Dosja Çame në Hagë

[dodoni]

DOSJA "CAME" PERFUNDON NE HAGE

Tirane - Dosja "Came" perfundon ne Gjykaten e Hages. Selman Sheme, kryetari i shoqates "Cameria", tha dje per gazeten "Koha Jone", se eshte duke u pergatitur materiali dhe shume shpejt ne Gjykaten Nderkombetare me qender ne qytetin hollandez, do te depozitohet padia perkatese. Sipas Shemes, arsyetimi juridik eshte se ndaj popullsise came, ne periudhen 27 qershor 1944 deri ne mars te vitit 1945, eshte kryer krim kunder njerezimit. Per kete do t'i kerkohet kesaj gjykate te marre ne shqyrtim ceshtjen me te diskutuar kohet e fundit. Mbi te gjitha, mesohet se eshte marre edhe nje avokat i njohur anglez, i cili eshte duke grumbulluar materilet me qellimin perfaqesimin e kesaj ceshtje ne kete gjykate. Gjithnje sipas Shemes, kjo padi do te jete krahas asaj ne Gjykaten per te Drejtat e Njeriut ne Strazburg.

Historia e nje procesi

Ne fakt, historia e kerkesave te popullsise came, nis qe me themelimin e shoqates me te njejtin emer. Ishte 10 janari i vitit 1991, kur nje grup intelektualesh dhe pasardhes te cameve te debuar me force nga trojet e tyre, themeluan ne Tirane shoqaten "Cameria". Qe gjate diteve te para e ne vazhdim, qellimi dhe perpjekjet e anetareve dhe perfaqesueseve te saj, ka qene nje: rimarrja e te gjitha te drejtave te hequra padrejtesisht nga qarqet greke gjate Luftes se Dyte Boterore. Simpoziumet, takimet dhe protestat, kane qene shume pak ne krahasim me studimet serioze te nje vargu historianesh dhe juristesh dhe sensibilizimi i faktoreve nderkombetare per te gjithe ate qe ka ndodhur me popullsine prej 35 mije banoresh ne ate kohe.

Procesi i Strazburgut

Sipas ligjit qe operon Gjykata Nderkombetare e te Drejtave te Njeriut, nje ceshtje merret ne shqyrtim vetem atehere kur ka kaluar me pare ne te gjitha gjykatat e nje shteti. Keshtu, ne rastin konkret, duhej qe dosja "Came" te kishte perfunduar gjykimin ne gjykatat greke dhe vetem pasi te jene dhene vendimet perfundimtare, juristet mund te depozitonin padi ne Strazburg. Per kete qellim, sipas kryetarit te shoqates "Cameria", ne gjykatat e qyteteve Filat, Patra e te tjere. Vetem me pas dosjet do te dergohen ne Gjykaten e Strazburgut. Por, edhe ketu ekziston nje problem. Te gjitha padite, rrjedhimisht te gjithja vendimet duhet te jene personale. Keshtuqe, parashikohet nje kohe mjaft e gjate per te arritur ne perpilimin e padise per ne Strazburg.

Procesi i Hages

Por, surpriza eshte se dosja "Came" nuk do te mjaftohet vetem me rikthimin e pronave. Sipas Shemes, e gjithe ajo qe ndodhi me 35 mije banoret e kesaj zone, ishte akuza e paster: krim kunder njerezimit. Prandaj, Gjykata e Hages, e cila merr ne shqyrtim keto ceshtje, mund te pranoje edhe dosjen "Came". Edhe ne ligjin me te cilin punon kjo gjykate, thuhet s pranohen per gjykim ato ceshtje pavaresisht se ngjarjet kane shume vite qe kane ndodhur. Shoqata ka kontaktuar me nje avokat anglez, emri i te cilit tani per tani nuk behet publik, qe do te perfaqesoje ceshtjen. Sheme shton se per akuzen e ngritur disponohen fakte dokumentare e shkresore dhe mbi te gjitha edhe 5 mije deshmitare, te cilet kane vuajtur deportimin nga shtepite dhe pronat e tyre.

Kerkesat e shoqates "Cameria"

1. Riatdhesimi i popullsise came, e cila llogaritet rreth 250 mije dhe rikthimi ne trojet etnike.

2. Kthimi fizik i pronave pa asnje lloj kompromisi.

3. Kompesim per shfrytezimin 60-vjecar te ketyre pronave dhe te gjitha resurseve.

4. Kompesimi per humbjet njerezore, materiale gjate ushtrimit te genocidit.

5. Respektimi i te drejtave themelore te njeriut si e drejta e punes, arsimit, te fese e te tjera.

Dosja "Came"

Periudha e deportimit: 27 qershor 1944-mars 1945

Numri i personave te debuar: 35 mije vete

Te vrare: 2700 vete

Siperfaqa e tokes qe dispononin: 5 mije kilometra katrore

Numri i popullsise came aktuale ne Shqiperi: 250 mije

Menyrat e zgjidhjes se ceshtjes: Padi ne Gjykaten e Hages dhe ate te Strazburgut

Akuza ne Hage: Krime kunder njerezimit

Kerkesa ne Strazburg: rikthimi i pronave

Perfaqesues: nje avokat nga Anglia

Numri i deshmitareve: 5 mije vete

Po,pra duhet kërkuar të drejtat tona në çdo mënyrë, dhe kjo nënkupton përveç këtyre edhe të drejtat kombëtare për çamët tjerë atje dhe gjithë shqiptarët tjerë në gjithë Greqinë duke përfshirë edhe ata të shkuar në kohët e fundit, të drejta këto të garantuara edhe me konventa ndërkombëtare.

Përshëndetje
Rrofshin Shqiptarët (Arbëreshët, Iliria) e Bashkuar dhe
Shqipëria (Arbëria, Iliria) e Bashkuar

[dodoni]

CAMET, DERA KU DUHET TROKITUR

Nga Gavrosh Levonja

Pavaresisht nga premtimet dhe deklaratat anesore te kryeministrit Simitis apo te zyrtareve te tjere greke lidhur me pavlefshmerine e ligjit te luftes dhe rikthimin e pronave te cameve, duhet pranuar se realiteti eshte krejt ndryshe. Te gjitha zhvillimet tregojne se duhet te kaloje nje kohe jo fort e shkurter per te shpresuar ne heqjen e ligjit te luftes, nderkohe qe, rikthimi i pasurive te popullsise came po te shpresohet tek greket, nuk eshte me shume se nje enderr. Keshtu, diku flitet se greket duke i paraprire surprizave te pakendshme qe mund te rezervoje e ardhmja, i kane gati skemat qe te ashtuquajturin "rikthim" te pasurive te cameve, ta reduktojne ne nje proces qe nuk do te kete asnje vlere per camet e debuar ne Shqiperi duke ua shperndare pronat ne fjale atyre qe mund te quhen "came te greqizuar". Nga ana tjeter, sipas informacioneve, gjate vitit te ardhshem thuhet se varroset pergjithmone cdo pretendim persa i perket nje rikthimi te mundshem te pronave ne Greqi. Dhe ketyre, nuk ka si te mos i shtohet dhe kembengulja e qarqeve te caktuara politike greke, ku perfshihen dhe eurodeputete, per te vazhduar me avazin e pretendimeve te "te drejtave te minoritetit grek ne Shqiperi". Tani, duke i u kthyer qendrimeve apo reagimeve te krahut shqiptar, perballe te gjitha ketyre, ndonje deklarate apo kerkese me gjysem zeri e ardhur nga politika shqiptare, si dhe ndonje ze i vetmuar nga Tirana zyrtare eshte shume pak per te shpresuar ne ndonje ndryshim pozitiv nga ana e Greqise lidhur me problemet e mesiperme, per te mos shkuar tek entusiazmi idiot pas deklaratave te fundit te kryeministrit grek. Ne kushtet e mesiperme do te ishte humbje kohe dhe energjish duke formuluar kerkesa te herepashershme drejtuar qeverive dhe institucioneve te shtetit grek. Me e shumta, edhe ne rast te ndonje iluzioni se nje dite do te gjendej dikush ne Greqi qe te pranonte fillimin e nje procesi lidhur me rikthimin e pronave te cameve, perseri gjithcka do te ishte ne varesi te konjunkturave dhe humorit te politikes greke ne pergjithesi pa harruar dhe presionin e qarqeve antishqiptare te cilat vazhdojne te jetojne me endrrat e aneksimit te te ashtuquajturit "Vorio-Epir". Shteti shqiptar dhe institucionet e tij te specializuara, me kohe duhej ta kishin shtruar problemin e rikthimit te pronave te popullsise came si dhe rikthimin e tyre ne Greqi, prane institucioneve nderkombetare. Sot, kur respektimi i te drejtave te njeriut eshte nje nga kriteret themelore per familjen e botes se qyteteruar, kur shkelja e tyre ndeshkohet deri dhe me perdorimin e forces ushtarake, sic ndodhi me Milloshevicin, veshtire se mund te gjendej ndonje avokat i se keqes, i cili te mbronte me sukses kauzen absurde te konfiskimit te pronave te nje popullsie me cfaredo preteksti. Nderkohe, duke lene menjane prirjen e sensibilizimit ndaj te drejtave te njeriut, shteti shqiptar do te ishte i avantazhuar dhe per shkak te konjunkturave politike nderkombetare. Ne radhe te pare, per problemin e pronave te cameve do te ishte e pranishme mbeshtetja amerikane. Fakt eshte se ne qarqe te ndryshme politike ne SHBA, po konstruktohen hapat qe do te ndermerren lidhur me nje nderkombetarizim te ceshtjes came dhe zgjidhjes se saj. Gjithashtu, edhe ndonje vend si Italia, i cili duke pasur probleme te ngjashme me pronat e italianeve te Istrias te debuar pas lufte nga qeveria e Titos, jane te interesuar te mbeshtesin te drejtat e popullsise came. Ndrojtja per te hedhur nje hap te tille si pasoje e frikes se nje raprezaljeje greke kunder emigranteve shqiptare nuk eshte fort e justifikueshme. Se pari, puna e shqiptareve ne Greqi, eshte nje kontribut i madh ne zhvillimin e ekonomise greke dhe se dyti, cdo lloj "fshese" do te ishte nje gabim i dyfishte i autoriteteve greke lidhur me mosrespektimin e te drejtave te njeriut. Ndersa ata qe i preokupon prishja e"miqesise" eshte mire te priren nga shprehja italiane "amici cari, conti chiari" (miq te dashur, po hesapet te qeruara). Nga ana tjeter, ngritja e problemit cam ne forumet nderkombetare do te bente te dukeshin qesharake ca zera qe cirren per gjendjen e minoritetit grek ne Shqiperi. Dhe duke pasur prasysh zera te tille, qe zhurmojne deri dhe ne institucionet evropiane, eshte paradoks qe ne Shqiperi per probleme si ai i te drejtave te cameve, nuk i krijohen hapesira ndonje politikani si zoti Baleta.