Maturantet luftojne me veze dhe miell

[Archon]

Maturantët e sotëm, luftojnë me vezë dhe miell
Festa e çmendur e maturantëve të kryeqytetit i ngjan tashmë festave të maturantëve amerikanë.


Luela Myftari

-Dita e vezës dhe e miellit. Bëjmë mirë ta quajmë kështu të premten e parafundit të majit. Është dita kur maturantët kanë mbyllur mësimet e reja në bankat e gjimnazit, asaj godine së cilës nuk do t’i kthehen më për të mësuar. Është bërë tashmë traditë që shkollat e mesme në Tiranë, pas përfundimit të vitit të fundit të gjimnazit, të organizojnë festa të cilat simbolizojnë mbylljen e një cikli studimesh.

Një ndër këto festa që është bërë tashmë traditë është edhe goditja e njëri-tjetrit me vezë dhe miell. Të laparosurit me ushqime është një festë më vete, pas së cilës bëhet një marshim nëpër rrugët e Bllokut ose në qendër të Tiranës për t’i shpërndarë pak nga kjo lloj energjie edhe njerëzve të tjerë. Ata që janë pak më të rritur shprehin zili. I shohin të rinjtë dhe kujtojnë maturën e tyre, festën e tyre. “Sa do të doja të isha si këta”, u dëgjua zëri i një zonje që me një dosje në dorë po i afrohej bankës, që siç dukej ishte edhe vendi i saj i punës. Brohorimat e të rinjve nëpër rrugët e kryeqytetit shoqëroheshin nga një lloj arome e keqe, që më të moshuarve nuk do t’i pëlqejë. Një zotëri me flokë të bardhë u shpreh se nuk e kupton dëshirën që këta ttë rinj kanë për t’u laparosur. “Po, pse bërtisni xhanëm, nuk jeni as të parët dhe as të fundit që mbaruat shkollën, boll tani ik e lahuni”, u drejtohet ai nga lokali ku po shijon kafenë e mëngjesit.

“Petro Nini Luarasi” ishte gjimnazi që siç duket i mbylli orët e mësimit më shpejt nga të gjitha shkollat e tjera të mesme në Tiranë. Të mërkurën dëgjuam një grup maturantësh të kalonin në Bllok të laparosur në miell dhe vezë. Të enjten, ishte radha e maturantëve të “Partizanit”, ndërsa sot mund ta quajmë zyrtarisht festën e vezes dhe të miellit.

Mes shumë maturantëne, në përpjekje për të mos e shkëputur nga shokët dhe shoqet ne pyetëm Joana Shehun, nxënëse në shkollën e mesme publike “Petro Nini Luarasi”. Ajo na tregon emocionet e një ceremonie moderne si kjo e sotmja dhe reagimin e më të mëdhenjve.

Petro Nini Luarasi është gjimnazi i parë që e realizoi ceremoninë në kryeqytet. Si shkoi dje ceremonia juaj?

Ceremonia e djeshme shkoi shumë mirë. Ky organizim u ndihmua shumë edhe nga fryma e bashkëpunimit të maturantëve, të cilët ishin më të shumtë në numër në krahasim me vitet e tjera. Siç duket kjo ceremoni do të fillojë të marrë përmasa edhe më të mëdha në vitet në vazhdim. Ishte një formë e veçantë argëtimi për mua dhe kurorëzimi i shkollës së mesme m’u duk vërtet i bukur dhe i çmendur, ashtu si ne, plot energji.

Të gjithë maturantët e shkollës tuaj festuan në këtë mënyrë, apo kishte edhe nga ata që nuk ishin dakord me këtë lloj festimi?

Sigurisht që nuk do të ishin të gjithë të një mendjeje. Në rast të kundërt, pra nëse të gjithë do të donin të festonin në këtë mënyrë, do të rrumbullakosej në 450 numri i maturantë që do të laparoseshin me vezë dhe miell. Kjo festë do të merrte përmasa të jashtëzakonshme nëse do të ishte e tillë. Një pjesë nuk arritën të kuptonin thelbin dhe idenë e luftës, ndërsa pjesës tjetër iu duk si një lloj ndërmarrjeje ekstremiste.

Pse e quani luftë? Dhe përse në të vërtetë zhvillohet si të ishte luftë kur në fakt është vetëm një shenjë rebelimi “për të fundit herë”?

E gjithë arsyeja e luftës, edhe pse duket si absurde, në thelb, është si përfaqësim i dëshirës për të nxjerrë "mllefin" e këtyre tre viteve ndaj gjimnazit. Është më tepër një mënyrë argëtimi sesa një lloj rebelimi ndaj institucionit.

Sa vezë dhe miell kishit marrë me vete? Sa kushtuan?

Secili ishte pajisur individualisht. Numri i pakove të miellit mund që mund të kishte secili me vete shkonte deri në 2 apo 3, ndërsa vezët 15-20 kokrra secili. Kishte edhe nga ata që ndalonin rrugëve për të blerë sërish. Totali që mund të harxhosh në një ditë të tillë mund të shkojë deri në 400 lekë të reja. Kjo është në fakt, nëj shifëtr relativisht e vogël në krahasim me emocionin që përjeton kur je aty mes shokëve dhe shoqeve duke u argëtuar si kurr më parë. Pra, për mua, dhe ndoshta për të gjithë maturantët e tjerë, kjo është një kosto jo e papërballueshme.

A ju thanë gjë prindërit kur e kuptuan pajisjen tuaj me vezë, miell dhe salca?

Prindërit ashtu si ajo pjesa tjetër e maturantëve nuk arritën ta kuptonin qëllimin dhe nuk iu duk normale fakti që do të ishin vezë dhe miell lëndët me të cilat do të gjuanim njëri-tjetrin. Por neve ndryshe nga uji apo nga ndonjë material tjetër na interesonin të ishin vezë pikërisht për të lënë një impakt më të madh. Nuk donim që gjurmët e miellit dhe era e vezës të largohej lehtë, në mënyrë që ne ta kujtonim më mirë atë çast dhe në njëfarë mënyre ai të ngulitej në mendjen tonë.

Po mësuesit si e presin këtë lloj feste? Besoj se ankohen për aromën që mbetet pas ceremonisë?

Nuk e di për gjimnazet e tjera, por ne i kemi zyshat shumë të mira. Në këtë shumë të rëndësishme, ato na kanë mbështetur. Për sa kohë e gjithë ceremonia e luftës u zhvillua jashtë ambienteve të shkollës nuk kishte probleme për asnjë palë. Era e vezës, në fakt, zgjati për aq sa bëmë paradën përpara shkollës, nuk besoj se vazhdoi më gjatë. Edhe nëse do të ketë për dy ditë ca erë veze, nuk besoj se ka ndonjë problem. Fundja, e meritojmë.

A u grisën libra në shkollën tuaj?

Jo nuk na u duk me vend të grisnim libra. Një lloj forme do të zgjidhet për ta përmbyllur fundin e vitit. Nuk mund të jenë disa. Ne, maturantët e “Petro Nini luarasit” zgjodhem luftën me vezë e miell dhe dolëm të kënaqur.

A e keni vendosur se për çfarë do të studioni?

Si pjesa më e madhe e maturantëve kemi preferencat tona për degën që synojmë të vazhdojmë. E vetmja gjë që na ngelet është të punojmë për provimet që të arrijmë pikët që na duhen.

Ç’mendon për sistemin arsimor në Shqipëri?

Arsimi në Shqipëri si çdo shërbim tjetër i shoqërisë ka nevojë që të kalojë procesin e metamorfozave për të arritur në atë stad optimal që ne synojmë. Deri tani kemi bërë shumë punë. Kemi ëdhe pak për t’u perfeksionuar, por e rëndsishme është që përderisa ka staf pedagogjik të përgatitur, zysha dhe profesorë të përkushtuar, nxënës të zellshëm dhe ambiciozë do të ketë gjithmonë zhvillim dhe përmirësim në procesin mësimor dhe në sistemin tonë të arsimit.

Historik:

Lufta me vezë dhe miell ka nisur fillimisht nga maturatët amerikanë. Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës përfundimi i shkollës së mesme ka filluar të festohet kështu në këtë dhjetëvjeçarin e fundit. Në Shqipëri kjo lloj ceremonie-luftë ka filluar pesë vjet më parë, jo shumë vonë duke konsideruar se ka maturantët e kontinentit të largët i kanë filluar festimet e tilla këtë dhjetëvjeçar. Sigurisht që ceremonia- luftë ka pësuar ca më shumë ndryshime. Këtë vit maturantët e parë që e kanë zhvilluar këtë ceremoni na rrëfejnë se e kanë goditur njëri-tjetrin edhe me salcë domatesh, ketchup dhe mustardë, këto produkte janë shtuar në ceremoninë e lamtumirës së gjimnazit. Madje, një tjetër akt që i është shtuar festës së lamtumirës është edhe grisja e librave. Këtë akt e ndërmarrin të gjithë ata që e kanë vendosur që marrëdhëniet me studimet universitare nuk do t’i kenë të mira. Të laparosurit me ushqime është një festë më vete, pas së cilës bëhet një marshim nëpër rrugët e Bllokut ose në qendër të Tiranës. Tradita që ka nisur prej disa vitesh (e huazuar nga të rinjtë amerikanë) në fund ka bërë të mundur që të mos mungojnë as zënkat me kalimtarët e rastit që ose kanë zili, ose nuk i kuptojnë.

[Archon]

Mbyllet shkolla. Festime në sheshin “Skënderbej”
Incidentet, te “Petro Nini” sulmohen me produktet e festës edhe mësuesit.

“Lufta” me vezë e miell ka të paktën një dekadë që vulos mbylljen e gjimnazit në Tiranë. Më herët rrezja e veprimit ishte vetëm oborri i shkollës dhe ndonjë rrugicë rreth tij. Sot maturantët festojnë në shesh, bulevard dhe tek ish-Blloku. Ata të dikurshmit shijojnë bashkë me ta këtë ditë e bëhen nostalgjikë. Dikë edhe mund ta bezdisë era e rëndë e vezës, e kundron nga larg atmosferën. Nga vitet e gjimnazit zor se gjen ndokënd që t’i ketë dalë nga kujtesa. Prej dy ditësh në kryeqytet ka nisur beteja mes shkollave më në zë, kush të mbajë stafetën e organizimit. Gjimnazistët e “Sami Frashërit” e nisën në shkollë e vijuan në bulevard, petroninsat laturisën me miell e vezë edhe Liqenin Artificial e gjithë rrugën përreth. Dje shkolla të tjera të mesme, si “Ismail Qemali” e “Qemal Stafa”, u grumbulluan në sheshin “Skënderbej” duke lyer njëri-tjetrin me vezë e miell. Liceu Artistik gjithashtu nuk iu nda traditës. Ndonëse kanë 4 provime që i presin javët në vijim, maturantët për pak orë u janë shkëputur mësimeve si për t’i provuar vetes se “barrës” së gjimnazit i ka ardhur fundi. Kanë shijuar në detaj ditën e fundit të shkollës duke i dhuruar vetes e shokëve shaka, gëzim e festë. “Sot na u duk sikur mbaroi komplet shkolla, i harruam provimet që duhet të japim. Është një ditë që zor se do ta harrojmë ndonjëherë. Kemi shumë sfida dhe ambicie përpara, por vërtet vitet e gjimnazit janë më të bukurat”, thotë Elisa, një prej gjimnazisteve te “Sami Frashëri”. Një tjetër gjimnazist tek “Ismail Qemali” tregon se festimet do të vijonin edhe gjatë darkës, me ritualin e daljes në ndonjë klub nate. “Do ta gdhijmë, sot është dita jonë. I kemi harruar provimet dhe çdo gjë. Sot do festojmë deri në mëngjes”, thotë Eri.

Maturantët 2013 të gjimnazit “Petro Nini Luarasi”
Incidentet dhe tradita
Mësuesit nuk guxojnë të ndërhyjnë për të mbajtur rregull. Ata e dinë se tashmë nuk i kanë më në duar “edhe arrën, edhe gurin” për t’i bërë sus nxënësit. Përpiqen të qëndrojnë larg se nuk është çudi që ndonjë vezë të kalojë edhe nga ata. E në fakt një gjë e tillë ka ndodhur dy ditë më parë te gjimnazi “Petro Nini”. Një grup nxënësish, të bashkuar edhe me shokët e tyre nga gjimnaze të tjera, kanë nisur të gjuajnë me vezë e miell disa prej mësuesve. Menjëherë janë lajmëruar forcat e policisë, të cilët kanë ndërhyrë për të shpërndarë nxënësit. “Ishte kunj i vjetër me disa prej mësuesve, por më shumë për shaka u nis e gjitha kjo”, thanë disa nga gjimnazistët. Në një optikë tjetër flasin mësuesit. “Këta nuk përmbahen tani, shyqyr që mbaruan dhe nuk dinë se çfarë bëjnë”, tha njëra prej mësuesve te “Petro Nini”. Ndoshta një pjesë e tyre nuk arrijnë të kuptojnë se vite më pas, pikërisht këto do të jenë “gallatat” që do të kujtohen nga nxënësit. Gjatë këtyre dy ditëve nuk kanë munguar edhe zënkat me kalimtarë, të cilëve u është prishur qetësia. Ndaj fjalëve të tyre maturantët kanë qenë shpërfillës, por nuk kanë ngurruar që ndonjërin ta pudrosin me pak miell. “Lufta” me vezë dhe miell ka nisur fillimisht nga maturantët amerikanë. Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës përfundimi i shkollës së mesme ka filluar të festohet kështu dy dekada më parë.
Shtohet salca e domateve
Pavarësisht se vezët e mielli janë armët e luftës së fundit të shkollës, nuk kanë munguar edhe gjetjet. Këtë vit maturantët e parë që e kanë zhvilluar këtë ceremoni rrëfejnë se e kanë goditur njëri-tjetrin edhe me salcë domatesh, ketchup dhe mustardë. Këto produkte janë shtuar në ceremoninë e lamtumirës së gjimnazit. Madje, një tjetër akt që i është shtuar festës së lamtumirës është edhe grisja e librave. I konsideruar jo fort i bukur për një nxënës që e do dijen, ky veprim nuk është masivizuar.

[inez]

kjo ka mbi 20 vjet si 'tradite' ne Tirane. Skane me se te mbushin gazetat dhe bejne shkrime per festat me miell dhe veze te maturanteve.. pff sa pa fantazi..

[Prudence]

jo a derbardh se ska kaq shume. :P

Me duket gallat si e shprehin entuziazmin.I shoh nga zyra dhe me vjen te qesh...pastaj me vjen dhe pak keq(per veten)...sa shpejt kalojne vitet.

[inez]

nuk e di per ty, po e kam perjetu vete ate 'lufte' para shum kohesh...

[Prudence]

tani eshte bere si ritual...me pare jo...mund te kene qene raste te vecanta si ky joti(ne kete rast)

[broken_smile]

uuu c'kujtime me ngjalli kjo teme. atje qenka mire se behet vetem vitin e fundit, ndersa ketej ky avaz eshte cdo vit. per 5 vite rresht keshtu te laparosur me veze e miell ktheheshim te gjithe ne shtepi diten e fundit te mesimeve, dhe jo vetem ne gjimnaz por edhe ne 8vjecare keshtu u festonte dita e fundit. ndonje kokerr veze edhe mund t'i shpetoje se ato u sillnin me pakice, ama t'i shpetoje sperkatjes me miell apo tollumbaceve te mbushur me uje qe cunat i pergatisnin me aq zell ishte e pamundur. cunat i merrnin me seriozitet te madh parapergatitjet per diten e fundit, ne gocat studionim daljet nga shkolla qe t'iu shmangeshim sa me shume zonave kritike ne momentin kur binte zilja e fundit qe paralajmeronte fillimin e delirit. akoma me kujtohet era e keqe e vezeve qe kundermonte ne oborrin e shkolles dhe perreth, dhe fytyrat e cuditura te njerezve qe asistonin ne kete shfaqje cmendurie. vetem profesoret i shikoje qe dilnin me rroba te pastra, se atyre askush s'kishte guxim t'u hidhte veze apo miell

[Archon]

Ja dhe disa video nga atmosfera e ketij viti

[Archon]