Grekët dikur flisnin shqip

[Genti..]

Edhe në rrugët e Athinës ", thotë zoti Finlay, * edhe pse ajo ka qenë për më shumë se një çerek shekulli kryeqyteti i një mbretëri greke, gjuha shqipe dëgjohet ende midis fëmijëve që luajnë në rrugët ", në afërsi të tempullit të Theseus dhe harkun e Hadrianit".

George Finlay (Faversham, Kent, 21 December 1799 – Athens, 26 January 1875) was a Scottish historian
“Some believe these people to represent those perplexing Pelasgi who inhabited Greece before the Hellenic occupation of it. If this be correct, it is a singular caprice of Fate which has planted their pauper dwellings, inhabited by a hard-featured, light-haired race, more like Scotch Highlanders than Greeks, on that very slope below the Acropolis which the ancient Athenians from tradition denominated the * Pelasgicon.' * Even in the streets of Athens,' says Mr. Finlay, * though it has been for more than a quarter of a century the capital of a Greek kingdom, the Albanian language is still heard among the children playing in the streets, ' near the temple of Theseus and the arch of Hadrian.'

^Lord Francis Jeffrey Jeffrey Sydney Smith. The Edinburgh review: or critical journal, Volume 117. (page 66 of 70)

Një rrethin e kundërt të Athinës në këtë burim quhet Callirhiotis, dhe është e banuar nga kolonët shqiptarë. Kështu në Athinë një shqiptar dhe një Callirhiote janë përdorur ndonjëherë si terma sinonime.

Thomas Smart Hughes (1786-1847), a british theologist, visited Greece in 1813-1814
A district of Athens opposite to this fountain is called Callirhiotis, and is inhabited by Albanian settlers. Hence at Athens an Albanian and a Callirhiote are sometimes used as synonymous terms.
^Travels in Greece and Albania: Volume 1, Thomas Smart Hughes – 1830, p. 297

[Genti..]

Albanian in Athens 1839
LUIS DUPRE ,PUBLISHER: PORTO LEONE, ATHENS


http://www.ebay.com/itm/DUPRE-Voyage...item4abac34a8a

[Genti..]

King Oto ne Athne me veshje shqiptare ,
Griechenland unter Otto ...
Von Alexis de Valon
1854*








Edhe nga authori Gjerman per mbretin Otto :

[BLEDI_SH]

The Great Arvanite Hero - Aristidh Kolia

[Genti..]

The Great Arvanite Hero - Aristidh Kolia

Nuk lane shqiptare keta jevgj mbi dheun e tokes , aq me keq qe tentojne edhe kendej te bejne te njejten siq e bene me djemte shqiptare , si ky trimi ne video .
Duhet vet populli te marrim masa radikale ndaj ketyre , pasi me keta nuk e don ndryshe , dhe kjo eshte menyra me mire per Shqiperine dhe shqiptaret .

[BLEDI_SH]

VRASJA E DYTE E ARISTIDH KOLES
Aristidh Kolën e vranë shërbimet sekrete greke




“Ju lutem mos ushqeni asnje iluzion. Mua më
vrane dhe keshtu kane vepruar edhe me dy kryetaret
tjere te Shoqates së Shqiptareve “Marko Boçari”, te
cilet vdiqen, edhe keta, nga “leuçemia”.
Keto fjale ua kam thene edhe miqve te tjere te mij”…

Fjalet e Aristidh Koles ne shtratin e vdekjes.

Kush nuk e ka njohur nga afer shkrimtarin e madh arvanitas, ase nuk ka arritur te lexoje veprat e tij,kurr nuk mund ta mendonte se sa prane me nocionin e vdekjes rronte ai njeri, e kjo per dy shkaqe, se pari, se ai, tere jeten germoi neper shtigjet, sa te ndritura, dhe aq te errta te historise, ku mpleksej trimeria me pabesine, helmi me plumbin dhe thiken, ç’ka percaktoi fundet tragjike te shume udheheqeseve arvanitas qe kane bere emer ne historine e Greqise.
Se dyti, edhe se neper skutat e kthinat e sotme te falangave te megaloidhese qe kerkon pushtimin e Shqiperise madje deri me gojen e ish presidenteve si Saratzetaqis, apo te kapsalioteve qe kerkojne publikisht kthimin e Stambollit ne kryeqytet te Greqise, perpunoheshin plane per neutralizimin e vepres se Aristidh P.Kola dhe nese ishte e mundeshme edhe eleminimin e tij fizik.
Ne gazetat e krahut nacionalist ekstremist, Aristidh Kola cilesohej si armiku i Greqise, si agjent i shqiptareve, si nje mallekim, duke hedhur mbi te te gjitha te zeza qe mund te thuhen per nje, kushdo qe e njihte nga afer shkrimtarin arvanitas mund te konstatonte se kishte te bente me nje njeri zemermire, i shtruar, i qete, i dashur, i durueshem, qe kishte per nder qe ishte qytetar grek, por te njejten kohe, ndjente krenari per gjakun shqiptar qe i vlonte ne zemer.
E pikerisht gjaku shqiptar ishte ajo qe urrenin me teper fantazmat e megaloidhese,çka shprehej dhe nga nje sportist renegat shqiptar Piro Dhima qe thoshte se nese kishte gjak shqiptar ne damare do ti priste damaret qe te mos i ngelte as dhe nje pike nga ai vend e nga ai popull ku lindi dhe u rrit.
Ne kete klime e perbuzese ndaj shqiptareve dhe arvanitasve jetonte shkrimtari dhe studiuesi Aristidh Kola . Por nuk mjaftonte vetem klima e pergjitheshme, por ishin dhe kercenime sa te fshehta aq dhe publike per jeten e tij, kercenime per te cilat i kishte folur dhe mikut te tij shqiptar, piktorit Robert Alia Dragot i cili ka i punuar dy kopertina te librave te tij.
Letra, telefonata, pergjime telefonike, ndjekja ne çdo hap, madje kur zhvillohej lufta ne Kosove, ne ankthet proserbe e antishqiptare qe jetonte shoqeria greke, guximi i ekstremisteve grek u be akoma me i madh dhe arriten deri atje qe te mbushnin muret e kryeqytetit grek me parulla ku kerkohej denimi me vdekjev i autorit te librit “Greqia ne kurtin e serbeve te Millosheviqit”.
Aristidh Kola , pati kurajon qytetare, qe ne nje mjedis filoserb siç ishte Greqia,te mbronte luftën e drejtë çlirimtare të UÇK-së, në dhjetëre emisione televizive,si dhe kudo në massmediat greke, duke iu kundërvu asaj propagande histerike kundër vëllezërve tanë kosovarë, gjatë masakrave të barbarive serbe në Kosovë dhe bombardimeve të NATO-s mbi mbeturinat e të së ashtuquajturës Jugosllavi.
Aristidh Kola, si kryetar i Shoqatës së Arvanitasve të Greqisë “Marko Boçari”, do të akuzohej nga forcat ultrashoviniste orthodokse greke, vazhdimisht, për të vërtetën e ngjarjeve të Kosovës,( “Edhe une jam kosovar- shkruhej ne revisten e tij “Arvanon”), si dhe për të vërtetën e shqiptarëve në Greqi, të cilët edhe i përfaqësonte nëpërmjet shoqatës së tij - të njohur nga ligjet greke. Ishte ajo atmosfere qe e ktheu nje bisede televizive te drejtuar nga komentatorja e televizionit grek, “Skaj”, Liana Kaneli, ne nje sulm te pacipe edhe te diskutanteve te tjere fanatike e mediokerr mbi shkrimtarin e ftuar Aristidh Kola , sikur ky ti armik i Greqise.
Sulmeve te pacipa publike deri ne masmedia, shkrimtari arvanitas i priti me gjakftohtesi, pa acarime, me nje kulture qe i shkonte pershtat emrit te tij si shkrimtar e studiues i shquar, veprat e te cilit kishin perhapje te gjere dhe ribotoheshin shume here. “Shume miq ne telefonuan per te shprehur indinjaten per balten qe hodhi mbi mua zonja Liana Kaneli, gjate emisionit televiziv ne “Skaj” 5 Maj 1999, dhe me pyeten perse e perballova me qetesi , kur duhej te kundersulmoja…
Miqt e mi mos u merzisni e mos u hidheroni per kete, sepse ” e drejta del vjen kur ti vije ora”. …E kam dashur dhe e dua vendin tim por dashuria ime nuk eshte me fjale por me veprat e mija te cilat do te kujtohen kur balta e z.Kaneli te kaloje ne harresen e shekullit.
Kam preferuar gjithmone te shkoj kundra rrymes e jo te shkoj nga shkon rryma dhe fryjne ererat.Nuk jam lepire e nuk kam puthur kurre kembet e permjera dhe per kete e paguaj shtrenjte dhe ne menyre te perditeshme me nderin e dinjitetin dhe lirine time…”
Por gjithesesi zemra e madhe e Aristidh Kola e dinte se sa shqetesim e sa deme i sillnin me krijimtari, sa tundime madje edhe ne rrethin familjar, sepse presioni i opinjonit shoqeror binte edhe mbi familjen e tij, mbi te afermit e miqt.
Aristidh Kola gjithashtu ndiqej ne heshtje, pergjohej,ne perpjekje per t’ja bere jeten ferr sepse ishte njeriu qe ringjalli tek qindra mijra arvanitas ane e mbane Greqise dinjitetin e neperkembur, qe nocionin e asaj popullsie te perbuzuar ta ktheje ne dinjitet e krenari.
Ishte Aristidh Kola i pari shkrimtar arvanitas qe ne librat e fjalen e tij tha se arvanitasit duhej te ishin krenar sepse 90 perqint te heronjeve te revolucionit e pavaresise se Greqise ishin arvanitas nga gjaku dhe gjuha.
Por fale aftesive te tij per kerkime ne histori, per te cilen braktisi dhe profesionin e juristit, ai u faktoi se jo vetem bijt e arvanitasve ishin herojt kombetare te Greqise, por edhe se kultura e arti arvanitas tashme ishte bere pjese e tradites kombetare greke duke perfshire kenget,veshjet dhe shkoi deri atje sa te spjegoje nepermjet gjuhes se arvanitasve mitologjine e lashte greke, emrat e perendive te Olimpit, çka nuk mund te behej kurrsesi me nepermjet gjuhes greke.
Libri i tij “Arvanitet dhe prejardhja e grekeve”, botuar se pari ne 1983, liber voluminoz me mbi 500 faqe njohu mbi dhjete botime ne Greqi, dhe u be si bibla per arvanitasit te cilet e kishin mbajtur mbyllur kaq vjet ndjenjat e veta te krenarise per origjinen e gjakun shqiptar.
Bashke me librin “Gjuha e Perendive”,botimi i pare 1989, te cilin A.Kolia e konsideronte si pjese a kapitull te librit te madh “Arvanitet”,ato perbejne dy monumente qe Artistidh Kola ngriti per popullin e vet, e me kete monument emri i tij mbetet i pavdekshem.
Ai, së bashku me të madhin Antonio Bellushi, në vitin 1988, pranë organizmave ndërkombëtare, bëjnë të njohur zyrtarisht se në Greqi jetonin mbi 2 milion shqiptarë, si dhe se atje kishte mbi 600 qendra banimi shqipfolëse. Kjo u be publike në shumë mjete të informimit, duke filluar nga revista e Kozencës “Lidhja”, që e nxirrte Papas Bellushi.
Ishin pikerisht shembja e vepres se tij monumentale qellimi dhe perpjekjet e ekstremisteve nacionaliste greke, te cilet enderronin djegiet e tyre publike si ne gjyqet e inkuzicionit, bashke me autorin e tyre si heretik.
Duke mos pasur fuqi ligjore ( legjislacioni grek eshte demokratik), ata perdoren metodat me te sterholluara per t’ja bere jeten e padurueshme me shprese se ai do te hiqte dore nga vepra e vet.
Pra ata kerkonin se pari, vrasjen e vepres duke e shuar jehonen e saj, duke çpifur se autori eshte nje tradhetar i Greqise, per te arguar arvanitasit nga vepra e tij, nga organizimi i veprimtarive, nga blerja e leximi i revistes qe nxirrte Aristidh Kola si drejtues i Qendres se Studimeve Arvanite, ne fillim me emrin “Besa” e me pas “Arvanon”. Perdornin dhe metoden tjeter te sterholluar e cila ishte dhe platforme e masmediave greke, shtypit dhe televizionit, njollosja publike e emigranteve shqiptar si vrases te lindur dhe hajdute. Arriten deri atje keto lloj propogandash saqe ne nje fshat ne afersi te Athines, Kryekuq, e banuar me arvanitas, te ngrihej i tere fshati ne ndjekje te shqiptareve, duke perdorur armet e zjarrit dhe vegla bujqesore duke perfshire sopata, me synimin per ti çfarosur emigrantet.
Aristidh Kola e ndjente se ç’po ndodhte, e nuhaste qellimin e mbrapsht te propogandes zyrtare qe me nje gur vriste dy zogj, njolloste emigrantet shqiptare si presion ndaj qeverise shqiptare per leshime ne jug te Shqiperise, dhe e dyta te neveritej popullsia arvanitase nga vllezerit e vet te nje gjaku shqiptaret e ardhur rishtas ne Greqi si ata shekuj me pare. Shkrimtari arvanitas kishte kurajon e guximin ti stigmatizinte keto perpjekje dinake te masmedias greke qe binte mrekullisht ne sinkrone me ultranacionalistet e shovenistet e Greqise.
E tere ajo propogande antishqiptare, e tere ajo klime mbytese e dinjitetit te te qenit shqiptar llogaritej te fashiste deshiren e arvanitasve qe ta konsideronin vehten te nje gjaku me emigrantet e perbuzur qe benin pune skllavi per pak dhrahmi pa vlere, e rrjedhimisht vepra e Aristidh Kolias do te zbehej, do te lihej ne nje ane si perçartjet e nje njeriu qe nuk di se ç’thote.Mirepo nuk ndodhi krejt keshtu. Vepra e shkrimtarit te madh arvanitas njohu nje perhapje gjithnje e me te gjere, revista e tij me studime per traditat e kulturen arvanitase kerkohej, dhe nga ana tjeter Kolia vazhdonte te nxirrte vepra te reja.
Kishte shume libra neper duar.Kishte shume pune per te bere.
Së fundi ishte duke përgatitur fjalorin Arvanitas-grek, i cili do të mund të bënte dallimin e gjuhës arvanitase me atë zyrtare greke. Kishte kohë që kishte hedhur idenë e botimit të një fjalori me alfabet latin të shqiptarëve të Greqisë per ta afruar sa me afer me gjuhen shqipe dhe komunikimin me historine,kulturen e artin shqiptar.
Aristidh Kola bashkëpunonte me të gjitha rrethet e Diasporës Shqiptare në botë. Ai mbante lidhje dhe gjithnjë bashkëpunonte me shqiptarët e Amerikës, me mikun e tij të ngushtë e me bashkëstudiuesin Papas Antonio Belushi-n në Kozencë të Italisë, me intelektualët e Kosovës, të Maqedonisë, të Turqisë dhe të Shqipërisë. Ai ishte i lidhur deri dhe me Arbëreshët e Korsikës Sikur ta ndjente rrezikun qe do ta kercenonte, ai botoi nje veper, ne pronovimin e te ciles thirri studiues, miq e shoke te shumte, nga Greqia, Shqiperia dhe Italia. Kishte ardhur dhe miku i tij i ngushte, studiuesi arberesh nga Italia Antonio Bellusci si dhe ambasadori shqiptar ne Athine Kastriot Robo.
Ishte data 24 maj. Pikerisht ne pronovimin e librit shkrimtari 55 vjecar Aristidh Kola ndjen dhembje te papritura qe kurr nuk i kishte ndjere me pare. Diçka po ndodhte me organizmin e tij. Parandjente diçka ogurzeze.
I shkuan ndermend gjitha ato mallekime dhe kerkesa per vdekjen e tij jo me shume se nje vit muaj me pare. Kaloi nje vere te nxehte athinjote me shqetesime te jashtezakoneshme per gjendjen e papritur dhe fatin e veprave te veta qe i kishte neper duar. Shtatori e vuri ne shtrat. Tetori po e dermonte trupin e tij. I vinin shoke e miq te shumte por ai nuk gjente ngushellim. Si nje vizion i tmerrshem i kalonte neper mend fati i personazheve historike arvanitase per te cilet kishte shkruar ne vepren e vet madhore “Arvanitet”.
Teodor Kollokotronin e helmuan ne burg, edhe pse kurr me fjale nuk e tha publikisht se ishte arvanitas, paçka se mbiemri i tij i vertete brez pas brezi ishte Bithguri, Gjergj Karaiskaqin e vrane ne prite dhe fjala e fundit qe tha kur e mori plumbi ishte ne gjuhen arvanitase.
Kishin vrare dhe te tjere perfshire dhe heroinen arvanitase Laskarina Bubulina.
E kush nuk e di historine e kafes me helm qe u perdor per te zhdukur arvanitasin e shquar te shekullit te kaluar, gazetarin nga Salamina, Anastas Kullurioti?
Deri vone kishte ardhur rrjedha e helmit e plumbit, duke marre dhe jeten e dy presidenteve te shoqates arvanitase “Marko Boçari”.
Keto te fundi i fiksoheshin ne kujtese sepse ishin shume me afer kohes se tij. Kishin qene adhe ata, si ai, president i arvanitasve te Greqise. Dhe diagnoza e te dyve ne vdekjet e papritura kishte qene e njejte: Leuçemi. E njejta siptome vdekjeprurese per tre presidente te arvanitaseve te Greqise. Dy jeteve te rrembyera mizorisht, nga duar qe kurre nuk dalin ne skene, po i afrohej dhe nje e trete. Ish jeta e tij.
Ne nje nga takimet e fundit prane shtratit te vdekjes i kishin shkuar ambasadori shqiptar bashke me nje avokat po shqiptar I.M. cili me pas deshmon:
“Unë pata rastin që ta vizitoja të madhin Aristidh Kola, në ditët e fundit të jetës së tij, në spitalin e Athinës “Evangjelizmos” dhe pash gjendjen e tij të pashpresë. Më tha se ishte gëzuar që gazetat e Shqipërisë kishin shkruar për sëmundjen e tij…
I dhash kurajo, duke i thënë se do të shërohej shumë shpejt dhe se së bashku do të vazhdonim me studimet dhe publikimet e reja, mirëpo… Ahhh! Ai, me trishtim dhe krenari të njëkohësishme na tha edhe këto fjalë:
“Ju lutem mos ushqeni asnjë iluzion. Mua më vranë dhe kështu kanë vepruar edhe me dy kryetarët tjerë të Shoqatës së Shqiptarëve «Marko Boçari», të cilët vdiqën, edhe këta, nga “leucemia”. Këto fjalë ua kam thënë edhe miqve të tjerë të mij”… ” Kam shkuar ta shoh serisht ne ditet e para te tetorit -, me thote ambasadori shqiptar ne nje bisede telefonike nga Athina- por kur e mora ne telefon nga kati i pare i spitalit “Evangjelizmo”, qe eshte prane ambasades, me tha se ate dite ndjehej shume keq, dhe do ta mirepriste viziten e tij ne nje nga dite e ardheshme.
Kater dite me pas me njoftojne se Aristidhi vdiq. Ishte nje lajm tmerresisht i pikellueshem”. Ishte 11 tetori 2000 dita kur ndodhi fizikisht vrasja misterioze e shkrimtarit dhe udheheqesit arvanitas, per ta mbeshtjedhe edhe kete vdekje me nje enigme tjeter greke ne histori.
Por gjithesi vrasja e dyte vazhdon. Dhe kjo eshte e senderzuar ne nje platforme po as mistike e te rafinuar si eleminimi fizik i shkrimtarit.
Behen tere perpjekjet per ta varrosur bashke me trupin dhe vepren e tij. Ne Athine per vdekjen e Aristidh Kola, shkroi vetem nje gazete greke. Revista “Klan” ne Shqiperi refuzoi botimin e shkrimit me rastin e vdekjes me shkakun se ” kete teme e ka trajtuar gazeta “Albania”.” Shoket e miqt e tij te afert arvanitas kane rene si te shushatur prej gjemes dhe mbase prej frikes. Pyetjes qe i bera presidentit te sotem te arvanitasve Jorgo Jeru, nese keni ndermend te botoni ndonje nekrologji, shpallje a komunikate per vepren e veprimtarit te madh me tha se nuk kemi ndonje plan.
Vdekja u pasua me nje heshtje ogurzeze.
Hienat e nacionalizmes greke nga skutat e errta, si ju gezuan zhdukjes fizike te arvanitasit te madh qe ringjalli “gjuhen e perendive”, tani pergatiten te hidhen ne sulme po aq vdekjeprurese ndaj vepres se tij. Nese arvanitasit dhe shqiptaret nuk do ta kuptojne kete mision te zi te megaloidhese shoveniste, qe nuk i kursen as parate dhe as helmin, per qellime makabre ndaj arvanitasve, emigranteve dhe mbare popullit shqiptar, atehere gjitheseicili prej nesh, ka marre pjesen me heshtjen e tij ne vrasjen e dyte te Aristidh Kola.
Vepren e arvanitasit te madh Aristidh Kola, qe meriton nje vend nderi ne historine e letrave shqipe, mund ta vrase edhe indiferenca dhe kopracia jone.
Le te mendojme sot qe te mos na vrase ndergjegja neser!

[Akili-A]

aristidh kola nuk ishte akademik ne kete fushe. dhe studimet e tija ishin shkrime hipotetike pa baze shkencore.

eshte njesoj sikur te dali nje ky BLEDI_SH e te botoje nje liber per inkat. dhe ne te tjeret ta marrim si shkencetar.

[BLEDI_SH]

aristidh kola nuk ishte akademik ne kete fushe. dhe studimet e tija ishin shkrime hipotetike pa baze shkencore.

eshte njesoj sikur te dali nje ky BLEDI_SH e te botoje nje liber per inkat. dhe ne te tjeret ta marrim si shkencetar.

te dhemb gjithcka qe ka brenda fjalen SHQIPERI,e??????????????????te dhemb shume e?-po ske surrat ti te flasesh per KOLEN,fol me mire per ndonje Dule..a akoma prEs pergjigjen e pyetjes se pare...ne temen tjeter...

[Akili-A]

te dhemb gjithcka qe ka brenda fjalen SHQIPERI,e??????????????????te dhemb shume e?-po ske surrat ti te flasesh per KOLEN,fol me mire per ndonje Dule..a akoma prEs pergjigjen e pyetjes se pare...ne temen tjeter...

aristidh kola kishte studiuar per JURIDIK, ishte AMATOR NE HISTORI.

HISTORIA NUK SHKRUHET NGA AMATORET SE TE LEVERDIS TY.

prandaj shqiperia ka ngelur kombi i fundit ne europe. sepse njerezit nuk i besonjne profesionisteve, por beson te cdo lloj sharlatani e veshllapushi qe flet sipas midese.

[BLEDI_SH]

Per ata qe thone Arvanitët dygjuhësh