Feja dhe Rilindasit-Petro Nini Luarasi.

[deshmuesi]

Edhe une mendoj se KOASH, eshte vetem nje grup emrash ne leter. Pa dashur te hyj ne punet e tyre e brendshme. Gjithsesi pak rendesi ka per ne shqiptaret. Fakti eshte se, nje popull duhet te dije te cmoje lart ata baballare qe luftuan dhe sakrifikuan per kombin. Po keshtu dhe kisha duhet te jete mirenjohes atyre kristianve te cilet na dhane mundesine te flasim dhe te lexojme fjalen e Perendise ne gjhen qe vete Zoti na ka dhene. Nuk ka bekim me te madh se sa te flasesh e te lutesh ne gjuhen tende. Natyrisht qe merita eshte e Zotit, por edhe e atyre qe sakrifikuan per kete. Le tu jemi mirenjohes per jete dhe le te lutemi per jete qe Fjala dhe bekimi i Zotit ta mbuloje Shqiperine e dashur. Hiri i Krishtit le te sundoje ne cdo zemer dhe familje shqiptare. Kujtim te paharuar martireve te Krishtit, kombit dhe atdheut.

[monikal]

E para, P.Nini nuk eshte heretik. Ai asnjehere nuk ka dale kunder mesimeve te Kishes. E vetmja "herezi" ishte botimi i Dhiates se Re ne Gjuhen Shqipe. Kuptohet qe kjo nuk eshte mekat sepse vete Kisha Orthodhokse kembengulte qe Bibla dhe Sherbesat te kryhen ne gjuhet kombetare duke ju kundervene tendencave Latine qe kerkonin qe gjuhet e lejuara te ishin vetem tre: Latine, Greke dhe Hebreje.

Mè ndjeni pèr disa saktèsime:
1. Petro Nini Luarasi nuk ka botuar Dhiaten e Re ne gjuhen Shqipe. Ku e bazoni ju kete?
2. Petro Nini Luarasi ishte perfaqesues i Lidhjes Ortodokse ne Kongresin e Dyte te Manastirit 1910 dhe ne fjalimin etij foli pikerisht per futjen e gjuhes shqipe ne kishen ortodokse. Pse disa e harrojne kete gje?

3. Shkishèrimi i P.N.Luarasit nga dhespoti grek Filloret èshtè bèrè nè shtator 1908 dy muaj mè pèrpara se tè formohej "Vèllazèria Ungjillore" nè Korçè, pra bie preteksti i mallkimit i Dhespoti Filloret, kinse Petro N.Luarasi qe ungjillor
4.Petro Nini Luarasi ka bashkèpunuar edhe me bektashinjte dhe me protestantet per shkollen shqipe dhe botimin e librave, por nè besim mbeti ortodoks, keshtu e ka pohuar edhe ne librin "Mallkimi i shkronjave shqipe" qe u botua nje muaj para se te helmohej. Ku e bazoni ju te kunderten?
4. Ata qe i shtojne gjera jo te verteta i bejne nje dem shume te madh martireve ortodokse te gjuhes shqipe, per te cilet mallkimi i Petro Nini Luarasit dhe helmimi i tij nga veglat e klerikeve shoviniste ortodokse greke eshte njè provè esenciale genocidi brenda llojit! Pèr kètè dhe martirèt e tjere te ortodoksise shqiptare duhet qè kisha ortodokse greke tè kèrkojè falje ndryshe çèshtja mund te shkoje ne gjyq nderkombetar. Pèr kètè heshtje penalizohet moralisht edhe KOASH-i.
5.Deri tani eshte gabuar kur eshte thene qe Petro Nini Luarasin e kanè vrarè xhonturqit.
6.Protestantèt kanè pergjegjesi per hir te drejtesise te ndihmojne ne evidentimin me propagandimin me mire te ketyre te vertetave.

[skampin]

Vetem respekt per rilindasin dhe patrotin shqiptare Petro Nini Luarasi.
Ky rilindas per mua meriton te behet shenjtor i Kishes Ortodokse Shqipetare ne vend te kozmait qe predikonte greqishten por kush ta beje Jani greku??

[monikal]

Vetem respekt per rilindasin dhe patrotin shqiptare Petro Nini Luarasi.
Ky rilindas per mua meriton te behet shenjtor i Kishes Ortodokse Shqipetare ne vend te kozmait qe predikonte greqishten por kush ta beje Jani greku??

----------------------

Citim:
Postuar më parë nga Albo tek toleranca fetare Lexo Postimin
Problemi me ty eshte se nuk di, nuk do te mesosh, dhe me e bukura eshte se je futur ne forum per te na mbushur mendjen ne se kush ishte gjyshi yt. Faktet jane te qarta:

1. Petro Nini Luarasi vinte nga nje familje me tradite orthodhokse.
2. Petro Nini Luarasi u kthye ne protestant dhe u be themeluesi i Vellazerise Ungjillore ne Shqiperi.
3. Gjyshi yt eshte shkishekuar nga Kisha Orthodhokse si nje apostat i besimit orthodhoks qe jo vetem hoqi dore nga besa orthodhokse, por u mundua qe te konvertonte plot orthodhokse te tjere ne protestantizmin ungjillor.

Te pelqejne apo nuk te pelqejne ty keto fakte historike, pak rendesi ka. Kjo eshte e verteta. Pjesa ku ti je me te vertete naiv eshte pjesa ku perserit si papagall parrullat komuniste mbi Petro Nini Luarasin, sikur gjoja Kisha e paskerka vrare e helmuar ate pasi luftonte per "gjuhen shqipe". Petro Nini Luarasi ishte nje nga figurat me te nderuara nga rregjimi komunist, pikerisht se kujtimin e tij rregjimi e keqperdori si pjese te propagandes komuniste ne luften e saj te hapur ndaj Kishes dhe fese ne pergjithesi. Keshtu qe pare nga kjo perspektive, Petro Nini Luarasi e ka luftuar Kishen Orthodhokse jo vetem sa ishte gjalle, por edhe pas vdekjes duke u bere vegel propagandistike e rregjimit komunist.

Tani qe te mesosh edhe ty gjera me shume e ta vendosesh historine ne kontekstin e duhur kohor: Kisha Orthodhokse asnjehere nuk ka qene kunder gjuhes shqipe, pasi kleri dhe besimtaret e saj e kane shkruajtur shqipen te paret. Bile ekzistojne edhe dokumenta te kohes ku ata peshkopet e prifterinjte qe rregjimi komunist i beri "gogole", ne korrespondencat e tyre me njeri-tjetrin brenda Kishes kane perdorur gjuhen shqipe, gjuhe e lexueshme edhe sot, edhe pse nje shqipe e vjeter dhe tek tuk perdoreshin germa greke.

Kisha Orthodhokse kish plotesisht te drejte qe te ngrinte zerin dhe te mbronte besimin orthodhoks nga kercenimi i misionareve te huaj protestante. Historia e perpjekjeve te protestanteve per te "konvertuar shqiptaret ne Krishterim" nuk fillojne me gjyshin tend, fillojne qe nga koha e Konstandin Kristoforidhit, i cili perktheu Ungjillin e Shenjte nga greqishtja ne shqip, ne te dyja dialektet, tosk dhe geg. Ajo qe ti nuk di eshte qe ungjilloret protestante me qender Londren, e kishin vene ne shenjester popullin shqiptar pasi ishte populli i vetem qe shekulli i XX e gjeti pa nje gjuhe te shkruar te tyren. Dhe keta e shfrytezuan kete mundesi, per ta perdorur gjuhen shqipe, si nje mjet propagandistik per konvertimin ne mase te shqiptareve ne sektarizmin protestant. Kjo ishte arsyeja perse ata sponsorizuan punen disa vjecare te Kristoforidhit ne perkthimin e Ungjillit. Por ndryshe nga gjyshi yt, Kristoforidhi nuk u be vegel propagandistike e ungjilloreve protestante, ai u distancua prej tyre, prandaj Kisha Orthodhokse e ka nderuar dhe nderon kujtimin e tij edhe sot e kesaj dite.

Ne kohen qe ai jetoi, ishte "ne mode" qe intelektualet e patriotet shqiptare, te pranonin te beheshin vegla te propagandes se forcave te huaja, per aq kohe sa ne mendjen e tyre keto interesa ishin ne favor te interesave shqiptare. Faik Konica per shembull publikonte gazeten Albania ne Bruksel me fondet e ministrise se jashtme austriake dhe ne regjistrin e universitetit te Harvardit, shpallte se ishte "Romano-Katolik" edhe pse te gjithe e dinin qe ai ishte mysliman, dhe jo mysliman dosido, por bir beu nga Konica. Dy shoqatat Bashkimi e Agimi, qe dhane nje kontribut ne Kongresin e Manastirit ishin shoqata qe sponsorizoheshin nga interesat e shtetit italian dhe austriak: futja e alfabetit latin ne gjuhen shqipe ishte ne interesin e tyre, edhe pse Komiteti i Stambollit kryesuar nga Sami Frasheri kish pergatitur nje alfabet tjeter qe ishte me i perdorur ne vend.

Pra gjuha shqipe ishte nje molle sherri dhe shihej me interes nga te gjitha qarqet e huaja qe vepronin ne Shqiperi. Qellimi ishte perdorimi i gjuhes se re te shkruar shqipe si nje vegel e fuqishme propagandimi qe i afronte shqiptaret qofte me nje kulture te caktuar (kulturen italo-austriake ne rastin e katolikeve ne Veri), ose me nje sekt te caktuar (protestantizmin ungjillor).

Kush ishin viktimat?

Viktimat ishin besimtaret e thjeshte orthodhokse, qe ishin komuniteti i vetem jetim ne vend, pa nje mbeshtetje te huaj dhe ishin shenjestra e sulmeve latine nga matane Adriatikut. Dhe krahas kesaj, u duhej qe te perballeshin edhe me propanden e protestanteve ungjillore te dale nga gjiri i tradites se saj. Dhe peshkopet e Kishes ben shume mire qe i shkisheruan, pasi kushdo qe zgjedh te behet protestant, apo romano-katolik, apo mysliman, nuk ka se si te jete i krishtere orthodhoks.
----------------------
Përgjigja e Monikal për Albo-n
O Albo e Seminarist po shoh qe ju erdhi zeri tani qe Petrolin e perjashtuat nga forumi, por genjeni veten se mendoni gjindja ka mendte tuaja, mjafton te hapni gojen e ua mbushni mendjen me perrallat tuaja te kohes se dhespoterve shoviniste greke. Per me keq harrroni qe kishen ortodokse ta quani autoqefale shqiptare, megjithèse flitet shqip sikurse luftoi Petroja i cili edhe nje muaj para se ta helmonte ai farmacisti grek i Ersekes, shkroi se qe ortodoks. Mirè juve qe nuk ju pèlqen ( dhe gjindja thotè pèrse?) por a keni pyetur ortodokset e tjere ...se durimi ka kufi e ketu i thone Shqiperi e jo Greqi! Dhe pèr kèto lloj pelivanlleqesh per hir parash zakonisht perfundojne keq!
monikal nuk është në linjë
----------------------------

O vëllezër e motra shqipëtarë, besimtarë të krishterë e myslimanë.
Shikoni se si nëpërmjet albo-s ( dhe qarqeve që ai përfaqëson) modelohet historia e një martiri dhe e një kombi! Kjo është strategjia e deformimit të kombit shqiptar, "uniteti" dhe "toleranca fetare" që predikojnë tani "në kohë paqe" qarqet ultrashoviniste të pasuesve të dhespotërve të Kosturit që mallkuan gjuhën shqipe dhe vranë besimtarët e zotit që donin atdheun dhe gjuhën e tyre. Ja moto e tyre "përça e sundo" dhe " gënje e mashtro se diçka do të mbetet në mendjen e zemrën e njerëzve".

[deshmuesi]

Tani o shqiptare digjoni e mbani vesh, cfar thote tellalli albo.
Sot po e marim vesh per here te pare se, kisha orthodhokse Greke, ne shqiperi, na paskish dashur qe shqiptaret te shkruanin edhe ne shqip. Por cfar thote histoira o lumadh??
Ne shqiperi kishte vetem shkolla turke, Greke dhe asnje Shqipe. LAvdi Zotit qe dha me ne fund qe ne shqiperi gjuha shqipe te hyje si nje bekim, ku ajo e ka fillesen me Ungjillin e Krishtit. Por ajo qe me vejn per te qeshur me Albon eshte fakti se, Anglia na paskish pasur interes per gjuhen shqipe, vetem per te bere propogande protestante. Hajde dhe beje me mend kete djale. Por keshtu flet ai qe nuk e njeh kush eshte Jezus Krishti dhe kisha e Tij, mor lumadh. Une aspak nuk cuditem me ty mor axhami, por ti duke folur brockulla te tilla, gjendur neper arkivat shoviniste greke, po zbulon personalitetin dhe formimin tend te paskrupul intelektual dhe fetar. Po si mund te thuash se nje grup ungilloresh ne Angli, na paskan dashur qe per propogande protestante , shqiptaret te kene shkollat dhe gjuhen e tyre. Por ti as fjalen mjeran nuk e meriton. Po edhe sikur propogande te kete qene, ne duhet te jemi mirenjohes atyre te krishtereve qe na dhane mundesine te shkruajme gjuhen tone, ne menyre qe ti shpetojme asimilimit shovinist sllavo Grek. Por fale ketyre kristianeve ungjillore, te cilet Krishti i perdori, ne sot kemi ungjillin ne gjuhen tone amtare. A ka gezim me te madh per nje te krishtere?
Si mund te gjykosh ti kishen e Krishtit, duke i quajtur kristianet jorthodhokse, propogandiste te protestanizmit. Ata te krishtere ungjillore, e kishin zemren e mbushur me dashuri Perendie, dhe me fuqine e Krishtit luftuan kunder djallit, i cili nuk deshte qe fjala e Zotit te predikohej ne gjuhen shqipe. I cili nuk deshte qe fjala e Krishtit te shkruhej dhe te lexohej ne kete gjuhe, e cila eshte mema e gjuheve europiane. Eshte mijera vjet me e vjeter se ajo grekja, me te cilen ti albi-s na mburesh. Ti ngre zerin kunder patrioteve shqiptare, te cilet per Fe e Atdhe dhane jeten, dhe perpiqesh ti quash armiq te orthodhoksise sepse na qenkan kthyer ne protestante ungjillore. Eshte i vertet fakti se ata ishin Armiq te atyre qe e deshin shqiperine per ta NGRENE, per ta mbajtur ne Erresire, per ta shfrytezuar dhe per ta asimiluar, pikerisht nje nga kombet me te hershem ne ballkan dhe ne bote. Ata qe bene cmos te ndalonin qe Fjala e Perendise te shkruhej, te kendohej dhe te Adhurohej ne kete gjuhe te mrekullueshme. Mbroi albo mbroi, sespe vertet per nje si ty ata kane nevoje qe te mbrohen. Por une kam nje peytje:

Perse Fanoli, dhe nje pejse e shendoshe te krishtere orthodhokse, kerkoi ta vecoje ordhodhoksine shqiptare nga ajo Greke, kur sipas teje Greket na ishin kaq te dashur?

Kur ta kutposh kete pyetje atehere do te te hapen syte dhe nuk do flasesh brockulla.
Tjetra gje qe une dua te te them eshte fakti se, ti nuk ke as autoritetin dhe as lejen, qe te hysh ne faqen e besimtareve kristiane, dhe ti fyesh me lloj lloj brockullash. Asjne fjale fyese apo luftenxitese, nuk ka dale nga kjo faqe kristiane. Pra ti edhe pse je arogant dhe i paedukuar, ne te krishterit duhet te tregojme se cdo gje ka kufirin e vet. Mesoje historine o njeri, jo nga greket shoviniste, por nga shqiptaret patriote. Vertet Enveri abuzoi me historine, dhe e ktheu ne hesap te tij. Ndersa tij je me i keq se ai , sepse ti punon per politikate qarqeve shoviniste fetare Greke, te cilat gjate gjithe kohes e kane pasur shqiperine hale ne sy, dhe nje "thele" me "ksoke"., qe smunden ta kaperdijne dot.
Kur isha ne Greqi pata mundesine te bisedoja me shume njerez intelektuale, rreth historse sone. Edhe pse ata historine ne mjaft raste e kishin mesuar gabim, pranonin se politka fetare orthodhokse ne greqi, gjithmone ka punuar ne dem te shqiperise. Ja pra albo-s, ti je dhe me i keq se keta shoviniste, qe spushojne dite e nate se mallkuari vendin tone. Ajo qe po te them eshte se, keta fetare opskurantiste, skane azgje te perbashket me Krishtin dhe kishen e Krishtit. Jezusi tha: DASHURI, PAQE, MIRESI, dhe BEKIM. Kjo eshte kisha e Krishtit, e cila luftoi dhe beri te pamunduren qe Shqiptaret me ne fund te kishin gjuhen dhe shkollat e tyre, per te mare te paster fjalen e Zotit, per te mare dijen, ne menyre qe te shkeptuteshin njeher e mire nga Turqit e mallkuar dhe Grekerit cmirezinj. Mbroi mbroi, se ata kane nevoje per mborjtje. E verteta eshte lakuriq. Ju jam gjithmone mirenjojtes te gjith atyre qe dhane jeten per Krishtin, per kete gjuhe kaq te embel dhe per Atdhenun tone. Sa per albo-t, gjithmone do te ket te tille, se pa ata historia nuk mund te ejte e plote.
Ps. albo mos haro se ate unngjill, (qe ti se njhe fare) eshte ne gjuhen tone te bekuar, fale atyre kristianeve, te cilet dhane ejten dhe u vrane, me te cilet ti tregohesh bukshkale.

[monikal]

Tani o shqiptare digjoni e mbani vesh, cfar thote tellalli albo. Sot po e marim vesh per here te pare se, kisha orthodhokse Greke, ne Shqiperi, na paskish dashur qe shqiptaret te shkruanin edhe ne shqip. Por cfar thote histoira o lumadh??

Vellezer e motra ortodokse shqiptare. Mesoni historine e vertete te martireve tuaj

"Vramëni, po gjakun mblidhmani se do tu duhet fëmijëve tuaj të shkruajn gjuhën e mëmës"


Petro Nini Luarasi

Shkruan : AGIM SHEHU Shkrimtar


Naum Veqilharxhi nga Vithkuqi i Korçës, pionier i Rilindjes, hartoi dy abetare me alfabet shqip, dhe një Letërqarkore - manifest, për sovranitet dhe përparim Kombëtar. Patrikana e helmon me pabesi në Stamboll. Pandeli Sotirin, mësues i parë i shkollës shqipe në Korçë e fton vjehrri grek në Stamboll e helmojn dhe e hedhin nga ballkoni. Jani Vellarai, atdhetar e përkthyes i librave fetare në shqip, në kraharor mbante me krenari një medalion ari, ku qe shkruar: *jam shqiptar* (Ti Shqipëri më ep nderë,... do poetizonte madhërisht Naimi). dhe Jani Vellaranë e vranë. Theodor Haxhifilipi (Dhaskal Todri) porositë germa alfabeti shqip jashtë, dhe kur i sillte në Shqipëri e vranë. (Trilluan gjatë, se e vranë qeraxhijtë, të cilët pandehën se gjithë ato arka qenë me flori, jo me plumb linotipi! Trillime përrallash! Su tha më tej çu bënë shkronjat, e ku vanë qeraxhijtë e gënjyer!) arbërori (arvanitas) Anastas Kullurioti nxori në Athinë gazetën *Zëri i Shqipërisë* ku gjatë Kongresit të Berlinit mbronte çështjen shqiptare. e arreston konsulli grek në Gjirokastër, dhe e helmojn në Athinë. Jani Vreto, anëtar i Shoqërisë së shkronjëzave në bashkësi vëllazërore me Sami Frashërin, Vaso Pashen e Koto Hoxhin(mysliman, katolik e ortodoks) gjendet i helmuar në një dhomë hoteli, i vetem, në Athinë. varroset pa emër. Koto Hoxhi, mësues i shqipes në Lunxhëri, torturohet, burgoset e vdes me amanetin: *Ju, o djem, do më kujtoni, kur të bëhët Shqipëria*!... Petro Nini Luarasi, veprimtar i zjarrtë atdhetar, u mësonte shqipen nxënësve në Kolonjë. E helmojnë pabesisht me helm aq të fortë, sa edhe sa edhe mushka që e ngarkonte drejt shtëpisë, duke ngrënë të vjellat e tij, u helmua, (vrasësit hapen fjalë, se martirin e zuri kolera)! Më përpara kërcënuesve ai u kish thënë fjalët e njohura. *vramëni, po gjakun po gjakun mblidhmani se do tu duhet fëmijëve tuaj të shkruajn gjuhën e mëmës*! (Boja e nxënësit është më e shenjtë se gjaku i martirit - mëson Kurani).

LUM MARTIRËT

Priftin Papa Kristo Negovani, autor librash shqip dhe propagandues i shqipes në shkolla e libra fetare ortodokse e therin bashkë me vëllain dhe shumë të afërm të tij! (Lum martirët, mëson Ungjilli! Te mundimi i tyre Zoti provon njerëzit e tij!) gazetari atdhetar nacionalist Vangjel Koça (Nirvana), mbrojtës i zjarrtë i mbretërisë së Zogut, duke përgjithësuar martirizimet për shqipërinë të ortodoksëve, shkruante se qenë kohë kur ish shumë e vështirë të ishe shqiptar, por qe edhe më e vështirë të ishe prift ortodoks. Priftin arumun Ballamaci meqë qe mik i sinqertë i shqiptarëve dhe mbështetës i autoqefalisë së kishës kombëtare shqiptare, e therin me thikë. Patriotin Spiro Kosturin e vrasin pas krahësh, sepse nguli këmbë që shërbesa e martesës së vëllait të bëhej shqip, jo greqisht. Për këtë në Amerikë, shqiptarët ortodoksë e myslimanë bashkë bënë një miting tronditës, e Noli mbajti një ligjërim emocionues kombëtar. Vasil Gjergji, nipi 30 vjeçar i Papa Kristo Negovanit, guxoi të përkthej në shqip 2-3 libra liturgjie fetare. fshati negovan më në fund i kërkoi një marrëveshje kishës greke, që mesga një të diele të bëhej shqip, herën tjetër greqisht. Prifti grek nxiti grindjen e besimtarëve në kishë. Pesë vjetë pas xhaxhait martir, në janar të v. 1910 u vra në kishë edhe nipi Vasil Gjergji. Babë Dudë Karbunara i Beratit, bashkëpuntor i Kristoforidhit, megjithë kërcënimet, meshen e psalmet i bënte në shqip. Më 1895shtëpinë ia lyen me vajgurë dhe ia dogjën megjithë ç kish brënda! Jashtë flakëve i mbeti vetëm dora me të cilën firmosi përkrah Ismail Qemalit Ditën e Flamurit. (Atë pjesë jetë të munduar të trupit që i mbeti nga pleqëria, më 1945 ia pushkatoi diktatura). At Stath Melani, predikues i kishës ortodokse shqiptare në Amerikë, erdhi në vendlindje në Përmet, e dha një meshë në shqip. Atë dhjetor1918 i zënë pritë, i presin kokën dhe nëpër natë shkojnë ia çojnë në Greqi... Nuk numrohen martirizimet e ortodoksisë shqiptare në luftë për pastërtinë e fesë dhe mbrojtjen e kombit shqiptar, të pandara nga njëra tjetra. Diktatura komuniste e vauhdoi në llojin e saj këtë persekutim kundër figurave që mbronin hapur autoqefalinë e kishës ortodokse kombëtare shqiptare. Kryepeshkopin e nderuar martir Visarion Xhuvani e futën në burg, duke e munduar derisa vdiq. Misionarin ortodoks Irine Banushin poashtu e burgosën, e torturuan. Ish Kryepeshkopit Kristofer Kisi veglat e të huajve, agjentë, iu futën në kishë gjatë shërbesës fetare, ia prishin ceremoninë e shenjtë. Një ditë para largimit në Amerikë me kërkesë të Nolit, befas gjëndet i helmuar në shtëpi.
Martirët pa emër të ortodoksisë patriotë, nuk numrohen. Ata i di Zoti. Këtë ortodoksi, me këtë histori e këta martirë, si mund të marrësh guximin ta damkosësh sot e ta fyesh të tërën si antishqiptare? Kur emërtimin e saj e kthen në epitet - fyes tërësisht, - *ortodoks* dmth. tërësisht si nocion gjë e urryer, e ndotur dhe antishqiptare, i je kundërvënë gjithë ortodoksisë, duke shkelur doktrinen burimore hyjnore dhe figurat kombëtare bashkë. shqetsime brënda ortodoksisë ka pasur edhe në të kaluarën, siç i kanë vënë në dukje të parët tanë. Por ata i kanë trajtuar me objektivitet e fisnikëri, sidomos pa nxitur përçarjen, duke veçuar dhe kundërvënë njërën kundër tjetrës. Me ujët e papastër të magjes nuk flaket dhe fëmia. I mbyll këto shënime me dy gjykime të mia në fund.

PORTRETI I AT NIKOLLË MARKUT

Së pari edhe njëherë përqëndroj nderin tim ndaj asaj figure të sotme të krishterimit shqiptar që po rri në ballë tek ne në mbrojtjen e gjithë kësaj trashëgimie hyjnore dhe shqiptare. Mbi të gjitha, ai po mbron autoqefalinë kombëtare të ortodoksisë sonë duke mbajtur lart dhe ruajtur nga shkatërrimi përfundimtar veprën e madhe të Nolit dhe gjithë martirëve, që dhanë gjakun për pavarësinë fetare si pjesë e pavarësisë kombëtare. ai është i nderuari At Nikollë Marku, primati i kishës së Shën Mërisë në Elbasan, simbol i fetarit, shqiptarit dhe të papërkulurut gjer në flijim. Ai po përballon vështirësi, mundime, e kërcënime nga të gjitha anët, sepse po mbron sot me këmbëngulje të adhurueshme autoqefalinë e rrezikuar si asnjëherë të ortodoksisë sonë. Ka me vete popullin patriot e të kulturuar të Elbasanit të tij që sot është i ngarkuar me varfërinë e tij. Ka dhe dashamirës, që së shumti kanë fjalën e mirë për të... E kam takuar në kishën e tij të shën Mërisë, me atë emocion që ndjeva kur parvjet isha në kishën e Shëngjergjit në Boston, ku Noli dha meshën e parë shqip. Qe i ngushtuar se nuk kish tu paguante as rrogën modeste dy shërbyesëve të kishës. Megjithatë, lëmonte dhe njëherë me dorë të altartë flamurin kombëtar, fotografitë e Skënderbeut e të Naimit përmbi fjalët e vendosura bukur *Ti Shqipëri më ep nderë...* hymni kombëtar dhe mesha këndoheshin njëra pas tjetrës. vlen të përmendet ngjarja e vogël me kuptim të madh. N[ gazetën *55* lexoi shkrimin tim për vëllezërit e nderuar atdhetarë në Nju Jork, Lekë e Pashko Gojçaj, të cilët statujën e Nënë Terezës ua kishin ngarkuar tre skulptorëve, një katolik, një mysliman, një ortodoks. I përlotur nga emocioni, At Nikollë Marku puthi portretin e Nënë Terezes bashkë me emrar e vëllezërve Gojçaj, e mërmëriti me zë shqiptar e shenjtor:*Nuk humbet shqipëria*! dhe u nis prapë te shërbimi i tij i palodhur në kishën e Shën Mërisë me aq madhështi sa edhe varfëri bashkë. e me të dyja bashkë, ajo që tani ka hyrë në histori, duke vazhduar udhën e të parëve martirë, drejt mijëvjeçarit të tretë. flitet për një komb, ndër më të lashtit në Evropë dhe më i shpërndarë nëpër botë.


P.s. I nderuari At Nikollë Marku është i vetmi që i kundërvihet politikës antikombëtare e asimiluese e të djallit me veshje kishtare, të grekut Janullatos. Është vajtuese që të gjithë priftërinjtë ortodoksë i binden Janullatosit, që po i greqizon kishat tona shqiptare ortodokse, duke i ndërtuar krejtësisht në stilin grek.
Vetëm At N. Marku e mbanë gjallë Aotoqefalinë e Kishës Ortodokse Shqiptare. Ai meriton çdo lëvdatë, nderë dhe përkrahje sa më të madhe. Për mua është figurë e madhe eminente patriotike Kombëtare.
__________________

[monikal]

P.N.Luarasi: “Mallkimi i shkronjave shqipe...”

Vullneti i lirë dhe logjika janë dy dhurata të mëdha që ja fali Perëndia njeriut. Vullneti i lirë i ngjan avullit të mashinës që lëviz, po logjika është parëkqyrësi dhe tragëtonjësi i mashinës.
Njeriu pa vullnet të lirë është vegël e palëvizshme; po ay që s’ka logjikë quhet i paarsyshëm dhe i ngjan një kali pa fre. Vullneti i lirë i ep njeriut ndjenjën e rrojtjes; po logjika është udhëheqësi dhe drejtonjësi i jetës. Po ay vulnet i lirë i shumëdëshëruar po të mbetet pa logjikë është një armë fort e rrezikshme kundër atij që e përdor atë; prandaj dhe logjika pa vullnetin e lirë i vluar brënda në logjikën është përsharkimi kryesor i një njeriu të vërtetë.
Tani, pra, mirëtori Fillaret me vullnetin e tij të lirë pa këshilluar dhe logjikën dhe përpara se të njohë mirë ndë është fjala për ndonjë komedi të përcjellëshme (të përkohëshme) apo për ndonjë përfillje të rëndësishme, rrungullis përmbi faqe të Shqiptarit gjithësa dëshëron dhe mund të gjenjë vullneti i tij i lirë, pa marrë parasysh atë të profitit David: “Gropë rrëmoi dhe do të bjerë vetë në ****** një që bëri”.
Duke vazhduarë në mallkimet e çvetëmtimet kundër Petros, i miri Fillaret po qep andër mbi andër këtu sa që i do dhe sa mund të çpikë vullneti i tij i lirë, po kthjellësia e logjikës do të ruanjë të gjitha këto për vetëfytyrësin’ e shënjtit Fillaret, dhe po e çkoqitim: Duke quajtur Petron rrjeshtëlënës Fillareti, nuk dimë cilën rrjesht la ay, se përsa i përket orthodhoksisë dhe shenjti Fillaret më poshtë (në aktin e çkishërimit të Petros) rrëfen mbetjen e Petros në orthodhoksi, dhe ne e kundërshtuam në këtë libër.
Sa për punën e të 30, dhe të 25, dhe të 20 napolonave, Petrua i përdori këto që të dorëzonjë mësonjëtore shqipe, dhe me anën e këtyreve do t’arrinte në qëllimin e tij, sikundër e rrëfen më sipër këtë gjë dhe shënjti Fillaret. Po kjo sipas dëshirës së Fillaretit të shënjtë dëften se dorëzimi i shkollavet shqipe prej Petros ishte gjoja drejtpërdrejtë protestë kundër besës sanë orthodhokse! Po të senjtëta janë ato kundërshtira heretike vallë që lëshoi, që vuri përpara kundër orthodhoksisë Petrua, dhe qysh mund me abetaret shqipe, me shkronjëtoret , dhe shkronjat dhe numuratoret shqipe dhe librat e tjera mësimtore të përjapë veçbesimin fetar (herezinë) e tij midis kolonjarëvet fanatike dhe që s’kanë gjuhë? Se shënjti i Kosturit nuk na zë fill (përmend) ndë mos shumë, po fare të pakën njëzë, nga librat heretike të Petros. Nga ku, dhe qysh u bë rrjeshtëlënës Petrua, kjo gjë mbetet e fshehtë që vetëm ahënjti Fillaret i përket ta dijë.
Pastaj, për fjalën “Trathëtor”, e pyes të mirin Fillaret ndë e di kupëtimin e thjeshtë të fjalës, apo e pandeh si ndonjë titull kishëtar dhe prandaj guxon kështu t’ja dhurojë një shqiptari të ndershëm. Tradhëtarët janë dy sendesh: tradhëtor prej pakujdesje dhe tradhëtor prej ndërgjegjes. Tradhëtor nga pakujdesija quhet ay i cili mund, ose e ka detyrë po nuk do të përdornjë logjikën e tij për të mirën përgjithësore të njerëzisë. Dhe tradhëtor me ndërgjegje quhet ay që përdor logjikën e tij për dëm të njerëzisë. Prandaj tradhëtor prej pakujdesjes mund të quhet çdo shqiptar që s’do të mbushnjë detyrën e tij që ka kundrejt Mëmëdhethit të tij, po jo edhe Petrua i cili me tërë fuqinë e tij kujdeset dhe përpiqet për përshtjelljen dhe arësimin e mëmëdhetarëvet të tij, duke dorëzuar mësonjëtore dhe duke shpërndarë libra mësimtare. Pra dhe tradhëtor me ndërgjegje do të ishte Petrua, po të çpallej përkrahës e ndihmonjës i pamësimit dhe të predikonte pemët e barbarisë dhe të egërsisë.

s
s
SHIKO DHE ME POSHTE

Tani le të shohim punët e shënjtit Fillaret: Fat-hiras , u përmëndët ndonjë herë se jini nëvëndës dhe trashëgimtar i apostolit Pavël? Ja ç’thotë Pavli: “Tërë shkronja është e frymëzuar prej Perëndije dhe është e dobishme për predikim, për ndreqje, për qërtim, dhe për arsim që është në drejtësi” (II. Timothe Krye 3). Përse, pra e mbyllni veç vetëm shqiptarin fatkeq nga vëzhgimi i shkronjës që është frymëzuar prej Perëndije, e cila shkronjë na sjell dobi shpirtërisht, na mëson dhe na përgjërmon bënjat dhe jetën tënë, na arrësen duke na stërvitur në drejtësi, na udhëheq dhe na mëson ato që s’dimë? “Po përvëlesën (amanetin) e mirë ruaje me anën e frymës së shënjtë që rron brënda në shpirtin tonë. Dhe kujto se prej foshnjërije i di shkronjat e shënjta, që mundin të na bëjnë të ditur për shpëtimin me anën e besës që është mbë Kisu Krishtin” (II.Timoth. krye 3).
Ç’përvëlesë kupton këtu Pavli përveçse doktrinën ungjillore të cilën Jisujë ja mbesoi Pavlit, dhe ky pastaj ja mbesoi Timotheut dhe e porositi atë që ta ruanjë? Dhe atë që i thotë Pavli Timotheut: “Ti që kur ishnje foshnjë e di shkronjën e shënjtëruar, e cila mund të na udhehëqë në rrugën e shpëtimit me anën e besës që është në Jisu Krishtin”. Sa vallë nga shqiptarët e dinë Shkronjën e Shënjtë kur dhe midis priftërvet fort rrallë rastis ndonjë që të dijë se ç’quhet shkronj’e Shënjtë dhe ç’është Jisu Krishti? Dhe teksa etrit shpirtërorë e kanë detyrë fort të hieruarshme që t’u këshillojnë prindërve arsimin e femijëve të tyre që nga foshnjëria, me Shkrimet e Shënjtë sa shumë mëkatojnë kur, jo vetëm dyke mos u kujdesur po dhe me gjithë fuqitë e tyre, me tërë shpirtin dhe me tërë zemrën dhe mëndjen e tyre ndalojnë me mallkime dhe me aforizma arësimin me anën e shkronjavet! “Lëçit fjalën, qëndro me ngeh, pa ngeh punës, ndërsykundro, lutu me çdo zëmërgjërësi dhe me predikim” (II. Timothe krye4)
Domethënë lëçit fjalën e së vërtetës, përpiqu dhe kur ke ngeh dhe kur s’ke ngeh, përgjyko të predikuarin me dëshmim dhe provë ballafaqeza, jep dëshmin dhe provë të mëkatës së tij, bjeri në sy dhe dënoje dhe këshilloi me tërë durimin tënt dhe me predikim. “Për të gjitha duke prurë shëmbëllë të bënjave të mira dhe vetëvetenë, gjatë predikimit tënt, domethënë të tregohesh i pavdirtë, serioz, fjalëshëndoshë, i pakundërgjyuarshëm, kështu që ay që është kundër teje, armiku yt, të turpëronet duke mos patur të thotë asgjë të keqe për ty”. (Tit. Krye 2). “Duke mos u a vënë veshin prrallave judaike dhe porosirave njerëzish që e munxojnë të vërtetën...”. Thonë me fjalë se e njohinë Perëndinë, po me punërat e tyre e mohojnë, duke qenë të mërzitur dhe të pabindur, dhe të pazotë për çdo punë të mirë të paprovuarshime. “Se mbikqyrësi (episkopi) duhet të jetë i paqërtuarshëm, si shërbëtor i Perëndisë, të mos jetë gojëvrazhdë, zemërak, pijanik, i përturpfitonjës ; po të jetë huajdashës, mirëdashës, i thjeshtë, urtësor, i drejtë, oshënar, vetëhepërmbajtës”. (Tit krye 1). Dhe apostolli Pjetër këshillon duke thënë: “Kulltoni grigjën duke e mbikqyrur jo me pahir, po me dashuri, jo për të përfituar me turp, po me gjithë shpirt”. (I.Pjetër krye3).
“Ju lutem pra më parë nga të gjitha të bëni lutani, përfalje, lutje, mirëhirështime për të gjithë njerëzit... se kjo është e mirë dhe e pëlqyerë përpara Shpëtimtarit tënë Perëndisë, i cili do që të gjithë njerëzit të shpëtojnë dhe të vinë në njohjen e thjeshtë të së vërtetës” (I.Timoth krye 2).
Çdo mbikqyrës a nëvëndës i apostonjve nuk mund të mos bënet i pëlqyer te Perëndija dhe i dashur ne grigjë e tij duke bërë dhe duke pasur të tilla këshilla dhe porosira apostollike. Po shënjti Fillaret, dyke quajtur për asgjë çdo thënje dhe porosi apostolike dhe duke e përngrehurë më shumë në mendimet e predikonjës (kateqezës) së vet se sa të kateqezës së shenjtë, për këtë shkak është i fortë në të mallkuar, por fort i dobëtë në të punuar dhe në të predikuar apostolikisht. “Në predikoftë ndokush ndonjë tjetër doktrinë, dhe nuk vete mbas fjalëve të shëndosha të Zotit tënë Jisu Krishtit, dhe predikimit që është pas mirëdërimit ... madhshtonet si fyl, duke mos ditur asgjë, po është i sëmurë për bisëdime dhe fjalëzihje, prej së cilave rrjedhin cmiri, qarta , blasfemija, kundërmendime të liga” (I.Tim.krye 6). “Mërgohu prej kësyresh thash-e theme të pamërituarshme prej njerzësh të ndjerë mënç dhe të shteruar së vërtetë, se pandehin mirëdërimin të jetë mjet fitimi. Pra është përfitim i math mirëdërimi me aftarqinë”. (i Timoth. Krye 5).

[monikal]

Petro Nini Luarasi
Kundèr mallkimit tè gjuhès shqipe
(Fragment)
E dègjo , or qir dhaskali,
Tè tè them shkurtèr njè fjalè,
Kjo mendje duhej sè pari
Po tani e mori malè!
Jo grekèria tè jetè,
Kryeprift e Patrik vetè,
Po dhe Krishti ndè na thèntè
Se- “Jam grek, jakni pas meje”
Do tthemi:”Pa mblidh mèntè,
Se shqiptari s’vjen pas teje!”
Grekrit e zgjebur mejtojnè
Me tè rreme tè fitojnè,
Kanè zèn’ e na mallkojnè
Dhe na shajnè Shqipèrinè,
Vetè-vehten turpèrojnè
Dhe çnderojnè Perèndinè!”

[monikal]

Petro Ninio Luarasi vetdeklarohet ortodoks

Për të hequr çdo dyshim mbi përkatësinë fetare ortodokse të Petro Nini Luarasit
(dhe jo protestante) po botojmë dy deklarata të tij ku shpreh përkatësinë e tij fetare. Shpresojmë që vetdeklarimet e Petro Nini Luarasit te jene te mjaftueshme per te mbyllur kete debat.

DEKLARATA E PETRO NINI LUARASIT PER PERKATESINE FETARE SI ORTODOKS KORRIK 1911 , NJE MUAJ PARA SE TE HELMOHEJ
"Sa herë hasem me protestantë, flas me ta dhe bisëdonj, siç e meriton me njerëz të kungajkës dhe të bashkërisë dhe të qytetërimit, me ndryshim që ata janë protestantë, dhe unë orthodhoksë. Po rrëfenj zëmërkthjelltazi se për hir të fitimit lënduar kurrë nuk u mora vesh për ndonjë qëllim fetar me protestantët".
(Petro Nini Luarasi, Mallkimi i shkronjave shqipe Kjo eshte shkeputur nga teksti:\Origjinali,Manastir 1911, f.21, e ribouar Mesonjeorja, 1999f. f.42 )


DEKLARATA E PETRO NINI LUARASIT PER PERKATESINE FETARE SI ORTODOKS si anëtar i ‘’Lidhjes Orthodhokse të Shqiptarëve”, MARS 1910
Andaj si anëtar i ‘’Lidhjes Orthodhokse të Shqiptarëve” u lutem së nderçmes qeveri si dhe të shumëvlyerit Kongres të sotmë që të veprojnë ku duhet për të drejtat e “Lidhjes Orthodokse të Shqiptarëve” e cila veç qeverisë konstitucionale dhe mëmëdhethit të dashur tjetër mbështetje s’ka. (Nga fjala në Kongresin e Dytë të Manastirit që u çel më 20 mars 1910,) (2)
P.Raullasi (Pseudonim i Petro Nini Luarasit)
(P.Raullasi, Shqiptarët orthodhoksë dhe rregjimi i sotëm Lirija, Selanik 1910, v.2, nr.81, f.1-2) P.Raullasi (Pseudonim i Petro Nini Luarasit)

[monikal]

Petro Ninio Luarasi vetdeklarohet ortodoks

Për të hequr çdo dyshim mbi përkatësinë fetare ortodokse të Petro Nini Luarasit
(dhe jo protestante) po botojmë dy deklarata të tij ku shpreh përkatësinë e tij fetare. Shpresojmë që vetdeklarimet e Petro Nini Luarasit te jene te mjaftueshme per te mbyllur kete debat.

DEKLARATA E PETRO NINI LUARASIT PER PERKATESINE FETARE SI ORTODOKS KORRIK 1911 , NJE MUAJ PARA SE TE HELMOHEJ
"Sa herë hasem me protestantë, flas me ta dhe bisëdonj, siç e meriton me njerëz të kungajkës dhe të bashkërisë dhe të qytetërimit, me ndryshim që ata janë protestantë, dhe unë orthodhoksë. Po rrëfenj zëmërkthjelltazi se për hir të fitimit lënduar kurrë nuk u mora vesh për ndonjë qëllim fetar me protestantët".
(Petro Nini Luarasi, Mallkimi i shkronjave shqipe Kjo eshte shkeputur nga teksti:\Origjinali,Manastir 1911, f.21, e ribouar Mesonjeorja, 1999f. f.42 )
D

Vetdeklarimi i mesiperm i PetroNini Luarasit mbi perkatesine e tij fetare eshte marre nga libri i Petro Nini Luarasi, Mallkimi i shkronjave shqipe, Manastir, 1991) qe ka dale ne qarkullim nje muaj perpara se ai te helmohej nga qarqet ortodokse shoviniste greke dhe ka nje vlere shume te rendesishme per te provuar te verteten. Ftojme te gjithe studjuesit qe trajtojne kete teme qe t'i referohen e te bejne eventualisht korrigjimet perkatese.


"Më 1891-1892, sipas kërkesës së kungajkave të katundeve Treskë, Selenicë e - Pishës, Luaras, Vodicë, Gostivisht, - Peras dhe Rehovë, u dërgua një shumë të hollash, si ndihmë për të përmbajtur mësonjëtoret shqipe në këta katunde, që zumë ngojë, nga shoqërija e të përhapurit të shkronjave shqipe, Drita, që kish qëndrën në Bukuresht. Këto shkollau lëftuan prej Fillaretit më 1892 me aforizma dhe mjete të tjerë të udhëtë e të paudhëtë, duke vepëruar bashkë me të dhe guverna e atëhershme. Atëherë katundet e tjerë, prej frikës, pas dy vjetësh veprimi, i çmërrehën mësonjëtoret; dhe vetëm në Luaras u mbajt më tepër me ronimet e disa shtëpiakësve mëmëdhetarë të pakët; po dhe atje më 1894 ajo mësonjëtore, duke u lëftuar prej gjithë anësh, u përul shtrëngimin e rexhimevet! Këto janë mësonjëtoret që shpirt-miri Fillareti i mposhti duke i lëftuar me gjithë ushtrirë e mallkimeve dhe të aforizmavet!
Tani, pra, duke i bërë thirje gjykimit të këndonjesve me mirëvetëdijë, pyes të shënjtin Fillaret: Pse kaqë thellë t’u hidhërua zemra? Ç’pe me sytë e ballit dhe ç’dëgjove në rrethudhëtimin tënt ungjillor dhe apostolik në Kolonjë?
Dhe ç’gjë të ngahu që, duke u sulur pa e gjykuar dhe pa e paramenduar, votove me mallkime dhe aforizma gjobën e fatkeqit orthodhoks Petro Luarasit, i cili pati fatkeqësinë të mallkonet prej jush dhe të çvetëmtonet (aforizohet), siç e dëshmon dashja e lirë jote prej Perëndije, vetëm sepse punon dhe mbjell një të vërtetë, pemët e së cilës shpejt a vonë do të duken sheshit? Do të duken, se nuk është çpikje e ndonjë mendimi të math gazkeq, po është e vertetë që i shërbem porosisë së Perëndisë, që na këshillon me anën e profitit të tij, duke thënë: “Kapni diturinë se mos zemërohet Zoti dhe atëherë humbisni prej rrugës së drejtë”.
I tërëshenjtë Mitropolit! Guxoni të thoni me ndërgjegje të qëruar, për shpëtimin e shpirtit tuaj, se me të vërtetë këto mësonjëtore u dorëzuan (u themeluan) me fitin dhe ndihmën e shoqërisë masone dhe protestante q’u çpik prej teje? Apo për të dëfryer shpirtin talli me njerëzit dhe me padijen e shqiptarëve të padjallëzuar?! Nga ana jonë, fjalët mason dhe masonik vetëm i kemi dëgjuar, po asnjë ide për masonët s’mundim dot të çfaqim; po dhe ç’rëndësi dhe vlerë ka ajo fjalë Mason, dhe ndë ka Masonë në Shqipëri a shoqëri masonike, e lemë në gjykim të atyre që kanë dijë dhe njohë për masonët. Fjala Protestant e di që është fjalë evropjane, të cilën e përdorin në shumë gjuhë, dhe tregon prote-sto; dhe protestantë quhen ata që kanë bërë protesto në fenë e krishterë, dhe janë një farë dhogmë e fesë së krishtërimit. Protestantë njoh shumë, si njoh dhe katolik, muhamedanë, judhenj dhe të tjerë. Sa herë hasem me protestantë, flas me ta dhe bisëdonj, siç e meriton me njerëz të kungajkës dhe të bashkërisë dhe të qytetërimit, me ndryshim që ata janë protestantë, dhe unë orthodhoksë. Po rrëfenj zëmërkthjelltazi se për hir të fitimit lënduar kurrë nuk u mora vesh për ndonjë qëllim fetar me protestantët.
Po ndë është se të përkthyerët e Shqiptarëvet në masonizmë dhe protestanizmë - proselitizmë që u çpik tjetërpërtjetrazi dhe për qëllim të veçantë nga shenjti i Kosturit - i kllet kaqë frikë shenjtit të përmendur, çdo të bënte vallë ky mitropolit, që ka veshë po s’dëgjon, kur të mësonte se Grekërit e Elladhës fort orthodhokse tangra - mangra si kope me gra e fëmijë që prej tridhjetë vjetësh po emigrojnë të shtëpirohen në Amerikë, në kërthizën e protestantëvet, ku mallkimet dhe aforizmat e tërshënjtërësisë së tij dërrmohen në shkëmbinjtë e së vërtetës së kthielltë, me qënë që nuk ka asnjë blerës për të tilla tregëtyrë të rremë dhe foshnjarak të shortit fillaretik orthodhoks? Apo mos çatdhetarët grekër të përçkulur me gjithë fëmijë janë dërguar n’Amerikë prej shënjtit të Kosturit me qëllim hakmarrjeje kundër të përkthyerit të protestantëvet në Shqipëri dhe të proselitizojnë protestantët e Amerikës në orthodhoksinë greke?!"
(Petro Nini Luarasi, Mallkimi i shkronjave shqipe Kjo eshte shkeputur nga teksti:\Origjinali,Manastir 1911, f.21, e ribouar Mesonjeorja, 1999f. f.42 )