Kino-ditari 2012

[autori]

Po e filloj sezonin kinematografik 2012 me nje atë te nje regjizori te ri amerikan, Jeff Nicols, te cilit i kisha parë para dy-tre vjetesh filmin e tij te parë fare "Shotgun stories". Filmi i tij i dyte quhet "TAKE SHELTER" :



Asokohe, paskam shkruar se filmi i tij me kish pelqyer, dhe mê kish bere pershtypje perdorimi i mire dhe me mend i buxhetit te vogel financiar. Ky opinion i atehershem korrespondon krejtesisht me te kunderten qe mendoj per "Take Shelter" : eshte evident se regjizori heziton ne perzgjedhjen e tij midis nje filmi intim indipendent amerikan dhe atij hollywoodian. Rezultati eshte i keq. Edhe pse skenari (qe eshte po ashtu, i vete Jeff Nicols) eshte i mire, biles shume i mire (filmi flet per paranojat e nje burri te ri, qe jeton ne nje zone te Amerikes ku ka shume tornado). Te kisha qene si regjizori, do ja kisha dhene skenarin per ta bere film ndonje regjizori tjeter, per shembull Cronenberg-ut, David Lynch-it ose pse jo Shyamalan-it ! Dhe rezultati, me te gjitha gjasat, do kish qene shuuume here më i mire !!

4.5



trailer i filmit :

[autori]

Kur Cronenbergu ben nje film te ri (ritmi zakonisht eshte nje here ne dy vjet), une behem shend e verë sepse ai ka nje te mire : nuk del asnjehere huq, gjithmone filmat e tij jane ose te mire, ose shume shume te mire. I fundit fare-fare, "Eastern Promises" ishte i vetmi qe me kish zhgenjyer. Dhe me kujtohet fare mire arsyeja : Cronenbergu ne ate film, notonte ne 'ujra' qe nuk i njihte mire : kanadezo-amerikani Cronenberg, merrej me mafjen ruse ne Londer ! Dhe bente muuuu mos njohja e mire e atij universi nga ana e regjizorit.

Kesaj rradhe, Cronenbergu vazhdon te merret me Europen, kesaj rradha me ate te fillim shek XX, e më saktesisht, me dy psikiater te medhenj te asaj periudhe : Frojdin dhe Jungun. Dhe qe per mendimin tim, bie ne te njejtin gabim si tek ai i filmit te tij pararendes : më duket se Cronenbergu nuk merr vesh fort ndonje gje te madhe nga psikanaliza, edhe pse "Nje metode e rrezikshme" eshte para se gjithash nje roman (te cilin, kineasti e ka vene ne skene permes filmit te tij, i film i cili më se shumti me nxit te lexoj ndonje ditë librin, se sa te pelqeja atë).

Mendoj se "A dengerous Method" do dilte nje seri e mrekullueshme televizive, e realizuar qofte edhe nga vete Cronenbergu sepse, per shembull, si mund ti pershfaqesh 13 ore bisede (kjo ka ndodhur realisht) midis Frojdit dhe Jungut, në 3-4 minuta kohë, e ç'eshte me e keqja, permes nje mizaskene ultra akademike ??! Shto ketu faktin qe, per fat "te keq", çoç marr vesh jo pak nga psikanaliza, keshtu qe e kisha te pamundur te shikoja nje film 1 ore e 40 minutesh, qe rrefente nje histori prikanalitike prej 11-12 vitesh, e gjitha kjo, siç thash me lart, permes nje mizaskene ultra akademike ???! Per shembull : heroina e filmit, e semure mendore, ulet ne karrike, perballë doktor Jungut (ose me dakt, ai qendron nga prapa), dhe fillon jo vetem te flase per jeten e saj (si me çeles !! - gje e pamundur ne psikanalize !!), por dhe evokon babain e saj dhe femijerine e saj ne krye te 30 sekondave bisede !!



C'eshte per te ardhur keq, eshte fakti se filmi, i cili ka patur jo pak sukses tek publiku intelektual & inteligjent, te jep pershtypjen se eshte shitur si nje "produkt kulturor internacional". Te njejten shije me kane dhene edhe "produktet" te tjera kulturoro-internacionale te ketij viti : filmi Nani Morettit, i Bela Tarr, i Alain Cavalier, i Aki Kaurismakit : te gjithe te krijojne pershtypjen se jane paketuar "siç duhet", jane shitur "siç duhet", nderkombetarizuar "siç duhet" : il sont rentrés dans leur frais - kur thote frengu ( e kane nxjerre lekun e tyre- ne shqip). Te jete kjo valle fasada kino-autorialiste e krizes aktuale ekonomike ??

Edhe nje mekat i fundit i filmit, edhe pse do ja beja kabull me shume deshire, nese "A dengerous method" do me pelqente qofte dhe i folur ne anglisht. Pra e kam fjalen per gjuhen e filmit. Frojdi, Jungu, gjermano-foles par excellence, tek "A dengerous method" na flasin gjithe kohen... anglisht ! Ok, une e di qe nje anakronizem i tille, ka vite dhe dekada qe eshte pranuar nga arti kinematografik (egjiptianet e vjeter, Aleksandri i madh, hitlerianët e 'Listes se Shindlerit' te Spielbergut etj etj, shqepen duke fol ne anglisht ne filmat qe u kushtohen atyre !! ). Une e di se, edhe e anasjellta, nuk eshte kusht qe filmi te jete automatikisht i mire (per shembull : Jezu Krishti vertet flet ne aramisht, tek "Pasioni i Krishtit' i Mel Gibsonit, por ai eshte nje nga filmat me te qelbur, debile e imorale te gjithe historise se kinemase !!). E megjithate, te injorosh teresisht te folurin ne gjuhen autentike te personazheve historikë, me duket po aq e ezkagjeruar, sidomos per nje film te kalibrit te Cronenbergut ! Dreqi e mori ! Per me teper qe "A dengerous method" eshte i bazuar tek fjala, tek fjalët (fundja, psikanaliza me fjale behet, nuk behet me pune krahu !!) Fjala, tek ky film, eshte nje element artistik, qe integrohet ne estetiken e vete filmit. Dhe qe çuditerisht, e degjojme vetem ne anglisht...

Pra : a mos ndofta filmi i Cronenbergut do kish qene më i mire nese do kish qene ne gjermanisht ?? Sigurisht, casting-u i aktoreve nuk do kish qene ky qe eshte (Viggo Mortensen, Michael Fassbinder...); pa dyshim qe ky casting, do kish qene i nje niveli me pak prestigjoz. Por jo automatikisht më i keq ! Po ashtu, nese filmi xhirohej ne gjermanisht, do kish me pak buxhet. Ok. Por kjo prap nuk do te thote se do te ishte më i keq ! Ndofta biles mund te ishte... me i mire !


5.0

trailer i filmit :

[autori]

"Rrofte sa malet Hollywoodi
Sa t'jete gjalle Clint Eastwoodi"
(vargje popullore nga krahina e Los Angeles-it )

Me shakà, pa shakà, zor se ndonje regjizor tjeter hollywoodian do ti bente hije Clint-it, sot per sot. Vitet tutje, ky tehu : vit pas viti, nga nje film te ri. Dhe shpesh, jo te keqinj. Dhe ky i fundit, eshte i tille, biles eshte goxha i mire !

Plakushi 80 vjeçar ka shkelqyer si regjizor pikerisht kur ai ka vene ne skene histori dashurish te pamundshme : 3 filmat e tij me te mire (bërë andej nga vitet '90) pa dyshim jane "The Bridges of Madison County", "A Perfect World" dhe "Unforgiven" dhe kane ne qender dashuri (sentimentale ose jo) te pamundshme, te parealizueshme.



I tille eshte dhe "J.Edgar", filmi i tij i fundit, qe rrefen historin e bosit te FBI, atij qe e themeloi dhe ndenji 48 vite ne ate post. Dhe meqe fola per dashuri te pamundshme, ne rastin konkret e kam fjalen per ate te J. Edgar Hoover-it pra ish-bosit te FBI-se me Clyde Tolson, zevendesin e tij, me te cilin ndau po për 48 vite jo vetem punen e perditshme, por dhe gjera te tjera..., pa dyshim ne menyre te fshehte, pa dyshim ne menyre te pamundshme (sidomos per syte e te tjereve !). Nese nga njera ane duhet te pranojme se filmi, ne teresine e tij, nuk eshte veçse nje venie ne skene nga ana e regjizorit te nje skenari te shkruar nga dikush tjeter, pikerisht, më tjetren anë duhet te pranojme se ajo histori e fshehte, e pamundshme dashurie, eshte dhe pjesa më fort interesante e gjithe filmit : pikerisht tek ajo histori mund te ndjesh doren, mendjen, inteligjencen, por mbi te gjitha modestine Eastwoodit (fundja thelbi i artit te tij eshte pikerisht MODESTIA !)

ps: besoj se nuk eshte më e nevojshme te veçohet loja e mrekullueshme e DiCaprio-s...

8.0

trailer i filmit : http://www.youtube.com/watch?v=vD99zwj-ZUg

[PINK]

"Rrofte sa malet Hollywoodi
Sa t'jete gjalle Clint Eastwoodi"

......... Kaq? lol

[autori]

......... Kaq? lol

ahahaha, edhe kur une shtyp pa dashje nje buton nga tasiera dhe postimi niset, prap nuk ma fal ??

Aq me mire fundja, se u detyrova ti bie shkurt e shkurt (me duket se vetem per 60 minuta funksionon ai butoni 'korigjo postimin", apo jo ?

[PINK]

Jo nuk te falet . E lexova analizen tende, e duke te lexuar mendoja po si nuk e ka permendur..... E ke lene ne fund. . Clint eshte vertet briliant. Brenda ketij muaji kam ripare 3 here - Bridges of Madison County. Dhe sa here e shoh - pse nuk bejne me filma te tille!!! Kete film kisha deshire ta shikoja kur doli po nuk pata mundesi, se shpejti ne demand!

[autori]

pse nuk bejne më filma te tille!!!

Tani varet se ç'quan ti me 'filma te tille'.
Po ta kesh per nga zhanri, ai film eshte melodrame (kam fol diçka per to ketu )

Do ti që të rendis une disa melodrama te tjera, te bera pas 1995-s ? (dmth pas "The bridges of Madison County"). Edhe pse e pranoj se zhanri i melodrames eshte i veshtire, sepse eshte delikat, mund te bjerë kollaj ne patetizem (ose shqipçe : në karagjozllik) :

melodrama te mira pas 1995 mund te permenden :
- Breaking the waves i Lars Von Trier-it
- Titanic-u i Jams Cameron-it (nuk eshte keq !)
- Todo Sobre mi madre dhe Hable con ella të Almodovar-it

Por jam dakort me ty : melodrame me te mire se "bridge of madison" e eastwood-it nuk ka njoft ende kinemaja, qe prej 1995-es. Edhe kjo liste imja , e shkruar 2-3 vjet më pare, konfirmon te njejten gje qe them dhe sot

Po ta kesh per nga bukuria e filmit (ne pergjithesi - pra jo veçanterisht nga zhanri melodramë), muhabeti eshte i thjeshte : magjia e filmave te Clint Eastwood-it qendron tek natyra timide, e ndrojtur, modeste e tij. Kur behet fjale per filma autorialë, pra per filma qe e ke te lehte ta kuptosh cili regjizor i ka bere (dhe keta mund te jene qofte filma indipendente, qofte europiane, qofte hollywoodiane, pak rendesi ka !), do duhet perdorur shprehja : ME THUAJ CILI JE, TE THEM SE C'FILMA BEN !
E them me te qeshur, por e kam vertet ! Clinti, sikur edhe nje interviste te tij 5 minuteshe te shikosh e degjosh, bën muuuuuuuu qe eshte natyre e ndrojtur, modeste. Ashtu i ben dhe filmat : modestë, te ndrojtur. Hakshe hakshe, fjala qe do te shkonte më se tepermi eshte pudique (frengjisht), pudico (italisht) por qe me ç'shikoj, ne anglisht perkthehet modesty. Dhe tek modestia e filmit te tij ne fjale, futen te gjitha : edhe menyra sesi luajne aktorët, edhe historia e filmit (shume delikate, shume e ndrojtur), edhe regjia (perdorimi delikat i muzikes, menyra e filmimit... etj etj).

[autori]

Ah ok , u beka fjale per nje epidemi pleqsh : filmat e fundit te Bela Tarr, Alain Cavalier dhe tani ky i finlandezit Aki Kaurismaki (ne foto, para posterit te filmit te tij), i paska zene simptoma e facebook-ut : spektatori eshte i ftuar te clic-ojë tek "I like" dhe... kaq !




Nese tek "Kali Torinez" ishim te ftuar te admironim mizerjen e botes permes nje filmi te bere jo vetem pa piken e modestise, por edhe gati-gati me neveri per kinematografine, kesaj rradhe, tek "Le Havre" (film i finlandezit Kaurismaki, eshte i xhiruar i gjithi ne qytetin francez Le Havre), spektatori eshte i ftuar te admiroje gadget-et e viteve '30 (ose te viteve '60 : mund te zgjedhim !! lol), edhe pse filmi i zhvillon ngjarjet në... 2010 ! Ose, per shembull, duhet te adhurojme varfanjakët e tipit "Les Deschiens" (komikë franceze te tipit 'portokallia' - ne foton e meposhtme), dhe me kete rast, duhet te urrejme modernitetin (se ngjarjet gjithsesi zhvillohen ne 2010-en !)



Click "I LIKE"

Thank You !

2.0

trailer i filmit :

[autori]

Nje lajm i mire dhe i rralle : artisti shqiptar Anri Sala do te perfaqesoje Francen (çdo vend perfaqesohet me nje artist te vetem!) ne Festivalin Boteror te artit bashkekohor "La Bienale di Venezia" ne 2013-n. Sala, artist videosh, jeton midis Parisit dhe Berlinit.

Deri me sot me eshte dhene te shoh vetem nje pune te tij : "Intervista - finding the words" (1998) dhe me ka pelqyer shume.

link : http://next.liberation.fr/arts/01012...de-venise-2013

[autori]

Pas romanit-trilogji "Millennium", pas dy filmave suedeze bazuar ne dy pjeset e para te romanit, pas nje serie të tërë televizive, ishte rradha e amerikanit David Fincher (regjizori i "Fight Club" dhe i "Social Network") qe ti sulet volumit te pare te romanit ne fjale per te realizuar : "Vajza me tatuazhin e Dragoit".



Une as nuk kisha lexuar romanin (nuk jam fans i romaneve policore), as kisha pare versionin suedez te tij. Nuk e kisha fare idene se per ç'behej fjale. Doja te isha sa me pak i informuar, para se te shihja filmin.
Qe ne fakt, mu duk i mire. Po lexoja nje kritik kinemaje qe thosh me te drejte se, nese "Seven" dhe "Fight Club" jane filma-adoleshentë (pra te realizuar ne kohen kur Fincher-i nuk ishte i pjekur ende artistikisht), "Zodiac" dhe "Social Network" jane filmat-adult te tij, sepse te realizuar ne pjekurine e tij artistike. Gjithmone sipas tij, dy te fundit mund te shihen si versionet respektive te pjekura(mature), te dy filmave te parë naivë.

Nuk me duket se e ka aq keq ne kete arsyetim. Per me teper, eshte e qarte se David Fincher eshte nga ata regjizorë amerikane te Hollywoodit qe edhe pse kryesisht pershtasin vepra te njohura letare ose xhirojne skenarë te gatshem, prap se prap lëne jo pak gjurme nga dora dhe mendja e tyre personale ne film (gjithsesi, ne Hollywood, sot per sot une njoh vetem nje kineast qe i ben vete edhe rolin e skenaristit, edhe te regjizorit : M. Night Shyamalan).

Tani vijme tek "Millennium" (Ose "The Girl With The Dragon Tattoo" - siç titullohet ne origjinal).
Po te marrim si te mireqene menyren se si e shikonte filozofi Deleuze kinematografine (filmat klasikë si filma te bazuar tek imazhi-veprim dhe ata moderne, te bazuar tek imazhi-kohe), duhet pranuar se, ne pamje te pare, "The Girl With The Dragon Tattoo" eshte tipikisht i shkolles se vjeter. Por ne fakt, nuk eshte tamam ashtu.
Kam ripare "The Social Network" dhe, po te leme disi mênjanë permbajtjen e filmit, kam kuptuar se shpejtesia e te filmuarit (shpejtesia e imazheve) tek filmat e David Fincher, nuk ka fort te beje me video-clip-izmin, semundjen Nr 1 te kinemase hollywoodiane. Biles aspak. Shpejtesia e imazheve ne filmat e tij eshte me se shumti e lidhur me nje deshire te regjizorit qe mund te thuhej keshtu : me ndihmen e intrigës, çdo plan filmik (qe ka meriten te mos shihet ne pasqyre "shih sa i bukur qe jam!"), pra çdo plan filmik i filmit, ne nje far menyre "korigjon" planin e tij filmik te meparshem, por nderkohe behet edhe paralajmerues i planit filmik qe vjen më pas. Mbetet per tu pare nese nje gje e tille eshte nje nga perfeksionimet më te arrira te filmave te bazuar tek imazhi-veprim, apo eshte nje gjurme e re ne lëmin e modernitetit te filmave imazh-kohë. Apo ndofta ndofta, moderniteti nuk mund te klasifikohet ??!

7.9


trailer i filmit :