
Postuar mė parė nga
Albo
Ku dallojnė mes tyre Aleanca Kuq e Zi dhe Vetėvendosja, pėrveē ngjashmėrisė te proturqizmi?
Valentin Bruēaj
Lėvizjet popullore Aleanca Kuq e Zi nė Shqipėri dhe Vetėvendosja nė Kosovė janė dy forca shumė tė ngjashme si pėr programin ashtu edhe pėr downloadprejardhjen. Tė dyja kanė lindur si forca protestuese, duke u shndėrruar mė vonė nė organizata tė mirėfillta politike. Tė lindura nga sheshet, kanė shfrytėzuar mė sė miri karakterin e tyre kritik e protestues, duke prekur disa probleme tė ndjeshme, si tensionet e Shqipėrisė mė Greqinė dhe ēėshtjen e Kosovės Lindore. Kjo gjė i ka shndėrruar kėto dy forca nė mjaft popullore, ku nė pak vite kanė formuar njė elektorat tė konsiderueshėm (tė paktėn nė rastin e Vetėvendosjes, pasi AK ka ende pėr tė kryer njė pėrballje tė parė elektorale). Si nė rastin e Vetėvendosjes dhe problemit tė Kosovės Lindore, ashtu edhe nė rastin e Aleancės dhe diatribave me Greqinė, kemi tė bėjmė me dy ēėshtje mjaft tė ndjeshme pėr shqiptarėt, dhe krijimi i dy forcave qė dalin hapur me njė program konkret nė mbrojtje tyre dhe interesave tė shqiptarėve nė pėrgjithėsi, duhet pėrshėndetur si njė faktor pozitiv dhe i dobishėm. Nuk ka asgjė tė keqe qė nė dy vende si Shqipėria e Kosova ekzistojnė dy forca nacionaliste, pasi forcat tė tilla ekzistojnė nė tė gjitha vendet perėndimore dhe kanė njė karakter mė tė ashpėr se dy partitė shqiptare. Nacionalizmi shpesh herė duhet konsideruar njė virtyt, ashtu si diatribat, edhe pse nganjėherė tepėr tė ashpra me forcat e tjera liberale ose progresiste. Sepse nė kėtė mėnyrė zbresin nė fushė edhe mendimet e kundėrta, qė nė konfrontimin e tyre formojnė jetėn politike tė njė vendi, ose siē njihet me fjalė tė tjera, demokracinė.
Por kėto forca shndėrrohen nė njė faktor pak tė dobishėm kur programi i tyre limitohet vetėm te nacionalizmi ose nacionalizmin e tyre e pėrdorin vetėm nė njė drejtim. Gjė qė ndodh shpesh me kėto dy forca, politika e tyre limitohet vetėm te nacionalizmi dhe karakteri protestues, pa qenė nė gjendje ti ofrojnė elektoratit propozime dhe alternativa tė tjera. Dhe zakonisht, forca tė tilla janė tė destinuara tė dobėsohen ose tė zhduken sapo tė vijnė nė pushtet, nėse vijnė nė pushtet, sepse janė tė detyruara tė pėrballen me problemet reale tė njė vendi. Kur vijnė nė pushtet, pėrballja me realitetin i detyron kėto forca tė shndėrrohen edhe nė forca propozitive, qė duhet tė bėjnė propozime, tė gjejnė zgjidhje pėr problemet e shumta tė shoqėrisė, dhe nė kėtė rast nuk mjafton mė karakteri protestues. Kjo i vendos kėto forca nė provė tė maturisė sė tyre politike, duke nxjerrė nė pah tė gjithė brishtėsinė, papėrvojėn dhe limitin politik tė liderėve. Nė kėtė pikė nis edhe dobėsimi i tyre dhe humbja e popullaritetit, qė nė shumė raste shėnon teposhtėn e parė ose fillimin e fundit.
Megjithatė, Aleanca Kuq e Zi dhe Vetėvendosja, limitin e tyre nuk e kanė vetėm te karakteri i tyre protestues dhe mungesa e njė propozitiviteti konkret, limiti i tyre paradoksalisht ėshtė edhe te forca e tyre, te nacionalizmi qė nė shumė raste nuk ėshtė i sinqertė. Nėse Aleanca ka shpenzuar pjesėn mė tė madhe tė energjive tė saj nė konfliktin (verbal) me Greqinė, qė nė vetvete edhe mund ta konsiderojmė njė mision fisnik, ka heshtur totalisht pėrballė kėrkesave tė Turqisė dhe pretendimeve tė saj pėr ndryshimin (falsifikimin) e historisė sė shqiptarėve. Zakonisht Kreshnik Spahiu ėshtė shumė i vėmendshėm kur bėhet fjalė pėr tė kritikuar qeverinė shqiptare dhe deklaratat e Kryeministrit, ndėrsa ndaj deklaratės sė z. Berisha nė Stamboll se shqiptarėt dhe turqit kanė tė njėjtin gjak, u limitua me njė komunikatė tė thjeshtė pėr shtyp qė e citonte vetėm tėrthorazi deklaratėn. Pėr tė ardhur te deklarata e pak ditėve mė parė, ku akuzonte Berishėn se ka mashtruar muslimanėt nė lidhje me ndėrtimin e xhamisė, kur ka probleme tė tjera shumė mė emergjente qė rėndojnė mbi shqiptarėt.
E njėjta gjė ndodh edhe me Vetėvendosjen nė Kosovė. Ajo, me njė hipokrizi tė pashoqe, vazhdon tė heshtė, kur nė librat shkollorė tė Kosovės Turqia nuk konsiderohet mė njė pushtues, kurse gjenocidi 500-vjeēar ėshtė zbutur me termat sundim, pushtim, bashkėjetesė etj. Bile VV ka shkuar dhe mė tej, duke qenė e vetmja forcė politike nė Kosovė nė favor tė mėsimit tė lėndėve fetare nė shkolla dhe mbajtjes sė shamisė nė institucionet publike. Pėrveē, sigurisht, Partisė sė Drejtėsisė, qė njihet si parti fetare.
Forcat e vėrteta nacionaliste, nė tė gjitha ato vende ku janė pjesė e shoqėrisė dhe e politikės, karakterin e tyre nacionalist e pėrdorin njėlloj ndaj tė gjithė kundėrshtarėve dhe tė gjitha kombeve tė tjera qė janė nė kompeticion me to. Diferencimi qė bėjnė VV e AK, nxjerr nė shesh nacionalizmin e tyre tė pasinqertė dhe konceptin qė kanė pėr kombin. Kombi dhe interesat e tij duhen mbrojtur gjithmonė duke i trajtuar fqinjėt, ish-pushtuesit dhe tė gjitha kombet e tjera nė tė njėjtėn mėnyrė. Shpesh herė nė histori, ka ndodhur qė nacionalizmat tė falsifikojnė historinė dhe nė kėtė mėnyrė tė deformojnė tė vėrtetėn, por nuk ka ndodhur asnjėherė qė kėto forca ta bėjnė kėtė gjė nė dėm tė kombit tė tyre.
Realisht duhen konsideruar tė drejta dhe tė domosdoshme pėrpjekjet dhe pozicioni jo negociues i Vetėvendosjes nė Kosovė, nė lidhje me bisedimet me Serbinė dhe mundėsinė e ndarjes sė Kosovės. Sepse ėshtė mėse konkret rreziku qė Serbia tė pėrfitojė territore tė tjera shqiptare, pėrveē atyre qė ka, gjė qė do ta bėnte tė kotė luftėn e drejtė tė shqiptarėve dhe do ta kondiciononte tė ardhmen. Por pėr tė ndėrtuar tė ardhmen kemi nevojė tė shikojmė edhe tė shkuarėn. Tė ndajmė miqtė nga armiqtė, dhe jo ti rendisim kėta tė fundit nė tė kėqij dhe mė pak tė kėqij. Tu tregojmė brezave qė vijnė tė vėrtetėn, qė ndoshta njė ditė tė jenė nė gjendje edhe tė falin, ndoshta edhe Turqinė, por jo tė mohohen evidencat historike pėr simpati personale apo partiake.
Identike ėshtė edhe sjellja politike e Aleancės nė Shqipėri, qė vazhdon me nacionalizmin e saj tė njėanshėm. Dalja kundėr kėrcėnimeve greke dhe nacionalizmit helen ėshtė njė lėvizje politike qė mund tė sjellė shumė vota, dhe nė vetvete ėshtė njė kauzė e drejtė, por heshtja ndaj pretendimeve turke e hedh njė hije mbi tezat e saj patriotike qė me aq zell proklamon. Tė jesh patriot do tė thotė tė mbrosh vendin tėnd nga tė gjithė armiqtė. Por tė luftosh njė armik pėr tė mbrojtur njė armik tjetėr konsiderohet tradhti, dhe ata qė veprojnė nė kėtė mėnyrė konsiderohen mercenarė. Me tė drejtė Kreshnik Spahiu vė nė dukje ēdo ditė falimentimet e politikės shqiptare tė kėtyre njėzet viteve dhe kritikon ashpėr veprimet politike tė Kryeministrit. Mbi politikanin Berisha mund tė rėndojnė gabime tė mėdha politike dhe historike, qė Kreshnik Spahiu denoncon, por tingėllon i ēuditshėm fakti qė nacionalisti Spahiu nuk pėrmend asnjė herė anėtarėsimin e Shqipėrisė nė Konferencėn Islamike. Jemi nė mesin e fushatės elektorale, dhe njė forcė politike si Aleanca, qė shquhet pėr karakterin nacionalist dhe pėr synimin e saj pėr ta anėtarėsuar vendin nė Bashkimin Europian, nuk kujtohet tė denoncojė kėtė akt tė shėmtuar dhe tė kėrkojė daljen nga kjo organizatė shtetesh diktatoriale, ku, pa pėrjashtim, shkelen hapur tė drejtat e njeriut. Fakti se as forcat e tjera politike nuk e kanė prekur kėtė problem nuk mund tė justifikojė partinė nacionaliste tė Spahiut.
Pak kohė mė parė njė artikull i revistės MAPO Projekti Neo-otoman, Aleanca Kuq e Zi, parti turke, shprehte mė shumė se njė dyshim pėr lidhjet e Spahiut dhe Aleancės Kuq e Zi me interesat turke. Shumė zėra tė tjerė aludojnė pėr krijimin e AK nga Turqia si kundėrpeshė e ndikimit grek nė Shqipėri. Natyrisht tė gjitha kėto janė teori qė duhen marrė me rezervė, por duke u bazuar edhe tek ato qė u theksuan mė lart, kėto teori ēdo ditė e mė shumė gjejnė themele. Siē thoshte senatori italian Giulio Andreotti, tė mendosh keq bėn mėkat, por nganjėherė edhe i bie nė tė.
MAPO
Krijoni Kontakt