Shqipëri: Eksporti i energjisë nga reshjet sjell 600 mijë euro në ditë

[Anesti_55]

Nesti per moment jame shum preukupuar neser te jape pergjigjje te plote,por nuk eshte e mundure hubjet teknike ne rrjet te jene aq,vetem nese ai sistem eshte i kohes se HITLERIT,por edhe sikur te ishte nuk munden paisjet elektrike te punojne ne ate regjime,kurse per humbje komerciale eshte tjeter bised,PERSHNDETJE!

rrjeti eshte i vjetruar, por duhen me shume nenstacione elektrike, por duhen dhe burime energjia nga jugu, qe linja te ballancohet.Per tu transmetuar energjia nga veriu ne Jug ka, humbje te medha.Me pas kemi rrjetin e shperndarjes se tensioniit te ulet qe eshte fare i amortizuar, ku sasia e perdoruesve kalon kapacitetin e transformatoreve dhe i ve ato ne regjim me humbje.Pra kemi ulje te tensionit dhe rritje te rrymave dhe keshutu kasmi humbje te enrgjise permes nxehjes se kabllove por dhe te regimit te transformatorit.Ne keto humbje futen dhe energjia e pa paguar nga perdoruesit.Njerzit ne fshat ngrohen jo vetem per vete me energji elektrike , por dhe kasollen e lopes e mbajne me reflektore dhe nuk paguajne energjine, po i japin ndonje lek elektricistit te zones.Ne qytet gjithashtu gjysma nuk paguan dhe opozita i mbron , duke thne se nuk kane lek nga varferia.Fundja keto njerez te ndeshkojne me vote.Shqiptari eshte i veshtire per tu fute ne brazde.

[Fehmikaciu]

Nesti i nderuare te permtova qe per sote do te diskutojme mbi SISTEMET ELEKROENERGJETIKE BASHKOHORE JO KLASIKE dhe mundesite e eksploatimit te SEE ne kuader te kesaje edhe kushtet e EKSPORTIT te energjise elektrike ne kushtet bashkohore nderkombetare,ne pergjithsi pasi te sqaroje ket teme athere se bashku ne forumin shqipetare bashkarishte do te diskutojme temenn,nuke eshte e thane vetem une dhe ti te bejme replika por munden te kyqen edhe te tjeret nese ata jane te interesuar per ket teme.
Te japime nje sqarime se pari mbi Energjetiken aktuale ,pra Energjia e cila ndodhet ne natyre quhet energjia primare.Ajo ka dy forma :ka formen konvencionale dhe jokonvencionale.Forma konvencionale e energjise perfshine keto resurse natyrore te cilate munden te shfryrezohen per eksporet te energjise per shtetet e jashteme ato jane :druri ,thengjilli,nafta,gasi resurset ujore qe perdoren per energji elektrike(HIDRO ELEKTRANA pra HIDROGJENERATORET),energjia gjeotermike dhe Elektranat NUKLEARE qe energjia elektrike fitohet permes FISIONIT.
Forma jokonvencionale ka ket prioritet per prodhimin e energjise elektrike ose prfitimi i energjise permes Rrymve te AJRIT,Baticave dhe Zbaticave te DETIT,energjise se DJELLIT permes fenomeneve gjeotermike te brendesis se tokes.
format primare te energjise kryesishte eshte e pamundure direkte te shfrytezohen sepse nevoitet teknika eksploatuese,vetem se ato transformohen ne forma te shfrytezimit psh.Energjia e Djellit,druri, dhe derivatet nga perberja e fosileve japine energjine KIMIKE,Elementet radioaktive URANI e elemente te tjera japin energji NUKLEARE ,Lumenjet ,baticat dhe zbaticat japin energji POTENCIALE,Rymat e ajrite dhe forma te ngjajshme japine energji KINETIKE,kurse burimet e nxehtesis ne siperfaqe te tokes japin energjine e NXEHTESIS,pra te gjitha keto forma te cekura me larte munden te transormohen ne ENERGJI ELEKTRIKE dhe pastaj shteti shqipetare ti shfrytezoje per qellime te veta NESTI O I NDERUAR,ne vendin tone nuk i kisha preferuare format nukleare,sepse kemi pervoja te hidhura nga EKSPLODIMET SI RASTI NE ATE QYTETIN QE PER MOMENT NUK ME KUJTOHET EMRI.

ROLI I TRANSFORMATORVE DHE STABILIMENTEVE SHPERNDARSE NE TRANSMETIM TE ENERGJISE ELEKTRIKE:
Energjia elektrike perfitohet nga elektranat,nuk mundemi realishte te thojme se energjia prodhohet,pasi atomet nuk i prodhon elektrana ,por nje forme te energjise e transformon ne forme tjeter pra ne energji elektrike,ne dalje te gjeneratorit aplikohet transformatori i cili ka per detyre tensionin e gjenratorit ta barazoje me tensionin e rrjetes shperndarse sipas frekuences nderkombetare,kurse ne anen tjeter nevoitet tensioni elektrike per shpenzime te BLLOKUT dhe per startime te bllokute kure bloku del nga sistemi.
Transformatoret ndodhen edhe ne rrjeten shperndarse si dhe paisjet tjera perberse per kyqje apo qkyqje te drejtimeve te ndryshme me qellim te furnizimit ramejes se tensionit ose mbingarkimi i drejtimeve te ndryshme,si dhe per EKSPORIMIN E ENERGJIS sipas marveshtjeve te KORPORATAVE ENERGJETIKE NDERKOMBETARE,pra NESTI nuke eshte edhe lehte te paramendohen gjerat me shiqime vizuel,por nevoiten NJERZI PROFESIONALISTA DHE EKSPERTA qe zingjiri i teknologjise prodhuese te mos keputet,pra nevoitet investime te medha nga shteti ne NJERZE DHE TEKNIK.
Sistemin energjetik shqipetare ,nuk e njof sepse nuk kame qene kurr ne MEMEDHE,por sipas analizave qe mi tregove ne postimin e fundite paska shume per tu punuare atje,i lutem perendise qe SHTETI SHQIPETARE TE INTERSOHET NE KET DREJTIME SEPSE ENERGJIA ESHTE STRATEGJIA E SHTETIT,pra NESTI DUHET TE LUFTOJME KUNDER ERSIRES,tani ne vashdime do te perpiqem lexuesve tu spjgoje se si punon nje HIDROELEKTRANE:
Hidroelektranat mwndojw edhe per ato SHQIPETARE parimin baze te punes e kane energjine potenciale te ujit. Sipas llojite te rezervave te ujit ato munden me qene akumuluese dhe shpejtesis se rrjedhjes se lumit. Sipas ramejes se ujit munden me qen me shtypje te ulet(deri 15m) ,me shtypje te mesme (15 der 50m) dhe me shtypje te larte mbi 50m sipas menyrave te akordimit te turbinave dhe gjeneratove para PENDES dhe DERIVACIONE kurse turbina munden me qene te PELTONIT,FRANCISIT ,KAPLLANIT etc,kurse HIDROGJENERATORI MUNDET ME QEN ME SHUM POLE uji qe eshte perdorure per prodhime mundet permes gypave te kthehet ne cikel,kur kemi sasi te medha te rreshjeve kemi mundesi per te prodhuat MEGAVAT EDHE PER EKSPORT ose shkembime te ndersjellet sipas MARVESHTJEVE NDERMJET KORPORATAVE,kurse kure kemi thatesi dhe ramje te niveleve sigurishte qe ka probleme,kaq ishte per sote sepse kame edhe oblgime tjera ,por shpresoje se dote vashdoje edhe ne ditet e ardheshme te punoj ne ket teme.
KURSE MODERATORIN E KISHA LUTE QE KET TEME DHE TEMAT NE VASHDIM TE JU GJEJ VENDE NE RUBRIKAT PERKATESE KU POPULLI SHQIPETARE TE SHKEMBEHET ME INFORMACIONE,FALEMINDERIT PER MIRKUPTIM!

[Anesti_55]

Nesti i nderuare te permtova qe per sote do te diskutojme mbi SISTEMET ELEKROENERGJETIKE BASHKOHORE JO KLASIKE

Pershendetje Fehmikaciu, per deshiren e madhe qe ke per te diskutuar per energjine elektrike, por keshtu si e ke zene ti , do te na lexosh libra te tere te elektros, apo te makinave elektrike , pra kjo eshte teme per ne shkolle jo per forum.Mendova se do te trajtoje ndonje teme politike , per lidhjen e sistemit elektrik shqipatre me ate te kosoves, apo ndonje problem specifik ne trajtimin e humbjeve ne rrjet.Nuk eshte vendi ketu per te dhene leksion se si perftohet energjia elektrike , kjo teme mundet te diskutohet ne nje fare hapsire kur flitet per mejdisin dhe privimin qe na imponone ndotja ne perzgjedhjen e burimimeve energjitike. Mund te diskutohen resurset qe ka vendi dhe sa bien ato ne kundershtim me politiken nderkombetare , per ndotjen.
Nje vend shume i varfer nuk do te thote te mos perdore resurse te cilat ndotin ambjentin, pasi lufta per egzistence qe ka perparesi jeten, "te jesh apo mos jeshe", pranon te shkelesh dhe rregulla te cilat i ka nxjerre shoqerite e zhvilluara.Nese rrisim standartet jetesore dhe ne duhet te reduktojme ndotjen.Sot ka shume vende ne bote qe ndotin miljona here me shume se ne , si Kina, Irani Korreja veriut, Rusia, Ukraina , por kerkush nuk mundet ti ndaloje.Vendet e BE-se jane lluks ne cilesine e jetes.Ps. per te shfrytezuar energjine e eres , ngrihet shoqata e ndotjes dhe thote se pamja e elikes duhet te jete ne nje distance qe te mos kaloje madhesine 2m ne diameter, pasi shqeteson turistin.Ato rekomandojne te vendosen ne brezin e katert te kodrave , qe per nje vned si Albania, i bjen te vendosen ne Kosove.Energjia djellore kerkon investim minimal per familjarin , rreth 20 miljon te vjetra dhe te marre fitimin pas 20 viteve, pra nuk jane aq te thjeshta keto pune.Per mendimin tim qymuri i Kosoves duhet te shfrytezohet, por per te eshte problem uji etj, variante qe binen ne kundershtim me njera tjetren.Geotermika eshte nje variant tjeter , por dhe kjo shfrytezohet ne ato vende ku nxehtesia mbi 60 grade te jete jo me thelle se 100 m thellesi.Kete nuk e kane trajtuar ne Albani , por une mendoj se mund te perftohet energji dhe ne kete sistem.

[Fehmikaciu]

Pra te mos mirremi vetem me fjale te thata ,te kalojme me disa probleme praktike qe na mundesojne me kuptua me lete si behet transmetimi i energjise neper rrjeta,qe ti aneste e tregove ne pika te shkurta dhe shume thjeshte.
INSTALIMET E RRJETES-LLOJET DHE RROLI I INSTALIMEVE ELEKTRIKE NE BARTJE,EKSPORTE DHE IMPORT jane teresi komplekse qe barte fenomene reale te sistemit elektroenergjetik te nje vendi e ne veqanti ne trojet shqipetare kur behet fjale eshte edhe STABILITETI I SISTEMIT per kete do te diskutojna me vone,tani do te analizojme strukturen e rrjetes dhe degzimin neper distanca dhe unazat e lidhjeve ne transmetime.
Duke pasure parasyshe se sistemi elektroenergjetike perbehet nga disa ELEKTRANA dhe STACIONE TRANSFORMATORIKE per STABILITET TE SISTEMIT dhe SHPERNDARJE ne pika te ndryshme energjine elektrike do te fillojme nga ELEMENTET KRYESORE:
a) ZBARRAT jane tersi e aparaturave dhe elementeve lidhese qe mundesojne lidhjen eLARGPERQUESVE qe vijne nga PRODHIMI me elementet degezuese shperndarse,pra eshte nje tersi qe perbehet nga TRANSFORMATORET, PORTALLET,IZOLATORET DHE PERQUESIT E ZVESHUR TE BAKRRIT APO ALUMINITku seksioni i perquesve percaktohet nga rrymat nominale te ngasjeve,temperaturave gjate lidhjeve te shkurta dhe goditjeve mekanike gjat avarive ne sistem.
b)IZOLATORET Mbajtes pozicioni i tyre ne portall mundet me qen vertikal ose horizontal rroli i tyre eshte balancimi i forcave mekanike dhe izolimi i pjesve aktive perquese nga masa dhe pjezve tokezuese te sistemit.
keta izolatore munden me qen nga porcelani ose nga materialet speciale izoluese,dimenzionimi i tyre behet nga nvarsishte nga niveli i tensionit pra nga fusha elektrike.
Izolatoret munden me qene edhe PERCJELLES keta izolatore e izolojne ZBARAT nga muret e ndryshme dhe pjeset e ndryshme metalike,gjithashtu perdoren per kalimin nga nje zbarre ne zbarren tjeter.
c)NDARSAT jane tersi mekanike e aparature qe me shiqime te kjarte shifet ndarja e pjesve elektrike pa tensione krahasuar me ato qe jane nen tension,nuk guxojme te manipulojme ne sisteme me ndarsa kur nderpreresi i zbarres eshte i kyqur!!,sepse ndarsi eshte nderpreres kapacitiv,kurse nderpreresi eshte induktive pra ndarsi percjell rrymat nominale edhe ato te lidhjeve te shkurta per momente te caktuara.....(Vashdon)

[Fehmikaciu]

Pershendetje Fehmikaciu, per deshiren e madhe qe ke per te diskutuar per energjine elektrike, por keshtu si e ke zene ti , do te na lexosh libra te tere te elektros, apo te makinave elektrike , pra kjo eshte teme per ne shkolle jo per forum.Mendova se do te trajtoje ndonje teme politike , per lidhjen e sistemit elektrik shqipatre me ate te kosoves, apo ndonje problem specifik ne trajtimin e humbjeve ne rrjet.Nuk eshte vendi ketu per te dhene leksion se si perftohet energjia elektrike , kjo teme mundet te diskutohet ne nje fare hapsire kur flitet per mejdisin dhe privimin qe na imponone ndotja ne perzgjedhjen e burimimeve energjitike. Mund te diskutohen resurset qe ka vendi dhe sa bien ato ne kundershtim me politiken nderkombetare , per ndotjen.
Nje vend shume i varfer nuk do te thote te mos perdore resurse te cilat ndotin ambjentin, pasi lufta per egzistence qe ka perparesi jeten, "te jesh apo mos jeshe", pranon te shkelesh dhe rregulla te cilat i ka nxjerre shoqerite e zhvilluara.Nese rrisim standartet jetesore dhe ne duhet te reduktojme ndotjen.Sot ka shume vende ne bote qe ndotin miljona here me shume se ne , si Kina, Irani Korreja veriut, Rusia, Ukraina , por kerkush nuk mundet ti ndaloje.Vendet e BE-se jane lluks ne cilesine e jetes.Ps. per te shfrytezuar energjine e eres , ngrihet shoqata e ndotjes dhe thote se pamja e elikes duhet te jete ne nje distance qe te mos kaloje madhesine 2m ne diameter, pasi shqeteson turistin.Ato rekomandojne te vendosen ne brezin e katert te kodrave , qe per nje vned si Albania, i bjen te vendosen ne Kosove.Energjia djellore kerkon investim minimal per familjarin , rreth 20 miljon te vjetra dhe te marre fitimin pas 20 viteve, pra nuk jane aq te thjeshta keto pune.Per mendimin tim qymuri i Kosoves duhet te shfrytezohet, por per te eshte problem uji etj, variante qe binen ne kundershtim me njera tjetren.Geotermika eshte nje variant tjeter , por dhe kjo shfrytezohet ne ato vende ku nxehtesia mbi 60 grade te jete jo me thelle se 100 m thellesi.Kete nuk e kane trajtuar ne Albani , por une mendoj se mund te perftohet energji dhe ne kete sistem.

Nesti i nderuar,i kame perfshir pak me gjeresishte gjerat ne menyre qe lexuesi te kuptoj me shume per qka jemi ne duke diskutuare,keto jane gjera origjinale askund te shkembyera ,por nga realiteti i teknik ne dardani,mua me interesone realiteti edhe atje,pasi une po mundohem te nxjerr sa me shume material nga vendi i ngjarjeve atje, pasi paske pervoje ne drejtimet e elektros....
Ne shenimet e juaja ka vende per shum replik,ke sqaruar disa gjera qe meritojne diskutime,por per momentin pe lejme kaqe sepse shpenzova kohen time duke shenuare gjera tjera,qe me siguri do te jene diskutime intersante ne vazhdime

[Fehmikaciu]

d)NDERPRERSAT E FUQISE jane nderprersa INDUKTIVE sepse kyqja dhe shkyqja behet pasi ndarsat te vendosen ne pozicionet e kyqjes,pra permes nderprersave te fuqise behet shkembimi i ndersjellt i energjise nga elektrana ne zbarrat e rrjetit shperndares qe perbajne trafo ne fushat e caktuara.
Nderprersit e fuqise konstruktohen dhe prodhohen nga prodhues te ndryshem por ata ndertohen sipas nivelite te ngarkeses dhe nivelit te tensionit ne zbarra,kurse nese deshirojme te komandojme ate athere kemi mundesi te ndryshme psh.nga DISTANCA dhe nga VENDI komandimi i ketyra nderprersave behet me tension njekahore DC psh.U=110V_pra edhe reagimi i nderprersit ose informatat qe i merr nderprersi i fuqise shkojne ne qarqet e BOBINAVE te kyqjes ose te shkyqjes dhe ato informacine i merr nga KOMANDIMI ,MBROJTJA RELE dhe SIGNALIZIMI komandimi moderrn mundet permes sistemit te PLC-ve ose KLASIK permes SIMATIKUT(24V ose 12V permes elektronikes)pra ne pika te shkurta i diskutum disa elemente kryesore te zbarres .
Qdo zbarre karakterizohet me fusha psh.nga 1-15fusha nvarsishte ku destinohet ajo dhe niveli i tensioneve te trafo-fushave,kemi fushat e gjeneratorve qe lidhen permes nderprersve te sinkronizimit me rrjeten shperndarse,pastaj fushat e stabilizimit te tensioneve nga niveli 220KV ne 110KV permes trafove 60MW,30MW...etc,pastaje ZBARRAT KRYESORE dhe ZBARRAT NDIHMESE,permes tyre dhe manipulimeve qe kryhen aty SISTEMI JEP dhe MERR energji nga drejtimet e ndryshme,pra eshte nje sistem i nderlikuar qe kurr nuk perfundohet analiza perfundmtare.
Te diskutojme dhe te sqarojme ne pika te shkurata qka permbane nje lidhese pasi qe vet emri na tregone qe ne baze te lidhseve ne zbarra bejme SHKEMBIM TE ANASJELLT TE ENERGJISE NE DISTANCA:
FUSHAT SIPAS FUNKSIONIT cekem disa gjera me larte ne lidhje me destinimin e fushave ne zbarra te sistemit,per nga funksioni ne sistemin elektroenrgjetik kombetar mendoje qe diqka e ngjajshme eshte edhe ne Shqiperi ,fushat definohen si:
1) Fushat e Largeperquesve;
2) Fushat Transformatorike;
3)Fushat lidhse (Zakonishte kure kemi zbarra te dyfishta ,kur kalojme prej nje zbarre ne zbarren tjetr,duke pasur parasyshe 5-Regullt e sigurise dhe te masave mbrojtese,rregullate e siguris ne pune nevoitet trajnim ne ket fushe,kurse ato jane:a)Qkyqja e Nderprersit te fuqis;
b)Sigurimi qe aj nderpreres i fuqis te mos futet perseri ne pune;
c) Konstatim i gjendjes se tensionit ne Zbzrren qe fokusohemi te kryejme veprimet;
d) Tokezimi dhe lidhja e shkurte,kjo behet per arsye te tensioneve dhe rrymave kthyese si dhe nese dikushe ne sistem ben ndonje manevrim te gabueshem eshte fjala per ndonje DISPEQER APO OPERATOR ne TRAFOSISTEM;
d) Paisjet te cilat jane ne afersi duhet te mbulohen apo te pengohen ne menyre qe punet te kryhen pa telashe.
Pra keto jane pes rregullate e arta te sigurise ne pune sipas standardit gjerman VDE-100

d)SEKSIONET E FUSHAVE (Nivelet e tensioneve qe permbane nje Zbarr,munde te ket shume nivele psh.400KV,220KV,110KV);
e) FUSHAT MATESE;
f) FUSHAT E BATERIVE KONDENZATORIKE OSE KOMPENZATORIT SINKRON (Kjo fushe ka per detyre te beje permirsimin e rramjeve te tensionit neper distanca,pra me ramjen e tensionit ngritet FUQIA REAKTIVE E RRJETES dhe kjo shkaktone probleme ne gjeneratore te elektranave)
g) FUSHAT E SHTEPIS SE TRANSFORMATORVE ENERGJETIK.


VIJON.

[Fehmikaciu]

Pershendetje Fehmikaciu, per deshiren e madhe qe ke per te diskutuar per energjine elektrike, por keshtu si e ke zene ti , do te na lexosh libra te tere te elektros, apo te makinave elektrike , pra kjo eshte teme per ne shkolle jo per forum.Mendova se do te trajtoje ndonje teme politike , per lidhjen e sistemit elektrik shqipatre me ate te kosoves, apo ndonje problem specifik ne trajtimin e humbjeve ne rrjet.Nuk eshte vendi ketu per te dhene leksion se si perftohet energjia elektrike , kjo teme mundet te diskutohet ne nje fare hapsire kur flitet per mejdisin dhe privimin qe na imponone ndotja ne perzgjedhjen e burimimeve energjitike. Mund te diskutohen resurset qe ka vendi dhe sa bien ato ne kundershtim me politiken nderkombetare , per ndotjen.
Nje vend shume i varfer nuk do te thote te mos perdore resurse te cilat ndotin ambjentin, pasi lufta per egzistence qe ka perparesi jeten, "te jesh apo mos jeshe", pranon te shkelesh dhe rregulla te cilat i ka nxjerre shoqerite e zhvilluara.Nese rrisim standartet jetesore dhe ne duhet te reduktojme ndotjen.Sot ka shume vende ne bote qe ndotin miljona here me shume se ne , si Kina, Irani Korreja veriut, Rusia, Ukraina , por kerkush nuk mundet ti ndaloje.Vendet e BE-se jane lluks ne cilesine e jetes.Ps. per te shfrytezuar energjine e eres , ngrihet shoqata e ndotjes dhe thote se pamja e elikes duhet te jete ne nje distance qe te mos kaloje madhesine 2m ne diameter, pasi shqeteson turistin.Ato rekomandojne te vendosen ne brezin e katert te kodrave , qe per nje vned si Albania, i bjen te vendosen ne Kosove.Energjia djellore kerkon investim minimal per familjarin , rreth 20 miljon te vjetra dhe te marre fitimin pas 20 viteve, pra nuk jane aq te thjeshta keto pune.Per mendimin tim qymuri i Kosoves duhet te shfrytezohet, por per te eshte problem uji etj, variante qe binen ne kundershtim me njera tjetren.Geotermika eshte nje variant tjeter , por dhe kjo shfrytezohet ne ato vende ku nxehtesia mbi 60 grade te jete jo me thelle se 100 m thellesi.Kete nuk e kane trajtuar ne Albani , por une mendoj se mund te perftohet energji dhe ne kete sistem.

Anest sa eshte niveli me i larte i tensionit ne Shqiperi?,a ka Termoelektrana? nese po ather qfar fuqie kane ato,a ke ndonje informacion sa eshte niveli i humbjeve komerciale dhe a ka investime ne qendrat transformatorike?,a ka transformator te distribucionit me nderprersa SF6? dhe qfar nivele te tensioneve jane.Pershendetje!

[Fehmikaciu]

.....Pra sistemi i komandimit dhe kontrollite behet permes PLC-panelave(MODULET) dhe sistemeve SKADA qe ne vehte permbajne rrjetin kompjuterik dhe permes programit ne mundemi te shiqojme gjendjen e zbarrave dhe te fushave dhe te bejme qfardo manovrimi qe kerkohet ne sistem,e pame nga shenimet e meparshme se sistemi eshte tersi e perbere nga shume elemente qe duhet te kemi njohuri mbi karakteristikat e pergjithshme te paisjeve si dhe rregullat e sigururis dhe te mbrojtjes ashtu qe te mbrohet personeli dhe paisjet nga ndonje avari e rende.
Shume lexues ndoshta do te pyesin qka jane PLC-te dhe si funksionojne ato?,PLC-te jane paisje elektrike qe permes tyre kryhen komandimet,signalizimet e mbrojtjeve te sistemit dhe shum veprime gjenerale ashtu qe puna ne SEE te jete stabile.
Per te bere nje programim ne PLC (KONTROLLIMI PERMES PROGRAMIT LOGJIK)nevojitet nje tersi e moduleve qe quhen MASTERA permes te cilave jane HYRJET dhe DALJET e SISTEMIT qe duhet te kontrollohen qdo PLC ka CPU-memorjen e cila punone ne baze te ALGJEBRES SE BULIT duke programuar qarqet logjike ne PLC permes tasterave te PLC-se me dore duke diture qarqet logjike permes nderpresave sipas rregullave te asaj algjebre ose permes SOFTVERIT permes kabllos PROFIBUS dhe ADAPRUESIT me kabell psh RS-485 ose RS-232 nvaret nga prodhuesi,per te bere nje programim te sukseseshem nevoitet te dime si punojne paisjet ne sistem PSH,si punojne ndarsat,nderpreresat,kontaktoret e ndryshem ne komandime ,signalizim dhe mbrojtje rele nga keto tersi caktojme hyrejet dhe daljet e sistemit qe duhet ti programojme ne memorjet ePLC-ve.
Memorja CPU-e sistemit te PLC-ve duhet te furnizohet me tension nga shendruesit DC-AC me nje tension +12V ose -12V si dhe rrymat komanduese te hyrjeve dhe daljeve psh.20mA shkembimi i informacioneve 0 ose 1 kurse sinjalet qe programohen ne PLC munden me qene ANALOGE(hyrseAI -daleseAO) dhe DIGJITALE (hyrse DI-dalse DO)kurse ato lidhen ne terminalet e IM-modulit dhe SM-modulit te PLC,shkembimi i informacioneve nga CPU(CENTRAL PROCESSING UNIT) eshte me shpejtesi shume te medha kohore,pra per te bere nje perzgjedhje te nje PLC -je duhet te kemi parasyshe edhe shpejtesine e saje,kurse moduli FM(function modules zbatojne komandat e komplikuara pavarsisht nga moduli i CPU) ndersa procesori CP mundeson funksionet e ardheshme te rrjetit(nuk eshte fjala per rjeten e SEE te mos keqkuptohemi)ajo ben lidhjen POINTto POINTte PROFIBUSIT dhe ETHERNETIT .
Sipas hiearkis se PLC-ve mundemi te kemi nje tersi te moduleve se bashku me MASTERAT deri 32.
SISTEMI I MEMORJES(system memory)permbane zonat memoruese ne fushen e:
1.fotografine tabelare te hyrjeve dhe te daljeve logjike te sistemit(PII-perpheral imput image,PIQ-perpheral autput image)-jane vlera te cilat PLC i lexon nga hyrjet e modulit per hyrje te sistemit dhe vlerat te cilat i shfaqe ne dalje te modulit per dalje dhe keto informacione ruhen ne domenin e memorjes te PLC-ve
2)BIT MEMORJA(M)-sherben per per mes-rezultatet me rastine e egzekutimeve ne program;
3)Shenimet Lokale(L)-sherben per ruajtjen e perkohshme me rastin e editimeve....
VIJON.

[Fehmikaciu]

Z-3.doc
Pra ne skeme eshte treguar tersia e moduleve qe formon HIEARKIN E NJE PLC-JE:
1. PS(POWER SUPPLY MODULE)-moduli per furnizim me tension psh.24V AC;20mA AC
2.CPU(CENTRAL PROCESSING UNIT) ne rastin tone S7-300 - Procesor memorje ofron diapazon te gjer te njesive procesorike me shpejtesi te ndryshme kohore ne memorjen punuese,portet komunikuese e keshtu me radhe psh.CPU312,CPU 313,CPU 317 etc.
3.IM(INTERFACE MODULE)-modulet nderlidhese sherbejne per nderlidhjen e moduleve tjera qe vendosen si tersi e PLC-se
4.SM(SIGNAL MODULES)- modulet signalizuese sherbejne per paraqitjen e sinjaleve te jashteme me te brendeshmet ne ket tersi bejne pjes modulet digjitale hyrse DI,dalse DO,sikurse edhe modulet analoge AI dhe dalse AO.
5.FM(FUNCTION MODULES)-modulet funksionale sherbejne te ekzekutojne parametra te kompikuar kohore dhe keto egzekutime i bene ne pavarsishte nga CPU-ja,rregullimin e bene sipas nje cikli te plote;
6.CP(COMMUNICATION PROCESSORS)-mundeson funksionet e rrjetes(jo rrjetes se SEE)si ne vijime;lidhjen POINT TO POINT,PROFIBUSI,ETHERNETIN INDUSTRIAL;
7.DIN PALUESI eshte lloj dollapi ku palohen modulet e reja psh,deshirojme te rrisim hiejarkin e nje PLC-je;
8.BAS KONEKTORI(BUS CONNECTORS)-nderlidhen modulet'
Kemi cekure me pare se tersia e moduleve gjithsej 32.
Te shiqojme tani qka permbane ne vehte CPU-ja si pjesa thuajse kryesore e konstruktimit te nje PLC-je
a)MEMORJA PUNUESE(WORK MEMOTY)-permban vetem ato informacione qe i nevoiten per te egzekutar programin ,RAM memorja punuese eshte e integruar ne CPU kete memorje nuk mundemi ta zgjerojme pra ajo si eshte,ajo posedon BATERIT SIGURUESE PER FURRNIZIM me tension.
b)MEMORJA E SISTEMEVE(SYSTEM MEMORY)-permbane diapazonin memorues per :
-FORMEN TABELARE PER HYRJET DHE DALJET E PARAMETRAVE TE SISTEMIT TE RRJETES ENERGJETIKE KU ESHTE BERE KONTRROLLI DHE MBROJTJA SI DHE SIGNALIZIMI I GABIMEVE NE RRJETEN E ZBARRAVE DHE TE FUSHAVE ME TE GJITHA ELEMENTET E CEKURA NE SHENIMET E ME PARSHME(KONTAKTORET PER KYQJE ,SHKYQJE;NDARSAT ....)pra jane vlerat te cilat PLC-ja i lexone ne hyrjet e moduleve hyrse dhe daljet nga modulet dalese dhe keto procese i ruane ne ket pjes memoruese.
-BIT MEMORJA(M)-sherben per vendojen e mes-rezultateve me rastine e egzekutimit te programit.
-SHENIMET(TE DHENAT) LOKALE(L)-sherben per te ruajture informacionet e perkohshme me rastin e editimeve te blloqeve(OB,FB,FC);
-TAJMERI(T)-pershembull dojme te bejme nje egzekutim ne sistemin elektroenergjeti dhe paisja duhet te ket kohen e caktuar per egzekutim ,athere PLC-ja per mes tajmerit te rregulluar duhet te beje egzekutimin ,keta parametra ne duhet ti instalojme ne programin e PLC-se;
-NUMRUESI(C)-edhe ky eshte i ngjajshem si tajmeri por permes keti parametri qe ka rendesi ne programim te PLC-se ky duhet te percaktoj sa her deshirojme te perseritet nje egzekutim apo fenomen.
c) MEMORJA RETENTIVE (RETENTIVE MEMORY)-kjo memorje eshte RAM i pashlyeshem dhe sherben per mos me humbe shenimet e rendesishme te sistemit...VIJON

[Pirate of Love]

kesaj i thone; vetem bjere e mos u ndal o shi ! per 600.000 Euro ta lene Shkodren ta shperlaje Buna gjer ne Mesdhe, gati, gati te Egjipti edhe te zene peshq laluca shkodranet me dore nga dritarja e shtepise edhe te fitojne Euro, bingo ne dyja anet.