Fjalet latine ne gjuhen shqipe

[gladiator]

Harmoni .
Nuk e kuptova mir se nuk di shum French ,po pate mundesi postoje ne Shqip shkurt .
Gj t m .

[pelin]

shen Alban,

para disa ditesh me ra ne dore "Arvanitasit" e A.Koles ku gjeta sa me poshte ne lidhje me fjalen 'moter' :

"...fjala 'moter' (shqip) perputhet me fjalen 'mitir-mitros'(greqisht), qe do te thote 'nene' ne greqishten e lashte.Kjo shpjegohet me faktin se ne shoqerite primitive,motra e madhe kishte vendin e nenes ne familje,sic thote Stamatakos ne fjalorin e tij."

Pra ,ky kuptim i lashte i "moter' qe del ne shqip por dhe ne greqishten e vjeter ,eshte prova me e mire qe 'moter' as ne shqip , as ne greqisht nuk ka ardhur nga latinishtja 'mater', te ciles me sa duket i mungon ky kuptim i lashte.(??)

Ne te njejten menyre si me 'moter' duhen gjykuar dhe disa fjale te tjera si 'dite', 'nate', 'qen',...etj.Ne menyre te vecante per 'dite' me argumentin e fuqishem se kompleti i fjaleve me rrenje "di-" ne shqip eshte me i pasur se pothuaj nga cdo gjuhe e lashte.Dhe kjo eshte teper domethenese.'Diell mbeti diell edhe pas romakeve(latinishtes),nuk u be Jupiter'

gjtm

[Shën Albani]

Pelin,

une e kam cekur dikund se ne mesjte ne gjuhen shqipe nenes i eshte thene motermadhe. Se vjen nga latinishtja nuk e kam thene une, por ose Cabej ose RExhep Islami ose Jokli tani nuk me kujtohet. Ndoshta A.Kola ka te drejte, fjalet qe i kam permendur si fjale me origjine latine, jane fjale prej albanologeve e jo "zbulime te mia", une vetem i kam sjellur , shumica e atyre fjaleve permenden ne studime albanologjike qe jane botuar ne Prishtine....

[pelin]

shen Alban,

ne emal-in e perditshem qe marr prej yourdictionary.com sot lexova ne lidhje me fjalen "mother" :

{ Origjina e "mother" ne te gjitha gjuhet indoeuropiane eshte belbezimi feminor 'ma' plus prapashtesen e perkatesise '-ter' qe e gjejme edhe tek 'sis-ter','bro-ther",'fa-ther'.
Forma origjinale *mater zhvillohet ne te gjitha gjuhet IE...}

Vec sa kemi thene me pare shiko dhe disa gjuhe te tjera :

moeder (dutch),
mathair (irish),
moder (suedisht),
mor (norvegjisht),...
( a kane patur kontakt latinet me keta popuj? kur?).

Ose akoma me larg :

mataji (hindu),
maataa (gujarati),
madar (farsi-[persisht]),
mor (pashto-[afgan])..
( po me keta?..)

Duket e pamundur qe, qe te gjithe popujt IE te kene huazuar nga latinet.

ps. nuk eshte per te kundershtuar ty,por thjesht per te bindur veten me shume; prandaj i mirepres kunderargumentat e tu.

[Shën Albani]

Pelin ,
une e di se ne me shume se 10 gjuhe vjen nga latinishtja, kjo ka mund te perhapet nepermejt religjionit...me teper nuk di cka te them...anglishtja eshte gjuhe e re, ajo n uk mudn te krahasohet me latinishten, ...emri Father, vjen nga latinishtja pater patris! Dhe ajo mbarese THER, eshte ne latinisht "ter"

[pelin]

Ilirian,

kam nje pyetje, ndoshta me ndihmon,

"grek" vjen nga latinishtja ?( kam lexuar se latinet i quajten keshtu helenet nisur nga nje fis Graekus ne Epir) apo eshte nje emertim parahelenik (gjithashtu kam lexuar se para se te quheshin helene ,ata quheshin greke).

E pranoj se latinet u imponuan ne shume gjera ,edhe ne gjuhe, nepermjet pushtetit romak,por shume shpesh me duket se rrenja origjinale mbetet; dmth ,ne fakt,u imponua forma e latinizuar e fjales origjinale.
Si mendon?

[illiriani]

pelin,

fjala grek eshte shume me e vonshme se fjalet hillir e hellen, e GRAE, te cilat edhe keto fjale sotekesajdite jane te deformuara...(ilir, helen,elen)... fjala helen (kupto: tingullin sllav nje L, si LL), pra, fjala - graecus, eshte hillire - eshte pas-hellene (sepse nuk kemi fakte historike te kete ekzistuar nje popull hellen, por kjo u be vetem per ta mbuluar emrin hillir - Hilliricus, Hilliria... Ishte emri i nje perendie graekus, qe edhe kjo forme (graekus) nuk eshte me sufiks grek si graecos - por sufiksi - us, ishte illir (mesus, kndus, pushtus...) Kurse, perendite illire, pikerisht keto qe i kemi sot si ''greke'', dallojne, nga ato greke, me ne krye Graecusin, qe jane 12 perendi krejt tjera, e qe nuk kane te bejne me Zeusin-Zojsin, zoti suprem... Keshtuqe ne baze te zotit suprem grek Graecus edhe ky i deformuar, si emer gjoja grek, nuk mendoj se e emruan e romaket popullin grek - Graec, si etninom dhe toponom - Graecia, qe ne fakt eshte vetem nje shpifje etninomi, e toponomi, brenda germadhes historike hilliro-pellgasgjike.

Mendoj, se fjal-rrenja - grae, ka kuptimin e fjales shqipe - gra, grae (graet, grate, grua), si fjale shume e hershme illirishte, ku e justifikon edhe vet emeri i kryeperendeshes ''greke'' Graecus... dhe pikerisht nga kjo, me duket edhe nje deformim i dyfisht grek, se si u shnderrua fjala - grae, ne grek... Tash, kjo rrenje - grae, eshte tipike illiro-pellgazgjike, por jo fjala - grek, si deformim...

[pelin]

Falemnderit, Ilirian.

[olsen]

po fjala illyria nga rrjedh?

[pelin]

Nje kuriozitet...


_ Etimologjia e fjales "ka-kau" :

Duket se rrjedh nga proto indo-europiania - *gwou=ka,buall.

Ne gjuhet gjermanike 'w' bie kurse 'g' shndrrohet ne 'k' dhe ne gjermanisht kemi 'kuh', ne islandisht 'kyr', ne anglisht 'cow'. Por ne sanskrisht mbetet pothuaj e pandryshuar dhe ben 'gauh', kurse ne hindu kemi 'gaya'.
Ne latinisht dhe greqisht kombinimi 'gw' shndrrohet ne 'b' ne fillim te fjales dhe keshtu ne latinisht gjejme 'bos,bovis' kurse ne greqisht ben 'bous'. Prej latinisht 'bovis' rrjedh 'boeuf' ne frengjisht dhe prej kesaj 'beef' ne anglisht qe merr kuptimin e mishit te kaut(lopes).

Por ne shqip i kemi te dyja. 'ka,kau' qe vjen direkt prej PIE(proto indo-europian) dhe 'buall,buaj' qe duket e huazuar prej latinishtes ose greqishtes.Besoj me teper se vjen prej greqishtes.

Mund te rrjedhin shume konkluzione apo hipoteza prej ketej.

- Psh. egzistenca e 'ka' ne shqip sugjeron qe stergjysherit kane qene blegtore te zhvilluar (te rrisesh lope eshte me veshtire se te rrisesh dele apo dhi) dhe se kane jetuar edhe ne fusha apo kodra pervec se ne male (lopet veshtire se mbareshtrohen ne male si keta tanet).

- Fakti qe i kemi te dyja versionet 'ka' dhe 'buall' te sugjeron te besh kujdes shume me te madh kur i karakterizon fjalet shqipe si huazime.

-.etj.....


dhe nje sugjerim prej seketejmi:

do t'iu sugjeroja moderatoreve te "Gjuhes Shqipe" te hapin nje teme te perhereshme ne lidhje me fjale te rralla e te vjetra te shqipes ku te behen dhe perpjekje per shpjegimin etimologjik te tyre.
Besoj se do te ishte nje rast i mire per te njohur me mire gjuhen amtare dhe per ta ruajtur ate tek emigrantet.