New propaganda
Java e parë e qeverisë “Rama” dhe rëndësia që ai i ka kushtuar imazhit dhe simbolikës. A është kjo një formë e re e komunikimit me median apo shfaqje e propagandës? Veprimet e para të qeverisë: Nga arredimi i zyrave, Kodi i Etikës, dhe përballja me skeptikët që shohin në këtë gjë vetëm kurim të imazhit
Nga Vladimir Karaj
‘Katastrofë”, kështu shfaqet duke thënë në hyrjen e parë në sallën e mbledhjeve të qeverisë që do të drejtojë për 4 vjet kryeministri Edi Rama. Videoja që tregon Ramën t’u flasë Artan Lames dhe Artan Shkrelit, tregon kryeministrin e ri të shqetësohet për raportin e ngjyrave në sallën e mbledhjeve që ai e ndryshoi para se të hynte. Ajo u transmetua ekskluzivisht në “Top Story” –n e Sokol Ballës dhe kryeministri shpjegonte se si e shihte ai sallën duke përsëritur disa herë fjalën “katastrofë”. Lame në krah i përgjigjej se “e dinte” dhe i tregonte planet për ndryshimin.
E gjithë kjo edhe pse nuk ka të bëjë mirëfilli me punët e qeverisë së re, ashtu siç nuk kanë të bëjnë edhe fotot e perdeve të palara dhe zyrat si mos më keq që Rama i publikoi dje si trashëgimi nga paraardhësi, është mënyra se si Rama po bën qeveri në ditët e tij të para. Duke u kujdesur deri mbi detaje për imazhin. Harta e vjetër e Europës, e shtrirë sa gjatë e gjerë në tavolinën e sallës së mbledhjeve, fotoja e Ismail Qemalit dhe madje deri ngjyra e mjekrës së tij ( me të cilën me gjasë duhej të përputheshin ngjyrat e pjesëve të tjera të mobilimit), heqja e gardhit rreth Kryeministrisë, janë vetëm pak prej imazhit që kryeministri i ri po u tregon shqiptarëve.
Dilema në këtë rast është nëse kemi të bëjmë me propagandë të stisur mirë apo me një stil të ri komunikimi politik?! Rilindja në fakt që Rama e ka premtuar ka filluar pikërisht me këto ndryshime të vogla (s’dihet sa mund të quhen rilindje), që ishin shënuar që herët. Blogu, libri, marrja e këshillave nga një prej më të mirëve në fushën e marrëdhënieve publike Alastair Campbell, punësimi i një fotografeje ndryshe fushate, komunikimi përmes rrjeteve sociale dhe “editorialet” ku ai edhe një herë paraqitej si publicist i zoti, janë pjesë e tablosë dhe pamjes së kryeministrit që shqiptarët shohin tek Rama.
…Shumë kundërshtarë dhe kritikë janë të bindur që kryeministri i ri nuk arrin të bëjë më shumë sesa provokimi me imazhin. Simboli i tyre janë pallatet e lyera në Tiranë gjatë kohës që ai drejtoi kryeqytetin duke mos bërë sipas tyre asgjë tjetër. Në këtë rast është e paqartë nëse faji është i kritikëve apo i vetë Ramës, i cili mund të ketë bërë edhe gjëra të tjera më të rëndësishme, por që në çdo shkrim të gazetarëve të huaj për vendin kujtohet pikërisht për këto ngjyra, pikërisht sepse vendosi t’i vendoste ato në plan të parë. Sarah Montague e “Hard Talk” në BBC, që e vuri jo pak në pozitë gjatë intervistës para disa kohësh kryeministrin e ri, nuk harroi të përmendte pikërisht këto dy gjëra: “Ai fitoi lavde nga ndërkombëtarët për transformimin e kryeqytetit kur ishte kryebashkiak, jo vetëm duke pikturuar me ngjyra të ndritshme ndërtesat gri të tij. A mund të ketë sukses një ish-artist aty ku politikanët kanë dështuar?”, thotë ajo në hyrje të intervistës me Ramën.
Një mori artikujsh gjysmë-profilesh që vërshuan në mediat e huaja pas zgjedhjeve që po ashtu kishin Ramën në qendër dhe atë që ai duhet të bëjë për vendin, nuk kanë harruar thuajse në asnjë rast ta përmendnin pikturimin e pallateve gri të kohës së komunizmit. Mediat e huaja kanë qenë në fakt një nga shtyllat kryesore ku mbështetet imazhi i Ramës. Ato ngulmojnë ta shohin si transformues të kryeqytetit dhe rrallëherë gjen në to akuza për Ramën. Më i ashpri ndër ta një shkrim i Neue Zürcher Zeitung, edhe pse e akuzon Ramën për autoritarizëm, e quan atë “një mendje estetike” dhe para se kjo të ndodhë, e sheh të keqen te partneri i tij në bashkëqeverisje, Ilir Meta. Një temë të ngjashme kanë përdorur edhe “The Economist” apo media të tjera që veçse i kanë veshur Ramës detyrën e vështirë deri dhe nevojën për të qenë “superman”, kanë thënë edhe se një dështim do të vinte prej elementëve të tjerë të përfshirë në koalicionin qeverisës. Mjaft prej atyre që e shohin Ramën si demagog dhe atë që ai bën si propagandë, besojnë se mediat e huaja të tërhequra në këtë rast prej ekstravagancës së Ramës i kanë shërbyer ta bëjë këtë propagandë më të vlefshme.
Përballë kësaj, ata që e përkrahin Ramën mund të shohin te gjithë kjo një formë të re komunikimi me publik, minimalisht më estetike se ajo e paraardhësit të tij. Mjaft tu hidhet një sy fotove që të dy ndajnë në Facebook. Berisha nuk ka ndonjë kujdes për fotot. Ato mbeten të thjeshta shpesh nuk thonë asgjë dhe as të bëjnë përshtypje. Që prej fushatës Rama ndërkohë përcjell foto që pavarësisht mendimit që ke për të janë mjaft më të mira për tu parë. Në të ashtuquajturat takime ‘town hall-i’ që bënë gjatë fushatës: Fotot e Ramës mes njerëzve në rreth apo diku buzë detit ishin sigurisht gjetje më të mira fushate se ato të rivalit që mbetej te pozimet klasike. Gjë që sigurisht vazhdoi edhe përtej fushatës. Veç fotove të tjera atyre zyrtare më shtrëngim duash në Bruksel, Rama ka ndër të tjera edhe një foto të Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s duke e përshëndetur me dorë ndërsa makina me delegacionin shqiptarë largohet. Apo pamja tjetër që tregon kryeministrin në Bruksel me çadër në dorë dhe me shpinë, por shih duke parë pikërisht në një tabelë ku shkruhet në anglisht: “Ka të bëjë me Europën, ka të bëjë me Ju”
E gjithë kjo mund të shihet si një PR i ndërtuar mirë, por mjaft janë të bezdisur nga e gjithë kjo javë e parë e mbushur me imazh dhe përtej kësaj pak përmbajtje të ndryshuar. Shumë e shohin të gjithën si teprim propagandistik dhe nevojë për të bërë zhurmë e për të qenë të pranishëm në media. I tillë mund të jetë për shembull akti i heqjes së fotos së Presidentit të Republikës me atë të kryeministrit të parë, Ismail Qemali. Debati që rrethon këtë dhe përfshirja e opozitës pikërisht në këtë qerthull duke lënë jashtë vëmendjes gjëra më të rëndësishme ndoshta është një nga shenjat e një propagande të suksesshme. Mesila Doda deputete e PD, pavarësisht se kreu i kësaj partie e ka cilësuar këtë si sulm dhe urrejtje, madje duke deklaruar se çështja do të ankimohet në Gjykatën Kushtetuese, e sheh si diçka periferike debatin dhe fton të fokusohemi te marrja e statusit për në BE. Shembuj të tjerë mund të jenë veprimi i ministrit Erjon Veliaj dhe transportimi i fëmijës rom në spital, përtej humanizmit apo mesazhit kundër diskriminimit është një gjest që shumë e shohin si propagandë. Të ngjashme me këtë mund të duken edhe vizitat në orët e vona në komisariate policie të ministrit të Brendshëm Saimir Tahiri. Gjasat që këto të kenë ndonjë efekt janë të pakta, përtej spektaklit. Sigurisht në ndihmë të kësaj janë edhe mediat. “Diferenca e gazetarisë së Montague me tonën është si ajo midis një mjeku që kërkon të diagnostikojë për të gjetur mjekimin e duhur dhe një xhambazi që kërkon të të vërë një diagnozë që të shesë ilaçet e padronit të tij”, shkruante Fatos Lubonja në një shkrim të fundit, ku vë theksin edhe për raportin dhe qëndrimin e medias ndaj kryeministrit të ri apo rivalëve të tij. Media një herë për shkak të pamundësisë për të prodhuar edhe së dyti edhe për shkak të animeve editoriale, i ka përcjellë thuajse në kohë reale dhe deri “mitizuar” gjithçka që bën qeveria e re dhe drejtuesit e saj. Për shumë ndërkohë, veprimet e para të qeverisë përfshi edhe miratimin e Kodit të Etikës synojnë ta censurojnë median dhe pengojnë atë të marrë informacion, duke lënë në dorë të kryeministrit dhe një zyre qendrore shtypi, atë që do të përcillet deri edhe duke penguar ministrat të shfaqin publikisht mendimet ndryshe në rast se i kanë për vendime të qeverisë. Për të thënë të vërtetën, një gjë e tillë nuk para ka ndodhur as gjatë këtyre viteve që nuk ka pasur një kod të ngjashëm.
Në anën tjetër, gjithë kjo dëshirë për të përcjellë imazh nuk është dhe aq e mirëpritur nga njerëzit që presin ndryshimet thelbësore të premtuara dhe i duan ato menjëherë. Kështu, ndërsa Rama sulmoi Berishën duke dhënë për publikuan pamjet e mjaft pjesëve të brendshme të rrënuara apo të arnuara të Kryeministrisë, mjaft njerëz e kritikuan se ai mund ta kishte bërë në heshtje rikonstruksionin e saj. Për shumë, kjo nuk ka ndonjë vlerë. Andi Bushati ndërsa vlerësonte këtë javë të parë pune shumë të zhurmshme, thotë se këto janë simbolika me të cilat nuk kemi pse merremi dhe ftonte për të parë nga afër aktet dhe veprimet që do të vijnë. Sigurisht dilema e fillimit mbetet e hapur. E gjithë kjo mund të jetë një formë komunikimi përmes simboleve apo propagandë e re, e përpunuar me kujdes.
MAPO
Përgjigju Duke Cituar
Postuar më parë nga Albo
Krijoni Kontakt