Fadil Lushi

[fadil lushi]

Fadil LUSHI

POLITIKANI QË SHITI “SHKUMËN PËR AJKË “


Ata që merren me çështjet e moralit, shpesh parapëlqejnë që në veprat dhe në studimet e tyre të lakojnë dy urtësi popullore. E para urtësi thotë: “Lufta më e vështirë e njeriut është LUFTA ME VETVETEN”, kurse e dyta: “Fitorja më e ëmbël është FITORJA mbi VETVETEN”. Këtë luftë dhe këtë fitore, ne e gjetëm a e hetuam në retrospektivën sa politike, po aq edhe patriotike të eruditit shqiptar, Mit’hat bej Frashëri, i cili dikur moti në qeverinë e Ismail Qemal bej Vlorës, kishte ushtruar detyrën e ministrit. Duke qenë i zhgënjyer dhe i pakënaqur me punën dhe rezultatet e asaj qeverie, ai e kishte braktisur vullnetshëm postin e ministrit, që më vonë të shkonte në Elbasan, ku edhe kishte organizuar mësimin fillestar për fëmijët elbasanas. Njohësit e mirë të kësaj historie e konceptojnë faktin se Mit’hati ishte një ndër politikanët e parë shqiptarë që ndërtoi institucio-nin e dorëheqjes politike, të cilën me atë fanatizmin e tij të pashembullt e respektoi dhe e mbrojti deri në fund. Që nga koha e tij, institucioni i dorëheqjes politike te shqiptarët sikur paksa u zbeh dhe, si i tillë, gjatë kohë qe mbuluar nga një heshtje varri!?
Edhe në periudhën tonë tranzitore u hetuan ca dorëheqje politike në kuadër të disa partive shqiptare këtu në Republikën e Maqedonisë, si, për shembull: Nevzat Halili, Abdurahman Aliti, Imer Imeri, Xheladin Murati dhe Abdylmenaf Bexheti (kryeparë të PPD-së), Arben Xhaferri (PDSH), Rufi Osmani (RDK), Izet Zeqiri (deputet a përfaqësues i popullit), Arben Llabënishti (zëvendësministër i Mbrojtjes), Hazbi Lika deputet dhe Sekretar (i deritanishëm) organizativ i BDI-së e të tjerë. Pas gjithë këtyre dorëheqjeve, shumë analistë po edhe editorialistë, të cilët njihen me atë nacionalizmin primitiv, me atë qëndrimin e tyre prej fodulli, të cilët karakterizohen a përshkohen nga egoizmi i tyre, që njihen me ato shpresa djaloshare, që lëngojnë nga egoizmi katundaresk, që njihen me gazetarinë provinciale, me patriotizmin e tyre të rremë si dhe me ironinë therëse, një ironi që i postohet adresës politike dhe kombëtare të të lartpërmendurve, kur nuk patën punë tjetër, bënë “hyxhym” që t’i komentojnë dorëheqjet në fjalë. Ca prej tyre shkuan aq larg, sa që thanë se gjithë këto dorëheqje kinse paskëshin qenë vetëm një çapra-shitje a belbëzim politik, kinse paskëshin qenë rezultat i mungesës së vizionit politik të tyre, kinse i kishin bërë për “çallëm”, kinse paskan qenë pjellë e karrierizmit, makiavelizmit dhe recidivizmit të tyre, kinse si kryeparë partiakë nuk e paskan bërë punën me përkushtim, me besnikëri dhe ndershmëri(!?). Toptan këtyre analizave dhe komenteve të bëra nga gojëkëqijtë dhe thashethemexhinjtë, lëre që u mungoi niveli cilësor, forca morale, arsyetimi dhe ca të tjerave edhe provat bindëse..., por edhe në fund u zhdukën pa lënë asnjë të vetmen gjurmë. Komente të tilla bënë edhe disa politikanë të dështuar, të cilët edhe sot e kësaj dite janë bërë “hundë e buzë”..., politikanë të mbathur me opingat e gjyshërve të tyre, të cilët shkelin mbi çdo rregull, standard, kriter, kodeks dhe mbi çdo vlerë morale të të bërit politikë të mirëfilltë(!?). Kjo puna e politikanëve të “pavarur” nuk mund të jetë si puna e atij vartësit (moral dhe material), gjegjësisht “hyzmeqarit” të qehajait. Një ditë “hyzmeqarit” i kishte shkrepur në mendje ideja e të bërit tregti me kashtë!? Ky pas shirjes së grurit kishte vendosur ta grumbullojë gjithë kashtën e nahijes ku kishte jetuar. Blegtorët dhe bujqit ishin tallur me “hyzmeqarin”, ndërkaq idenë e tij e kishin konceptuar si një dëshirë për t’u pasuruar sa më shpejt. Po ja që “hyzmeqarit i eci zari”, sepse në atë krahinë kishte sunduar një dimër shumë i ftohtë e me ngrica dhe kështu atij iu mundësua që blegtorëve t’ua shiste kashtën si “shkumën për ajkë”. Sot, “çuditërisht”, më nuk blihet kashtë, po as nuk shitet kashtë me flori, përkundrazi sot për “mendje kashtë” blihet diplomë, për “mendje kashtë” blihet intelektualizëm virtual, për “mendje të lehtë” blihet gradim i shpejtë, blihet buzëqeshja rrospi, blihet duartrokitja dhe gënjeshtra e kulluar..., fatkeqësisht, politikanëve të dështuar, nuk u “eci zari”, ashtu siç i eci “hyzmeqarit” të qehajait.
Dorëheqja e tyre dhe e të tjerëve të tillë si ata, nuk është një institucion në vete, nuk është institucion për vete, nuk është institucion “hedhje hi syve” të njerëzve rreth tyre, nuk është pjellë e inversioneve a anasjelljeve politike (kur bartësi i një posti të lartë politik mendon ndryshe dhe flet në mënyrë krejt tjetërfare dhe anasjelltas), nuk është pjellë e çaprashitjes a belbëzimit politik, nuk është institucion për analfabetët politikë, sidomos për njerëzit që në politikë janë futur për interesa meskine. Institucioni i dorëheqjes politike është luftë me vet-veten, është fitore mbi vetveten..., është një institucion ku humanizohet dhe ema-ncipohet mendimi a fjala ndryshe..., fjalë të cilën asnjeri nuk ka të drejtë të vërë nën pushtetin a nën sundimin e tij, institucion ku dominon fryma autokritike si dhe demokracia e brendshme. Institucioni i dorëheqjes politike është një vendim personal dhe i arsyeshëm dhe jo marketing politik..., një vendim që është menduar e peshuar mirë që më parë, është një akt që respekton etikën politike dhe njëkohë-sisht nderon votuesit dhe votën e tyre deliberative..., është një leksion i avancuar politik, që u dedikohet klaneve të ndryshme apo edhe grupeve oportuniste dhe egocentrike brendapërbrenda partisë politike.
Sot parashtrohet pyetja se cili politikan i ndershëm nuk do të donte a nuk do të vepronte si Halili, Aliti, Imeri, Murati, Bexheti, Xhaferri, Osmani, Zeqiri, Llabë-nishti, Leka dhe të tjerë!? Ta ironizosh, ta nëpërkëmbësh, ta përqeshësh, ta keqin-terpretosh dhe ta keqkuptosh dorëheqjen e të lartpërmendurve, kjo do të thotë të shkelësh (me opinga) mbi filozofinë dhe etikën e institucionit të dorëheqjes së vullnetshme politike (jo me porosi e me urdhër). Politikanët e dështuar të mbathur me “çizmet e gjahut dhe të tradhtisë” sot do të duhej “o të heshtin, o të thonë diçka më të mirë se heshtja..., o do të shesin kashtën si shkumën për ajkë”(!?)... Se a do të gjejnë blerës për këtë mall, neve nuk na e kap fiqiri.
Kur dikur sulltanit i kishte munguar takati ta luftojë vetveten, kishte vendosur që gojëtarit të shquar t’ia shkulte dhëmballët, qemanexhiut ia kishte prerë gishtat, ndërkaq tellallit të tij ia kishte thyer këmbët. Se pse kishte vepruar kështu, asnjëherë nuk mor vesh!!??

[DYDRINAS]

Fadil LUSHI

POLITIKANI QË SHITI “SHKUMËN PËR AJKË “


Ata që merren me çështjet e moralit, shpesh parapëlqejnë që në veprat dhe në studimet e tyre të lakojnë dy urtësi popullore. E para urtësi thotë: “Lufta më e vështirë e njeriut është LUFTA ME VETVETEN”, kurse e dyta: “Fitorja më e ëmbël është FITORJA mbi VETVETEN”. Këtë luftë dhe këtë fitore, ne e gjetëm a e hetuam në retrospektivën sa politike, po aq edhe patriotike të eruditit shqiptar, Mit’hat bej Frashëri, i cili dikur moti në qeverinë e Ismail Qemal bej Vlorës, kishte ushtruar detyrën e ministrit. Duke qenë i zhgënjyer dhe i pakënaqur me punën dhe rezultatet e asaj qeverie, ai e kishte braktisur vullnetshëm postin e ministrit, që më vonë të shkonte në Elbasan, ku edhe kishte organizuar mësimin fillestar për fëmijët elbasanas. Njohësit e mirë të kësaj historie e konceptojnë faktin se Mit’hati ishte një ndër politikanët e parë shqiptarë që ndërtoi institucio-nin e dorëheqjes politike, të cilën me atë fanatizmin e tij të pashembullt e respektoi dhe e mbrojti deri në fund. Që nga koha e tij, institucioni i dorëheqjes politike te shqiptarët sikur paksa u zbeh dhe, si i tillë, gjatë kohë qe mbuluar nga një heshtje varri!?
Edhe në periudhën tonë tranzitore u hetuan ca dorëheqje politike në kuadër të disa partive shqiptare këtu në Republikën e Maqedonisë, si, për shembull: Nevzat Halili, Abdurahman Aliti, Imer Imeri, Xheladin Murati dhe Abdylmenaf Bexheti (kryeparë të PPD-së), Arben Xhaferri (PDSH), Rufi Osmani (RDK), Izet Zeqiri (deputet a përfaqësues i popullit), Arben Llabënishti (zëvendësministër i Mbrojtjes), Hazbi Lika deputet dhe Sekretar (i deritanishëm) organizativ i BDI-së e të tjerë. Pas gjithë këtyre dorëheqjeve, shumë analistë po edhe editorialistë, të cilët njihen me atë nacionalizmin primitiv, me atë qëndrimin e tyre prej fodulli, të cilët karakterizohen a përshkohen nga egoizmi i tyre, që njihen me ato shpresa djaloshare, që lëngojnë nga egoizmi katundaresk, që njihen me gazetarinë provinciale, me patriotizmin e tyre të rremë si dhe me ironinë therëse, një ironi që i postohet adresës politike dhe kombëtare të të lartpërmendurve, kur nuk patën punë tjetër, bënë “hyxhym” që t’i komentojnë dorëheqjet në fjalë. Ca prej tyre shkuan aq larg, sa që thanë se gjithë këto dorëheqje kinse paskëshin qenë vetëm një çapra-shitje a belbëzim politik, kinse paskëshin qenë rezultat i mungesës së vizionit politik të tyre, kinse i kishin bërë për “çallëm”, kinse paskan qenë pjellë e karrierizmit, makiavelizmit dhe recidivizmit të tyre, kinse si kryeparë partiakë nuk e paskan bërë punën me përkushtim, me besnikëri dhe ndershmëri(!?). Toptan këtyre analizave dhe komenteve të bëra nga gojëkëqijtë dhe thashethemexhinjtë, lëre që u mungoi niveli cilësor, forca morale, arsyetimi dhe ca të tjerave edhe provat bindëse..., por edhe në fund u zhdukën pa lënë asnjë të vetmen gjurmë. Komente të tilla bënë edhe disa politikanë të dështuar, të cilët edhe sot e kësaj dite janë bërë “hundë e buzë”..., politikanë të mbathur me opingat e gjyshërve të tyre, të cilët shkelin mbi çdo rregull, standard, kriter, kodeks dhe mbi çdo vlerë morale të të bërit politikë të mirëfilltë(!?). Kjo puna e politikanëve të “pavarur” nuk mund të jetë si puna e atij vartësit (moral dhe material), gjegjësisht “hyzmeqarit” të qehajait. Një ditë “hyzmeqarit” i kishte shkrepur në mendje ideja e të bërit tregti me kashtë!? Ky pas shirjes së grurit kishte vendosur ta grumbullojë gjithë kashtën e nahijes ku kishte jetuar. Blegtorët dhe bujqit ishin tallur me “hyzmeqarin”, ndërkaq idenë e tij e kishin konceptuar si një dëshirë për t’u pasuruar sa më shpejt. Po ja që “hyzmeqarit i eci zari”, sepse në atë krahinë kishte sunduar një dimër shumë i ftohtë e me ngrica dhe kështu atij iu mundësua që blegtorëve t’ua shiste kashtën si “shkumën për ajkë”. Sot, “çuditërisht”, më nuk blihet kashtë, po as nuk shitet kashtë me flori, përkundrazi sot për “mendje kashtë” blihet diplomë, për “mendje kashtë” blihet intelektualizëm virtual, për “mendje të lehtë” blihet gradim i shpejtë, blihet buzëqeshja rrospi, blihet duartrokitja dhe gënjeshtra e kulluar..., fatkeqësisht, politikanëve të dështuar, nuk u “eci zari”, ashtu siç i eci “hyzmeqarit” të qehajait.
Dorëheqja e tyre dhe e të tjerëve të tillë si ata, nuk është një institucion në vete, nuk është institucion për vete, nuk është institucion “hedhje hi syve” të njerëzve rreth tyre, nuk është pjellë e inversioneve a anasjelljeve politike (kur bartësi i një posti të lartë politik mendon ndryshe dhe flet në mënyrë krejt tjetërfare dhe anasjelltas), nuk është pjellë e çaprashitjes a belbëzimit politik, nuk është institucion për analfabetët politikë, sidomos për njerëzit që në politikë janë futur për interesa meskine. Institucioni i dorëheqjes politike është luftë me vet-veten, është fitore mbi vetveten..., është një institucion ku humanizohet dhe ema-ncipohet mendimi a fjala ndryshe..., fjalë të cilën asnjeri nuk ka të drejtë të vërë nën pushtetin a nën sundimin e tij, institucion ku dominon fryma autokritike si dhe demokracia e brendshme. Institucioni i dorëheqjes politike është një vendim personal dhe i arsyeshëm dhe jo marketing politik..., një vendim që është menduar e peshuar mirë që më parë, është një akt që respekton etikën politike dhe njëkohë-sisht nderon votuesit dhe votën e tyre deliberative..., është një leksion i avancuar politik, që u dedikohet klaneve të ndryshme apo edhe grupeve oportuniste dhe egocentrike brendapërbrenda partisë politike.
Sot parashtrohet pyetja se cili politikan i ndershëm nuk do të donte a nuk do të vepronte si Halili, Aliti, Imeri, Murati, Bexheti, Xhaferri, Osmani, Zeqiri, Llabë-nishti, Leka dhe të tjerë!? Ta ironizosh, ta nëpërkëmbësh, ta përqeshësh, ta keqin-terpretosh dhe ta keqkuptosh dorëheqjen e të lartpërmendurve, kjo do të thotë të shkelësh (me opinga) mbi filozofinë dhe etikën e institucionit të dorëheqjes së vullnetshme politike (jo me porosi e me urdhër). Politikanët e dështuar të mbathur me “çizmet e gjahut dhe të tradhtisë” sot do të duhej “o të heshtin, o të thonë diçka më të mirë se heshtja..., o do të shesin kashtën si shkumën për ajkë”(!?)... Se a do të gjejnë blerës për këtë mall, neve nuk na e kap fiqiri.
Kur dikur sulltanit i kishte munguar takati ta luftojë vetveten, kishte vendosur që gojëtarit të shquar t’ia shkulte dhëmballët, qemanexhiut ia kishte prerë gishtat, ndërkaq tellallit të tij ia kishte thyer këmbët. Se pse kishte vepruar kështu, asnjëherë nuk mor vesh!!??

Z.Lushi shkrimi yt eshte interesant, por menyra jote e te shkruarit eshte paksa e veshtire per shumicen e anetareve te forumit.

Institucioni doreheqjes eshte shume i rralle nder shqiptare, sepse kjo lidhet me kulturen dhe traditen tone "O nje pellembe mbi shoke o dy meter nentoke".

[fadil lushi]

Pershendetje i nderuar,
Une ju faleminderohem qe ma kishit lexuar dhe komentuar shkrimin.., megjithate besoj se lexuesit e nderuar te Forumit i kuptojne shkrimet e mija.
Shume shendet dhe me respekt, Fadil Lushi