A ka teokraci ne Islam ?

[Marmara]

Teokracia, një shpatë e përdorur nga sekularismi për ti frikësuar dhe larguar njerëzit nga sistemi i qeverisjes islame qysh nga e kaluara e deri më sot, e veçanërisht në këtë kohë në kohën rilindjes islame dhe pranverës arabe.

Me ketë shpatë u sulmuan islamikët të cilët hynë në garë për të zbatuar instruksionin Hyjnor në përpjekje për të shuar etjen për një qeverisje islame të cilën sekularistët e quajtën qeverisje teokratike apo fetare.

Çka do të thotë teokraci? A ka teokraci në Islam? Në çka u bazuan sekularistët kur than se sistemi i qeverisjes në Islam ashtë sistem teokrat? Si ti de-argumentojmë argumentet e tyre? Për të gjitha këto do të përgjigjemi në vijim në mënyrën më të qartë të mundur.

Kuptimi i teokracisë :

''Theokratia'' një term grek që do të thotë ''Udhëheqje e Zotit '' ,sistem i qeverisjes ku udhëheqësi pohon se është ‘’ Zot’’ sikurse vepruan faraonët dhe perandorët japonez, apo udhëheq duke pohuar se është i autorizuar i Zotit, sikurse vepruan mbretërit evropian në shekujt 17-18 .

Populli në ketë sistem qeverisje nuk ka drejt të kritikoj udhëheqësin e as ta shkarkoj atë ngase ai udhëheq me dëshirën e Zotit.

A ka teokraci në islam?

Fillimisht themi se Islami si një sistem qeverisës i ngritur mbi bazat dhe mësimet e Kuranit dhe të Sunetit, e mohon ekzistimin e një qeverisje teokratike me përjashtim të udhëheqjes së Pejgamberit a.s, i cili ishte i autorizuar nga ana e Zoti për të udhëhequr shtetin Islam, siç thotë Allahu a.xh:''Ne të zbritëm ty (Muhamed) librin (Kur'anin) me plot të vërteta, që të sundosh mes njerëzve me atë që të mësoi All-llahu'', mirëpo megjithatë ai prapë ishte i obliguar të konsultohej me shokët e tij për ato çështje që nuk kishte shpallje bazuar në citatin Kuranor’’E konsultohu me ta në të gjitha çështjet, e kur të vendosësh, atëherë mbështetu në All-llahun, se All-llahu i do ata që mbështeten’’, andaj si praktikë e këtij citati kemi disa raste siç ishte ai i luftës së Bedrit, rasti i luftës së Hendekut etj. Mirëpo me vdekjen e Pejgamberit a.s ka mbaruar udhëheqja teokratike, pra sistemi i udhëheqjes në Islam është ndarë nga teokracia.

Argumentet të cilat mohojnë udhëheqjen teokratike në Islam:

1-Mos ekzistimi i argumenteve që e dëshmojnë këtë çështje.

Nuk ka asnjë argument nga Kurani e as nga Suneti, e po ashtu as në librat bazë të Fikhut (Jurisprudencës Islame ) që lejon qeverisjen teokratike pas vdekjes së Pejgamberit a.s, përkundrazi ka argumente që e mohojnë atë, si obligimi i ''Shurasë''

( Këshilli Legjislativë ) si dhe kushtëzimin e udhëheqjes, shtrirjes së pushtetit dhe legjitimitetit të tij në ''Bejan'' (Besë-dhënies ) e popullit.

2-Mos përcaktimi i udhëheqësit të shtetit Islam nga ana e Pejgamberit para vdekjes së tij.

Argument ky që tregon se me vdekjen e tij mbaron udhëheqja teokratike ngase po të kishte vazhdimësi të udhëheqjes teokratike atëherë do ishte obligim për Pejgamberin që ta emëronte trashëguesin e tij.

3- Mos posedimi i rasteve të kësaj forme qeverisëse përgjatë historisë Islame.

Nuk ka asnjë sundues gjatë historisë islame që ka pohuar se është udhëheqës teokratik,ka pasur nga ta despotikë mirëpo asnjë nga ta nuk ka pohuar se sundon me autorizim e Zotit. E po ashtu edhe vetë historia e ''Hulefau Er-Rrashidin''

( Udhëheqësve të Drejtë ), ku mirësia, butësia, toleranca, mëshira e tyre janë fakte që mohojnë qeverisjen teokratike në Islam. Shikoni disa nga fjalët dhe sjelljet e Ebu Bekrit dhe Omerit , dy udhëheqësit e parë të shtetit Islam pas vdekjes së Pejgamberit a.s, që mohojnë qartë qeverisjen teokratike:

- Ebu Bekri, Allahu qoftë i kënaqur me të, në fjalimin e parë pas emërtimit të tij nga ana e popullit si udhëheqës kishte thënë:''O ju njerëz,unë u zgjodha udhëheqës i juaj e nuk jam më i miri në mesin tuaj andaj nëse gjykoj drejt më dëgjoni, e nëse jo atëherë më përmirësoni...''.

- Omeri, Allahu qoftë i kënaqur me të, ishte gëzuar kur Abdullah Ibn A'mir i tha:

'' Nëse shohim tek ti diçka që nuk e pranojmë do të te drejtojmë'', Omeri tha:

'' Falënderimi i takon Allahut që bëri nga shokët e Muhamedit të tillë që më përmirësojnë në at që se pranojnë''.

- Omeri r.a, kur u kundërshtua nga një grua për limitimin e Mehrit(Pajës së nusërisë), tha:'' E qëlloj gruaja ndërsa gaboj Omeri ''.

- Transmetohet se Omeri një herë kishte shpërnda stof nga arka e shtetit për të gjithë njësoj ndërsa me copën e vet Omeri kishte rregulluar një rrobë të bukur dhe kishte dal me të në hutbe (ligjërimi i ditëve të premte tek myslimanët), ku po sa tha:

'' O ju njerëz, dëgjoni '', u ngrit në këmbë Selman El- Fariseu dhe tha:'' S'ka dëgjim për ty derisa nuk na tregon se nga të erdhi ty kjo rrobë''?. Kur dëgjoi këto fjalë Omeri kërkoi birin e tij Abdullahun dhe i tha:'' Ngrihu dhe trego se si e kompletova ketë rrobë''. Ai u ngrit dhe tha:'' Copën e stofit që më takoi ia dhurova babait tim, udhëheqësit të myslimanëve''!. Kur dëgjoi këto fjalë Selman El- Fariseu tha:'' Tash ka dëgjim për ju''.

-Omeri r.a,ua bëri obligim disa sahabive muxhtehid(Dijetarë)qëndrimin në Medine për tu konsultuar me ta në çështje të cilat kërkonin konsultë.

Sekularistët për të vërtetuar qeverisjen teokratike në Islam u mbështetën në këto argumente:

1-Mos pranimi i kundërshtimit të qeverisjes së Othmanit r.a nga ana e tij.

Sipas tyre, Othmani r,a kishte pohuar qeverisjen teokratike kur një grup vagabondësh i kërkuan dorëheqjen nga pushteti pasi që sipas tyre kishte dështuar në disa raste siç është dhënia pushtet të afërmve të tij, djegia e disa ekzemplarëve të Kuranit, mos gjykimi i ndihmëtarit të dorasit të Omerit, shtimi i ezanit të dytë në namazin e së premtes etj. Ndërsa Othmani u ishte përgjigjur se '' Këmishën që ma veshi Allahu s'do ta zhveshi kurrë ''. E që sipas sekularistëve Othmani r,a me këto fjalë ka pranuar teokracinë e tij në qeverisje.

De-argumentimi i këtij argumenti:

- Othmani r,a, me këtë fjalë që kishte për bazë një transmetim ku Pejgamberi a.s e porosit me këto fjalë:'' Allahu do ta vesh një këmishë mos e zhvesh atë deri sa të takohesh me mua'', nuk ka dashur asgjë më shumë sesa të ua bëjë të qartë atyre që kërkuan dorëheqjen e tij se njerëzit kompetent për shkarkimin e tij janë Këshilli Përzgjedhës(Ehlu El-Hali ve El-Akdi), do të thotë se po ata që e zgjodhën udhëheqës po ata kanë të drejt të e shkarkojnë e jo një grup vagabondësh.

-Edhe nëse supozojmë së Othmani nuk e kishte për qëllim ‘’Këshillin Përzgjedhës’’ si trupi i vetëm që ka të drejtë të përcaktojë dhe shkarkojë udhëheqësin, prapë kjo mbetet vetëm një mendim i Othmanit, e që vetem si fjale e nje sahabiu nuk është burim legjislativë në Islam

[Marmara]

A ka teokraci ne Islam ? A është ai sistem teokratik apo jo?

Te nderuar, Islami nuk është vetëm fe që ndërlidhet vetëm me adhurimin – ibadetin, siç dëshiron dikush që si të tillë Islamin ta mbyllë brenda katër mureve të xhamisë apo shtëpisë, ose siç dikush tenton që atë ta interpretojë vetëm si ushqim shpirtërorë. Islami është shumë më shumë se këto pretendime, sepse ai është sistem që në vete ngërthen, rregullon dhe sistemon të gjitha të drejtat dhe detyrimet i individit dhe të shoqërisë. Pra, islami është sistem jetësor që rregullon raportet individuale, familjare, edukative, sociale, politike, ekonomike, ndërkombëtare, ndërkonfesionale, etj. etj.

Me qenë se këto raporte juristët islamë përmes ixhtihadit të tyre, duke u mbështetur në argumentet autentike që është shpallja hyjnore, pra Kur’ani dhe Suneti, kanë për obligim t’i kodifikojnë në ligje dhe dispozita konkrete, atëherë mund që këtë sistem shoqëror dhe politik që buron nga Kur’anai dhe Suneti ta quajmë edhe sistem teokratik. Edhe pse unë mendoj se nocioni “teokraci” nuk është term adekuat për sistemin hyjnor islam, sepse nocioni “teokraci” nënkupton formën e qeverisjes e cila është përqendruar në duart e klerit, edhe pushteti fetar edhe pushteti politik. Ky kuptim i kësaj shprehje është në kundërshtim me parimet e Sistemit islam, sepse në Islam klerizmi apo klerikalizmi është i pa pranuar. Nocioni klerikalizëm nënkupton sistem politik dhe ideologji e kishës, që ka për qëllim të vendos sundimin e klerit e të kishës në jetën politike e shoqërore të një vendi. Në Islam Ligjvënës është vetëm Allahu xh.sh., kurse dijetarët eminentë të fushave të caktuara kanë për detyrim që prej bazës autentike përmes interpretimeve tekstuale dhe logjike të përfitojnë normën dhe dispozitën ligjore. Pra Sistemi Islam, nuk mund të funksionoj në bazë të klerit e as individit, por funksionon mbi parimin e respektimit të mendimit të ekspertëve, apo kuvendit konsultativ që në terminologjinë e jurisprudencës islame njihen me emrin “Ehlul hali vel akdi”.

Thënë shkurtë, Islami është edhe sistem juridik, politik dhe shoqërorë i zbatuar në jetën e kësaj bote dhe i vlefshëm për të gjitha kohët dhe vendet. Po përmendi vetëm sa për ilustrim se Islami është i pari që rregulloi të drejtën kushtetuare, që plotëson të gjitha parakushtet dhe kriteret e një kushtetute bashkëkohore, pastaj Islami i mësoi botës bashkëkohore edhe të drejtën ndërkombëtare dhe atë, pikërisht, përmes juristit të njohur Muhamed b. Hasan Esh-Shejbanit, nxënësit të Ebu Hanifes.

Te nderuar, në këtë fushë ka të flitet shumë dhe me argumente të shumta, por për më gjërësisht ju sugjeroj t’i ktheheni lieteraturës përkatëse.

Wallahu ‘alem!