Edukimi ateist dhe shkencor
Nuredin NAZARKO, Korēė
Edhe PKSH-ja, mė vonė PPSH, propagandonte vazhdimisht se ishte parti e masave, propagandė me njė frymė tė theksuar antielitare. Lavdėroheshin punėtorėt, fshatarėt, kuadrot qė jepnin shembullin e tyre vetjak si komunistė tė devotshėm nė frontin e punės, ku kishte nevojė atdheu. Puna pranė klasės punėtore shėrbente gjithashtu edhe si masė riedukimi pėr ata qė lajthisnin nga vija e drejtė e Partisė.
Regjimi komunist i kushtoi vėmendje tė veēantė edukimit ateisto-shkencor nėpėrmjet arsimit, jo thjesht pėr tė luftuar analfabetizmin e trashėguar, por edhe pėr tė prodhuar kuadrot e nevojshme pėr administratėn dhe punėtorėt e kualifikuar, qė do ti shėrbenin industrializimit tė vendit dhe vendosjes mbi baza shkencore tė ēdo fushe prodhimi. Arsimimi u karakterizua fund e krye nga pėrshkimi i ideologjisė marksiste-leniniste dhe politizimi i tejskajshėm. Formimi i njeriut tė ri, qė patjetėrsueshmėrisht do tė kalitej nė kudhrėn e mėsimeve marksiste-leniniste, kėrkonte qė njeriu tė ēlirohej nga prangat e obskurantizmit fetar dhe tė shkėputej pėrfundimisht nga bota e vjetruar, e shkaktuar nga feja. Nė kėtė proces rolin bazik do ta luante institucioni i arsimit me tė gjitha hallkat e tij, duke u cilėsuar si leva kryesore nė edukimin ateisto-shkencor dhe qė de facto i tillė ishte. Qysh nė vitet e para tė pasēlirimit trendi edukues me ideologjinė marksiste-leniniste synonte qė ta kufizonte vazhdimisht rolin e institucioneve fetare nė procesin edukativ, pėrfshirė dhe shkollat qė administroheshin nga komunitetet fetare. Autoritetet shtetėrore deklaruan se i vetmi autoritet qė ishte pėrgjegjės pėr edukimin e fėmijėve dhe tė brezit tė ri ishte Partia. Nė kėtė mėnyrė pėrjashtoheshin kategorikisht komunitetet fetare nga procesi i edukimit dhe i formimit. Nė vitin 1946 Ministria e Arsimit deklaroi se reforma arsimore e atij viti do ti kundėrvihej mėsimit tė fesė edhe nė kisha e xhami. (Edwin Jacques, Shqiptarėt, fq.492). Njė vit mė vonė, mė 1947, Partia porosiste sektorin e arsimit tė organizonte edhe propagandėn antifetare nė shkolla e kudo edhe luftėn kundėr fanatizmit e zakoneve tė kėqija. (Hulusi Hako, Ateizmi shkencor, fq. 287). Kėto direktiva synonin qė rrezja e influencės sė komuniteteve fetare tė vinte duke u kufizuar jo vetėm nė jetėn publike, por edhe nė atė tė institucioneve tė kultit. Ky trend duket qartė edhe nė synimin pėr tė ndalur mėsimin e fesė edhe brenda objekteve tė kultit, qė do tė thoshte kontroll tė tėrėsishėm deri nė qelizėn e fundme tė ēdo komuniteti fetar. Kėshtu gradualisht do tė vinte edhe vdekja e institucioneve fetare; vdekja e tyre kulturore e shpirtėrore mė sė pari, si rezultat i ējetėsimit tė parimeve metafizike dhe trysnisė sė vazhdueshme tė autoriteteve qeverisėse. Kėto masa shkaktuan braktisjen e dalėngadalėshme tė xhamive e kishave, saqė, pėrpara se tė ndalohej me ligj ushtrimi i besimit fetar, nuk do tė gjeje njerėz pėr tė drejtuar ritualet ose njė numėr tė pakėt frekuentuesish, kryesisht jo tė rinj. Boshllėku ideor, i krijuar nga tkurrja permanente e besimeve fetare, u zėvendėsua nga ideologjia marksiste-leniniste, si i vetmi kriter absolut i vlerėsimit tė ngjarjeve dhe fenomeneve nė pėrditshmėrinė jetėsore. Edukimi permanent me ideologjinė marksiste-leniniste, qė pėrshkonte gjithė hallkat e sistemit arsimor e mė gjerė, shėrbente pėr indoktrinimin ideologjik tė rinisė dhe masave popullore. Si rezultat i kėtij procesi, u hodhėn bazat pėr formimin e njeriut tė ri, tė ēliruar nga prangat e opiumit fetar, qė busull orientimi kishte mėsimet e vijės sė drejtė tė Partisė. Indoktrinimi ideologjik nėpėrmjet gjithė arsenalit tė mjeteve edukuese e propagandistike, qė i paraqitnin besimet fetare si Kutia e Pandorės, jo vetėm pėr shqiptarėt, por edhe nė botė, prodhuan revolucionin spontan, deus ex machina, tė rinisė dhe masave tė vitit 1967. Nuk ishte e rastit qė luftėn antifetare, tė nisur nga strukturat shtetėrore ex officio, qysh me ēlirimin e vendit, nėn hijen e kamuflimit, e iniciuan pikėrisht maturantėt e Naim Frashėrit nė Durrės. Ky ishte brezi i ri, i edukuar qysh nė lindje me parimet ateisto-komuniste, qė ngazėlleu udhėheqjen komuniste dhe ua forcoi bindjen se tashmė ishin pjekur kushtet pėr tė ndaluar ushtrimin e besimeve fetare. Krahas arsimit, bosht qendror i edukatės ateisto-komuniste, si leva tė kėtij edukimi shėrbyen edhe letėrsia, kinematografia, arti dhe teatri, tė vendosura nėn suzerenitetin e realizmit socialist. Nėpėrmjet lėvizjes sė kėtyre levave jehonizohej e kaluara historike e popullit shqiptar, ku masat popullore paraqiteshin si ruajtėse tė vlerave mė tė arrira dhe pėrēuese tė progresit ndėr shekuj. Edhe PKSH-ja, mė vonė PPSH, propagandonte vazhdimisht se ishte parti e masave, propagandė me njė frymė tė theksuar antielitare. Lavdėroheshin punėtorėt, fshatarėt, kuadrot qė jepnin shembullin e tyre vetjak si komunistė tė devotshėm nė frontin e punės, ku kishte nevojė atdheu. Puna pranė klasės punėtore shėrbente gjithashtu edhe si masė riedukimi pėr ata qė lajthisnin nga vija e drejtė e Partisė. Romanet, tregimet, novelat, filmat rrėfenin pėr personazhe negativė e destruktivė, qė rridhnin nga familje kulakėsh, tė deklasuarish ose fetarėsh, qė nuk ishin nė kohezion me realitetin e ri socialist. Ata ishin tė mveshur me cilėsitė mė negative tė natyrės njerėzore dhe paraqiteshin si mesjetarė tė pandreqshėm. Stigmatizimi dha sarkazmimi i kėtyre shtresave tė papranueshme pėr shoqėrinė e re synonte rrėnjosjen e urrejtjes, pėrkundrejt besimeve e ideve qė ata pėrfaqėsonin, e jo thjesht ndaj njerėzve, sepse ata qė pėrjetuan kalvarin e Golgotės komuniste, e pėrjetuan vetėm pėr shkak tė asaj qė pėrfaqėsonin e jo pėr ndonjė arsye tjetėr. Ngjarjet e paraqitura mbylleshin me triumfin e sė mirės qė pėrfaqėsohej nga dora e ngrohtė e Partisė, njė dorė e cila qėndronte vigjilente pranė popullit dhe e pėrkėdhelte kur i bindej. Kur nuk i bindej, do ta ndėshkonte sipas shkallės sė delinkuencės qė kishte kryer, duke e pėrcaktuar po vetė shkallėn e deliktit. Filmat, nga ana tjetėr, do ti portretizonin figurat e klerikėve si njerėz tė lidhur me regjimin feudo-borgjez, qė e shfrytėzonte popullin deri nė pikėn e fundit tė gjakut. Do ti portretizonin si figura qė kishin punuar gjithmonė kundėr ēėshtjes kombėtare, si tė degjeneruar moralisht e plot vese tė tjera tė kėqija. Ajo qė duhet kuptuar ėshtė se duhet bėrė dallimi mes parimeve dhe veprave qė kryhen nė emėr tė po kėtyre parimeve, por me qėllim tjetėrfare. Kjo do tė thotė se nuk mund ta demonizojmė njė sistem tė tėrė parimesh, njė sistem tė tėrė vlerash, pėr shkak tė abuzuesve me kėto parime, qė realizojnė qėllimet vetjake. Veprimtarėt abuzues kanė qenė, janė dhe do tė mbeten, jo dėshmi e dėshtimit tė parimeve, por dėshmi e dėshtimit tė tyre vetjak pėr tu aktualizuar me kėto parime. Fatkeqėsia mė e madhe nuk qėndron te veprimet e qėllimprishurve, por te modeli qė pėrēojnė te pjesėtarėt e shoqėrisė, qė demonizohet pėr hir tė demonizimit tė pėrfaqėsuesve tė kėtyre vlerave e parimeve. Veprimet abuzive i shėrbyen regjimit komunist si njė aleat i ngushtė e i dashur nė procesin e ateizimit tė shoqėrisė shqiptare, paēka se i kritikonte ashpėrsisht kėto veprime. Figura e portretizuar negativisht e klerikėve kishte si antipod figurėn e intelektualit komunist, punėtorit e fshatarit tė thjeshtė, tė brumosur me mėsimet e Partisė, qė lufton te keqen njerėzore dhe tė kėqijat natyrore i armatosur me materializmin shkencor. Ky personazh, i karakterizuar me kėto cilėsi nė kėtillėsinė e tij, duke reflektuar moralin komunist, ėshtė i mirėpėrcaktuar tė jetė fitimtar, sepse ėshtė edukuar e frymėzuar nga mėsimet e pagabueshme tė Partisė dhe jo nga mėsimet e besimeve fetare.
Nė mungesė tė televizionit (jo vetėm tė tij), pėr shumicėn e popullit shqiptar si zėvendėsues-pėrēues i arritjeve tė udhėheqjes komuniste nė ndėrtimin e socializmit, shėrbyen edhe kinematė lėvizėse, qė udhėtonin nė ēdo kėnd tė atdheut socialist pėr tė shfaqur filmat e kinostudios Shqipėria e Re. Po, Shqipėria e Re! Shqipėria e re marksiste-leniniste, e patundur nė dallgėt e oqeanit tė zhvillimeve botėrore, e shkėputur njėherė e mirė nga e kaluara mesjetare e obskurantiste. Skenat e teatrove ose estradave popullore jo vetėm stigmatizonin e sarkazmonin negativitetet dhe mendėsitė e vjetruara qė mbroheshin me fanatizėm nga feja dhe shpura e saj e klerikėve, por nė tė njėjtėn kohė jehonizonin lumturinė qė po pėrjetonte populli shqiptar nėn udhėheqjen e Partisė. Indoktrinimi ideologjik permanent i popullit synonte jo vetėm edukimin e tyre, por edhe kontrollin krejtėsor tė tyre pėr tė mos lejuar dhe goditur ēdo lloj prominence, antipushtet, antisistem, kundėrrevolucionare, madje edhe brenda llojit. Ngrehina e edukimit ateisto-shkencor impulson nga fjalėt e udhėheqėsit filozof qė shtron detyrėn qė i gjithė sistemi i edukimit tė shkollės tė pėrshkohet nga boshti i ideologjisė marksiste-leniniste tė Partisė sonė. (Hulusi Hako, Ateizmi shkencor, fq. 85). Boshtimi rreth marksizėm-leninizmit rezultoi me ateizimin, politizimin dhe ideologjizimin e programeve shkollore, pėr tė bėrė njeriun e ri, qė i iluminuar dhe i revolucionarizuar e ndėrton Shqipėrinė e re.
ZeriIslam/com
Krijoni Kontakt