Dështon plani fiskal i qeverisë, mblidhen 4.5% më pak të ardhura nga taksat
Evazioni fiskal, për 6-mujorin mungojnë mbi 8.6 miliardë lekë në buxhet
Zamir Alushi
dogana_1Dështon plani i qeverisë për mbledhjen e të ardhurave në bazë të buxhetit 2015, që mbështetej në paketën e rritjes së taksave. Në 6-mujorin e parë 2015, të ardhurat në total ranë -4.5% kundrejt parashikimit. Janë rreth -8,658 miliardë lekë të ardhura që i mungojnë buxhetit, sipas të dhënave të djeshme të Ministrisë së Financave. Megjithatë, kundrejt vitit 2014, ka një rritje të lehtë të ardhurave me 4.4%, e cila sigurisht që nuk mjafton për të bindur FMN-në se ecuria e administrimit fiskal është pozitive. “Ka pasur një mosrealizim në të ardhurat fiskale për periudhën janar-maj, në krahasim me buxhetin, për shkak të rënies së çmimeve dhe prodhimit të naftës dhe për shkak të dobësive në fushën e përmbushjes së detyrimeve tatimore nga subjektet dhe në fushën e administrimit tatimor”, ky ishte vlerësimi i misionit të FMN-së, i shprehur nga Nadeem Ilahi. FMN deklaroi se për këtë shkak bisedimet për rishikimin e 5-të të marrëveshjes së huas do të vazhdojnë në vjeshtë.
Doganat dhe Tatimet
Dështimi më i madh vërehet te doganat dhe tatimet, që mbajnë peshën e mosrealizimit prej 10%. Rritjet e taksave për mallrat e akcizës, si karburantet, cigaret, pijet nuk ka dhënë rezultat. Zëri i të ardhurave nga akciza shënon -24.6% më pak sesa plani. Pretendimet e qeverisë për ndikimin negativ të uljes së çmimeve të naftës në bursën ndërkombëtare dhe për rritjen e prodhimit vendas janë pranuar edhe nga FMN në deklaratën zyrtare të bisedimeve të fundit, por ka produkte të tjera që nuk të bindin me ecurinë e tyre. Kështu, zhdoganimi i cigareve ka rënë me rreth 200 tonë krahasuar me një vit më parë ndërsa karburantet me rreth 10 mijë tonë më pak. Sipas tabelës së treguesve fiskalë në 6-mujorin e parë 2015, mungojnë 5,671 miliardë lekë që nuk janë realizuar nga të ardhurat prej akcizës.
Tatimi i të ardhurave
Tatimi mbi të ardhurat personale tregon evazion, por është sinjal edhe i vazhdimit të tendencës rënëse të ekonomisë. Ky tregues është -22.4% më pak se sa plani, ose -3,895 miliardë lekë. Ashtu si rritja e taksave të akcizës, edhe fryrja me 50% e tatimit mbi të ardhurat ka bërë efekt të kundërt, dukje nxitur fshehjen e të ardhurave. Edhe të ardhurat nga taksa doganore janë -11.9% poshtë planit, ose 356 milionë lekë të munguara. Ndërsa të ardhurat nga taksat nacionale kanë rënë -14.8%. Në këtë situatë, Kryeministri Rama, në paraqitjen e rezultateve të 300 ditëve të qeverisjes deklaroi se në shtator do të nisë një operacion i madh kundër informalitetit dhe evazionit fiskal. Mungesa e të dhënave publike të treguesve fiskalë të buxhetit për 6-mujorin e parë la të kuptohej se paraqitja optimiste e prezantuar nga Kryeministri do të mbështetej nga shifrat e 6-mujorit, por rezulton se lëvizja para në raport me vitin e kaluar është e papërfillshme.
TVSH
Performanca e TVSH-së është treguesi më evident i evazionit fiskal. Janë 2 miliardë lekë më pak sesa parashikimi për TVSH-në, ose 3.3% më pak. Sipas INSTAT tregtia me pakicë është zgjeruar me 4.7% për tremujorin e parë, kjo nuk pasqyrohet edhe në mbledhjen e TVSH-së. Për mosrealizimin e TVSH-së qeveria pretendon se ka ndikuar rënia e konsumit të mallrave të importit. Për shembull, qeveria pretendon se është rritur prodhimi vendas i duhanit, që u ka shpëtuar taksave. Gjithashtu, sipas Ministrisë së Financave ka rënie të konsumit nga duhanpirësit. Por, kur vjen fjala te karburantet, mosmbledhja e TVSH-së, edhe pas aksionit të qeverisë te subjektet e tregtisë dhe prodhimit të naftës, tregon për rrjedhje serioze të të ardhurave. Qeveria ka vendosur të ashpërsojë Kodin Penal me masa ndaj atyre që nuk mbajnë kasa fiskale.
Biznesi i vogël
Taksa e biznesit të vogël u mblodh në nivelin -4.3% krahasuar me planin. Kjo taksë mblidhet nga tatimet, por të ardhurat i shkojnë pushtetit vendor. Një zë tjetër që u përket bashkive është -20.6% më pak se parashikimi. Ndërsa taksa e pasurisë shënoi rritje me 1.2%. Në total të ardhurat e pushtetit vendor ranë me 12 për qind. Kështu, pushteti i ri që lind nga zgjedhjet vendore e merr arkën me një diferencë të konsiderueshme të të ardhurave.
Fondi
Ndihma ekonomike , jepen 1.1 miliardë lekë më pak
Qeveria u vë gërshërën shpenzimeve, sidomos fondeve për shtresat e varfra. Këtë e bën për të rregulluar deficitin buxhetor të krijuar nga mungesa e të ardhurave. Referuar tabelës së treguesve fiskalë për 6- mujorin e parë 2015, realizimi i pagesave të papunësisë shënon 150 milionë lekë më pak, ose 31.3% më pak sesa parashikimi. Ndërsa fondi i ndihmës ekonomike është ulur në mënyrë drastike, edhe në raport me parashikimin. Qeveria pretendon se i ka shkurtuar listat e familjeve në nevojë duke i pastruar nga abuzimet, por nuk ka shtuar emra të rinj në vend të tyre. Për 6-mujorin janar-qershor janë dhënë 1,1 miliardë lekë më pak sesa plani për të varfrit. E shprehur në përqindje, ky fond është rreth 12.7% më pak sesa parashikimi.
Gazeta Shqip
Krijoni Kontakt