Përmbledje e doktrinës shoqërore të Kishës Katolike.

[ninoenina]

TË GJITHË VËLLEZËRIT...Nr 9 e 10...



KAPITULLI I PARË.


HIJET E NJË BOTE TË MBYLLUR.



Pa pretenduar të bëj një analizë shteruese

apo të marr parasysh të gjitha aspektet e realitetit në të cilin jetojmë,

unë propozoj vetëm t'i kushtojmë vëmendje disa tendencave në botën e sotme

që pengojnë zhvillimin e vëllazërisë universale.


Ëndrra që thyhen

10. Për dekada, bota dukej se kishte mësuar nga kaq shumë luftëra dhe dështime

dhe po shkonte ngadalë drejt formave të ndryshme të integrimit.

Për shembull, ëndrra për një Evropë të bashkuar është zhvilluar,

e aftë për të njohur rrënjët e përbashkëta

dhe për t'u gëzuar për diversitetin që e banon.

Kujtojmë "bindjen e patundur të etërve themelues të Bashkimit Evropian,

të cilët dëshironin një të ardhme të bazuar në aftësinë

për të punuar së bashku për të kapërcyer ndarjet

dhe për të nxitur paqen dhe bashkimin midis të gjithë popujve të kontinentit".

Po kështu, aspirata për integrimin e Amerikës Latine mori vend

dhe filluan të ndërmerren disa hapa.

Në vende dhe rajone të tjera ka pasur përpjekje

për qetësim dhe qasje që kanë dhënë fryte

dhe të tjera që janë dukur premtuese.

[ninoenina]

TË GJITË VËLLEZËRIT...Nr 11 E 12.


11. Por historia po tregon shenja të një kthimi në të kaluarën.

Ndizen konflikte anakronike që konsideroheshin të tejkaluara;

ringjallin nacionalizma të mbyllura, të acaruara, të inatosura dhe agresive.

Në vende të ndryshme, një ide e unitetit të popullit dhe kombit,

e mbarsur me ideologji të ndryshme,

krijon forma të reja egoizmi dhe humbje të sensit shoqëror,

të maskuar nga një nevojë për të mbrojtur popullin dhe interesat kombëtare.

Dhe kjo na kujton se “çdo brez duhet t'i bëjë të vetën

betejat dhe arritjet e gjeneratave të mëparshme

dhe t'i çojë ata drejt synimeve edhe më të larta.

Është rruga. E mira, si dhe dashuria, drejtësia dhe solidariteti

nuk arrihen njëherë e përgjithmonë;

ato duhet të pushtohen çdo ditë.

Nuk është e mundur të kënaqemi për rezultatët

të arritur tashmë në të kaluarën

dhe të ndalemi e ta shijojmë atë

sikur kjo situatë na bëri të injorojmë

se shumë nga vëllezërit tanë ende vuajnë situata

të padrejtësisë që na sfidojnë të gjithëve.” [8]

12. “Hapja ndaj botës” është një shprehje

që tashmë është adoptuar nga ekonomia dhe financat.

Ajo i referohet ekskluzivisht hapjes ndaj interesave të huaja

ose lirisë së fuqive ekonomike për të investuar

pa kufizime apo komplikime në të gjitha vendet.

Konfliktet lokale dhe mosinteresimi për të mirën e përbashkët

shfrytëzohen nga ekonomia globale për të imponuar një model unik kulturor.

Kjo kulturë bashkon botën, por ndan njerëzit dhe kombet,

sepse “shoqëria gjithnjë e më e globalizuar

na afron, por nuk na bën vëllezër”.

Ne jemi më të vetëm se kurrë në këtë botë të standardizuar

që favorizon interesat individuale

dhe dobëson dimensionin e ekzistencës së komunitetit.

Përkundrazi, tregjet po rriten, ku njerëzit luajnë rolin e konsumatorëve ose spektatorëve.

Përparimi i këtij globalizmi normalisht favorizon identitetin

e më të fortëve që mbrojnë veten,

por kërkon të shpërbëjë identitetet e rajoneve më të dobëta dhe më të varfra,

duke i bërë ato më të cenueshme dhe të varura.

Në këtë mënyrë, politika bëhet gjithnjë më e brishtë

përballë fuqive ekonomike transnacionale

që zbatojnë “divide et impera”.

[ninoenina]

FUNDI I VETËDIJES HISTORIKE.


13) Për të njëjtën arsye favorizohet gjithashtu
Një humbje e ndjenjës së historisë,
E cila shkakton një shpërbërje të mëtejshme.
Ndjhet një depërtim kulturor i një lloj “dekonstruksionizmi”,
ku liria njerëzore pretendon të ndërtojë gjithçka nga e para.
Mbete gjallë vetëm nevoja për të konsumuar
pa kufi dhe theksimi i shumë formave
të individualizmit pa përmbajtje.
Në këtë kontekst vihej një këshillë
që u dhashë të rinjve:
“Nëse një person ju bën një propozim
dhe ju thotë që ta shpërfillni historinë,
që të mos merrni parasysh përvojën e të moshuarve,
që të përbuzni gjithçka që ka kaluar
dhe që të shikoni vetëm drejt të ardhmes
që ai ju ofron, a nuk është kjo një mënyrë e lehtë
për t’ ju tërhequr me propozimin e tij,
që ju të bëni vetëm atë që ai ju thotë?
Ai person ka nevojë që të jeni të zbrazët,
të çrrënjosur, mosbesues ndaj gjithçkaje,
me qëllim që t’u zini besë vetëm premtimeve të tij
dhe t’u nënshtroheni planeve të tij.
Kështu funksionojnë ideologjitë e ngjyrave të ndryshme,
që shkatërrojnë (ose–ndërtojnë)
gjithçka është e ndryshme
dhe në këtë mënyrë mund të sundojnë pa kundërshtime.
Për të arritur këtë qëllim ata kanë nevojë për ata të rinj
që e përbuzin historinë,
që e refuzojnë atë pasuri shpirtërore dhe njerëzore
që na kanë përçuar brezat e mëparshëm,
që shpërfillingjithçka që ka ekzistuar përpara tyre” (Christus vivit. 181).

[ninoenina]

FUNDI I VETËDIJES HISTORIKE.


14) Këto janë format e reja të kolonizimit kulturor.
Të mos harrojmë se “popujt që tjetërsojnë traditën e tyre
dhe nga mania imituese, dhuna e diktuar,
neglizhenca apo apatia e pafalshme
tolerojnë që t’ u merret atyre shpirti,
humbasin bashkë me fizionominë e tyre shpirtërore,
edhe qëndrueshmërinë morale,
dhe, në fund, pavarësinë ideologjike, ekonomike dhe politike”.
Një mënyrë e efektshme
për të shkatërruar vetëdijen historike,
të menduarit kritik, angazhimi për drejtësinë
dhe rrugëtimet e integrimit është
heqja e domethënies apo ndryshimi i fjalëve të mëdha.
Çfarë kuptimi kanë sot shprehje të tilla, si p.Sh.
demokracia, liria, drejtësia, njësia?
Janë manipuluar dhe deformuar
për t’ i përdorur si mjete sundimi,
si tituj përmbajtjesh boshe
që mund t’i shpërbëjnë për të justifikuar çdo veprim.

[ninoenina]

PA NJË PROJEKT PËR TË GJITHË!


15) Mënyra më e mirë për të sunduar
e për të përparuar pa kufij
është mbjellja e mungesës së shpresës
dhe ngjallja e mosbesimit të vazhdueshëm,
edhe pse të maskuar nga mbrojtja e disa vlerave.
Sot në shumë vende përdoret mekanizmi politik
i acarimit, i egërsimit dhe i polarizimit.
Me mënyra të ndryshme u mohohet të tjerëve
e drejta për të ekzistuar dhe për të menduar,
dhe për këtë qëllim përdoret strategjia e talljes së tyre,
e hedhjes së dyshimeve rreth tyre, e rrethimit të tyre.
Nuk pranohet pjesa e tyre e të vërtetës, vlerat e tyre
dhe në këtë mënyrë shoqëria varfërohet
dhe bie nën arrogancën e më të fortit.
Kështu politika nuk është më një diskutim i shëndetshëm
mbi projektet afatgjata për zhvillimin e të gjithëve
dhe e të mirës së përbashkët,
por vetëm receta dritëshkurtra marketingu
që gjejnë në shkatërrimin e tjetrit
burimin më të efektshëm.
Në këtë lojë meskine kualifikimesh,
debati manipulohet për ta mbajtur atë
në një gjendje polemikash dhe kundërshtimesh.

[ninoenina]

PA NJË PROJEKT PËR TË GJITHË!


16) Në këtë përplasje interesash
Që na vë të gjithëve kundër të gjithëve,
ku fitorja është sinonim i shkatërrimit,
si mund ta ngresh kokën për të njohur fqinjin tënd
apo të qëndrosh pranë atyre
që janë rrëzuar gjatë rrugës?
Një projekt me objektiva të mëdha
për zhvillimin e krejt njerëzimit
sot tingëllon si një dëlir.
Distancat midis nesh rriten
dhe rruga bëhet e vështirë dhe e ngadaltë
drejt një botë të bashkuar
dhe me të drejt pëson një tërheqje të re dhe drastike.

[ninoenina]

PA NJË PROJEKT PËR TË GJITHË!


17) Të kujdesemi për botën

që na rrethon dhe na mbështet,

do të thotë të kujdesemi për veten tonë.

Por kemi nevojë të bëhemi një “ne”,

që jeton në Shtëpinë e përbashkët.

Një kujdes i tillë nuk është në interes

të fuqive ekonomike

që kanë nevojë për të ardhura të shpejta.

Shpesh zërat që ngrihen

në mbrojtje të mjedisit

heshtohen ose tallën,

duke mbuluar me racionalitet

ato që janë vetëm interesa të veçanta.

Në këtë kulturë që jemi duke prodhuar,

të zbrazët, të orientuar drejt të menjëhershmes

dhe pa një projekt të përbashkët,

“është e paparashikueshme që,

përballë shterjes së disa burimeve,

të fillojë të krijohet një skenar i volitshëm

për luftëra të reja, të mashkuara

me kërkesa fisnike” (Laudato si, 869)

[ninoenina]

SKARCOJA BOTËRORE.


18) Disa pjesë të njerëzimit duken të sakrifikueshme

për të mirën e një përzgjedhjeje

që favorizon një sektor njerëzor

të denjë për të jetuar pa kufij.

Në fund, “njerëzit nuk ndihen më

si një vlerë parësore për t’u respektuar

dhe për t’u mbrojtur, veçanërisht

nëse janë të varfër ose me aftësi të kufizuar,

nëse nuk janë më të nevojshëm,

si të pa lindurit,

ose nëse nuk janë më të nevojshëm,

si të moshuarit.

Jemi bërë të pandjeshëm

ndaj çdo formë shpërdorimi,

duke filluar nga ai ushqimor,

që është ndër më të qortueshmit”.

[ninoenina]

SKARCOJA BOTËRORE.


19) Mungesa e fëmijëve,

e cila provokon plakje të popullsisë,

bashkë me braktisjen e të moshuarve

në një vetmi të dhimbshme,

pohon në mënyrë të heshtur

se gjithçka përfundon në ne,

se vlejnë vetëm interesat tona individuale.

Kështu, “objekti i skartos

nuk janë vetëm ushqimi apo mallrat e tepërta,

por shpesh vetë qeniet njerëzore.

Kemi parë çfarë u ka ndodhur

të moshuarve në disa vende të botës

për shkak të koronavirusit.

Nuk duhej të kishin vdekur ashtu.

Por në realitet diçka e ngjashme kishte ndodhur

edhe më përpara për shkak të ngrohtësisë

dhe të rrethanave të tjera: skartuar mizorisht.

Nuk e kuptojmë se izolimi i të moshuarve

dhe lënia e tyre në dorë të të tjerëve,

pa shoqërimin e duhur dhe të kujdesshëm të familjes,

gjymton dhe varfëron vetë familjen.

Po ashtu arrin deri aty

t’i privojë të rinjtë nga kontakti i nevojshëm

me rrënjët e tyre dhe me një mençuri

që rinia nuk mund të arrijë vetë.

[ninoenina]

SKARCOJA BOTËRORE.


20) Ky shartim shfaqet në shumë mënyra,

si në fiksimin për uljen e kostove të punës,

pa kuptuar pasojat serioze

që kjo gjë shkakton,

sepse papunësia prodhon

si efekt të drejtpërdrejtë

zgjerimin e kufijve të varfërisë.

Po ashtu, skartimi merr forma të neveritshme

që besonim se i kishim tejkaluar,

siç është racizmi, i cili fshihet

dhe rishfaqet pa pushim.

Shprehjet e racizmit rinovojnë në ne turpin,

duke treguar se përparimet

e pretenduara të shoqërisë

nuk janë aq reale

dhe nuk janë të garantuara

njëherë e përgjithmonë.