Jetimet ne Shqiperi

[Brari]

GSH

---------

Faqja 10 - SPECIALE Prill 18, 2003


Flet Ilir Çumani, kreu i Insitutit të Jetimëve të Shqipërisë: Mos bëni mëkat me fëmijët

"Trafik me birësimet e jetimëve"
"Ja si funksiononte mekanizmi që nga koha e Enverit"


--------------------------------------------------------------------------------

Ilir Bushi

Birësimet e jetimëve nga të huajt kanë nisur pas vitit 1990. Me ta është bërë një masakër e vërtetë". Kështu shprehet drejtori i Institutit të Integrimit të Jetimëve, Ilir Çumani, i cili nënvizon se shumë prej fëmijëve të birësuar jashtë shtetit tani rezultojnë të humbur. "Mos luani me jetën e bonjakëve, sepse asgjë nuk do të mund jua lajë mëkatin ndaj tyre", thekson ai.

Si realizohen birësimet në Shqipëri?
Dikur në epokën e komunizmit ligji lejonte birësimet për shtetasit vendas, por i ndalonte për të huajt. Mbaj mend se në vitin 1982 një çift intelektualësh suedezë erdhën në Shqipëri dhe gjatë vizitës së tyre rastësisht shprehën dëshirën që të birësonin një fëmijë të befotrofit. Por përgjigjja e zyrtarëve tanë ishte e ashpër. Mbaj mend se ish-byroisti, Manush Myftiu, u kish thënë: "Nuk mund të pranojmë, sepse nuk duam që fëmijët shqiptarë të vuajnë në botën kapitaliste". Në atë kohë këtë gjë e tregonim si barcaletë, por, pas miratimit të këtij ligji, një ditë nga Anglia erdhi një lajm tronditës.

Çishte ky lajm?
Ishte viti 1991, kur një fëmijë shqiptar me mbiemrin "Struga", i birësuar nga një çift londinezësh, nuk iu përgjigj më në telefon nënës së tij shqiptare në Tiranë. Atëherë nëna dërgoi njerëz në Londër, të cilët sollën lajmin e keq që ky fëmijë 10-vjeçar nuk jetonte më me këta prindër, por "ishte larguar". Më saktë, e kishin zhdukur. Përveç kësaj, ndodhën disa skandale, ndërsa një prokuror i asaj kohe u dënua. Në atë kohë në shtypin shqiptar doli edhe një artikull i Anastas Kondos, që fliste për shfrytëzimin e fëmijëve shqiptarë dhe trafikun e organeve. Për këtë arsye ne, përfaqësuesit legjitimë të jetimëve, shkuam në zyrën e ish-presidentit Ramiz Alia dhe kërkuam bllokimin e këtij ligji.

Si reagoi ish-presidenti Alia?
Në fillim nuk reagoi pozitivisht, por ne si shoqatë jetimësh i thamë se do të hynim në grevë urie. Pastaj i treguam faktet.

Çfarë faktesh?
I thamë se brenda një periudhe shumë të shkurtër vetëm në Amerikë kishte 5 raste birësimi, në Francë 7 raste, në Itali 15 raste, në Greqi më shumë se 20 raste, në Zvicër 2 raste. Shpesh herë këtu bëheshin ndërmjetës edhe shqiptarë nga diaspora, të cilët merrnin përqindjet. Ndërsa shumë intelektualë vendas hynë në këtë valle për të fituar 30 mijë lekë të vjetra. Por nuk e kuptonin se çfarë krimi dhe mëkati po bënin karshi jetimëve. Pas bisedës sonë brenda dy ditësh Ramizi nxori një dekret ku pezulloheshin birësimet. Ndërsa më vonë, në qeverinë e PD-së, u krijua një komitet i posaçëm në kryeministri vetëm për të specifikuar birësimet. Në atë kohë ky komitet drejtohej nga Ilmie Mara.

Cilat janë pasojat që mund të lindin nga shkaku i ligjit të biirësimeve?
Pasojat janë në shumë raste tepër fatale për jetimët. Që nga shfrytëzimi i fëmijëve e deri te transplantimi i organeve. Mjafton të them se një fëmijë me mbiemrin "Tusha", në Elbasan, është rrëmbyer dhe zhdukur nga trafikantë të rrezikshëm. Ndërkohë që në dhjetë raste që kam mundur t'i verifikoj, më rezultojnë se fëmijët e birësuar janë zhdukur. Ndërsa në tre raste më rezulton që të huajt kanë falsifikuar certifikatat e tyre dhe kanë ardhur këtu me emra të rremë. Sepse emrat e tyre nuk gjenden në adresat që kanë lënë. Në këto adresa na kanë thënë se nuk kanë ekzistuar kurrë ata njerëz të cilët janë paraqitur këtu si bamirës. Unë kërkimet i kam bërë edhe gjatë vizitave të mia jashtë shtetit, por edhe nëpërmjet internetit.

Ju jeni kundër birësimeve te të huajt?
Unë jam për një proces të kontrolluar, ku të bëhen verifikime të rrepta dhe ku shteti të ketë mundësinë e kontakteve për të mos i lënë në rrugë të madhe jetimët.


Ç'thotë neni 54 i Kushtetutës

"Çdo fëmijë ka të drejtë të jetë i mbrojtur nga dhuna, keqtrajtimi shfrytëzimi dhe përdorimi për punë e veçanërisht nën moshën minimale për punën e fëmijëve, që mund t'ua dëmtojnë shëndetin, moralin ose t'ia rrezikojë jetën a zhvillimin e tij normal". Kështu shkruhet në nenin 54 të Kushtetutës së Shqipërisë, ku gjithashtu theksohet se: "fëmijët e lindur jashtë martese kanë të drejta të barabarta me të lindurit nga martesa". Në Kushtetutën e vendit në një pikë të veçantë të këtij neni thuhet: "Fëmijët kanë të drejtën e një mbrojtjeje të veçantë nga shteti". Kështu, të gjitha kërkesat e sotme që synojnë më shumë vëmendje ndaj fëmijëve të pambrojtur dhe të keqtrajtuar, burojnë nga parimet-bazë të kësaj kushtetute.

----------

[Brari]

Korrieri

..........

Trafik femijesh me firme ministri


Thellohet skandali i trafikut te 30 adoleshenteve drejt Italise, kapur ne Portin e Durresit. Per vizat e turneut te ekipit "Adriatik" te futbollit ne Hollande, ka firmosur edhe ministrja e Kultures Rinise dhe Sporteve, Dade. Pyetet nga policia, numri 2 i FSHF, Starova dhe shefi i Liges Amatore, Hyka. Shkoi ne 8 numri i te arrestuarve. Kerkohet edhe ish trajneri i "Beses", Artan Lilamani

Per paisjen me viza te rregullta udhetimi drejt Holandes, te 30 adoleshenteve kavajas dhe stafit drejtues, te inkuadruar ne ekipin e futbollit "Adriatik", ka firmosur edhe ministrja e Kultures Rinise dhe Sporteve, Arta Dade. Lajmi eshte konfirmuar per "Korrieri" nga Sekretari i Federates Shqiptare te Futbollit, Sulejman Starova. Ai vete dhe Presidenti i Liges Amatore te Futbollit, Skender Hyka, kane dhene shpjegime per 4 ore me rradhe ne ambjentet e Drejtorise se Policise se Durresit, ne kuader te hetimeve te gjera qe po realizohen per skandalin e trafikut drejt Italise, te 30 femijeve nga Kavaja. Dje jane arrestuar edhe 4 persona te tjere, te akuzuar si te perfshire ne rrjetin e trafikut, duke e cuar ne 8 numrin e te prangosurve. Nderkohe qe eshte shpallur kerkimi per nje tjeter, i dyshuar si organizatori dhe njeriu qe dyshohet se po pergatiste njetjeter "ekip futbollit", per te udhetuar jashte shtetit. Hetimet pritet te thellohen ne oret ne vazhdim, kur pritet te merren ne pyetje, edhe punonjes te zyres konsullore te Ambasades Hollandeze ne Tirane.

Pika kulmore e hetimeve eshte arritur dje, kur perballe hetuesve te skandalit jane vendosur, numri 2 i futbollit shqiptar Sulejman Starova dhe numri nje i futbollit amator, skender Hyka. Starova ka mberritur dje pasdite ne aeroportin e Rinasit, pas nje udhetimi nga Italia, kur eshte shoqeruar drejt policise se Durresit, ku prej afro 3 ditesh, po hetohet per rrjetin e nje trafiku femijesh. Ata u ndaluan ne ambjentet e Portit Detar te ketij qyteti, ne momentin kur ishin nisur me viza te rregullta, drejt Hollandes, me pretekstin e pjesemarrjes ne nje turne futbolli te moshave. Por, pas hetimeve, ka rezultuar se minorenet kane paguar nga 2000 euro paraprakisht, pasi ne perfundit te turneut, rruges se kthimit, ata do te qendronin ilegalisht ne Itali, ku i prisnin te afermit e tyre.

Mbreme, pas perfundimit te seances se pyetjes per te, Starova i tha "Korrierit" se procedura qe eshte ndjekur ne kete rast per pajisjen me viza te rregullta ne kete rast, ka qene e tille: "Liga amatore ka miratuar ne Komitetin Ekzekutiv Lokal Sportiv,- ku ka edhe nje Asamble,- nje skuader, e cila mund te shkoje jashte shtetit per nje aktivitet futbollistik". Sipas sekretarit te FSHF, "ky aprovim behet kur pergjegjesi i zones lokale paraqet listen e futbollisteve dhe ftesen qe konfirmon aktivitetin (ne kete rast, ftesen nga Holanda). Pasi kjo firmoset, kjo liste vjen ne Federate, e cila ka per detyre te vetme te konfirmoje se ky ekip ekziston dhe figuron i regjistruar zyrtarisht. Pasi firmoset nga FSHF,- vazhdon Starova,- kjo liste i shkon Ministrise se Kulutes Rinise dhe Sporteve, ku merret nota zyrtare. Pas kesaj, dokumentat dorezohen ne ambasade. E cila, nese ka dyshime, mund t'i drejtohet Federates",- perfundon Starova, duke saktesuar se per rastin e ekipit "Adriatik" te Kavajes, shkresa mbante edhe firmen e ministres Dade. Burimet e ministrise se Rendit Publik, i thane 'Korrieri" se hetimet per kete rast do te vazhdojne te thellohet, deri ne zbulimin dhe arrestimin ete gjithe te implikuarve, perfshi edhe zyrtaret me te larte te institucioneve pergjegjese. Hetimet e deritanishme kane nxjerre ne drite fakte, sipas te cilave, metoda e perdorur ne kete rast per trafik, nuk eshte hera e pare qe eshte aplikuar.



------- Korrieri --------

[Laerta]

Sa shume skandale!
Cfare behet me ate shtet aty!
kur do mbarojne ndonej here keto fraktura te shoqerise!
ky vend ka nevoje per revolucion dhe nje nderrim te platformes se shtetit!
Vetem athere mun te kete nje fare shprese se shqiperia te ndryshoje dhe te zhvillohet!