Shkresa e AKKP-së: Tapitë sipas arkivave italiane për 1930-‘37

[Xhuxhumaku]

Shkresa e AKKP-së: Tapitë sipas arkivave italiane për 1930-‘37

6 Qershor 2013 | : Ekonomi,Kryesoret | Autor: Ard Kola

Dokumenti
Agjencia e Pronave informoi Ministrinë e Drejtësisë, ku ndodhen dhe përmbajtja, por s’mori përgjigje

ARD KOLA

pronat-shtepiNë nëntor të vitit 2006, pas një mbledhjeje urgjente të kërkuar nga Kryeministri, Agjencia e Pronave vë në dijeni Ministrinë e Drejtësisë për tapitë origjinale të shqiptarëve, sipas arkivave të shtetit italian, duke i rekomanduar lidhjen e marrëveshjes me shtetin fqinj për t’i dhënë zgjidhje përfundimtare çështjes së pronave. Në atë kohë, zv/ministër ishte Eduard Halimi, sot ministër, i cili pak ditë më parë bëri të paditurin rreth ekzistencës së këtyre arkivave, madje ofendoi liderin e të majtës, se “këta arkiva nuk mund të kthejnë mbrapsht vendimet e marra mbi pronat”.

Në zyrën e ministrit të Drejtësisë, ndodhen kërkesat dhe rekomandimet, me shkresa, si nga Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave (AKKP), ashtu dhe të specialistëve brenda dikasterit, kopje të cilat disponohen edhe nga gazeta “Shqip”. Megjithatë, prej vitit 2006, e deri më sot, pranë shtetit italian nuk ka një kërkesë zyrtare për të disponuar të gjithë arkivin, ndërsa prej 7 vitesh, Ministria e Drejtësisë nuk i dha zgjidhje këtij varianti, që vetë ekspertët e saj e konsideruan si mundësi për t’i dhënë fund kaosit mbi identifikimin, vërtetimin dhe kthimin e pronave.

Sipas shkresave, mbretëria shqiptare e kohës, i ka kërkuar ndihmë institutit mbretëror italian për realizimin e procesit të regjistrimit të pasurive të paluajtshme të të gjithë vendit. Bëhet fjalë për dosjet e viteve 1930-’37, të gjitha transaksionet e realizuara dhe identifikimin e dosjeve të pronave, të ndara në tri kategori: prona të shtetit, të privatit (individit) dhe atij të komuniteteve fetare.

Duhet thënë se deri në vitin 1915, dosjet me pronat, pra hipotekat (kadastrat) ishin në gjuhën turke, të administruara nga shteti otoman, por që më pas u përkthyen në gjuhën shqipe (1917-n). Pas pavarësisë dhe deri në kohën e mbretërimit të Zogut, janë kryer një sërë transaksionesh me pronat, shitblerje etj., ku më e rëndësishmja ishin të qarta dhe të ndara se cilat ishin tokat e shtetit dhe cilat të privatit. Theksohet ky fakt, pasi në ditët e sotme “masakra” me pronat, pra korrupsioni dhe marifetet kanë si burim “gjoja” pronën shtetërore apo publike, të shtetëzuar në ’76-n.

Arkiva ndodhet në Firence

Angazhimi i kryesocialistit Edi Rama për të lidhur marrëveshje, sipas tij, me një shtet mik, për të bërë të mundur posedimin e regjistrit të tapive origjinale ka shkaktuar jo pak reagime dhe shpresë nga ish-pronarët, ndërsa te qeveria pati nervozizëm, ironi dhe ofendime.

Më 7 nëntor 2006, Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave (AKKP), zhvillon një takim me përfaqësitë e komuniteteve fetare. “Mes problemeve të tjera, doli edhe një fakt, i cili mund të ndihmojë agjencinë në procesin e njohjes, kthimit dhe kompensimit të pronës.

Nga ana e përfaqësuesve të komuniteteve fetare u deklarua fakti se në Institutin Mbretëror, sot Instituti Gjeografik Ushtarak në Firence (Itali), ndodhen të arkivuara një kopje e regjistrimit të pasurive të paluajtshme të vendit tonë të kryer nga ky institut në vitet 1930-1937”, thotë në letrën drejtuar ministrit të Drejtësisë (në atë kohë Aldo Bumçi), për dijeni zv/ministrit Eduard Halimit (sot kreu i Drejtësisë), kryetarja e AKKP-së, Justina Boriçi.

Në shkresë theksohet se, instituti mbretëror italian është ngarkuar në atë kohë nga mbretëria shqiptare për realizimin e procesit të regjistrimit të pasurive të paluajtshme të të gjithë vendit tonë. Mësohet se bashkë me regjistrimin e pasurive të paluajtshme, ky institut disponon edhe hartat e vjetra të të gjithë vendit për periudhën e viteve 1935.

Zgjidhja që nuk erdhi

“Nisur nga sa më lart mendojmë se, sigurimi dhe disponimi i këtij informacioni do të ndihmonte në orientimin dhe lehtësimin e përcaktimit të origjinës së pronës jo vetëm për Agjencinë, por edhe për të gjitha subjektet e shpronësuara. Në këto kushte do të ishte me rëndësi sigurimi i një bashkëpunimi me institucionet nga ku varet Instituti i Firences, me qëllim sigurimin e këtij informacioni aq të rëndësishëm për procesin e njohjes, kthimit dhe kompensimit të pronave”, përfundon letra.

Por Halimit nuk i është kërkuar vetëm nga AKKP marrëveshja me Italinë për të përdorur arkivat e këtij shteti sa u takon tapive të shqiptarëve. Gazeta disponon një shkresë me informacione të detajuara, ku Ministrisë së Drejtësisë i vihet në dispozicion mundësia “e artë” për të kërkuar arkivat.

Mësohet, se ministria posedon një dokument sipas të cilit, vërtetohet se janë ruajtur kopje të të gjitha akteve të pronësisë të paluajtshme në Shqipëri sipas regjistrave hipotekore të viteve 1930-1937. Sipas këtij dokumenti, cili ndodhet në zyrën e Halimit, në Institutin Ushtarak të Firences ruhet i plotë ky dokumentacion, pasi italianët kishin punuar për shumë vite në regjistrin e pronave, sipas kërkesës të Mbretit Zog.

Ka prova, se instituti italian, në dhjetor të 2006-s, vuri në dijeni organet shtetërore, kurse Ministrisë së Drejtësisë iu kërkua të bashkëpunojë.

Megjithatë, Ministria e Drejtësisë nuk e pa të arsyeshme të përdorte arkivat italiane, por nxori në vitet në vazhdim akte ligjore dhe nënligjore, të cilat nuk sollën gjë tjetër vetëm kaosin me procesin e kthimit dhe kompensimit. Edhe pse iu kërkua të ngrihet një grup pune dhe ngrirje të procesit deri në identifikimin e problemeve me pronat, ministria nuk reagoi, ndërsa sot regjistrohen në kronika të ndryshme konflikte, vetëgjyqësi, radhë pa fund në gjyq dhe korrupsion pa masë.





“Është me rëndësi sigurimi i një bashkëpunimi me institucionet nga ku varet Instituti i Firences”



Bashkë me regjistrimin e pasurive, Institut disponon edhe hartat e vjetra për periudhën e viteve 1935





Faksimile



Instituti Mbretëror

Në Institutin Mbretëror, sot Instituti Gjeografik Ushtarak në Firence (Itali), ndodhen të arkivuara një kopje e regjistrimit të pasurive të paluajtshme të vendit tonë të kryer nga ky institut në vitet 1930-1937







Rama:

Në krye të Agjencisë

për Kthimin e Pronave



Lideri i opozitës e ka kthyer qëllim në vetvete zgjidhjen e çështjes së pronave, plagë sociale që po gërryen shoqërinë në këta 20 vjet. Edi Rama ka marrë përsipër të jetë në krye të një agjencie të posaçme për pronat, ndërsa premton se do t’i japë fund kaosit. Kryesocialisti ka deklaruar se do të kryhet një operacion publik i procesit të kthimeve dhe kompensimit korruptive të pronave, i konsultuar me agjenci të mirënjohura ndërkombëtare dhe do të sigurohen dokumentet origjinale të tapive të falsifikuara në bashkëpunim me një vend mik. Ishte Rama që lançoi i pari (publikisht) projektin për t’i marrë dokumentet nga arkivat e shtetit italian, i cili ka një numër të madh arkivash për pronësinë në Shqipëri, duke pasur parasysh periudhën kur Shqipëria ishte pjesë e Perandorisë së Mbretit Viktor Emanueli nga vitet 1939-1943. “Kemi kontaktuar agjenci të specializuara ndërkombëtare dhe kemi marrë miratimin në parim që do të bashkëpunojnë me ne. Te kjo do të bazohemi edhe në shtënien në dorë të dokumenteve origjinale të pronësisë si motra të dokumenteve të falsifikuara që mbetën në Shqipëri, pas ardhjes së komunistëve në pushtet dhe do t’i marrim nga një vend mik”. Rama shtoi se çështja e pronësisë do të trajtohet në bllok me tre elementet e saj.



Kontaktet

“Kemi kontaktuar agjenci të specializuara ndërkombëtare dhe kemi marrë miratimin në parim për bashkëpunim”



http://gazeta-shqip.com/lajme/2013/0...e-per-1930-37/

[Xhuxhumaku]

Arkivat italianë u përdorën në gjyqet e Strasburgut kundër nesh”
6 Qershor 2013 | : Ekonomi,Kryesoret | Autor: Ard Kola

Titull ekzekutiv - “Duhet të sqarojmë që vendimet e komisionieve të kthimit të pronave, pasi kalojnë 10 vjet kthehen në titull ekzekutiv dhe nuk mund të zhbëhen me vendime qeverie apo akte administrative”

Rishikimi - “Por, në rast se nga arkivat italiane gjenden prova që bien ndesh për një çështje të kthimit të pronës, vendimi mund të rishikohet gjithnjë nëse i drejtohet gjykatës. E thotë edhe Kushtetuesja”

Mashtrimi - “Edhe me ato të dhëna apo informacione që janë në arkivin e shtetit, qeveritë mund t’i jepnin zgjidhje problemeve, por për fat të keq, duhet thënë se deri më tani na kanë mashtruar”.

Qëndrimet

Ish-pronarët, Vorpsi: Qeveria kishte mundësi, por nuk dha zgjidhje

ARD KOLA

pronatIsh-pronarët e përshëndesin iniciativën e kryesocialistit Edi Rama për të kërkuar në arkivat italiane regjistrin e pronave shqiptare të viteve 1930-1937, edhe pse vjen në kohë fushate.

Myrshit Vorpsi, anëtar i kryesisë së shoqatës, thotë se përdorimi i arkivave të shtetit italian, në interes të zgjidhjes së konflikteve dhe problemeve me pronën është një hap pozitiv, por thotë se, qeveria i ka pasur të gjitha mundësitë për ta realizuar, kur në fakt ka vepruar vetëm për interesat e saj.

“Duhet të them realitetin, edhe pse i hidhur qoftë. Në gjyqet që realizohen në Strasburg, aty ku shteti shqiptar përballet me ish-pronarët, kemi mësuar se qeveria i ka kërkuar disa herë informacione Institutit Italian të Firences, por për qëllime kundër nesh. Pra, arkivat janë përdorur, por jo për të zgjidhur një herë e mirë çështjen e pronave, por vetëm kur qeverisë i është dashur t’i përdorë në gjyqet me ish-pronarët, ku gjithsesi, Gjykata e Strasburgut na ka dhënë neve të drejtë”, tregon Vorpsi.

Deklaratat e ish-pronarëve nxjerrin zbuluar ministrin e Drejtësisë, sipas të cilit, arkivat nuk mund të përdoren për të kthyer mbrapsht vendimet e komisioneve të pronave apo të gjykatave.

Vorpsi shpjegon edhe pjesën e se çfarë të reje mund të sjellë disponimi i regjistrit të pronave, të regjistruar nga italianët në kohën e Mbretit Zog. “Duhet të sqarojmë që vendimet e komisionieve të kthimit të pronave, pasi kalojnë 10 vjet kthehen në titull ekzekutiv dhe nuk mund të zhbëhen me vendime qeverie apo akte administrative. Por ka një fakt, se në rast se nga arkivat italiane gjenden prova që bien ndesh për një çështje të kthimit të pronës, vendimi mund të rishikohet gjithnjë nëse i drejtohet gjykatës. Këtë pjesë e ka sqaruar kohë më parë Gjykata Kushtetuese”.

Ish-pronarët thonë se në arkivat e shtetit shqiptar gjendet harta e pronave dhe regjistri me tapitë, por nga qeveria nuk është përdorur për qëllime të kthimit dhe kompensimit të pronave. “Kjo për faktin dhe këtu qëndron absurdi më i madh, se barra e provës i takon ish-pronarit. Pra jemi ne ata që duhet të gërmojmë nëpër arkiva për të vërtetuar pronësinë e tokës, kur në rast se do të kishim të kundërtën, qeveria do të bënte transparente regjistrin dhe do të kishim një zgjidhje”.

Vorpsi thotë se regjistri i pronave, hipotekat (kadastrat) janë të paplota, të dëmtuara, të djegura në vitet e luftës dhe në trazirat e vitit 1997. “Ata që kanë pasur interes i kanë grabitur apo dëmtuar dosjet e pronave në hipoteka, sikurse duhet të them se pas vitit 1992, shumë të dhëna të regjistrave janë manipuluar. Të sqarojmë se në ato vite nuk ka pasur fotokopje, ndaj për të pasur një kopje të tapisë, sipas arkivave të vjetra, duhej rishtypur me makinë”.

Anëtari i kryesisë së shoqatës shpreh me shqetësim fenomenin e keqpërdorimit të termit “prona shtetërore”. Sipas tij ka një koncept apo interpretim të gabuar të pronave shtetërore apo publike, në një kohë kur në 1976, privatit iu shtetëzua prona dhe tashmë shtetit apo individë të caktuar “luajnë” me këtë fakt.

Vorpsi thotë se Italia ka të dhëna të rëndësishme, por nuk harron të përsërisë faktin se në arkivat e shtetit shqiptar ka informacione shumë të rëndësishme si ato të drejtorisë së fermave, apo disponimin e plotë të hartografisë.

“Edhe me ato të dhëna apo informacione që janë në arkivin e shtetit, qeveritë mund t’i jepnin zgjidhje problemeve, por për fat të keq, duhet thënë se deri më tani na kanë mashtruar”.







Arkivat janë përdorur, vetëm kur qeverisë i është dashur t’i përdorë në gjyqet me ish-pronarët

http://gazeta-shqip.com/lajme/2013/0...t-kunder-nesh/