Iniciacioni i Krishtere

[torrkerry]

Cdo jave do te shkruaj dicka. Pas disa vite do te kemi materalin per nje njohuri afersisht komplete e besimit tone. Kini durim, mos beni komente duke nisur nga historia apo nga nuk di cka. Merni nje fjale te tekstit propozuar, te pershtatshme per te sqaruar dicka te momentit tend shpirteror. Mund te marrim pjese edhe jo katolike qe deshirojne ta njohin me mire katolicizmi.

Tema e kesaj jave eshte;

Pervoja (eksperienca) e njerzimit



Pas gjith bashkjeteses me Krishtin, pas fatkesqesive te Kalvarit, dhe misterit te Pashkeve, Apostujt akoma nuk kishin kuptuar shume cka ne lidhje me Krishtin. Ne fakte (cfr. Pervoja (eksperienca) e njerzimit



Pas gjith bashkjeteses me Krishtin, pas fatkesqesive te Kalvarit, dhe misterit te Pashkeve, Apostujt akoma nuk kishin kuptuar shume cka ne lidhje me Krishtin. Ne fakte (cfr. Vap. 1,6) ata akoma i kerkojn qe Ai te ndertoj mbretrin e Israelit, ashtu si ishte konceptuar nga te gjithe, nje mbreteri toksore te fuqishme politike; edhe pse ne ato qaste kishin mbetur edhe pak ore deri ne ngritjen e Tij ne qiell!
Nese ate akoma nuk e kishin kuptuar, perse vazhdonin ta ndiqnin? E ne mes te tyre kishte njerez qe kishin lënë gruan, femijet, shtepin, barkat dhe rrjetat, zyret dhe tregun. Perse e ndiqnin?
Perse Krishti ishte bere qendra e tyre afektive.
Si ka mundesi?
Krishti ishte i vetmi ne fjalet e te cilit ndjehej e perfshire e gjithe pervoja e tyre humane, te gjitha nevojat e tyre konsideroheshin seriozisht, ndjeheshin te sjellur para drites atehere kur ishin te pavetedishem dhe konfuz; keshtu, per shembull, pikerisht ata qe besonin se kishin nevoje vetem per buken e gojes, filluan te kuptonin se "jo vetem nga buka njeri jeton”.
Krishti i paraqitet atyre pikerisht keshtu, si dikush qe ne menyre te befasishme ju vjen ne ndihme, i ndihmon ata, spjegon problemet e tyre, i sheron madje edhe nese ata jane te gjymt ose te verbere, e sheron shpirtin, u pergjigjet egzigjencave te tyre, dhe brenda pervojes se tyre ….Po cilat jane pervojat e tyre? Pervojat e tyre, nevojat e tyre, egzigjencat e tyre jane vete ata, ata njereze atje, vete umanateti i tyre.
Krishti, pra, arrin pikerisht ketu, te sjellja ime si nejri, tek une qe pres dicka sepse ndjehem i pamjaftueshem; Ai me eshte bashkuar, i eshte pergjigjur kerkeses sime origjinale.
Per te takuar Kirshtin, pra ne mbi te gjitha duhet qe seriozisht te paraqesim problemin njerzor.
Ne duhet qe parasegjithash ti hapemi vete vehtese, qe do te thote qe te vetedisohemi gjallerisht per pervojen tone, te shohim me simpati njerzoren qe eshte ne ne, duhet te marrim parsysh ajo qe ne jemi me te vertet. Te marresh parasysh do te thote te marresh seroizisht ate qe ne ndjejme, gjithcka, te befasojm te gjitha aspektet, duke kerkuar te gjith kuptimin.
Duhet te kemi shume kujdes, sepse shume lehte ne nuk nisemi nga pervoja e jone e vertet, do te thote nga pervoja ne tersine e saj dhe thjeshtesn e saj. Ne fakt ne shpesh e identifikojm pervojen pjeserisht , duke e reduktuar dhe cunguar, siq ndodhe shpesh ne fushen afektive, ne te dashuruarit, ose ne enderrat per te ardhmen.
Dhe akoma me shpesh ne e perzijem pervojen me paragjykime ose skema mbase edhe ne menyre te pavetedishme te asimilaur nga ambijenti. Prandaj ne, ne vend qe te hapemi me nje qendrim qe eshte ne pritje, si nje vemendje e sinqerte, te mvarshmeris, qe thellsishte pervoja kerkon qe te ndiqet, ne i imponojm pervojes kategori dhe shpjegime qe e bllokojne dhe e ngushtojn, duke mendura se keshtu po e zgjedhim problemin. Miti qe « progresi shkencore nje dite do te arri te rregulloj te gjitha problemet tona” eshte formula moderne e kesaj hamendjej, nje hamendje e eger dhe thumbuese: dhe si e tille nuk merr parasysh as pervojat tona te verteta, madje nuk e din se cilat jane nevojat tona; refuzon qe te vereje pervojen me syrine e kjart, dhe te pranoje njerzoren me te gjitha kerkesat e saj. Prandaj civilizimi i sotem na bene te levizim verberisht ne kete pervoj te hamendjes acaruese dhe ne nje deshperim te erret.

Meditim i mbare. torrkerry

[crici_01]

Perse Krishti ishte bere qendra e tyre afektive.


Me duket se jane fjale shume te qarta.
Kur flasim per besimin, nuk e bejme me historine e katolicizmi qe hyri ne Shiperi 1400 vjet perpara Myslymanizmit, nuk do flasim per te vertetat qe duhet te pranojme edhe nese i tejkalojne mundesite e inteligjences tone, sepse jane mistere, nuk flasim me per urdherimet e Zotit dhe te kishes qe duhet te kryejme. Do flasim per dashurine, per nje lidhje afektive per te cilen ne dashuri varremi prej Krishtit.
Eshte dicka e re.
Me simpati. crici_01

[torrkerry]

E mirë është që të kemi parasysh çka ka shkruar Papa Gjon Pali në letrën Besimi dhe arsyeja në numrin 2 (Shiko temën në Komunitetin Katolik): Në misterin e Pashkëve Kisha ka marrë dhuratën e të vërtetës së fundme MBI JETEN E NJERIUT. E nënvizoj sepse mendojmë shpesh vetë që kemi marrë dhuratën ta njohim Zotin e misterët e botës tjetër.

Në këtë kontekst kam medituar edhe n.22 e GEZIMI DHE SPRESA (përkthimi i Imzotit Prelës). E kopjoj sepse flet për misterin e njeriut e për zbulesën e këtij misteri.

“Misterin e njeriut e kuptojmë qartas vetëm në misterin e fjalës së mishëruar. Adami, njeriu i parë,domethënë ishtge figura e parë e atij që do të vinte, të Krishtit Zot.
Krishti, Adami i ri, duke shpallur misterin e Atit, dhe të dashurisë së tij, PLOTESISHT ZBULON EDHE NJERIUN edhe vetë njeriut dhe ia dëfton lartësinë e thirrjes së tij.
Nuk është, pra, kurgjë befasuese që të vërtetat që u paraqitën më parë, gjëjnë në Të (=Krishtin) burimin e vet dhe në Të arrijnë kulmin e vet.
Ai, i cili “është shëmbellesë e Hyjit tëpapashëm”(Kol 1,15), Është edhe njeriu i përsosur, i9 cili iu ka kthyer bijve të Adamit përngjasimin e Hyjit; kjo shëmbëllesë u shtrembtua shi me mëkatine parë. Pasi që natyra e njeriut në Të ishte e përvetësuar dhe e paprishur, kështu ajo edhe në ne u lartësua në dinjitet tejet të lartë. Duke u mishëruar Biri i Hyjit, në një mënyrë ai u bashkua edhe me çdo njeri”.



Priten pyetje, komente, thellime, kontributin tuaj edhe me qellim qe të përgatitet në vazhdim një libër i vogel si ndihmë për iniciacionin e krishter për të rriturit.
Nëse njihni dike që dësiron të pagëzohet, dini që mund të fillojë duke mësuar këtë temë e duke dhënë kontributin e vet me pyetjet e veta, me komentet e veta, me verejtjet e veta.

Nuk duhet të shkruaj vetë unë.

torrkerry

[torrkerry]

Nga postimi i pare:
"Krishti ishte i vetmi ne fjalet e te cilit ndjehej e perfshire e gjithe pervoja e tyre humane, te gjitha nevojat e tyre konsideroheshin seriozisht".

Me vertet, nje njeri behet i vetedishem per veten e vet, ne rastin e nje nevoje. Kam uri, nuk ndjhem rehat e duhet te kerkoj ushqim...Edhe femija ndjhet rehat ne barkun e nenes e ne momentin i lindjes i shokuar qan me gjitha forcat, per te thene shqetesimin dhe dhembjen e tij. Eksperienca e pare qe bejne eshte eksperienca e dhembjes e pas kesaj te nje dore qe na vjen ne mdihme. Nje nevoje, nje mungese, nje dhembje...jane si nje alarm, si nje zile qe na njoftome qe jemi gjalle.
Kur rritemi nuk na mjaftojne me as buka as ngrotesia e dashurise amerore. Nevojat jane me e forta, me ekzigjente, dhe me...njerezore: kemi nevoje te kuptojme vetveten; qe kjo mund te ndodhe, kemi nevoje per nje shoqeri; njerezit e shoqerise sone nuk jane gjithe njelloj sepse disa na korespondojne me shume, disa me pak, me disa kemi deshire te kalojme tere diten, me disa as nje minute; keni nevoje per dashurine e vertete qe eshte e mundshme vetem kur nje lidhje eshte pa interes; kemi nevoje per disa pergjigje disa pyetjeve perfundimtare: pse linda? pse jetoj? cili eshte qellimi i jetes time? A ka nje Zot?
Jemi gjithmone ne kerkim e ketyre pergjigjeve, por gjate kerkeses bejme eksperincen qe disa prej te afermeve tane na ndihmojne me shume, disa me pak, e disa na pengojne ne perpjekjet tona.
Beselidhja e re eshte per ne nje deshmi, qe na vjen nga njerez te denje per besim, qe pas nje bashkejetese tre vjetore me Krishtin, kane bere eksperiencen se ky person u pergjigjej te gjitha nevojave te tyre, edhe atij te nje shelbimi rrenjesor se personit te tyre. Mund te flasim me vertet per nje rilindje, per nje nderrim personal, per nje rini te rifituar fale miqsise se Krishtit. Per te arritur ne kete pike, kemi nevoje per shume kohe, per nje lodhje e vazhdueshme, por jemi te sigurt, te mesuar nga eksperiencat e apostujve, qe kjo do te ndodhe edhe poer ne.
Por tani jemi thirrur te marrim seriozisht jeten tone, duke qene te vetedishem per nevojat tona. Sa me shume kuptojme se nevojat tona materiale nuk jane me te rendsishme per ne e sa me shume do te jemi te vemendshem per nevojat tona si persona e sa me shume te arrijm t'ia japim atyre nevojave shpirterore nje emer, sa me shume kerkojme e gjejm nje shuarje ketyre nevojave, mund te themi se jemi ne ecje te realizimit se qenies tone.

torrkerry

[torrkerry]

Nga ketekizmi i Kishes.


I. Dëshira për Zotin
27 Dëshira për Zotin është e brendashkruar në zemrën e njeriut, sepse njeriu është krijuar nga Zoti dhe për Zotin; dhe Zoti nuk pushon së tërhequri njeriun te vetja dhe vetëm në Zotin njeriu do ta gjejë të vërtetën dhe lumturin që kërkon pa pushim:
Arsyeja më e lartë e dinjitetit të njeriut qëndron në thirrjen e tij për t’u bashkuar me Hyjin. Që në lindjen e vet njeriu është i thirrur për dialog me Hyjin: dhe në të vërtetë njeriu ekziston vetëm sepse Zoti nga dashuria e ka krijuar dhe nga dashuria e ruan kurdoherë, dhe nuk jeton plotësisht sipas së vërtetës po të mos e njohë lirisht Zotin dhe po të mos e lëshojë veten në dorë të Krijuesit të vet1.
28 Në rrjedhën e historisë së tyre e deri në ditët tona, njerëzit e kanë shprehur në mënyra në mënyra të ndryshme kërkimin e Zotit, nëpërmjet besimit dhe sjelljeve të veta fetare (lutje, flijime, kulte, meditime, etj.). Pavarësisht nga dykuptimësitë që mund të kenë, këto forma shprehjeje janë kaq unike saqë njeriu mund të përkufizohet si një qenie fetare:
Prej një njeriu Zoti krijoi mbarë gjininë njerëzore, që ta banonte mbarë sipërfaqen e dheut. Për ta caktoi rendin e kohëve dhe kufijtë e vendbanimit të tyreë ta kërkojnë Hyjin e në ndonjë mënyrë të mund ta gjejnë. Ai nuk është larg asnjërit prej nesh. Sepse në Të jetojmë, lëvizim e jemi...(Vap 17, 26-28).
29 Por kjo «lidhje intime dhe jetësore me Hyjin»2 mund të harrohet, mund të shpërnjihet dhe mund të mbërrijë deri aty ku mohohet haptas nga njeriu. Qëndrime të tilla mund të kenë zanafilla nga më të ndryshmet3: kryengritjen kundër së keqes në botë, mosnjohjen ose indiferencën fetare, shqetësimet për këtë botë dhe për pasurinë4, shembullin e keq të besimtarëve, rrymat e mendimit në kundërshtim me fenë, dhe më në fund prirjen e njeriut mëkatar për t’u fshehur, nga frika, para Zotit5 dhe për të ikur para thirrjes së tij6.
30 «Le të galdojë zemra e atyre që kërkojnë Zotin» (Ps 105 3). Në qoftë se njeriu mund ta harrojë ose mos ta pranojë Zotin, Zoti nuk lodhet duke thirrur çdo njeri për ta kërkuar, në mënyrë që të jetojë dhe të gjejë lumturinë. Por një kërkim i tillë kërkon nga njeriu të gjitha përpjekjet e intelektit të tij, një vullnet të sinqertë «një zemër të drejtë», gjithashtu dhe dëshmimin e të tjerëve që ta drejtojmë kah kërkimi i Zotit.
Ti je i madh, o Zot, dhe shumë i denjë për t’u lëvduar; i madh është virtyti yt dhe dituria jote është e pallogaritshme. Dhe njeriu dëshiron të të lavdërojë, një grimcë e krijimit tënd që mban me vete fatin e tij të vdekshëm, që mban mbi vete provën e mëkatit të vet dhe provën që ti u bën ballë krenarëve. E megjithatë, njeriu, kjo grimcë e gjithësisë së krijuar nga ti, do të të lavdërojë. Ti vetë e nxit të kënaqet me lavdet e tua, sepse për vete na krijove dhe zemra jonë nuk gjen pushim deri sa të pushojë në ty7.


torrkerry

[torrkerry]

Sot ju propozoj nje hap tjeter ne iniciacionin e krishtere, dicka qe duhet te kemi parasysh, si nje baze, si nje themelim, ne ecjen tone se krishtere.

Priten gjithmone pjetje, komente, verejtje nga ana juaj.

VETMIA



Nga situata e Apostujve e pershkruar ne Vap. 1,9: “Dhe kur i tha keto fjale, nder sy te tyre u ngrit ne qiell dhe nje re menjehere ua zuri para syve te tyre”, na vije nje sugjerim mjaft i rendesishem; Krishti shkoj dhe ata mbeten aty, pezull, me goje hapur – shpresa e tyre iku -, dhe mbi ta bie vetmia, ashtu si bie terri i ftohet mbi toke kur dielli perendon. Sa me shume qe zbulojm nevojat tona, aqe me shume e kutojm se ne nuk mund ti plotsojm vete, dhe as njerzit e tjere si ne, nuk mund te bejne kete.
Kuptimi i pafuqis e shoqeron gjdo pervoj njerzore serioze. Eshte ky kuptim i pafuqis qe gjeneron vetmine. Vetmia e vertete nuk vjen nga fakti qe ne jemi fizikisht vetem, por ajo vjen athere kur ne e kuptojm qe nje problemi tone themelor nuk mund ti gjejme zgjidhje as ne dhe as te tjeret.
Mund te thuhet shume mire se kuptimi i vetmis, linde ne vete zemren e gjdo angazhimi serioz me njerzoren tone.
Gjithe ket mund ta kuptoj mire ai i cili ka besuar se ka gjetur zgjidhjen e nje nevoje te madhe ne dikend apo ne dicka: dhe kur kjo i zhduket, largohet, ose e zbulon se eshte i paafte. Jemi vetem me nevojat tona, me nevojen tone qe te jemi dhe te jetojm thellesisht. Si nje i vetmuar ne shkretire, e vetmja gje qe mund te bejem eshte qe te presim qe dikush te vije. Dhe sigurisht nuk do te jete njeriu ai qe do te gjeje zgjidhjen; sepse per tu zgjidhur jane pikrisht nevojat e njeriut.

torrkerry

[torrkerry]

Komenti

Në tekste që kam shkruar deri tani, gjinden shpesh herë fjalë si nevoja, ekzigjenca,
pyetje. Pra njeriu, i krijuar që të jetojë në paqë dhe lumturi, nuk ndjhet mirë, rehat, në paqe dhe në lumturi, kur është në shqetësimin për shkak të këtyre nevojave, ekzigjenca, pyetjeve. E kërkon një zgjidhje. Kjo është shumë e thjeshtë në qoftë se behet fjalë për nevoja trupore. Kam etje, pij ujin; kam uri, haj bukë; jam i lodhur, flej gjumë… I përgjigjesh një nevoje trupore varet nga një gjë e përshtatshme në lidhje me këtë nevojë.
Në një moment të hiostorisë së botës, një “materie” ka filluar të jetë e vetëdijshme për vetveten, sepse filloi të jetë e paijsur me një aftësi të veçante që ne sot e quajmë “arsye”. Kjo materie e vetëdijshme per vetvetem në sot e quajmë “NJERI”, shenjat e prezences së kësaj aftësie në njeriut jane e panumerta dhe i studiojnë shumë skenca: paleontologjia, arkeologjia, antropologjia, parahistoria…kërkojnë gjurmat të veçanta që njeriu ka lërë në botë sepse në të filloi të jetë e pranishme kjo aftësi.
Këto gjurma janë një deshmi e pakundërshtueshme që nga momenti i parë të pranisë se kësaj aftësie, njeriu ka filluar të ndjejë nevojat shpirtërore, nevoja më të larta e filloi të këtë pyetje që i përkasin natyrën e tij më të thelle, me probleme mbi kuptimin e jetës së tij, duke kuptuar edhe se përgjigja, zgjidhja e këtyre problemeve nuk i gjen në vetveten, sepse është një karaktër i natyrës së tij varësia nga një tjetër. Kam përdorur fjalën “varësia”, do të kisha pasur mundësi ta përdor fjalën “lidhje”, do të kisha pasur mundesi të them se gjitha këto eksperinca të brendshme varësie janë pjesë e kustetutës tonë njerëzore, janë të pashmangshme vetëm për faktim që jemi njerëz, pra ato përbëjnë diçka, një tërësi që mund ta quajmë “ndjeshmëri fetare”: Shumë pjetje me karakter ekzistencial, që gjithë se bashku kallëzojnë për një nevoje së një kuptimi të plotë që ndjejmë, për faktin që jemi njerëz e që nuk na len rehat, e zgjidhja e të cilës parashikon ekzistencën e lidhjen me dike tjetër.

Ngadalëngadalë, për një kohë të gjatë, duke na mbeshtetur në një antropologji filozofike serioze, pra, do të përballojmë me ato probleme njerëzore përt të cilat duhet të jemi të vetdishëm përpara që të përballohemi me problet e fesë: pra, me problemin e ndjesisë fetare, me problemin e kuptimit të Zotit në njeriun e kohës tonë.

torrkerry

[torrkerry]

Me ndihmë të Shkollës së komunitetit të levizjes “Bashkim dhe çlirim”.
Do të analizojmë për shumë ditë atë që e kam quhajtur “Ndjeshmëri fetare”, një tërësi pyetjesh, ndjenjash, nëvojash…që janë lidhur ngushtë më natyrën tonë njerëzore, më mirë me kustetutën tonë njerëzore. Nuk është e mundur të kemi në mendjen tonë përfityrimin e një njeriu duke mos pasur parasysh këto gjëra.
Përpara që të hymë drejtëpërdrejtë në temën e ndjeshmërisë fetare, duhet të sqarohen disa idetë. Do ta bëjmë duke studiuar tre premisa.
E para është realizmi, e dyta është arsyeshmëria dhe e treta është një fjalë e qarte mbi dinamizmin mes realitetit (objekti) e personit (subjektit)që bën eksperiencën.

1. Diçka për premisën e para: realizëm.

a) Për se bëhet fjalë?

Për sa i perket premisës së parë, dua të citoj si pikë afrimi, nje faqe nga libri “Reflektime mbi ecurinë e jetës”:

“Në rehatinë e jetës moderne që të dobëson nervat, tërësia e rregullave që i japin qëndrueshmëri jetës është qullosur...pjesa më e madhe e lodhjes që impononte bota kozmike janë zhdukur dhe bashkë me to është zhdukur edhe përpjekja krijuese e personalitetit.... Kufiri që i ndan të mirën nga e keqja është zhdukur,...ndarja mbizotëron kudo...Pak vëzhgim dhe shumë arsyetim të çojnë në gabim. Shumë vëzhgim dhe pak arsyetim të shpien tek e vërteta”.

Këtu autori, Aleksis Karrel, përdor gjuhën e atij që i është kushtuar kurdoherë një tipi të caktuar studimi shkencor (le të kujtojmë se ai,që në moshën fare të re, fitoi çmimin Nobel për mjekësinë): Fjala “arsyetimi” mund të zëvendësohët me dobi me fjalën “dialektikë në funksion të një ideologjie”.

Në të vërtetë, vazhdon Carrel-i – “epoka jonë është epokë ideologjish, e cila, në vend që të mësojë nga realiteti në të gjitha të dhënat e tij, duke ndërtuar mbi të, përpiqet të sajuar nga intelekti: në këtë mënyrë ngadhënjimi i edeologjive i vë vulën shkatërrimit të qytetërimit”.


b) Metoda e kërkimit imponohet nga objekti: një meditim mbi përvojen vetjake.

Mirë pra! Për çdo hëtim serioz të çdo ngjarjeje a “send” kërkohet realizëm. Me këtë shprehet nevoja urgjente që të mos privilegjojmë ndonjë skemë që tashmë e kemi të gatshme në mendje, në krahasim me vëzhgimin e plotë, të apasionuar, me këmbëngulje, të faktit, të njarjes reale.

Shen Agostini, me lojë fjalësh, thotë: “Unë kërkoj për ta ditur diçka, jo për ta menduar”. Një shpallje e tillë tregon një qëndrim të kundërt me atë që e hetojmë më lethë te njeriu modern. Sepse, po ta dimë diçka, mund të themi edhe se e mendojmë; por shen Agostini na thotë se e kundërta nuk është e vërtetë: sepse të mendosh diçka do të thotë të bësh një ndërtim intelektual, ideal, dhe të përfytyruar që ne kemi në lidhje me atë send, por, ama, shpesh herë i bëjmë një privilegj të tepruar këtij të menduari, nga i cili, pa e kuptuar mirë as në vetë – ose, për më tepër, duke justifikuar qëndrimi që po përcaktoj tani – projektojmë mbi faktin atë që ne mendojmë për të.
Përkundrazi, një njeri me mend në kokë, kërkon të dijë si është një fakt: vetëm duke e ditur si është, dhe vetëm atëherë, mundet edhe ta mendojë.

Për këtë, me Carrel-in dhe shen Agostinin këtu insistohet duke pohuar se edhe për sa i takon përvojës fetare, mbi të gjitha ka rendësi të dihet ç’është ajo, me çfarë kemi të bëjmë.
Sidoqoftë është e qartë se, me parë se çdo gjë tjetër , duhet të pohojmë se kemi të bëjmë pikërisht me një fakt, madje për faktin statistikisht më të përhapur në veprimtarinë njerëzore. Në të vërtetë nuk ka veprimtari njerëzore me shtrirje me të gjerë se ajo që kemi filluar ta quhajmë “përvojë ose ndjenja fetare”. Kjo i parashtron çdo njeriu një pyetje për çdo gjë që ai bën, prandaj është një pikë shikimi më e gjerë se asnjë tjetër.

Pyetja që shtron ndjenja fetare, - sikundër do ta shohim më tutje - është kjo: “Cfarë kuptimi ka çdo gjë që ekziston?”. Dhe duhet ta pranojmë që është fjala për një dhënë që del në pah në sjelljen e çdo njeriu të të gjitha kohërave, dhe që ka prirje të përfshijë të gjithë veprimtarinë njerëzore.

Prandaj, në qoftë se ne duam ta dimë si është ky fakt, ku qëndron kjo ndjenjë fetare, problemi i metodës na bën të impenjohemi menjëherë pa asnjë ngurrim. Pra pyetja e metodës është kjo: “Si do ta përballojmë një dukuri të tillë, që të jemi të sigurt se do të arrijmë ta njohim mirë?”.

Për këtë, zakonisht njerëzit i besojnë asaj që thonë të tjerët, apo kërkojnë mendimin e atyre që kanë një peshë në shoqërinë: p.sh. filozofët, ata që kanë një emër... Artistoteli, Platoni, Kanti, Poper, një personazhë e aktualitetit. Mund të bëjmë edhe kështu, por ama, të përdoresh mbi të gjitha, këtë metodë, nuk është e drejtë. Për këtë çeshtje themëlore të ekzistimit tonë, nuk mund të lëshojmë veten tonë në dorë të të tjerëve e në pikëpamjet të tyre, p.sh. duke përvetësuar opinionin më të përhapur ose ato ndjenja me të cilat është i mbushur dhe që përcaktojnë ajrin që thithim.

Realizmi kërkon që, për të vëzhguar një objekt në një mënyrë të atillë që të arrijmë ta njohim, metoda të mos jetë diçka e përfytyruar, e menduar, e organizuar ose e sajuar nga subjekti, por të jetë diçka që imponohet nga objekti.

Një sh.: Sikyr unë të ulësha përpara një sallë plot me njerëz, mbi tryezë të kisha një bllok shënimesh, që, duke folur, e shoh me bisht të syrit, dhe i bëj pyetje vetes, ç’është vallë ajo bardhësi që më vret sytë, mund të më vinin në mendje gjërat më të ndryshme: mund të jetë akullore e derdhur, një copë këmishë, etj...

Porse, metoda për të ditur për se bëhet fjalë, më imponohet nga vetë sendi. Prandaj nuk mund të them se do të më pëlqente më fort të vihesha e të sodisja një objekt tjetër të kuq në fund të sallës ose sytë e një personi në reshtin e parë: por të doja me vërtet të njihja atë objekt të bardhemë, do të detyrohesha patjetër të ul kokën dhe t’ia ngul sytë mirë për ta parë si duhet. Metoda për ta njohur imponohet nga objekti, pra nga blloku shënimesh.

Edhe një herë, kjo do të thotë se metoda për të njohur një objekt më diktohet nga vetë objekti, nuk mund të përcaktohet nga subjekti, nga unë. Sikur në vend të bllokut të shënimeve, për të cilin fola pak më lart, të bënim hipotezën se mund të hidhnim një sy përvojës fetare, si dukuri, edhe në këtë rast do të na duhej të thoshim se metoda për ta njohur duhej të na sugjerohej nga ajo dukuri fetare.
Tani, ç’tip dukurie është përvoja fetare? Ajo është një dukuri që ka të bëjë me njerëzoren, e prandaj nuk mund të trajtohet si një dukuri gjeologjike ose meteorologjike.

Është diçka që ka të bëjë me personin. Si duhet të sillemi atëherë? Meqënëse kemi të bëjmë më një fenomen që ndodh brenda meje, që i takon ndërgjegjës time, unit tim si person, atëherë duhet të reflektoj mbi vetveten. Kam nevojë për një hetim mbi vetveten, një hetim ekzistencial.

Pasi të kem përfunduar këtë hetim, atëherë do t’i krahasoj me dobi të madhe rezultatet me ato që shprehin mendimtarët dhe filozofët për këtë çeshtje.
Kështu, pa një ballafaqimi të tillë, do të pasurohen të dhënat që kam nxjerrë, pa pasur rrezik që të pranoj si përcaktim një mendim të huaj. Po të mos nisemi nga një hetim ekzistencial, do të ishte njëlloj sikur ta kërkonim nga dikush tjetër vërtetësinë e një dukurie që jam duke e jetuar umë vetë.
Kjo, po të mos ishte një përforcim, pasurim, ose kurdërshtim që vjen pas një reflektimi të bërë personalisht, do të bënte që mendimi i dikuit tjetër të zinte vendin e punës që më takon mua ose do të bëhej përçues i një opinioni tjetërsues në mënzrë të pashmangshme.

Për një çeshtje me rëndësi për jetën time e për fatin tim do ta përvetësoja, pa asnjë qëndrim kritik, një përfytzrim të diktuar nga të tjerët.


torrkerry

[torrkerry]

Një koment
Jam gjithëmonë duke shkruar diçka të rendësishme për të kuptuar çfarë është ndjeshmëria fetare, e si ajo është në fillim e çdo zhgjedjje personale serioze, pra edhe për besimin. Përkujtoj që flitet për një eksperiencën personale e që, për faktin që objekti lidhet me një eksperiencën personale, metoda me të cilën duhet të jemi në kërkim, duhet të jetë e përshtatshme për të studiuar një eksperiencë të tille. En passant, kur në forumët shkruan besimtarët myslyman, ka verejtje për “kontradikta” në Biblën e shpesh bëhet fjalë për data që nuk korrespondoinë...Apo bëhet fjalë për gënjeshtrat që gjindhën në Biblën (për shembull Jezusi do të kishtë gënjyer ose mastruar kur thoste: “Gjithçka do të kërkoni në lutje, do ta keni” e flitet në një temë për një pasuri të madhe, e në një temë tjetër për kthimin e Gostivasrit në besim protestant). Më duket se problemi i datave është objekti i historisë e duhet të studiohet me metodat e historisë: probleni i pasurisë është objekti i shkencës bankare e duhet të studiohet me metodat e përshtatshme; problemi i kthimit, i regjishtrimit në një fe është objekti i statistikës. Problemi i besimit të një personi është një problem të ndërgjegjes, lidhur me një eksperiencë personale të brendshme, e pra në këtë nivelin duhet të studiohet. Bibla është historia e shelbimit, pra e atyre përpjekjet që njerëzimi, i frymëzuar prej Zotit, ka bërë për të gjëtur një përgjigje pyetjeve përfundimtare për të cilët kemi shkruar, dhe deshmia që vetën në marrëdhenje të gjallë me Hyjin e Abrahamit, Izakut dhe Jakobit gjindhet një zgjidhje.

torrkerry

[torrkerry]

Shkolla e Komunitetit në vazhdim.

c) Përvoja ka në vetveten një vlerësim.

Por ajo që kemi thënë deri tani është vetëm fillimi i rrugës që do të ndjekim, sepse, pasi kemi zhvilluar një hetim ekzistencial, është e domosdoshme të dimë të japim një gjykim për sa i përket rezultateve të një hetimi të tillë mbi veten tonë.

Të shmangësh tjetërsimin në ato që thonë të tjerët, nuk na lejon të heqim dorë nga një gjykim mbi ato që kemi gjetur në vetvete gjatë hetimit, sepse, pa një aftësi vlerësimi, njeriu nuk mund të bëjë asnjë përvojë.

Do të doja të saktësja faktin se fjala “përvojë” nuk do të thotë vetem “të provosh”:
Njeriu “me përvojë” nuk është ai që ka mbledhur shumë “përvoja” - fakte dhe ndjesi – duke bërë, siç thuhet, mizën buall. Nga një grumbullim i tillë pa kriter, lindin shpesh shkatërrimi dhe shuarja e personalitetit.

Eshtë e qartë se përvoja përputhet me faktin që “porovohet diçka”, por mbi të ghitha përputhet me gjykim që jepet mbi atë që provohet. “Personi është, para së gjithash, vetëdije. Prandaj çka karakterizon përvojën, nuk është aq të bërët, vendosja e disa marrëdhënieve me realitetin si fakt mekanik... Ajo që karakterizon përvojën është të kuptuarit e një gjëje, zbulimi i kuptimit të kësaj. Përvoja sjell me vete, pra, kuptimin me zgjuarësi të gjërave”.

Një gjykim kërkon një kriter në bazë të të cilit veprohet. Dhe, për përvojën fetare, duhet të pyesim veten, pasi kemi bërë hetimin, se çfarë kriteri duhet zbatuar për të gjykuar për ato që kemi gjetur gjatë reflektimit mbi vetveten.

torrkerry