Vendlindja e Skënderbeut sipas legjendave popullore

[pajtimp]

Oliver Jenes Schmitt asgjë nuk ka zbuluar, dhe këtë mund ta dëshmojmi se, e ka rishkruar librin e tij të tërin sipas planit të një autori të më hershëm Ludwig Pastor me titullin " Hostory of pope" .. i ribotuar pastaj edhe më vonë disa herë, është autor i cili e thotë se/

3Skenderbeu nuk kishte shkuar peng dhe se ishte rritur ne malet e Dibres, ka lindur nê katundin Kastriot buzë Drinit i cili kthehet ne vitin 1444 ...në Krujë, dhe interesante është se Schmiti i ka ndjekur të gjitha këto shtylla që i permend Ludvik Pastor pra librin e tij e ka shtjelluar mbi shtyllat e k'tij autori, ku sipas Ludvik Pastor te gjitha referancat rreth jetes së Skenderbeut i kanxjerrur nga Vatikani qe jane sekrete ! Libri eshtene anglishte, aty mban kapitullin "kryqtari i Krishtit" me duket e kemi postuar ketu edhe me pare kete burim, por, qe eshte e pamujtun te vertetohet kjo sepse Vatikani nuk hap arkivat...
Ngjajshmeria mes emrit Kastrat e Kasttriot janê teper te aferta, dhe me habiti ky autori yni se si nuk e permend fare rastin e Kastratve qe shtrihet te Drini kurse ky autori anglez(prift) ne historine e tij kushtuar papatit, ai thote se keto te dhena jane ne Vatikan dhe e dyta habitemi se si kane patur mundesi ky ekipi Italiane te vije dhe germoje aty ne ato keshtjella te Diberes, do thote kjo se ata ndoshta kishin burime te shkruara nga Vatikani ?

Keto burime si duket edhe serbet i kane ndjekur mirepo ky autori yni Ylian Liperi eshte dashurt ta kundershtoje ate qka pretendoje serbet sepse kastrati ekziston sot eshte edhe fisi qe mbane emrin Kastrati, nuke di pse nuk e permend kete version ?

Kreksi!..... deshiroj te ju mbeshtes ne mendimin Tuaj mbi vendlindjen e Skenderbeut. Me poshte po hedh nje pjese e materialit te perkon me kete ceshtje publikuar nga Haki Pernezha ne librin "Krahina e Cidhnes"
........Mendime të shumta janë dhënë e shumë teza janë përpunuar rreth prejardhjes së Kastriotëve. Historianë të shumtë, serbë, grekë etj, janë munduar që me ndonjë shënim a informacion, të ngrenë të përpunojnë teori nga më të ndryshmet për origjinën e Kastriotëve, të cilët ku nuk i kanë çuar. Heshtja e historianëve shqiptarë e ka bërë studiuesin Agim Boba të shkruajë:”Të çudit fakti se si disa historianë shqiptarë, së bashku me Institutin e Historisë u referohen tezave të disa historianëve të huaj për të gejtur vendlindjen e Kastriotëve në Shqipëri. Kështu ato u sorollatën lart e poshtë, duke i marrë me radhë rrethet e Veriut nga Mati, Shkodra, Puka, Mirdita dhe Hasi i Prizerenit pa nxjerrë gjë në dritë.”
Ndër të gjitha teoritë e hedhura dhe që kanë qarkulluar në vite, ajo më bindësja, për ne, është punimi dhe mendimi i Prof. Kristo Frashërit, i cili argumenton se Kastriotët ishin nga Az-Has-i i Dibrës së Poshtme. Tashmë nga shumë studiues së përiudhës së Kastriotëve pranohet se ata dolën në skenën e trazuar dhe filluan fuqizimin e tyre ekonomik që në kohën e Pal Kastriotit, gjyshi i Skënderbeut.(60) Sipas Gjon Muzakës, Pal Kastrioti zotëronte Sinën dhe Gardhin e Poshtëm, por më vonë mësojmë se Pali ishte njëri ndër bujarët që mori pjesë në betejën e Fushë-Kosovës (1389).
“Koalicioni ballkanik” korri një fitore si ajo e Pirros, megjithatë për shumë familje të fuqishme feudalësh, kjo situatë solli fuqizimin ekonomik të tyre. Tashmë në krye të zotërimeve të Palit vihet i biri, Gjoni, i cili u tregua shumë herë më i zoti se i ati dhe filloi të zgjerojë zotërimet e tija deri në Durrës. Me shembjen e “...Perandorisë serbe, u hap rruga e zhvillimit të principatës shqiptare, që u ngritën mbi gërmadhat e asaj në gjysmën e dytë të shek XIV.“(61) Bujarët shqiptarë me kohë u kishin shërbyer të gjithë pushtuesve që kishin shkelë trojet tona. Kush më shumë e kush më pak, kush më gjatë e dikush më pak, romakët, grekërit, serbët dhe në fund osmanët, kishin shfrytëzuar territoret shqiptare, duke u ndihmuar nga vetë shqiptarët.
Jo më kot, Profesor Buda shënon:“Të ndodhur në udhëkryq, në zonën e përpjekjeve 100-vjeçare midis Perëndimit dhe Lindjes, herë duke i shërbyer perandorit të Bizantit në Lindje dhe herë Papatit e Anzhuinëve të Perëndimit, ose njemanjideve serbë, këto krerë u bënë aristrokratë feudalë bizantinë, “protesevastë dhe dhespotë”, u bënë kontë e mareshallë të anzhuve dhe të papëve, zhupanë të Dushanit dhe pas shkatërrimit të perandorisë së këtij dolën në shesh si dinastë të pavarur, krijuan shtete me vete”.(62) “Këtë e dokumentojnë vlerësime të bëra nga Vendeiku, si dhe lidhjet e tij miqësore me Balshajt, Arianitasit, Muzakët, Topijat...”(63)
Më vonë Gjoni ia arriti të krijojë një mbretëri, ku përfshihej Mati, Dibra e deri në Det dhe të organizojë deri në detaj çdo veprimtari publike, duke hedhë themelet e një shteti të organizuar. “...në vitet 20 të shek XV...në Veri kufizohej me Dukagjinët, në jug me Arianitët, në veriperëndim e perëndim me Lezhën e Durrësin...”(64) Për fat të keq, në Defterin e vitit 1431, pronat e Gjonit nuk janë të regjistruara që të marrim më shumë informacion. Aty mjafttohet me një shënim “tokat e Gjonit” Jovan-ili, dhe kaq. Megjithatë, veprimtaria e Principatës nën mbretërimin e Gjonit ishta shumë e madhe. Aq e vërtetë është kjo sa ai lëshonte edhe leje për transportin që kryehej nga karvanet, duke shfrytëzuar udhët që kalonin nëpër mbretërinë e tij dhe që lidhnin Prizrenin me Lezhën, apo Durrësin e Shkodrën etj.
Shumë studiues janë marrë me figurën e Gjon Kastriotit dhe me këtë familje feudale të fuqishme të Mesjetës. Shumica prej tyre gjejnë një toponim dhe tjerrin histori të njëpasnjëshme, duke e çuar këtë familje derë më derë si “top hallve”. Në krahinën e Çidhnës, si në asnjë krahinë e vend tjetër, ka një mori toponimesh e historishë për Kastriotët dhe Skënderbeun, sa është vështirë t’i mbledhësh të gjitha (Këto toponime do të trajtohen në një material tjetër). Morisë së shkrimeve mbështetëse për origjinën dibrane të familjes së Kastriotëve, Agim Boba, shton edhe këto prova të reja:
“1.Ardhja e Skënderbeut nga Nishi direkt në Dibër dhe jo në Has apo në ndonjë krahinë tjetër, ...tregon se këtë detyrë madhore ai nuk mund ta kryente pa ndihmën e gjakut të vet.
2.pritja madhështore që i bënë Skënderbeut vëllezërit dibranë, dhe gatishmëria që ato treguan për t’u vënë nën komandën e tij.
3.Dërgimi i komisionit nga Kruja për në Dibër me në krye Hamzan, për tu dhënë dibranëve lajmin e marrjes së Krujës.
4.Ndërtimi i kalasë së fshehtë nga Skënderbeu në zonën e Çidhnës.
5.Shërbimi i Reposhit (vëllai i Skënderbeut) si murg deri sa vdiq në Manastirin e Çidhnës.
6.Mbajtja nga Skënderbeu krahas Këshillit të shtetit edhe një këshill, siç e quan Barleti, këshilli i shokëve të tij dibranë.
7.Gjatë përgatitjes për betejë kundër galëve në Itali, Barleti thekson: Skënderbeu, rrugët që ngelën të hapura, i plotësoi me dibranët e vet.
8.Veçimi që u bën Barleti viseve të Çidhnës, duke i quajtur viset e Skënderbeut. 9.Shifrat e ulëta, sipas defterëve osmanë, tregojnë se ato kanë shërbyer si baza e furnizimit me ushtarë.
10.Shfryrja e inatit nga Sulltan Mehmeti dhe masakra e vitit 1466 mbi popullsinë e Çidhnës, tregon më së miri se Skënderbeu ishte nga kjo zonë.”
Në vitet 1420- 1433 organizohen disa kryengritje shqiptare të udhëhequara nga feudalët e asaj kohe si Gjon Kastrioti, Depe Zebenishti, Andrea Topia etj, për të ruajtur pozitat drejtuese e udhëheqëse si dhe të drejtën e kahershme të vetqeverimit. Këto familje ishin të njohura që në fillimvitet 1400. “ Gjoni kishte kripore, shiste drithë, nxirrte të holla nga dogana e skelës së afërt me Lezhën në Shufada, buzë Adriatikut. “ Kjo është pikërisht koha kur feudali Gjon Kastrioti, duke shfrytëzuar amullinë politike, me veprime të shpejta ia arriti që të bashkojë shumë troje dhe ku me forcë e ku me bindje i zgjeroi kufijtë e feudit të tij, në fillim në Dibër, më pas në Mat dhe u shtri deri në Durrës e Lezhë. “Kështu sipas Nolit në këtë periudhë “Balshajt, Topiajt, Muzakët, Shpatajt, Buat dhe KASTRIOTËT, arritën të bashkojnë fshatarësinë shqiptare në luftë kundër pushtuesve…”
Me pushtimin osman në shek XV, në Shqipëri e më gjërë, u krijuan marrëdhënie dalluese shoqërore, ekonomike, politike, kulturore e ushtarake, ndryshe nga ato të mëpërparshmet. “Osmanët kishin me vete idenë e luftës islame për besim, sillnin nga pas shpura të etura për plaçkë. Perandoria Osmane ishte një bashkësi plaçkitëse, që zgjerohej si një amebë gjigande duke përpirë gjithshka”.(68) Në fillimvitet e shekullit XV kjo lukuni plaçkitëse iu drejtua trojeve shqiptare. Feudalët shqiptarë, asnjëri, nuk e kishte mundësinë për t’u përballur me këtë “amebë” gjigante që po përparonte çdo ditë. Si çdo familje bujare e kohës edhe ajo e Kastriotëve kishte flamurin dhe stemën e saj. (Pak kohë më parë një italian pa ditur shumë për stemën e Kastriotëve ka shkarkuar në internet një pamjë e cila i ngjan në mos qoftë identike me atë që kanë përcjellë familja e Kastriotit. Kjo pamje shoqërohet edhe me shënimin se ajo u gjet në një mur të një hoteli në Itali. Në qendër të saj si gjithnjë është shkaba dykrenare ndërsa ajo që bie në sy është ylli me 8 cepa. Mendojmë se kjo stemë u njohë atëhere kur familja Kastrioti filloi të zgjerojë pronat dhe përfshiu në feudin e saj gjithë Dibrën. Gjithashtu mendojmë se çdo cep i yllit, simbolizon një krahinë të cilat u bënë gurëthemeli i krijimit të mbretërisë dhe ato ishin grupimet malore që kohë më vonë u quajtën Male.)
Pra, Kastrioti i Çidhnës përfshiu në mbretërinë e tij edhe tetë krahina tjera të Malësisë së Dibrës, duke krijuar kështu një unitet të ri më të fuqishëm. Bashkëluftëtarët dhe njerëzit më të besuar të Gjon Kastriotit ishin familja Kuka, të cilët i kishin pronat në Kuke. Pas vdekjes së Skënderbeut edhe këto u larguan nga Çidhna, fillimisht në Mat dhe pastaj drejt Italisë. “Në Rreth Baz të Matit, pra në lagjes Ndrelalaj gjenden toponimet: Përroi i Kuke dhe Trojet e Kuke.”(69) Këto toponime ndoshta na sqarojnë e hedhin dritë mbi rrugën që ndoqën banorët e hershëm të fshatrave Kuke e Kastriot, pasi u larguan nga Çidhna. Këta banorë, duke dashur t’i largohen furisë së ushtrisë osmane, menduan të strehohen, ndonëse përkohësisht, në afërsi të Rreth-Bazit. Prej këtu u larguan, në drejtim të bregdetit e më pas në Itali, duke lënë pas si gjurmë emrin e sotëm (toponimet e mësipërme).