Fete dhe Kulturat e Huaja

[Albo]

Ok ok! Po te gjitha moralet jane subkjektive dhe asnjeri nuk eshte objektiv! Por keto te feve jane shpikjet e njerezve te lashte barbare. Ti e ke pare vete qe vrasin femije e c'fare lloj krimesh nuk bejne! Keka kane bere gjenocide, dhe i mbrojne si morale. Si mundet te mos i konsideroje shoviniste dhe te padrejta? Por edhe joni eshte subjektiv por eshte shume me larte nga shpikjet e ketyre barbareve te lashte.

Morali i 250 milion orthodhokseve ne bote qe besojne dhe praktikojne kete besim, nuk eshte subjektiv, eshte objektiv. Nuk eshte moral i dale nga mendja e shfrenuar e njerezve, eshte morali i deshmuar e trasheguar nga Kisha Orthodhokse per brezat ne keto 2000 vjet. Une si besimtar orthodhoks nuk dal as me interpretimet e mia biblike, as me moralin tim subjektiv, por pranoj me vullnet te lire te mesoj dhe praktikoj moralin e krishtere orthodhoks qe me meson Kisha, dhe qe e kane besuar e praktikuar 80 breza shqiptaresh orthodhokse para meje.

Ti dhe cdo "njeri post-modern" jeni te lire te shpikni moralet dhe te vertetat tuaja personale.

Neve mundet te bejme shoqeri ku njerezit jetojne ne harmoni dhe te gjithe respektojne te tjeret pa shovinizm. Mundet te ndertojme nje shoqeri ku nuk eshte shovinizmi i kujdo populli standarti me i larte moral. Pse duhet njerzit sot e kesaj dite te genjehen nga keto genjeshtra kur kemi mundesi te ndertojme shoqeri shume me te drejte dhe te lumtur?

Pse te genjehemi ne nga genjeshtrat e feve? Eshte 100 here me mire qe te vetegenjehemi. Cfare kujton se je duke bere kur shpik ne mendjen tende te vertetat dhe moralin tend personal, qe vetem ti e beson dhe praktikon e askush tjeter? Je duke u vetegenjyer. Eshte shume kollaj per nje njeri e nje mendje qe te genjehet e gaboje. Eshte gati e pamundur per miliona njerez qe ndajne nje besim e nje tradite per shekuj te tere qe te genjehen e gabojne.

Njerezit me besim jane njerez me dashuri ne zemrat e tyre qe e ndajne me shoqerine e njerezit rreth tyre me sakrificat qe ata bejne per ta. Kurse njerezit pa besim jane te dashuruar me vetveten pasi jane "Zot te vetvetes". Dhe nje njeri i dashuruar me vetveten, nuk leviz as gishtin e vogel te dores nga vendi per te ndihmuar dike tjeter.

Si eshte me e lehte te forcohet e zhvillohet shoqeria, kur cdo shtetas ne ate shoqeri ka moralin e botekuptimin e tij personal, apo kur te gjithe njerezit ndajne te njejtin moral e te njejtin botekuptim per jeten?

Albo

[hof]

C’fare e bene kete moral objektiv? Numri? Perqindja? Ka me shume Myslimane e Hindu. Kisha Ortodokse eshte institute njerezish! Do te me thuash se vjen nga Zoti? E zeme se eshte keshtu. Te ngre nje problem qe e ngriti Sokrati mbi 2400 vjet me pare: keto udhezime (te Kristianizmit) jane morale se i kerkon Zoti apo Zoti i kerkon ngaqe jane morale? I.e. c’fare kerkon zoti eshte morale (vetem se e kerkone Zoti) apo Zoti e kerkon sepse eshte morale (pavaresisht nga zoti)?

Sa breza e kane praktikuar nuk ka rendesi se ka morale te tjera me te vjetra se keto, dhe shume ndryshe nga keto.

Po une jame i lire te shpik moralet e mija! Kam me shume besim tek vetja se sa tek te tjeret, sidomos kleri. Ky kleri btw ka shkajtuar edhe luftra e vrasje e tirani... Po krizen e Ikonoklazmit ta ka mesuar kisha, se si ziheshin me njeri tjetrin si uqer per budalliqe? Keka njerez duhet te ndjek une?

Por sipas meje morali nuk ka te vertete. Per mua (besoj edhe per te tjeret) morali eshte i lidhur ngushte me emocionet. Kur une them nje gje eshte imorale domethene se ky akt me shkakton emocione negative dhe me shkakton ti dal ne opozite dhe te mundohem ta ndaloje po te kem mundesi. Por nuk ka as te vertete e as rrema (false). Kur une them qe nje gje eshte imorale une po them se me shkakton emocione negative por nuk ka te vertete objective. Per shembull te thuash qe te vjedhesh eshte imorale nuk eshte e vertete (edhe as false), vetem domethene se une nuk e pelqeje kete gje dhe jam i gatshem ti kundervihem. Kur them une “portokalli eshte me i mire se molla” nuk eshte as e vertete e as false (ne te njejten menyre) vetem preference subjektive.

Perderisa nuk ka as te vertete e as rrema teknikisht nuk mundet te genjehesh per moralet. Vetem per gjerat faktive mundet te genjehesh dhe moralet nuk jane faktive. Per mua fetaret nuk jane te genjyer per moralet por kane morale qe nuk i sherbejne aq mire sa te mijat edhe nuk jane aq te drejta sa te mijat. Por per gjerat faktive eshte e mundur dhe ndodh shpesh qe “miliona njerez qe ndajne nje besim e nje tradite per shekuj te tere qe te genjehen e gabojne.” Kjo eshte shume e lehte per tu provuar. Te gjitha kulturat e tjera historike (Egjypti i lashte, Japonia, Hindut, Mysymet, Budistet, Azteket, Vikinget ...) ne shume vende nuk perputhen me ate Ortodokse. Por edhe keta nejrez me miljona e kane besuar per shekuj te tere kulturen e tyre. Por perderisa nuk perputhen me njera tjetren te pakten shumica jane te gabuara (po qe se ka gabim.) Keshtu qe ti edhe sikur te mos trondisi kjo ne besimin tend duhet te pranosh se shumicen e rasteve “miliona njerez qe ndajne nje besim e nje tradite per shekuj te tere ... genjehen e gabojne.”

Sipas meje nuk duhet te kene te tere moralin e tyre. Sejcili duhet te ndjeki moralin tim. Mundet te duket gje megalomanjake kjo por them se eshte e vertete per te tere pavaresisht nga metaetika personale. Ti ke nje lloj morali (per ty metaetika eshte se vjen nga feja jote.) Une kame nje lloj morali bazuar ne principet e mija (per mua origjina eshte se kame pasur shume influenca por edhe predispozicion personal, kurse metaetika ka te beje me emocione.) Neve te dy (edhe besoj se shumica e madhe e njerezve me moral) duan te ndiqet moral i tyre nga te gjithe, pavaresisht nga origjina e moralit (ose teoria metaetike). Keshtu qe une dua qe te gjithe te ndjekin moralin tim, kurse ti do qe te gjithe te ndjekin moralin tend, kurse Petraqi do qe te gjithe te ndjekin moralin e tije, kurse Kadrija do qe te gjithe te ndjekin moralin e saje, kurse Teuta ...

Por mua me duket sikur morali im i jep shume liri njerezve, dhe shume zgjedhje qe nuk kane te bejne me moralin (per mua) mundet ti bejne sipas qefit te vete.

Morali i 250 milion orthodhokseve ne bote qe besojne dhe praktikojne kete besim, nuk eshte subjektiv, eshte objektiv. Nuk eshte moral i dale nga mendja e shfrenuar e njerezve, eshte morali i deshmuar e trasheguar nga Kisha Orthodhokse per brezat ne keto 2000 vjet. Une si besimtar orthodhoks nuk dal as me interpretimet e mia biblike, as me moralin tim subjektiv, por pranoj me vullnet te lire te mesoj dhe praktikoj moralin e krishtere orthodhoks qe me meson Kisha, dhe qe e kane besuar e praktikuar 80 breza shqiptaresh orthodhokse para meje.

Ti dhe cdo "njeri post-modern" jeni te lire te shpikni moralet dhe te vertetat tuaja personale.



Pse te genjehemi ne nga genjeshtrat e feve? Eshte 100 here me mire qe te vetegenjehemi. Cfare kujton se je duke bere kur shpik ne mendjen tende te vertetat dhe moralin tend personal, qe vetem ti e beson dhe praktikon e askush tjeter? Je duke u vetegenjyer. Eshte shume kollaj per nje njeri e nje mendje qe te genjehet e gaboje. Eshte gati e pamundur per miliona njerez qe ndajne nje besim e nje tradite per shekuj te tere qe te genjehen e gabojne.

Njerezit me besim jane njerez me dashuri ne zemrat e tyre qe e ndajne me shoqerine e njerezit rreth tyre me sakrificat qe ata bejne per ta. Kurse njerezit pa besim jane te dashuruar me vetveten pasi jane "Zot te vetvetes". Dhe nje njeri i dashuruar me vetveten, nuk leviz as gishtin e vogel te dores nga vendi per te ndihmuar dike tjeter.

Si eshte me e lehte te forcohet e zhvillohet shoqeria, kur cdo shtetas ne ate shoqeri ka moralin e botekuptimin e tij personal, apo kur te gjithe njerezit ndajne te njejtin moral e te njejtin botekuptim per jeten?

Albo

[Albo]

C’fare e bene kete moral objektiv? Numri? Perqindja? Ka me shume Myslimane e Hindu. Kisha Ortodokse eshte institute njerezish! Do te me thuash se vjen nga Zoti? E zeme se eshte keshtu. Te ngre nje problem qe e ngriti Sokrati mbi 2400 vjet me pare: keto udhezime (te Kristianizmit) jane morale se i kerkon Zoti apo Zoti i kerkon ngaqe jane morale? I.e. c’fare kerkon zoti eshte morale (vetem se e kerkone Zoti) apo Zoti e kerkon sepse eshte morale (pavaresisht nga zoti)?

Objektiviteti buron nga fakti se te gjithe njerezit qe zgjedhin te jene besimtare orthodhoks, me vullnet te lire e vetedije te plote, zgjedhin te besojne deshmine e Zotit per njerezimin, qe Kisha Orthodhokse ruan brenda saj te pacenuar dhe na deshmon. Une zgjedh te besoj jo ate qe prodhon mendja ime, zgjedh ate qe me deshmon Zoti nepermjet Kishes. Eshte njesoj si te shohesh nje godine te bukur ne mes te qytetit ku banon, dhe te pyesesh veten: valle si te mesoj se si eshte ndertuar kjo godine kaq e bukur e madheshtore? Mund te rrish te vrasesh mendjen tende, e ta studiosh godinen nga jashte apo nga brenda, ose mund te zgjedhesh rrugen tjeter, te mesosh nga goja e arkitektit dhe atyre qe e ndertuan ate godine se si e bene kete gje. E njejta gje edhe me besimin ne Zot: mund te marresh ne dore Biblen e te perpiqesh ta "kuptosh" ate duke e interpretuar me mendjen tende ate qe lexon, sic ben edhe ti me lart, ose mund te shkosh ne Kishe e t'i thuash priftit e besimtarit: te lutem, me meso per besimin orthodhoks. Atij njeriu qe eshte i dashuruar me vetveten dhe i mbushur me "krenarine" e aftesive te tij llogjike, Perendia i qendron larg, e le te marri rrugen e erret te veteshkaterrimit. Kurse atij njeriu qe i afrohet besimit me perulesi, Perendia i afrohet dhe i ndricon mendjen e pastron shpirtin.

Zoti nuk kerkon asgje nga njerezit pasi i ka te gjitha. Bile edhe urdherimet qe i dha Moisiut ne mal per popullin e Izraelit, nuk perbejne ne vetvete "moral", packa se ne sot i referohemi si te tille. Urdherimet e Tij ne mal ishin si keshillat e nje prindi te mire qe i thote femijes se vete: Mos luaj me shkrepset - pasi e di qe po luajti, femija do te beje zjarr e do te digjet. Dhe Zoti na i dha gjithe keto urdherime si nje menyre per te mbajtur natyren tone paster dhe per te arritur potencialin tone maksimal si njerez. Na i tha pasi askush nuk e njeh natyren njerezore me mire dhe me gjate se sa vete Krijuesi qe na e krijoi kete natyre.

Por sipas meje morali nuk ka te vertete. Per mua (besoj edhe per te tjeret) morali eshte i lidhur ngushte me emocionet. Kur une them nje gje eshte imorale domethene se ky akt me shkakton emocione negative dhe me shkakton ti dal ne opozite dhe te mundohem ta ndaloje po te kem mundesi. Por nuk ka as te vertete e as rrema (false). Kur une them qe nje gje eshte imorale une po them se me shkakton emocione negative por nuk ka te vertete objective. Per shembull te thuash qe te vjedhesh eshte imorale nuk eshte e vertete (edhe as false), vetem domethene se une nuk e pelqeje kete gje dhe jam i gatshem ti kundervihem. Kur them une “portokalli eshte me i mire se molla” nuk eshte as e vertete e as false (ne te njejten menyre) vetem preference subjektive.

Ti ngaterron personalitetin e cdo njeriu te lire, me natyren njerezore. Cdo person ka karakterin dhe karakteristikat e tij dalluese te jashtme apo te brendshme. Por ne te njejten kohe, pavaresisht nga keto dallime e preferenca personale, ne ndajme te njejten natyre njerezore. Karakteristikat dalluese te natyres sone si njerez jane te perbashketa. Pa vetedije, ajo qe je duke pranuar e thene me lart eshte se ti nuk njeh dhe pranon natyren njerezore qe ndajne gjithe njerezit e kesaj bote njesoj.

Sipas meje nuk duhet te kene te tere moralin e tyre. Sejcili duhet te ndjeki moralin tim. Mundet te duket gje megalomanjake kjo por them se eshte e vertete per te tere pavaresisht nga metaetika personale. Ti ke nje lloj morali (per ty metaetika eshte se vjen nga feja jote.) Une kame nje lloj morali bazuar ne principet e mija (per mua origjina eshte se kame pasur shume influenca por edhe predispozicion personal, kurse metaetika ka te beje me emocione.) Neve te dy (edhe besoj se shumica e madhe e njerezve me moral) duan te ndiqet moral i tyre nga te gjithe, pavaresisht nga origjina e moralit (ose teoria metaetike). Keshtu qe une dua qe te gjithe te ndjekin moralin tim, kurse ti do qe te gjithe te ndjekin moralin tend, kurse Petraqi do qe te gjithe te ndjekin moralin e tije, kurse Kadrija do qe te gjithe te ndjekin moralin e saje, kurse Teuta ...

Ti do qe te gjithe te ndjekin moralin tend, kur ti vete nuk ndoqe moralin e prinderve te tu qe te sollen ne jete. Kur neser kur te behesh prind, ti nuk do te jesh ne gjendje qe as femijeve te tu t'iu japesh kete moral, pasi edhe ata, ashtu si ty, do te zgjedhin "te vertetat personale" dhe "moralin personal te ngritur mbi emocionet". Dhe ti do ta mbyllesh jeten tende ne deshperim te plote, pasi askush nuk perqafoi moralin tend, as vete femijet e tu.

Albo

[hof]

Kjo nuk eshte objektive se mundet te ndjekesh edhe ide qe nuk perputhen me keto ne menyre te ngjashme. Njeriu eshte produkt i evolucionit jo i krijimit. Ky eshte fakt shkencor, po qe se hedhim kete posht mundet te pranojme edhe se toka eshte fushe (flat). Po bibla eshte e qarte c'e dua priftin une? Prift jame vete, edhe hoxhe po deshe

Kujt Moisiu ore, Alfred Moisiut?

Ajo per shkrepset dhe zjarin me kujtoi kete
"Children, lightly painted in gold or silver body make-up, may be used as plate holders or andrions, but don't put the little dears too close to the fire lest they burn and scream disagreeably."
Lisa Hilton
Ahahahaha, take it easy it's just good literary humour, it's about being as selfish and care free in writting as you would never be in action

Kuptohet qe cdo grup ka karakteristika te perbashkta, por ndryshimet tek individed jane shume te medha, dhe po qe se nuk i bejne dem te tjereve duhen lejuar te gjitha.

Babai im ka moral te prapambetur dhe qesharak, kurse mami edhe se e ka ndryshe nga une e respekton moralin tim edhe sa here bejme debate per moralin une e kame llafin e fundit
Une nuk do behem prind, me mire hidhesha nga kati i trete. Por edhe sikur te kisha femije do te ishte shume me i lehte per tu ndjekur morali im se sa ai i fetareve. Keshtu qe fetaret kane shume me shume se une per tu kujdesur per kete pune. Po ti si profet me keto parashikime, kush ti tha, prifti?

PS une mundohem te beje me te miren qe kam mundesi per gjera te rendesishme por kur nuk kam sukses nuk e le veten te merzitem shume se nuk kryen asnje funksion! Edhe nuk e le veten te merzitem shume per gjerat qe nuk i kame ne dore, si e kaluara, se nuk i ndryshon dot. Keshtu qe ky deshperimi im i plot, not gonna happen, sorry to disappoint you!

Objektiviteti buron nga fakti se te gjithe njerezit qe zgjedhin te jene besimtare orthodhoks, me vullnet te lire e vetedije te plote, zgjedhin te besojne deshmine e Zotit per njerezimin, qe Kisha Orthodhokse ruan brenda saj te pacenuar dhe na deshmon. Une zgjedh te besoj jo ate qe prodhon mendja ime, zgjedh ate qe me deshmon Zoti nepermjet Kishes. Eshte njesoj si te shohesh nje godine te bukur ne mes te qytetit ku banon, dhe te pyesesh veten: valle si te mesoj se si eshte ndertuar kjo godine kaq e bukur e madheshtore? Mund te rrish te vrasesh mendjen tende, e ta studiosh godinen nga jashte apo nga brenda, ose mund te zgjedhesh rrugen tjeter, te mesosh nga goja e arkitektit dhe atyre qe e ndertuan ate godine se si e bene kete gje. E njejta gje edhe me besimin ne Zot: mund te marresh ne dore Biblen e te perpiqesh ta "kuptosh" ate duke e interpretuar me mendjen tende ate qe lexon, sic ben edhe ti me lart, ose mund te shkosh ne Kishe e t'i thuash priftit e besimtarit: te lutem, me meso per besimin orthodhoks. Atij njeriu qe eshte i dashuruar me vetveten dhe i mbushur me "krenarine" e aftesive te tij llogjike, Perendia i qendron larg, e le te marri rrugen e erret te veteshkaterrimit. Kurse atij njeriu qe i afrohet besimit me perulesi, Perendia i afrohet dhe i ndricon mendjen e pastron shpirtin.

Zoti nuk kerkon asgje nga njerezit pasi i ka te gjitha. Bile edhe urdherimet qe i dha Moisiut ne mal per popullin e Izraelit, nuk perbejne ne vetvete "moral", packa se ne sot i referohemi si te tille. Urdherimet e Tij ne mal ishin si keshillat e nje prindi te mire qe i thote femijes se vete: Mos luaj me shkrepset - pasi e di qe po luajti, femija do te beje zjarr e do te digjet. Dhe Zoti na i dha gjithe keto urdherime si nje menyre per te mbajtur natyren tone paster dhe per te arritur potencialin tone maksimal si njerez. Na i tha pasi askush nuk e njeh natyren njerezore me mire dhe me gjate se sa vete Krijuesi qe na e krijoi kete natyre.



Ti ngaterron personalitetin e cdo njeriu te lire, me natyren njerezore. Cdo person ka karakterin dhe karakteristikat e tij dalluese te jashtme apo te brendshme. Por ne te njejten kohe, pavaresisht nga keto dallime e preferenca personale, ne ndajme te njejten natyre njerezore. Karakteristikat dalluese te natyres sone si njerez jane te perbashketa. Pa vetedije, ajo qe je duke pranuar e thene me lart eshte se ti nuk njeh dhe pranon natyren njerezore qe ndajne gjithe njerezit e kesaj bote njesoj.



Ti do qe te gjithe te ndjekin moralin tend, kur ti vete nuk ndoqe moralin e prinderve te tu qe te sollen ne jete. Kur neser kur te behesh prind, ti nuk do te jesh ne gjendje qe as femijeve te tu t'iu japesh kete moral, pasi edhe ata, ashtu si ty, do te zgjedhin "te vertetat personale" dhe "moralin personal te ngritur mbi emocionet". Dhe ti do ta mbyllesh jeten tende ne deshperim te plote, pasi askush nuk perqafoi moralin tend, as vete femijet e tu.

Albo

[hof]

O Nuhi, po si nuk e pashe kete une? Eshte ndryshe te shkaktosh vrasje kalamajsh me qellim qe te vrasesh kalamaj dhe te vrasesh padashje apo collateral casualties. C'fare eshte "perpos cirkuza"? Po fol Shqip mor burr.

Eshte e sakte, se ne lufterat qe jane bere jashta kontekstit fetare jane masakruar POASHTU femije, gra, pleq, jane djege dhe shkateruar rajone te terra ???

Nese PO, cka atehere eshte ajo IDEALJA qe e imagjinon ti ???, apo nuk ke menduar mbi kete skenari ???..........po edhe kjo eshte mor reale, apo nuk e sheh dita dites ne televizore se sic massakrohen njerezit.....pra, komunizmi, socializmi, demokratia, apo cilido system qe ka perdore DHUNEN per me u etabluar, ka qene legjitim, sepse nuk e ka ne prapaskene FENE, apo si duhet te te kuptojme tash ???

Si mendon, ke ndonje pergjigje se vdekja e nje femije nga plumbi i "afetarit" eshte me e lehte, me humane, per prindin ???

Pse i "mendoni" gjanat vetem GJYSME ???......pse nuk jeni konsekuent ne qendrimet ???.....cfare te ju quaj me shume, se perpos cirkuza, sepse vetem cirkuzat i kryjn gjerat gjysem e gjysem, por ata e bejne qellimisht se dojn ti argetojn njerezit......

tungi