E diela e ndjesave(Fillimi i kreshmes)

[Archon]

E diela e sotme eshte nje e dite e vecante per besimtaret ortodokse.Sot eshte e diela e ndjesave(e faljes),sot mbahet mbrëmësorja e faljes ku ne fund te saj,gjithe besimtaret e pranishem ne kishe takohen me njeri-tjetrin dhe kerkojne falje per cdo gje qe mund te kete lenduar tjetrin.Kjo sherben si nje ogur i mire per te nisur diten e neserme kreshmen(agjerimin) e madhe te pashkeve,ku cdo njeri prej nesh thirret te marre pjese ne kete rrugetim te vecante.Gjate kreshmes ndalohet te konsumohen gjithe produktet shtazore,pra bulmetrat,mishi,peshku,vezet,etj.Kreshmimi paraqet periudhën e rishikimit intensiv të vetvetes, për autokritikë të sinqertë me veten, me Perëndinë dhe njerëzit.
Me poshte po sjell disa shkrime mbi kreshmen.

Kuptimi i të Kreshmuarit




Pse kreshmojmë:
* Kreshma na bën të vetëdijshëm për varësinë tonë tek Perëndia.
* Kreshma na ndihmon të krijojmë disiplinë personale.
* Kreshma shërben si një periudhë ndriçimi, veçanërisht për të na përgatitur për kremtimin shpirtëror dhe misionin e krishterë.
* Kreshma është periudhë që zbulojmë nevojat tona të vërteta.
* Kreshma është shenjë vuajtjeje dhe pendimi.

Si të kreshmojmë:
* Mbani kreshmë shenjtëruese.
* Kaloni më shumë kohë me Perëndine gjatë Kreshmës.
* Kombinoni bamirësinë me kreshmën.
* Ruani një shpirt përulësie, pendimi dhe faljeje.
* Kreshmoni në fshehtësi.
Kreshmoni me gëzim.

Kreshma e përcaktuar nga Kisha dhe disa udhëzime të përgjithshme:
Kalendari ynë kishtar është hartuar në mënyrë të tillë që të na drejtojë me zell në rrugën e duhur në jetën tonë shpirtërore. Në të ka shumë ditë kreshmimi të cilat na përgatisin për ditët e festave. Më poshtë do të gjeni disa nga periudhat më kryesore të kreshmës dhe disa udhëzues që të na ndihmojnë. Këto udhëzime janë marrë nga kanonet e shenjta, të cilat përmbajnë kanonet e shenjta dhe hyjnore të Kishës Orthodokse. Gjithashtu është e këshillueshme që çdo i krishterë Orthodoks të këshillohet me atin shpirtëror përsa i perket nevojave personale për të kreshmuar.

Të Mërkurat dhe të Premtet:
Kreshma e të mërkurës bëhet për të kujtuar ditën kur Zoti ynë u tradhëtua, ndërsa kreshma e të premtes është për të kujtuar vuajtjen dhe vdekjen e Krishtit ne Kryq. Çdo e mërkurë dhe e premte duhet konsideruar si ditë kreshme përveçse kur ka ndonjë festë të rëndësishme që mund të ketë përparësi edhe mbi Kreshmën.
Udhëzimet thonë që të mos hamë mish dhe nënproduktet e tij, bulmetra, peshk, vaj dhe vere. Na lejohet të hamë fruta deti, perime dhe fruta.

Kreshma e madhe, Kreshma e madhe e Pashkëve.
Kreshma e madhe fillon 40 ditë para të djelës së dafinave, pas të djelës se lidhjes se djathit dhe zgjat deri në darken para se djelës se luleve. Kreshma e javës së madhe është një kreshmë e veçantë për nder të vuajtjeve të Zotit tonë dhe zgjat nga darka e të djelës se luleve deri të djelën e madhe.

Udhëzime për periudhën e triodit dhe Kreshmës së madhe.
Për javën pas të djelës së fariseut dhe tagrambledhësit të gjitha llojet e ushqimeve janë të lejuara gjatë gjithë javës.

Java që Lidhet Mishi (Java që pason të djelën e djalit plangprishës) është një javë normale.
Të mërkurën dhe të premten lejohen frutat e detit, perimet dhe frutat, por jo vaji dhe vera.
Gjithçka tjetër lejohet gjatë gjithë ditëve të tjera të javës.
Për javën që Lidhet Djathi (Java që pason të djelën që lidhet mishi) nuk lejohen mishi dhe produktet e tij. Lejohet peshku, bulmeti, frutat e detit, perimet, frutat, vera dhe vaji. Pas lidhjes së djathit deri për Pashkë, nga e hëna deri të premten, duhet të mos hamë mish dhe nënproduktet e tij, bulmetrat, peshk, vaj dhe verë, por vetëm frutat e detit, frutat, perimet. Të shtunave dhe të djelave gjatë Kreshmës së Madhe, me përjashtim të së Shtunës së Madhe (që është Kreshmë e fortë) mund të përdorim vaj dhe verë. Nëse Festa e Ungjillëzimit bie gjatë Kreshmës së madhe (25 Mars) lejohet të përdoren frutat e detit, peshku, vaji i ullirit, perimet dhefrutat, por jo mishi ose bulmeti.

Shënim i rëndësishërn:
Ka mënyra të ndryshme kreshmimi që varen nga udhëzimi i atit shpirtëror ose priftit.
Ka edhe një Kreshmë tjetër kur nuk hahet dhe nuk pihet. Kjo bëhet zakonisht gjate 3 diteve të para të Kreshmës së Madhe, të Premten e Zezë dhe për arsye të tjera të veçanta.
Gjatë gjithë kreshmës Kisha rekomandon pakësimin e sasisë së ushqimit që konsumoni çdo vakt dhe të mos hahet ndermjet vakteve. Disa Kanone dhe Etër të Kishës rekomandojnë për ata që mundin të hanë vetëm një vakt në ditë.
Kreshmoni per disa ushqime dhe pije që ju pëlqejnë me shumë (embëlsira) dhe për disa zakone (duhani, televizori dhe radio).
Bisedoni me atin shpirtëror dhe merrni bekimin e tij për arsye shëndetësore, për gratë shtatëzëna dhe për raste të tjera të veçanta.

Periudhat kur Kreshma është e ndaluar;
Të gjitha të Shtunave përveç të Shtunës së Madhe.
25 Dhjetor — 5 Janar
Gjatë Javës pas së Djelës së Fariseut dhe Tagrambledhesit.
Gjate Javës që pason te Djelen e Lidhjes së Mishit (ndalohet ngrënia e mishit gjatë kësaj jave por nuk duhen ndaluar bulmetrat.
Gjate javës që pason Pashken (java e ndritshme)
Gjatë javës që pason Pentikostinë.


Kreshma dhe familja
*Diskutoni me familjen përpara se të fillojë Kreshma, për rëndësinë e të kreshmuarit, se si do të kreshmojë familja juaj dhe për çfarë feste të Madhe po pregatiten.
Kërkojuni fëmijëve tuaj të heqin dorë nga diçka e veçantë për ta gjatë periudhës së Kreshmës.
Kërkojuni fëmijëve tuaj të reduktojne pak sasinë e ushqimeve që hanë.
Ndersa fëmijet rriten, kërkojuni atyre të presin diçka gjatë periudhës së Kreshmës.
Mos i dekurajoni fëmijët tuaj nëse ata dëshirojnë të kreshmojnë.
Mos kini ndroje për te kreshmuar në prani të fëmijëve tuaj.
Diskutoni me familjen tuaj për ndjenjën e të qënit të uritur.
Nga paratë të cilat kursehen nga kreshma përpiquni të bëni diçka për ata që janë në nevojë.
Rriteni aktivitetin tuaj shpirtëror si familje (lutje dhe shërbesa personale dhe familjare, lexim Bible, lexime nga shenjtorët apo shkrime të tjera të shenjta të Kishës).

Citate mbi Kreshmën:
Shën Vasili i Madh: Mos e kufizoni përfitimin nga Kreshma thjesht duke hequr dorë nga ushqimi, sepse kreshma e vërtete do të thotë të shkëputesh nga e keqja. Prishni çdo lidhje të padrejtë, hidhni tutje çdo pakënaqësi ndaj të afërmit tuaj, faleni për ofendimet e tij. Mos lejoni që Kreshma juaj t’ju çojë vetëm në grindje. Nuk hani mish, por mërzitni me grindje të afërmin tuaj; nuk pini verë, por mos vazhdoni të fyeni të tjerët. Kështu që gjithë përpjekja e kreshmës ështe e kotë.

[Archon]

“Ardhi kreshma, nëna e urtësisë; mbrojtësja e pendimit dhe akuzuesja e mëkatit. Mënyra e jetës dhe e sjelljes së Engjëjve dhe shpëtimi i njerëzve.” -Himn i Kishës-
Kreshma e madhe është një pranverë shpirtërore brenda stinës së pranverës. Është një parajsë dhe qiell dhe oaz i vërtetë brenda shkretëtirës së Saharasë së pafund të shoqërisë: Kreshma -40 ditët- është, pothuajse, një e dhjeta e vitit, nëse e rrumbullakosim numrin e 365 ditëve, d.m.th. 400. Ishte zakon i Judenjve, që u bë dhe i të Krishterëve, t’u ofrojnë më të varfërve, të ashtuquajturën, të dhjetën e çdo lloj të të ardhurave të tyre. Nëse të gjithë njerëzit do të zbatonin këtë masë të artë shoqërore, nuk do të ekzistonin njerëz nevojtarë të të mirave më të domosdoshme të mbijetesës.
Kreshma e Pashkës, quhet e madhe, sepse nuk është 40 ditë, ashtu si e Krishtlindjes, por një javë më e madhe. Kjo javë, e fundit, quhet e madhe sepse paraqet ngjarjet e fundit të jetës së Shpëtimtarit Krisht, botë-shpëtuese. Në këtë periudhë të bekuar, na fut himni i himnografit të hirshëm, që, si ballë të ndritshëm, e vendosëm në krye të këtij fjalimi, tema e të cilit është kreshma e ushqimeve dhe përmbajtja e pasioneve.
* * *
Shën Simeon Teologu i ri, -pas Ungjillorit Joan Teologu dhe shën Grigor Teologut- na paraprin në kuptimin e kreshmës duke na përshkruar frytet dhe dobitë e saj: “Njeriu që ka frikë Perëndinë, nuk e përbuz ligjin e kreshmës. Do t’ju flasë për këtë temë, sepse djalli dinak, që urren gjithë të mirat, shkon tek çdo i krishterë dhe, duke e lidhur në mënyrë të padukshme me pakujdesinë dhe përtacinë, e bind të përbuzë kreshmën e shenjtë, që lind aq shumë të mira shpirtërore dhe ndihmon në shpëtimin tonë. Prandaj ju lutem, të mos e dëgjoni fare armikun e shpirtit tonë, as t’i nënshtroheni pasionit të pangopësisë dhe as të riktheheni në zakonin e ligë të së kaluarës. Çdo kush prej nesh të mos harrojë dobinë që shkakton kreshma. Është mjeku i shpartave tanë.”
Duke vazhduar ati i shenjtë, si psikolog i shkëlqyer, përshkruan një nga një të mirat, për të gjithë ne, por dhe për secilindo në veçanti, që sjell kreshma: “Dikujt i përul pasionet trupore. Tjetrit i zbut zemërimin. Nga një tjetër largon gjumin e mëkatit, tjetrit i ofron gatishmërinë që të bëjë bamirësi. Dikujt tjetër i pastron mendjen dhe e çliron nga mendimet dinake. Tjetrit i zbut gjuhën e egër dhe të papërmbajtur, që të mos thotë të tepërta dhe të pahijshme. “Nga fjalët e shumta dhe të kota nuk do t’i shmangesh mëkatit, thekson Shkrimi i Shenjtë.” Një tjetri i pengon sytë të shikojë me kureshtje gjëra të kota ose të dëmshme.”
Shën Simeoni, si një mjek shpirtëror, duke përshkruar të mirat e kreshmës nuk resht së theksuari bashkëpunimin midis virtyteve si, të agripnisë me kreshmën: “Kreshma, dalëngadalë, hollon shtresën e mëkatit që mbulon shpirtin dhe dëbon errësirën mendore, ashtu si dielli dëbon mjegullën, na pastron sytë shpirtërorë dhe na zbulon Diellin e Drejtësisë, Jisu Krishtin. Kreshma bashkë me agripninë, zbusin ashpërsinë e zemrës dhe na sjellin mallëngjim, atëherë lehtësisht kalojmë, me hirin e Perëndisë, stuhinë e pasioneve dhe furtunën e ngasjeve; dhe arrijmë në limanin e apatisë”.
Duke iu referuar ati i hirshëm luftës shpirtërore, për sa i përket çrrënjosjes së pasioneve dhe mbjelljes së virtyteve, nuk lë pa na përmendur faktorin e rëndësishëm të kohës: “këto sigurisht, vëllezërit e mi, nuk është e mundur të bëhen brenda një dite as në një javë, por arrihen, me hirin e Perëndisë, në hapësira të mëdha kohore dhe me shumë mundim, në analogji me gatishmërinë dhe vullnetin e secilitdo, masën e besës së tij, dëshirën për përbuzje të mëkatit, thellësinë e pendimit të pandërprerë, nxehtësinë dhe shpeshtësinë të lutjes.” Në vazhdim shenjtori na përmend se kreshma është themeli i virtyteve, mbi të cilin ndërtojmë shtëpinë shpirtërore të shpirtit, si ndërtues të mençur, ashtu siç na do Zoti, në fjalimin e tij në mal -Mateu 7:24-27.
Baza dhe fillimi i gjithë këtyre të mirave është kreshma. Pa kreshmën nuk bëhet punë shpirtërore. Ato virtyte që ngremë mbi themelin e kreshmës, janë të patundura dhe të palëkundura, sikur të jenë ndërtuar mbi shkëmb. Kur e nxjerrim themelin e kreshmës dhe në vend të tij vendosim ngopjen e barkut, atëherë na ndikojnë mendimet dinake dhe dëshirat trupore dhe pasionet shthurëse, dhe rrëzohet e gjithë ndërtesa e virtyteve. Që të mos ndodh tek ne kjo e keqe, le të ndërtojmë godinën e jetës sonë shpirtërore mbi kreshmën. Por kjo të bëhet me dëshirën tonë, pa shtrëngimin e të tjerëve. Nevojshmëria e kreshmës theksohet jo vetëm nga tradita e Kishës sonë, nga kanonet e Sinodeve të shenjta dhe këshillat e Etërve të shenjtë, por edhe nga Ungjilli i shenjtë.
Vetë Zoti, kreshmoi dyzet ditë dhe dyzet netë; jo se e kishte nevojë kreshmën për të mposhtur të ligun, përderisa është Perëndi i tërëfuqishëm, por se deshi të na japë, ashtu si në raste të tjera, shembull të drejtpërdrejtë dhe personal për imitim... Por dhe në Veprat e Apostujve lexojmë se Shpirti i Shenjtë foli për veprën apostolike, kur? “Edhe ndërsa ata ishin duke i shërbyer Zotit e duke agjëruar, Shpirti i Shenjtë tha: Ndamëni veç Varnavën dhe Saulin për atë punë që i kam thirrur ata. Atëherë si agjëruan e u falën dhe vunë duart mbi ta, i lëshuan.” (Veprat 13:2). Dhe kur ata të dy, apostujt, vizituan më vonë kishat lokale të Azisë së Vogël “si u hirotonisën atyre pleq në çdo kishë, dhe u falën me agjërime, i lanë te Zoti që i kishin besuar” (Veprat 14:23). Veç të tjerash, apostull Pavli këshillon bashkëshortët të kenë përmbajtje: “Mos i mungoni njëri-tjetrit, përveçse me marrëveshje të përkohshme, që të jepeni pas agjërimit e pas faljes, dhe përsëri mblidhuni bashkë, që të mos ju ngasë Satanai për mospërmbajtjen tuaj” (1 Kor. 7:5).
Kreshma dëbon djallin. Tërheq Shpirtin e Shenjtë... Ajo jep krahë dhe mall hyjnor, në lutjen dhe lavdërimin e Zotit. Në studimin e fjalës së Tij, sepse është e shkruar: “Njeriu nuk do të rrojë vetëm me bukë, po me çdo lloj fjale që del nga goja e Perëndisë” (Mateu 4:4). Le ta ngopim pra, jo barkun tonë me ushqimet e dheshme, por shpirtin tonë me fjalët e shenjta të Shkrimit të Shenjtë dhe me mësimdhëniet e hirshme të Etërve të shenjtë. Zoti na ve në përgjegjësi dhe në kujdes, duke thënë në ungjillin e tij: “Nuk po kuptoni se çdo gjë që hyn në gojë zbret në bark, dhe nxirret në jashtëqitje” (Mateu 15:17). Por ushqimi qiellor i fjalës hyjnore, hyn në zemrën e njeriut. Ushqen shpirtin, ndriçon mendjen, shenjtëron të tërë njeriun. Le ta dëbojmë pakujdesinë dhe përtacinë. Cilido që ulet në tavolinë dhe s’ka oreks për ushqim, është i sëmurë trupërisht. Kështu që dhe cilido që nuk e dëgjon dhe nuk e studion fjalën e Perëndisë, me mall dhe me kënaqësi të madhe, është i sëmurë shpirtërisht. S’ka shije nga dhuntira shpirtërore, gati për të vdekur nga uria dhe nga etja shpirtërore.
Pra, le të ndërgjegjësohemi për nevojshmërinë e kreshmës pasionvrasëse dhe dobiprurëse për shpirtin, që do të na ringjallë shpirtin dhe do të na lehtësojë trupin, do të shtypë pasionet dhe do të nxisë vullnetin tonë në ndeshje shpirtërore, në ushtrim frytdhënës, në uri dhe etje, dhe mall për Jisu Krishtin, që tha: “Unë jam buka e jetës. Ai që vjen tek unë, nuk do të ketë uri; dhe ai që më beson, nuk do të ketë etje kurrë.” (Joanit 6:35).
* * *
Vëllezërit e mi të dashur më Krishtin.
Le të përfundojmë fjalimin e tashëm me fjalët e lutjes së Kishës: “O Zot, bëna të denjë, gjatë kësaj periudhe të shenjtë të kreshmës së madhe, të zbatojmë rrugën e kreshmës, besën ta mbajmë të palëkundur, të tregohemi fitimtar ndaj mëkatit. Dhe pa dënim të arrijmë t’i falemi Ngjalljes tënde të triditëshme.” U bëftë.


Me Urime të Përzemërta dhe Bekime të Shumta:
Mitropoliti i Beratit, Vlorës dhe Kaninës
† IGNATI
Berat me 17.03.2013

[Archon]

Mbremesorja e faljes ne Korce.(Kisha e mitropolise/Burimi jetedhenes)

[Archon]

[Archon]

[Archon]

Mbremesorja e faljes,Berat

[Archon]

Sot filloi kreshma e madhe e pashkeve.Dje u mbajt mbremesorja e ndjesave.

Tirane





Korce