Informacione mjekesore.

[Dr. Klaus]

Ushqim i mirë, shëndet i mirë!
Një dietë pa gluten për gjithë jetën!

Sëmundja e Sprue Celiaki-së përkufizohet si një çrregullim me karakter autoimun, në bazë të të cilit është një përgjigje e lartë imune e organizmit ndaj glutenit në persona të predispozuar gjenetikisht.
Në 20 vitet e fundit është bërë një përparim substancial, përsa i përket njohjes, epidemiologjisë, etiopatologjisë dhe zbërthimit të mekanizmave imune, gjenetike, molekulare, të cilët ndikojnë në patogjenezën e kësaj patologjie.
Sëmundja e celiakisë është sëmundje digjestive, e cila dëmton zorrët e holla dhe ndërhyn në thithjen e lëndëve ushqyese nga ushqimi. Njerëzit që vuajnë nga sëmundja e celiaki-së nuk mund të tolerojnë një proteinë të quajtur "gluten" e cili gjendet në grurë, thekër dhe elb.
Sëmundja mund të shfaqet si në moshat e vogla dhe tek adultët.
Sprue Celiaki prek më së shumti mukozën e zorrës së hollë. Shtresat e tjera ( ku përfshihen submukoza, muskularis propria dhe seroza) zakonisht nuk preken.
Ndjeshmëria ndaj glutenit, një simptomë e ndarë nga sëmundja e celiakisë, është e shoqëruar më shumë simptoma të ngjashme me intolerancën ndaj laktozës, gazra, fryrje barku dhe diarre, por gjithashtu duke shtuar akoma më shumë simptoma problematike, si lodhje, këputje dhe marrje mendsh. Këto simptoma kanë qënë pengesë për vite me radhë jo vetëm për mjekët, por edhe për pacientët, sepse ka qenë shumë e vështirë të imagjinohej se si gluteni mund të shkaktonte çrregullime të tilla alergjike. Një teori është që ndjeshmëria ndaj glutenit është një nga copëzat e fshehura të “ajsbergut celiac”. Megjithatë, studimet e fundit mbi personat që nuk vuajnë nga sëmundja e celiakisë , por kanë shtime të simptomave kur ata konsumojnë gluten, gjë që tregon se ndjeshmëria ndaj glutenit është e ndarë dhe e ndryshme nga sëmundja e celiaki-së.

Simptomat e ndjeshmërisë ndaj glutenit
• Gazra
• Fryrje
• Dhimbje Abdominale
• Diarre
• Lodhje
• Probleme balance

Ndër simptomat ekstraintestinale më kryesore përmendim anemi, hemorragjia osteopenia, fraktura patologjike, tetani, rritje e enzimave hepatike, neuropatitë periferike, infertilitet, impotencë, dermatit dhe hiperkeratoza folikulare, edema.
Më së shumti këto simptoma janë prezantim i dëmtimeve multiorganore prej defiçitit të elementëve ushqimorë.

[Dr. Klaus]

Origjina e obezitetit

Obeziteti është me origjinë të ndryshme por elementët që ndërhyhjnë në shfaqjen e obezitetit mund të përmendim faktorët gjenetikë; si histori familjare për obezitet, ulja e metabolizmit bazal, hiperaktivitet neurohormonal ndaj stresit. Personat e predispozuar gjenetikisht nën ndikimin e faktorëve shpërthyes si stresi, ndryshimi i mënyrës së jetesës dhe ushqyerjes, depresioni dhe disa medikamente mund t’ju bëjnë obezë.
Bilanci energjitik është elementi më i rëndësishëm në vendosjen e obezitetit ku mund të themi se marrja e shtuar e ushqimeve, ulja e shpenzimeve energjitike (mosbërja e aktivitetit fizik) ndikon në vendosjen e obezitetit.
Predispozicioni gjenetik luan një rol të madh në formimin e obezitetit. 69 % e obezëve kanë njërin prind obez dhe e 18 % i kanë të dy prindërit obezë.

Si shfaqet obeziteti, cilat janë format e tij?

Obeziteti prek 25 % të meshkujve dhe 18 % të femrave. Prevalenca e obezitetit ndryshon nga mosha pra rritet me rritjen e moshës, niveli social kulturor dhe etnia. Kjo do të thotë që në shoqëri të ndryshme, obeziteti shfaqet në mosha dhe kategori të ndryshme.

Format klinike të obezitetit janë këto:

- Obeziteti android, ku dhjami predominon në nivelin e pjesës së sipërme të trungut dhe në abdomen (barkun). Komplikacionet janë më tepër metabolike dhe kardiovaskulare, çka do të thotë se pacientët obezë vuajnë më shumë nga sëmundjet e zemrës.

- Obeziteti genoid: dhjami predominon në nivelin rreth vitheve. Komplikacionet janë kryesisht mekanike, pra në bllokimin e legenit dhe vështirësi në artikulimet e kockave të zonës, por edhe deformim me pasoja estetike.

- Obeziteti i përzier, ku indi dhjamor është në të gjithë trupin.

Ekzaminimet e obezitetit nisen nga disa faktorë; si koha e fillimit të shtimit të peshës, faktorët shpërthyes, sëmundjet bashkëshoqëruese, numri i shtatzënive, numri i lindjeve, pesha e lindjes së fëmijëvë, pesha e fituar gjatë barrave, pesha e mbetur pas barrave, histori familjare për obezitet. Ekzaminimet laboratorike për obezitetin janë: glicemia esëll (sheqeri në gjak), lipidograma ( yndyrnat në gjak ), azotemia dhe kreatinemia, uricemia , provat e heparit dhe transamonazat (analizat e mëlçisë ), gjaku komplet me formulë, për sëmundjet bashkëshoqëruese bëhen hormonet e tiroides TSH FT4 dhe FT3 për të parë një hypotiroidizëm (mungesa e hormoneve të tiroides), kortizolemia dhe kortizoli i lirë në urinë për të parë për sindromën Cushing (shtim i kortizolit në gjak) dhe hiperinsulinizmi organik (masë në gjendrën e pankreasit që prodhon më shumë insulinë).

Pasojat dhe mjekimi i obezitetit
Pasojat janë të shumta si insufiçienca koronare, pra bllokimi i arterieve dhe për pasojë mosfurnizimi i mjaftueshëm i zemrës me gjak, hipertensioni arterial, diabeti, çrregullime të yndyrnave, insufiçienca kardiake, arteropatitë, dëmtime të enëve të gjakut, komplikacione të frymëmarrjes, komplikacione të kockave, infeksione të shpeshta të lëkurës të rrugëve të frymëmarrrjes dhe ato urinare dhe komplikacionet psiqike.

1.Dieta
Një regjim ushqimor i shëndetshëm mund të parandalojë obezitetin:
1. Duke ulur konsumin e ydyrnave dhe i zhvendosur ato drejt yndyrnave të pangopura
2. Të rrisin konsumin e zarzavatete, frutave, drithërave dhe arrave
3. Ulni konsumin e kripës dhe sheqerit
4. Ulni sasinë e porcionit ushqimor
5. Mos eliminoni vaktin e mëngjesit dhe elimino të ushqyerit natën vonë
6. Ushqehuni 3-4 herë në ditë

2.Aktivitet fizik
Aktiviteti fizik i rregullt ndihmon në mbajtjen e trupit të shëndetshëm. Njerëzit duhet të përfshihen në një aktivitet të rregullt fizik gjatë gjithë jetës së tyre. Të paktën 30 min /ditë aktivitet i rregullt fizik me intensitet të moderuar ul riskun për sëmundje kardiovaskulare, diabet, kancerin e zorrës dhe gjirit dhe më shumë aktivitet fizik mund të kërkohet për të kontrolluar peshën trupore.

3.Mbështetja psikologjike
Mbështetja psikologjike është një pjesë thelbësore e një trajtimi të suksesshëm të obezitetit.

4.Trajtimi me medikamente
Trajtimi medikamentoz është i rekomanduar në pacientë me BMI ≥30 ose BMI > 27 të shoqëruar me një sëmundje tjetër të lidhur me obezitetin.

5.Trajtimi kirurgjikal
Trajtimi kirurgjikal është trajtimi më efektiv për obezitetin morbid për rënien nga pasha dhe përmirëson deri në shërim sëmundjet e tjera bashkëshoqëruese të lidhura me mbipeshën dhe cilësinë e jetesës dhe duhet të merret në konsideratë në pacientë me BMI ≥40.0 ose 35.5-39.9 me sëmundje të tjera.

E vetmja mënyrë efektive për të luftuar këtë epidemi të obezitetit është të bëjmë ndryshime në atë që ne ushqehemi dhe praktikojmë disa ushtrime fizike në aktivitetin e përditshëm dhe rezultati do të jetë një stil jetese i balancuar.

[Dr. Klaus]

Alarmi, 12% e shqiptarëve me sëmundje të mushkërive

Rreth 12 për qind e popullsisë në vendin tonë vuan nga sëmundjet e mushkërive, ndërkohë që përveç shifrave të larta, problem përbën edhe vdekshmëria e madhe si pasojë e këtyre sëmundjeve.
"Sipas studimeve, rezulton se sëmundjet obstruktive pulmonare kanë një prevalencë shumë të lartë ose rreth 12.4% e popullatës. Këto sëmundje kanë vdekshmëri të lartë dhe shkallë të lartë të invaliditetit në Shqipëri"
Sipas mjekeve specialistë, janë një sërë faktorësh që ndikojnë në shfaqjen e sëmundjeve pulmonare, ndërkohë që më të predispozuar për t'u prekur janë ata persona, të cilët janë të ekspozuar ndaj ambienteve të ndotura të punës, në ambientet e ndotura të jashtme dhe ambientet e ndotura të brendshme.

Simptomat e sëmundjeve pulmonare janë nga më të ndryshmet, duke filluar me kollën apo me vështirësinë në frymëmarrje. "Simptoma e parë e këtyre pacientëve është një kollë nxitëse, shpeshherë fillon natën, fillimisht është kollë e thatë dhe më pas pasohet me sputum.

Simptoma e dytë është dispnea që është vështirësia në frymëmarrje, e cila mund të jetë e shkallëve të ndryshme: dispne e lehtë, e mesme dhe e theksuar. Kur kjo dispne pasohet me fërshëllima, atëherë patjetër këta pacientë duhet të mendojnë se kanë prekje të rrugëve respiratore nga ndotja e ambientit, pa përjashtuar dhe konsumin e duhanit që e rrit prekjen nga këto sëmundje", - shpjegojnë mjeket specialistë.

[Dr. Klaus]

Sëmundja e refl uksit gastroezofageal është sëmundja më e
shpeshtë e ezofagut dhe ka të bëjë me rikthimin e sekrecioneve
të stomakut në ezofag. Ezofagu është një tub muskular që sipër kufi zohet me farinksin dhe poshtë me stomakun nëpërmjet
2 sfi nkterave (valvulave). Ai ka si detyrë të kalojë ushqimin nga goja në stomak. Në momentin e kalimit të ushqimit nga pjesa e poshtme e ezofagut në stomak, muskujt e tyre relaksohen, përkohësisht,( lëshohen) dhe bëjnë të mundur kalimin e tij. Gjatë
kësaj kohe ajri i gëlltitur ose një pjesë e ushqimit mund të kalojë nga stomaku në ezofag. Ky quhet refl uks gastroezofageal fi ziologjik. Kjo mund të ndodhë 5 herë deri në 1 orë pas ngrënies. Në rast se procesi i përkohshëm i lëshimit të muskujve të pjesës së poshtme të ezofagut ndodh jashtë procesit të gëlltitjes (ngrënies), quhet refl uks patologjik. Tek latantët sfi nkteri i poshtëm i ezofagut është i pa maturuar (formuar mirë) dhe deri në maturimin e tij
kemi kthim fi zologjik të ushqimit. Kthimi i ushqimit rregullohet në 80% të fëmijëve brenda 6 muajve të parë të jetës dhe 90% deri vitin e parë të jetës. Fëmijët me refl uks mund ta nxjerrin ushqimin me forcë ose jo, mund ta sjellin deri në gojë dhe ta gëlltisin prapë. Mund t'i zerë lemza ose të kenë gromësima. Episodet e kthimit të ushqimit mund të jenë nga një herë deri në disa herë gjatë ditës.
Në rast se ndodhin ndërlikime për shkak të refluksit atëherë duhet konsultuar me mjekun. Ndërlikimet mund të jenë mos shtimi në peshë, sëmundjet e mushkërive (apnea, ose pneumonia aspirative), ezofagiti (fëmija është i irrituar, refuzon ushqimin, harkon trupin, bën gëlltitje herë pas herë, jashtë ushqyerjes). Shumica e këtyre simptomave zhduken vetë pas moshës
12-24 muajshe. Fëmijët më të mëdhenj mund të ankohen për dhimbje barku ose kraharori. Në varësi të moshës mund të kemi ndërlikime si kollë, stridor, apnea, sinuzite, infeksione të veshit,
zë të ngjirur.Trajtimi
Refluksi fi ziologjik trajtohet me masa konservative, si mënyra si mbahet fëmija kur ushqehet, shpeshtësia dhe sasia e ushqyerjes, mbajtja në krah përreth 10-20 minuta pas pirjes. Mund të trashet
qumështi me miell orizi ose drithëra. Fëmija kur fle mund të vihet në një dyshek që e ka pjesën e kokës pak të ngritur, jo në jastëk të lartë. Për fëmijët më të rritur duhen shmangur ushqimet
acide si domate, çokollata, pijet me gaz. Në rast se këto masa nuk funksionojnë atëherë merret mjekim medikamentoz.

[Marya]

domatet ulin riskun e kancerit te gjirit sidomos pas menopauzes.
konsumoni sa me shume domate

[Dr. Klaus]

Ekzaminim Ekografik Morfologjike

Gjatë javëve 20-22 të shtatzënisë, fetusi mund të ekzaminohet me hollësi duke përdorur parametrat e rritjes dhe mirëqenies. Pamja intrakraniale, kolona vertebrale, ekstremitetet, zemra dhe organet intra-abdominale të fetusit mund të vlerësohen duke përdorur matje të caktuara.
CFARË SHIHET NË EKON MORFOLOGJIK TË TREMUJORIT TË DYTË?
Ekografia morfologjike në tremujorin e tretë është një skanim i hollësishëm i fëmijës suaj. Ka shumë aspekte të shtatzënisë që vlerëson sonografi (specialisti që bën ekografinë) për t’u siguruar që fëmija po zhvillohet normalisht.
Anatomia ose struktura e fëmijës. Ne e kontrollojmë vazhdimisht kokën dhe trurin e fëmijës; fytyrën bashkë me buzët dhe profilin; zemrën; kraharorin bashkë me diafragmën; barkun duke përfshirë veshkat, fshikëzën e urinës dhe stomakun; shtyllën kurrizore; dhe gjymtyrët, duke përfshirë duart dhe shputat e këmbëve. Vlerësimi i të gjitha këtyre pjesëve të fëmijës kërkon një lloj “bashkëpunimi” nga fëmija, si dhe kushte të mira skanimi. Nëse fëmija juaj nuk është bashkëpunues (kjo lidhet kryesisht me pozicionin e tij) apo faktorë të tjerë e bëjnë të vështirë ekografinë nga ana teknike (si për shembull madhësia e barkut të nënës), mund të na duhen më shumë imazhe për të qenë të sigurt se gjithçka po shkon mirë me zhvillimin e fëmijës. Këto imazhe mund të merren më vonë, në po të njëjtën ditë, ose ndonjëherë mund t’ju kërkohet që të vini sërish pas disa javësh për një kontroll tjetër.
Matjet e fëmijës. Ekografia që bëhet në tremujorin e dytë zakonisht mat
kokën e fëmijës – diametrin biparietal (BPD) dhe perimetrin e kokës (HC).
barkun e fëmijës – perimetrin e barkut (AC).
këmbët e fëmijës – gjatësinë e femurit ( FL).
krahun e fëmijës – gjatësinë e supit (HL)
distancën midis syve të fëmijës – distancën binokulare (BD).
Çdo matje krahasohet me një gamë referencash normale, që ndryshon nga një shtatzëni në tjetrën. Çdo fëmijë ka karakteristikat e veta (për shembull , disa fëmija kanë kokë më të madhe ose femur më të shkurtër). Zakonisht, këto karakteristika ngjasojnë me ato të prindërve (për shembull, njëri prind mund të ketë kokë më të madhe sesa mesatarja). Përmasat që dalin nga gama e përmasave normale nuk janë gjithmonë domethënëse, sidomos nëse diferencat janë minimale. Foshnja juaj do të vlerësohet me kujdes nëse ekzistojnë shqetësime për deviacione të konsiderueshme nga normalja.
Këto përmasa të fëmijës kombinohen për të dhënë moshën e tij mesatare. Derisa t’i vijë koha kësaj ekografie, diferenca midis moshës së pritshme të fëmijës suaj (numri i javëve që llogariten duke u nisur nga cikli i fundit menstrual apo datës së lindjes që ka treguar ekografia e mëparshme) dhe moshës mesatare të llogaritur me këtë ekografi mund të jetë deri në 10 ditë. Për shembull, nëse foshnja juaj duhet të jetë 19-javësh sipas datave tuaja, zakonisht ne nuk shqetësohemi nëse foshnja për nga përmasat që tregon ekografia rezulton 10 ditë më i vogël apo 10 ditë më i madh.
Ne tentojmë që të mos fokusohemi te pesha e fëmijës suaj në këtë fazë të hershme të shtatzënisë. Pesha e llogaritur e fëmijës është më e rëndësishme më vonë gjatë shtatzënisë, apo nëse nuk mund të shmanget dot një lindje e parakohshme.
Shpejtësia dhe ritmi i zemrës së fëmijës. Shpejtësia e zemrës së fëmijëve ndryshon, ashtu siç ndryshon tek të rriturit. Shumica e fëmijëve kanë një shpejtësi prej 120-180 rrahjesh në minutë.
Numri i fëmijëve. Për gratë që nuk kanë bërë ekografi më herët, kjo mund të jetë mundësia e parë për të parë nëse kanë më shumë se një fëmijë (shtatzëni e shumëfishtë).
Pozicioni i placentës. Sonografi shikon pozicionin e placentës në lidhje me cerviksin. Nëse pjesa e poshtme e placentës është shumë afër cerviksit, ose ndodhet mbi cerviks, kjo quhet “lëshuar poshtë” ose “placenta praevia”. Rreth 2-3% e shtatzënive kanë një placentë të ulur poshtë në ultrasound-in morfologjik të tremujorit të dytë. Duke qenë se mitra rritet gjatë shtatzënisë, gjatë tremujorit të tretë ajo e tërheq placentën lart de e largon nga cerviksi. Kjo do të thotë se pjesa më e madhe e placentave të ulura poshtë që shihen në ultrasound e tremujorit të dytë zakonisht rregullohen vetë në tremujorin e tretë pa asnjë komplikim dhe pa qenë nevoja për ndërhyrje.
Për të parë më mirë placentën nëse është e lëshuar poshtë, shpesh përdoret ekzaminimi ekografik transvaginal.
Mjeku juaj mund të dëshirojë që ta shohë përsëri pozicionin e placentës në tremujorin e tretë (rreth javës 32-34) nëse ekzistojnë shqetësime se placenta mbetet e lëshuar poshtë.
Sasia e lëngut amniotik rreth fëmijës suaj. Volumi i lëngut amniotik në skanimin e tremujorit të dytë vlerësohet zakonisht më shumë në mënyrë subjektive sesa me matje precize (siç ndodh në ekzaminimin ekografik të tremujorit të tretë me indeksin e lëngut amniotik).
Gjatësia e cerviksit. Kjo është veçanërisht e rëndësishme nëse keni një histori lindjeje të parakohshme, hemorragji vaginale apo dhimbje. Gjatësia e cerviksit nuk është aq e rëndësishme sa ç’është gjatë kohës që i afroheni datës së lindjes (në rastin e një shtatzënie me cikël të plotë). Ndonjëherë mund të nevojitet një ekografi transvaginale për të parë më mirë cerviksin.
Mitra kontrollohet për të parë nëse ka fibroide uterine (rritje beninje të muskujve të mitrës). Nëse ka fibroide, do të shihen përmasat dhe vendndodhja e tyre. Shumica e fibroideve në shtatzëni nuk shkaktojnë probleme.

[Marya]

D'après une étude publiée dans la revue European Heart Journal, une personne qui laisse éclater sa colère a presque cinq fois plus de risques de faire une crise cardiaque.

Des scientifiques de l'hôpital Beth Israel Deaconess Medical Center (Massachusetts, États-Unis) ont analysé neuf études dans le cadre desquelles des patients victimes d'un événement cardio-vasculaire ont répondu à des questions concernant leur degré de colère avant l'événement. En dépit de différences mineures entre les études, l'analyse a révélé l'existence systématique d'un risque cardio-vasculaire supérieur immédiatement après un accès de colère.

Dans les deux heures suivant l'accès de colère, le risque d'événement cardio-vasculaire était multiplié par 4,7 et le risque d'AVC, par 3,6. Ces résultats pourraient inciter les patients à revoir leur façon de gérer leurs accès de colère au quotidien. Quant aux médecins, ils pourraient envisager une aide médicamenteuse ou psychosociale pour les personnes sujettes à de fréquents accès de colère, a déclaré l'auteur de l'étude, Elizabeth Mostofsky.

[Lexuesi_]

D'après une étude publiée dans la revue European Heart Journal, une personne qui laisse éclater sa colère a presque cinq fois plus de risques de faire une crise cardiaque.

Des scientifiques de l'hôpital Beth Israel Deaconess Medical Center (Massachusetts, États-Unis) ont analysé neuf études dans le cadre desquelles des patients victimes d'un événement cardio-vasculaire ont répondu à des questions concernant leur degré de colère avant l'événement. En dépit de différences mineures entre les études, l'analyse a révélé l'existence systématique d'un risque cardio-vasculaire supérieur immédiatement après un accès de colère.

Dans les deux heures suivant l'accès de colère, le risque d'événement cardio-vasculaire était multiplié par 4,7 et le risque d'AVC, par 3,6. Ces résultats pourraient inciter les patients à revoir leur façon de gérer leurs accès de colère au quotidien. Quant aux médecins, ils pourraient envisager une aide médicamenteuse ou psychosociale pour les personnes sujettes à de fréquents accès de colère, a déclaré l'auteur de l'étude, Elizabeth Mostofsky.

I'o non parl franseee translate diz fo mi pliiizz :P

[MéLoDiE]

Shume interesante !

[hot_prinz]

Shume interesante !

Ku ke qene oj Melodi,
se mu paskan qorru gishtat per ti.