Intervista , Kontrabanda e cigareve nė doganė, rrėfimi i ish inspektorit: Si kaluan 10 kamionė cigare
Njė ish inspektor i Antikontrabandės nė Drejtorinė e Doganave I.C. denoncon mėnyrėn se si kalojnė maunet me cigare, e mallra tė tjerė me akcizė, si ndryshojnė dokumentacionet shoqėruese tė mallit nga doganat greke nė atė shqiptare, etj.
Intervista ėshtė bėrė nga gazetari Basir Ēollaku dhe pritet tė publikohet me zė e figurė sot nė mbrėmje nė emisionin Opinion nė TV Klan.
Kur keni nisur punė nė doganė nė sektorin e antikontrabandės?
Kam nisur punė nė mars tė vitit 2013 dhe jam larguar nė qershor tė vitit 2015.
Keni konkuruar pėr tė marrė kėtė vend pune?
Kam konkuruar nė dhjetor tė viti 2012 me shkrim dhe pas njė muaj me gojė, dhe kam marrė mbi 140 pikė qė janė afėr maksimales sė vlerėsimit pėr kategorinė C2 Ashtu siē jam larguar dhe herėn e parė ku gjykata vendosi nė favorin tim pėr largim tė padrejtė dhe pas konkursit u riktheva nė drejtorinė e antikontrabandės tokėsore me detyrėn inspektor.
Cila ishte detyra juaj nė kėtė sektor?
Detyra jonė nė sektorin e antikontrabandės konsistonte nė kryerjen e shėrbimeve nė tė gjitha pikat doganore qė ka Shqipėria, kufitare dhe tė qytetevedhe ushtronim kontroll pėr tė gjtiha llojet e mallrave, pėr tė gjitha hyrjet dhe daljet.
Kontrollet ishin me njė grafik nga drejtoria, apo edhe rutinė, tė punės suaj tė pėrditshme bazuar edhe nė informacionet operative qė ju merrnit?
Kontrollet ishin edhe nga informacionet qė merrnim ne nga eprorėt tanė edhe kontrolle tė vazhdueshme qė organizonim nė qė rrinim gjtaė gjithė kohės tė instaluar nėpėr pika doganore.
A keni konstatuar kontrabandėn si njė problem serioz gjatė punės suaj?
Kontrabanda ėshtė njė problem serioz dhe kėtė unė e kam prekur gjatė punės sime, gjatė detyrės, por, me ata drejtues qė na erdhėn ne, kontrabanda u shtua.
Cilėt drejtues?
Aty erdhen drejtues, nė drejtorinė e antikontrabandės, persona tė cilėt ishin larguar nga detyra pėr shkelje nė vlerėn 1.5 milionė dollarė.
Konkretisht?
Konkretisht drejtori antikontrabandės .|
Ishte larguar mė pėrpara?
Nga drejtor i doganės sė Durrėsit, ishte larguar nė vititn 2005, pėr shkelje tė konstatuara nag drejtoria e kontrollit tė brendėshėm tė doganave, dhe arsyeja e largimit ishte 1.5 milione dollarė abuzime si rezultat i shkeljeve tė bėra.
Me ardhjen e tij ndryshoi puna?
Me ardhjen e ketij drejtori dhe drejtorit tė departamentit hetimor, qė mban dhe detyrėn e nėndrejtorit tė pėrgjithshėm tė doganave, si zgjedhje eksluzive e Kryeministrit, ndoshta edhe ngaqe ishte hetues i vjeter i para 90-tės, ia besoi atij kėtė detyrė. Por pėr fat tė keq kontrabanda us htua me ardhjen nė detyrė tė kėtyre dy drejtorėve.
Pse pretendoni se ėshtė shtuar kontrabanda nė dogana me ardhjen nė detyrė tė kėtyrė dy drejtorėve?
Unė e kam hasur nė punėn time. Po tė tregoj njė rast flagrant, tė njė bisede qė unė kam pasur nė zyrėn e drejtorit tė departamentit tė hetimit dhe ndėr tė tjera pėrmendet nė kėtė bisedė njė rast flagrant i ndodhur para ardhjes sė tij nė detyrė, unė ja thashė me emėr, ja thashė edhe se ku ka ndodhur, dhe me cilėn kompani kishte ndodhur incidenti, ku inspektori i antikontrabandės i kishte marrė ryshfet nė oren katėr tė mėngjesit, shoferit tė autobuzit, por pas kėtij denoncimi nisėn pasojat pėr mua.
Ēfarė pasojash?
Pas njė muaji, unė u transferova tek drejtoria e antikontrabandės detare, pa asnjė shkak, ndėrkohė qė vlerėsimet e punės pėr dy vitet e para ishin shumė tė mira, vlerėsime tė cilat janė zhdukur edhe nga dosja. Sepse kur i kam kėrkuar pėr ti bėrė pjesė tė procesit gjyqesor nuk i kam gjetur, nuk egzistojnė. Dhe pas njė muaj te antikontrabanda detare mė bėhet njė tjetėr vlerėsim punė me anė tė tė cilit mė largojnė nga detyra.
Arsyeja e largimit?
Zyrtarisht ėshtė moskonfirmimi i statusit tė nėpunėsit civil gje qė nuk egziston.
Mendoni se largimi ishte si pasojė e pėrplasjes me eprorėt?
Fakti tregoi se menjėherė pas konstatimit tė njė kontrabande tė kryer nė njė nga pikat tona doganore dhe unė ia vura nė dukje konkretisht drejtorit tė departamentit tė hetimit, pėr mua nisėn problemet nė punė.
Po eprori juaj nė sektorin e antikontrabandės?
Eprori im, ishte M. L. fillimisht, me tė cilin kam bashkėpunuar, por ai nuk ishte pjesė e linjės sė kontrabandės
Informacionet e punės sė pėrditshme ia pėrcillnit eprorėve?
Po. Unė marr shembullin tim personal. Kam bashkėpunuar me drejtorin e Antikontrabandės, i cili duke mos qenė nė linjėn e kontrabandės, u largua nga eprorėt nga ajo detyrė.
Konkretisht ku me ēfarė mallrash bėhet kontrabanda?
Kryesisht me mallrat e akcizės tė cilat ishin tė vazhdueshme. Unė po ju jap njė shembull nėse e kanė vullnetin pėr ta zbuluar, tė marrin muajin dhjetor tė vitit 2014, dhe tė marrin muajin maj tė vitit 2015 dhe tė shohin se ēfarė mallrash kanė hyrė nga pikat doganore tė Kapshticės dhe tė Kakavijės, ēfarė rezulton nga Greqia dhe ēfarė rezulton e shtuar nė doganėn tonė qė ka hyrė kėtu.
Po thoni se ajo qė ka hyrė dhe ajo qė ka mbėrritur nuk ėshtė e njėjta gjė se paku nė dokumentacion?
Sigurisht nuk ėshtė as i njėjti mall, dhe as e njėjta sasi, janė dy gjėra qė ndryshojnė, nuk ndryshon vetėm sasia, ndryshon edhe lloji i mallit.
Janė ndryshuar dokumentat, dosjet, faturat?
Bėhen fatura tė tjera. Nga Greqia del me faturė tjetėr sepse nuk mundet tė ndryshojė gjė pėr mallin qė ka tė ngarkuar, ndėrsa kur hyn nė Shqipėri, hyn me faturė tjetėr dhe me dokument tjetėr.
Kryesisht pikat e kalim kufirit me Greqinė?
Po, Kapshtica dhe Kakavija. Nė muajin maj, unė kam informacion se nė doganėn e Kapshticės, kanė hyrė shumė mallrat ė akcizės, tė padeklaruara fare, ndėr to cigare.
Sipas informacioneve tuaja sa ėshtė kjo sasi?
Sipas informacioneve tė mia, vetėm nė muajin maj, kohė nė tė cilėn kishte marrė detyrėn drejtori i departamentit tė hetimit, Z.Sh. ishin mbi 10 kamiona cigare qė kishin hyrė nė Kapshticė.
Ju informuat?
Une kisha informuar mė parė drejtorin tim nė njė rast, M.L. tė cilin mė pas e larguan nga drejtor antikontrabande nė drejtor informacioni dhe mė pas e larguan fare.
Ishte pengese pekontrabandėn ky drejtor?
Pėrderisa u largua nga drejtor antikontrabande dhe me pas edhe nga drejtor informacioni pėr ta larguar pėrfundimisht nga puna, kjo ishte arsyeja.
Ku bazoheni kur thoni u shtua antikontrabanda?
Nė ato informacione qė unė kam pasur dhe nė atė qė kamė parė vetė konkretisht.
Po pikat e tjera?
Nė pikat e tjera ke terminalin e Tiranės. Unė nuk e disponoj atė dokument, por ka raport qė ėshtė bėrė nga Croėn Agents, qė i ka shkuar Kryeminsitrit, nė atė raport janė tė shėnuar emrat dhe problematika e doganave. Raport afėrsisht nė muajt tetor apo nėntor tė 2014.
Ju thoni se keni kėtė raport, por a keni dijeni se cfarė pėrmban raporti?
Raporti pėrmban problemet e konstatuara nga Crown Agents nė pikat doganore dhe faktin se atyre ju sabotohej puna.
Nga doganierėt shqiptarė?
Sabotohej nė aktkontrollet qė bėnin. Njė rast flagrant ėshtė nė terminalin e Tiranės, qė ishte ditė e shtunė dhe Croėn Agents do tė kontrollonte njė kontenier ditėn e hėnė sepse tė shtunėn mbyllej mė shpejt puna dhe tė dielėn ishte pushim. Dhe tė hėnėn kur erdhen anglezėt kontenieri kishte mbaruar kontrollin dhe kishte dalė, se kush e kishte bėrė kontrollin nuk u mor vesh. Dhe ky ėshtė njė rast pėr tė cilin ėshtė vėnė nė dijeni edhe kryeminsitri sepse i ka shkuar raporti nga britanikėt.
Cila kompani ishte?
Nuk e di kompaninė, por si periudhe ka ndodhur nė gjashtėmujorin e dytė tė vitit 2014.
Dhe ēfarė mallrash ka pasur?
Normalisht qė ka pasur mallra akcize qė kanė pagesė doganė tė lartė, sepse ndryshe nuk do tė kishte arsye tė ikte pa u kontrolluar.
Doganieret shqiptarė u hidhnin britanikėve?
Normal, kjo ishte detyrė qė drejtuesit u linin..
Kishit trysni tė silleshit sipas kėrkesave tė eprorėve?
Trysnia ishte. Rasti konkret qė mė ka ndodhur mua ėshtė njė shef antikontrabandė qė sot nuk ėshtė mė nė atė detyrė, qė u largua nė njė detyrė tjetėr. Ai dėrgonte pėr kontroll vetėm njerėzit e tij tė besuar, nė pikat doganore qė kishte problematika. Quhej M.B.
Gjatė asaj kohė nėse shohim edhe urdhėr shėrbimet, vetėm katėr a pesė grupė te besuara tė tij qė kontrollonin pikat doganore problematike, ndėrsa grupet e tjera bėnin shėrbime vetėm nė Fier, Kukės dhe Shkodėr ku nuk kishte ngarkesa dhe problem tė kontrabandės. Pse pikėrisht nė pikat e Kakavijės , Kapshticės, Tiranės, Durrėsit, kontrolloheshin vetėm nga kėto persona tė zgjedhur prej tij. Dhe pėr aq kohė sa qėndroi ai shef i Antikontrabandės, vetėm kėto grupe tė zgjedhura prej tij bėnin shėrbime kontrolli.
Ju nuk benit pjesė nė kėto grupe kontroli?
Jo nė asnjė rast jo, kur ishte ky shef antikontrabande, ishte e pamundur tė shkojė me sherbim nė pikat e Kapshticės dhe Kakavijės, nė raste tė tjera po kam shkuar.
Pas ndryshimit tė titullarit tė doganės, largimit tė zonjės Spiropali, ndryshoi gjendja nė dogana?
Me largimin e zonjės Spiropali, gjėrat u pėrkeqėsuan, sepse zėvėndėsuesja e saj i la dorė tė lirė drejtorit tė departamentit tė hetimit dhe vinte vetėm e firmoste shkresat njė orė apo dy orė nė ditė dhe gjithė situatėn nė dorė e kishte shefi i departamenit.
Ēdoni tė thoni me i la dorė tė lirė?
I la dorė tė lirė me tė gjitha lėvizjet, me tė gjitha emėrimet, me tė gjitha kontrollet. Shumė ndryshime tė bėra brenda doganės janė bėrė nė kėtė kohė nga Z.Sh.
Kjo nuk do tė thotė se janė ndryshime pėr tė bėrė kontrabandė?
Po kjo e vėrtetoi se gjithė emėrimet janė bėrė prej tij pas ardhjes sė drejtorėshė sė re. Nėse ishte komandant grupi te Antikontrabanda, marr njė rast konkret qė shkoi pėrgjegjės nė doganėn e Tiranės.
Sipas jush tė besuarit e eprorėve dėrgohen pėrgjegjės doganash, kjo mund tė jetė edhe pėr tė forcuar punėn?
Mosrealizimi i tė ardhurave tregon se nuk ėshtė pėr tė forcuar punėn. Unė do tė bėja njė thirrje Kryeministrit dhe Ministrit tė Financave qė po bėjnė kontrollin e biznesit tė vogėl e do ju sekuestrohet malli i padeklaruar, tė bėjnė kontrollin e doganave, ku hyjnė pa asnjė lloj letre dhe ku paguajnė ryshfet dhe hyjnė nė Shqipėri dhe pastaj tė merret me kėta.
Si hyjnė nė doganė pa asnjė lloj letre, je keni pasur informacion dhe dijeni kanė qenė raste tė pėrsėritura?
Normalisht qė kanė qenė raste tė pėrsėritura. Ka largime nga puna tė shumė personave nga pikat doganore dhe njė pjesė tė tyre qė kanė qenė tė emėruar nga eprorėt ekzistues janė rikthyer, pjesa tjetėr nuk ėshtė rikthyer pėr tė njėjtin rast. Njė rast ėshtė pėr pesė persona tė larguar dhe ata qė ishin marrė nė punė pas 2013 janė rikthyer ndėrsa pjesa tjetėr jo dhe vazhdojnė proceset gjyqėsore.
Po me mallrat qė vinin nga Italia?
Ndoshta nė raste e shifra shumė mė tė vogla se shtet mė serioz dhe skishin mundėsi tė luanin me letrat.
Probleme me njerėzit qė kanė marrė nė punė, cfarė problemesh kanė ata?
Janė njerėz tė larguar nga puna pėr bėrje tė kontrabandės. Madje disa janė rikthyer nė detyra mė tė larta. Pėr shembull drejtori aktual i antikontrabandės ka qenė drejtor i doganės sė Durrėsit sot ėshtė drejtor i Antikontrabandės qė ishte larguar pas shkeljeve tė kapura nga drejtoria e Kontrollit tė Brendėshėm nė Drejtorinė e Pėrgjithshme tė Doganave.
Si komunikonit me eprorėt gjatė shėrbimeve tė kontrollit?
Zakonisht komunikonte drejtori Antikontrabandes me komandantin ose shefin e grupit. Ka pasur raste kur unė isha pjesė e ekipit tė kontrollit dhe dy pjestarė tė grupit shkonin pėr kontroll, ndėrsa unė qėndroja nė hotel. Pėrderisa me thanė ti rri kėtu se ne do tė shkojmė nė kontroll, mendosj se kishin porosi nga eprorėt, nė tė paktėn dy raste me ka ndodhur mua kjo, pėrpara se tė mė dėrgonin te Aantikontrabanda detare. Dhe une isha prezenet kur K. pergjegjesi ekipit po komunikonte me drejtorin e Antikontrabandes dhe mua nuk me lejuan tė shkoj bashkė me to nė kontroll qė do bėnim pėr njė mjet nė doganėn e Kakavijės.
Bashkėpunimi me Crown Agents?
Unė mendoj se ata mundoheshin tė bėnin detyrėn pėr aq sa e njihnin punėn dhe terrenin nė Shqipėri. Dhe atyre u dilnin pengesa nga drejtues te doganave shqiptare dhe ky ėshtė njė nga shqetesimet qė britanikėt i kanė shkruar nė raport Kryeministrit, raport i vitit 2014 nė gjashtėmujorin e dytė.
Drejtori Sh. gjithnjė ju kembengulni se kishte kompetenca tė mėdha?
Derisa ka gjashte apo shtate drejtori nė varėsi, ka dhe postin e nėndrejtorit tė pėrgjithshėm ai ka kompetencat mė tė mėdha, megjithėsė ai person nė dijeninė time nuk kishte punuar asnjėherė nė sistemin doganor.
Dua ti rikthehem dhe nje here me konkretisht problemit te pėrmendur nga ju pėr mallrat qė hyjnė nė doganat tona nga pikat doganore tė Greqisė pėr mospėrputhje tė dokumentacionit tė origjinės dhe atij tė mbėrritjes?
Unė po ju pėrmend dy raste flagrante tė cilat do tė dalin kėshtu siē them unė. Te kapin muajin dhjetor tė viti 2014 dhe muajin maj tė vitit 2015, dhe tė shohin se cfarė mallrash rezultojnė dalje nga Greqia dhe cfarė mallrash rezultojnė hyrje nė Shqipėri, ose nuk do tė rezultojnė farė ose do tė rezultojnė mallrat ė tjerė qė nuk kanė lidhje me ngarkesėn
Ju thoni vetėm kėto dy muaj?
Jo, kjo ėshtė bėrė nė vazhdimėsi nė kėtė periudhė por kėto dy muaj kryesisht. Dokumentacioni ose nuk ėshtė i njėjtė ose nė doganėn shqiptare nuk ekziston fare.
Ēfarė mund tė ketė ndryshuar sipas jush?
Po ju marrė njė shembull nė muajin dhjetor 2014, nėse rezulton se dalja nga Greqia ėshtė fishekzjarre, kur hyn nė Shqipėri del se ėshtė njė mall qė ska lidhje farė me ngarkesėn e fishekzjarreve. Ky ėshtė njė artikull qė e ka akcizėn shumė tė lartė dhe duhet tė merret leje e posaēme nga Minstria e Mbrojtjes pėr ti sjellė nė territorin shqiptar. Ata, drejtoria, e kanė tė drejtėn tė kėrkojnė kėtė informacion tė pala greke dhe tė marrin kėtė dokumentacion.
Ndoshta e kanė kėtė info?
Edhe mund ta kenė
Janė denoncuar herė tjetėr raste tė tilla?
Ka pasur raste kur ka qenė njė drejtor i pikės doganore tė Kakavijės qė ku i ka ndodhur njė incident i kėsaj natyre. Kka kėrkuar informacion dhe i ka ardhur informacioni. Dhe rezultoi se kishin dale afėrsisht 2000 telefona celulare nga Greqia kishin hyrė nė Shqipėri, dhe pėr fat tė keq kur u kap mjeti nė Fier nga policia, me insistimin e drejtoreshės sė doganės sė Kakavijės makina u gjet bosh. Dhe nuk figuron fare e regjistruar nė pikėn tonė asnjė lloj malli. Ndoshta kanė kaluar edhe me njė mjet udhetimi por mjeti u gjet bosh pasi u kap, ndėrkohė qė nė Greqi ishte dokumentacioni qė kishte dalė ky mall.
Dhe ju mendoni se ka shume raste tė tjera tė ngjashme?
Ka raste te tjera ku mjeti ka regjistruar vetėm targėn me pretendimin se po kthehet bosh ose ka regjistruar njė mall tjetėr.
Krahasimi dokumentacioneve tė doganave greke e shqiptare do tė nxjerrin diferencat?
100 pėrqind do tė merret vesh se ku janė leket qė i mungojnė buxhetit tė shtetit. Dy kamiona me mallra industrial kane kaluar nė dhjetor nė fillim tė dhjetorit dhe u pezulluan pese vetė nga puna, ata qė i kishin marrė pas vitti 2013, i lanė nja dy muaj tė pezulluar i pėrdorėn edhe pėr zgjedhjet dhe njė javė para zgjedhjeve i kthyen sėrish nė punė tė tjerėt jo. Ata mallra industriale hynė nė Shqipėri, pėrgjegjėsi i pikės doganore edhe sot ėshtė i papunė. Sipas asaj qė ėshtė pėrmendur nė raport ata kishin mallra industrialė ndėrsa u deklaruan si kamiona bosh nė pikėn e klaimit doganor. U pezullua pėrgjegjėsi i grupit edhe dy tre doganierė si dhe grupi Antikontrabandės. Atė pjesė qė ėshtė rikthyer e ka rikthyer nė detyrė drejtori departamentit ndėrsa tė tjerėt jo, ndonėse pėrgjegjėsia ishte e njėjtė.
Bizneset e mėdha kalonin mė kollaj nė dogana?
Po kishte biznese tė mėdha tė cilat ishin tė rregullta dhe skishin problem dhe nuk kishe arsye qė ti pengoje. Ndėrsa ata qė ishin me urdhėr dhe do kalonin ishte e ndėrtuar shkalla e hierarkise qė ata tė mos pengoheshin, ata qė ishin vendosur tė kalonin do tė kalonin. Edhe nėsė nuk ishin kompani me emėr mund tė bėnin kontrabandė.
Mallra luksi?
Kam pasur njė rast nė Kakavijė informacioni vinte nga qendra dhe kapėm parfume tė shtrenjtė dhe subjekti u gjobit rreth 10 mijė euro
Kontrabanda bėhej nga udhėtarėt e apo kompanitė e transporteve?
Nė rastet qė kam pasur unė nga kompanitė ose shoferėt e mjeteve
Raporti i britanikėve pėr Kryeministrin ēfarė ka konkretisht sipas asaj qė ju keni dijeni?
Raporti ėshtė pėr gjashtėmujorin e dytė tė vitit 2014, pėr gjithė problematikat qė ata kanė hasur nė punėn e pėrditshme dhe te ky raport kanė pėrmendur edhe emra konkret tė doganierėve dhe tė drejtuesve tė doganave dhe pėr shkeljet qė ata kanė konstatuar, edhe pėr subjektet problematike qė kishin informacion ata, pėr personat qė punojnė nė sistemin doganor dhe qė janė tė implikuar nė kėto problem. Jo me bėn pėrshtypje se spashė asnjė reagim nga Kryeministri pas kėtij raporti i cili eshtė me emra konkrete doganierėsh, kompanish, drejtuesish doganash.
E kishit edhe ju emrin aty nė raport?
Besoj qė jo, sepse po tė ishte emri im aty do tė isha ende nė punė
Intervista eshte botuar ne profilin e facebook te gazetarit Basir Ēollaku
Krijoni Kontakt