PD shpie draftin në Kuvend: Për “CEZ” të hetojnë prokurorë të huaj

[Albo]

Drafti i PD dorëzohet në Kuvend: Për “CEZ” të hetojnë prokurorë të huaj

Demokratët, padi në Kushtetuese, duke kërkuar shfuqizimin e marrëveshjes për faljen e borxheve

Mbledhje grupi PDPartia Demokratike ka depozituar sot dy nisma ligjore në funksion të asaj që prej muajsh cilësohet si afera më e madhe korruptive që ka ndodhur në vendin tonë dhe që ka të bëjë me marrëveshjen mes qeverisë shqiptare dhe kompanisë çeke CEZ për shpërndarjen e energjisë. Gjatë këtyre ditëve, juristët demokratë kanë punuar për hartimin e një ligji të posaçëm, që do të dorëzohet zyrtarisht sot në Kuvend, ku kërkohet shfuqizimi i dispozitave të marrëveshjes me qeverinë shqiptare që i garanton kompanisë çeke, amnisti për të gjitha borxhet e akumuluara dhe pikën që ndalon palët t’i drejtohen gjykatës pas kësaj marrëveshjeje. Projektligji i demokratëve synon që t’i japë kompetencë prokurorëve të huaj të hetojnë të gjithë procesin e negocimit dhe vendimet e qeverisë shqiptare me kompaninë CEZ, e cila administroi sistemin elektroenergjetik shqiptar për afro 4 vite, gjatë periudhës 2009- 2013. Burime pranë selisë blu theksojnë se ligji i posaçëm ngarkon Prokurorinë e Përgjithshme, që të lidhë marrëveshje me prokurorë europianë dhe amerikanë për të hetuar veprimet e kompanisë shqiptare DIA, por edhe procesin e negocimit të marrëveshjes mes qeverisë ‘Rama’ dhe CEZ Shpërndarje, për zgjidhjen me mirëkuptim konfliktin, pas heqjes së licencës. Paralelisht me projektligjin, Partia Demokratike do t’i drejtohet edhe Gjykatës Kushtetuese ku do t’i kërkojnë shpalljen si antikushtetuese të të gjithë marrëveshjes, duke kërkuar shfuqizimin e saj. Sipas demokratëve, kjo marrëveshje cenon interesin publik dhe pasurinë e shtetit. Partia Demokratike e ka kundërshtuar prej kohësh kur qeveria shqiptare e firmosi, duke e cilësuar aferë të pastër korruptive vendimin për t’i paguar kompanisë CEZ, 95 milionë euro, me qëllim që ajo të tërhiqej nga arbitrazhi ndërkombëtar por dhe faljen e të gjitha borxheve. Demokratët përllogarisin një dëm deri në 600 milionë euro.

Shqip

[Albo]

Projektligji i plotë i PD-së për hetimin ndërkombëtar të CEZ


PD-ja ka depozituar sot në Kuvend, projektligjin për hetimin ndërkombëtar të çështjes CEZ, të cilin ia drejton kryeparlamentarit Ilir Meta "për shqyrtim dhe miratim". Ja çfarë thuhet në të:

PROJEKTLIGJI I PLOTE

PËR LEJIMIN E HETIMIT TË PAVARUR NDËRKOMBËTAR MBI AKUZAT PUBLIKE TË NGRITURA MBI CËSHTJEN “CEZ SHPËRNDARJE SH.A.” Në mbështetje të neneve 78, 83 pikat 1 dhe 2 dhe 84 pika 4 të Kushtetutës, me propozimin e një grupi deputetësh,

KUVENDI I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË

VENDOSI:

Neni 1

Objekti dhe qëllimi

1.Objekt i këtij ligji është përcaktimi i rregullave që garantojnë kryerjen e hetimeve të pavarura, të plota dhe gjithëpërfshirëse,nga organe ligjzbatuese të huaja, për faktet e bëra publike lidhur me akuzat për cështjen “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare, sipas pikës 2 të nenit 2 të këtij ligji.

2.Qëllimi i ligjit është të sigurojë besueshmëri të plotë tek opinioni publik mbi hetimin e gjithëanshëm të fakteve të bëra publike lidhur me akuzat për cështjen “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare, si dhe vënien përpara përgjegjësisë penale të personave përgjegjës.

3.Dispozitat e këtij ligji zbatohen për procedimet në lidhje me veprat penale për cështjen “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë Shqiptare, që në çastin e miratimit të këtij ligji, janë nën juridiksionin e autoriteteve gjyqësore të Republikës së Shqipërisë.

Neni 2

Përkufizime

Në kuptim të këtij ligji, termat e mëposhtme kanë këtë kuptim:



1.“Organ ligjzbatues i huaj” nënkupton një strukturë të specializuar hetimi që ushtron veprimtarinë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe/ose në një vend të Bashkimit Europian, dhe që pranon të caktojë prokurorë të saj në Shqipëri për llogari të hetimit të akuzave të bëra publike për cështjen “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.”.

2.“Cështja “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare” nënkupton:

a) hetimin mbi ligjshmërinë e veprimeve apo mosveprimeve të funksionarëve publik apo personave privatë, gjatë marrëdhënies midis shoqërisë “Debt International Advisory, DIA” dhe shoqërisë “CEZ SHPËRNDARJE”, si dhe akuzave të bëra publike për veprime korruptive;

b) hetimin mbi faktet e bëra publike për dëmtimin e interesave financiare të shtetit shqiptar, nga realizimi i marrëveshjes për zgjidhjen me mirëkuptim ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe shoqërisë “CEZ, a. s.”, të miratuara me ligjin nr. 114/2014, datë 31.07.2014.

3. “Struktura përgjegjëse” nënkupton cdo organ të administratës shtetërore, person juridik a fizik, publik apo privat, shqiptar apo i huaj, që disponon dokumente, prova, të dhëna apo fakte, të vlefshme për realizimin e një hetimi të plotë dhe të gjithëanshëm për cështjen “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare.

Neni 3-Bashkëpunimi me organet ligjzbatuese të huaja

1.Në emër të Republikës së Shqipërisë, Prokurori i Përgjithshëm është bashkërenduesi i bashkëpunimit me organin ligjzbatues të huaj dhe vepron si autoriteti kompetent për marrjen dhe sigurimin e ndjekjes së veprimeve të kërkuarapër hetimin e plotë dhe të pavarur të akuzave publike mbi cështjen “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare.

2.Prokurori i Përgjithshëm, brenda 10 ditëve nga hyrja në fuqi e këtij ligji, ngarkohet të lidhë marrëveshje bashkëpunimi me organe ligjzbatuese të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe/ose vendeve të Bashkimit Europian, të cilat shprehin gadishmërinë për të ndihmuar në hetimin e plotë dhe të gjithëanshëm të akuzave të bëra publike mbi cështjen “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare. Objekt i marrëveshjes është caktimi i prokurorëve të organit ligjzbatues të huaj për të hetuar mbi cështjen “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare, me qëllim zbardhjen e plotë dhe individualizimin e përgjegjësisë penale për personat përgjegjës.

3.Strukturat përgjegjëse i ofrojnë organit ligjzbatues të huaj bashkëpunimin e tyre të plotë dhe të gjithëanshëm, për hetimin e akuzave të bëra publike mbi cështjen “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare, duke i vënë në dispozicion të gjitha dokumentet, faktet, provat apo të dhënat e kërkuara prej tyre.

4.Prokurori i Përgjithshëm vendos në dispozicion të organeve ligjzbatuese të huaja të gjitha dokumentet, faktet, provat apo të dhënat e siguruara deri më tani nga organi i prokurorisë në kuadër të hetimeve mbi cështjen“CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare.

5.Autoritetet shqiptare asistojnë anëtarët dhe punonjësit hetues të organeve ligjzbatuese të huaja, për aktivitetet e tyre të pavarura në Shqipëri, nëse kjo kërkohet prej tyre.

6.Prokurori i Përgjithshëm, me kërkesë të organit ligjzbatues të huaj, me vendim, mund të ngrejë struktura të veçanta për zbatimin e bashkëpunimit sipas pikës 1 të këtij neni. Në vendimin për ngritjen e një strukture të tillë përcaktohen më hollësisht detyrat dhe detyrimet e tij. Komunikimi me organin ligjzbatues të huaj kryhet në gjuhën shqipe dhe në gjuhën angleze.

7.Këshilli i Ministrave të sigurojë fondet financiare për të mbuluar të gjitha shpenzimet e nevojshme për hetimin e plotë nga ana e organit ligjzbatues të huaj.

Neni 4-Legjislacioni i zbatueshëm

Në masën që nuk bien në kundërshtim me rregullat e veçanta të vendosura nga ky ligj, rregullat e përcaktuara nga Kodi i Procedurës Penale të Republikës së Shqipërisë, ligji nr. 10193, datë 3.12.2009 “Për marrëdhëniet juridiksionale me autoritetet e huaja në çështjet penale” dhe legjislacioni shqiptar në fuqi, janë plotësisht të zbatueshme nga organi ligjzbatues i huaj.



Neni 5

Hetimi i akuzave



1.Organi ligjzbatues i huaja, në përputhje me marrëveshjen e nënshkruar sipas pikës 2 të nenit 3 të këtij ligji, ka të drejtë:

a) të dëgjojë dëshmitarë, ekspertë dhe persona të akuzuar në Shqipëri;

b) të marrë prova dhe të mbajë çdo dokument dhe të gjitha materialet që janë të rëndësishme për hetimin dhe gjykimin, në përputhje me legjislacionin shqiptar;

c) të këqyrë mjedise apo dokumente;

d) të ndërmarrë cdo veprim procedural dhe/ose veprime të tjera, që mund të jenë të nevojshme për realizimin e një hetimi të plotë dhe të gjithëanshëm, për përfundimin e hetimit dhe/ose përgatitjen e zhvillimin e ndjekjes penale në gjykim.

2.Nëse veprimet ose aktivitetet hetimore që ndërmerren nga organet ligjzbatuese të huaja duhet të mbështeten nga një vendim prokurorie apo gjykate, sipas ligjeve shqiptare, procedohet pa asnjë vonesë në përmbushjen e tyre nga autoritetet shqiptare. Ekzekutimi i çdo veprimi, që kërkon forcë ose kufizon të drejtat dhe liritë themelore të shtetasve, kryhet në pajtim me legjislacionin shqiptar në fuqi.



Neni 6

Thirrja e personave



1.Organi ligjzbatues i huaj ka autoritetin për të dorëzuar thirrjet dhe dokumente të tjera pranë personave dhe organeve brenda dhe jashtë Shqipërisë, nëpërmjet organeve kompetente shqiptare, apo drejtpërdrejt, me korrier diplomatik, me shërbim postar ose dorazi.

2.Nëse organi ligjzbatues i huaj kërkon paraqitjen personale të një personi për qëllimet e pyetjes, ballafaqimit ose hetimit, autoritetet gjyqësore shqiptare, sigurojnë paraqitjen e tyre, njëlloj si në rastin e një thirrjeje për t’u paraqitur para një gjykate shqiptare ose një prokurori shqiptar. Personat e thirrur për efekt të hetimit, janë të detyruar të paraqiten në orën dhe vendin e përcaktuar, përndryshe urdhërohet shoqërimi i tyre i detyrueshëm.

3.Nëse organi ligjzbatues i huaj, në bashkëpunim me autoritetet gjyqësore shqiptare, thërrasin një person me banim a qëndrim jashtë shtetit, ai, gjatë qëndrimit në Shqipëri, nuk i nënshtrohet ndjekjes penale për një vepër penale të ndryshme të kryer para hyrjes në territorin shqiptar dhe as nuk dërgohet të vuajë një dënim penal, bazuar në një vendim të brendshëm gjyqësor, të lëshuar para hyrjes në Shqipëri. Ky rregull nuk zbatohet, nëse personi i thirrur, pavarësisht mundësisë së dhënë, nuk është larguar nga territori shqiptar brenda 15 ditëve pas njoftimit se prania e tij/saj nuk vazhdon të jetë e nevojshme. Kjo periudhë nuk përfshin periudhën brenda së cilës personi i thirrur nuk mund të largohej nga territori shqiptar për shkaqe të ligjshme e të dokumentuara.

4.Personat e thirrur nga jashtë shtetit kanë të drejtën e kalimit lirshëm në territorin e Republikës së Shqipërisë, për këtë qëllim. Autoritetet shqiptare mbështesin, lehtësojnë dhe përshpejtojnë kalimin e këtyre personave dhe çdo sendi pasuror që ata kanë me vete, që lidhet me thirrjen ose praninë nëvendin dhe orën e përcaktuar nga organi ligjzbatues i huaj.



Neni 7

Këqyrja, kontrolli dhe sekuestrimi i provave



1.Për efekt të hetimit të plotë dhe të gjithëanshëm, cdo autoritet publik, person juridik apo fizik, shqiptar apo i huaj, është i detyruar të vendos në dispozicion të organit ligjzbatues të huaj, objekte, sende apo dokumente, si dhe të lejojë kqyrjen dhe marrjen e kopjeve të tyre, në përputhje me legjislacionin shqiptar në fuqi dhe të drejtën ndërkombëtare të zbatueshme.

2.Organi ligjzbatues i huaj, në bashkëpunim me autoritetet gjyqësore shqiptare, kanë të drejtë të kërkojnë dhe të realizojnë kontrolle, sipas rregullave të parashikuara nga Kodi i Procedurës Penale.

3.Me kërkesë të organit ligjzbatues të huaj, autoritetet gjyqësore shqiptare urdhërojnë këqyrjen e mjediseve private ose sekuestrimin e materialeve, në lidhje me provat e kërkuara në kuadër të hetimit.

4.Këqyrja dhe sekuestrimi kryehet nga autoriteti kompetent gjyqësor shqiptar, në praninë e personelit të organit ligjzbatues të huaj, në përputhje me dispozitat e Kodit të Procedurës Penale.

5.Nëse një palë e tretë ka përftuar të drejtat e pronësisë në mirëbesim dhe një autoritet shtetëror ose palë e dëmtuar, pretendon pronësinë mbi materialet, dokumentet ose të ardhurat nga krimet e dyshuara, të cilat janë sekuestruar, ato kthehen vetëm nëse organi ligjzbatues i huaj konfirmon se nuk janë më të nevojshme për hetimin, ose pas përfundimit të procedimit të lidhur me provat e sekuestruara.

6.Nëse tashmë ka filluar procedimi penal, në lidhje me materialet, dokumentet ose të ardhurat nga krimi, të sekuestruara sipas pikës 1 të këtij neni, atëherë ky procedim shtyhet për sa kohë materialet janë të nevojshme për procedimin që po realizohet nga organi ligjzbatues i huaj në përputhje me këtë ligj.

7.Sekuestrimi vazhdon për kohën minimale të mundur për përfundimin e procedimit dhe të drejtat e palëve të treta, që mund të kenë posedim ose pronësi të ligjshme mbi materialet, merren parasysh nga autoriteti procedues. Në cdo rast, nëse është e nevojshme, këto sende, objekte apo dokumente mund të konfiskohen, sipas rregullave të parashikuara nga legjislacioni në fuqi.

8.Nëse, në përfundim të procedimit, objektet e sekuestruara i rikthehen pronarit në një gjendje të dëmtuar ose nuk i kthehen atij/asaj brenda 60 ditëve nga mbarimi i gjykimit pranë autoriteteve kompetente, tek të cilat objektet janë përdorur si provë, pronari zhdëmtohet nga Republika e Shqipërisë. Pretendimi për zhdëmtim paraqitet nëpërmjet Prokurorit të Përgjithshëm. Si mjet i fundit, pronari i objekteve mund të paraqesë një pretendim për kompensim brenda 3 vjetëve nga mbarimi përfundimtar i gjykimit.



Neni 8

Seancat nëpërmjet telefonit, videokonferencës ose lidhjeve të tjera të ngjashme



1.Organi ligjzbatues i huaj, në bashkëpunim me autoritetet gjyqësore shqiptare, mund të aplikojnë marrjen në pyetje, në distancë, të dëshmitarëve ose ekspertëve që janë brenda ose jashtë territorit të Shqipërisë, nëpërmjet telefonit, videokonferencës ose lidhjeve të tjera të ngjashme.

2.Marrja në pyetje në distancë e dëshmitarëve ose ekspertëve zhvillohet nga autoritetet gjyqësore vendore, në praninë e personelit të organit ligjzbatues të huaj, në pajtim me rregullat e marrëveshjeve ndërkombëtare dhe dispozitat e Kodit të Procedurës Penale.



Neni 9

Masat paraprake



1.Çdo autoriteti shqiptar duhet t’i transmetojë organit ligjzbatues të huaj, brenda 15 ditëve nga fillimi i veprimtarisë së tij, çdo informacion për veprat penale që kanë lidhje me cështjen “CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare, të mbledhura gjatë çdo procedimi penal, civil, apo administrativ, të zhvilluar brenda apo jashtë territorit të Shqipërisë. Fshehja apo refuzimi për të dhënë informacionet e plota e ngarkon personin përgjegjës me përgjegjësi penale sipas ligjit.

2.Me kërkesë të organit ligjzbatues të huaj dhe në pajtim me legjislacionin e brendshëm, autoriteti gjyqësor shqiptar merr masat paraprake për ruajtjen e provave, materialeve, dokumenteve, të ardhurave të krimit dhe çdo sendi tjetër pasuror që është i përdorshëm në procedim. Në këtë rast, organi ligjzbatues i huaj mund të kërkojë masa të veçanta për sigurinë dhe konfidencialitetin e provave.



Neni 10

Shtyrja e procedimit të tjera



Autoriteti gjyqësor shqiptare mund të shtyjnë zhvillimin e procedimeve të tjera penale, nëse kjo mund të cenojë zhvillimin e procedimit penal të filluar sipas këtij ligji. Autoriteti gjyqësor shqiptar informon organin ligjzbatues të huaj.



Neni 11

Konfidencialiteti



1. Veprimet hetimore dhe/ose procedurale, apo kërkesat e organit ligjzbatues të huaj trajtohen si tepër konfidenciale.

2. Të gjithë autoritetet shqiptare, duke përfshirë organet e zbatimit të ligjit dhe organet e tjera të përfshira drejtpërdrejt ose tërthorazi në ekzekutimin e kërkesave apo veprimeve të kryera nga organi ligjzbatues i huaj, i nënshtrohen detyrimit rigoroz për ruajtjen e konfidencialitetit të informacionit, për të cilin vihen në dijeni për shkak të detyrës. Veçanërisht, nëse është e justifikuar për arsye të konfidencialitetit apo sigurisë, emrat, faktet dhe rrethanat që u referohen veprave penale, që lidhen me procedimet që kryhen nga organi ligjzbatues i huaj, mund të redaktohen.

3. Autoritetet shqiptare, përfshirë autoritetet gjyqësore, me kërkesë të organit ligjzbatues të huaj, zbatojnë rregullat e ruajtjes së sekretit shtetëror dhe mbrojtjen e të dhënave personale, në lidhje me informacionin që gjendet në dokumentet që hartohen apo administrohen nga organi ligjzbatues i huaj.



Neni 12

Shpenzimet



1.Këshilli i Ministrave i siguron Prokurorisë së Përgjithshme buxhetin e nevojshëm për të mbuluar cdo shpenzim financiar të nevojshëm për përmbushjen e veprimtarive të përcaktuara në marrëveshjenenënshkruar sipas pikës2 të nenit 3 të këtij ligji.

2.Prokuroria e Përgjithshme siguron burimet e nevojshme financiare, njerëzore dhe logjistike, për realizimin pa asnjë pengesë të veprimtarisë së pavarur hetimore të personelit të organit ligjzbatues të huaj, të ngarkuar për zbatimin e marrëveshjes së parashikuar në pikën 2 të nenit 3 të këtij ligji.



Neni 13

Privilegjet dhe imunitetet



1.Anëtarët e personelit të organit ligjzbatues të huaj, që ngarkohen me realizimin e veprimeve në kuadër të marrëveshjes së parashikuar në pikën 2 të nenit 3 të këtij ligji, kur janë të pranishëm në territorin e Republikës së Shqipërisë, kanë të drejtën e privilegjeve dhe imuniteteve funksionale që u jepen diplomatëve, sipas së drejtës ndërkombëtare, në pajtim me Konventën e Vjenës për Marrëdhëniet Diplomatike të vitit 1961.

2.Sendet personale apo zyrtare të anëtarëve të personelit të organit ligjzbatues të huaj, mbulohen nga të njëjtat privilegje dhe imunitete, të parashikuara sipas pikës 1 të këtij neni, nëse janë të pranishëm në territorin e Republikës së Shqipërisë.

3.Mjediset që përdoren përgjithmonë ose përkohësisht nga anëtarët e personelit të organit ligjzbatues të huaj janë të pacenueshme. Nëpunësit e Republikës së Shqipërisë nuk hyjnë në to, përveçse me pëlqimin e anëtarëve të personelit të organit ligjzbatues të huaj. Pasuritë, sendet dhe mjetet e transportit të personelit të përmendur kanë imunitet ndaj kontrollit, bllokimit ose ndonjë forme tjetër ndërhyrjeje.

4.Arkivat dhe dokumentet e personelit të përcaktuar në pikën 1 të këtij neni, janë gjithëashtu të pacenueshme. Nëse komunikimi ndërmjet këtij personeli dhe autoriteteve të tjera është me korrier, korrieri dhe çanta e vulosur që përmban dokumentet janë të pacenueshme.

5.Nga imunitetet e caktuara nga ky nen mund të hiqet dorë vetëm me pëlqimin e veçantë, me shkrim, të drejtuesve të organit ligjzbatues të huaj dhe në pajtim me rregullat e zbatuara nga e drejta ndërkombëtare.



Neni 14

Lejimi i hetimit dhe ushtrimit të ndjekjes penale



Cdo dispozitë ligjore në fuqi, përfshirë dispozitat e marrëveshjes për zgjidhjen me mirëkuptim ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe shoqërisë CEZ, a. s., të miratuara me ligjin nr. 114/2014, datë 31.07.2014, të cilat pengojnë hetimin, ndjekjen penale, gjykimin, apo dënimin, e personave që gjenden përgjegjës penalisht për cështjen“CEZ SHPËRNDARJE sh.a.” me Qeverinë shqiptare, sipas pikës 2 të nenit 2 të këtij ligji, shfuqizohet.



Neni 15

Hyrja në fuqi



Ky ligj hyn në fuqi menjëherë dhe botohet në Fletoren Zyrtare më të parë.



Miratuar në datën ____/____/2015.


Koha Jone