Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 22Ord VITI B

MË 29-8-2021



UNGJILLI: - Marc 7, 1-8. 14-15. 21-23.

1 Rreth Jezusit u bashkuan farisenjtë dhe disa skribë që kishin ardhur nga Jerusalemi.
2 Ata vunë re se disa prej nxënësve të tij po hanin bukë me duar “të papastra” – d.m.th. të palara.
3 Tashti farisenjtë dhe mbarë hebrenjtë nuk hanë bukë pa i larë duart deri në bërryl për arsye të zakoneve të të parëve.
4 As kur kthehen nga tregu nuk hanë gjë pa u larë më parë. Janë edhe shumë gjëra të tjera që i mbajnë për shkak të traditës: larje gotash, katrovash e enësh remi (tryezash). 5 Prandaj farisenjtë dhe skribët e pyetën Jezusin:
“Pse nxënësit e tu nuk i mbajnë traditat e të parëve, por hanë bukë me duar “të papastra”?”
6 Ai u përgjigj: “Mirë parafoli për ju, o shtiracakë, Isaia, kur shkroi:
‘Ky popull më nderon me buzë, kurse zemra e tyre është larg meje.
7 I kotë është kulti që më bëjnë, kur mësojnë gjasme mësimin e Hyjit ‑ rregulloret që i qitën njerëzit.’
8 Ju lini pas dore urdhërimin e Hyjit e mbani traditat e njerëzve”.
14 Atëherë e thirri përsëri popullin rreth vetes dhe i tha:
“Më dëgjoni të gjithë dhe mbani mend!
15 S’ka asgjë përjashta njeriut që mund ta bëjë atë të papastër duke hyrë në të, por çka del prej njeriut ‑ ajo e bën të papastër. Dhe vazhdoi: “Çka del prej njeriut ajo e bën të papastër,
21 sepse prej brendisë ‑ prej zemrës së njeriut rrjedhin: mendimet e këqija, llojet e ndryshme të fëlligështisë, vjedhjet, vrasjet,
22 kurorë‑ thyerjet, dëshira e tepruar e pasurisë, mashtrimet, shfrenia, smira, blasfemitë, krenaria, marrëzia.
23 Të gjitha këto të këqija dalin nga brenda dhe e bëjnë njeriun të papastër”.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJA


Gjithçka filloi sepse dishepujt e Jezusit nuk i kishin larë duart para vaktit: në shumë vende të botës, kjo nuk do të ishte problem! Prova është se Marku është i detyruar t'u shpjegojë lexuesve të tij, të cilët nuk ishin me origjinë hebraike, zakonet e veçanta të Izraelit: "Farisenjtë dhe mbarë hebrenjtë nuk hanë bukë pa i larë duart deri në bërryl për arsye të zakoneve të të parëve. As kur kthehen nga tregu nuk hanë gjë pa u larë më parë. Janë edhe shumë gjëra të tjera që i mbajnë për shkak të traditës: larje gotash, katrovash e enësh remi (tryezash) (v..3v). Fjala "traditë", e përsëritur (në tekstin grek) në vargjet 3 dhe 5, nuk duhet kuptuar në mënyrë keqëpesuese: tradita është pasuria e marrë nga etërit. E gjithë puna e gjatë e pleqve për të zbuluar sjelljen që i pëlqen Perëndisë, transmetohet në formën e urdhërimeve që rregullojnë detajet më të vogla të jetës së përditshme. Pra, le të fillojmë duke bërë drejtësi ndaj farisenjve dhe skribëve: kur i imponohet vetes një disiplinë shumë të rreptë për të qenë besnikë ndaj fesë së vet, nuk mund t'i kuptohen ata që nuk bëjnë aq shumë. Dhe, në sytë e tyre, kjo ashpërsi respektimi duket thelbësore: ishte një çështje e ruajtjes së identitetit hebre; njerëzit e zgjedhur e panë zgjedhjen e tyre si një veçori dhe për këtë arsye çdo kontakt me paganët (ose objektet e prekura prej tyre) u bë i papastër, domethënë i papërshtatshëm për të festuar dhe madje për të jetuar jetën e përditshme me dinjitet.
Natyrisht, farisenjtë dhe skribët e pranishme u indinjuan: "“Pse nxënësit e tu nuk i mbajnë traditat e të parëve, por hanë bukë me duar “të papastra? (v. 5) . Ajo që është më befasuese është reagimi i Jezusit: “Hipokritë!" Kjo ashpërsi sugjeron që ekziston një problem themelor. Si shpesh, para një auditori të tillë, Jezusi citon Shkrimin e shenjtë, i cili është referenca supreme për ta:
“ E Zoti tha:
“Pasi ky popull më afrohet vetëm me fjalë,
e më nderon vetëm me buzë,
kurse zemra e tyre është larg meje,
frika e tij ndaj meje nuk është tjetër,
veç një rregullore njerëzish, e mësuar"(Is 29:13).
Dhe Jezusi komenton fjalën e Isaisë: " Ju lini pas dore urdhërimin e Hyjit e mbani traditat e njerëzve” (v. 8)
Cili është atëherë urdhërimi i Perëndisë që farisenjtë dhe skribët e shpërfillin pa e ditur? Jezusi nuk e shpjegon këtu, por ai i qorton padyshim sepse ata "kanë një zemër larg Zotit". Çfarë të keqe kanë bërë ? Ata thjesht përbuzën të tjerët, dhe i përbuzën në emër të Zotit, kjo është e pafalshme. Gjendhet këtu një vërejtje të bërë shpesh kur kemi lexuar Ungjillin të Markut: Jezusi nuk pushon së foluri kundër çdo përjashtimi në emër të fesë; ky është sfondi i polemikave të tij me autoritetet fetare. Është keqkuptim i Ligjit të besosh se dikush do të duhej të ishte i ndarë nga njerëzit e tjerë për t'iu afruar Zotit! Përkundrazi, profetët kishin ushtruar gjithë fuqinë e tyre për të zbuluar se adhurimi i vërtetë që i pëlqen Perëndisë, fillon me respektin e njerëzve. Është turp që ligji, i krijuar për lumturinë e të gjithëve, të jetë bërë një kufizim i vrazhdë dhe një pretekst për përbuzje. Për t'i shërbyer Zotit të shenjtë të Levitikut, Perëndia i faljes i shpallur nga Isaia, nuk mund të mbahet në përbuzje ndaj të tjerëve.
Duke shkuar më tej, Jezusi fillon një mësim mbi pastërtinë: në kuptimin biblik, pastërtia është aftësia për t'iu afruar Zotit; por Zoti është dashuri dhe falje, shumë profetë e kanë thënë atë pa pushim. Prandaj, pastërtia e vërtetë është një prirje e zemrës, është mëshirë; papastërtia për të cilën Jezusi i qorton kundërshtarët e vet, është "ngurtësimi i zemrës": "Çka del prej njeriut ‑ ajo e bën të papastër". Dhe, pak më vonë, ai përfundon mësimin për dishepujt e tij: "Sepse prej brendisë ‑ prej zemrës së njeriut, rrjedhin: mendimet e këqija, llojet e ndryshme të fëlligështisë, vjedhjet, vrasjet, kurorë‑ thyerjet, dëshira e tepruar e pasurisë, mashtrimet, shfrenia, smira, blasfemitë, krenaria, marrëzia. Të gjitha këto të këqija dalin nga brenda dhe e bëjnë njeriun të papastër” (7, 20-23).
Le të vijmë edhe një herë në ndihmë të farisenjve dhe skribëve: ky mësim nuk mund të dëgjohej plotësisht derisa vetë Zoti, në Birin e tij, nuk do të kishte ardhur të banonte mes njerëzve; duke vërtetuar kështu se, në kundërshtim me shumë besime të përhapura, Zoti nuk ka frikë nga kontakti me qeniet e papastra si jemi ne. Për ta vërtetuar këtë, menjëherë pas kësaj polemike, Jezusi u nis për në një vend pagan.

- Lëvizja fetare e "Farizenjëve" lindi rreth vitit 135 para Krishtit, e themeluar nga njerëz që dëshironin të konvertoheshin me të vërtetë. ; emri "farize" që do të thotë "i ndarë", përkthen një zgjedhje: refuzimin e çdo kompromisi politik, të çdo neglizhimi në praktikën fetare; dy çështje që ishin në rendin e ditës në vitin 135. Prandaj farizianizmi (si lëvizje) është mjaft i respektueshëm. Dhe Jezusi nuk e sulmon kurrë. Ai nuk refuzon të flasë me ta (Nikodemi, Gj 3; Simon, Lk 7). Por ideali më i mirë fetar mund të ketë kurthet e tij: ashpërsia e respektimit mund të krijojë një ndërgjegje shumë të mirë dhe t'i bëjë njerëzit përbuzës ndaj atyre që nuk sillen si ata. Më thellë, të dëshirosh të jesh "i ndarë" nuk është pa paqartësi, kur e dimë se plani i Zotit është një projekt i bashkimit në dashuri. Këto devijime frymëzuan disa fjalë të ashpra të Jezusit: ato synojnë atë që quhet "farizianizëm"; të gjitha lëvizjet fetare të të gjitha kohërave janë të afta për këtë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 22ORD VITI B

MË 29-8-2021

LEXIMI I PARË: Dt 4, 1... 8.

1 “E tani, o Izrael, dëgjo urdhërimet dhe rregulloret që po jua mësoj që, duke i kryer ato, të jetoni dhe të hyni e ta bëni pronë tokën që Zoti, Hyji i etërve tuaj, do t’jua japë. 2 Mos u shtoni asgjë urdhrave që po ju jap dhe mos u mungoni asgjë! Mbani urdhërimet e Zotit, Hyjit tuaj, që po jua jap unë. 3 Sytë tuaj panë gjithçka Zoti bëri kundër Beelfegorit, sesi i përfaroi të gjithë adhuruesit e tij prej mesit tuaj, 4 kurse ju që i qëndroni besnikë Zotit, Hyjit tuaj, jeni gjallë të gjithë deri në ditën e sotme. 5 Ja, po ju mësoj urdhërimet e rregulloret, si më urdhëroi Zoti, Hyji im, që t’i zbatoni në tokën që do ta merrni pronë, 6 që t’i mbani e t’i vini në zbatim. Kjo do t’ju bëjë të dijshëm e të urtë në sytë e popujve. Kur t’i kenë dëgjuar të gjitha këto urdhërime, do të thonë:’Ja, një popull i dijshëm e i kuptueshëm! Ky qenka popull madhor!’ 7 E njëmend, ku gjendet një popull tjetër aq i madhërueshem, që t’i ketë hyjnitë e veta kaq afër vetes, siç është pranë nesh në të gjitha kërkesat tona Zoti, Hyji ynë?! 8 Dhe, ku ka një popull tjetër kaq të përmendur që të ketë urdhërime e rregullore të drejta, siç është i tërë ky Ligj, që unë sot po e shtroj para syve tuaj?!”


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

Për të kuptuar mirë këtë fjalim, duhet të mbahet mend se libri i Ligjit të Përtërirë është shkruar shumë kohë pas vdekjes së Moisiut. Këto fjalë i atribuohen Moisiut; në fakt, ata thonë atë që Moisiu do të kishte thënë nëse do të ishte akoma i giallë kur u shkrua libri i Ligjit të Përtërirë (midis shekujve tetë dhe gjashtë). Nëse autori këmbëngul që asgjë të mos shtohet ose hiqet nga Ligji i dhënë në Sinai, kjo ndodhi sepse, edhe shumë përpara, u bënë disa ndryshime. Kështu në këtë libër, rikujtohen bazat, ato gjëra që nuk duhet ta kishim harruar kurrë.
Gjegjësisht, më së pari, se Aleanca është një rrugë me dy drejtime. Zoti u zotua për këtë popull të vogël: ai premtoi një tokë, dhe kjo u bë; Perëndia me të vërtetë e mbajti premtimin e tij; Moisiu duhej të kishte thënë gjëra të tilla: “E tani, o Izrael, dëgjo urdhërimet dhe rregulloret që po jua mësoj që, duke i kryer ato, të jetoni dhe të hyni e ta bëni pronë tokën që Zoti, Hyji i etërve tuaj, do t’jua japë. Mos u shtoni asgjë urdhrave që po ju jap dhe mos u mungoni asgjë! Mbani urdhërimet e Zotit, Hyjit tuaj, që po jua jap unë" (v.1-2) Por ai kurrë nuk e pa realizimin e premtimit; ndërsa, shekuj më vonë, kur tingëllonin fjalët e Ligjit të Përtërirë, ato tingëllonin si një fyerje e përgjakshme; sepse nëse Zoti e mbajti premtimin e tij, nuk mund të thuhej e njëjta gjë për Popullin që ai vetë kishte zhgjedhur: që nga momenti kur Izraelitët hynë në Kanaan (ajo që më vonë do të quhej Toka e Izraelit), ata u tunduan përgjithmonë të braktisnin fenë e tyre për atë të fqinjëve të tyre të rinj. Dhe ata shpesh i kanë shkelur urdhërimet duke mos respektuar "Shabatin, prindërit, dhe të të gjitha urdhërimet për mbrojtjen e të varfërve dhe drejtësinë shoqërore.
Tani Toka e Premtuar i ishte dhënë (ose më mirë i ishte besuar) këtij populli në mënyrë që të jetonte atje me shenjtëri: dhe dihet se fjala "e shenjtë" në Bibël do të thotë "tjetër". Na pëlqen të themi "Tokë e Shenjtë", por duhet të themi "Tokë tjetër", një tokë e krijuar për njerëzit që të jetojnë atje ndryshe; dhe ky është një program! Do të thotë të paktën tre gjëra:
Së pari, një tokë e dhënë për lumturi, sepse plani i Zotit për njerëzimin nuk është gjë tjetër veçse lumturi; gjatë Eksodit, kur emisarët e Moisiut eksploruan për herë të parë tokën e Kanaanit, ata u kthyen nga ekspedita e tyre duke thënë: "Toka që na jep Zoti, është një tokë e mirë", përkthejeni: "një vend për të qenë i lumtur". Dhe njihet fraza e përdorur nga njerëzit: "Një tokë ku rrjedh qumësht dhe mjaltë", e cila simbolizon si bollëkun (rrjedh) ashtu edhe ëmbëlsinë (qumështin dhe mjaltin). Një vend ku rrjedh qumësht dhe mjaltë, kur je në shkretëtirë ... është ëndërr!
Së dyti, toka e besuar nga Zoti u thirr të bëhet toka e drejtësisë dhe paqes; për shembull, që nga fillimi i instalimit të tyre në Kanaan, njerëzit mësuan nga goja e Zotit se nuk ishin vetëm në botë dhe se duhej të mësonin të jetonin së bashku. Dhe historia e gjatë e Izraelit mund të lexohet si një histori e konvertimit nga dhuna të paktën në nivelin e idealit individual dhe kolektiv.
Së treti, (dhe këtu flitet për kushtet e nevojshme që të realizohen të dy të tjera), toka është dhënë në mënyrë që Izraeli të mund të jetojë sipas Tevratit. Toka e Shenjtë është hapësira ku dikush mund të mësojë të jetojë sipas Ligjit të Zotit. Dihet shumë mirë se kur Izraelitët u përzihen me popuj idhujtarë, tundimi për t’i imituar ata, ishte shumë i fortë; ka qenë një problem që përsëritej gjithmonë.
E gjithë kjo nënkuptohet në rekomandimin e tekstit të kësaj të diele: “E tani, o Izrael, dëgjo urdhërimet dhe rregulloret që po jua mësoj që, duke i kryer ato, të jetoni dhe të hyni e ta bëni pronë tokën që Zoti, Hyji i etërve tuaj, do t’jua japë" (V.;1) nëse e dimë se ky tekst ndoshta daton nga Mërgimi në Babiloni, atëherë mund të përkthejmë: “Ky vend, nuk do ta kishit humbur kurrë nëse do të kishit jetuar në lidhje me Tevratin! Përfundim: Kur të arrini atje, përpiquni të jeni besnikë ndaj urdhërimeve këtë herë".
Besnikëria nuk mund të jetë një gjë e lehtë, sepse autori shpik një argument të ri për ta justifikuar atë, siç është: "Tevrati ynë është më i miri në botë, dhe popujt e tjerë na kanë zili": "Ju do t'i mbani urdhërimet, do t'i mbani ato të vëna në praktikë; ato do të jenë mençuria dhe inteligjenca juaj në sytë e të gjithë popujve. Kur të dëgjojnë të gjitha këto urdhërime, ata do të bërtasin: "Nuk ka një popull të mençur dhe inteligjent si ky komb i madh!" Mund të njihet këtu një ngjashmëri me librin e Fjalëve të Urta, i cili konsideron se praktika e urdhërimeve është mësimi më i mirë i Urtësisë (shih komentin e Fjalëve të Urta 9: 1-6; e diela e njëzetë:
"Urtia e ndërtoi shtëpinë e vet dhe i latoi shtatë shtylla. I kushtoi flitë e veta, e përzjeu verën dhe e shtroi tryezën e vet. I dërgoi shërbëtoret e veta në qytezë, në vendet e larta për të grishur: “Kush është i papërvojë, le të vijë tek unë”! e të pamendit i çoi fjalë: “Ejani, hajeni bukën time, pijeni verën që e kam përzier për ju! Lëreni marrëzinë e jetoni dhe ecni udhëve të mençurisë”!.
Një argument tjetër, më i miri që mund të bëhet: ëmbëlsia e jetës në Besëlidhje; edhe një herë ne kthehemi në praninë e kësaj përvoje unike shpirtërore, për të cilën populli i Izraelit kishte privilegjin: "E njëmend, ku gjendet një popull tjetër aq i madhërueshem, që t’i ketë hyjnitë e veta kaq afër vetes, siç është pranë nesh në të gjitha kërkesat tona Zoti, Hyji ynë?! Dhe, ku ka një popull tjetër kaq të përmendur që të ketë urdhërime e rregullore të drejta, siç është i tërë ky Ligj, që unë sot po e shtroj para syve tuaj?!” (v. 7-8) "
Nga ana jonë, njerëz të pagëzuar, ne mund të themi me të vërtetë: "Cili është kombi i madh, perënditë e të cilit janë aq afër sa Zoti Perëndia ynë është pranë nesh sa herë që e thërrasim?".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 22Ord VITI B

MË 29 – 8 - 2021


PSALM 15, NË TERRËSINË:

O Zot, e kush do të guxojë të hyjë në tendën tënde?
Kush do të guxojë të banojë në malin tënd të shenjtë?
2 Vetëm ai që jeton me nder, që vepron me drejtësi
e prej zemrës flet të vërtetën,
3 që s’i shpifet kujt me fjalë, që të afërmin s’e dëmton,
që shokun nuk e çnderon:
4 ai që keqbërësin e mban për asgjë
e i çmon ata që e druajnë Zotin,
ai që i përbehet dashamirit të vet dhe ia mban fjalën,
5 nuk jep të holla me kamatë
e nuk merr ryshfet kundër të pafajshmit.
Kush vepron kështu kurrë e për këtë jetë nuk do të luhatet.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI- LUTJA.

Shumica e psalmeve janë kompozuar që të këndoheshin në një liturgji, gjatë pelegrinazheve dhe festave në Tempullin në Jeruzalem. Psalteri mund të krahasohet me librat e këngëve që na mirëpresin në dyert e kishave tona, që përfshijnë këngë të destinuara për të gjitha llojet e festimeve; këtu pelegrini arrin te portat e Tempullit dhe bën pyetjen: a jam i denjë të hyj?
Sigurisht, ai e di paraprakisht përgjigjen: "Jini të shenjtë, sepse unë jam i shenjtë, Zoti, Hyji juaj!", thuhet në librin e Levitikut (19: 2). Ky psalm nxjerr vetëm përfundimet: për këdo që dëshiron të hyjë në Tempull ("shtëpia" e Perëndisë), ai kujton kërkesat e sjelljes të denja për Perëndinë e shenjtë:
"O Zot, e kush do të guxojë të hyjë në tendën tënde?
Kush do të guxojë të banojë në malin tënd të shenjtë?" (v.1)
Përgjigja është e thjeshtë:
"Vetëm ai që jeton me nder,
që vepron me drejtësi
e prej zemrës flet të vërtetën,
që s’i shpifet kujt me fjalë,
ë të afërmin s’e dëmton,
që shokun nuk e çnderon" (v. 2-3).

Vargjet e tjera thjesht e detajojnë atë: jini të drejtë, të vërtetë, mos i bëni dëm askujt. Në përgjithësi, duket se urdhërimet e Dekalogut përmenden këtu:
"Ju nuk do të bëni vrasje,
nuk do të shkelni kurorën,
nuk do të bëni rrëmbim,
nuk do të dëshmoni
në mënyrë të rreme kundër fqinjit tuaj,
nuk do të synoni shtëpinë e fqinjit tuaj. ... ”(Dal. 20).

Dhe kur Ezekieli vizaton skicën e njeriut të drejtë, ai thotë saktësisht të njëjtën gjë:
“Njeriu që është i drejtë, që kryen drejtësinë e të drejtën, që nuk ha në lartësi, që s’i lartëson sytë drejt idhujve të Izraelit, që nuk e çnderon gruan e të afërmit, që nuk i afrohet gruas në gjendjen e mujoreve të saj, që nuk i bën dhunë njeriut, që ia kthen detorësit pengun, që nuk cubnon, që i jep bukë atij që s’ka, që e vesh të zhveshurin, që s’huajon me ujem, që nuk kërkon shtesë, e ruan dorën nga paudhësia, pleqëron drejt ndërmjet njërit e tjetrit, që ecën urdhërimeve të mia, që i mban gjyqet e mia për të bërë të vërtetën: ky është i drejtë dhe i tilli do të jetojë ‑ është fjala e Zotit Hyj" (Ez. 18, 5-9).

Profeti Mikea, ndërkohë, na tregon pyetjen që kopeja e tij i bënte shpesh (është saktësisht e njëjtë me atë të pelegrinëve në psalmin tonë):
"Çka kam të denjë t’i kushtoj Zotit
kur bie në gjunj para të Tejetlartit Hyj?
T’i kushtoj, vallë, fli shkrumbimi
ose viça që e mbushën vitin?
A thua Zotit do t’i pëlqejnë?
mijëra deshë
e përrenj vaji me miliarda?
T’i kushtoj, thua, të parëlindurin
si shpërblim për fajin tim,
frytin e kraharorit tim
për mëkat që bëra?”
“T’është dëftuar ç’është e mirë, o njeri,
e çka Zoti kërkon prej teje:
s’kërkon tjetër pos të zbatosh drejtësinë,
të duash mirësinë,
të jetosh kujdesshëm me Hyjin tënd!” (Mi 6, 6-8).
Dhe Isaia, bashkëkohësi i tij, nuk duhet të tejkalohet. Kur u pyet:
"Kush prej nesh mund të durojë?", ai përgjigjet:
"Ai që ecën me drejtësi,
ai që flet çka është e drejtë,
që s’kërkon fitim në cubëri,
që shkund duart të mos marrë ryshfet,
që mbyll veshët të mos dëgjojë vrasje,
që mbyll sytë të mos shikojë të keqen,
i tilli do të banojë në lartësi,
strehimi i tij në qytezë të pathyeshme,
bukë ka mjaft, ujët s’i mungon" (Is 33, 15-16).
Pak më vonë, Zakaria do të ketë nevojë ta përsërisë përsëri:
“Ja, pra, se çka ju duhet të bëni:
thoni të vërtetën secili vëllait të vet
dhe gjykoni drejtësisht në dyert tuaja.
Askush në zemrën e vet të mos ia mendojë të keqen mikut të vet
dhe mos e doni përbetimin në rrenë:
për të vërtetë unë i urrej të gjitha këto” ‑ thotë Zoti" (Za 8, 16-17).
Këta mësime janë shumë klasike dhe për fat të keq gjithmonë duhet të përsërisen. E kjo deri kur vetëm ai që është në gjendje të ndryshojë zemrat tona prej guri në një zemër prej mishi, siç thotë Ezekieli, do të nderhyjë.
Kjo na shtyn të rilexojmë këtë psalm duke e referuar atë tek Jezu Krishti: Ungjijtë e përshkruajnë atë si: "Zemërbutë e i përvuajtur" (Mt 11,29), i vëmendshëm ndaj të përjashtuarve: lebrozët (Mk 1), gruaja kurorëshkelëse. (Gjoni 8), dhe sa të sëmurë dhe të poseduar, hebrenj ose paganë; dhe krejtësisht i huaj për idetë e fitimit, ai që nuk kishte (një gur) për të vënë kokën.
Ai mbi të gjitha na fton të rilexojmë vargun 3 me të, duke i dhënë një dimension krejt të ri:
"ai që s’i shpifet kujt me fjalë,
që të afërmin s’e dëmton,
që shokun nuk e çnderon"(v. 3).
Me Jezu Krishtin, tani e tutje, ne e dimë se rrethi i "fqinjëve"tanë mund të shtrihet në pafundësi: është kuptimi i shëmbëlltyrës së Samaritanit të Mirë, për shembull.
Në mes të këtyre ndjenjave të bukura, a nuk njollos diçka vargu 4?:
"Ai keqbërësin e mban për asgjë":
a nuk është vargu 4 kontradiktor me vargun e mëparshëm:
"Ai s’i shpifet kujt me fjalë,
që të afërmin s’e dëmton,
që shokun nuk e çnderon"?
Këtu është i gjithë vargu:
"Ai që keqbërësin e mban për asgjë
e i çmon ata që e druajnë Zotin,
ai që i përbehet dashamirit të vet
dhe ia mban fjalën".
I ndëshkuari, domethënë ai që nuk është besnik ndaj Zotit, pabesimtari, idhujtari, meriton qortimin, siç sugjeron emri i tij, por ai është ende pjesë e “fqinjit”. Prandaj ky varg mund të duket i pamëshirshëm, por në realitet, është një zgjedhje e besnikërisë: pelegrini premton të refuzojë të gjitha format e idhujtarisë; mënyra për t'i thënë Zotit: "Unë ndaj çështjen tënde, e cila dëshmon besimin tim të mirë". Në thelb, është një formulim i problemit të përjetshëm të zgjedhjes, e ashtuquajtura "temë e dyanshme" që ne takojmë aq shpesh në psalmet dhe në profetët. Kur hyn në Tempull, pelegrini vendos të marrë rrugën e duhur për të mirë.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

DIELA 23Ord. VITI B

MË 5-09-2021/

LEXIMI I PARË: Is. 35, 4-7a.

4 Thuajuni atyre që i ka lëshuar zemra:
“Mbahuni! Frikë mos kini!
Ja, Hyji juaj! Erdhi hakmarrja!
Ia behu shpagimi i Hyjit!

Vetë do të vijë e do t’ju shëlbojë!”
5 Atëherë sytë do t’u çelen të verbërve,
veshët e të shurdhërve do të dëgjojnë;
6 atëherë i shqepti do të kërcejë si dreri
gjuha e të pagojit do të shpërthejë në hare,
se në shkretëtirë do të burojnë ujërat,
përrenjtë do të rrjedhin nëpër shkretëtirë.
7 Toka e shkrumbuar liqen do të bëhet,
vendi i thatë mbushur me burime!



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

HAKMARRJA E ZOTIT: AI DO TË NA SHPETOJË

Duke dëgjuar këtë tekst, dy fjalë na befasuan, ndoshta, apo edhe na tronditën: hakmarrja e Zotit dhe shpagimi i Zotit:
"Ja, Hyji juaj! Erdhi hakmarrja!
Ia behu shpagimi i Hyjit!
Vetë do të vijë e do t’ju shëlbojë!” (v.4)
“Këtu është Zoti yt:
është hakmarrja që vjen,
hakmarrja e Zotit".
Le ta themi menjëherë, ato dy fjalë, hakmarrja dhe shpagim, nuk kanë të njëjtin kuptim këtu si në gjuhën tonë të përditshme të shekullit njëzet e dy!
Për t'i kuptuar ato, ato duhet të vendosen në kontekstin e tyre: Unë do t'ju lexoj të gjithë fjalinë: "Ji i fortë, mos ki frikë. Këtu është Zoti juaj, është hakmarrja e ardhshme, hakmarrja e Zotit. Ai vjen vetë dhe do t'ju shpëtojë ”; që do të thotë se hakmarrja e Zotit është të na shpëtojë. Për ta bërë këtë mirë, duhet të shkruani: "Këtu është hakmarrja e Zotit: (" dy pikë ") ai vetë vjen dhe do t'ju shpëtojë"; madje duhet thënë "këtu është hakmarrja e Zotit: (" dy pikë ") ai vetë vjen për t'ju shpëtuar".
Dhe pjesa tjetër e tekstit është premtime: premtime për shërim, shërim për të verbërit, shurdhët, memecët, të çalët ... "Atëherë sytë e të verbërve do të hapen dhe veshët e të shurdhërve do të happen: Atëherë i çali do të kërcejë si një dre, dhe goja e memecit do të bërtasë nga gëzimi".
Premtimet, mbi të gjitha, të kthimit në vend nga i cili u dërguan në mërgim në Babiloni: vargjet e mëposhtme që nuk lexohen këtë të diel vijnë për të ndriçuar kontekstin: “Ata do të kthehen, robërit e shpenguar (domethënë të“ liruar ”) nga Zoti , ata do të arrijnë në Jeruzalem me një zhurmë gëzimi, lumturia e pafund do të ndriçojë fytyrat e tyre; gëzimi dhe hareja do t'i bashkohen, dhimbja dhe ankimi do të largohen..." .
Fjalët e Psalmit që i kemi përkthyer lirisht, janë me të vërtetë:
"Për ta do të jetë udhë e drejtë,
që të marrët të mos enden nëpër të" (v. 8)
...do të kthehen të shpërblyerit prej Zotit.
Do të hyjnë në Sion me britma gëzimi,
do t’u qeshë fytyra me gëzim të përhershëm,
do t’i shoqërojë gëzimi e hareja,
do të zhduket trishtimi e dënesa" (v. 10).
Në të vërtetë, kur Isaia thotë këto fjalë, populli i Izraelit është në mërgim në Babiloni, pasi ka përjetuar mizoritë e rrethimit të Jeruzalemit nga ushtritë e Nabukodonozorit.
Pesëdhjetë vjet, të jetuar si skllevër në megrim, janë mjaft për të humbur zemrën. Nuk ishte rastësi që Isaia u tha atyre: "Thuajuni atyre që i ka lëshuar zemra: “Mbahuni! Frikë mos kini! Thuaju njerëzve të shqetësuar: Ji i fortë, mos ki frikë" (v.4).
Pesëdhjetë vjet gjatë të cilave të mërguarit në Babiloni, ku jetonin si skllevër ëndërruan për këtë kthim, pa guxuar të besojnë në të. Dhe tani profeti shpall kthimin në vend e tyre. Ai thotë: "Zoti do t'ju shpëtojë", domethënë "do t'ju lirojë". Për t'u kthyer në vend, rruga më e drejtpërdrejtë midis Babilonisë dhe Jeruzalemit kalon nëpër shkretëtirën arabe; por këtë kalim të shkretëtirës, Isaia e përshkruan atë si një marshim triumfues në një Parajsë të vërtetë: shkretëtira do të gëzohet, vendi i thatë do të gëzohet dhe do të qajë nga gëzimi!
Do të "gëzohet", por thotë teksti hebraik në vargjet që i paraprijnë fragment që lexojmë sot me këmbënguljen:
"Në shkretëtirë do të burojnë ujërat, përrenjtë do të rrjedhin nëpër shkretëtirë.
Toka e shkrumbuar liqen do të bëhet, vendi i thatë mbushur me burime!" (v.6 e 7)
Ne duhet të imagjinojmë të dëgjojmë tingëllimin e fjalëve të tilla në një vend thatësire dhe etjeje!
Dhe kjo është hakmarrja e Zotit! Të eturit do të shuhen; akoma më mirë, të poshtëruarit do të jenë në gjendje të ngrenë kokën!
" Atëherë sytë do t’u çelen të verbërve,
veshët e të shurdhërve do të dëgjojnë;
atëherë i shqepti do të kërcejë si dreri
gjuha e të pagojit do të shpërthejë në hare" (v. 5 e 6).
Pra, ky është kuptimi jashtëzakonisht pozitiv i fjalës "hakmarrje"; për njeriun e Biblës, është mjaft e qartë se Zoti nuk hakmerret ndaj nesh, nuk merr hak kundër nesh, por kundër së keqes që na prek e na dëmton; hakmarrja e tij është të na kthejë dinjitetin. Kjo është lavdia e Zotit.



ZBULIMI I FYTYRËS SË VËRTETË TË ZOTIT

Por duhet thënë se anëtarët e Popullit të Zgjedhur nuk kanë menduar gjithmonë kështu! Teksti i Isaisë është mjaft vonë në historinë biblike; u desh një rrugë e gjatë zbulimi për të arritur atje. Në fillim të historisë së tyre, njerëzit e Biblës ishin si të gjithë të tjerët: ata imagjinuan një Perëndi në imazhin e njeriut, një Perëndi që hakmerret si njerëzit. Pastaj, ndërsa Zbulesa përparonte, falë predikimit të profetëve, u fillua ta zbulohej një Perëndi ashtu siç është, dhe jo siç imagjinohej; atëherë fjala "hakmarrje" ngeci, por kuptimi i saj ndryshoi plotësisht; ne kemi parë tashmë disa herë në Bibël këtë fenomen të përmbysjes së plotë të kuptimit të një fjale: ky është rasti me sakrificën, për shembull, dhe gjithashtu me frikën ndaj Zotit.
U deshën shumë faza dhe shumë shekuj që të zbulohej fytyra e vërtetë të Zotit, një Perëndi krejt tjetër se ne dhe krejt ndryshe nga ajo që ne imagjinojmë spontanisht:
"Sepse mendimet tuaja, nuk janë mendimet e mia,
as udhët tuaja nuk janë udhët e mia ‑ thotë Zoti" (Is. 55, 8).
... një Perëndi që nuk është gjë tjetër veçse dashuri dhe mëshirë për të gjithë njerëzit pa përjashtim, madje edhe për të ligun, një Perëndi që:
Nuk dëshiron vdekjen e mëkatarit,
por që ai të kthehet në besim dhe të jetojë...
"Vallë, a thua i kënaqem vdekjes së mëkatarit
‑ është fjala e Zotit Hyj ‑
e jo që të kthehet nga sjellja e vet e të jetojë? (Ez. 18, 23).
Gradualisht u zbulua se shprehja "këtu është hakmarrja e Zotit: ai vetë vjen dhe do t'ju shpëtojë" do të thotë: "Zoti ju do më shumë se çdo qenie në botë, dhe, pavarësisht poshtërimit fizik ose moral që keni pësuar, ai vjen për t'ju çliruar, për t'ju rritur".
Isaia foli për lirimin e robërve nga Babilonia dhe kthimin e tyre në Jeruzalem; por njerëzimi është ende në pritje të çlirimit përfundimtar nga çdo poshtërim, verbëri, shurdhim: kjo do të jetë vepër e Mesisë, bashkëkohësit e Jezusit e dinin mirë. Kjo është arsyeja pse për t'u paraqitur në sinagogën e Nazaretit (Lluka 4), Jezusi citoi një pasazh tjetër të ngjashëm nga Isaia:
"Shpirti i Zotit Hyj është mbi mua,
sepse Zoti më shuguroi,
më dërgoi t’u sjell të përvujturve lajme të gëzueshme,
t’i shëroj ata që kanë zemrën e plasur,
t’u shpall skllevërve lirinë,
të burgosurve, çlirimin;
të shpall vitin e hirit të Zotit
dhe ditën e hakmarrjes së Hyjit tonë,
t’i ngushëlloj të gjithë ata që qajnë" (Is 61, 1-2).
Dhe: " Kur të dërguarit e Gjonit shkuan, Jezusi filloi t’i flasë turmës për Gjonin: “Ç’dolët të shihni në shkretëtirë? Një kallam që e tund era? Atëherë, ç’dolët të shihni? Një njeri të veshur me petka të bukura? Porse njerëzit që veshen me petka të bukura, me shkëlqim e jetojnë në kënaqje banojnë në pallate mbretërore!" (Lk 7 , 24-25).
Lajmi i mirë është se Zoti na merr dhe na shpëton.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 23 Ord. VITI B

MË 5-9-2021


Ps 146), 6...10


Zoti e ruan besnikërinë përjetë,
7 u jep të drejtë të shtypurve
dhe ushqim të uriturve.
Zoti çliron të burgosurit.
8 Zoti u hap sytë të verbërve,
Zoti ngre ata që janë rrëzuar,
Zoti i do të drejtët.
9 Zoti mbron të huajt,
ndihmon jetimin dhe gruan e ve,
por përmbys udhën e të pabesëve.
10 Zoti mbretëron përjetë,
Perëndia yt, o Sion, brez pas brezi.
Aleluja.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.


KENGA E GËZIMIT PËR KTHIMIN NË ATDHE!





Ky psalm duket si një inventar! Inventari i përfituesve të mirësive të Zotit: të shtypur, të uritur, të lidhur me zinxhirë, të verbër, të dërrmuar, të huaj, vejusha dhe jetimë. Me pak fjalë, të gjithë ata që njerëzit tjerë i injorojnë ose i përbuzin. Të gjitha këto, Zoti i ndihmon.

Kur Izraelitët këndojnë këtë psalm që është një profesion i vërtetë besimi, është historia e tyre që ata tregojnë dhe falënderojnë për mbrojtjen e palëkundur të Perëndisë; dhe nëse liturgjia e Tempullit në Jeruzalem bën që ata të këndojnë këtë psalm, pikërisht, është që ata të mos harrojnë kujdesin që u ka treguar Zoti gjatë gjithë historisë së tyre, pavarësisht dobësive dhe mëkateve të tyre. Sepse Izraeli me të vërtetë i ka njohur të gjitha këto situata: shtypjen në Egjipt, nga e cila Zoti i çliroi "me një dorë të fortë dhe me një krah të shtrirë" siç thonë ata; dhe gjithashtu shtypja në Babiloni ku përsëri Zoti ndërhyri. Dhe ky psalm u shkrua pas kthimit nga Mërgimi në Babiloni, ndoshta për kushtimin e Tempullit të restauruar. Tempulli ishte shkatërruar në 587 para Krishtit nga trupat e mbretit të Babilonisë, Nabukodonozorit. Pesëdhjetë vjet më vonë (në 538 para Krishtit), kur Kiri, mbreti i Persisë, nga ana e tij, mundi Babiloninë, ai lejoi që hebrenjtë, të cilët ishin skllevër në Babiloni, të ktheheshin në Izrael dhe të rindërtonin shtëpitë e tyre dhe banonin tokën e tyre. Nuk ishte pa vështirësi, siç e dimë, por Tempulli u rindërtua përfundimisht në 515 dhe Përkushtimi i tij u festua me gëzim dhe zell. Libri i Ezdrës thotë: " Atëherë bijtë e Izraelit ‑ priftërinj, levitë e të tjerët të riatdhesuar nga mërgimi me gëzim të madh e bënë kushtimin e kësaj Shtëpie të Hyjit. Bijtë e Izraelit, priftërinjtë, Levitët dhe pjesa tjetër e të dëbuarve bënë me gëzim të madh kushtimin e kësaj Shtëpie të Hyjit" (Esd, 6,16).
Ky psalm është mbushur me gëzimin e kthimit në shtëpi. Edhe një herë, Zoti sapo ka vërtetuar besnikërinë e tij ndaj Besëlidhjes së tij: Ai ka çliruar popullin e tij, ai ka vepruar si të afërmit e tij, hakmarrësi i tij, "shpenguesi" i tij (domethënë "çliruesi" i tij), siç thotë Bibla. Kur Izraeli rilexon historinë e tij, mund të dëshmojë se Zoti e shoqëroi gjatë gjithë luftës së tij për liri:
"Zoti e ruan besnikërinë përjetë,
u jep të drejtë të shtypurve
dhe ushqim të uriturve.
Zoti i heq të lidhurit me zinxhirë". (6V.).
Atyre njerëzve të verbër, përsëri, Zoti ua ka hapur sytë, Perëndia u është zbuluar gradualisht, përmes profetëve të tij, për shekuj me radhë; janë ata të dërrmuar të cilët Perëndia i drejton pa u lodhur, të cilët Zoti i bën të qëndrojnë në këmbë; ata janë ky popull në kërkim të drejtësisë të cilën Zoti e udhëzon; ("Zoti i do të drejtët").
Pra, ky psalm është një këngë mirënjohjeje që ata po këndojnë në Jeruzalem, ditën e shugurimit të tempullit.
"Zoti u jep drejtësi të shtypurve /
Të uriturve u jep bukë /
Zoti i heq zinxhirët /
Zoti u hap sytë të verbërve /
Zoti ngre të shtypurit /
Zoti i do të drejtët /
Zoti mbron të huajin /
ai mbështet vejushën dhe jetimin/.
Zoti është Perëndia juaj përjet".

Ju keni vënë re këmbënguljen në emrin "Zoti": me këtë fjalë përkthehet emri i famshëm i Zotit, EMRI i zbuloi Moisiut në shkurret e Djegura: katër shkronjat "YHWH" të cilat thonë praninë e përhershme, aktive, çlirimtare të Zotit në çdo moment të jetës së popullit të tij.

Por, le të kthehemi në rreshtin e fundit që lexohet sot:
"Zoti është Perëndia yt përgjithmonë".
"Zoti është Perëndia juaj" është thënia tipike e Besëlidhjes: "Ju do të jeni populli im dhe unë do të jem Zoti juaj". Sa herë që hasim në shprehjen: « Zoti im », kjo është një kujtesë e Aleancës, e gjithë historisë, aventura e Aleancës midis Zotit dhe popullit të tij të zgjedhur: Aleancë në të cilën Zoti nuk dështoi kurrë.



NJË PROGRAM JETE.

"Zoti është Perëndia juaj përgjithmonë"; edhe një herë, vërej se lutja e Izraelit drejtohet drejt së ardhmes; ajo evokon të kaluarën vetëm për të forcuar pritshmërinë e saj, shpresën e saj.
Dhe përveç kur Zoti i kishte thënë emrin e tij Moisiut, ai e kishte thënë atë në dy mënyra: këtë emër të famshëm, të padëgjueshëm me katër shkronja, YHWH që e gjejmë kudo në Bibël, dhe veçanërisht në këtë psalm, të cilin e përkthejmë "Zoti "; por gjithashtu, dhe për më tepër ai kishte filluar atje, ai kishte dhënë një formulë më të zhvilluar, "Ehiè asher ehiè" e cila përkthehet në shqip si nga koha e tashme: "Unë jam ai që jam", ashtu edhe nga koha e ardhshme: "Unë do të jem ai që do të jem”. Një mënyrë për të shprehur praninë e tij të përhershme dhe përgjithmonë me njerëzit e tij.
Këtu, këmbëngulja për të ardhmen, "përgjithmonë" gjithashtu synon të forcojë angazhimin e njerëzve: është shumë e dobishme të përsërisim këtë psalm jo vetëm për të njohur të vërtetën e thjeshtë të veprës së Zotit në favor të Popullit të tij, por edhe t'i japë vetes një linjë sjelljeje: sepse, në fund të fundit, ky inventar është gjithashtu një program jete: nëse Zoti veproi kështu ndaj Izraelit, ky ndihet i detyruar të bëjë të njëjtën gjë për të tjerët; të gjithë të përjashtuarit do ta njohin dashurinë që Zoti ka për ta, vetëm përmes sjelljes së atyre që janë dëshmitarët e parë të saj. Dhe përveç kësaj, për të qenë të sigurt se njerëzit pak nga pak i përshtaten mëshirës së Zotit, Ligji i Izraelit përfshinte shumë rregulla të mbrojtjes së vejushave, jetimëve, të huajve.
Ligji kishte vetëm një qëllim: ta bënte Izraelin një popull të lirë, duke respektuar lirinë e të tjerëve. Sepse Zoti e udhëheq pa u lodhur popullin e tij, dhe përmes tij, gjithë njerëzimin, në një rrugë të gjatë çlirimi.
Sa për profetët, ishte kryesisht për qëndrimin ndaj të varfërve dhe të munduarve të të gjitha llojeve që ata gjykuan besnikërinë e Izraelit ndaj Besëlidhjes. Nëse marrim një inventar të fjalëve të profetëve, ne jemi të detyruar të pranojmë se thirrjet e tyre për të garantuar rendin, kembëngulin kryesisht me dy pika: një luftë e pamëshirshme kundër idhujtarisë, nga njëra anë, dhe thirrje për drejtësi dhe shqetësim për të tjerët, në anë tjetër. Madje guxoj të them duke ripërsëritur fjalët e Zotiti:
" Dua dashurinë e jo flinë,
njohjen e Hyjit më se holokaustet ”(Os 6, 6);
ose përsëri:
“T’është dëftuar ç’është e mirë, o njeri,
e çka Zoti kërkon prej teje:
s’kërkon tjetër pos të zbatosh drejtësinë,
të duash mirësinë,
të jetosh kujdesshëm me Hyjin tënd!” (Mi 6, 8).

Lexohet në librin e Sirach se: "Lotët e vejushës rrjedhin mbi faqet e Perëndisë" (Si 35,18) ... kjo do të thotë se të gjithë lotët e atyre që vuajnë rrjedhin mbi faqet e Perëndisë... Nëse logjikisht, ne jemi aq afër Perëndisë, ata gjithashtu duhet të rrjedhin poshtë faqeve tona! ... A është ndoshta kjo, për të qenë në imazhin e tij?

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 23 Ord. VITI B.

MË 5-9-2021

LEXIMI I UNGJILLIT: Mk 7, 31 – 37.
31 Pastaj doli prapë nga krahina e Tirit, e nëpër Sidon, erdhi drejt detit të Galilesë në krahinat e Dekapolit.
32 I sollën një shurdhaman që mezi fliste dhe iu lutën ta vërë dorën mbi të.
33 Ai e ndau prej popullit veçmas, ia futi gishtërinjtë e vet në veshë, me pështymë të vet ia preku gjuhën,
34 i drejtoi sytë kah qielli, psherëtiu dhe i tha: “Effatha ‑ që do të thotë: “Çelu!” 35 E menjëherë iu çelën veshët e iu zgjidh pengesa e gjuhës dhe foli rrjedhshëm.
36 Jezusi u urdhëroi të mos i tregojnë askujt. Por, sa më tepër që ai ua ndalonte, ata aq më tepër e shpallnin.
37 ë mrekulluar mbi çdo masë thoshin:
“Gjithçka bëri mirë! “Ky po bën të dëgjojnë të shurdhërit e të flasin memecët!”


LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.



ARRITJA E MESISË NË NJË VEND PAGAN.


Pas diskutimit me hebrenjtë mbi rregullat e pastërtisë, Jezusi kishte shkuar në territorin pagan; atje, ai shëroi vajzën e Siro-Fenikasit e cila kishte shfaqur një besim që Jezusit do t’i pëlqente ta gjente në mesin e bashkatdhetarëve të tij. Episodet e mëposhtme ndodhin gjithashtu në territorin pagan, në Dekapolin, më saktë: ishte një konfederatë prej dhjetë qyteteve greke, të vendosura në lindje të Jordanit, që Pompei ishte tërhequr nga administrata e Herodit dhe i ishte bashkangjitur provincës romake të Sirisë. Ata ishin qytete me kulturë greke dhe jo-hebraike. Mark nuk specifikon se cili qytet është, pika nuk është atje. Këtu zhvillohet episodi i kësaj të diele, shërimi i një njeriu që ishte dyfish i gjymtuar: ai ishte edhe i shurdhër edhe belbëzues. Do të shohim më vonë se Mark e ka zgjedhur me kujdes këtë fjalor.

Për momentin, unë do të marr përsëri tekstin: Prandaj Jezusi largohet nga rajoni i Tirit. Duke kaluar nëpër Sidon, ai mori drejtimin e Liqenit të Galilesë dhe shkoi në zemër të Dekapolit (domethënë, në një mjedis pagan)"Pra, Jezusi bën diçka që nuk e kishte bërë kurrë më parë, ai e merr sakatin larg, larg turmës dhe bën gjestet që zakonisht bëjnë shëruesit mbi të: “I sollën një shurdhaman që mezi fliste dhe iu lutën ta vërë dorën mbi të. Ai e ndau prej popullit veçmas, ia futi gishtërinjtë e vet në veshë, me pështymë të vet ia preku gjuhën, i drejtoi sytë kah qielli, psherëtiu dhe i tha: “Effatha ‑ që do të thotë: “Çelu!” E menjëherë iu çelën veshët e iu zgjidh pengesa e gjuhës dhe foli rrjedhshëm. I sillen një belbëzues të shurdhër dhe i kërkohet të vërë dorën mbi të" (v. 32-35). Jezusi e mori atë larg, larg turmës, vuri gishtatnë veshët e tij dhe, duke marrë pështymë, preku gjuhën e tij. Prandaj ai nuk i ndryshon gjestet, por do t'u japë atyre një kuptim të ri: sepse, prej andej, Jezusi ndryshon nga të tjerët: "me pështymë të vet ia preku gjuhën, i drejtoi sytë kah qielli, psherëtiu dhe i tha: “Effatha ‑ që do të thotë: “Çelu!” Gjesti i ngritjes së syve drejt qiellit është i qartë: Jezusi shërohet vetëm falë fuqisë që i dha Ati i tij.
Sa për psherëtimën, nëse do të besojmë fjalorin, është më shumë një rënkim: e njëjta fjalë përdoret në Veprat e Apostujve nga Shtjefnii në fjalimin e tij për të përshkruar vuajtjet e popullit të Izraelit në skllavërinë në Egjipt; Pali e përdor këtë fjalë edhe për të thënë padurimin e krijimit të robëruar në pritje të çlirimit të tij: "Sepse e dimë: mbarë krijesa gjëmon dhe vuan në dhimbjet e lindjes deri tani" (Rom 8:22), dhe ai ende e përdor atë kur flet për Shpirtin shenjt i cili lutet në zemrat e besimtarëve: "Edhe Shpirti Shenjt na ndihmon në paaftësinë tonë, sepse ne nuk dimë as çka të kërkojmë me lutje si duhet, por vetë Shpirti Shenjt lutet për ne me ofshamë të patregueshme"(Rm. 8, 26). Në Jezusin që rënkon, a nuk ka të gjitha këto? Njerëzimi po pret çlirimin? Dhe gjithashtu Shpirti Shenjt ndërmjetëson për ne? Sepse vuajtjet tona nuk mund ta lënë Zotin indiferent.



“GJITHÇKA AI BËRI MIRË!...BËN TË DËGJOJNË TË SHURDHËRIT E TË FLASIN MEMECËT”.


Dhe këtu është sakati ynë i shëruar: “E menjëherë iu çelën veshët e iu zgjidh pengesa e gjuhës dhe foli rrjedhshëm". Menjëherë gjuha e tij u lirua dhe ai foli saktë. Edhe një herë, Jezusi jep një udhëzim të rreptë të heshtjes: a shpreson të bindet? Përpjekje e humbur: “Jezusi u urdhëroi të mos i tregojnë askujt. Por, sa më tepër që ai ua ndalonte, ata aq më tepër e shpallnin" (v. 36).
"Të mrekulluar mbi çdo masë thoshin: “Gjithçka bëri mirë!”

Ky po bën të dëgjojnë të shurdhërit e të flasin memecët!” (v. 37).
Pa e ditur, pasi ata janë paganë, ata citojnë Shkrimet:
"Çdo gjë që ai bën është e admirueshme" është një përsëritje e vëzhgimit të Zanafillës; duke shikuar prapa punën që kishte bërë në gjashtë ditë: "Hyji shikoi gjithçka kishte bërë dhe, ja, ishin shumë të mira! Dhe u bë mbrëmje e mëngjes ‑ dita e gjashtë" (Za. 1, 31);
"Ai i bën të shurdhërit të dëgjojnë dhe memecët të flasin" është një kujtesë e premtimeve të Isaisë për epokën e lumturisë e cila do të hapet në kohën e ardhjes së Mesisë:
"Atëherë sytë do t’u çelen të verbërve,
veshët e të shurdhërve do të dëgjojnë;
atëherë i shqepti do të kërcejë si dreri
gjuha e të pagojit do të shpërthejë në hare,
se në shkretëtirë do të burojnë ujërat,
përrenjtë do të rrjedhin nëpër shkretëtirë"
(Is 35: 5-6; teksti i leximit të parë të kësaj të diele).
Pra, premtimet mesianike janë për të gjithë, hebrenjtë dhe paganët. Dhe, çuditërisht, janë paganët, me sa duket, ata që lexojnë më së miri shenjat. Ata "shpallin" na thotë Marc; përsëri, ai sigurisht nuk e zgjedh fjalën rastësisht; ai përdori të njëjtën fjalën për Gjon Pagëzuesi:
"Në shkretëtirë u duk Gjon Pagëzuesi e predikonte një pagëzim pendese për faljen e mëkateve" *Mk 1,4). , për lebrozin: " Por ai, posa doli, filloi të flasë e ta përflasë ngjarjen, kështu që Jezusi s’mund të hynte më haptas në qytet" (1,45); më në fund, do të jetë urdhri i dhënë nga Jezusi për apostujt e tij pas Ringjalljes së tij: " “Dilni në mbarë botën e predikojani Ungjillin të gjithë njerëzve. Kush do të besojë e do të pagëzohet, do të shëlbohet, ndërsa kush s’do të besojë, do të dënohet" (16, 15-16)
Ndërkohë, apostujt kanë ende një rrugë të gjatë për të bërë: Marku grumbullon në ungjillin e tij shënime shumë negative për ta, duke nxjerrë kështu në pah vetminë e Jezusit. Në shumë raste, në fakt, ungjilltari raporton fjalë pa mëdyshje të Jezusit në lidhje me vështirësinë e tyre për të hyrë në misterin e tij: për shembull, pas shëmbëlltyrës së mbjellësit: "“Po a nuk e morët vesh këtë shëmbëlltyrë? Po, atëherë, si do t’i merrni vesh të gjitha shëmbëlltyrat e tjera "(4, 13); në fund të episodit "Stuhia u qetësua": "Pse jeni frikacakë? Po a ende nuk besoni?” Ata i kapi frikë e madhe dhe i thoshin njëri‑tjetrit: “Vallë, kush është ky të cilit po i nënshtrohen era dhe deti?”Pse keni kaq frikë? Nuk keni besim akoma?
"(4, 40-41); dhe veçanërisht pas shumëzimit të dytë të bukëve:
"‘Me sy në ballë e nuk shihni,
me veshë në kokë e nuk dëgjoni?’
Po a nuk po ju kujtohet
se kur i ndava pesë bukë për pesë mijë vetë,
sa shporta plot me copa mblodhët?”
Ata iu përgjigjën: “Dymbëdhjetë!”
“E kur ndava shtatë bukë për katër mijë vetë,
sa shporta plot me copa mblodhët?”
“Shtatë!” ‑ iu përgjigjën.
“Dhe ende nuk po kuptoni?! ‑ u tha.
Ju nuk e kuptoni akoma dhe nuk e kuptoni?
Keni zemër të ashpër? Keni sy: nuk shihni?
Keni veshë: nuk dëgjoni?"(8, 16-21).

Ky shurdhim dhe verbëri do të mbetet deri pas Ringjalljes së Jezusit: "Në fund iu dëftua të Njëmbëdhjetëve ndërkohë që po ndodheshin në tryezë. I qortoi për pabesimin e tyre dhe për ngurtësinë e zemrës, pse s’u besuan atyre që e kishin parë të ngjallur prej së vdekuri"( 16, 14).

Kështu që ne e kuptojmë më mirë interesin shumë të veçantë që ka Marku në historinë që na mban këtu (shërimi i të shurdhëve-memecëve në Dekapolin) dhe, pak më tej, në shërimin e një të verbëri në Betsaida, në territorin hebre këtë herë . (dy histori specifike për Marc); cilado qoftë ngadalësia jonë për të besuar, koha mesianike ka ardhur vërtet për të gjithë njerëzit.
Siç tha Isaia edhe një herë:
"S’do të errësohen më sytë e veguesve,
me vëmendje do të dëgjojnë dëgjuesit,
zemra e të paditurve do ta mësojnë urtinë,
shpejt e rrjedhshëm do të flasë belbacaku" (Iz. 32, 3-4).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

Diela 24 Ord VITI B

MË 12-9-2021.

LEXIMI I PARË: IS. 50, 5-9°.


5 Zoti Hyj ma hapi veshin,
s’kundërshtova, nuk u zmbrapsa.
6 Shpinën ua solla atyre që më rrahnin,
mollëzat e mia atyre që ma shkulnin mjekrrën:
fytyrën time nuk e largova
nga të sharat e pështymat.
7 Zoti Hyj është ndihmëtari im,
këndej edhe s’jam i tronditur,
prandaj fytyrën time e bëra të fortë si shkëmbi
pse e di se s’do të mbetem i turpëruar.
8 Afër e kam atë që ma jep të drejtën,
kush guxon të shtyhet në gjyq me mua?
Le të dalim përballë njëri‑tjetrit!
Kush është kundërshtari im?
Le të më dalë përballë!
9 Ja, Zoti Hyj është ndihmëtari im,
kush është ai që do të më dënojë?




LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

SHËRBËTORI I ZOTIT SIPAS ISAISË.

Çelësi, për të kuptuar leximin e parë të liturgjisë së sotme, është në varg që sapo i paraprin leximit tonë sot:
“ Zoti Hyj ma dha një gjuhë të ditur
që të di ta përforcoj me fjalë të lodhurin.
Çdo mëngjes veshin ma zgjon
që të dëgjoj siç dëgjon nxënësi" (v. 4).
Fjala më zgjon çdo mëngjes, çdo mëngjes më zgjon në mënyrë që të dëgjoj si ai që e lejon veten të mësohet. Njeriu që flet këtu, ushqehet nga Fjala e Zotit: është për shkak të kësaj fjale që ai persekutohet, por është gjithashtu për shkak të kësaj fjale që ai merr forcë për të përballuar persekutimin.

Natyrisht, dikush pyet veten se kush është! Ky tekst është pjesë e një grupi të quajtur "Këngët e Shërbëtorit" në librin e Isaisë: katër tekste që pikturojnë një portret të një personazhi mahnitës të quajtur: "Shërbëtori i Zotit". Ai është një dëshmitar i vërtetë i Perëndisë, ai bën një jetë shembullore, por ai është i përndjekur; pas vdekjes së tij, ai njihet si zëdhënësi i Zotit, dhe në mënyrë misterioze, është nëpërmjet tij që njerëzimi shpëtohet. Prandaj është ai që realizon planin e Perëndisë të shpëtimit për të gjithë njerëzit. Sigurisht, ne menjëherë mendojmë për Jezu Krishtin!
Por profeti Isaia padyshim nuk po mendonte për Jezu Krishtin kur shkroi këtë tekst, ndoshta në shekullin e gjashtë para Krishtit, gjatë Mërgimit në Babiloni. Për kë po fliste Isaia? Për një individ specifik? Ose më mirë për popullin e Izraelit në mërgim? Sepse populli i Izraelit është me të vërtetë ky shërbëtor i Perëndisë i ushqyer çdo mëngjes nga Fjala, por edhe i përndjekur për shkak të besimit të tij dhe i durueshëm, pavarësisht gjithçkaje, në të gjitha sprovat. Nëse kjo hipotezë do të ishte e saktë, atëherë ky tekst do të synonte të inkurajonte këta njerëz që të qëndronin në këmbë, të sigurt se nuk do të "ngatërroheshin" siç thotë Isaia.
Sepse Isaia na përshkruan këtu marrëdhënien e jashtëzakonshme që e bashkon Shërbëtorin me Perëndinë e tij. Karakteristika kryesore e tij është siguria. "Të dëgjosh" Fjalën, "të lejosh të udhëzohesh" prej saj, kjo do të thotë të jetosh në besim: "Zoti, Zoti im më ka dhënë gjuhën e një njeriu që e lejon veten të mësohet" ... "Fjala më zgjon çdo mëngjes" ... "Unë dëgjoj si ai që e lejon veten të udhëzohet" ... " Zoti Perëndi ma hapi veshin ”.
Profetët, njëri pas tjetrit, po thonë: "Dëgjo, Izrael" ose "Sot do ta dëgjosh Fjalën e Perëndisë ...?" Dhe në gojën e tyre, fjala "Dëgjo" "gjithmonë do të thotë" besoji Zotit pavarësisht çfarëdo ". Dhe Shën Pali do të thotë pse: sepse: "Ne e dimë se Hyji në gjithçka bashkëpunon me ata që e duan, me ata që, me vendimin e tij, janë të thirrur" (Rm, 8,28). Nga çdo e keqe, nga të gjitha vështirësitë, nga të gjitha sprovat, ai nxjerr të mirën; ndaj të gjithë urrejtjes, ai jep forcën për të kundërshtuar me një dashuri edhe më të fortë; në çdo persekutim, ai jep forcën e faljes; nga çdo vdekje ai lind jetën, ringjalljen. E keqja mbetet e keqe, por nga e keqja, Zoti lind të mirën.
Është ky besim që e shtyn Shërbëtorin të pranojë misionin e besuar atij. Ky është me të vërtetë një "mision i besuar"; kjo nuk është lojë me fjalë: është shprehje e besimit reciprok. Zoti i beson Shërbëtorit të tij, ai i beson atij një mision; në këmbim Shërbëtori e pranon misionin me besim. Dhe është pikërisht ky besim që i jep atij forcën për të qëndruar në këmbë edhe në kundërshtimin që ai do të hasë në mënyrë të pashmangshme.
Këtu misioni është ai i një profeti: "Zoti Hyj ma dha një gjuhë të ditur që të di ta përforcoj me fjalë të lodhurin" (v..4)... "Kështu që unë nga ana ime të di si t'i ngushëlloj ata që nuk mund ta durojnë" në një përkthim tjetër. Duke ia besuar këtë mision, Zoti jep forcën e nevojshme për ta kryer: ai jep" gjuhën e nevojshme: "Zot, Zoti im më ka dhënë gjuhën e një njeriu që e lejon veten të udhëzohet" ... Ai vetë e ushqen këtë besim, burimi i gjithë guximit në shërbim të të tjerëve: "Zoti Zoti më ka hapur veshin", që do të thotë se të dëgjosh (në kuptimin biblik, besimin) në vetvete është një dhuratë nga Zoti. Çdo gjë është një dhuratë: misioni, forca dhe besimi që ju bëjnë të patundshëm.



MISIONI I PROFETIT, NJË MISION ME SHUMË RREZIQE!

Është pikërisht karakteristika e besimtarit të pranojë gjithçka si një dhuratë nga Zoti. Dhe kushdo që jeton në këtë dhuratë të përhershme të forcës së Zotit mund të përballet me çdo gjë: "Unë nuk u rebelova, nuk u turpërova ..." Besnikëria ndaj misionit të besuar, nënkupton në mënyrë të pashmangshme persekutimin: profetët e vërtetë, domethënë ata që flasin vërtet në emrin e Zotit rrallë vdes në shtretërit e tyre ...
Në këtë tekst nga Isaia, persekutimi përshkruhet në mënyrë shumë realiste: “ Shpinën ua solla atyre që më rrahnin,
mollëzat e mia atyre që ma shkulnin mjekrrën:
fytyrën time nuk e largova
nga të sharat e pështymat. ... " (v. 6)

Pse profetët, shërbëtorët e vërtetë, përndiqen në mënyrë të pashmangshme? Sepse besnikëria ndaj Fjalës së Perëndisë e çon në mënyrë të pashmangshme Shërbëtorin të dallohet, të mos pëlqejë; nëse ai në të vërtetë "dëgjon" Fjalën e Zotit, domethënë, nëse e zbaton atë në praktikë, ai shpejt bëhet jashtëzakonisht shqetësues. Konvertimi i tij i thërret të tjerët në konvertim. Disa e dëgjojnë thirrjen me radhë ... të tjerët e refuzojnë atë dhe, për arsyet e tyre të mira, persekutojnë Shërbëtorin.
Dhe çdo mëngjes, Shërbëtori duhet të rimarrë forcat, duhet të përforcohet nga Ai që i lejon atij të përballojë gjithçka:
"Çdo mëngjes veshin ma zgjon
që të dëgjoj siç dëgjon nxënësi.
Zoti Hyj ma hapi veshin,
s’kundërshtova, nuk u zmbrapsa" (v.4-5). "
Dhe atje Isaïa përdor një shprehje pak kurioze, por e zakonshme në hebraisht:
"Prandaj fytyrën time e bëra të fortë si shkëmbi
pse e di se s’do të mbetem i turpëruar" (v.7). Unë e bëra fytyrën time të fortë si gur: kështu shprehen vendosmëri dhe guxim; nganjëherë themi "të më mposhtë fytyra": mirë, këtu Shërbëtori pohon: "Asgjë nuk do të më shtypë, unë do të duroj çdo gjë që do të ndodhë, ju nuk do të më shihni me fytyrën time të mposhtur"; nuk është krenari apo pretendim, është besim i pastër: sepse ai e di mirë se nga vjen forca e tij:
"Zoti Perëndi më vjen në ndihmë: kjo është arsyeja pse unë nuk jam prekur nga poshtërimet ..."
E gjithë këtë Jezusi jetoi; dhe në Ungjillin e kësaj të diele, ai na fton ta ndjekim atë në këtë rrugë, çfarëdo që të ndodhë:
“Nëse ndokush dëshiron të vijë pas meje, ta mohojë vetveten, ta marrë kryqin e vet çdo ditë dhe të më ndjekë. Sepse, kush do ta shpëtojë jetën e vet, do ta humbë, ndërsa kush ta humbë jetën e vet për shkakun tim, do ta shpëtojë" (Lk 9,23-24).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 24 Ord. VITI B.

MË 12-9-2021


Ps. 116 , 1-2, 3ac-4, 5-6, 8ac-9

1 E dua Zotin sepse e dëgjon
zërin e lutjes sime,
2 sepse mbi mua e priri veshin e vet
atë ditë që e thirra në ndihmë.
3 Më kishin rrethuar leqet e vdekjes,
më kishin shtrënguar leqet e Nëntokës,
më ndrydhën trishtime e dhembje,
4 Emrin e Zotit e thirra në ndihmë:
“Deh, o Zot, ma shpëto jetën”!
5 I mirë e i drejtë është Zoti,
Hyji ynë është vetë mirësia!
6 Zoti është mbrojtësi i të vegjëlve:
isha ngushtë e Ai më shpëtoi!
8 Ai ma shpëtoi jetën prej vdekjes,
sytë e mi prej lotëve,
këmbët e mia prej rënies.
9 Do të eci në praninë e Zotit
në tokën e të gjallëve.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

Si gjithmonë në Psalmet, ai që thotë "Unë" nuk është një individ i izoluar, por është Populli i Zgjedhur që flet, janë të gjithë besimtarët e këtij populli që flasin. Një popull që vuajti, që u lut, duhet të them se "qau" dhe që përjetoi, madje edhe në mes të vuajtjeve, se Perëndia ishte aleati i tij:
" E dua Zotin sepse e dëgjon
zërin e lutjes sime,
sepse mbi mua e priri veshin e vet
atë ditë që e thirra në ndihmë" (v. 1-2).
Unë e dua Zotin: ai dëgjon britmën e lutjes sime; ai ma drejton veshin: gjatë gjithë jetës sime do ta thërras në ndihmë. Në Izrael, mund të thuhet nga përvoja që është Zoti që merr iniciativën, dhe e ka bërë këtë gjithmonë, që nga fillimi. Me Adamin, me Noheun, me Abrahamin, çdo herë ishte Zoti ai që thirri njeriun në ekzistencë dhe në Besëlidhje për lumturinë e njeriut dhe jo për përfitimin e tij.
Pastaj, kur njerëzit vuanin në Egjipt, Zoti u erdhi në ndihmë. Libri i Eksodit ka këtë frazë të bukur: “ Mirëpo, pas një kohe të gjatë, vdiq mbreti i Egjiptit. Izraelitët ende dënesnin në skllavëri. Klithnin të mjerët prej vuajtjeve të robërisë, dhe klithjet e tyre për ndihmë arritën te Hyji. Hyji i dëgjoi klithjet e tyre dhe iu kujtua Besëlidhja që Ai e lidhi me Abrahamin, me Izakun e me Jakobin. Zoti i pa izraelitët dhe u kujdesua për ta. Ai iu dëftua atyre" (Dal 2, 23-25). Dhe pastaj ishte zbulimi i madh i shkurret që digjej: "Zoti i tha: ‘E pashë mjerimin e popullit tim në Egjipt dhe e dëgjova klithjen e tij për ndihmë për shkak të pashpirtësisë së mbikëqyrësve të tyre. Dhe, duke e ditur vuajtjen e tij, zbrita për ta çliruar nga duart e egjiptianëve, ta nxjerr nga ajo tokë dhe ta çoj në një vend të mirë e të gjerë, në dheun ku rrjedh qumësht dhe mjaltë, në dheun e Kanaaneut, Heteut, Amorreut, Perezeut, Heveut dhe të Jebuzeut. Kështu, pra, klithma e bijve të Izraelit arriti deri tek unë, po edhe unë vetë e pashë shtypjen e tyre që po e pësojnë prej egjiptianëve. Pra, eja se dua të të çoj te faraoni që ta nxjerrësh popullin tim, bijtë e Izraelit, prej Egjiptit".(Dal 3, 7 -10)
Sigurisht, gjendet kjo përvojë historike pas frazës së Psalmit:
3 "Më kishin rrethuar leqet e vdekjes,
më kishin shtrënguar leqet e Nëntokës,
më ndrydhën trishtime e dhembje.
4 Emrin e Zotit e thirra në ndihmë:
“Deh, o Zot, ma shpëto jetën”! (Ps 116, 3-4).
“Unë u kapa në rrjetën e vdekjes, u kapa në lidhjet e humnerës, ndjeva trishtim dhe ankth". Rrjetat e vdekjes për të cilat ai flet, janë skllavëria në Egjipt: Faraoni premtoi lirinë dhjetë herë, por gjithmonë në fund ai u soll si armik; vetëm Zoti mbështeti përpjekjen çlirimtare të popullit të tij dhe mbuloi ikjen e tyre.
Dhe sa herë që Populli i Zgjeddhurt ka kaluar kohë të errëta, sepse i mposhtur nga popuj të tjerë, Zoti ka ndërhyrë. Psalmi mund të kuptohet kështu:
"Zoti është mbrojtësi i të vegjëlve:
isha ngushtë e Ai më shpëtoi!
Zoti mbron të vegjlit: unë isha i dobët, ai më shpëtoi”(V. 6).
Zbulimi shumë i madh i Izraelit thuhet këtu:
"Zoti është drejtësia dhe mëshira, Perëndia ynë është butësia".
Pastaj, në përgjigje, dhe vetëm në përgjigje, njerëzit falënderojnë: ata njohin veprën e Perëndisë:
" Do të eci në praninë e Zotit
në tokën e të gjallëve" (v.9).
A ka falënderim më i bukur? "Unë do të ec, do të qëndroj në këmbë". Shërbëtori i Isaisë, ai që foli në leximin tonë të parë të kësaj të diele, ishte në gjendje t'i thoshte këto strofa, që tregojnë pa dyshim tërë të vërtetën vërtetën:
"Zoti Perëndi më vjen në ndihmë:
prandaj nuk jam i prekur nga zemërimet,
prandaj e bëra fytyrë e fortë si një gur:
E di që nuk do të ngatërrohem".


JEZUSI E KËNDOI KËTË PSALM NË MBREMJEN E SË ENJTES SË SHENJTË.

Sigurisht, ky psalm merr kuptimin e tij të plotë kur e dimë se është pjesë e psalmeve Hallel, (psalmet 112/113 deri 117/118) të cilët u kënduan me rastin e festës hebraike të Pashkës, disa në fillim dhe të tjerët në fund të vaktit. Kështu Jezusi e këndoi atë në mbrëmjen e së Enjtes së Shenjtë. Mateu thotë: " Dhe, pasi kënduan himnin, dolën për të shkuar në Malin e Ullinjve" (Mt. 26,30). Dhe ajo që është shumë e habitshme është marrëdhënia midis këtij psalmi që Jezusi këndoi të enjten në mbrëmje dhe atij që ai do të thotë në kryq:
"O Hyj, Hyji im, pse hoqe dorë prej meje? Larg nga Shëlbimi im fjalët e dënesës sime!" (Ps. 22).
Të dyja ngjallin dhimbje. Sapo kemi dëgjuar britmën e Psalmit 22, që psalmi i liturgjisë së sotme i përgjigjet:
"Më kishin rrethuar leqet e vdekjes, më kishin shtrënguar leqet e Nëntokës, më ndrydhën trishtime e dhembje, Emrin e Zotit e thirra në ndihmë: “Deh, o Zot, ma shpëto jetën!" (Ps 116, 3-4).

Të dy përfundojnë me falënderimin, dhe pothuajse në të njëjtat terma: Psalmi 22, 26-30:
"Prandaj do të të lëvdoj në kuvendin e dheut,
ndër sy të besimtarëve të tu do t’i kryej kushtet.
Do të hanë skamnorët e do të ngihen,
do ta lavdërojnë Zotin ata që e kërkojnë:
'Rroftë zemra e tyre për amshim!’
Do të kujtohen e do të kthehen te Zoti
mbarë skajet e tokës,
do të adhurojnë para tij mbarë familjet e kombeve.
Sepse Zoti është mbret! Ai i sundon kombet!
Atë, vetëm atë do ta adhurojnë
të gjithë ata që pushojnë nën dhe,
para tij do të përmbysen të gjithë ata që kthehen në pluhur".
Në jehonë, psalmi që jemi duke studiuar, merr të njëjtën rezolutë:
"Ai ma shpëtoi jetën prej vdekjes, sytë e mi prej lotëve, këmbët e mia prej rënies. Do të eci në praninë e Zotit në tokën e të gjallëve" (Ps 116, 8-9)
"Toka e të gjallëve" është toka e premtuar; dhe fjala "qetësohu-pusho" ("Kthehu, shpirti im, në qetësinë tënde - Gjej pushimin tënd, shpirti im", v. 7) ka të njëjtin kuptim; kështu psalmi evokon të gjithë historinë e shpëtimit të Izraelit, nga dalja e Egjiptit, deri në hyrjen në posedim të tokës.
Dhe Psalmi vazhdon: “Unë besoj dhe do të flas, unë që kam vuajtur shumë. I kushton Zotit të shohë njerëzit e tij të vdesin! A nuk jam unë, o Zot, shërbëtori yt, unë, zinxhirët e të cilit ke këputur? Unë do t'ju ofroj flijimin e falënderimit, do të thërras emrin e Zotit. Unë do t'i mbaj premtimet e mia Zotit, po, para gjithë popullit të tij, në hyrje të shtëpisë të Zotit, në mes të Jeruzalemit!".

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 24 Ord VITI B

MË 12-9-2021


LEXIMI I UNGJILLIT: Mk. 8, 27 – 35.

27 Jezusi u nis me nxënësit e vet drejt fshatrave të Cezaresë së Filipit. Udhës i pyeti nxënësit e vet: “Çka thonë njerëzit, kush jam unë?”
28 Ata iu përgjigjën: “Disa thonë se je Gjon Pagëzuesi, disa të tjerë Elia, disa të tjerë prapë se je njëri ndër profetët.”
29 Atëherë i pyeti ata: “Po ju, kush thoni se jam?”
“Ti je Mesia!” ‑ iu përgjigj Pjetri.
30 Ai u urdhëroi rreptësisht të mos ia tregonin askujt këtë gjë për të.
31 Atëherë filloi t’u shpjegojë se Birit të njeriut i duhet të pësojë shumë; se pleqtë, kryepriftërinjtë e skribët do ta përbuzin; se do të vritet dhe se do të ngjallet pas tri ditësh. 32 Ua tha këto krejt haptas. Atëherë Pjetri e ndau në një anë e zuri ta qortojë.
33 Jezusi u soll, shikoi nxënësit e vet dhe i bërtiti Pjetrit: “M’u hiq sysh, he djall, se nuk ke ndër mend punët e Hyjit, por punët e njerëzve!”
34 Atëherë grishi popullin bashkë me nxënësit e vet dhe u tha: “Nëse ndokush dëshiron të vijë pas meje, le t’i bjerë mohit vetvetes, ta marrë kryqin e vet e të më ndjekë. 35 Sepse, ai që do ta shpëtojë jetën e vet, do ta bjerrë, përkundrazi, ai që do ta bjerrë jetën e vet për mua e për Ungjill, do ta shpëtojë.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.

MOHIMI I PARË I PJETRIT.

Pjetri sapo ka guxuar fjalët më e jashtëzakonshme që mund të imagjinohej në atë kohë: "Ti je Mesia".
Dhe ne jemi të befasuar nga reagimi i Jezusit; ai nuk e refuzon titullin, por menjëherë jep një udhëzim të rreptë të heshtjes.
Ne tashmë, këtë vit, duke kexuar ungjillin e Markut, e kemi hasur këtë "sekret mesianik" të famshëm disa herë: është shumë herët për t'u thënë të gjithëve se Jezusi është Mesia, sepse ky titull është shumë i paqartë. Sepse Jezusi është me të vërtetë Mesia që pritej, por aspak siç pritej! Kjo është ajo që ai do të përpiqej të bëjë të kuptonin dishepujt e tij: "Atëherë filloi t’u shpjegojë se Birit të njeriut i duhet të pësojë shumë; se pleqtë, kryepriftërinjtë e skribët do ta përbuzin; se do të vritet dhe se do të ngjallet pas tri ditësh" (Mk. 8,31).
Për veshët e Izraeliteve, ky fjalim ishte plotësisht paradoksal: në momentin kur Jezusi pretendoi titullin "Mesia" (Biri i njeriut ishte një sinonim), ai parashikoi dështim, vuajtje, vdekje.
Disa fjalë së pari për këtë titull: "Biri i njeriut": kjo shprehje vjen drejtpërdrejt nga libri i Danielit, në kapitullin 7, 13-14:
"Unë po shikoja kështu në vegimin e natës:
dhe ja, në retë e qiellit,
po vinte dikush si Biri i njeriut!
Arriti deri tek i Tejetlashti i motit
dhe qe paraqitur para tij.
Ai i dha pushtetin, nderin e mbretërinë.
Të gjithë popujt, fiset e gjuhët
u shtruan nën shërbimin e tij:
pushteti i tij pushtet i amshuar
që kurrë s’do të merret,
mbretëria e tij
kurrë nuk do të prishet".
Disa vargje më vonë, Danieli specifikon se ky Bir i Njeriut nuk është një individ i vetmuar, por një popull:
"... do ta marrin veç prej tyre mbretërinë
dhe do ta mbajnë për shekuj të shekujve
shenjtërit e Hyjit të Tejetlartë" (7,18)....
"Mbretëri e pushtet e madhëria e mbretërive
do t’i jepen popullit
të Shenjtërve të të Tejetlartit,
mbretëria e të cilit
është mbretëri e amshueshme
dhe të gjithë mbretërit atij do t’i shërbejnë,
atë do të dëgjojnë“ (7,27).
Kur Jezusi i atribuon vetes këtë titull "Biri i Njeriut", ai e paraqet veten si ai që e vë veten në krye të popullit të Hyjit. Ai është me të vërtetë Mesia që vjen për të vendosur mbretërimin e Perëndisë në tokë.
Këtu, në librin e Danielit nuk flitet në asnjë mënyre për vuajtje! Çfarë ideje! Pjetri me të drejtë është i mërzitur. Ashtu si shumë nga bashkëkohësit e tij, ai priste një mbret Mesia, triumfues, i lavdishëm, i fuqishëm që do të kishte dëbuar Romakët një herë e përgjithmonë nga Palestina. Pra, ajo që shpall Jezusi, është e papranueshme: Zoti i Plotfuqishëm nuk mund të lejojë që gjëra të tilla të ndodhin! Mund ta quhet ky tekst: "Mohimi i parë i Pjetrit", refuzimi i parë për të ndjekur Mesinë në vuajtje.
Jezusi përballet me këtë refuzim spontan të Pjetrit si me një tundim të vërtetë për veten e tij dhe ai i thotë Pjetrit me ngulm:
“M’u hiq sysh, he djall,
se nuk ke ndër mend punët e Hyjit,
por punët e njerëzve!” (Mk. 8, 33).

PIKËPAMJET E ZOTIT NUK JANË PIKËPAMJET E NJERËZVE.

Le të jenë pikëpamjet tona spontanisht "njerëzore"! Çfarë mund të jetë më e natyrshme?! Por ne duhet ta lëmë Shpirtin t'i transformojë pikëpamjet tona, nganjëherë t'i nderrojë plotësisht, nëse duam t'i qëndrojmë besnikë planit të Perëndisë. Ndryshe nga Mateu dhe Luka, Marku nuk tregon hollësitë e tundimeve të Jezusit në shkretëtirë, por nuk ka dyshim se ai na përshkruan një tundim të Jezusit këtu për ne, një tundim veçanërisht serioz që ngjalli një reagim shumë të gjallë nga ana e Jezusit, dëshmi se ai duhet të paguajë një luftë të vërtetë këtu:
“Duke parë dishepujt e tij,
ai i bërtiti Pjetrit ashpër:
“M’u hiq sysh, he djall,
se nuk ke ndër mend punët e Hyjit,
por punët e njerëzve!”.
Në mënyrë pozitive kjo tingellon kështu si një thjrrje e forte:
Ki ndër mend punët e Hyjit, dhe jo punët e njerëzve: Ti më vij pas! Ti më ndiq".
Pse Marku vëren këtu se Jezusi reagoi në këtë mënyrë për shkak të pranisë së dishepujve? Mund të mendohet sepse gabimi i Pjetrit është edhe më serioz, pasi rrezikon t'i tërheqë të tjerët në gabimin e tij? Titulli i Satanit ("pengesa") thotë qartë atë që është në rrezik: si Shërbëtori i Isaisë (leximi i parë), Jezusi është i vendosur të "dëgjojë" Atin e tij, të lejojë veten të udhëzohet dhe të arrijë deri në fund të misionit të tij, edhe nëse duhet të përballojë vuajtje zemërime, pështyje, goditje:
“ Zoti Hyj ma hapi veshin,
s’kundërshtova, nuk u zmbrapsa.
Shpinën ua solla atyre që më rrahnin,
mollëzat e mia atyre që ma shkulnin mjekrrën:
fytyrën time nuk e largova
nga të sharat e pështymat” (Is.50, 5-6).
Sepse plani i Perëndisë për shpëtimin nuk përshtatet me një Mesi triumfues:
që njerëzit të "arrijnë në njohjen e së vërtetës", siç thotë Pali (1 Tim 2, 4),
ata duhet të zbulojnë Perëndinë e butësisë dhe të faljes,
të mëshirës dhe të keqardhje;
nuk do të jenë të mundur aktet e fuqisë,
por vetëm dhurata supreme e jetës së Birit:
"Dashuria më e madhe
që ndokush mund
të tregojë është:
të japë jetën e vet për miqtë e vet" (Gj. 15,13).
Dhe ai fton të gjithë dishepujt e tij të të gjitha kohërave që ta ndjekin.
Marku vëren se Jezusi më pas thirri turmën dhe vazhdoi mësimin e tij mbi kërkesat e ungjillizimit:
Duke thirrur turmën me dishepujt e tij, ai u tha atyre:
"Nëse ndokush dëshiron të vijë pas meje,
le t’i bjerë mohit vetvetes,
ta marrë kryqin e vet e të më ndjekë.
Sepse, ai që do ta shpëtojë jetën e vet, do ta bjerrë,
përkundrazi, ai që do ta bjerrë jetën e vet
për mua e për Ungjill, do ta shpëtojë" (8, 34-35).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA 25 Ord. VITI B

MË 19 – 9 – 2021.


LEXIMI I PARË: Ur. 2,12...20.

Sepse thonë në vetëvete duke llogaritur gabimisht:
12 “T’i vëmë pritë të drejtit, sepse na pengon,
dhe u kundërshton veprave tona,
sepse na qorton për mëkatet kundër Ligjit
e na përplas në sy mungesat e edukatës që kemi marrë...
17 Të shikojmë a janë fjalët e tij të vërteta,
dhe të shqyrtojmë çfarë mbarimi do të ketë:
18 Nëse i drejti është vërtet bir i Hyjit,
Ai patjetër do të ketë kujdes, dhe do ta shpëtojë nga duart e kundërshtarëve,
19 Ta vëmë në sprovë me fyrje e me mundime;
e ta shiohim butësinë e sedrës së tij,
ta sprovojmë durimin e tij.
20 Ta dënojmë me vdekje të turpshme,
sepse, siç thotë ai, shpëtimi do t’i vijë.



LECTIO DIVINA – MEDITIMI – LUTJA.



BESIMTARËT NË NJË VEND PAGAN.

Për të kuptuar këtë tekst të vështirë, duhet të vendoset në kontekst. Libri i Urtësisë është shumë i veçantë nga të gjitha pikëpamjet: së pari, është shkrimi i fundit i Besëlidhjes së Vjetër, vetëm tridhjetë ose pesëdhjetë vjet para lindjes së Krishtit; pastaj u shkrua në Egjipt dhe jo në tokën e Izraelit si shumica e librave të tjerë të Biblës; së fundi, është shkruar në greqisht dhe jo në hebraisht ose aramaisht.
Që nga pushtimet e Aleksandrit të Madh, rreth vitit 330 para Krishtit, një koloni e tërë hebraike ishte vendosur në Egjipt, në Aleksandri, në Deltën e Nilit. Ata gëzonin liri të plotë fetare, ata kishin ndërtuar vendet e lutjes në fshatrat e tyre (ose lagjet e tyre, nëse jetonin në qytete), dhe për këtë arsye mund të vazhdonin në mënyrë perfekte të praktikonin fenë e tyre dhe t'ua përcillnin fëmijëve të tyre; pasi i gjithë rajoni fliste greqisht, edhe ata filluan të flasin në greqisht, sigurisht nga brezi i dytë; këtu, për të kuptuar Shkrimet, Bibla u përkthye në greqisht për të dhënë atë që ne e quajmë “Biblën e Septuagintave”.
Prandaj, një numër i Judenjve të Aleksandrisë mbetën shumë besnikë ndaj besimit të paraardhësve të tyre; por ishte më pak e lehtë nga sa mund të mendojmë: kjo popullsi kishte një përkatësi të dyfishtë, së pari hebraike, por edhe greke, pasi ishin zhytur në rrethinat greke. Sidoqoftë, dy fetë, hebraike dhe greke, ishin krejtësisht të papajtueshme. Për një hebre të zhytur në qarqet greke, integrimi, siç thuhet sot, nënkuptonte braktisjen e të gjitha praktikave të tij. Prandaj ishte e nevojshme një zgjedhje: ose vendimi të qëndrojë besnik në të gjitha pikat ndaj fesë hebraike, me rrezikun e izolimit të vetes, ose integrimi në vendin e ri me rrezikun e largimit nga komuniteti hebre me braktisjen e praktikave hebraike njërës pas tjetrës. Ishtë e qartë se edhe brenda bashkësisë hebraike, këto dy pozicione kanë ekzistuar dhe kanë shkaktuar konflikte ndonjëherë shumë të ashpra.

Këto konflikte e bëjnë besnikërinë edhe më të vështirë; sepse e dimë që grindjet fetare janë më të tmerrshmet! Por ata që mbajnë besimin, janë një qortim i gjallë dhe i vazhdueshëm për ata që e braktisin atë. Prandaj ata do të persekutohen, jo nga grekët, të cilët janë shumë liberalë në këtë pikë, por nga vëllezërit e tyre, të cilët nuk kanë ndërgjegje shumë të mirë dhe do të hakmerren ndaj tyre. Është klasike: në përgjithësi nuk na pëlqejnë mësuesit! Kur e dimë se kemi faj, nuk na pëlqejnë ata që na përkujtojnë atë, duke e vënë në dukje. Për hajdutin, njeriu i ndershëm është një fyerje e gjallë; për dhunuesin, njeriu paqësor dhe i butë është i patolerueshëm. Ekzistojnë dy zgjidhje: ndryshimi i sjelljes ose zdukja (heshtja) e atij që po na errëson.
Teksti që po lexojmë këtë të diel pasqyron pikërisht këtë kontekst: askush nuk e di se kush e ka shkruar atë pasi Libri i Urtësisë nuk është nënshkruar. Por padyshim, ai është një besimtar që është dëshmitar i erozionit të bashkësisë hebraike dhe që dëshiron të inkurajojë vëllezërit e tij që të qëndrojnë besnikë. Ai u tha atyre: ju duhet të zgjedhni: po, besnikëria është e vështirë, para së gjithash sepse Ligji hebre është ekzigjent, por edhe sepse do jeni një qortim i gjallë për ata që nuk janë si ju dhe që do t'ju shohin si dhënës mësimesh: "Ata që meditojnë për të keqen thonë me vete: Le t'i tërheqim të drejtët në një kurth, sepse na shqetësojnë … Ata kundërshton sjelljen tonë, na fyen për mosbindjen ndaj Ligjit të Perëndisë dhe na akuzojnë për pabesin tonë ndaj edukimit tonë".



BESNIKËRI NË KOHËN E PËRNDJEKJES..

Çfarë bën një besimtar besnik kur ekspozohet kështu përndjekjes së atyre që janë pranë tij? Ai përpiqet t’i përballojë ata duke u mbështetur në besimin e tij dhe duke menduar me vete: "Zoti nuk do të më braktisë". Por pastaj autori shton: "Do të ketë më keq: ky besim që ju tregoni te Zoti kur thoni: "Ai është Ati ynë, ai nuk do të na braktisë" ... ky besim, që ju pretendoni të dëshmoni, do të behet diçka që do të pretendohet nga ata që janë laguar nga traditat e të parëve, do të jeni mbikqyrur dhe kontrolluar e çdo gabim, çdo faj do t’iu përmendet si një gjë e turpë për ju . Kjo është pikërisht vazhdimi i tekstit: Persekutuesit thonë: “Le të shohim nëse fjalët e tij janë të vërteta, le të shohim se ku përfundon. Nëse ky i drejtë është biri i Perëndisë, (siç pretendon ai), Zoti do ta ndihmojë dhe do ta çlirojë nga kundërshtarët e tij. Le ta nënshtrojmë zemërimin dhe mundimet; ne do të dimë se sa vlen butësia e tij, ne do të testojmë durimin e tij. Le ta dënojmë atë me një vdekje famëkeqe, pasi, thotë ai, dikush do të kujdeset për të".
Natyrisht, nuk mund të mos mendohet se kjo është pikërisht ajo që ndodhi me Jezu Krishtin. Sjellja e tij e cila acaroi ... urrejtjen në rritje të të gjithë atyre që panë tek ai një dhënës mësimesh, një shqetësim ... arsyet e mira për ta shtypur atë: "Nuk mendoni se është më mirë për ju të vdesë vetëm një njeri për të gjithë, se të mbarojë krejt populli!” tha Kajfa. (Gjoni 11:50). Por libri i Urtësisë nuk foli për Jezu Krishtin, ai foli për bashkëkohësit e tij besnikërinë e të cilëve donte të inkurajonte, pavarësisht nga kostoja. Ai me siguri kishte disa shembuj të famshëm në mendje, duke filluar nga Patriarkët dhe profetët. Të gjithë duhej të vuanin për sinqeritetin e tyre.
Shembulli i Jeremias ishte veçanërisht i famshëm; në ato që quhen "Rrëfimet" e tij, ai përshkroi gjithçka që duhej të kalonte; për shembull:
I mjeri unë, o nëna ime,
që më linde njeri grindjesh
e kundërshtimi për mbarë vendin!
Hua s’mora as nuk i dhashë kujt,
megjithatë, të gjithë më mallkojnë!" (Jr15, l0) ...
…« Më ngashënjeve, o Zot,
dhe unë lejova të ngashënjehem,
qe më i fortë se unë
dhe më mbizotërove.
U bëra gazi i ditës,
të gjithë më përqeshin.
Sa herë që më duhet ta shpall fjalën,
më duhet të lëshoj kushtrimin,
të bërtas: “Dhunë! Shkatërrim!”
Fjala e Zotit u bë për mua
poshtërim dhe përqeshje gjithë ditën!
Një herë ai madje dëgjoi kërcënime me të cilët armiqtë e ti kërkonin ta shqetësonin: "Le ta shkatërrojmë pemën në tërësi, le ta heqim nga toka e të gjallëve; emri i tij as të mos përmendet!". Por ai nuk bëri si në qoftë nuk do të kishte kuptuar menjëherë se ata kërcënime ishin për të dhe ai tha: " Por ti, o Zot, më tregove dhe unë mora vesh; atëherë m’i dëftove synimet e tyre. Unë isha si qengji i butë që e çojnë për t’a prerë; nuk dija se ata kishin synime të mbrapshta kundër meje: “Ta presim drurin në fuqinë e saj tij të plotë, ta çrrënjosim nga toka e të gjallëve dhe emri i tij s’do të përmendet më” (Jr. 11, 18-19).
Autori i Librit të Urtësisë ndoshta po aludon në këtë përvojë të tmerrshme të Jeremias. Por lexuesit e tij e dinë edhe gjëra më të rëndësishme, domethënë se Zoti nuk braktisi asnjë nga profetët e tij dhe për këtë arsye kurrë nuk i braktis ata që shkojnë deri në fund të besimit të tyre. Në vargjet vijuese ai pohon: “Kur të ligjtë arsyetojnë, ata gabohen: (ligësia e tyre i verbon)… ata nuk i dinë qëllimet e fshehta të Perëndisë. Dhe ai shton: "Shpirtrat e të drejtëve janë në dorën e Zotit, asnjë mundim nuk do t'i arrijë". Bindja e tij është e tillë që shkon aq larg sa të pohojë: edhe nëse armiqtë tuaj arrijnë t’ju vrasin, pra, përtej vdekjes, Zoti nuk do të na braktisë (kap. 3). Mënyra për të thënë: Prisni…Kini durim! Lumturia e vërtetë është atje. Urtësia e vërtetë është në besnikërinë.