Rama: Shqipëria në krizën më të thellë që prej ’97. Zgjidhja? Shlyerja e borxheve

[Albo]

Rama: Shqipëria në krizën më të thellë që prej ’97. Zgjidhja? Shlyerja e borxheve

TIRANE – Kryeministri Edi Rama siguroi mbështetjen e plotë të qeverisë së tij për bizneset dhe sipërmarrësit në vend. Gjatë fjalës së tij në takimin e hapur me biznesin "Dialog, përgjegjësi, partneritet", kryeministri Rama kërkoi bashkëpunimin e sipërmarrësve për tejkalimin e krizës ekonomike, duke theksuar se do të drejtojë personalisht “betejën e ashpër kundër krizës”.

“Unë do të drejtoj gjithë betejën e ashpër kundër krizës dhe kalimin në një fazë të re të ekonomisë tonë. Jemi të gjithë bashkë në të njëjtën anije. Anija nuk mbytet vetëm për një pjesë, anija mbytet për të gjithë bashkë, askush nuk shpëton duke përfituar nga mbytja e të tjerëve. Në anijen e ekonomisë të këtij vendi qeveria dhe sipërmarrja janë bashkë, bashkë duhet ta nxjerrin në ujërat e qeta anijen, duke kapërcyer dallgët e mëdha që kemi sot dhe ato ende më të mëdha që kemi përpara.”- deklaroi Rama.

Kryeministri Rama pohoi se ekonomia shqiptare sot është e bllokuar institucionalisht dhe financiarisht.

“Sot Shqipëria është në krizë, në krizën më të thellë pas asaj të vitit 1997. Flasin shifrat, faktet dhe plagët në trupin e çdo sipërmarrje që jeton jashtë oborrit të pushtetit të deridjeshëm që e transformoi marrëdhënien me biznesin në një marrëdhënie force, dhune, arbitrariteti. Sot jemi pa buxhet dhe me një sipërmarrje të bllokuar. Sepse kemi një ekonomi të ndarë në dysh, ministri e shtetit dhe e kulakëve është e destinuar të shkojë në pikën ku ka vajtur sot në një ekonomi të bllokuar që kërcënon të ndalë funksionimin e shtetit, në rast se sot qeveria dhe sipërmarrja nuk ndalin krizën. Qeveria nuk është shteti, është vetëm një pjesë e shtetit, ndërkohë që ekonomia është e të gjithë atyre që në këtë shtet merren me biznes.”- u shpreh Rama.

Shefi i qeverisë garantoi ngritjen e Këshillit Ekonomik Kombëtar, ku palët do të ulen së bashku dhe çdo tre muaj do të diskutohet strategjikisht për betejën e përbashkët, kundër krizës dhe atë për mirëqenien.

Më tej kryeministri theksoi sërish zotimin e qeverisë së tij për të shlyer të gjitha borxhet ndaj biznesit.
“Do shlyejmë të gjitha borxhet, nuk duam ti kemi borxh njeriut. Do të kushtojë, le të kushtojë. Ne duhet të bëjmë zgjidhjet e kërkuara më çdo çmim, në mënyrë që nesër vendi të rifutet në rrugën e rritjes ekonomike.”- u shpreh kryeministri.

“Çfarë mund të bëjmë ne për të rritur të ardhurat nga fatrat e energjisë elektrike, si mund t’i kërkojmë njerëzve të paguajnë energjinë kur Këshilli i Ministrave nuk i paguan, kur gjithë ngrehina e shtetit është borxhliu më i madh i sektorit energjitik. Që ne të kërkojmë nga ju që kush fiton më shumë paguan më shumë, duhet të krijojmë kushtet që të ndiheni protagonistë të respektuar e jo kulake. Situata është e tillë që s`kemi mundësi për zgjidhje të atilla që të gjithë të jemi të lumtur, por duhet të bëjmë zgjidhjet e kërkuara me çdo çmim, në mënyrë që nesër vendi të rifutet në rrugën e rritjes ekonomike dhe sipërmarrja të ndahet nga rruga shumëvjeçare që në çdo hap ndeshet me dhunën, presionin, korrupsionin. Ka dy rrugë ose do shlyejmë borxhet ose ne do të shumëfishojmë shushunjat. Rruga e parë është e dhimbshme ndërsa rruga e dytë është tragjike. Kemi borxhe në transport, punë të papaguar kompanive. Kemi borxhe ndaj sektorit të ujërave, ndaj sektorit shëndetësor, përfshi detyrimet e ilaçeve. Kemi borxhe në sektorin e arsimit, kemi TVSH e parimbursuar” tha Rama.

Sipas kryeministrit, “Shqipëria nuk ka nevojë më për mjaltin e gënjeshtrave, por asaj i duhet ilaçi i hidhur i të vërtetave.”

Kryeministri Rama siguroi sipërmarrësit se Doganat dhe Tatimet do kthehen në një strukturë në dispozicion të qeverisë dhe komunitetit të tyre.

CANI: SITUATA EKONOMIKE E RËNDË, POR JO E PAPËRBALLUESHME
Ministri i Financave Shkëlqim Cani pohon se situata ekonomike e vendit është e rëndë, por shprehet i bindur se qeveria e re do t'ja dalë të përballojë situatën. Gjatë fjalës së tij në takimin e hapur me biznesin, ministri Cani tha se qeveria është e vendosur të bëjë gjithçka është e mundur që Shqipëria të ecë e sigurt drejt Europës.

“Situata është e rëndë, por jo e papërballueshme, kemi projektin, kemi komunikuar vazhdimisht për të realizuar atë që kemi premtuar që në fillim. Do të shkojmë në Bruksel, e dimë që makina jonë ka plot defekte, nuk na ka kapur paniku, do ta vazhdojmë rrugën drejt Brukselit, do të riparojmë makinën. Jemi të vendosur për të shkuar në Bruksel.”- deklaroi ministri Cani.

Më tej ministri i Financave garantoi bizneset se qëllimi parësor i qeverisë është shlyerja e detyrimeve ndaj tyre.

“Nuk kam thënë që është e lehtë për askënd, është e vështirë, por jo e pamundur. Jemi plotësisht të bindur se së bashku qeveri-biznes, në një raport të ndershëm dhe duke patur mbështetjen e institucioneve ndërkombëtare do ta kapërcejmë këtë situatë në një afat kohor afatmesëm. Ekonomia do t’i rikthehet ritmeve normale të zhvillimit të saj. Jemi në konsulta me partnerët ndërkombëtarë për të gjetur masat që i duhen ekonomisë për ndreqje.”- deklaroi Cani.

AHMETAJ: NESE QEVERIA NUK BEN ASGJË, EKONOMIA E VENDIT NDALON NE ME PAK SE 1 VIT
Ministri i Zhvillimit Ekonomik,Tregtisë dhe Sipërmarrjes, Arben Ahmetaj deklaroi se në thelb kriza ekonomike është krizë e keqqeverisjes. Për ministrin Ahmetaj, nëse qeveria aktuale nuk bën asgjë, ekonomia e vendit ndalon në harkun kohor të një viti.

“Modeli aktual ka dështuar, ekonomia shqiptare nuk mund të rritet më me borxhe, sepse e ka ezauruar kapacitetin vet të borxheve. Kemi detyrim historik, qeverisës, patriotik dhe detyrim transparence t’ju tregojmë se si po e marrim situatën, për të treguar se çfarë duhet të bëjmë në të ardhmen së bashku edhe duke sakrifikuar. Problemet i gjetëm, por ky nuk është justifikim, këto janë probleme të qytetarit shqiptar dhe në finale kjo qeveri e ka përgjegjësi direkte ti komunikojë dhe ti zgjidhë ato”- deklaroi Ahmetaj.

(er.nu/BalkanWeb)

[Albo]

Bode: Rama kërkon krizën, për të justifikuar dështimin

TIRANE- Ish ministri i Financave, Ridvan Bode, nga selia blu akuzoi sot kreun e qeverisë, Edi Rama se po kërkon me çdo kush krizën për të justifikuar dështimin e tij të mundshëm për shkak të mungesës së vizionit për reformat.
“Rama jep sot alarmin e rremë për të justifikuar dështimin e tij të mundshëm për shkak të mungesës së vizionit për reformat. Rama me alarmin e rremë kërkon të lajë duart me premtimet e tij për punësimin e 1 milionë të papunëve, që i deklaroi në fushatë. Rama me alarmin e rremë kërkon të justifikojë bllokimin e rritjes së pagave dhe të pensioneve. Kërko të justifikojë rritjen progresive të taksave, dhe të lajë duart me premtimin për biznese pa taksa, apo të ulta për 95% të shqiptarëve. Rama me alarmin e tij të rremë kërkon të justifikojë sulmin ndaj investitorëve të huaj, për të vendosur rregulla të reja loje, për bizneset e veta dhe për t’ia nisur nga zero. Rama kërkon të justifikojë atë që ka vendosur me kohë, se investimet publike nuk do të jenë në axhendën e tij”- theksoi ndër të tjera ish ministri i Financave.
Duke iu referuar raporteve të disa prej organizmave ndërkombëtare, Bode theksoi se ekonomia shqiptare reagoi vetem duke u ngadalësuar, por jo duke rënë në krizë, dhe kjo sipas tij, vetëm në sajë të reformave të ndërmarra nga qeveria e mëparshme.
Sipas Bodes, nxirja e situatës, përtej problematikës komplekse, synon të justifikojë larjen e duarve me premtimet elektorale, taksa të ulta, ushqime pa TVSH e dhjetra- dhjetra premtime që e sollën atë në pushtet.
“Nëse do të vazhdojë gjatë kështu, ajo për të cilën flet Rama do të jetë një realitet i hidhur për shqiptarët.”- përfundoi Bode.

Panorama

[Albo]

Majmuni i veshur me kostum dhe bere kryeminister, nuk le dite e shans per te deshmuar me cdo fjale qe nxjerr nga goja e tij qe eshte majmun e jo njeri.

1. Majmuni na thote Shqiperia eshte ne krize te thelle. E padegjuar per nje kryeminister te vendit qe te dali para qytetareve e te thote qe vendi eshte ne krize te thelle. I vetmi kryeminister qe e ka bere kete gje eshte Ylli Bufi ne fakt, nje tjeter socialist, qe doli para shqiptareve dhe u tha: "Kemi buke vetem per 5 dite", duke e kthyer krizen ne panik mbarepopullor. Te njejten gje ben edhe majmuni yne sot. Ai trumbeton se vendi eshte ne krize te thelle. Qytetaret shqiptare duhet te ndihen mire per kete gje apo duhet te alarmohen o majmun kryeminister? Majmuni nuk i mendon gjerat aq thelle, ne mendjen e tij, po t'iu them shqiptareve se "jemi ne krize te thelle", dhe kete krize t'ia faturoj kundershtareve te mi politike para meje, atehere shqiptaret nuk do me bejne mua me faj kur situata te precipitoje nga shiu ne bresher. Kurse ai qytetari shqiptar, kruan koken e tij e thote: "Hajde majmun kryeminister qe kemi zgjedhur! Ky akoma nuk e di qe nuk e zgjodhem me vota qe te na tregoje se sa keq eshte situata por per ti dhene zgjidhje problemeve!"

2. Pasi na thote qe vendi eshte ne krize te thelle ekonomike, majmuni na cudit akoma me shume duke na thene: "Do ta zgjidhim krizen duke paguar borxhet e shtetit! Nuk duam ti kemi njeri borxhe!" Ai qytetari i thjeshte shqiptar, ne kete pike e ben koken gjak se kruajturi kur degjon keto fjale. Nga nje ane na thua se "arka e shtetit eshte bosh", nga ana tjeter na thua se "ekonomia e vendit eshte ne krize", dhe nga ana tjeter na thua se "zgjidhja eshte pagesa e borxheve te shtetit"? Nga do t'i gjesh leket nga ajo arka bosh per te paguar borxhet? Une si qytetar nuk ta dhashe ty voten qe ti paguash borxhet biznesit privat, miqve seksere te tu, une ta dhashe voten se ti me premtove se do me ulje taksat e do me ofroje shendetesine falas e me cilesi me te larte! Ne mendjen e majmunit kryeminister, ne mendjen e budallait, ai eshte me i zgjuari ne bote, dhe te gjithe njerezit e tjere jane budallenj. Ne shqiptaret e thjeshte jemi budallenj dhe nuk na ngelet gje tjeter vecse te ndjekim pas budallain ne budallallekun e tij te rradhes.

Te na rroje sa malet majmuni i cirkut pa flaka nuk i ka rene Shqiperise e shqiptareve!

Albo

[maratonomak]

nese udheheqesi i nje populli quhet majmun nga vete populli atere i bie qe edhe populli te jete majmun ,pasi udheheqesit e nje populli jane imazhi i vete popullit ;

gjerat e tjera jane thjesht hollesira

[BLEDI_SH]

Albo vazhdon propaganden berishiane qe solli shqiperine ne kete gjendje, dhe fyen pa pik turpi kryeministrin e shqiperise ..
-po albo shqiperia eshte ne krize dhe kjo eshte e verteta,apo te pelqejne te vertetat e berishes ty qe shqiperia esht e dyta ekonomikisht pas gjermanise???-mbase thenie te tille te pelqejne ty por shqiptareve jo...dhe qe te mos e zgjas shume,gjej dhe shiko intervisten e rames mbreme ne ne opion me blend qeros skuthin,e vuri ne vend disa here.....shikoje shikoje ,do mesoh shume gjera...

[Alti Elezi]

Majmuni i veshur me kostum dhe bere kryeminister, nuk le dite e shans per te deshmuar me cdo fjale qe nxjerr nga goja e tij qe eshte majmun e jo njeri.

1. Majmuni na thote Shqiperia eshte ne krize te thelle. E padegjuar per nje kryeminister te vendit qe te dali para qytetareve e te thote qe vendi eshte ne krize te thelle. I vetmi kryeminister qe e ka bere kete gje eshte Ylli Bufi ne fakt, nje tjeter socialist, qe doli para shqiptareve dhe u tha: "Kemi buke vetem per 5 dite", duke e kthyer krizen ne panik mbarepopullor. Te njejten gje ben edhe majmuni yne sot. Ai trumbeton se vendi eshte ne krize te thelle. Qytetaret shqiptare duhet te ndihen mire per kete gje apo duhet te alarmohen o majmun kryeminister? Majmuni nuk i mendon gjerat aq thelle, ne mendjen e tij, po t'iu them shqiptareve se "jemi ne krize te thelle", dhe kete krize t'ia faturoj kundershtareve te mi politike para meje, atehere shqiptaret nuk do me bejne mua me faj kur situata te precipitoje nga shiu ne bresher. Kurse ai qytetari shqiptar, kruan koken e tij e thote: "Hajde majmun kryeminister qe kemi zgjedhur! Ky akoma nuk e di qe nuk e zgjodhem me vota qe te na tregoje se sa keq eshte situata por per ti dhene zgjidhje problemeve!"

2. Pasi na thote qe vendi eshte ne krize te thelle ekonomike, majmuni na cudit akoma me shume duke na thene: "Do ta zgjidhim krizen duke paguar borxhet e shtetit! Nuk duam ti kemi njeri borxhe!" Ai qytetari i thjeshte shqiptar, ne kete pike e ben koken gjak se kruajturi kur degjon keto fjale. Nga nje ane na thua se "arka e shtetit eshte bosh", nga ana tjeter na thua se "ekonomia e vendit eshte ne krize", dhe nga ana tjeter na thua se "zgjidhja eshte pagesa e borxheve te shtetit"? Nga do t'i gjesh leket nga ajo arka bosh per te paguar borxhet? Une si qytetar nuk ta dhashe ty voten qe ti paguash borxhet biznesit privat, miqve seksere te tu, une ta dhashe voten se ti me premtove se do me ulje taksat e do me ofroje shendetesine falas e me cilesi me te larte! Ne mendjen e majmunit kryeminister, ne mendjen e budallait, ai eshte me i zgjuari ne bote, dhe te gjithe njerezit e tjere jane budallenj. Ne shqiptaret e thjeshte jemi budallenj dhe nuk na ngelet gje tjeter vecse te ndjekim pas budallain ne budallallekun e tij te rradhes.

Te na rroje sa malet majmuni i cirkut pa flaka nuk i ka rene Shqiperise e shqiptareve!

Albo

Po te pakten thote qe jemi ne borxh,nuk thote si ky karabushi nga Vicidoli.......................................... ...S.B..............
Mbi ekonominë: Ekonomia shqiptare dhe ajo gjermane jane më stabël në Europë

Kryeministri Berisha përshëndeti sot, në mbledhjen e Këshillit të Ministrave, vlerësimin e bërë nga INSEAD, shkolla e biznesit e botës, që e rendit ekonominë shqiptare një ndër dy ekonomitë më të qëndrueshme në Europë. Duke e konsideruar këtë një lajm shumë pozitiv për vendin, Kryeministri tha se ky vlerësim mbështetet në suksesin e modelit ekonomik të vendit. Lidhur me këtë, Kryeministri u shpreh:


“E para është gjithnjë, ekonomia dhe politika më e mirë është ajo që vendos ekonominë të parën, sepse ai është edhe interesi më jetik i qytetarëve. Një lajm tjetër shumë pozitiv vjen për ekonominë shqiptare. Sipas INSEAD, shkolla e biznesit të botës, dy janë ekonomitë më stabël, në Europë. Nga ekonomitë e mëdha, është ekonomia kryesore e Europës, ajo gjermane. Ndër ekonomitë e vogla është ekonomia shqiptare. Ky është rank-imi që i bën shkolla e biznesit të botës ekonomive në Europë.

Modeli ynë ekonomik është modeli ynë i suksesit. Vështirësia është tek gjyzlykët, sepse ka njerëz që të duket sikur kanë lindur me syze të errëta, nuk i heqin kurrë. Le të shtrojmë një pyetje. Nëse ekonomia shqiptare nuk do të rritej, por do të binte, nëse kjo ekonomi nuk do të kishte rritje, por recesion, nëse qeveria shqiptare do të detyrohej për shkak të recesionit, të rriste taksat, të ulte pensionet apo t’i ngrinte ato, do të detyrohej të mos rriste rrogat, cila do të ishte gjendja psikologjike e këtyre kollagjerëve. E para do të gëzoheshin dhe natyrisht, do të këndonin të njëjtën melodi. Por, në një kohë kur të gjitha agjencitë e thiktank-et e botës, përfshi edhe ato të rating-ut Moodys apo Standard & Poors, që bëjnë fjalë për trende qartësisht pozitive në ekonominë shqiptare, qëndrimi dhe nihilizmi ndaj këtij modeli ka absolutisht, botëkuptimin e vjetër në themel të tij, papajtueshmërinë me tregun e lirë dhe vlerat e tij. Dhe po të vini re, sulmohen koncesionet, privatizimet, partneriteti publik-privat, pra, sulmohen pikërisht mekanizmat ndër më kryesorë që bënë që ekonomia shqiptare të mos bjerë në recesion, që kjo ekonomi të shënojë rritje çdo vit, që bëri të mundur që qeveria shqiptare të renditet ndër vendet që investon më shumë në planet, që bëri të mundur që qeveria shqiptare të rrisë çdo vit rrogat e pensionet, në një kohë kur në tërësi ato po i ulin. Por nga vjen ky nihilizëm e negativizëm? Vjen tërësisht nga mentaliteti totalitar, i cili nuk mund të pranojë tregun dhe lirinë e tij, por do kontrollin, do dorën e shtetit në çdo gjë. Nuk është shteti, ai që ndërton, është individi, ai që ndërton. Shteti mund të bëjë disa punë publike, por po të krahasohet ndërtimi që bën shteti me ndërtimin që bën individi, të krahasohet buxheti i shtetit me buxhetin e individëve dhe sipërmarrjeve, ato janë njëlloj si liliputi me gjigandin.”

[Antiproanti]

Rama: Shqipëria në krizën më të thellë që prej ’97. Zgjidhja? Shlyerja e borxheve

...

(er.nu/BalkanWeb)

Gjendja nuk eshte as perafersisht sic e pershkruanin Berisha dhe Qeveria e tij, sidomos kur benin krahasim me disa shtete te zhvilluara...
Por nuk eshte as keshtu sic tentojne te paraqesin tani Raman dhe Qeveria e tij.

Shqiperia e 97 (dhe e 90-ve ne pergjithesi) ka qene katastrofe e pakrahasueshme me gjendjen e viteve te fundit.
Krahasimet e tilla vertete mund sherbejne edhe per "justifikim" te mosperbushjes se disa "premtimeve" elektorale dhe e deshtimeve te mundshme per ndryshime rrenjesore qe do te permiresonin gjendjen e pergjithshme. Se a eshte keshtu ne rastin e Rames, mbetet te shihet.
Shqiperia nuk eshte lehte te qeveriset.
Ndryshime shume te medha dhe te dukshme brenda nje kohe te shkurte dhe ne rrethanat ekzistuese rajonale, europiane dhe globale gjithashtu jane te papritshme dhe te pamundshme. Disa projekte relativisht te medha dhe te rendesishme infrastrukturore i kane kryer qeveria e Berishes dhe qeverite para tij, keshtu qe per Ramen nuk ka hapesire per ndryshime tejet te medha. Pavaresisht se ne realitet ka shume per t'u ndryshuar dhe permiresuar. Por rrethanat (specifike) shoqerore-politike dhe ekonomike te Shqiperise ne shume raste nuk lejojne ndryshime dhe permiresime te shpejta dhe te dukshme, perjashtuar atyre sipefaqesore dhe simbolike.
Shoqeria shqipetare ne pergjithesi ende nuk eshte e afte dhe e gatshme per disa ndryshime qe (eventualisht) do e permirsonin gjendjen e pergjithshme dhe ofronin vendin edhe me afer Europes dhe vendeve te zhvilluara. Ne kete kontekst, pa i shfajesuar politikanet, ne shume raste nuk mund te thuhet me siguri dhe perfundimisht se kush eshte pergjegjes apo fajtor, politika apo te gjithe.
Pervec kesaj, sot per sot ne shumicen e vendeve demokratike europiane, ne vecanti ne shtetet si Shqiperia dhe Kosova, ne shume aspekte te rendesishme nuk ka dallime relevante ne mes te partive te qenderes se majte dhe te djathte ne politiken praktike. Keshtu qe te gjitha partite deri diku jane te detyruara t'i relativizojne dhe mohojne edhe rezultatet pozitive te partive kundershtare apo qeverive paraprake, ne menyre qe vazhdimi i te njejtes rruge, me ndonje ndryshim kozmetik, te paraqitet si e arritur vetanake.
Retorika dhe menyra e paraqitjes dhe sjelljes jane ceshtje tjeter. Edhe pse jo e parendesishem, sic ka faktuar ndeshkimi i rende i Berishes gjate zgjedhjeve te fundit. Humbje e cila deri ne nje mase te konsiderueshme ka qene edhe rezultat i retorikes dhe e sjelljes perkatese te Berishes si dhe mbrojtjes se disa pozicioneve te pajustifikueshme neo-liberale, per te cilat qe disa vite, sidomos pas 2008/2009 jane duke u ndeshkuar shumica e partive te tilla ne Europe.

[Ziti]

Albo vazhdon propaganden berishiane qe solli shqiperine ne kete gjendje, dhe fyen pa pik turpi kryeministrin e shqiperise ..
-po albo shqiperia eshte ne krize dhe kjo eshte e verteta,apo te pelqejne te vertetat e berishes ty qe shqiperia esht e dyta ekonomikisht pas gjermanise???-mbase thenie te tille te pelqejne ty por shqiptareve jo...dhe qe te mos e zgjas shume,gjej dhe shiko intervisten e rames mbreme ne ne opion me blend qeros skuthin,e vuri ne vend disa here.....shikoje shikoje ,do mesoh shume gjera...

te gjithe e shikojme : shqiperia ka ndryshuar. shqiptaret te gjithe e kane hape ndonje biznes te vogel. ata nuk ikin me ne greqi per te vjele rrushin e grekeve apo domatet e italianeve. ne shqiperi jane shtruar shume rruge.
i vetmi problem eshte korrupsioni.
por edi rama nuk ka cipe te skuqet duke genjyer.

[Albo]

Plani i FMN për borxhin, 10 vite që të stabilizohet

Blerina Hoxha


Borxhi, interesat, afatet, përqindjet janë shndërruar në terminologjinë kryesore të qeverisë së re në sektorin e financave.ekonomia para Por një plan i Fondit Monetar Ndërkombëtar që po synon të zbatohet nga Ministria e Financave propozon të stabilizojë borxhin publik të vendit rreth termave 40 për qind vetëm pas 10 vitesh, sigurisht nëse gjithçka shkon mbarë.

Propozimi FMN

Fondi Monetar Ndërkombëtar në vizitën e fundit dyjavore në vendin tonë i ka propozuar qeverisë shqiptare një plan për të sjellë borxhin e shtetit në normalitet. Pasi rritja e tij përtej kufirit 70 për qind në rreth 970 miliardë lekë rrezikon të fusë vendin në spiralen e krizës greke, ku taksat që mblidhen të shkojnë vetëm për shlyerjen e interesave të huave. Plani i Fondit parashikon administrimin e borxhit publik në tri etapa. E para, afatshkurtra, vetëm sa synon përkeqësimin. Çka do të thotë se qeveria, në vitin që vjen do të thellojë borxhin përtej nivelit 72 për qind, për shkak të burimeve të pamjaftueshme për të mbajtur me shpenzime mekanizimin e shtetit. Etapa e dytë përfshin stabilizimin. FMN rekomandon se që nga viti 2015 deri në vitin 2018 borxhi të nisë trajektoren rënëse. Mekanizmi që propozohet të përdoret përfshin sektorin e të ardhurave dhe në atë të shpenzimeve. Në sektorin e hyrjeve buxhetore sugjerohet rritja e taksave, si tatim-fitimi dhe akciza, ndërsa në sektorin e shpenzimeve pritet të eliminohen shpenzimet për pagesat e pensioneve dhe investimeve kapitale. Në fushën e të ardhurave shihet si element pozitiv edhe reforma në sektorin e energjisë elektrike kryesisht në grumbullimin e faturave të energjisë. Etapa e tretë përfshin vitet 2018-2023, ku borxhi gjatë kësaj periudhe duhet të ulet në 40 për qind. Kjo etapë parashikon kalimin e buxhetit në suficit primar, kur të ardhurat janë më të larta se shpenzimet e për pasojë edhe borxhi publik në këto pesë vite do të ketë një tendencë uljeje të shpejtë. Sipas FMN-së, që ekonomia e vendit të rritet në mënyrë të qëndrueshme borxhi nuk duhet të kalojë kufirin e 40 përqindëve. Ministri i Financave, Shkëlqim Cani, pak ditë më parë ka bërë të ditur para mediave se do të nisë zbatimin e këtij opsioni të FMN-së për borxhin të paktën deri në vitin 2018.

Për biznesin

Në miliardat e borxhit që qeveria ka në tërësi ekzistojnë edhe disa për biznesin. Shuma ende nuk dihet e saktë, pasi shifra e artikuluar nga ministri Cani, 600 milionë dollarë, nuk janë vetëm detyrimet që arka e shtetit ka ndaj biznesit, por edhe ndaj palëve të treta, si CEZ, ujësjellës dhe interesa bonosh ndaj bankave që administrohen nga shteti. FMN ka sugjeruar edhe në këtë pikë tri faza. E para është vetëdeklarimi i borxhit nga biznesi dhe kjo tashmë ka nisur. Faza e dytë është kontabilizimi i këtij borxhi, ndërsa faza e tretë është nisja e shlyerjes dhe përcaktimi i një afati për këtë qëllim. Gjithashtu FMN lajmëron se, nëse këto propozime të tij nuk zbatohen, borxhi do të kthehet në një rrezik serioz për stabilitetin e vendit, veçanërisht nëse normat e interesit vijnë në rritje, pasi ato tani kanë prekur fundin. “Një kthim në qëndrueshmërinë e borxhit do të kërkonte një angazhim të fortë për konsolidimin e qëndrueshëm fiskal në periudhën afatmesme, duke filluar me buxhetin 2014, të përforcuara nga politikat e prekshme dhe reformat strukturore që adresojnë shkaqet rrënjësore të deficiteve të larta”, sugjeron Fondi.


Etapa e parë

2013-2015, borxhi do të kalojë përtej nivelit 72 % të PBB


Etapa e dytë

2015-2018, borxhi do të ulet në 60 % të PBB


Etapa e tretë

2018-2023, borxhi nga 60 % duhet të arrijë në 40%


MAPO

[Albo]

BSH: Borxhi i ri të merret nga jashtë

Banka e Shqipërisë sugjeron që qeveria duhet të jetë e kujdesshme në krijimin e një borxhi të ri. Edhe në rast si ekzekutivit i duhen 200 milionë euro borxh i ri për të mbyllur vitin 2013, kjo shumë sipas Bankës së Shqipërisë duhet të merret nga jashtë vendit. Madje Banka e Shqipërisë ka kërkuar nga qeveria një projeksion të qartë për vijimësinë e borxhit të shtetit dhe vënien e një kufiri të ri tavan. Pjesa më madhe e borxhit të shtetit është i brendshëm, çka do të thotë se qeveria e ka marrë këtë hua nga bankat që veprojnë në vend. Mirëpo rritja e mëtejshme e kësaj huaje mund të fusë shtetin dhe bankat në kolaps për shkak të pamundësive për të shlyer interesat. Rritja e kërkesës së qeverisë për borxh vendas ka ulur ndjeshmërinë e bankave për të kredituar ekonominë private, pasi e kanë më komode t’i japin borxh qeverisë.


MAPO