Gjuha, ndryshon drejtshkrimi i 5296 fjalëve

[Qyfyre]

Me sa kuptova une nga artikulli, titulli eshte gabim. Nuk ndryshon drejtshkrimi i 5296 fjalëve, por do te diskutohet drejtshkrimi i 5296 fjalëve.

[freeopen]

Pajtohem, pasi ne ket meny'r , njesohet e folmja me t'shkrumen!!

Nese njehsohet keshtu si shembulli i mesiperm (mos e merr per keq) na mori lumi ne dhe shqipen.

s'eshte tjeter perveçse shkrirja ne nje e fjaleve "anë" dhe "det", duhet te shkruhet "andèt"

Hera e pare qe degjoj te therritet ne kete menyre bregdeti

A nuk do te ishte me e udhes te shkruhej(ashtu siç shqiptohet ne te folur): i cèe'k't, i briish't, i qeelq't, i thaat, i pàak't, i zjàaarr't, etj..!!

Nuk e shqiptojne te gjithe ne kete menyre Jarigas,gjysma e shqiptareve e shqipton ndryshe.

[jarigas]

Domethene e ke shkruar gabim me pare, dhe do jesh perseri gabim nese vazhdon ta shkruash ashtu.

Megjithate me pelqen me shume viza ne mes sesa apostrofa per te ndare fjalet

Gabimi eshte relativ , i dashur Qyfyre dhe, qejfi ha kumbulla te tharta, thote populli!!

Ceshte kjo corbe keshtu???
bejne femijet vite te tera shkolle te mesojne regullat e drejtshkrimit dhe tani vijne disa dhe thone beji refresh regullave se kane ndryshuar.
Ai paragrafi i fundit me te vertete ishte skandaloz,regulla qe shkaterojne gjuhen,,,TURP per keta gjuhetare qe bie dakord per te tilla veprime....

Nuk eshte aty problemi! Gjuha e standartizuar ka nevoje te rishihet nese don te ece perkrah me evolucionin e asaj qe flet populli, perndryshe Standarti kthehet ne zgjedhe!!
Puna eshte qe ta bejne siç duhet dhe me shume perkushtim....jo keshtu, perciptazi!!

Nese njehsohet keshtu si shembulli i mesiperm (mos e merr per keq) na mori lumi ne dhe shqipen.
Hera e pare qe degjoj te therritet ne kete menyre bregdeti
Nuk e shqiptojne te gjithe ne kete menyre Jarigas,gjysma e shqiptareve e shqipton ndryshe.

Nese nuk e ke kuptuar ironine e postimit tim, prape te dua fort!!
"andèti" nuk eshte sinonim i "bregdetit"!!
Shume me teper se gjysma e shqiptareve e shqiptojne si une dhe ja te te jap nje shembull tjeter, meqe s'e paskam sqaruar mire: Ti, peremrin vetor te vetes se pare qe ne standart e shkruajme "unë", e shqipton ù'n, ashtu si te gjithe geget dhe pothuajse te gjithe arbereshet, apo e shqipton un'ë, si fare pak toske??!!
E mos ngaterrò shqiptimin e shurdher te bashktingelloreve te alfabetit, per te shqiptuar te cilat, i bashkangjisim nje gjysme "ë" nga prapa...!!!!!!

[Archon]

...Do shkruhen jo me i si deri tani, po me j, fjalët me grupet ia, ie, io, iu, me prejardhje kryesisht nga gjuhët neolatine, si: ia/iá, 520 fjalë, sipas modelit nga amiant, italian në amjant, italjan; me ie/ié, 177 fjalë, sipas modelit, janë materie, stallier bëhen materje, stalljer; me io/ió, 493 fjalë, janë dioqezë, aksion bëhen djoqezë, aksjon dhe me iu/iú, 53 fjalë, nga spiunazh, akuarium bëhen spjunazh, akuarjum. Nuk do të shkruhet ë-ja në 3786 fjalë, për një pjesë të të cilave është vendosur në rregullat e miratuara në qershor 2012 dhe një pjesë janë propozuar për miratim në mbledhjet e kësaj jave.

E keni vene re qe kete "J" ne vend te "I" e perdorin sllavet. Europianet e perdorin I, sllavet e perdorin "J".
Informacion, Informacja. Pse ta shkruajme si serbet? AlbaniJa thone sllavet.

[Archon]

Jani Thomai: Këshilli Ndërakademik i Gjuhës do diskutojë ë-në e patheksuar

TIRANE - Këshilli Ndërakademik i Gjuhës Shqipe mblidhet të martën në Tiranë për të diskutuar disa prej problematikave të shqipes së sotme. Profesor Jani Thomai, bashkëkryetar i këtij organi për Shqipërinë, sqaron në një intervistë për “Gazeta Shqiptare” tematikat kryesore të mbledhjes. Ndërsa thekson se nuk ka asgjë për t’u shqetësuar, pasi nuk lëvizin themelet e shqipes, bën me dije se do të preken katër çështje: ajo e drejtshkrimit të zanores ë të patheksuar; e drejtshkrimit të disa fjalëve me l ose me ll; e drejtshkrimit të disa fjalëve që kanë dyshkronjësha dhe e disa fjalëve me togje zanoresh, ua, ue, oo si zooteknik, etj.
Kur kanë kaluar rreth 40 vite nga Kongresi i Drejtshkrimit, kërkesat për rishikim të standardit, parë kjo nga këndvështrime të ndryshme, kanë qenë pafund. Debati më i madh u hap tri vite më parë, në 2010-ën, kur Qendra e Studimeve Albanologjike mbajti konferencë shkencore për këtë çështje. Prej asaj kohe, debatet kanë qenë të përvitshme. Prof.Jani Thomai ka pranuar të tregojë procedurën që do të ndiqet që nga mbledhja e së martës e deri tek ndryshimi i mundshëm i një numri të caktuar fjalësh të shqipes. Ai, sikundër dhe shumë gjuhëtarë të tjerë, pjesë e këtij këshilli, nuk ka pranuar të japë shembuj.

Mblidhet të martën në Tiranë, Këshilli Ndërakademik i Gjuhës. Çfarë do të diskutojë ai?
Në mbledhjen e qershorit të vitit të kaluar u diskutuan disa çështje të drejtshkrimit të zanores ë të patheksuar në gjuhën shqipe. Në mbledhjen e sivjetshme që do të bëhet të martën, do të vazhdojnë diskutimet rreth drejtshkrimit të zanores ë të theksuar si edhe për disa çështje të tjera si: të drejtshkrimit të disa fjalëve me l ose me ll - balonë apo ballonë; për drejtshkrimin e disa fjalëve që kanë dyshkronjësha si th, dh, nj, etj; e veç kësaj edhe rreth disa fjalëve me togje zanoresh, ua, ue, oo si zooteknik, etj
Një pjesë të mirë të materialit për diskutim e zë drejtshkrimi i emrave të përveçëm me shkronjë të madhe të disa etnive, ose emrave etnikë si edhe të disa toponimeve.

Që të bëhet më e qartë, çfarë organi është Këshilli Ndërakademik i Gjuhës?
Këshilli Ndërakademik i Gjuhës është një grup pune i themeluar në vitin 2004, me një marrëveshje mes dy Akademive të Shkencave, asaj të Prishtinës dhe të Tiranës. Sipas vendimit të themelimit ai mblidhet 3 herë në vit, një vit në Tiranë e një në Prishtinë. Ky këshill është një organ me autoritet shkencor, që merr përsipër shqyrtimin e të gjitha çështjeve që lidhen me përdorimin e zhvillimin e shqipes standarde. Vendimi i themelimit i cakton qartë të drejtat e tij. Ai është nënshkruar nga dy kryetarët e akademive: Ylli Popa për palën e Tiranës dhe Rexhep Smajli për Prishtinën.

Cilat janë propozimet që do të bëhen të martën?
Ato nuk bëhen publike për shkak se duhet të shqyrtohen përpara.
Janë thjeshtë propozime për probleme të caktuara. Këshilli vetë nuk ka tagër, nuk ka të drejtë të marrë vendime të detyrueshme për zbatim. Ai ndjek dhe shikon kur mund të bëhen plotësime, të cilat nuk janë trajtuar në veprat kodifikuese të Kongresit të Drejtshkrimit.
Këshilli shikon rastet që nuk i kanë qëndruar kohës, ndonëse janë trajtuar në veprat kodifikuese dhe rastet kur ka pasur ndryshime të drejtshkrimit, për shkak të shqiptimit të gjuhës së gjallë. Duhet pra, një tjetër organ që të “urdhërojë” shtetin që të respektojë një vendim për gjuhë, e ky organ duhet të jetë i caktuar nga shteti.
Pra, pasi të kenë mbaruar diskutimet në këtë këshill, ku propozohen çështjet që duhen diskutuar, mund të propozohet ngritja e një organi të ligjëruar zyrtarisht që të marrë vendimet e nevojshme për gjuhën.
Në strukturat e veta, në varësi të tij, Këshilli Ndërakademik i Gjuhës ka edhe 6 grupe pune për veprimtari të ndryshme. Secili grup ka specialistë të fushave përkatëse, gjuhëtarë që ndahen në grupet: për drejtshkrimin e drejtshqiptimin; për leksikun e terminologjinë; për morfologjinë; për sintaksën; gjuha shqipe dhe shkolla; gjuha dhe publicistika. Këto grupe përgatisin gjatë një kohe të caktuar dhe pas një studimi të hollësishëm të problemeve, një material. Ky i fundit i dërgohet këshillit dhe në mbledhjen e vet, ai e diskuton në tavolinë me të gjitha detajet duke i shqyrtuar argumentet me radhë.

Në mbledhjen e së martës do të diskutohet një material i tillë, që ka të bëjë me drejtshkrimin e drejtshqiptimin e disa fjalëve. A është ë-ja e patheksuar një ndër këto raste që do të diskutohet të martën?
Po, ka 2 a 3 raste të tilla. Ka raste të ë-së së patheksuar që do të diskutohen tek disa fjalë që mbarojnë me -një, si për shembull: foshnjë, ose me tek disa emra paratheksor të tipit opera-operë, kamera-kamerë…
Pastaj tek disa mbiemra që ë-ja sipas modelit nuk është në vendin e duhur si tek fjalët: i prapmë apo i prapëm, i sotmë apo i sotëm… Sepse ne themi i sivjetmë por themi nga ana tjetër i sotëm.

Është krijuar përshtypja se gjuha po ndryshohet, se po bie standardi. Çfarë do të ndodhë konkretisht?
Është krijuar një shqetësim që nga mbledhja e qershorit të vitit të kaluar dhe duket sikur shkohet shumë thellë me ndryshimet dhe kështu po rrezikohet Kongresi i Drejtshkrimit. Dua të kujtoj që janë diskutime shkencore e jo vendime për t’u zbatuar; janë propozime që synojnë të thjeshtojnë rregullat e drej-tshkrimit atje ku është e mundur.
Synimet e këshillit janë që të pakësojë përjashtimet, sa është e mundur; të sjellin rastet në një zgjidhje sa më të përgjithshme e më përmbledhëse, pa prekur sistemin dhe bazën e shqipes standarde.
Ne përpiqemi të përmirësojmë e të përsosim më tej drejtshkrimin e shqipes së sotme, për ta bërë atë më të lehtë për t’u përvetësuar dhe më të lehtë për t’u përdorur, ky është synimi ynë. Mendohet që pasi të kemi përfunduar diskutimin e çështjeve të drejtshkrimit, të botojmë një material përmbledhës që ta lëmë të qarkullojë, pra t’i hapim rrugë një diskutimi më të gjerë.
Është kërkuar që pasi të mbarojmë takimin në Këshillin Ndërakademik, një pjesë të diskutimeve do t’i botojmë, për të lënë të gjithë njerëzit e interesuar të shprehin mendimin e tyre, të japin këshilla, të bëjnë vërejtje apo të japin dakordësinë e tyre.

Gjuha është një ndër pjesët më thelbësore, në mos kryesori i identitetit të një kombi. Si e tillë, ju e dini që çdo ndërhyrje, qoftë edhe propozim për ndërhyrje, do të shoqërohet me debat të gjerë, si do t’i përgjigjeni?
Po, e di që do të ketë debat, por duhet sqaruar se nuk është fjala për të dëmtuar gjuhën, as identitetin, duke prekur këtë tipar themelor të tij. Është puna për ta përmirësuar, për ta përsosur. Standardi nuk mbrohet duke e ngurtësuar, sepse ai vetë zhvillohet e ndryshon, nuk është i ngurtë. Ai mbrohet duke u përsosur, mbrohet duke e ndjekur zhvillimin e tij.
Ndryshimet në standard nuk nënkuptojnë ndryshimin e standardit; e po ashtu përmirësimet e tij, nuk thonë ndryshim të tij.
E di që shqetësimi dhe ndjeshmëria për këtë çështje janë të natyrshme, janë të kuptueshme, por duhet ta dini ju që këtë shqetësim e kanë edhe vetë anëtarët e këshillit. Sigurisht që aty do të ketë edhe debate dhe duhet të ndodhë kjo, sepse në shkencë, e vërteta del përmes debateve. Argumentet shkencore janë ato që zbulojnë të vërtetën dhe argumentet shkencore, qoftë për ndryshimin e qoftë për mosndryshimin e disa rasteve në standard kanë, duhet ta dini ju, të njëjtën peshë. Edhe kundërshtimet, që të mos bëhet kjo apo jo gjë kanë vlerë të njëjtë me propozimet që gjëja të bëhet.
Por, në fund zgjidhen ose propozimet ose kundërshtimet...
Në fund të fundit këto debate, këto argumente, këto kundërshti tregojnë në mbarim të tyre se çfarë ka vlerë, ruajnë atë që është e mirë, atë që s’duhet prekur, atë që është zgjidhur dhe heqin atë që s’duhet. Pastaj debatet varen edhe nga bindja dhe mendimi që ka secili prej anëtarëve të këshillit. Dikush thotë, ‘eja t’i ndryshojmë’, dikush kërkon të mbeten siç janë, ne do t’i shohim të dyja mundësitë.
Ka pasur debate të kësaj natyre edhe në mbledhjen e qershorit dhe jo të gjitha ato që u diskutuan, u miratuan. Secili sjell argumentet e veta dhe shohim cili është mendimi më i përgjithshëm, më i argumentuar, më bindës. Në fund këtë material e miratojmë dhe e përgatisim që t’ua dorëzojmë dy akademive për të ndjekur procedurën që thashë: e shohin akademitë rëndësinë e propozimit tonë dhe vendosin se çfarë forumi do jetë ai që do ta ligjërojë propozimin tonë, pra çfarë instance duhet ngritur që propozimi të bëhet vendim, nëse rëndësia e tij është aq e madhe sa të shkohet deri tek krijimi i një instance të lartë vendimmarrëse, nga kuvendet ose qeveritë.

Deri ku mund të ndërhyhet sipas jush?
Ka njerëz me mendime kundra si kudo. Duhet të themi se, ato që përbëjnë bazën e vërtetë dialektore të standardit, siç është për shembull rotacizmi, nuk do të preket dhe as nuk është hedhur në diskutim. Ato që përbëjnë bazën dhe sistemin e standardit nuk lëvizin, ashtu siç ndodh edhe me të tjera vendime të marra në Kongresin e Drejtshkrimit.

Balkanweb

[xhori]

do bejne nje lemsh kete njelloj si u be me lekun ne 64 qe ben 1 me 10, dhe ja ku jemi sot nuk e merr vesh njeri se si flitet shko e merre vesh kur thuhet 3 milion

[freeopen]

jarigas;
Nese nuk e ke kuptuar ironine e postimit tim, prape te dua fort!!

Gjithashtu!!

"andèti" nuk eshte sinonim i "bregdetit"!!

E kam thene qe eshte hera e pare qe e degjoj,m.gj.th nese ke durimin dhe kohe mund te na shpjegosh me dy fjale kuptimin.

Shume me teper se gjysma e shqiptareve e shqiptojne si une dhe ja te te jap nje shembull tjeter, meqe s'e paskam sqaruar mire: Ti, peremrin vetor te vetes se pare qe ne standart e shkruajme "unë", e shqipton ù'n, ashtu si te gjithe geget dhe pothuajse te gjithe arbereshet, apo e shqipton un'ë, si fare pak toske??!

E shkruaj dhe e shqiptoj ''une'' ashtu si duhet,pavaresisht se cfare dialekti i perkas.
Njehsimi

[Archon]

Ndryshon gjuha shqipe, ikin 2 zanoret e ngjitura, shkruhet: alkol, vakum, asocim

TIRANE - Rreth 15 gjuhëtarë janë ngujuar dje në një hotel pranë Fakultetit të Mjekësisë për të diskutuar në “shtet-rrethim” disa propozime mbi rishikimin e standardit. Mbledhja e radhës e Këshillit Ndërakademik për Gjuhën, u mbajt me dyer të mbyllura, por burime të “Gazeta Shqiptare” pranë këtij organi thanë se shumë nga kërkesat e parashtruara për miratim kanë rënë poshtë. Kështu, është ruajtur ë-ja e patheksuar në shumë prej fjalëve që pritej të binte. Kjo ka qenë dhe tema kryesore dhe më e nxehtë e mbledhjes, dhe sigurisht që debatet nuk kanë munguar. Në va-zhdë të kësaj ideje, nuk bie kjo shkronjë tek fjalët vetëvendosje, vetëvrasje, vetëvarje, ndërsa është kërkuar që të shtohet tek fjalët si vet(ë)vetiu, etj. Përveç ë-së, Këshilli Ndëraka-demik (i cili merr vendime jo të detyrueshme për zbatim) është marrë edhe me: drejtshkrimin e disa fjalëve me l ose me ll; drejtshkrimin e disa fjalëve që kanë dyshkro-njësha dhe disa fjalëve me togje zanoresh, ua, ue, oo, si zooteknik; si dhe me drejtshkrimin e shkronjës së madhe në disa raste.
Mbledhja
Ka filluar në orën 9 të mëngjesit dhe ka zgjatur deri në orën 19:30 të mbrëmjes. Kanë qenë të pranishëm 15 gjuhëtarë, ndërsa kanë munguar për arsye personale, Shezai Rrokaj, Besim Bokshi, Shaban Demiraj, Emil Lafe (i dorëhequr), Idriz Ajeti etj. Disa vendime kanë qenë të njëzëshme e disa të tjera pas shumë debatesh. Burime të “GSH” bënë me dije se në përgjithësi fryma ka qenë paqësore dhe vendimet e marra nuk bien në kundërshtim me shtyllat e standardit, porse kanë të bëjnë me fjalët që janë përjashtime nga rregulli. Pra, është kërkuar që të ketë sa më pak përjashtime e veçanti, në mënyrë që t’iu jepet zgjidhje përmes përmi-rësimit, dhe që rregullat të jenë sa më të përgjithshme.
Janë diskutuar sigurisht, dy rastet e ë-së së patheksuar.
E para, tek disa fjalë që mbarojnë me -një, si për shembull: foshnjë, ose tek disa emra paratheksorë të tipit opera-operë, kamera-kamerë; në të dy modelet ë-ja ruhet…
E dyta, tek disa mbiemra që ë-ja sipas modelit nuk është në vendin e duhur, si tek fjalët: i prapmë, i sivjetmë. Ato bëhen: i prapëm, i sivjetëm…
Vendimet
Në takimin e mbajtur dje, janë diskutuar këto çështje dhe janë marrë këto vendime:
-shkrimi i ë-së fundore tek fjalët Lushnjë, Zaloshnjë, foshnjë, nëse duhet të mbetet ë, apo duhet të bëhet –e. Pas diskutimeve është vendosur të mbetet me–ë; (Kjo është shoqëruar me debate);
- nëse disa fjalë duhen shkruar me r apo me rr, si fjalët kitarë, e mërkurë etj., dhe në fund është vendosur të ruhet r-ja, jo siç qe propozuar rr-ja;
- është ruajtur l-ja në fjalë që propozohej që të shkruheshin me ll, si, balonë e jo ballonë;
- fjala ngadhënjej bëhet nga-dhënjej (mbetet e paqartë nëse ka raste të tjera si ky);
- një pjesë të mirë të kohës për diskutim e ka zënë drejtshkrimi i emrave të përveçëm;
- kanë mbetur pa u diskutuar toponimet dhe nuk janë diskutuar fjalët përrallë, kërrabë, gërryej, kërrus – nëse do ta ruajnë ë-në e rrokjes së parë, apo do ta humbin;
- është diskutuar nëse duhet thënë bulmet apo bylmet (s’u mor vendim);
- u diskutua nëse duhet shkruar mobilie apo mobilje etj.;
- u diskutuan fjalë me shkronjat: l-ll, r-rr, z-zh, x-xh, rastet kur duhet përdorur njëra e tjetra.
Këshilli Ndërakademik
Këshilli Ndërakademik për Gjuhën Shqipe u themelua më 2004-ën nga Akademia e Shkencave e Shqipërisë (AShSh) dhe Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës (AShAK), si organ me autoritet shkencor për shqyrtimin e të gjitha çështjeve që lidhen me përdorimin dhe zhvillimin e shqipes standarde. Këshilli drejtohet nga një Kryesi prej pesë akademikësh, (tre akademikë nga AShSh dhe dy nga AShAK). Këshilli përbëhet nga 22 anëtarë, profesorë, akademikë e studiues të njohur të gjuhës shqipe.
Nga AShSh janë anëtarë: Shaban Demiraj, Jani Thomai, Ethem Lika, Kolec Topalli, Seit Mansaku, Enver Hysa, Emil Lafe (i dorëhequr); Shezai Rrokaj, Gjovalin Shkurtaj; Tomorr Osmani dhe Mehmet Çeliku. Nga AShAK janë anëtarë: Rexhep Ismajli, Besim Bokshi, Idriz Ajeti, Shefkije Islamaj, Bardh Rugova, Isa Bajçinca, Fadil Raka, Abdullah Zumberi, Imri Badallaj. Shqiptarët e Maqedonisë përfaqësohen nga Remzi Nesimi dhe arbëreshët e Italisë nga Francesco Altimari.

Balkanweb

[white_snake]

....perfundimisht ketyre u ka marre koka ere!

[Qyfyre]

fjala ngadhënjej bëhet nga-dhënjej

Per cfare arsye?