexim; dhe në veçanti, ata rilexojnë rreshtat që sapo kemi dëgjuar dhe që flasin për Urtësinë e Perëndisë dhe lexojnë në to personin e Krishtit.
Shën Gjoni, për shembull, do të shkruajë: “Në fillim ishte Fjala e Fjala ishte në Hyjin e Fjala ishte Hyj” (Gj. 1,1).
Dhe ju e dini sa shumë thotë kjo shprehje në greqisht për një bashkësi shumë të thellë, një dialog të pandërprerë dashurie. Libri i Fjalëve të Urta nuk ishte ende aty. Ireneu dhe Teofili i Antiokisë e identifikuan Urtësinë me Shpirtin, ndërsa Origjeni me Birin. Është ky interpretimi i dytë që më në fund u ruajt nga teologjia.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

TRINIA E SH. VITI C

MË 12-6-2022.

PS. 8, 4-9.

4 Kur e sodis qiellin ‑ veprën e gishtave të tu,
hënën e yjet që ti i vendose,
5 çka është atëherë njeriu që ta kujtosh,
biri i Adamit që të përkujdesesh për të?
6 E pra, e bëre pak më të vogël se engjëjt,
e kurorëzove me lavdi e shkëlqim,
7 i dhe pushtet mbi veprat e duarve të tua.
Gjithçka vure nën këmbët e tija:
8 delet e kafshët të gjitha,
për më tepër edhe egërsirat e fushës,
9 shpëndët e ajrit dhe peshqit e detit,
të gjitha që përshkojnë udhët e detit!



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


BRENDA IMENSITETIT TË BOTËS.

“ Kur e sodis qiellin ‑ veprën e gishtave të tu, hënën e yjet që ti i vendose”.
Ndoshta jemi në kuadrin e një feste gjatë natës; një hipotezë krejtësisht e besueshme, pasi profeti Isaia nganjëherë aludon për festimet e natës, për shembull kur thotë:
"Kurse ju do të këndoni
porsi natën e kremtimit të Festës,
me gëzim të zemrës,
porsi ai që, me zë të fyellit
shtegton në ndjesë në malin e Zotit,
në Qetën e Izraelit" (Is 30,29).
Pra mund të imagjinohet se jemi në një mbrëmje vere, në Jerusalem, gjatë një pelegrinazhi, një festë nën yje.
Ne nuk e kemi lexuar të gjithë këtë psalm, por nëse i referohemi Biblës sonë, ajo që është e dukshme kur lexojmë këtë psalm, është se fjalia e parë dhe e fundit janë saktësisht të njëjta!:
“O Zot, Zoti ynë, sa i mrekullueshëm është Emri yt mbi mbarë dheun!"
Pra, nuk ka nevojë të kërkojmë më tej për temën e këtij psalmi: ai është një himn për madhështinë e Perëndisë! Për më tepër, le të vërejmë se emri i përdorur për Zotin këtu është edhe një herë emri i Besëlidhjes, katër shkronjat e famshme, YHVH, emri më i Shenjtë që nuk shqiptohet kurrë: prandaj, edhe nëse fjala “Besëlidhje” nuk përdoret as një herë, ajo nënkuptohet: janë njerëzit e Besëlidhjes që flasin këtu.
Le të kthehemi te kjo fjali që përsëritet në fillim dhe në fund:
“O Zot, Zoti ynë, sa i mrekullueshëm është Emri yt mbi mbarë dheun!".
Pra, ne kemi këtu një simetri të përsosur... Çfarë kornizon? Një meditim mbi njeriun. Ky ndërtim është shumë interesant. Në të njëjtën kohë, njeriu është me të vërtetë në qendër të krijimit, dhe në të njëjtën kohë gjithçka, duke përfshirë edhe njeriun, është e lidhur me Zotin: Vetë Zoti vepron dhe njeriu sodit... Gjithçka është "vepër e gishtave të Zotit", gjithcka eshte "pune e duarve të Zotit... Ai i nguli sytë yjeve... Ai mendon për njeriun, ai kujdeset për të, ai e kurorëzon me lavdi e nder, ai e vendos mbi veprën e duarve të tij, e vendos gjithçka nën këmbët e tij.
"Kurora" e njeriut është pikërisht kozmosi: dhe sigurisht që nuk është rastësi që psalmi është ndërtuar në atë mënyrë që numërimi i veprave të krijuara nga Zoti janë si një kornizë brenda të cilës është njeriu. Mund të thuhet se të gjitha gjera të krijuara formojnë si një “Kurorë” për njeriun. Nëse marrim strukturën e përgjithshme të këtij psalmi, ai shfaqet si rrathë koncentrikë me në qendër njeriun: "Çka është atëherë njeriu që ta kujtosh, biri i Adamit që të përkujdesesh për të? E pra, e bëre pak më të vogël se engjëjt, e kurorëzove me lavdi e shkëlqim, i dhe pushtet mbi veprat e duarve të tua. Gjithçka vure nën këmbët e tij”...
Pastaj një rreth i parë, krijimi: nga të dyja anët vargje për njeriun: nga njëra anë qielli me yje, dhe hëna... nga ana tjetër të gjitha qeniet e gjalla: tufa, kafshë të egra, zogj, peshq... Pastaj rrethi i dytë: përsëritet fraza e famshme: njeriu sodit mbretin e vërtetë të Krijimit: "O Zot, Zoti ynë, sa i mrekullueshëm është Emri yt mbi mbarë dheun!"



SHKELQIMI I ZOTIT, SHKELQIMI I NJERIUT


Mbretërimi i Zotit shprehet tashmë me fjalën "i madh", një fjalë nga gjuha e oborrit mbretëror që thotë fuqia e mbretit fitimtar. Natyrisht thuhet edhe me fjalën “shkëlqim”. Ky mbret është fitimtar mbi kundërshtarin, mbi armikun, me sa duket, pa vështirësi, pasi tregohet kënaqësia e tij në mënyrën e “ferishteve e të foshnjave”...; (përkthimi i këtij vargu është shumë i debatuar... zgjedhet këtu përkthimin liturgjik, pasi është ky që dëgjojmë në meshë dhe është shumë sugjestiv): " Me madhëri e tejkalon edhe qiellin! Prej gojës së ferishteve e të foshnjave lavdinë e bëre gati kundër armiqve që t’i bësh të heshtin armiq e kryengritës” (v. 3-4).
Ndoshta mund të kuptohet se deri në qiell arrinë lavdet e këngët e fëmjiëve që e shpallim shkëlqimin dhe madhërinë e kësaj mbretërie. Lavdet e këngët e fëmijëve janë një mburojë që shpëton kundër kundërshtarëve të mbretit: në përplasjen kundër kesaj mburojeje shkatërrohen ushtritë e armiqëve që, duke u revoltuar, me këtë revoltë anulojnë vetveten.
Këtë mbretëri Zoti nuk e ruan për veten: meqë kurorëzon njeriun me radhë. Njeriu ka gjithashtu të drejtën e një fjalori mbretëror: njeriu është "mezi më pak se një zot"...ai është "kurorëzuar"...të gjitha gjërat janë "në këmbët e tij": ka imazhin e një froni mbretëror mbi të cilën Hyji e vuri njeriun: “Gjithçka vure nën këmbët e tija”. Për të thënë të njëjtën gjë, libri i Zanafillës kishte thënë se krijimi i njeriut ishte i fundit pas të gjitha gjërave të tjera, pas të gjitha qenieve të tjera të gjalla, për të treguar se njeriu ishte në krye; dhe më pas libri i Zanafillës kishte treguar përsëri se njeriu do të kishte dhënë një emër të gjitha krijesave, që është një shenjë epërsisë, mjeshtërisë... Në Krijim, thirrja e njeriut është me të vërtetë që njeriu të jetë Mbreti i Krijimit: për çiftin e parë njerëzor, Zotin. kishte thënë: “Shtohuni e shumohuni e mbusheni tokën dhe sundojeni atë! (Zn 1,28).
Por le t’i rikthehemi fjalisë: “Kur e sodis qiellin ‑ veprën e gishtave të tu, hënën e yjet që ti i vendose, çka është atëherë njeriu që ta kujtosh, biri i Adamit që të përkujdesesh për të?” (v. 4-5).
Pse të intereson njeriun? Është një mënyrë e bukur për të shprehur praninë e Zotit me njeriun, shqetësimin e Hyjit për jetën e tij.
Natyrisht, një psalm i tillë nxjerr gëzimin e të jetuarit! Por mund të ketë ditë në jetën tonë kur kjo prani e Perëndisë me njeriun do të ndihet si e rëndë. Kjo është ajo që i ndodhi Jobit në një ditë vuajtjeje të madhe: ai ishte një besimtar i madh, një njeri lutës dhe e dinte përmendësh këtë psalm, me siguri; mirë, një ditë, në dëshpërimin e tij, i vjen keq që e këndoi me kaq entuziazëm këtë psalm, kur gjithçka po shkonte mirë: dhe shkon aq larg sa thotë: "Më lërë në paqe... pse interesohesh për mua?.. Pse vazhdon të kesh kujdes për mua?... Çfarë është një qenje i vdekshëm për ty që bëre një punë kaq të madhe për të, duke përqendruar vëmendjen tënde tek ai?” Atë ditë, besimi i tij pothuajse u thye; dhe disa prej nesh, shumë të provuar, e njohin dhjmbjen e kësaj sprove; por për ta, si për të gjithë ne, si për Jobin, Zoti shikon dhe vazhdon, çfarëdo që të ndodhë, "të kujdeset për njeriun".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

TRINIA E SH. VITI C.

MË 12 – 6 -2022.

UNGJILLI: Gj. 16, 12 – 15:


12 Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë
por tani s’mund t’i kuptoni.
13 E kur të vijë ai ‑ Shpirti i së Vërtetës ‑
Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën.
Ai s’do të flasë prej vetvetes,
por do të flasë çka të dëgjojë
dhe do t’ju zbulojë të ardhmen.
14 Ai do të më lëvdojë,
sepse do të marrë prej simes
e do t’ju zbulojë juve.
15 Gjithçka ka Ati, është imja.
Prandaj edhe ju thashë:
‘Merr prej simes
dhe do t’ju zbulojë juve’ ”.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

SHPIRTI I TË VËRTETËS DO T'JU UDHËZOJË TA NJHINI TËRË TË VËRTETËN.

Përpara se të futemi në këtë tekst të Shën Gjonit, ne duhet më shumë se kurrë "të veshim zemrat tona" (siç tha Saint-Exupéry): në këtë mbrëmje të fundit të jetës së tij tokësore, Jezusi nuk përdor fjalën "Trinitet"; ai bën shumë më tepër dhe shumë më mirë: ai na fut në këtë mister të madh, në vetë intimitetin e Trinisë. Por për të perceptuar këtë mister dashurie dhe bashkimi, do të duhej të ishim në harmoni me të, ne vetë do të duhej të ishim zjarri përvëlues i dashurisë dhe bashkimit; por mjerisht, ne jemi të ngjashme më tepër me drurin shumë e gjelbër e vënë në kontakt me zjarrin: është shumë e vështirë ta bësh që "të marrë", të ndizet.
Ajo që Jezusi po na thotë këtu, ndër të tjera, është se Shpirti Shejnt i Perëndisë, zjarri, do të hyjë në ne: ai do të vendoset në zemrën e drurit të gjelbër. Jemi ende në kontekstin e vaktit të fundit të Jezusit me dishepujt e tij, të Enjten e Madhe në mbrëmje: Jezusi i jep lamtumirën dhe përgatit dishepujt e tij për ngjarjet që do të pasojnë. Ai tregon maksimumin e misterit të tij, por ka gjëra që ende nuk mund t'i kuptojnë: "Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë por tani s’mund t’i kuptoni" (v.12).
Historia e njerëzimit, si historia e çdo njeriu, është ajo e një udhëtimi të gjatë. Ndërsa ne, prindërit ose edukatorët, i shoqërojmë ata që na janë besuar në zgjimin e tyre progresiv, Zoti e shoqëron njerëzimin në rrugëtimin e tij të gjatë. Gjatë gjithë historisë biblike, Zoti ia ka shfaqur gradualisht veten popullit të tij: vetëm pak nga pak Populli i Zgjedhur ka braktisur besimet e tij pagane, spontane për të zbuluar gjithmonë pak më mirë fytyrën e vërtetë të Zotit. Por nuk ka arritur deri në fund: prova është vështirësia e vetë dishepujve të Jezusit për ta njohur atë si Mesia, aq i ndryshëm ishte ai nga portretet që i kishin bërë më parë.
Dhe kjo rrugë e gjatë e zbulimit të Zotit nuk ka përfunduar ende, nuk do të përfundojë kurrë: do të vazhdojë deri në përmbushjen e planit të Zotit. Gjatë gjithë këtij udhëtimi, Shpirti i së vërtetës na shoqëron për të na udhëhequr drejt gjithë së vërtetës... E vërteta duket se është një nga fjalët kyçe të këtij teksti: të besosh atë që lexojmë, e vërteta është një qëllim dhe jo një arritje: Shpirti i së vërtetës "do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën"... Kjo duhet të na ndalojë të debatojmë për çështje teologjike... meqë askush nga ne nuk mund të pretendojë se zotëron të gjithë të vërtetën!
Nga ana tjetër, nuk është e rendit intelektual, nuk është dije; pasi, në të njëjtin Ungjill të Gjonit, Jezusi thotë "Unë jam e Vërteta". Ndaj e kuptojmë se përse në tekstin e sotëm ai përdor disa herë foljen “njoh” ose një folje të ngjashme: “Ai do t’ju zbulojë të ardhmen. Ai do t’ju udhëzojë ta njihni tërë të Vërtetën... do të marrë prej simes e do t’ju zbulojë juve".



JEMI FTUAR TË HYMË NË VETË INTIMITETIN E ZOTIT

Në gjuhën biblike, ne e dimë se folja "njoh" nënkupton një përvojë jetësore dhe jo një njohuri intelektuale. Aq sa kjo fjalë "njoh" është ajo që përdoret për bashkimin bashkëshortor. Përvoja e dashurisë nuk mund të shpjegohet, ne vetëm mund ta jetojmë atë dhe të mrekullohemi me të.
Shpirti do të banojë në ne, do të na depërtojë, do të na udhëheqë drejt Krishtit që është e Vërteta... atëherë, pak nga pak, zbulimi i misterit të Zotit nuk do të jetë më i jashtëm për ne: do të kemi një perceptim intim të tij. : këtu përsëri dëgjohet një jehonë të premtimeve të profetëve: "Dhe atëherë s’do të kenë nevojë ta mësojë njëri‑tjetrin e vëllai vëllanë: ‘Njihe Zotin!’, sepse të gjithë do të më njohin, prej më të voglit e deri në më të madhin ‑ thotë Zoti ‑ sepse do ta fal fajësinë e tyre e s’do ta kujtoj më mëkatin e tyre” (Jr. 31,34).
I rikthehem fjalisë: “Kam edhe shumë të tjera për t’ju thënë, por tani s’mund t’i kuptoni". Pse apostujt nuk "kishin mundlsinë t'i kuptonin"? Sepse ata nuk e kishin marrë ende Shpirtin shenjt, duket. Kjo do të thotë që nëse vërtet duam të depërtojmë pak më thellë në njohjen e mistereve të Perëndisë, duhet të thërrasim me vendosmëri Shpirtin Shenjt.
Vërejtja e fundit: "Ai s’do të flasë prej vetvetes, por do të flasë çka të dëgjojë dhe do t’ju zbulojë të ardhmen".
Do t'ju zbulojë të ardhmen, çfarë do të vijë.Nuk duhet të presim zbulesa në mënyrën e shikuesve... ka të bëjë me diçka shumë më të madhe: është projekti madhështor i Zotit që po realizohet në historinë njerëzore: atë që Pali i shenjtë e quan "misteri dashamirës", që është, pikërisht, hyrja e gjithë njerëzimit në jetën intime të Trinisë. “ Ai do të më lëvdojë, sepse do të marrë prej simes e do t’ju zbulojë juve".
Ai do të marrë atë që vjen prej meje që ta njihni edhe ju: këtu përsëri, nuk bëhet fjalë për të na vendosur në një nivel intelektual: nuk janë idetë e Jezusit që ai do të na bëjë të kuptojmë. Është vetë përvoja e jetës së tij që ai do të na bëjë të rijetojmë nga ana jonë. Vetë udhëtimi i njeriut-Jezusit të jetuar me Shpirtin Shenjt bëhet i yni.
Tundimet në shkretëtirë: është Shpirti i dashurisë që e lejon atë t'i kapërcejë ato; është ende Shpirti që e udhëheq atë në të gjithë misionin e tij, që i frymëzon fjalët dhe veprimet e tij... që i jep guximin e mrekullive... deri në guximin e fundit të braktisjes totale në Gjetsemanin. Kjo është e gjithë e vërteta e Krishtit, ajo drejt së cilës ne ecim përmes përvojës së jetës sonë. Është ky Shpirt që banon në ne tani dhe që nga ana e tij na jep të gjithëve guximin e misionit. Jemi larg njohurive intelektuale! Është pikërisht te përvoja e intimitetit të Zotit që ne jemi të ftuar...
Në thelb, kur kremtojmë festën e Trinisë, nuk po soditim nga larg një mister të padepërtueshëm, ne tashmë po festojmë festën e madhe të fundit të kohëve: atë të hyrjes së njerëzimit në Shtëpinë e Zotit.

[ninoenina]

[B][SIZE=5]PËRGATITJA E LITURGJISË
CORPUS D. VITI C
MË 19 – 6 – 2022

LEXIM[B][SIZE=3]I I PARË: Zn. 14,18-20

18 Ndërkaq Melkizedeku, mbreti i Salemit, prifti i Hyjit tejet të Lartë ‑ i solli bukë e verë,
19 e bekoi dhe tha: “Qoftë bekuar Abrami prej Hyjit tejet të Lartë,
që krijoi qiellin e tokën!
20 Qoftë bekuar Hyji tejet i Lartë
që i lëshoi armiqtë e tu në duar të tua”!
Abrami i dha të dhjetën e të gjithave.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

MELKIZEDEK.


Melkizedek përmendet vetëm dy herë në Besëlidhjen e Vjetër, këtu në librin e Zanafillës dhe në Psalmin 110, që lexohet gjithashtu këtë të diel. Dy herë nuk është shumë, por, çuditërisht, ky personazh do të luante më vonë një rol të madh në mendjet e atyre që prisnin Mesinë dhe një rol shumë më të madh akoma për të krishterët. Prova është që u citua në një lutje eukaristike! Prandaj është me interes të madh për ne. (KANONI ROMAK: Hidhe shikimi tënd të ëmbël e plot mëshirë mbi këto dhurata dhe pranoji po ashtu si u denjove t'i pranoje dhuratat e shërbëtorit tënd Abelit të drejtë, flinë e Abrahamit, atit tonë në fe dhe atë që ta paraqiti Melkizedeku , kryeprifti yt, flinë e shenjtë, kushtin e panjollë). Dihet se Abrahami po kthehej nga një luftë fitimtare kur takoi Melkizedekun. Në fakt, festimet pas një fitoreje ushtarake ishin sigurisht të zakonshme dhe Bibla rrallë na tregon për to. Pse na përkujtohet kjo? Sigurisht sepse më vonë, ndoshta edhe shumë kohë pas ngjarjeve, u gjend në këtë histori një interes i veçantë.
Le të fillohet duke kujtuar historinë: sapo ka shpërthyer një luftë në rajon; përplasen dy koalicione të vogla, pesë mbretër nga njëra anë, katër nga ana tjetër. Secila prej palëve ndërluftuese padyshim që u rrethua për betejë me më të mirët e trupave të tyre. Mbreti i Sodomës ishte një prej luftëtarëve. Le të specifikojmë menjëherë se as Melkizedeku dhe as Abrahami nuk ishin interesuar drejtpërdrejt në fillim.
Por gjërat ndryshojnë: në fund të betejës, mbreti i Sodomës mposhtet; dhe ndër nënshtetasit e tij ishte Loti, nipi i Abrahamit, i cili u zu rob. Abrahami, i paralajmëruar, fluturon në ndihmë të nipit të tij dhe çliron Lotin dhe në të njëjtën kohë mbretin e Sodomës dhe nënshtetasit e tij. Në përputhje me zakonet e kohës, mbreti i Sodomës tani do të bëhet aleat i Abrahamit.
Pikërisht atëherë ndërhyn Melkizedeku, emri i të cilit do të thotë "mbret i drejtësisë", ndoshta për një vakt të besëlidhjes, por autori i tekstit tonë nuk e specifikon atë, sepse, që nga ky moment, ai ndryshon temën: fokuson historinë e tij mbi karakterin e Melkisedekut dhe marrëdhënien e tij me Abrahamin.
Dhe çfarë na thotë ai për Melkisedekun? Gjëra mjaft të pazakonta në Bibël: Së pari, ai nuk ka gjenealogji; së dyti, ai është edhe mbret edhe prift, diçka që për shumë shekuj të historisë së Izraelit nuk ishte menduar të ndodhte; së treti, ai është mbreti i Salemit: mendohet se ky mund të jetë qyteti që më vonë do të jetë Jerusalemi kur Davidi e pushtoi për ta bërë kryeqytetin e tij; së katërti, oferta e sjellë nga Melkizedeku përbëhet nga bukë dhe verë dhe jo nga kafshë për flijimin që do të ofrojë Abrahami si do të na tregohet në kapitullin 15; së pesti, Melkizedeku bekon Hyjin Më të Lartit dhe bekon Abrahamin në emrin e tij; së fundi, së gjashti, Abrahami i paguan të dhjetën (d.m.th. të dhjetën e plaçkës së tij të luftës) Melkisedekut; do të thotë se ai e njeh priftërinë e tij.
Të gjitha këto detaje janë sigurisht me interes të madh për autorin tonë, i cili është dukshëm i lidhur me marrëdhënien midis pushtetit mbretëror dhe priftërisë: për shembull, kjo është hera e parë që fjala “prift” përdoret në Bibël; dhe, qartë, Melkizedeku i ka të gjitha karakteristikat e priftërinjve që kur ofron një flijim, që shpall një bekim në emër të "Më të Lartit Hyji që krijon qiejt dhe tokën" dhe që Abrahami i ofron atij të dhjetën: e dhjeta e pasurisë së tij.



MELKIZEDEK, NJËKOHËSISHT MBRET DHE PRIFT!


Vini re heshtjen absolute në këtë tekst mbi origjinën e Melkizedekut: ndërsa Bibla përgjithësisht i kushton shumë rëndësi gjenealogjisë, veçanërisht asaj të priftërinjve, për këtë prift, Melkizedek, për herën e parë në listë, nuk dihet asgjë për të... sikur nuk do të kishte kohë...
Ja, pra, një prift i njohur si i tillë; kjo do të thotë se ka pasur një priftëri shumë kohë përpara institucionit ligjor të priftërisë në ligjin hebre, përpara se të vendosej që të gjithë priftërinjtë të merren nga fisi i Levit, i cili është i biri i Jakobit dhe për rrjedhojë stërnipi i Abrahamit. Në disa momente, kur Izraelitët ishin të pakënaqur me pushtetin e priftërinjve, ndoshta ishin shumë të lumtur t'u kujtonin se mund të kishin priftërinj që nuk e kishin prejardhjen nga Levi, kjo është ajo që quhej "të jesh prift sipas urdhrit të Melkisedekut" (d.m.th. në mënyrën e Melkizedekut).
Aktualisht, asnjë ekzeget nuk mund të thotë me siguri se nga kush, kur dhe për çfarë qëllimi është shkruar ky tekst. A ishte fjala për legjitimimin e një priftërie të ndryshme dhe cilës? Ky tekst mund të datojë nga koha kur dinastia e Davidit dukej se ishte shuar përgjithmonë dhe kur u fillua të ishte parë një Mesi tjetër: jo më një mbret që rrjedh nga Davidi, por një prift, i aftë për t'u sjellë pasardhësve të Abrahamit bekimin e Hyjit më të Lartit. Pas kësaj do të ishin të kuptueshëm titujt e tij: “Mbret i drejtësisë dhe Mbret i paqes”.
Më vonë, ju thashë në fillim, personazhi i Melkisedekut konsiderohej si paraardhës i Mesisë. Do ta shohim më mirë në Psalmin 110 që na propozon po kjo festë e Trupit dhe Gjakut të Krishtit.

Së fundi, nuk do të hezitojmë në të ardhmen të theksojmë se Abrahami nuk ishte rrethprerë ende kur u bekua nga Melkizedeku: pasi riti i rrethprerjes nuk do t'i jepet Abrahamit deri më vonë, sipas librit të Zanafillës. Të krishterët, në veçanti, do të nxjerrin përfundimin se nuk është e nevojshme të jesh rrethprerë për t'u bekuar nga Perëndia. (Kujtojmë se kjo ishte një pyetje që u ngrit në bashkësitë e para të krishtera të përbëra nga hebrenj dhe johebrenj të synetuar).
Sigurisht, një ofertë buke dhe verë, që vulos një vakt të besëlidhjes, ofruar nga duart e mbretit të drejtësisë dhe paqes, mbretit të vërtetë, priftit të vërtetë të Perëndisë Më të Lartit... ne të krishterët e njohim gjestin e Krishtit: dhe atje ne zbulojmë vazhdimësinë e projektit të Zotit. Në çdo Eukaristi, ne përsërisim gjestin e Melkisedekut që shoqëron ofrimin e bukës dhe verës me fjalët "I bekuar je ti, Perëndi i gjithësisë, që jep këtë bukë dhe këtë verë...”.
Jemi në kapitullin 14 të librit të Zanafillës: Perëndia i Melkisedekut quhet “Hyji Më i Larti, Krijuesi i qiellit dhe i tokës”, pikërisht si Hyji i Abrahamit. Por kapitujt 12-13 dhe 15, të cilët janë kapitujt kryesorë në historinë e Abrahamit, nuk përdorin të njëjtin emër! Ata e quajnë atë "ZOT" (d.m.th. përdorin tetragrami YHVH). A është pra kapitulli 14 i një origjine të ndryshme nga kapitujt që e rrethojnë?

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

CORPUS D. VITI C.

MË 19-6-2022.


PS. 110, 1 – 4.


1.I tha Zoti Zotit tim: “Rri në të djathtën time,
derisa t’i vë armiqtë e tu shtrojë për këmbët e tua”!
2. Skeptrin e pushtetit tënd Zoti do ta shtrijë nga Sioni:
sundo mes armiqve të tu!
3. Ty të përket më i larti pushtet
në ditën e fuqisë sate
në shkëlqime të shenjta
nga kraharori para Yllit të Dritës
unë të linda.
4. Zoti u përbetua, assesi s’do të pendohet:
“Ti je prift për amshim
në mënyrën e Melkizedekut”



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.



KURORËZIMI I MBRETIT TË RI.


Disa nga këto fraza i drejtohen mbretit të ri të Jeruzalemit në ditën e kurorëzimit të tij. Prandaj duhet të tregohet diçka për ceremoninë e kurorëzimit. Ky ritual mund të kuptohet më mirë nëse e dimë se, në mënyrë implicite, pas çdo ceremonie kurorëzimi të një mbreti në Jerusalem, rinovohej pritshmëria e Mesisë: Zoti, le të kujtojmë këtë, i premtoi Davidit se dinastia e tij do të ishte e përjetshme dhe, që për këtë premtim, Populli Izraelit do tò ishte duke pritur mbretin ideal që sigurisht duhej të vinte, atë që quhej Mesia. Prandaj, me çdo kurorëzim të një mbreti të ri, në Jerusalem, shpresohej që ai do të ishte ky Mesi i premtuar dhe i pritur. Ceremonia zhvilluhej në dy faza: faza e parë në tempullin në Jerusalem, pastaj brenda pallatit mbretëror në dhomën e fronit.
Në tempull, së pari: mbërrinte mbreti, i shoqëruar nga rojat mbretërore; pastaj një profet vendoste diademën në kokë (termi teknik është: ai "e imponon" diademën mbi të). Ai gjithashtu ia jepte atij një rrotull (që quhej "dëshmitë") që ishte statuti i Besëlidhjes së lidhur nga Perëndia me pasardhësit e Davidit; ky statut përmbante formulën që recitohej për çdo mbret: "Ti je biri im, sot të kam lindur"... dhe përsëri: "Më kërko dhe do t'ju jap kombet si trashëgim": Sipas këtij statuti shpallej edhe emri i tij i ri (krh Is. 9,5). Ende në tempull, prifti jepte "vajosjen" mbi të. Ceremonia në tempull përfundonte me një brohoritje, një zhurmë të madhe e quajtur "Terouah": të gjithë ata që merrnin pjesë në ceremoni bërtitnin: "filani është mbreti", në një koncert duartrokitjesh, nën tingujt e borisë dhe borive. "Terouah", në realitet, ishte një thirrje për beteje, thirrja që ndërrohej në një ovacion për mbretin e ri: ishte mbreti-komandant në luftën ai që vlerësohej.
Më pas të gjithë së bashku shkonin në procesion drejt Pallatit. Pjesëmarrësit në kortezhin brohoritnin më një zë gjithmonë më të fortë. Gjatë rrugës, mbreti do të ndalohej për të pirë nga një burim, simbol i jetës së re që i ishte dhënë dhe i forcës me të cilën ishte veshur tani për të triumfuar mbi armiqtë e tij.
Në Pallat, në dhomën e fronit, zhvillohej pjesa e dytë e ceremonisë: procesioni mbretëror, që vinte nga tempulli, hynte në dhomën e fronit. Psalmi i sotëm fillon këtu: një profet fliste në emër të Zotit, duke përdorur formulën solemne: "Orakulli i Zotit"; dhe pastaj ai e ftonte mbretin e ri të ngjiste shkallët e fronit dhe të ulej. Në Bibël, gjejmë shprehjen: "Të ulesh në fronin e mbretërve" që do të thotë "të mbretërosh". Në shkallët e fronit, ishin gdhendur ose skulptuar luftëtarët e armiqve të lidhur me zinxhirë: prandaj, gjatë ngjitjes së shkallëve, mbreti do të vendoste këmbën mbi zverkun e këtyre ushtarëve të mposhtur; ky gjest i fitores ishte parathënia e fitoreve të tij të ardhshme; ky është kuptimi i strofës së parë të psalmit: "I tha Zoti zotit tim: “Rri në të djathtën time", Orakulli i Zotit për zotërinë tim" (në të duhet të lexohet: "Fjala e Zotit për mbretin e ri"): "Rri në të djathtën time, derisa t’i vë armiqtë e tu shtrojë për këmbët e tua”!
Mbetet shprehja "në të djathtën time"... por është Zoti ai që flet me gojën e profetit: në fillim, kjo korrespondon me një fakt shumë konkret topografik: në Jeruzalem, pallati i Solomonit ndodhej në jug të tempullit. (prandaj në të djathtë të tempullit, nëse jemi me pamje nga lindja); gjithçka shpjegohet: Zoti është i vendosur në fron në mënyrë të padukshme mbi Arkën në Tempull dhe mbreti i ulur në fronin e tij do të jetë në të djathtën e tij.
Pastaj profeti i jepte skeptrin mbretit të ri; dhe kjo është strofa e dytë: “Skeptrin e pushtetit tënd Zoti do ta shtrijë nga Sioni: sundo mes armiqve të tu!". Kuptohet: Në Sion, në Jeruzalem, Zoti të jep skeptrin e forcës sate; domino mbi armiqtë të tu. Kjo dorëzim i skeptrit ishte simbol i misionit që i ishte besuar mbretit. Ai do të mbizotërojë mbi armiqtë e tij, për të mbrojtur popullin e tij.
Tani e tutje ai është pjesë e zinxhirit të gjatë të mbretërve që rrjedhnin nga Davidi: ai ishte nga ana e tij bartësi i premtimit që i ishte bërë Davidit; ne nuk harrojmë se ai është vetëm një njeri i vdekshëm, por ai bëhet bartës i një fati të përjetshëm, sepse plani i Zotit është i përjetshëm. Ky është ndoshta kuptimi i strofës së mëposhtme disi të errët: "Ty të përket më i larti pushtet në ditën e fuqisë sate " (domethënë dita e kurorëzimit)", "në shkëlqime të shenjta" (kuptohet, ti je një princ, i verbuar nga shenjtëria, je i veshur me shenjtërinë e Zotit dhe prandaj me pavdekësinë e tij)... "nga kraharori para Yllit të Dritës unë të linda". “Si vesa që lind nga agimi, unë të kam lindur": mënyrë për të thënë se ai si mbret ishte parashikuar nga Zoti që në agim të botës. Mbreti njerëzor mbetet i vdekshëm, por, në besimin e Izraelit, linja e Davidit, e parashikuar nga gjithë përjetësia, është e pavdekshme.
Në të njëjtin kuptim, strofa e mëposhtme përdor shprehjen "për amshim":"Ti je prift për amshim"... mbreti i ardhshëm (domethënë Mesia) do të jetë njëkohësisht mbret dhe prift, siç ishte Melkizedeku; ai do të jetë një prift, domethënë një ndërmjetës midis Perëndisë dhe popullit të tij. Këtu kemi prova se, në shekujt e fundit të historisë biblike, Mesia mendohej të ishte prift. Së fundi, psalmi specifikon: prift "sipas urdhrit të Melkisedekut"; kishte vërtet një problem: nuk mund të jesh prift nëse nuk vjen nga fisi i Levit; është ligji; por si mund të pajtohet ky Ligj me premtimin se Mesia do të jetë një mbret me prejardhje nga Davidi, i cili është nga fisi i Judës dhe jo i Levit? Psalmi 110 jep përgjigjen: ai do të jetë prift, po, por në mënyrën e Melkisedekut, këtij mbreti të Salemit, mbret dhe prift shumë kohë përpara se të ekzistonte fisi i Levit.
Le ta themi shkurtimisht, Psalmi 110 tregon një kurorëzim, por kjo nuk do të thotë se ai u këndua për një kurorëzim të vërtetë: ajo që është e sigurt është se ai u këndua në Jerusalem, gjatë festës së famshme të Tabernakujve për të kujtuar premtimet mesianike të Perëndisë. Duke evokuar një skenë kurorëzimi, janë këto premtime, në realitet, që evokohen për të ruajtur shpresën e njerëzve.
Duke rilexuar këtë psalm, Besëlidhja e Re zbuloi në të një thellësi të re: Jezu Krishti është me të vërtetë ky prift "për amshim", i ngjizur nga përjetësia, ndërmjetësi i Besëlidhjes përfundimtare dhe mbi të gjitha ai fiton mbi armikun më të keq të njeriut, vdekje, me ringjalljen e tij. Shën Pali thotë në letrën e parë drejtuar Korintasve: “Armiku i fundit që do të shkatërrohet është vdekja, sepse ai ka vënë gjithçka nën këmbët e tij”.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

CORPUS D. VITI C.

MË 19 – 6 – 2022.


UNGJILLI: Lk. 9, 11-17.

11 Por, kur e mori vesh populli, iu vu mbrapa. Ai i pranoi me njerëzi e u predikonte mbi Mbretërinë e Hyjit dhe i shëronte ata që kishin nevojë shërimi.
12 Kur dita filloi të shkojë kah mbarimi, iu afruan të Dymbëdhjetët dhe i thanë: “Nise popullin të shkojë në fshatra e në katunde të rrethinës të gjejë strehim e ushqim, sepse këtu jemi në vend të shkretë.”
13 “Jepuni ju të hanë!” ‑ u tha ai. Ata iu përgjigjën: “Ne s’kemi më se pesë bukë e dy peshq. Vetëm nëse shkojmë e blejmë ushqim për gjithë këtë popull!”
14 E ishin rreth pesë mijë burra. Atëherë u tha nxënësve të vet: “Vërini të rrinë në grupe nga pesëdhjetë vetë!”
15 Bënë ashtu: i ulën të gjithë. 16 Ai i mori pesë bukët e dy peshqit, shikoi kah qielli, i bekoi dhe i ndau. Pastaj ua dha nxënësve t’ia vënë popullit përpara.
17 Hëngrën të gjithë e u nginë. Prej çka u teproi çuan dymbëdhjetë shporta me copa.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

Për festën e Trupit dhe Gjakut të Krishtit, ne lexojmë historinë e një mrekullie dhe më saktë të mrekullisë së shumëzimit të bukëve: kjo zgjedhje mund të na habisë; duke dëgjuar këtë shprehje "Trupi dhe Gjaku i Krishtit", menjëherë në mendojmë për Eukaristinë... dhe, në shikim të parë, çfarë lidhje ka midis Eukaristisë dhe një mrekullie të shumëzimit të bukëve? Vetë Shën Luka, megjithatë, me siguri donte ta shënonte këtë lidhje, sepse ai përshkruan gjestet e Jezusit me vetë termat e liturgjisë eukaristike: "Ai i mori pesë bukët e dy peshqit, shikoi kah qielli, i bekoi dhe i ndau. Pastaj ua dha nxënësve t’ia vënë popullit përpara" (v. 16).
Le të kthehemi te teksti, thjesht duke e ndjekur atë: fjalia e parë, së pari, "Ai i pranoi me njerëzi e u predikonte mbi Mbretërinë e Hyjit dhe i shëronte ata që kishin nevojë shërimi"(v.11). Ai shpalli mbretërimin e Zotit me fjalët dhe me veprat e tij. Shumëzimi i bukëve vjen menjëherë pas: prandaj është shkruar në këtë kontekst: shumëzimi i bukëve, gjithashtu, është mbretërimi i Perëndisë me vepra; të ushqesh të uriturin do të thotë të sjellësh mbretërinë e Perëndisë. (Ne e dimë se sa shumë i pëlqen Lukës të insistojë me koherencën e nevojshme midis fjalëve dhe veprimeve, midis besimit dhe jetës).
“Kur dita filloi të shkojë kah mbarimi”: dishepujt janë të shqetësuar për këta njerëz që do ta lënë veten jashtë, në atë fushë gjatë natës; me shumë mençuri ata sugjerojnë zgjidhjen: kjo turmë duhet të shpërndahet, të gjithë duhet të largohen; të jenë në gjendje të zgjidhin problemin e tyre të strehimit dhe të ushqimit; të gjejnë atë që u nevojitet atyre në zonë... me sa duket, sipas tekstit të Lukës, kjo gjë ishte e mundur.
Por Jezusit nuk i pëlqen kjo zgjidhje e shpërndarjes: dikush mund të pyesë pse? Ndoshta Mbretërimi i Perëndisë që ai shpall, nuk përputhet me zgjidhjet e shpërndarjes? Mbretëria e Perëndisë është një mister me qellim dhe fuqi për të bashkuar njerëzit: dihet se ai nuk ishte dakord me një urti vetëm njerëzore të shprehur me fjalët “çdo njeri për vete”.
Dhe Jezusi propozoi zgjidhjen e tij: "Jepuni ju të hanë!”; dishepujt duhet të kenë qenë pak të befasuar! Zgjidhja e tij ishte e lehtë për t'u thënë, por si ta bëjmë atë? Ata janë realistë: “Ne s’kemi më se pesë bukë e dy peshq. Vetëm nëse shkojmë e blejmë ushqim për gjithë këtë popull!”. Kjo mund të jetë mirë për një familje, ndoshta, por për pesë mijë burra, është qesharake. Kanë të drejtë, njëqind herë të drejtë... në aspektin njerëzor. Megjithatë, nëse Jezusi u tha atyre këtë frazë mjaft befasuese, kjo nuk ishte për t'i vënë në siklet; Jezusi kurrë nuk kërkon të turpërojë askënd: ata e dinë mirë; nëse ai u thotë që ta ushqejnë vetë turmën, kjo është sepse ata kanë mjetet për ta bërë këtë.
Kështu ata nxorën idenë e një zgjidhjeje të dytë: ne mund të "shkojmë të blejmë ushqim për të gjithë vetë". Tashmë është shumë më mirë; nuk është një zgjidhje shpërndarëse; dishepujt janë gati të veprojnë si kujdestarë, për të vënë veten në shërbim të kësaj turme. Por me sa duket kjo nuk i përshtatet ende: Jezusi nuk i lë të shkojnë në pazar. Natyrisht, ai ka një zgjidhje tjetër; ai nuk i qorton, ai thjesht u thotë: “Lërini të ulen në grupe prej pesëdhjetë”. Prandaj ai zgjedh zgjidhjen e mbledhjes; megjithatë, mund të vërejmë se nëse mbretërimi i Perëndisë është një tubim, nuk është një turmë e paqartë, është një tubim i organizuar; një bashkësi komunitetesh, një mbledhje e komuniteteve të veçanta, nëse preferohet.
Ai “bekon” bukët: nuk është një rit magjik mbi bukë; është të njihet buka si dhuratë nga Zoti dhe t'i kërkohet Atij që dishepujt të dinë ta përdorë atë për shërbimin e të uriturve. Njohja e bukës si dhuratë nga Zoti është një program shumë i mirë; pikërisht ky është kuptimi i procesit të përgatitjes së dhuratave për meshën: ajo që më parë quhej oferta; nëse Reforma Liturgjike e nisur në Koncilin e Dytë të Vatikanit e zëvendësoi fjalën "ofertë" me këtë shprehje: "Përgatitja e dhuratave", kjo është për të na ndihmuar të kuptojmë më mirë se çfarë përfshin: nuk jemi ne që japim diçka. Në formulën "Përgatitja e dhuratave", duhet të kuptojmë "Përgatitja e dhuratave të Zotit". Kur sjellim bukë dhe verë në altar, bukë dhe verë që janë simbole të gjithë kozmosit dhe të gjithë punës së njerëzimit, ne e kuptojmë se gjithçka është një dhuratë nga Zoti: në e kuptojmë që nuk zotërojmë gjithçka që na ka dhënë (qoftë gjëra materiale, ose pasuria jonë e të gjitha llojeve, fizike, intelektuale, shpirtërore...); ne nuk jemi pronarë të këtyre gjërave, ne jemi vetëm kujdestarë të tyre: dhe ky gjest i përsëritur në çdo Eukaristi do të na transformojë gradualisht dhe do të na bëjë vërtet kujdestarë të pasurisë sonë për të mirën e të gjithëve. Është ndoshta në këtë gjest të shpronësimit që ne mund të tërheqim guximin e mrekullive: duke u thënë dishepujve të tij: "Ju jepni diçka për të ngrënë", Jezusi donte që ata të zbulonin se kishin burime të padyshimta ... por me kusht që të njihnin çdo gjë si dhuratë nga Zoti.
Edhe një herë, kur Jezusi thotë: "Jepuni atyre diçka të hanë vetë", nuk është për t'i vënë në siklet: ata janë të aftë për këtë, por nuk e dinë ose nuk guxojnë të besojnë. Nëse ky tekst na propozohet sot, nga ana jonë, është sepse Jezusi, përpara njerëzve të uritur të mbarë botës, na thotë sot: “Ju jepni atyre diçka për të ngrënë”. Dhe ne gjithashtu, si dishepujt, kemi burime për të cilat nuk jemi në dijeni. Me kusht që ta njohim pasurinë tonë të të gjitha llojeve si dhuratë nga Zoti dhe ta konsiderojmë veten si kujdestarë të thjeshtë. Duhet të kujtojmë ende një gjë, e pamë pak më lart: duke refuzuar zgjidhjen e shpërndarjes së turmës së imagjinuar nga dishepujt, Jezusi na tregon se Mbretëria e Perëndisë nuk i përshtatet fjalisë "secili për vete".
Atëherë lidhja ndërmjet këtij shumëzimi të bukëve dhe festës së trupit dhe gjakut të Krishtit bëhet e qartë; është Ungjilli i Gjonit ai që na jep çelësin: ndërsa të tre ungjijtë sinoptikë raportojnë institucionin e Eukaristisë në mbrëmjen e të Enjtes së Madhe, në Lluka, me urdhrin e Zotit: "Ju do ta bëni këtë në kujtimin tim". Shën Gjoni rrëfen larjen e këmbëve dhe rekomandimin e Jezusit: “Atë që kam bërë për ju, bëjeni edhe ju. Që do të thotë se ka dy mënyra të pandashme për të kremtuar përkujtimin e Jezu Krishtit: jo vetëm të ndajmë Eukaristinë, por edhe të vëmë veten në shërbim të të tjerëve (shërbim i simbolizuar nga larja e këmbëve), domethënë, shumë. konkretisht, për të shumëfishuar pasuritë e botës për t'i ndarë ato me të gjithë njerëzit.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 13 ORD. VITI C.

MË 26-6-2022


LEXIMI I PARË: 1Mb. 19,16b.19-21.

16 Në ato ditë, Zoti i tha profetit Elia: Elizeun, birin e Safatit, që është në Abelmehulë, shuguroje profet në vendin tënd.
19 U nis, pra, prej andej Elia dhe e gjeti Elizeun, birin e Safatit, duke lëvruar me dymbëdhjetë pendë qe; Elizeu ishte tek e dymbëdhjeta pendë. Kur u avit Elia tek ai, e hodhi leshnikun e vet mbi të. 20 Ky menjëherë i la qetë, vrapoi pas Elisë e i tha: “Më lejo, të lutem, të përqafohem me babain e me nënën time dhe atëherë po vij pas teje”. Ai i tha: “Shko e kthehu! Sepse e di se çfarë kam bërë me ty”.
21 U kthye prej tij, mori një pendë qe e i preu fli. Me veglat e lëvrimit e zjeu mishin dhe ua dha njerëzve ta hanin. Pastaj u çua, shkoi pas Elisë dhe u vu në shërbimin e tij.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

THIRRJA E PROFETIT ELIZEU.

Elia dhe Eliseu janë dy profetë shumë të mëdhenj të Besëlidhjes së Vjetër: predikimi i tyre na raportohet nga dy librat e Mbretërve; disa fjalë së pari për këta libra të Mbretërve për t'u zhytur në kontekst: janë pjesë e atyre që ne i quajmë “librat historikë” dhe ky klasifikim rrezikon të na mashtrojë paksa; në dukje, me të vërtetë, ato janë libra historie: nga shekulli i dhjetë deri në shekullin e gjashtë para Krishtit, për më shumë se pesë shekuj, ata përshkruajnë dy histori paralele, historinë e dy dinastive, atë të Veriut dhe atë të Jugut: që nga vdekja e Solomonit, në vitin 933, territori u nda në dy mbretëri: mbretërinë veriore do të mbajë emrin e Izraelit, mbretëria jugore do të quhet Judë.

Por, në realitet, Librat e Mbretërve nuk janë tekste historie siç e kuptojmë ne sot këtë fjalë: me të vërtetë autorët nuk kanë shkruar me kujdes për rigorozitet dhe objektivitet: padyshim, autorët i zgjodhën materialet e tyre me qëllime shumë specifike, në mënyrë që ne të mbajmë një mësimi, atë që ne e quajmë "morali i tregimit”. Qëllimi i tyre është gjithmonë teologjik; mësimi i madh që është në qëndër të Librave të mbretërve, është i thjeshtë: vetëm besnikëria ndaj Besëlidhjes së propozuar nga Perëndia mund të sigurojë lumturinë e Popullit të Zgjedhur. Dhe, nëse këta libra insistojnë kaq shumë mbi Besëlidhjen, kjo ndodh sepse përkujtimi i kësaj gjëje nuk është kurrë i tepërt! Konkretisht, gjatë gjithë periudhës së ekzistencës së mbretërive të Izraelit dhe të Judës, autorët kanë gjetur shumë mundësi për të raportuar pabesi të njerëzve të devijuar nga mbretërit e tyre, idhujtarinë e përhershme, por edhe fatkeqësitë e pandërprera: luftërat, rivalitetet, padrejtësitë e dukshme. Dhe kjo bën të kuptohet se të respektosh urdhërimet e Zotit do të thotë të mbjellësh paqe dhe drejtësi. Anasjelltas, të harrosh Zotin do të thotë të harrosh Ligjin e tij, të kërkosh pushtet dhe para, të gënjesh, të vjedhësh, të vrasësh... Dhe, në mënyrë të pashmangshme, të mbjellësh padrejtësi dhe urrejtje, dhe për rrjedhojë dhunë... Dhe, për fat të keq, gjatë gjithë kësaj periudhe, shembulli vjen nga lart.
Dy profetët Elia dhe Elizeu, të cilët pasuan njëri-tjetrin në shekullin e nëntë, u bënë kampionë të besnikërisë ndaj të vetmit Zot dhe i kushtuan jetën dhe të gjitha energjitë e tyre (dhe Zoti e di që nuk munguan!) për të rikthyer njerëzit tek i vetmi Zot i vërtetë. Këtë të diel lexojmë rrëfimin e thirrjes së Elizeut: "Zoti i tha profetit Elia: “Elizeun, birin e Safatit...shuguroje profet në vendin tënd" (v.16). Synimi i tekstit është i qartë: bëhet fjalë për të pohuar se është vetë Zoti ai që zgjodhi Elizeun dhe Elia i transmeton atij vetëm thirrjen e Zotit. Është një çështje për të treguar qartë se, me zgjedhjen e Perëndisë, Elizeu është pasuesi i denjë i Elisë, djali i tij shpirtëror.
“Elizeu po lëronte”: vërejtja e parë, është brenda jetës së tij të përditshme që kumbon thirrja. Deri më tani ai ishte fermer; kur bëjmë listën e personazheve biblikë, shohim se ata janë rekrutuar nga prejardhje dhe profesione shumë të ndryshme. Dhe se thirrja e Zotit kumbon aty ku nuk e pritnin, në mes të punëve të përditshme. Moisiu, Davidi dhe Amosi ruanin delet e tyre, Gedeoni shihte grurin, Samueli flinte në mes të natës, Sauli u kthye nga arat pas lopëve të tij; e njëjta gjë për të thirrurit e Besëlidhjes së Re: Mateu ishte në tavolinë e doganës dhe dishepujt e parë po peshkonin...



LERE GJITHÇKA E MË NDIQ.

Teksti vazhdon: “Elia... e gjeti Elizeun, ...duke lëvruar me dymbëdhjetë pendë qe; Elizeu ishte tek e dymbëdhjeta pendë” (v.19): këtu kuptohet se me 12 pendë qe (pra vetë Elizeu me 11 punëtorë tjerët lëvronte një tokë, dhe vetë Elizeu ishte tek e dymbëdhjetha pendë) ose mund të kuptohet, por ky interpretim është pak i çuditshëm, se ai vetëm ishte tek 12 pendë qe që tërhiqnin një parmendë. Mendoj që përkthimi më korrekt është ai që bejnë tani disa biblistë: Elizeu duhej të lëronte dymbëdhjetë hektarë dhe ishte në të dymbëdhjetën”: ishte duke mbaruar të lëvriste të dymbëdhjethën hektar, pra ishte arritur në fund të punës së tij. Numri 12: gjithmonë, në Bibël, ky numër dymbëdhjetë është një shenjë e plotësisë, e arritjes së përsosur; Elizeu ishte tek e dymbëdhjetë hektar, pra ai ishte në mbarimin e detyrës së tij; misioni e tij i vjetër, jeta e tij e vjetër ka përfunduar; fillon një jetë e re. “Elia u avit tek ai, e hodhi leshnikun e vet mbi të”: duhet të besojmë se ky gjest ishte shumë tregues, pasi Elizeu e kuptoi menjëherë se çfarë donte të thoshte Elia; duke hedhur mantelin e tij mbi supet e Elizeut, Elia e ftoi të merrte pjesë në misionin e tij. Kështu Elizeu i la qetë dhe vrapon pas Elias, që shkonte për rrugën e vet, për t'i thënë: “Më lejo, të lutem, të përqafohem me babain e me nënën time dhe atëherë po vij pas teje”. Prandaj ai e ka kuptuar shumë mirë thirrjen, por merr kohë, nuk e ndjek menjëherë Elinë, për të realizuar atë që e konsideron detyrën e tij: të puthë babanë dhe nënën e tij, të hajë një herë të fundit me ta.
Elia i përgjigjet: “Ik, kthehu atje! Unë nuk kam bërë asgjë ". Kjo fjali e Elisë ndoshta na habit dhe disa e shohin si një gjest humori. Por, në fakt, Elia nuk e mori mantelin e vet: ne e dimë mirë se dhuratat e Perëndisë janë pa pendim. Elia i kujton Elizeut vetëm se ai është i lirë; në të njëjtën kohë ai dëshiron që ai të kuptojë se ky vokacion, nëse e pranon, nënkupton një zgjedhje radikale, një këputje: ai duhet të kthehet me vendosmëri drejt së ardhmes, të lërë gjithçka pas. Verej këtu se përkthimi i zgjedhur nuk përputhet me përkthimin e atit Filipaj: “Shko e kthehu! Sepse e di se çfarë kam bërë me ty” (v. 20).
Edhe këtu teksti është çuditërisht i matur: vetëm disa fjalë, vetëm disa gjeste që flasin dhe padyshim që të dy bashkëbiseduesit e kuptuan në mënyrë të përsosur njëri-tjetrin! Është në liri të plotë që Elizeu kthehet në familjen e vet për t'i dhënë lamtumirën; dhe gjesti i tij është shumë domethënës: ai vret dy qe: me drutë të parmendës së vet gaton qetë dhe bën një vakt lamtumire për të gjithë shtëpinë. Gjest definitiv: tani e tutje asgjë nuk e pengon, nuk zotëron më asgjë, është plotësisht i lirë të vihet në shërbim të Elisë për misionin që do Zoti. Është me të vërtetë një thyerje përfundimtare, radikale me jetën e tij të mëparshme. Misioni në të cilin është thirrur e kërkon këtë radikalitet; por pa dhunë për familjen dhe të dashurit e tij; ai merr kohë për t'u thënë lamtumirën atyre.
Më vonë, kur Elia ngrihet në qiell, Elizeu do të marrë rrobën e tij. Më pas ai do të "vishet" në një farë mënyre për misionin e Elisë: Shën Pali mori pikërisht këtë simbolikë të veshjes për të folur për Pagëzimin dhe për të na bërë të kuptojmë se ne nga ana tjetër marrim pjesë në misionin e Krishtit: "Ju që jeni pagëzuar në Krishtin, ju keni veshur Krishtin”.