Enver Hoxha planifikonte ta sulmonte Jugosllavine

[Kreksi]

Ke folur drejtë kah del shpirti o Brari,

Nga qytetrimi i Vinçes sot habiten arkeologët pse nuk gjëjnê arme metali, kishte mjaftË lopata, kramp sopata e tj por jo arme, me siguri se kishte paqe, nuk kishte kundershtarë, armet fillluan te dalin më vonë, prandaj edhe tek ne, kur mbahet arma, edhe se mirê e the aty qê as mendja s'më kishte shkuar se do vras njeri, ju nê atê kohê ndoshta e keni mbajtur per armikun, as mendja sju ka shkuar se armiku do jemi ne...si ajo kênga e ballisteve; " rrokêm armet armikun ta luftojmi, por ku ta dinim ne te mjeret se armiku ishim ne" ?
Edhe juve ashtu ju ndodhi, por mos harrojmi, në kÊtê tem ne po flasim vetem mundêsit e një konflikti ndaj jugosllavisê, mirêpo nuk e permendi asnjÊri se si xhaxhi yni ua bêri 8/2 edhe grekëve, ua dha ultimatumin, nÊse te kujtohet, ata avinêt grekê ato vitet e 70-ta filluan te ngacmonin kufirin shqiptar dhe hodhen plehêra kêtej kufiri...;por Enveri mênjêhere ngrehu gishtin kah Athina, besa edhe artilerinê, e iu tha me njÊ not speciale se; "mos tentoni edhe njêhere se Athina do bêhet rrafsh me tokë"...! pra ta rikujtova këtë, ti e din se si e mbyllen greket pastaj...

[Brari]

sami,

paske sjelle disa shkrime te gjata.
kush eshte autori?

--



Teuta Hoxha: E vërteta e ftohjes mes Ramiz Alisë dhe Nexhmijes pas vitit 1990
120
3

Argument, Specialee Premte, 15 Mars, 2013 | 09:20 am


Enveri me Teuta Hoxhën

Flet nusja e djalit të Enver Hoxhës, jeta në Vilën 31 dhe miqësitë familjare.

“Radiogramet sekrete që digjte Enveri nuk i lexonte as Nexhmija”

“Pse hoqi dorë Enver Hoxha si kryeministër”

“Si u zhdukën nga Arkiva 130 ditarët e Enver Hoxhës”

Teuta Hoxha: Kadaresë ia ruajtëm dorëshkrimin se ishte shkrimtar i madh.
“Ismail Kadare, vizitë pas vdekjes së Enver Hoxhës në familjen tonë. U habit me bibliotekën e tij”

Janë zhdukur 130 ditarë të Enver Hoxhës. Deklarata vjen nga Teuta Hoxha, e cila nuk flet vetëm si nusja e djalit të Enver Hoxhës, por edhe si arkiviste dhe historiane, së cilës ai i besonte shumë. Në një intervistë me gazetarin Roland Qafoku në televizionin “Channel one”, Teuta Hoxha rrëfen jetën në Vilën Nr. 31, duke dalë shpesh “jashtë” dyerve të saj. Si mbesa e Ramiz Alisë, ajo ka shumë për të treguar edhe mbi marrëdhëniet e dy familjeve, sidomos pas vitit ’91. Teuta Hoxha ndalet edhe te një vizitë e Ismail Kadaresë pas vdekjes së Enverit, ndërsa tregon arsyet se pse ia ruajtën atij dorëshkrimin e librit “Dimri i madh”, për të cilin aq shumë është debatuar vitin e kaluar dhe duket se do të vijojë gjatë…


Enver dhe Nexhmije Hoxha me dy djemtë, nuset e tyre dhe fëmijët

Një nga punët tuaja është edhe libri mbi Ismail Qemalin, por kur kam kërkuar librin tuaj, nuk e kam gjetur, ndërkohë që shumë historianë e studiues më kanë dhënë vlerësime për atë libër.
Në fakt është e vërtetë ajo që thatë ju, por unë modestisht mendova se për 100-vjetorin e pavarësisë do të kishte shumë botime, prurje të reja apo studime, dhe mendova që pas 30 vjetësh që libri kishte parë dritën e botimit, mbase do të ishte i tepërt. Por ndodhi ajo që thatë ju, qe libri është kërkuar, dhe kjo ishte një kënaqësi për mua, pasi kur ai i qëndron kohës, do të thotë se është një vepër arrirë dhe se është bërë një punë serioze.


Nexhmije Hoxha me djalin, Ilir dhe nusen Teuta

Në cilat arkiva keni studiuar për këtë libër, vetëm në Shqipëri?
Sapo mbarova shkollën për histori-arkivistikë, u caktova në Arkivin në Shtetit dhe puna e parë që m’u caktua ishte të hulumtoja dokumente mbi jetën e Ismail Qemalit për të bërë një botim. Kur m’a ngarkuan këtë punë, e prita më kënaqësi pa dyshim, por edhe më një farë droje, sepse ishte një punë e rëndësishme. Punën e nisa në arkivat e Arkivit të Shtetit, dhe jo vetëm në fondin e Ismail Qemalit apo që kishin lidhje me shpalljen e pavarësisë, por edhe në dokumentet që mund të cilësoheshin si dytësore. Pasi mbarova hulumtimin në Arkivin e Shtetit, vijova në arkivin e Instituti të Historisë, që ka një arkiv shumë të pasur, dhe më pas në Bibliotekën Kombëtare, ku punoja me shtypin periodik të kohës. Pasi bëra gjithë këtë grumbullim dhe seleksionim të materialeve, vura re që kishin një mangësi përsa i përket periudhës së Ismail Qemalit kur ishte shtetar i Perandorisë Osmane. Ndaj kjo dobësonte veprën, sepse nuk e jepte të plotë jetën e Ismail Qemalit. Një kërkesë të bërë nga Arkivi i Shtetit në Ministrinë e Jashtme Turke në vitin 1981, e cila u pranua, mundësonte që të hulumtoja edhe në arkivat e Stambollit. Ndaj, bashkë me një shoqen time një arkiviste e vjetër, Eleni Duka, që ishte dhe osmanologe, shkuam në Stamboll dhe ajo kërkoi në arkivin e Ministrisë dokumente në osmanishte, ndërsa unë në Ministri të Jashtme kërkova për dokumente në frëngjisht dhe më pas shkuam në Bibliotekën e Stambollit, ku gjetëm dokumente që janë botuar në libër dhe që për mua mbeten dokumentet më të rëndësishme. Unë nuk kam parë dokumente të tjera që asaj periudhe që të jenë marrë nga arkivat turke. Ato janë shumë të pasura dhe mbetet në dorën e historianëve për të hulumtuar.



Enver dhe Nexhmije Hoxha

A kishte njohuri për figurën e Ismail Qemalit Enver Hoxha?
Ai jo vetëm që kishte njohuri, por figurën e tij e vlerësonte, e quante arkitekt të shpalljes së pavarësisë dhe diplomat të rangut europian. Enver Hoxha, gjithmonë kur fliste për Ismail Qemalin, nuk thoshte rëndom ashtu siç themi ne tani Ismail Qemali, por Plaku i Vlorës, ose Plaku Ismail Qemali, gjithmonë si për t’i dhënë peshë figurës së tij. Enver Hoxha kishte edhe një lidhje shpirtërore me atë kohë, sepse xhaxhai i tij kishte qenë pjesëmarrës i delegatëve të pavarësisë.
Nuk ishte firmëtar?
Jo, sepse ai arriti me vonesë për shkak të kushteve të kohës, por në atë fotografi është e njohur tashmë, Hysen Hoxha ishte shumë pranë Ismail Qemalit, dhe kjo tregon se ai ka qenë një figurë e lidhur me aktivitetin patriotik.
Ju keni bërë disa deklarata publike që janë diskutuar, dhe njëra prej tyre ka qenë ajo e ditarëve të Enver Hoxhës. A mund të na e shpjegoni këtë çështje?
Bëhet fjalë për 130 ditarë, ose blloqe kalendarike.
A bëhet fjalë për 130 blloqe që ai mbante shënime, apo ditarë më vetë?
Jo për ditarë siç janë me datat përkatëse. Ndër to 100 ishin tamam ditarë, kurse 30 ishin kujtimet e tij. Këto u dorëzuan pas vdekjes së Enver Hoxhës, në shkurt të vitit 1986, në arkivin e Komitetit Qendror, ku ishte në atë kohë vetë Nexhmije Hoxha. Dorëzimi është bërë në bazë të procesverbaleve dhe më pas, në ngjarjet e ’91-shit, i gjithë arkivi i Komitetit u dorëzua në Arkivin e Shtetit. Ne kemi pasur gjithnjë mendimin se këto dokumente do të ishin në Arkivin e Shtetit. Para disa kohësh, kur doli libri i Blendi Fevziut, “Biografi për Enver Hoxhën”, unë shkova në Arkivin e Shtetit dhe kërkova origjinalin e këtyre ditarëve. Ata m’u përgjigjen që nuk ekzistojnë këta ditarë në Arkiv, ndërkohë që ne kishim procesverbalet e dorëzimit të këtyre ditarëve.
Sot nuk ekziston asnjë?
Asnjë prej këtyre 130 ditarëve nuk ekziston.
Cila është përgjigjja që ju keni marrë?
Përveç përgjigjes që këta ditarë nuk ekzistojnë në Arkiv, ne u detyruam të bënim një kallëzim në Prokurori, sepse ai është një organ hetimor dhe të japë një përgjigje se ku janë këta ditarë. Në Prokurori kemi çuar edhe procesverbalet, por si përfundim Prokuroria e mbylli çështjen pasi pyeti në Arkivin e Shtetit dhe mori përgjigjen se ata ditarë nuk ndodhen aty.


Teuta bashkeshortin Ilir Hoxha

Çfarë duhet të bënte Prokuroria, sipas jush?
Duhet të hetonte, sepse sot janë ende gjallë njerëzit që i kanë marrë në dorëzim ata ditarë më 1986-n.
Përse e lidhni këtë me librin e Blendi Fevziut?
Jo, nuk ka aspak lidhje, ai ishte thjesht ngacmimi për t’i kërkuar. Sepse është folur në media që kemi hedhur Blendi Fevziun e gjyq e të tjera si këto, por nuk është aspak e vërtetë.
Përse keni qenë aq kritike ndaj atij libri, znj. Hoxha?
Kam qenë kritike sepse ai libër që në titull ishte një mashtrim për opinionin publik, sepse titulli është biografi i mbështetur mbi dokumente origjinale dhe madje të pabotuara ndonjëherë. Së pari, nuk mund të thuash biografi e mbështetur mbi dokumente, sepse ajo detyrimisht duhet të jetë e mbështetur mbi dokumente. Biografia është paraqitja e jetës së një njeriu në tërësi, në këtë rast e Enver Hoxhës, por ajo ishte një biografi ku autori kishte marrë vetëm disa momente nga jeta e Enver Hoxhës, pra vetëm ato që i interesonin. Përveç kësaj, në këtë biografi autori ka shfrytëzuar vetëm 25 dokumente, pasi i kam numëruar. Libri është i ngritur më shumë në dëshmitë gojore të disa personave që sigurisht kanë qenë kundërshtarë të Enver Hoxhës. Nëse kërkon të bësh një biografi, atëherë duhet të marrësh edhe persona që mbështetin Enver Hoxhën dhe më pas si studiues bën balancën dhe del me një mendim tëndin. Edhe nëse shihje fotografitë e zgjedhura për botim në fund të librit, sheh tendencën e tij për të diskredituar Enver Hoxhën. Në pesë foto e nxjerr me rrobe banje dhe në tre si plaku i Vitit të Ri në një festë familjare. Problemi qëndron te cilësimi si një biografi, sepse nëse ai do të bënte një libër që do ta titullonte “Mendimi i Blendi Fevziut për Enver Hoxhën”, atëherë as do të më interesonte fare. Biografia në vetvete është një botim serioz, shkencor dhe i mbështetur mbi dokumente.



Teuta Hoxha në bibliotekën e Enverit

Zonja Hoxha, kalojmë te çështja e bibliotekës së Enver Hoxhës. Si ishte ajo? Ndërkohë që ju hidhni sërish akuza për zhdukjen e saj…
Biblioteka e Enver Hoxhës mund të them që ishte biblioteka personale më e pasur dhe më me shumë libra. Ajo ka pasur rreth 25 mijë kopje librash. Ai ishte jo vetëm një lexues i kualifikuar, por kishte edhe kujtesë të jashtëzakonshme. Pjesa më e madhe e mureve të shtëpisë ishin biblioteka dhe vetia e tij për kujtesë të fortë bënte që t’i mbante mend të gjithë librat ku i kishte vënë.
Ku janë këto libra sot?
Më ’91-shin, kur ne u larguam nga shtëpia, Nexhmija vendosi që bibliotekën ta linte ashtu siç ishte, sepse ajo mendonte se biblioteka ishte një pasuri kombëtare. Por ajo bibliotekë mund të them u vodh dhe tani gjenden vetëm 2700 kopje, të cilat u dërguan në Bibliotekën Kombëtare dhe nuk janë ruajtur si biblioteka e Enver Hoxhës, por e kanë shpërndarë në gjithë fondin e bibliotekës si libra të zakonshëm.
Çfarë librash kishte në atë bibliotekë?
Aty kishte libra shumë të mirë dhe kryesisht kishte libra në frëngjisht, pasi Enveri e zotëronte shumë mirë atë gjuhë. Përmbajtja e saj ishte e ndryshme, nga të gjitha fushat, kishte një larmi të madhe librash dhe i kishte të gjitha të zgjedhura vetë. P.sh., Ismail Kadareja, kur erdhi për të parë bibliotekën e tij pas vdekjes e Enver Hoxhës, është habitur.
Përse shkuan deri në atë pikë marrëdhëniet me Ismail Kadarenë, pas debatit në lidhje me dorëshkrimin e librit “Dimri i madh”?
Ismail Kadare nuk e kishte kërkuar këtë dorëshkrim prej vitesh dhe Nexhmije Hoxha e ka mbajtur në ato kushte të mira këtë dorëshkrim së bashku me dokumentet e Enver Hoxhës. Ai nuk e kishte kërkuar dhe papritur hap një çështje gjyqësore për përkatësinë dorëshkrimit, që nuk i takonte Enver Hoxhës, por atij.
Megjithatë, Ismail Kadare është një ndër krenaritë tona kombëtare, duke qenë shkrimtari numër një…
Unë nuk thasë që jo, ai është një shkrimtar i madh dhe pse ishte i tillë ne e ruajtëm atë dorëshkrim për vite.

(Intervisten e plote te Teuta Hoxhes e lexoni sot ne gazeten Panorama)

Nga: ROLAND QAFOKU


panorama


--

[Brari]

ja cfarthot TEUTA..

-------------
Çfarë duhet të bënte Prokuroria, sipas jush? e pyet gazetari
Ajo thote.. Duhet të hetonte, sepse sot janë ende gjallë njerëzit që i kanë marrë në dorëzim ata ditarë më 1986-n.

---------------------

kjo eshte esenca e krejt atij shkrimi lart.

pra teuta thot se i kan dorzuar ditaret e kujtimet ne arkiv.. dhe se jan gjall njerzit qe at koh punonon ne arkiv e i morren ne dorzim keto materiale..
kte duhet ta marre ne konsiderat llalla.. pra ki krieprokurori e te filloj hetimin serioz..

pra..te vertetoj.. se..
1- genjen teuta apo jo..

2- ne se nuk genjen.. kush jan punojsit qe i moren kto dokumenta..
3- cfar thon kta punonjes..
4- kur u zhduken e nga kush. u zhduken a u moren keto dokumenta..

kjo pun eshte serioze..

dhe te ndeshkohen mashtrusit..
ose kontrabandistet.. ose trafikantet..
pra spiunet anti-shet..

kushdo qofshin ata..

.

[Bajraku]

http://www.botasot.info/mediale-vip/...fotot-lakuriq/

[Brari]

bajrak.. thx per lajmin..

jan te pritshme keto fenomene.. por jan dhe te luftushme..
pra mund te parandalohen ne se ekziston vullneti i shtetit..dhe i familjeve..

po mos harro se dhe ne kosove ku enveristet kan pushtetin nga zyra e kryeministrit e deri tek boset e medias e nga boset e benzines e der te novosello-mafie betonit e hotelerise.. e nga generallet e tmk e deri te polici me i ulet ne dogana.. prap ne kosove lulezojne bordelet ne cdo qyteze e qytet.. bile dhe ne fshatra..
po ksaj cfar ti themi..
kush ju pengon ju pushtetaret enveriste te kosoves ta stoponi bordellizmen drogen bixhozin e maskarallikun..
askush.. i kini gjith kallashet e nevojshem.. dhe spiunet ne cdo kafiq e qoshe rruge.. e disko bordell..
me than se aparatet e bixhozit.. elektronik dmth ato automatat.. neper kafiqa e bordela e kudo ne kosove i ka ne zoterim enveruci daut harodin..
ai u a nxjerr porezin.. ndoshta eshte rren..por nji kosovar ma tha e ai gjithashtu ishte everist.. si gjith kosovaret..
psh enverist ishte sali veseli por per te vrare djalin e mire e plot kulture te shendoshe e luftetar gjithashtu.. pra per te vrare komandantin.. drin ekrem rexhen.. familiar serioz e edukator rinije e model i perkushtimit per rilindjen e kosoves.. dergoj veseli nje enverist e bos disko bordellosh si ai aziri a si e kish emrin..
psh ju edhe se mir e dini se berisha eshte burr zakoni e i ndershem.. 2 her kini ba revolucione me e rrezue e me vnue lakuriqin e plazheve edvinin..
e sjeni ndal ne realizim te kti mision edhe ne aktet me te tmerrshme sikurse flaka shkiperis.. e shkaterrimi i sovranitetit te shtetit shqiptar..
megjithate o bajrak te jap nji detyre qe ti mund ta kryehesh mire.. dhe na ben mir po ta kryesh..
gjat vizitave ne klosat e pezat e tiranes.. per shkembim informatash.. mos harro pveti.. se ata e din mire.. se kush eshte pronari i kesaj bordelos ku jan kryer kto lakuriqsinat qe ke sjell..
ta dime kush jan keta zagare..
bile do ish mir te dim se kujt partie i perkasin "dasmoret" aty qe lakuriqezojne me zezaket..
dhe per kte kloset dine imtesisht cdo gje..
asgje nuk i shpeton syrit e veshit te tyre..

bajrak ti meriton pergezime per inf. qe solle..
si ta luftojme kte maskarallik..
??

[Brari]

Porosia e Enverit: Dua një ushtri me pak kosto

•Flet Bajram Mane, ish-zv/ministri i Mb rojtjes në vitet 1982- 1990: Si u riformulua kabineti i ri i mbrojtjes me ministër Prokop Murrën.
•Ushtria me metoda shkencore në planifikimin ekonomiko-financiar. Si u futën ushtarët e xhenios të nxirrnin krom e të mblidhnin bimë medicinale.

Publikuar më 12.03.2013 | 15:16






Pas vitit 1980 ushtria shqiptare, edhe pse e madhe në numër e armatim, kishte filluar të futej në ujë pak nga pak. Nuk kishte më mbështetjen e të mëdhenjve, Bashkimit Sovjetik e Kinës, ndërsa platforma i Byrosë Politike fliste për: “ndërtimin e socializmin e forcat tona”. Pas vetëvrasjes zyrtare të kryeministrit Mehmet Shehu dhe arrestimit të ministrit të mbrojtjes Kadri Hazbiut, masa reduktuese do të merreshin edhe në ushtri. Për këtë shkak, në krye të dikasterit u emërua një ekonomist, Prokop Mura. Bajram Mane, i cili në të njëjtën ditë u emërua si një nga 4 zëvendësiminstrat e tij të mbrojtjes, kujton që porosia e vetme e Enver Hoxhës për ministrin e ri do të ishte: “Detyra jote është ta bësh ushtrinë më pak të kushtueshme”. Për më tej ai kujton:

Kur u emëruat në postin e zv/ministrit të mbrojtjes?

Më 11 tetor 1982 më njoftojnë të paraqitem në orën 18.00 në KQ të Partisë. Në atë kohë isha komandant i korpusit të Korçës. Pyeta se mos kishin kërkuar edhe ndonjë tjetër, por nuk zbulova gjë. Kur afrohem tek ura e Peshkatarit më kishte dalë përpara Jaçe Lulo, komandant i Korpusit të 7-të të Burrelit. E pyeta se çfarë kërkonte në atë vend. “Të dola përpara me qëllim që të shkojmë së bashku në KQ, më kanë kërkuar dhe mua”. Në KQ të Partisë, në orën e caktuar, na priste Mihal Bisha, i cili na thotë që të flini në një dhomë te Hotel “Drini”. Na porositi të mos shkoni në asnjë vend, se po të kishin nevojë do vinin të na merrnin. Gjithë natën nuk kemi fjetur me të ndjerin Jaçe Lulo duke menduar se përse na donin, ku do të na çonin?! Më në fund, në orën 13.00 të datës 12 tetor u paraqitëm në zyrën e Komandantit të Përgjithshëm.

Emërimet do t’i bënte vetë Enver Hoxha?

Po. Në zyrën e Mihal Bishës u takuam, Simon Ballabani, Jaçe Lulo, Kiço Mustaqi dhe unë. Në paradhomën e Enver Hoxhës gjetëm Ramiz Alinë dhe Prokop Murrën. U futëm në zyrë dhe Enver Hoxha na priti te dera e na takoi të gjithëve me radhë. Pastaj, me një seriozitet të madh, hapi dosjen dhe lexoi: “Prokop Murra emërohet ministër i Mbrojtjes, Kiço Mustaqi emërohet Shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë, Bajram Mane emërohet zv/ ministër i Mbrojtjes, Simon Ballabani emërohet zv/ministër i Mbrojtjes, Jaçe Lulo emërohet zv/ministër i Mbrojtjes. Kërkoj të merret situata e ushtrisë brenda 24 orëve dhe të më raportohet. Tani do të shkoni në zyrën e ministrit të Mbrojtjes, ku do të gjeni Adil Çarçanin dhe do të bëni çfarë do t’u thotë ai”.

Cilat ishin porositë e Adil Çarçanit?

Kryeministri Adil Çarçani, pasi na urdhëroi mirëseardhjen, thirri ishzëvendësministrat e Mbrojtjes, Veli Llakaj, Maliq Sadushi, Mendu Backa, Nazar Berberi dhe Alfred Moisiun, të cilët i shkarkuan nga detyra. Në zyrat e tyre vajtëm ne dhe filluam të lidhemi me repartet. Në të njëjtën kohë u bë dhe një radiogram për ushtrinë, me anë të të cilit viheshin në dijeni komandat e korpuseve dhe të brigadave për ndryshimet në ud hëheqjen e Ministrisë. Pas kësaj filluan të vijnë urimet dhe përgëzimet e para nga shokë dhe kolegë të ndryshëm.

Cilat janë përshtypjet nga takimi i parë me ministrin e ri të Mbrojtjes, Prokop Murra?

Prokop Murrën unë e takoja për herë të parë, nuk kishim asnjë njohje me të. Së bashku me zëvendësministrat e tjerë punuam rreth 10 vjet së bashku me Prokopin, krahë për krahë me një unitet të shkëlqyer me drejtorët e Ministrisë dhe me njëri- tjetrin. Puna filloi me përkushtim, punonim me netë të tëra në zyra. Ishte koha pas vetëvrasjes së Mehmet Shehut, arrestimit të Kadri Hazbiut, largimit nga ministria të shumë drejtorëve, përfshi këtu edhe Veli Llakajn, Nazar Berberin, Alfred Moisiun, dhe nxjerrjes në lirim të Mehdi Backës e Maliq Sadushit. Nisi puna për ndryshimin e strukturës organizative të ushtrisë, për të kaluar nga korpuse në divizione, u krijuan gati 21- 22 divizione, por nuk e patëm shumë të vështirë se kishim përvojën e mëparshme. Prokopi nuk ishte ushtarak dhe nuk e njihte as stërvitjen, as gatishmërinë, as strukturën organizative.

Si do ta realizonte ai një detyrë të vështirë si drejtimi i mbrojtjes?

Për mendimin tim, ai e kreu me mjaft sukses e kompetencë atë detyrë që i ngarkoi Enver Hoxha. Puna e parë që ai bëri ishte studimi i strukturës së Ministrisë së Mbrojtjes dhe të komandantëve të divizioneve. Së dyti, u mor me metodën e punës të kuadrit, të cilën e konsideronte kyçin e suksesit në zgjidhjen e problemeve. Organizoi studime për rritjen dhe përmirësimin e metodës së punës të aparatit të Ministrisë. Së treti, futi metoda shkencore në planifikimin ekonomiko- financiar të ushtrisë, duke u marrë rreth 60- 70 % të kohës me drejtoritë ekonomike të Ministrisë dhe të Industrisë Ushtarake. Së katërti, një cilësi për t’ia pasur zili çdo kuadër: kërkonte të ndeshej me problemet, t’i bënte ato të njohura, sado të vështira të ishin, kërkonte të dinte dhe t’i vinte në rrugën e zgjidhjes. Ai nuk i linte problemet të mahiseshin, por përcaktonte rrugët dhe mundësitë për t’i zgjidhur në kohën e duhur. Në çdo dy- tre muaj bënte analizën e gjithë Aparatit të Ministrisë, e vinte në lëvizje atë në çdo kohë. Së pesti, rriti në një shkallë shumë të lartë rolin e instruktorit në drejtoritë e Ministrisë.

Cila ishte detyra më specifike e ministrit të ri?

Ministri i Mbrojtjes, Prokop Murra vuri norma të forta për çdo veprimtari, me qëllim që ta bënte ushtrinë sa më pak të kushtueshme. Ai ngriti ekonomitë ndihmëse, vuri rregull për miradministrimin e pronës, mori përsipër për të nxjerrë krom me ushtarët e xhenios dhe për të mbledhur bimë medicinale. Murra kishte një kërkesë të fortë llogarie dhe ishte në gjendje të vinte në punë të gjithë aparatin e Ministrisë deri orët e vona të natës. Lexonte shumë, mbi 100 fletë të daktilografuara, që i nxirrte çdo ditë me shënimet përkatëse dhe ngarkonte sekretarin e tij për t’i sistemuar, pastaj thërriste drejtoritë mbi detyrat e vëna. Prokopi kishte vullnet të madh dhe të admirueshëm. Me stërvitjen merrej Shtabi i Përgjithshëm, Drejtoria Operative, ajo e Stërvitjes, Artilerisë, Xhenjos etj. Më vonë filloi të merrej seriozisht edhe me stërvitjet. Çdo të hënë kishte mbledhje të udhëheqjes, ku rriheshin probleme të ndryshme. Nëpërmjet kërkesës së llogarisë, ai e mbronte kuadrin nga gabimet, nga plogështia, duke e mbajtur në çdo kohë të tendosur. Zëvendësministrat dhe shefat e Shtabit të Përgjithshëm shumë rrallë i çonte me shërbim në vendet ku kishin shërbyer, para se të vinin në Ministri. P.sh, meqënëse unë kisha drejtuar në Korçë, më çonte me shërbim në Shkodër, Gjirokastër. Kështu bënte edhe me të tjerët.

Çfarë u bë me planet e lëna përgjysmë pas vdekjes Mehmet Shehut, si në rastin e fortifikimit?

Plani i fortifikimit të rajoneve dhe brezave të mbrojtjes filloi të pësojë rënie. Ky plan u ul së tepërmi, filluan të shfrytëzohen elementët që kishin ngelur rrugëve, Prokopi thërriste çdo ditë nga një drejtori në reparte. Më kujtohet se njëherë kishte thirrur Drejtorinë e Industrisë Ushtarake, e cila kishte në varësi 18- 20 uzina dhe fabrika ushtarake. Në organikën e drejtorisë kishte specialistë mjaftë të mire si; planovikë, inxhinierë, mekanikë, siç ishte Llazar Angjeli, Sul Arizi etj., të cilët mbanin peshën kryesore në mbarëvajtjen e punës në drejtori.

Një ushtarak karriere


Bajram Mane u lind më 10 nëntor 1944 në Librazhd. Në vitet 1958-1962 përfundoi shkollën e mesme ushtarake “Skënderbej”. Në 1964 diplomohet me rezultate të shkëlqyera Shkollën e Bashkuar të Oficerëve. Kryen detyra në të gjitha nivelet, si komandant kompanie, batalioni e shef stërvitjeje Brigade. Në 1974 përfundoi Akademinë Ushtarake të Shtabit të Përgjithshëm. Emërohet komandant i Brigadës së 6-të të Këmbësorisë në Patos. Në 1975 emërohet zv/drejtor i Drejtorisë Operative të Shtabit të Përgjithshëm. Në vitet ‘78-‘82, me vendim të Byrosë Politike, emërohet Komandant i Korpusit të Tretë në Korçë. Në vitet ’82- ’90, zv/ministër i Mbrojtjes dhe zv/ shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë. Në 1990-1992, komandant i Divizionit të Parë në Tiranë. Për shërbime të shquar në Forcat e Armatosura, Bajram Mane dekorohet nga Presidiumi i Kuvendit Popullor dhe mban tre urdhra e tre medalje. Në maj ’92 për shkak të reformës në ushtri del në rezervë në moshën 48-vjeçare.

Grekëve u bënim karshillëk

Ai ka punuar me disa ministra mbrojtje. I pyetur rreth punës së përbashkët me ta, Bajram Mane thotë: “Kam punuar me
tre ministra Mbrojtje, tre burra shteti, me Mehmet Shehun,Kadri Hazbiun e Prokop Murrën. Kontributi i tyre për kombin, atdheun e ushtrinë është i jashtëzakonshëm. Në atë kohë, nga ana politike Shqipëria hahej dhëmbë për dhëmbë me superfuqitë botërore. Asgjë nuk i falte në aspektin ideologjik, politik e ushtarak. Ushtrisë greke dhe jugosllave u bëhej karshillik. Dua të them se Shqipëria s’e ulte kokën dhe i ka qëndruar ballë për ballë kujtdo. Megjithatë Shqipëria nuk
u sulmua asnjëherë, populli dhe ushtria vigjilente punoi për 50 vjet me radhë e jetoi në paqe. Kjo është për t’u admiruar”.

Murra futi elementë të rinj drejtimi në dikaster

Bajram Mane thotë se Prokop Murra ishte ministri që futi elementë të rinj drejtimi në dikaster: “Në një nga situatat e zakonshme, ku drejtorët paraqiteshin në Ministri për të dhënë llogari, një ditë Prokopi e ndryshoi rregullin e zakonshëm dhe i kërkoi drejtorit të Industrisë Ushtarake që të fliste i pari. Nikua, që ishte në atë post, u zu ngushtë dhe filloi të përpëlitej nga dega në degë. Më pas çoi zëvendësdrejtorin, ai akoma më keq. Çoi një instruktor tjetër dhe ai u zu ngushtë. Pse nuk jeni përgatitur Niko, puna juaj vlerësohet dobët, ç’keni bërë gjithë këto ditë? - iu drejtua ministri. Në çast, si gjithmonë, kërkon të flasi dhe të raportojë Llazar Angjeli, pasi ai gjithmonë vinte i përgatitur dhe, siç thotë populli, “nuk zihej mat”. Po ti, inxhinier Llazari, kërkon të marrësh zjarr mbi vete tani?! Këta ushtarakët që janë këtu si Beromi (këshu më thërriste mua) thonë se zjarri mbi vete kërkohet vetëm në rrethim, ti nuk je në rrethim, je në zyrën e ministrit tat. Ndërsa Llazari me një qetësi që e karakterizonte i thotë: “Po ne jemi më keq se në rrethim o shoku Prokop, kemi dy orë këtu dhe nuk dimë nga të dalim!”. Prokopi dhe të gjithë ne qeshëm dhe mbledhja u mbyll me kaq. Prokopi ishte nga ata që të “bluante në gurët e mullirit”, por askujt nuk i bëri keq sa ishte ministër. Industrinë ushtarake e kishte në varësi Jaçe Lulo. Ishte sektor shumë i vështirë, duhet të ndiqje planet e prodhimit, të siguroje lëndën e parë, të siguroje vazhdimësinë e prodhimit, të ndiqje cilësinë, e cila për ushtrinë ishte kryesorja. Këtë temë po e lidh me një rast. Ishte thirrur për raport drejtori i Uzinës së Mjeksit në Elbasan, një inxhinier kimist i mrekullueshëm, Janko Konomi. Ai shprehu mjaft probleme, të cilat vareshin kryesisht nga drejtoritë e Ministrisë së Mbrojtjes. Unë e mora fjalën i pari aty nga mesi i diskutimit. Prokopi, duke parë se Jaçja nuk e kishte mendjen fare aty se për çfarë po diskutohej, më thotë: “O Berom, të lutem fol më me ngadalë se shoku Jaçe nuk po arrin të mbajë shënime”. Në këtë mbledhje Prokopi na kritikoj të gjithëve, por më shumë Jaçen. Kur dolën jashtë nga mbledhja, Jaçja më futi krahun dhe më tha: “Bajram, hajde të pimë një kafe se s’jam tue vra mendjen për kritikat e Prokopit, se zëvendësministër na ka bërë Enver Hoxha dhe jo Prokop Murra”.

“Mehmeti Shehu, strategu që na bëri me Akademi”



Duke folur për ata që ndikuan në formimin e tij si ushtarak Bajram Mane thotë: “Në formimin tim, veç vullnetit e pasionit tim të madh për t’u bërë një ushtarak karriere, kanë ndikuar fuqishëm mësimet e para që më kanë dhënë pedagogët e talentuar Arseni Stroka, Beg Tena dhe Arben Gorishti. Në Akademinë Ushtarake, Niko Dulaku, Maliq Sadushi e Komandanti i Akademisë, Gjeneral-Lejtnant Thoma Xhixho, të cilët kishin mbaruar studimet në Akademinë “Frunxe” të BS. Ata nuk kursyen asgjë dhe shkrinë gjithë aftësitë e tyre për të përgatitur ushtarakët e ardhshëm, që do merrnin në duar fatin e ushtrisë. E quaj veten me fat që kam punuar në Shtabin e Përgjithshëm me Veli Llakën, Kiço Mustaqin, Maliq Sadushin, Hajrulla Muhametajn, e më kanë rrethuar kuadro të talentuar të Drejtorisë Operative si: Halim Abazi, Perlat Sula, Tomorr Hila, Serjan Halili, Idajet Kanani, Hysen Qëndro, Servet Sheqi, Pandi Opari, Syrja Demçollari, e më pas Agim Binaj, Kujtim Çako, Ali Veizi etj. Të gjithë së bashku patëm privilegjin e veçantë, që s’e kanë pasur kuadro të tjerë, sepse përveç Akademisë, përfunduam dhe shkollën e strategut Mehmet Shehu, për të cilin ruaj kujtimet më të paharruara të jetës time”.

Ushtria Shqiptare në 100 vjet

Mendoj se gjithë koha e ekzistencës së ushtrisë tonë ka qenë e lavdishme. Që gjatë Luftës NAÇl ushtria jonë me komandant Spiro Moisiun e komisar Enver Hoxhën luftoi kundër nazi-fashistëve në të gjithë vendin, madje dhe përtej kufijve. Ajo u rreshtua në krahun e Forcave Aleate e fitimtare të Luftës II Botërore, duke shënuar një faqe të lavdishme të saj dhe ne kemi pse mburremi për këtë periudhë historike. Pas çlirimit, Ushtria shënoi një faqe tjetër të lavdishme. Vetëm 5 vjet pas çlirimit, ajo përballoi me sukses provokacionet e 2 gushtit 1949. Nga mali i Gramozit deri në Vidohovë, ushtria sprapsi sulmet e monarko-fashistëve grekë, duke mbrojtur me heroizëm të rrallë tokën tonë, kundër hordhive të Napolon Zervës. Nuk mundet të mos vlerësohet vendosmëria e ushtrisë tonë, kur dolëm nga Traktati i Varshavës dhe nxorëm nga Baza e Pashalimanit anijet dhe nëndetëset ruse, që ishte flota e një superfuqie. Unë vlerësoj se do të mbetet gjallë në kujtesën e çdo shqiptari viti 1999, kur ushtria, nga Kukësi në Tropojë, kaloi në gatishmëri të plotë luftarake dhe sprapsi çdo sulm nga ushtria serbe, duke mos lejuar shkeljen e tërësisë territoriale, e duke siguruar rrugëkalimet e mbi një milion refugjatëve kosovarë.

/Shekulli Print/Leonard Veizi/

[Sami Hyseni]

Ne vitin 1955 Enver Hoxha me ngarkoi te filtroja ne oborrin e Zogut ne Paris
on Shkurt 1, 2012 9:43 am / {num} koment





Historia e njeriut të përzgjedhur nga sigurimi i shtetit për t’u dërguar si agjent në oborrin e mbretit Zog. Si iu komunikua detyra e tmerrshme dhe historitë e sajuara në fshatin e lindjes ku u dërgua gjoja si çoban bagëtish





Fillimisht u thur legjenda e arratisjes sikur persekutohesha duke u përjashtuar nga ushtria dhe duke përfunduar çoban bagëtish në fshat



Më thirri vetë koloneli i Sigurimit, Kadri Hazbiu.

Më foli shkurt dhe pa demagogji të tepërt. “Partia dhe populli të beson një nga detyrat e veta më të vështira. Në emigrim, së bashku me shumë njerëz të ndershëm që kanë ikur nga frika e ndonjë persekutimi të mundshëm nga pushteti komunist, kanë ikur edhe shumë njerëz që kanë bashkëpunuar hapur me pushtuesin, madje dhe kanë vrarë njerëz. Ata nuk kanë pushuar së vepruari. Kërkojnë të marrin sërish pushtetin me çdo mënyrë dhe formë, cilado të jetë kostoja e kësaj. Këtë do ta bëjnë ashtu siç e kanë bërë me grupe diversioniste, ku viktimat e tyre janë shumë njerëz të pafajshëm, si fshatarë, kooperativistë, punëtorë etj. Ti ke për detyrë që këta t’i neutralizosh dhe t’i bësh të padëmshëm, ashtu siç ke edhe detyrën tjetër që të pafajshmit t’i bindësh se nuk do t’u ndodhë gjë, por të kërkojnë riatdhesim dhe të vijnë pranë familjeve.

Para se të më ngarkohej detyra sekrete mbaj mend një fjalim të Enver Hoxhës në Durrës, i cili mes një revoltimi të papritur ngriti zërin me sa fuqi kishte dhe tha:

“Mos të kujtojnë armiqtë e popullit se kaluan kufirin dhe na e hodhën. Të gjithë ata që kanë larë duart dhe e kanë bërë hak, nuk do të mund të shpëtojnë dot. Një gjë ta kenë të qartë, se do të na kenë mbrapa për tërë jetën, kudo që të shkojnë në të katër anët e botës.”

Gjithsesi unë me atë naivitetin tim të karakterizuar nga mosha dhe duke mos i ditur mirë punët e shtetit, ndërsa isha duke ikur për në dhomën ku rrija, po mendoja për thëniet e mësipërme të Enverit. I analizoja me vete. “Do të na kenë mbrapa”, e si do të na kenë?







Më vonë, jo shumë larg në kohë nga ai moment kur kishte shpërthyer Enver Hoxha me sloganin që mua më bëri përshtypje se si do të na kishin nga mbrapa të arratisurit,

kur mua ashtu si dhe shumë shokë të tjerë na thirrën për të na dhënë detyrën e veçantë që t’i shërbenim sigurimit të shtetit, duke shkuar jashtë tij, u kujtova për fjalimin që ai kishte mbajtur.









Nesër do të lexoni

Si më lajmëruan për orën e arratisjes.

Çfarë ndodhi kur braktisa në fshehtësi familjen dhe parandjenja e çuditshme e gjyshes.

Udhëtimi i mistershëm në mesnatën që kalova kufirin.

HYRJE


Isuf Mullai është një nga agjentët më të famshëm që ka pasur sigurimi i shtetit komunist. Me veprimet e tij tepër të zgjuara ka arritur që në mënyrën më spektakolare të bëhet njeriu më i besuar i Ahmet Zogut. Për 10 vjet me radhë ai arriti të shtijë në dorë të gjithë dokumentacionin sekret të Partisë së Legalitetit, funksionar i lartë i të cilës u bë dhe vetë. Është pikërisht personazhi i Manush Kelmendit te romani i shumënjohur “Mërgata e Qyqeve”, i shkrimtarit Nasho Jorgaqi.

Ai ka pak kohë që u nda nga jeta duke mos harruar të linte edhe intervistat e fundit për publikun e gjerë në lidhje me shumë ngjarje të panjohura dhe të pabotuara deri më sot, të cilat lidhen me jetën e tij të vështirë në emigrim kur kryente detyrën e ngarkuar.

Unë gjej rastin që t’i botoj ato dëshmi interesante të dhëna me kujdes dhe hollësi duke mos harruar të përshkruaj në çdo moment edhe gjendjen emocionale që e ka shoqëruar hap pas hapi.

** Si u përzgjodh nga Kadri Hazbiu të kryente misionin e veçantë për t’u dërguar si agjent në radhët e partisë së Ahmet Zogut.

** Çfarë pasojash pati kur filloi persekutimi i vërtetë.

** Përgatitja e kushteve për t’u arratisur dhe kursi special që zhvillonte gjatë netëve për t’u profesionuar si zbulues.

** Jeta e tij 10-vjeçare në emigrim. Peripecitë dhe torturat që u detyrua të kalonte për t’u bërë i besuar se ishte arratisur vërtet nga Shqipëria.

** Besimi që krijoi te Ahmet Zogu dhe detyrat e larta që mori në partinë e tij në mërgim. Si rivendosi lidhjet me Tiranën dhe kodet me të cilat merrej vesh me Kadri Hazbiun.









Zoti Isuf, në çfarë periudhe ju ka dërguar Sigurimi i Shtetit jashtë kufijve?



Saktësisht kur ika, ka qenë data 6 gusht i vitit 1955 dhe u ktheva në 8 dhjetor 1964, pra afërsisht 10 vjet.



Si është ajo historia e fjalimit të Enver Hoxhës?



Nuk e harroj atë moment që isha kthyer nga Jugosllavia, ku kisha studiuar për dy vjet në shkollën e lartë të marinës ushtarake. Ishte viti 1945. Më caktuan si oficer në repartin e marinës së Durrësit. Në një prej atyre ditëve, si shkuam në Durrës, të gjithë ne oficerët e rinj të ardhur nga jashtë, madje kur akoma nuk kishim filluar as punën, na njoftojnë se Enver Hoxha do të bënte një takim jo vetëm me kuadrot kryesorë, por edhe me banorë të thjeshtë të qytetit. Shkuam dhe ne të gjithë. Ishim të entuziazmuar ashtu siç ishin të gjithë atëherë, aq më shumë ne që veç moshës së re kishim dhe një arsye më shumë, se e fillonim punën jo si punëtorë, por si oficerë. Tubimi ishte më shumë se madhështor, gjë që na jepte më shumë kurajë dhe optimizëm për të ardhmen. Fjalimi i Enverit u mbështet kryesisht në sloganin e njohur për mbrojtjen e fitoreve të arritura. Këtë e theksoi aq shumë, saqë kuptova se kishte ardhur të jepte vetëm atë mesazh, në ndëshkimin e fajtorëve të popullit që atëherë ishin cilësuar “armiq”. Kuptohej, fjalën e kishte te njerëzit e shpallur kuislingë dhe tek ata që quheshin klasa të përmbysura, por që kishin bërë krime, pra kishin ikur që t’i shpëtonin ndëshkimit komunist. Aty për aty mbaj mend që ai, mes një revoltimi të papritur, ngriti zërin me sa fuqi kishte dhe tha: “Mos të kujtojnë armiqtë e popullit se kaluan kufirin dhe na e hodhën. Të gjithë ata që kanë larë duart dhe e kanë bërë hak, nuk do të mund të shpëtojnë dot. Një gjë ta kenë të qartë, se do të na kenë mbrapa për tërë jetën, kudo që të shkojnë në të katër anët e botës.” Gjithsesi unë me atë naivitetin tim të karakterizuar nga mosha dhe duke mos i ditur mirë punët e shtetit, ndërsa isha duke ikur për në dhomën ku rrija, po mendoja për thëniet e mësipërme të Enverit. I analizoja me vete. “Do të na kenë mbrapa”, e si do të na kenë? Ata çanë ferrën dhe kaluan kufirin e s’dihet nga e kanë lënë vrapin, e aq më shumë se ku hanë e pinë. Si mund t’i gjenim neve!? Kështu që nuk më mbushej mendja për asgjë. Mendoja se ishte thjesht një paradoks apo një truk propagandistik i tij. Por më vonë, jo shumë larg në kohë nga ai moment, kur mua ashtu si dhe shumë shokë të tjerë, na thirrën për të na dhënë detyrën e veçantë që t’i shërbenim sigurimit të shtetit, duke shkuar jashtë tij, u kujtova për fjalimin që ishte mbajtur.





A e pranuat detyrën?



Si të mos e pranonim? Madje ishim shumë të bindur dhe të ndërgjegjshëm. Ju e analizoni me kohën dhe mentalitetin e tanishëm, ku duket si fyerje që të kesh shërbyer në sigurimin e shtetit, kjo për faktin se ai ka marrë tashmë mbi kurriz dhe rrisqe që nuk i takojnë. Po ta analizosh me kohën që ishte atëherë, kjo konsiderohej një nder dhe vlerësim që të bëhej, pasi ishte mënyra më e mirë për t’i shërbyer popullit tënd.





Si t’u komunikua detyra?



Më thirri vetë koloneli i Sigurimit, Kadri Hazbiu.

Më foli shkurt dhe pa demagogji të tepërt. “Partia dhe populli të beson një nga detyrat e veta më të vështira. Në emigrim së bashku me shumë njerëz të ndershëm që kanë ikur nga frika e ndonjë persekutimi të mundshëm nga pushteti komunist, kanë ikur edhe shumë njerëz që kanë bashkëpunuar hapur me pushtuesin, madje dhe kanë vrarë njerëz. Ata nuk kanë pushuar së vepruari. Kërkojnë të marrin sërish pushtetin me çdo mënyrë dhe formë, cilado të jetë kostoja e kësaj. Këtë do ta bëjnë ashtu siç e kanë bërë me grupe diversioniste, ku viktimat e tyre janë shumë njerëz të pafajshëm, si fshatarë, kooperativistë, punëtorë etj. Ti ke për detyrë që këta t’i neutralizosh dhe t’i bësh të padëmshëm, ashtu siç ke edhe detyrën tjetër që të pafajshmit t’i bindësh se nuk do t’u ndodhë gjë, por të kërkojnë riatdhesim dhe të vijnë pranë familjeve.



Kur u vutë në dijeni se ishit i zgjedhuri i Sigurimit?



U kuptua thjesht fare. Siç thashë në fillim, në vitin 1948 ishim kthyer nga shkolla ushtarake e marinës në Jugosllavi. Në momentin që kishim filluar punën, na vjen vetë Kadri Hazbiu për të na graduar. Kështu ishte rregulli për oficerët që fillonin punë, gradat i akordoheshin më pas dhe vendoseshin me ceremoni.

Ndërsa lexoheshin emrat dhe gradat, vura re se emri im nuk u zu në gojë fare. Kjo do të thoshte se ishte ndonjë ndëshkim. Pra, të mbeteshe pa graduar nuk ishte gjë e lehtë. Ajo konsiderohej goditje politike. Për këtë do të fillonte natyrshëm distancimi që do të bënin dhe shokët e tu, për faktin se partia diçka i kishte zbuluar. Takoj menjëherë Kadri Hazbiun dhe i them: “Shoku Kadri nuk e di pse nuk më keni graduar edhe mua! Unë njëlloj si shokët kam mbaruar dhe rezultatet i kam nxjerrë shumë të mira. Nuk e di çfarë keni pasur parasysh, por unë nuk kam bërë ndonjë gabim.” Ndërsa flisja, frymëmarrja më shpeshtohej nga shqetësimi i tepërt, pasi nuk dija përgjigjen.

Kadri Hazbiu ishte shumë i qetë. Jo vetëm kaq, por kuptova saktësisht se ai e priste ndërhyrjen time, kështu që ishte i përgatitur dhe për përgjigjen. “Dëgjo këtu Isuf Mullai. Partia ka parasysh shumë gjëra, kështu që dhe ty të njeh mirë, dhe nuk është fjala se është e pakënaqur nga ty apo nga familja jote, por për ty jemi përgatitur të bëjmë punë të mëdha. Hajde, mos e vra mendjen se i kemi menduar të gjitha, mos u bëj merak.” Ai më shkarkoi nga tensioni i parë që kisha dhe më la të kuptoja se do të më ngarkonin në një detyrë me shumë rëndësi.





Nga të njihte Kadri Hazbiu?



Që ta dish ti, unë që në kohë të luftës isha marrë me shërbimin e fshehtë. Në vitit 1942, kur kisha shkuar në luftë, më dërgonin nga shtabi partizan të merrja informata për armikun apo për spiunë të ndryshëm, madje dhe jam plagosur me dy plumba, një në këmbë dhe një në fytyrë. Kështu që Kadri Hazbiu e kishte lexuar dosjen time dhe kishte mësuar për aftësitë fizike dhe intelektuale.



Si ndodhi që u plagosët?



Ishte viti 1944. Ka qenë Operacioni i Qershorit. Unë me një shok u ngarkova që të shkoja deri në kufi me Greqinë dhe po të ishte nevoja të dilja edhe matanë tij, siç kisha bërë dhjetëra herë të tjera që kisha shkuar deri në Janinë. Detyra ishte të merrja informata dhe të vrojtoja sasinë e ushtrisë naziste që kishte marrë drejtimin për të hyrë në Shqipëri. Kjo bëhej me qëllim që forcat partizane të merrnin masa për t’i pritur me armë. Pikërisht në afërsi të fshatit Selcë të Gjirokastrës (afër Jorgucatit) u ndesha me një formacion gjermanësh dhe shkëmbyem zjarr. Aty u plagosa me dy plumba. Ja, plumbi i parë ka hyrë këtu nën mjekër dhe ka dalë te hunda, ndërsa tjetri ka hyrë këtu në këmbë.



Si vijoi historia jote e mëtejshme?



Sipas rregullave fikse dhe profesionalizmit të Sigurimit të Shtetit, u vendos që unë të persekutohesha. Për këtë nuk do të më bënin asnjë përjashtim nga ata që ishin quajtur armiq të popullit. Arsyeja ishte që kur të shkoja jashtë shtetit me shërbim, ku do të paraqitesha si i arratisur dhe i pakënaqur nga pushteti komunist, të besohesha, pasi dhe ata kishin informatorë të këtushëm që do të verifikonin ashtu siç verifikuan gjithçka. Pra unë, me një fjalë, duhej të persekutohesha në atë mënyrë që të bëhesha i pakënaqur vërtet. Një faktor tjetër për besueshmërinë time që mund të isha kundër pushtetit të ri, ishte se unë kam pasur babain, Tefik Mullain, oficer në kohën e Zogut, madje me gradën “Major”.



Çfarë persekutimi pësove konkretisht?



Që në fillim, siç thashë, nuk m’u dha grada. Ky ishte persekutimi i parë dhe menjëherë u hap fjala se Partia nuk kishte besim tek unë, çka do të thoshte se isha njeri i dyshimtë. Pas kësaj vetvetiu u krijua distancimi i padurueshëm nga të gjithë, madje dhe nga shokët e ngushtë. Ishe i detyruar të përjetoje poshtërimin dhe mungesën e besimit që shfaqej hapur në çdo ambient. Pas tre-katër muajsh erdhi goditja e dytë. U përjashtova nga Partia. Në atë kohë do të thoshte pushkatim politik. Përjashtimi nga Partia u dha shkas të gjithëve të më përçmonin më hapur madje të më fyenin dhe pa takt fare. Kjo do të vazhdonte jo pak, por dy vjet. Pas saj erdhi ajo që për mua pritej dhe që nga të tjerët do të konsiderohej goditja vendimtare. U përjashtova nga ushtria fare dhe u dha ultimatumi: “Të bëjë si të dojë dhe të jetojë ku të dojë. Partia dhe populli nuk kanë besim tek ai”. Atëherë, mbaj mend, ishte prilli i vitit 1951. S’kishe çfarë bëje duhej krijuar imazhi se isha njeri i keq për shtetin dhe Partinë. Dhe më mbrapa të besohej se kisha arsye që isha bërë i pakënaqur.



Ç’ndodhi më pas?



Shkova në fshatin tim në Fushë-Bardhë të Gjirokastrës. Aty kishte mesele të tjera. Shumë fshatarë kur panë që unë isha futur në rreth nga Partia si një njeri i dyshimtë, nuk më takonin fare, por më largoheshin si të kisha zgjebe. Por kishte dhe nga ata që nuk donin t’ia dinin dhe më takonin si në fillim. Gjithsesi familja ime dhe unë po e krijonim imazhin e familjes që përndiqej dhe po bëheshim të pakënaqur. Aty jetoja vetëm duke dëgjuar njërin apo tjetrin, që të takonte fshehur apo të fyente në sy të të tjerëve, duke të quajtur harrëmsëz, i poshtër apo dhe maskara, që ia kisha pasur me hile Partisë dhe popullit, gjë që nuk ishte e lehtë për mua.



Si i mbaje lidhjet me Sigurimin nga fshati?



Në fshat më vinin njerëzit e Sigurimit dhe më sillnin rrogën. Vinte një oficer i Ministrisë së Brendshme dhe më takonte jo më shumë se një orë. Duhet të kesh parasysh se njerëzit që shkonin në fshat të përzënë nga Partia, mbaheshin në mbikëqyrje nga njerëz të shtetit që s’kishin idenë se çfarë loje po bëja unë. Kështu që ata më mbanin nën trysninë e vëzhgimit. Në këtë rast dhe njeriu i Sigurimit që vinte nuk kishte të drejtë të takonte asnjë, por në mënyrën më të fshehtë të shkëmbente informacionet me mua dhe si më dorëzonte rrogën, më jepte udhëzimet e radhës.



Pse u larguat më pas nga fshati tuaj?



Në fshat, me gjithë durimin dhe gjakftohtësinë që tregoja për të përballuar të gjitha situatat ashtu siç kisha udhëzimet, u rrezikova që të dekonspirohesha për misionin që po gatisja të kryeja. Kështu që në një situatë të tillë u detyrova të kërkoja që të largohesha dhe ashtu u bë. Kjo bëhej me kërkesë, se çdo lëvizje e imja do të bëhej me udhëzim nga lart, që miratohej direkt nga Kadri Hazbiu. Kështu që u pa e drejtë kërkesa ime e bërë më lart dhe vonoi për t’u miratuar.

Ishte janari i vitit 1952, kur u njoftova se isha caktuar të punoja në shërbimin sinoptik të Gjirokastrës me detyrën “vrojtues i motit”. Aty do të bëja pikërisht hapin e fundit, para se të merrja urdhrin për t’u arratisur, kursin e shërbimit të fshehtë.



Si e zhvilluat kursin e sigurimit të fshehtë?



Askush nuk mund ta merrte me mend se pikërisht në atë zyrë të ndodhur poshtë lagjes së 18 shtatorit në Gjirokastër, unë që njihesha sikur matja milimetrat e shiut dhe drejtimin e erës, gjatë gjithë natës bëja kurs të shërbimit të fshehtë shtetëror. Për këtë, si mbaronte aktivviteti i zhurmshëm i ditës, në darkë vinin direkt nga Tirana me një xhip sovjetik dy kolonelë të Ministrisë së Brendshme, njërin prej të cilëve e mbaj mend që quhej Asaf Kondi. Për orë të tëra të natës dhe pothuajse çdo natë, mësoja shumë rregulla dhe sekrete të shërbimit të fshehtë. Mësoja si ishte bota jashtë, që të mos isha i paditur se si funksiononte kapitalizmi. Mësoja konkretisht për jetën e atjeshme, rregullat, ligjet, qytetet, rrugët, institucionet, pikat turistike dhe shumë gjëra të veçanta. Ndërsa në lidhje me shërbimin që do të kryeja, po më mësonin që nga momenti që do të arratisesha, rruga që do të kaloja dhe ku do të arrija. Punoja me harta dhe me orientime praktike. Mund t’ju them se sigurimi i shtetit atëherë ka pasur një informacion të jashtëzakonshëm për çdo veprim të zyrtarëve të përtej kufirit. Kështu më mësonin deri dhe se si do të vepronin ata me mua. Kush do të më takonte, çfarë pyetjesh do të më bënte, çfarë torturash do të isha i detyruar të përballoja, si dhe kush do të m’i bënte dhe sa kohë do të zgjaste. Kush do të më merrte në pyetje në zyrë, si dhe çfarë pyetjesh do të më bëheshin. Çfarë tipi ishte ky apo ai. Unë duhej që dhe në ëndërr t’i thosha të njëjtat përgjigje për çdo pyetje që më bëhej nga njerëzit e Sigurimit që imitonin zyrtarët grekë. Në kurs më mësonin se si do të më provokonin jo një herë e dy, por me dhjetëra e dhjetëra herë, madje dhe me vite që të konstatonin qoftë dhe njëherë që unë të shmangesha nga ç’kisha deklaruar më parë për këtë apo atë përgjigje dhe të dilej në përfundimin se unë isha dërguar nga sigurimi shqiptar./marr nga standard/

[Brari]

le te shohim ca video interesante..

[Brari]

[Brari]

nashti..shiko kadriun e shkrete si e bejne.. o sami..