1077 ikonat e sekuestruara jane prone e KOASH-it

[Archon]

ju ortodokset nuk jeni te afte ti ruani veprat e shenjta.
para 5 vjetesh vizitova kishen ne kalane e beratit. u futa brenda ne gjysem erresire, s`kishte asnje person qe ruante. u cudita si mund te liheshin aty disa piktura te Onufrit.

shteti eshte shume i afte per kete,te gjithe ato qe nuk i ka kthyer dhe qe ka per detyre ti ruaje,sot jane zhveshur nga ikonat,ikonostaset,etj

nuk jam i sigurte,ndoshta ndonje antar tjeter mund ta saktesoje po me duket se kjo kisha ne kalane e beratit,nuk i eshte kthyer ende ne pronesi kishes,pra e ka shteti ne dorezim

[ilia spiro]

Sipas marreveshjes se Janarit 2009, shteti duhet t`i ktheje Kishes Orthodhokse te gjithe inventarin "monument kulture", por perseri shteti nuk clirohet nga detyrimet qe ka sipas ligjit per kete qellim..persa i takon Kishes ne Kalane e Beratit, edhe une nuk kam siguri, po me 99 % eshte ne pronesi te shtetit, ashtu si edhe pothuajse te gjitha keto "momumente", nuk di te kete ndonje nga keto Kisha qe funksionon..

[arbereshi_niko]

ju ortodokset nuk jeni te afte ti ruani veprat e shenjta.
para 5 vjetesh vizitova kishen ne kalane e beratit. u futa brenda ne gjysem erresire, s`kishte asnje person qe ruante. u cudita si mund te liheshin aty disa piktura te Onufrit.

Mos u çudit o Ziti, se nuk ka vjedhes ne nje vend te shenjt, por nga larg vjen hajduti! Ndaj s'ka arsye te rri njeri si roje!
Dikur pikerisht ne Berat, flinin njerezia me dyer te "hapura"pa çeles, por kur u shthur njerezia filluan koleksionet e drynave e bravave..., ne kohen e Zogut njiheshin me emer
ata dy hajdut qe kishte qyteti..., i mbyllnin brenda diten e pazarit per me pas ti lironin, keshtu njeri nuk mbyllte dyert me çeles dhe ruante xhepat nga hajdutet...
Kete ta konfermojne pleqte, pasi nuk eshte perralle!
Sot. hem sot ndryshon puna..., njerezit jane bere si ujqer, i kerkoj flaje ujkut per ofendimin , sa dora e majte vjedh xhepin e djathte dhe anasjelltas..., ku te shkon mendja ty,
"perse nuk vene roje" - pra ti çuditesh..., po ne kala nuk ka vetem nje kishe or lum miku! Na duhet nje ushtri private pastaj...
Nje gje me ben te jem shume dakort me ty, komplimentet me te sinqerta! Ikonat jane vepra arti! Jane pasuri kombetare! Por jo vetem...

veprat e artit e kane vendin ne muze jo ne kishe

Ku çdo ikone eshte nje veper unike, e paperseriteshme, ku shkrimi i saj, behet njeheresh e shoqeruar me lutje.
Pa i ngrene hakun asnje feje tjeter..., pasi kemi te bejme me krijimtari artistike ne pergjithesi, por ne veçanti ne kishen tone kemi jo vetem krijimtari por edhe
frymezim, pasi ikona ka nje stil te veçante dhe shume rigoroz, ku nuk i lejohet shkruajtesit ta teproje me format dhe plasticitetin, pasi pastaj do ishte vetem
nje veper arti, ku vlera shpirterore do te binte ne pozicjonin e dyte. Ja pra pse anetaret me lart insitojne me fjalet qe; ikonat e kane vendin ne kishat...!
Pershendetje

[neokastra]

Interviste e Peshkopit te Apolonise,Nikolla dhe specialistit Kosta Jakumis per ikonat e sekuestruara nga policia

[Archon]

Unë denoncoj, si janë grabitur ikonat!

Andrea Llukani

Speciale/ Në artikullin e mëposhtëm disa raste, nga të parat, që dëshmojnë dëmtimet në ikonat dhe shkatërrimin e kishave, të hedhura në portalin e hapur nga Ministria e Kulturës “Shpëto thesarin”; në pak ditë, 47 denoncime raportojnë gjendjet ekstreme të disa monumenteve dhe objekteve që kanë vlerë të rëndësisë së parë. Si do të reagojë ministria përballë këtyre rasteve? A do të raportohet strategji dhe buxhet për t’i shpëtuar nga zhdukja shumë prej këtyre monumenteve? Shifra e monumenteve të shkatërruara ende është 2200, që prej bilancit të ‘97-ës

Në Ditën e Trashëgimisë Kulturore, më 29 shtator 2013, Ministria e Kulturës ka përuruar website-n “www.shpetothesarin.com”, një site ku mund të denoncohet online çfarëdolloj dëmtimi dhe rrënimi që i bëhet monumenteve të kulturës. Ideimi i këtij website-i u realizua falë vizionit që kanë drejtuesit e ri të kësaj ministrie, duke përmbushur prioritetin që ka qeveria në programin e saj për monumentet e kulturës si vepra të trashëgimisë sonë kulturore. Nuk kaluan shumë ditë dhe më 9 tetor 2013 strukturat e luftës kundër Trafiqeve të Paligjshme të Policisë së Tiranës, falë një pune hetimore dhe të mirorganizuar bënë të mundur finalizimin e operacionit “Ikona”, në përfundim të së cilit janë sekuestruar në cilësinë e provës materiale: 223 ikona të kishave të përmasave të ndryshme, 6 ikona të mëdha, 4 piktura murale të konservuara, 522 piktura bronzi, të cilat i përkasin periudhës së mesjetës, si dhe 322 objekte të ndryshme të cilat i përkasin periudhës mesjetare. Tashmë, materialet i kanë kaluar Prokurorisë së Tiranës për veprën penale të “Trafikimit të veprave të artit dhe të Kulturës”. Veprat e çmuara të trashëgimisë sonë kulturore u ekspozuan në Galerinë Kombëtare të Arteve në Tiranë. Kryeministri Edi Rama bëri të ditur se do të vazhdojë intensivisht lufta për të mbrojtur jo vetëm trashëgiminë kulturore, ndërsa ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro, theksoi se çdo qytetar ftohet të denoncojë për çdo rast, madje për çdo dyshim, kur preket kjo pasuri kaq e madhe!

Ky është vetëm fillimi i fushatës, sepse kishat monument kulture shpesh kanë rënë pre e vjedhjeve dhe grabitjeve nga njerëz të papërgjegjshëm. Vjedhësit çmontojnë ose shkulin me dhunë dyert e bukura, pjesë nga amvoni, pjesë nga ikonastasi, pjesë nga fronet dhespotike, ikonat e montuara në ikonastasët e kishave monument kulture dhe ua shesin në tregun e zi matrapazëve ose koleksionistëve të veprave të artit. Gjatë viteve të fundit janë grabitur dhe dëmtuar shumë kisha të shpallura monument kulture, vjedhje të cilat kanë mbetur ende pa autor.

Gjatë viteve të fundit janë vjedhur dhe dëmtuar këto kisha: Më 4 janar 2013 janë dëmtuar disa nga freskët e pikturuar nga Onufri në kishën e Shën e Premtes në Valësh të Elbasanit. Në mars 2012 janë vjedhur dy kambana në kishën Lindja e Hyjlindëses në Vokopolë të Beratit. Këto kambana me vlerë u grabitën për t‘u shpënë në ndonjë fonderi për shkrirje. Gjatë procesit të restautimit në korrik 2012 janë vjedhur dy kisha në Voskopojë. Keqbërësit duke përdorur skelat e restaurimit kanë grabitur kambanën në Kishën e Shën Marisë. Gjithashtu në kishën e Shën Thanasit kanë grabitur disa ikona me vlerë. Më 11 shkurt 2011 është vjedhur gjatë procesit të restaurimit kisha e Shën e Premtes në Çetë të Kavajës. Më 19 mars 2011 janë marrë dy ikona me vlerë të kishës së Bularatit në rrethin e Gjirokastrës. Më 4 prill 2011 është vjedhur kambana e kishës së Shën Gjergjit në Libofshë të Fierit. Më dhjetor 2011 është grabitur për të gjashtën herë kisha e Shën Thanasit në Bularat të Dropullit të Sipërm. Kjo kishë me vlerat që bart është monumenti më i veçantë në Luginën e Drinos. Nga ikonastasi 200-vjeçar janë shkulur 27 ikona me vlera historike dhe shpirtërore. Gjatë viteve 2010-2011 janë bërë tri vjedhje në kishën e Shën Marisë në Zervat të Gjirokastrës ku janë grabitur krejt ikonat e ikonastasit. Kësaj kishe i është bërë një restaurim i plotë. Më pas është bërë objekt grabitjeje. Janë vjedhur ikonat e vogla në pjesën e sipërme të ikonastasit. Gjithashtu edhe ikonat e mëdha të ikonastasit. Kryqi mbi ikonastas si dhe polieli qendror i kishës. Më 19 nëntor 2009 janë vjedhur pjesë të ikonastasit në kishën e Shën Marisë në Leusë të Përmetit, gjithashtu është grabitur një ikonë me vlerë shpirtërore nga kisha e Shën Mërisë në Bënjë të Përmetit. Në dhjetor 2007 është zhdukur një pjesë e mirë e ikonastasit të kishës së Shën Thanasit në Karavasta të Lushnjës. Më 10 dhjetor 2007 është vjedhur dera kryesore e ikonastasit të kishës së Shën Kollit në Vanaj të Fierit.

Ikonat e gjetura pasi të restaurohen duhet të shkojnë në vendin e origjinës së tyre, sepse aty do t‘i shërbejnë komunitetit dhe turistëve të huaj që vijnë për të vizituar kishat dhe manastiret e Shqipërisë. Manastiret kanë qenë qendra të mëdha shpirtërore me karakter social, të zhvillimit kulturor etj. Nëpër manastire ka pasur njerëz të ditur dhe me kulturë. Në disa manastire ka pasur punishte, të cilat zbukuronin kodikët, qepnin veshjet e shenjta, gdhendnin ikonostasët etj. Manastire të tjerë kanë botuar libra të ndryshëm fetarë dhe kanë pasur biblioteka të pasura. Gjithashtu nëpër manastire është kultivuar arti i pikturimit të ikonave dhe muzika bizantine. Në panairet e këtyre manastireve merrnin pjesë shumë pelegrinë të ardhur nga fshatrat përreth. Panairet, përveç rolit shpirtëror të pelegrinazhit, janë frekuentuar edhe nga tregtarët, të cilët shfrytëzonin rastin për të shitur mallrat e tyre. Popullsia në raste panairesh vishej me kostume popullore duke ekspozuar traditat dhe folklorin e zonës. Këto manastire janë ndërtuar nëpër vende të dukshme, në majë të kodrave, në male, në ishuj etj. Shumë manastire janë rrethuar nga mure të larta prej guri ku brenda tyre kanë qenë qelitë e murgjve. Qendra e çdo manastiri ishte kisha katedrale, e cila në më të shumtën e rasteve ishte me kupolë. Në brendësi të kishave gjejmë afreske, ikonostase, ikona dhe sende të tjera të shenjta me vlerë. Zakonisht pranë katedrales gjendej trapezaria, e cila përbënte vendin e grumbullimit të murgjve për vaktet e ushqimit. Nëpër manastire ka pasur arhondari, në të cilat priteshin pelegrinët. Arhondaritë zakonisht janë ndërtuar pranë portës së manastirit, kanë qenë dhoma me oxhak dhe me stola rreth e qark, të cilat shërbenin për ata që vinin për pelegrinazh në manastir. Shqipëria ka qindra kisha dhe manastire të cilët për vlerat artistike dhe kulturore që bartin kanë fituar statusin monument kulture. Këto thesare të trashëgimisë kulturore që na i lanë të parët tanë duhet t’i ruajmë dhe t’ua trashëgojmë brezave që do të vijnë.

[_MALSORI_]

Jane 1077 ikona te sekuestruara deri tani dhe k/m nuk begenisi as ta zinte ne goje Kishen Orthodhokse te Shqiperise, por mori persiper te ruaje nje pasuri e cila nuk i perket,...

ilia..mos je gabim me kete numer mo..nga sa kam degjuar una kan hy 1077 dhe kan dale 477..me te degjuar e kam se vete nuk i kam numuruar..duket sa me shume te rilindesh aq me shume firojne edhe ikonat..apo ka shume mundesi te kene rilindur edhe ikonat..