Deshirat pźr tė hasur nė gjurmėt e ndonjė shkrimi te vjetėr nė gjuhen ilire e qe mund te kuptohej edhe nė shipen e sotme kurrė nuk ėshtė shuar qe nga Hahn e deri tek i madhi Qabej, i cili thoshte se njė ditė ndoshta edhe njė bujk njė fshatar i
thjėshtė mė penden apo pllugun e tij do te nxirrte njė shkrim te vjetėr mbi ndonje guri apo rrasė dhe do te dokumentohej se me te vertete ne keto trojet e sotme te ballkanit ku flitet shqipja dikur kan jetuar edhe stergjysherit e tyre ilirėt, pėr kėte jam i bindur"... thoshte Akademik Qabej i thoshte e dhe vajzes se tij Brikenes e cila nė njė Konferenc te mbajtur para disa muajsh nė Paris e emocionuar me kėtė rast foli per biografin, jeten dhe vepren e babait tė saj ku ajo na rikojtoj momentet e fundit te kolosit historianit te gjuhes shqipe nė pragė tė ndrrimit tė jetes...
Si deshmi e kohės ne ketė konferenc foli Pr. Remi Pernaska si bashkohes i Qabejt dhe si bashkepunues i tij i ngushtė.
Kaluan disa muaj dhe nga kjo konferencė gjithnje me shkonte nder mend atje diku njė fshatar ne ara duke rrotulluar me pllug njė rras guri me njė mbishkrim...
Mirėpo kohė pas kohe mirresha me keto hulumtimet e perditshme edhe une si ai bukju ne ara, prore duke rrotulluar faqete librave te ndryshme njė nga njė thuaja se do ta gjeja ndoshta keshtu ate shkrim te famshem qė e presim tė gjithė !
Kisha leuar mjaftė libra te ndryshme me permbajtje historike per pelasget etrusket iliret e thrakast keta qe i ndoqa edhe pertej atlantikut dh i gjeta tek civiliimi Maja...
Pershtypje tė veēant njė dite mź la Historiani dhe gjeografi i famshėm danez, Konrad Malte Brune i cili pershkruan mjaftė bukur ne nje volum te posaqem hollesishtė origjinen e shqiptarėve e sidomos interesimi per gjuhen shqipe nź "Saktėsia e historisė se popujve..." liber qe e kisha leuar disa here dhe mora shenime nź leter nė njė paragraf teper interesant; " gjuha shqipe ėshtė me sigurinnjėra nder gjuhet me te vjetrate europes... dhe se ilirėt ishin te paret e tyre"...
Malte Brune shtron shumė e shumė pyetje; nga erdhi kjo gjuhė kush ishin ata qe e flisnin mė parė?
Pse nuk u gjetė asnjė shkrim nė kete gjuhen e vjeter ilire ?
Metutje autori citon edhe referancat e njė autori tė vjeter grekė, Aristofanin i cili nė komedin e tij te famshme "Zogjėt" ai pershkruan saktesishtė fjalet e njė Personazhi te tij barbar te njė triballi i cili nuk di te flas greqishtė por shprehet nė gjuhėn e tij triballe...dhe Malte Brune thotė se veshtirė ėshtė te deshifrohen keto dy tri fraza te shkurta por teper te rendesishme....
Ne dijmi se triballet ishin pjestar i fiseve ilire, shtriheshin qe nga Danubi dhe kufizoheshin mė Maqedonin dhe Dardanin, ne lindje me Thrakinė pra ishin ilirė por sypozohet se ishin edhe afer me thraket.
Mbetej tani te shfletohet Aristofani, autori grekė i shekullit V. pėr te cilin kemi krejtė pakė tė dhena se kur dhe ku ka lindur, disa e qojne ne Egjinė e disa ne ishullin e Rodes mirźpo siaps qfaqjeve te tij te para ne Olimpiaden e 8O-tė dhe te asaj 88-tė qe i bie ne vitin 427 para Krishti, mendohet se ai nuk i kishte ne kete kohe ende 30 vite qe sipas rregulalve te kohes, duhej patur me shumė se 30 vite pźr te shkruar njź pjes teatri... por Aristofani disa komedi te tij ia huazon disa artisteve te cilet e prezentojne kete qfqje ne emrin e tyre.
Aristofanit keto komedi i njihen mė vonė me tituj te shumet si "babilionjenet" e tjera mirėpo njera qe ne na intereson nė kėtė rast ėshtė komedia me titull; "Zogjėt"...!
Nuk po e pershkruaj te tere permbajtjen por ne te flitet pėr dy personazh atehnjen te cilet te meritur nga jeta e perditshme ne Athen dojn te ikin nga qyteti por te shendrrohen ne zogjė dhe gjejne njė tokė te largėt diku ne veri te greqisė, ndoshta ne mes thrakis e maqedonisė ?
Por kryesorja ne kete komedi Aristofani ve ne dukje njė personazh, njė triballe i cili nuk di te flasi fare gjuhen greke por shprehet ne gjuhen e popullit te tijė, "gjuhen tribale" ne njė sken ku tribali vjen para neptunit per ti blere dy qengja qe kishte ndermen tua fali perendis se tyre dhe e paguan Neptunin me keto monedha ari...pėr dy qengja dhe ne momentin kur ky triballi ia jep keto monedha Neptunit ai shprehet keshtu ne gjuhėn e tij;
Transkripcioni(pershkrimi) nr.1
1. Tribali:
- Saunaca bactaricrousa ?!
Herkul

thotė se di mirź tė flasi...)
Poashtu edhe me tej menjehere tribali e thotė edhe kėte fjalė;
Pershkrimi nr. 2
2. TRIBALLI: Nabaisatreu !?
Kjo fjali ėshtė mė e veshtira se e para...
Deri ketu mund te themi perpos keti dialogu ne kete komedi te shkruar nė leter nga njė autor grekė, nuk hasim me ne asnjė shkrim ne asnjė rast tjeter ku pershkruhet se paku nje fkalź apo dy te gjuhes se vjeter te ilirve apo te ketij fisi triballė.
A mund ti deshifrojmi ne sot kėto dy tri fjalė ne shqipen e sotme ?
Kjo mundesi iu mbetet specialisteve te gjuhės shqipe, kerkuesve e hulumtuesve te ndryshėm duke krahasuar edhe tekste mė te vjetra tė Aristofanit tė shkruara nė gjuhėn e grqishtes sė vjetėr dhe duke i analizuar keto tekste ndoshta do hasim ne njė shkrim me afer te ketij te pershkruar nga greqishtja ne frengjishte qe per momentin ėshtė veshtir te percaktohemi me saktėsi nė keto fjalė tė shprehura nga ky tribali por edhepse nuk jam gjuhėtar me lejoni tua thėm mendimin tim;
Nese e leojmi se bashku veprimin e perimin e tribalit i cili ėshtė duke numruar monedhat e arit pėr t'ia dhen Neptunit(personazhit tjeter) del se posa perfundon njehjen e monedhave ia dorzon Neptunit dhe i drejtohet me keto fjalė;
Ne gjuhen frenge eshte e pershkruar keshtu por duhet pare edhe nga origjinali thash nga greqishtja dhe lusim te gjithe antaret e nderuar te na dalin ne ndihmė sidomos ata qe njohin greqishten dhe ta gjejne kete tekst ne menyre qe te mundohemi ta deshifrojm se bashku kete tekst;
+++
SAUNACA BACTARICROUSA+++keshtu ėshtė teksti aktualishte i transkriptuar ne fr.
Por nese do tentonim ta shkrujm nė shqip del keshtu perafersishtė(e thash se duhet pare origjinali ne gr.)
=SANAKA BAKTARICRUZA=
Po si te tentonim tani ta ndajmi nė keto rrokje;
=SANA KA BA KTA RI KRRUZA =
SI shifet ketu ne rrokjen e parė mendoj se tribali thotė:
-Qe, ba ket ari rruza ! ?
Nuk mundem tė thėmė se jam i sigurt ne kėtė zgjedhje por gjuhetaret ndoshta do kene mundesi ta deshifrojne ose mė mirė mė lehtė dhe me ndryshe se sa ky tentimi imi.
Mos te harrojmi se ne traditat e vjetra dikush qe jepte dikuj diēka ndonje dhurat apo ēka do qoftė ushqim apo veshmbathje, para se ti japte ne dor i uronte tjetrit me fjalėt; " merre kėtė..;tu bėft tul e dhjam" ..."i shtjerresh keto kpuca" ose urime tjera qe per momentin spo me kujtohen...
Falemenderit nė pjesmarrje dhe lirishtź secili mund te japi mendimin e tij.
shendet
P.S: ky shkrimme ka kushtuar 5 or..se paku..;mi keni borgj...shaka !
Krijoni Kontakt