Qeveria e re, as përtej së majtës, as përtej së djathtës, as përtej Ramës
Ngjarjet e kësaj jave kulmuan me shpalljen e kabinetit “Rama”, një mori ministrash të rinj në moshë dhe në eksperiencë . Mbi ç’parime e kritere është kompozuar sipas jush kjo qeveri? A krijon ky formacion ndonjë shpresë për të bërë ndryshime të rëndësishme në vend?
Parimi bazë, kuptohet qartë, është ai i votës. Në 23 qershor, shumica e shqiptarëve zgjodhën të qeveriseshin nga PS-LSI dhe qeveria është PS-LSI, pa qoka, bishta, ndere apo lëshime të natyrës nostalgjike. Një parim tjetër është ai i qeverisë hije. Në tërësi, qeveria reale ka dalë nga qeveria- hije, të cilën Rama e ka paraqitur para dhe përgjatë fushatës elektorale në të gjitha konventat programore të PS-së. Natyrisht, qeveria- hije ka qenë më e madhe; në kabinetin real kanë hyrë edhe pesë ministra të LSI-së që kanë lënë jashtë pesë të PS-së. Por parimi që qeveria duhet t’i ngjajë fitores më duket se është respektuar në përgjithësi. Pavarësisht nga cilësia e produktit, që dikujt i duket i mirë e dikujt i keq, mendoj se respektimi i ligjësive politike duhet të bëhet një normë në jetën tonë politike dhe institucionale.
Problemet për përbërjen e kësaj qeverie fillojnë sapo kalojmë nga parimet te kriteret. Shihet qartë se kriteri bazë i Ramës në përzgjedhje, brenda kontingjentit të qeverisë hije, ka qenë raporti vetjak apo konfidencial me ta. Për të përdorur një shprehje të Xhorxh Oruellit, disa kanë qenë “më të barabartë” se disa të tjerë në raport me kryetarin. Unë nuk e kam paragjykuar ndonjëherë prirjen e kryeministrave për të punuar me njerëz të besuar. Por koncepti i besimit nuk është koncepti i jesmenit, konformistit, servilit. Korniza reale e disiplinës është program i votuar. Në këtë kuptim besnikët e programit janë njëlloj të besuar. Por Rama nuk ka ndjekur këtë logjikë. Ai është dominuar nga mendimi i vjetër për besimin. Qeveria e tij e parë është pasqyra më e qartë e kurbës që ka ndjekur teza e tij e njohur “përtej së majtës dhe së djathtës”. Ai nuk është më as përtej vetvetes. “Qeveritë e kotecit, thoshte Indro Montaneli, duke shkruar për një qeveri të ish- kryeministrit italian, Betino Kraksi, nuk mund të jenë të suksesshme”. Për analogji, qeveritë që mbyllen në rrethin e besnikëve të ngushtë të kryeministrit vështirë se lënë gjurmë.
Një grup politikanësh të spikatur për ADN-në e PS-së janë jashtë qeverisë. Ben Blushi, Pandeli Majko, Blendi Klosi apo emra të promovuar gjatë kohës së Nanos janë jashtë projektit “Rama 1”. Ç’mund të ndodhë me ta? Sa të mundshme e shihni krijimin e një grupi të pakënaqurish në PS dhe, a mund ta rrezikojnë ata Ramën?
Në vijë logjike me sa thashë më lart për qeverinë-hije të promovuar përpara dhe gjatë fushatës, duhet ta pranojmë se disa prej emrave që keni ju dhe unë ndërmend në këtë moment nuk kanë qenë pjesë e këtij promovimi. Të rrimë shtrembër e të flasim drejt: Rama ka befasuar duke çuar fjala vjen Mimi Kodhelin te Mbrojtja dhe jo tek Ekonomia, apo Beqjen te Shëndetësia dhe jo te Mirëqenia Sociale, por nuk mund të them se ka befasuar duke mos përfshirë në qeverinë e re disa ish-ministra të qeverive të mëparshme socialiste. Nuk po them se këta nuk duhet të thirreshin. Po flas thjesht për paranjoftimin. Rama nuk i ka paranjoftuar në konventat e tij programore që kanë qenë edhe një lloj stërvitjeje e qeverisë së tij hije. Mësimi që duhet nxjerrë në këtë rast është të mos jetuarit me iluzione. Marrëveshjet politike me liderin duhet të jenë të qarta. Kur s’janë të qarta apo nuk ekzistojnë fare, lideri bën si t’i pëlqejë. Jam duke e shpjeguar këtë rast. Natyrisht nuk e justifikoj aspak injorimin e përvojave dhe ndërprerjen e karrierave politike në këtë mënyrë. Koha është investimi më i madh në politikë. Në partitë kryesore kemi një brez politikanësh që starton nga viti 1990 e këndej. Shumica dërrmuese e atyre që kanë mbetur në skenë përgjatë këtyre dy dekadave janë në kulmin e moshës dhe energjive për të shkëlqyer. Mënjanimi i tyre me lloj-lloj alibish është për mua një akt antikombëtar. Shpresoj dhe uroj që deputetët “e vjetër” socialistë, që në fakt janë ende në kulmin e pjekurisë si politikanë, të kontribuojnë për ndryshimin e gjendjes në këtë rrafsh duke luftuar për vendin e merituar dhe të pazëvendësueshëm të përvojës e dijes në politikë.
Përkundër profilit të ministrave të Ramës, Ilir Meta mbajti në tri poste të rëndësishme ministrat e qeverisë “Berisha”. A është kjo qeveri me “dy kokë” dhe pse?
Siç erdhën punët, do të ishte më e pranueshme të ishte me dy kokë, si dozhët e dikurshëm të Republikës së Venedikut. Unë kam frikë se do të kemi më të keqen: do të kemi dy qeveri në një. Ironia e madhe e kësaj qeverie, që do të lexohet si e tillë edhe në Bruksel, është se në Shqipërinë e damkosur nga pandëshkueshmëria, drejtësinë do ta ketë në dorë partia e zotit Meta.
Ka zëra pro dhe kundër përfshirjes së aleatëve në qeveri. Lajmi brenda lajmit ishte dhe shkelja e marrëveshjes me avokat Ngjelën apo lënia jashtë kabinetit e PBDNJ-së, Vangjel Dule…
Aleatët, miqtë e mi të ish-Opozitës së Bashkuar, Spartak Ngjela, Kurt Kola, Skënder Gjinushi apo Paskal Milo, nuk morën votat e pritshme dhe të merituara si opozitarë. Ata u përjashtuan pra nga një mori faktorësh, duke filluar me sistemin zgjedhor e duke kulmuar me përdorimin e pashembullt të parave për blerje votash nga partitë dhe kandidatët me shumë lekë. Ata besonin se do t’i fitonin votat e duhura me politikë, me opozitarizëm. U zhgënjen. Kishin harruar ose nuk e dinin mirë se kanë lindur në Shqipërinë e sëmurë nga mungesa e qytetarisë dhe virtytit zgjedhësit që të shohin nga duart; ka lindur edhe partia e tyre, që vjedh për të blerë vota dhe qeveris për të vjedhur, siç thoshte dikur Edi Rama, duke patur parasysh në radhë të parë LSI-në, që sot e ka aleate. Këta aleatë, më mirë të rrinë jashtë sesa të pretendojnë nga Rama “korrigjimin” altruist në favor të tyre të votës së qytetarëve. Jo, qeveria le të jetë ajo që kanë nxjerrë zgjedhësit. Shumica që ka dalë me para të pista le të bëjë qeverinë përkatëse të përfitimeve të pista. Opozita do të jetë në këmbë në betejën e saj ballore me korrupsionin, por vota e pistë nuk ka përse “zbardhet” me opozitarë të ndershëm që nuk janë votuar si të tillë. Ju e shikoni si “ lajm brenda lajmit” mospërfshirjen e Ngjelës. Së paku për të respektuar këtë rubrikë të gazetës “Mapo”, le të kujtojmë se rreth pesëmbëdhjetë ditë para zgjedhjeve unë kam argumentuar këtu se Ngjela nuk do të ishte pjesë e kabinetit “Rama”. Mund të shpikej ndonjë post gjysmë honorifik për të sa për të larë gojën, por pjesëtar me titull të plotë në një dikaster ku priten reforma nuk do të ishte. Unë e kisha ndjerë me kohë se ishim aq të ndryshëm sa nuk kishim vend në “skuadrën” ( sa term qesharak!) të Ramës. Kur erdhi Meta, e luta miqësisht dhe madje edhe publikisht Ngjelën të kthehej në shtëpinë e tij të së djathtës. Por ai, me sa duket, deshi ta testonte deri në fund natyrën e Ramës. Në këtë sens, lajmi tingëllues nuk është fjalëpreja eventuale e Ramës, por pamundësia e këtij të fundit për të bashkëjetuar politikisht në “skuadër” me njerëz që nuk janë si ai. Lajmi i dytë, por i pari nga rëndësia, është mospërfshirja e PBDNJ-së gjithashtu. Jam shumë i çuditur, Dule ka qenë një opozitar konstant, pakica greke në Shqipëri ka patur përfaqësim të merituar në qeveritë e çdo krahu.
Në të djathtë, kryetari i PD-së, Lulëzim Basha ka realizuar daljet e para publike, duke kërkuar transparencë për zgjedhjet dhe akuzuar Ramën se ka përdorur segmente të krimit për t’i vjedhur ato. Qëndrimet kanë qenë në të njëjtën linjë me ato të Berishës, dhe shumë pyesin nëse do të arrijë Basha të dalë nga hija e Berishës…
Opozitarët kanë qenë pothuajse të gjithë në një linjë në lidhje me transparencën e zgjedhjeve, pas rinumërimit të kutive në Lezhë dhe në Shkodër dhe pas daljes gjithnjë e më shumë në dritë të fenomenit të blerjes së votave. Pra nuk mund të thuhet se kryetari i zgjedhur apo të tjerët janë nën hijen e Berishës. Janë të gjithë në fushë të hapur, të gatshëm për të konceptuar një transparencë komplekse si pjesë e një aksioni politik jetik për të ardhmen e demokracisë dhe opozitës. E kemi thënë edhe më parë: ka ndodhur një gjë e padëgjuar. Opozita që është bërë shumicë, ka blerë e vjedhur vota. Imagjinoni çfarë zgjedhjesh mund të bëjnë nesër këta? Me besimin e ringritjes, kryetari Lulëzim Basha po udhëheq padyshim konceptimin e gjithë aksionit politik që nënkupton Fillimi i ri, i cili do të ishte i pamundur pa garancitë e votës së lirë. Duke qenë në një linjë dhe në ballë të gjithë demokratëve në këtë sfidë shumë të rëndësishme, Lulzim Basha është edhe vetvetja në mënyrën si flet, si i parashtron problemet dhe si e sheh zgjidhjen e tyre. Ai po afirmon dora-dorës lidershipin e tij, pa mbetur nën hijen e askujt dhe pa i bërë hije kërkujt. Është rruga e tij drejt suksesit.
Disa javë pas dorëheqjes Berisha mbetet aktiv si gjithnjë në politikën e ditës. Si i vlerësoni ju reagimet e tij të shpeshta në Facebook për premtimet e pambajtura të Ramës, për ministrat e tij apo akuzat që lidhen me zgjedhjet?
Ta nisim nga fundi. Berisha ka marrë një medalje të bukur, ndoshta më të veçantën e karrierës së tij, me rinumërimin e kutive në qarkun e Kukësit me kërkesë të LSI-së. LSI nuk u mjaftua me “aneksimin” e shumë zgjedhësve demokratë me mjetet e fituara në qeveri me ta, por u tundua ta shihte dhe të njollosur zotin Berisha, duke shkuar me mendimin se në qarkun e Kukësit dhe sidomos në Tropojë ishin bërë manipulime. Kjo kërkesë e LSI-së përkonte edhe me një opinion të përhapur me kohë nga media e qarqe politike të ndryshme sikur në Kukës dhe sidomos në Tropojë nuk votohet kurrë. Rinumërimi provoi se opinioni në fjalë paskësh qenë një Paragjykim me “P” të madhe. Në Tropojë, PD nuk kishte vjedhur asnjë votë. Përkundrazi: asaj i ishin marrë nja dhjetë vota nga të sajat. Kjo ishte medalja për Berishën dhe ministrin e tij të Brendshëm, Flamur Ndoka, që kryesonte listën e qarkut të Kukësit. Tani që ka humbur zgjedhjet, Berisha qëndron më i ngeshëm dhe më provokues përballë Paragjykimit me P të madhe të kundërshtarëve të tij për të dhe që nuk ka të bëjë vetëm me zgjedhjet. Ai i ka kapur akuzatorët e tij duke vjedhur e blerë vota dhe nuk ka ndërmend t’ua heqë këtë gur nga qafa. Në stilin e tij të dikurshëm, ai gjen dhe evokon për Ramën dhe disa prej ministrave të rinj disa akuza të njohura e të konsumuara që janë ditur nga publiku kur ka hedhur votën. Unë jam dakord me qëndrimin e Berishës në lidhje me zgjedhjet. Si njeri i lirë, ai ka të drejtë të thotë mendimin e tij për ministrat, por akuzat që kanë për destinacion fantazinë dhe akuza të tjera që duhej të ishin zbardhur e stërzbardhur përgjatë tetë vjetëve të Berishës në krye të qeverisë dhe akuza si ajo për thesarin, që kur është bërë sefte ka patur në fokus edhe Ilir Metën, pra në kompleks kjo qasje riciklon një opozitarizëm të konsumuar, diferencues dhe plot kundërthënie, që nuk duhet të jetë modeli i opozitës së re. Publiku i kap fluturimthi kundërthëniet e kësaj qasjeje. Prandaj kam apeluar e apeloj me pastërtinë më të madhe për vendosjen e arsyes fitimtare në themel të aksionit opozitar.
Kurse përsa i takon programit të PS-së, Berisha me sa kam dëgjuar unë, nuk po flet për “premtime të pambajtura”- ky është një spekulim i Ramës- por për “premtime të rishikuara”, të braktisura apo të riformuluara. Për një qeveri që s’ka marrë akoma detyrën, kjo është më e rëndë dhe më e pandershme sesa të mos mund t’i mbajë premtimet.
Një tragjedi tronditëse dhe absurde si masakra e Vlorës ka krijuar sërish pasiguri për jetën në vend. Ç’ndjesi keni kur dëgjoni për krime të tilla e për jetë të humbura pa asnjë faj?
Ndjesinë e fatalitetit të përzier me atë të të jetuarit në xhungël, ku rendin e mban zakoni dhe jo ligji dhe ku pjesëmarrja qytetare në parandalimin e krimeve të rënda është gati-gati në nivelin zero. Dëgjojmë në botë për të sëmurë mendorë që qëllojnë me armë në shkolla apo vende publike, por specifika në rastin tonë të Vlorës dhe në raste të ngjashme është lehtësia për të gjetur apo patur një armë zjarri, për me shumë, një kallashnikov. Është bërë pak për mbledhjen e armëve dhe akoma më pak kundër armëmbajtjes pa leje.
MAPO
Përgjigju Duke Cituar
Postuar më parë nga murik
Krijoni Kontakt