Ortodoksia dhe Shqipëria

[Albo]

I Krishteri emrin e merr nga Jezu Krishti, dhe Jezu Krishti nuk zbriti ne toke me shpate ne dore por me Lajmin e Mire. Fjalen "lufte" nuk e permban fjalori i nje te krishteri, vecanerisht kur behet fjale per institucionin fetar te ciles ti i perket.

Kisha Orthodokse Shqiptare nuk ka nevoje per parrula, politike dhe akuza te ndersjellta, ka nevoje qe besimtaret orthodokse te japin shembullin e tyre ne ndertimin e Kishave, ne ndihmen ndaj komunitetit dhe ne edukimin e brezave te rinj te orthodokseve me mesimet e Ungjillit.

Edhe mbi koken e Jezu Krishtit ne kryq ishte shkruajtur greqisht, mos duhet ta fshijme edhe ate, ta bejme shqip?

[Honezmi]

Te me falni per kete nderhyrje!
Shpresmirne e di qe (ti) te pret mire shpata kur vjen puna per te gjykuar shkrimet e mija! Por ki kujdes heren tjeter,se shikoje se KANDARI te eshte prishur e te anon shume nga ..........
Mendoj se me koptone MIRE.... dhe hiqe te keqen qe e fshehe nen lekuren e "qengjit" .
Po ta thome dhe nje here me te madhe se: NE KETE FORUM SHKRUAJN DHE KOPUK JO SHQIPTAR, QE MUNDOHEN ME POLITIKEN E TYRE TE DEMTOJNE SHQIPTARET.Tani, ne qofte se (ti)ke dyshime per kete, munde ta vertetosh.
Mendoj se era e bjeshkve nuk duhet te ta trrubulloi gjykimin por duhet te ta kthjelloi.
Hajt SHENDET dhe mere me mgadale, se lufta ka mbaruar dhe nuk jemi tek "pavarsija dhe kontributi katolik"

[Shpresmiri]

Një ditë Diogeni qëndronte në këndin e rrugës dhe po qeshte si i marrë.
- "Përse po qeshë?" e pyet një kalimtar.
- "A po e sheh atë guri në midis të udhës? Prej se kam ardhë këtu në mëngjes, dhjetë vetë morën në thua në të dhe e shanë mos më keq. Porse asnjëri prej tyre nuk u mundua që ta largojë për të mos marrë në thua të tjerët."

Honezmi, shtroja një pyetje vetvetes: ku bëj pjesë unë në shembullin e mësipërm?

Miqësisht!

[Honezmi]

I "dashur Diogen"!
Topi nuk eshte i imi dhe keshtu, penalltine nuk munde ta gjuaj une.
Meqense me ke pare dopjo gjashten(kjo eshte nje thenje nga e Jugut)dhe meqense une nuk ri dote pa kthyer "xhevap",po te tregoje nje anektode te piktorit te Greqise se Lashte, Apel.

Apeli kishte nje zakone : rrinte prapa tablove qe pikturonte per te degjuar komentet e vizitorve.
Nje here, teksa qendronte prapa nje prej tablove te tij, degjoj nje kepucar,i cili, duke pare pikturen, filloi ti thoshte mikut qe kishte perbri se piktori kishte gabuar,sepse forma e rripit se sandales se figures qe kishte pikturuar nuk ishte ashtu,por keshtu...Sapo u mbylle ekspozita, Apeli,i cili e kuptoi se profesjonisti i berjes se kepucve kishte te drejte,nxitoi te merte penelin dhe te korrigjonte gabimin.
Pas disa ditesh, kepucari kaloi perseri aty pari.E vuri re se sandalja ishte korrigjuar dhe atehere ngriti shikimin me lart e filloi te bente vrejtje per atonomine e kembve e me larte akoma.Atehere Apelit nuk ju durua, nxori koken qe prapa tablose dhe i tha:"Kepucar mos u ngri me larte se kepuca".

Morali.... "Diogjen"...morali...

[shendelli]

Edhe nje shkrim tjeter ne lidhje me gjuhen e kishes shkruajtur nga nje gjuhetare per Alborat dhe Klodrat me shoke. Hapni syte e mos i thoni teatrit theater sic na meson "i madhi" janullatus.

Drejtshkrimi, një standart i detyrueshëm
Nga Kristina Jorgaqi

Një afërm i imi, që i takon besimit ortodoks dhe e praktikon atë rregullisht, më pyeste një ditë për do fjalë, që ndryshe i dëgjon të fliten e të shkruhen përditë dhe ndryshe në predikimet në kishë apo në gazetat e librat që boton ajo. Fjala vjen, ajo që e njohim të gjithë si “Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë”, thirret e shkruhet në këto mjedise “Kisha Orthodhokse Autoqefale...”. Po kështu, shkruhen, madje afishohen publikisht emërtime, si: “Kryepiskopata Orthodhokse”, “Qendra Diagnostikuese Orthodhokse”, “Pashkët orthodhokse” etj. Për ç’arësye “orthodhokse” dhe jo “ortodokse”, kur e para s’është veçse një trajtë dialektore e shqipes, kurse e dyta një trajtë letrare e ngulitur tashmë? Historia jonë gjuhësore na dëshmon se një prej ndikimeve të hershme e jo të vogla të gjuhëve të tjera mbi shqipen i përket një gjuhe fqinje si greqishtja. Ky ndikim nisi aty nga Mesjeta e hershme (shek. VI - VII), kur greqishtja qe gjuhë zyrtare e Perandorisë Bizantine, nënshtetas të së cilës ishin edhe shqiptarët e vazhdoi pa prerë në shekujt e mëvonshëm. Në trevat me popullsi të krishterë ortodokse këtë ndikim e mbajti gjallë dhe e ruajti fort edhe kisha ortodokse, gjuhë e së cilës për shekuj me radhë qe po greqishtja. Në greqisht, gjithashtu, u shkolluan e u formuan jo pak nga pjesëtarët e elitës kulturore të Rilindjes sonë Kombëtare. Për të gjitha këto arsye, por edhe të tjera, numri i greqizmave të shqipes sot është vërtet i konsiderueshëm, qoftë i atyre që kanë hyrë përmes gjuhës së folur, qoftë përmes gjuhës së shkruar e ku kryet e vendit e mban pa dyshim terminologjia fetare ortodokse. Sot, natyrisht, jo të gjithë greqizmat apo trajtat e tyre i takojnë gjuhës standarde. Shumë syresh janë arkaizma (fjalë që nuk janë më në përdorim); të tjerat dialektalizma, d.m.th. fjalë e trajta që gjallojnë vetëm nëpër disa të folme të shqipes. Ndër këto të fundit bën pjesë edhe trajta “orthodhoks”.
Fjalët me origjinë greke në shqipe nuk janë, megjithatë, fryt vetëm i marrëdhënieve të drejtpërdrejta mes shqipes e greqishtes. Si huazime të natyrës kulturore kanë depërtuar në shqipe përmes gjuhësh të tjera, kryesisht italishtes e frëngjishtes, edhe një numër fjalësh me prejardhje nga greqishtja e vjetër. Është fjala për krijime diturore e terma fushash të ndryshme, të tilla si: analizë, antologji, apokalips, aritmetikë, demokraci, eksod, entuziazëm, estetikë, horoskop, kataklizmë, ortodoks, ortodoksi, simpati, sintezë, telepati, telefon etj., që sot konsiderohen fjalë me përhapje ndërkombëtare (ndërkombëtarizma). Këto greqizma kulturore, së bashku me latinizma të po kësaj natyre, që kur nisën të lulëzonin në periudhën humaniste, sidomos në Itali e Francë, deri në ditët tona, nuk kanë reshtur së pasuruari gjuhët e botës, duke u bërë pjesë edhe e pasurisë kulturore - gjuhësore të shqipes moderne. Këtu huazimet në fjalë shfaqen me një “fytyrë” latine, çka do të thotë se ato shqiptohen sipas veçorive tingullore të latinishtes diturore, italishtes apo frëngjishtes (ortodoks, ortodoksi) dhe jo sipas atyre të greqishtes së re (orthodhoks, orthodhoksi). Sipas kësaj të fundit, shqiptohen vetëm fjalë të huazuara drejtpërdrejt prej greqishtes, kryesisht përmes kontakteve gojore dhe që kanë një shqiptim të vetëm e të ngulitur, si: “dhaskal”, “dhespot” (si titull fetar, por “despot” në kuptimin “tiran”), “dhjak”, “dhjakon” etj. Të gjitha këto prej kohësh janë sanksionuar pikërisht te “Drejtshkrimi i gjuhës shqipe” (1973). Shtrirja e shqipes letrare edhe në ligjërimin fetar, qoftë atë të folur, qoftë atë të shkruar, përbën pa dyshim një risi të këtyre dhjetë - pesëmbëdhjetë viteve të fundit. Nuk bëhet fjalë, natyrisht, për një zbatim të rreptë, pedant të normës, po për zbatimin e saj elastik, çka nënkupton respektimin e traditës në këtë fushë. Standard i detyrueshëm, përkundrazi, duhet konsideruar në ligjërimin fetar zbatimi i drejtshkrimit. Botimet fetare të bëra në Shqipëri përgjithësisht na dëshmojnë përqafimin e normës drejtshkrimore. Trajta si ajo “orthodhoks” e “orthodhoksi” janë përjashtime krejt të pamotivuara, shenjë komprometimi jo thjesht gjuhësor.

[shendelli]

Atehere ti Albo dhe ti Klod meqense nuk u jeni pergjigjur kurr pyetjeve te mia por vetem u keni bere bisht me pergjigje pa lidhje. A eshte zvetnuar gjuha e kishes ortodokse??????

[Albo]

Postuar më parë nga shendelli
Atehere ti Albo dhe ti Klod meqense nuk u jeni pergjigjur kurr pyetjeve te mia por vetem u keni bere bisht me pergjigje pa lidhje. A eshte zvetnuar gjuha e kishes ortodokse??????

Shendelli, Dhiata e Re e Bibles ka qene e shkruajtur ne gjuhen greke te lashte dhe cdo kishe orthodokse ne cdo vend te botes mban te njejten terminologji.

Ti mundohesh ta distancosh veten nga Klodi por une te them se ti nuk ndryshon shume nga Klodi. Klodi mundohet te hiqet orthodoks i vertete duke sulmuar besimtaret muslymane shqiptare. Ti mundohesh te hiqesh patriot i madh, duke sulmuar institucionin fetar te cilit ti i perket.

Ajo qe eshte per te ardhur keq ne te dyja rastet eshte se te dy po e shperdoroni emrin e Zotit per qellimet tuaja, per ju feja dhe besimi ne Zot nuk eshte dashuria e vertete por nje mjet per te percjelle paragjykimet tuaja ekstreme. Nuk thone kot, ekstremet puqen.

Zoti qofte me ju dhe ju pastrofte mendjen dhe zemren nga urrejtja!

[shendelli]

Intervistë me Radio Iliria, 18 prill 2003


At Foti, çfarë programi ka Kisha e Shën Astit për Pashkët?

Kisha e Shën Astit të Durrësit do të ofrojë dy shërbesa për Pashkët. Shërbesa e Ngjalljes, do të celebrohet të shtunën tjetër, të Shtunën e Madhe, siç e quajmë ne, më 26 prill, në orën 11:00 në darkë. Çasti i Ngjalljes do të celebrohet në orën 12:00 në mesnatë, dhe në vijim do të kryhet Mesha Hyjnore deri në orën 1:00 mbas mesnate.

Shërbesa e dytë do të ofrohet ditën e Pashkëve, të dielën mbasdite në orën 4:00. Në fakt çdo të diel në orën 4:00 ne kryejmë Meshën e përjavëshme. Por të dielën tjetër, më 27 prill, në vend të Meshës do të celebrojmë Mbrëmësoren e Dashurisë, siç quhet shërbesa që kryhet nëpër kishat ortodokse ditën e Pashkës, ku lexohet Ungjilli në disa gjuhë të huaja. Shërbesa është më pak se një orë. Kjo shërbesë do të lehtësojë dhe ata që për arsye të ndryshme nuk mund të marrin pjesë në shërbesën e mesnatës.

Ku ndodhet Kisha e Shën Astit të Durrësit?

Është në rrugën Danforth dhe Bowden, pra tek cepi i Danforth Avenue dhe Bowden Street, e cila është një bllok në perëndim, të stacionit Chester, midis Chester dhe Broadview. Kisha quhet Danforth Baptist Church Për hollësira të mëtejshme, telefoni im është, 416. 423. 0618, dhe emaili, shenasti@yahoo.ca. Kishën në fjalë e kemi marrë me qira për një vit. Përderisa ka disa ortodoksë shqiptarë që kanë shprehur me të drejtë keqardhjen se përse kisha jonë ortodokse të strehohet atje, për të mos ushqyer keqkuptime, dua të bëj të ditur se kjo është bërë në marrëveshje me Kryepeshkopatën Ortodokse të Kanadasë, me lejen e Hirësisë së Tij Serafimit, deri sa të gjendet një zgjidhje më e pështatshme, gjë që varet dhe nga pjesëmarrja e shqiptarëve ortodoksë në kishën e tyre. Prandaj dhe zgjodhëm një vendtakim mu në zonën ku janë ngulur shumica e emigrantëve.

Si e parashikoni ju pjesëmarrjen e shqiptarëve ortodoksë për Pashkët?

Shumica e ortodoksëve shqiptarë kanë kaluar nga Greqia, ku fatkeqësisht mësuan se në Kishë shkohet një ose dy herë në vit, për Pashkët dhe për Krishtlindjet. Pra pjesëmarrja për Pashkët do të jetë e madhe por prapë, shumë prej tyre ka të ngjarë të shkojnë në kishat e tjera ortodokse të qytetit, ku kanë krijuar tashmë një traditë shprehish. Të mos harrojmë se janë rreth 20 të tilla. Nga ana tjetër Fjala e Ngjalljes kur përkthehet është shumë e thjeshtë dhe, për ne që u rritëm në një regjim pa jetë kishtare, është më e lehtë ta dëgjojmë atë në një gjuhë që nuk e kuptojmë, siç është greqishtja kishtare.

Si është pritur themelimi i Kishës së Shën Astit nga ortodoksët shqiptarë këtu?

Brenda këtyre caqeve që përvijova më sipër shpjegohet dhe qëndrimi i besimtarëve ortodoksë ndaj kishës së tyre. Ajo që është qartësuar është se të gjithë, ortodoksë dhe jo, janë të një mendjeje se kjo kishë duhet të ekzistojë. Sinqerisht përgëzoj ata ortodoksë shqiptarë që vijnë në Kishën e Shën Astit, sepse këta, në kushte modeste, janë ata që kërkojnë me çiltërsi të vërtetën, pra janë të vërtetë, luten në gjuhën e tyre, pra janë të sinqertë. Këta janë ngritur mbi vetveten, dhe prandaj këta që zgjodhën udhën e varfër, besoj se këta do ta shijojnë me të vërtetë Ngjalljen.




Çfarë mesazhi ka prifti ortodoks për komunitetin?

Së pari falënderoj radion tonë Iliria për punën tuaj tuaj të çmuar për gjithë komunitetin shqiptar në përgjithësi, dhe për mbështejten që i keni dhënë bashkësisë ortodokse në veçanti.

Dua të përshëndes dhe të uroj besimtarët katolikë, të cilët festojnë Ngjalljen nesër, një javë para nesh. Gjithashtu uroj dhe besimtarët shqiptarë protestantë, të cilët kanë përqafuar këtu një besim të ri fetar dhe nesër dhe ata kremtojnë Ngjalljen e Krishtit.

Tejet besimeve fetare, mesazhi im për komunitetin shqiptar të Torontos është:

Pashka, e cila në hebraisht do të thotë “kalim”, “kapërcim”, uroj të na hedhë të gjithëve në një breg qetësimi dhe vetënjohjeje. Ky kalim i madh le të jetë fillesa e një kthese të madhe në komunitet, larg dyshimeve dhe përçmimit ndaj njeri-tjetrit. Qoftë Pashka e Madhe një shkundje nga plogështia vetjake, e cila na ka çuar në këtë amulli të përgjithshme. U bëftë Ngjallja e Krishtit një ringjallje e dëshirave tona fillestare, atëherë kur morëm udhën për të ardhur në këtë vend të largët dhe të vështirë, por premtues. Na priftë e mbara!

Faleminderit!

[shendelli]

Në pranga roja e kishës, vodhi paratë e Perëndisë

Durrës- T’i varesh ujkut melçitë në qafë, kjo sentencë popullore i përshtatet rastit kur roja e kishës vjedh paratë e Besimtarëve. Të hënën, ora 20.00 u arrestua në flagrancë 25-vjeçari V.Ç nga lagja nr.1 e Durrësit. Një ditë më parë, 25-vjeçari ka vjedhur 260265 lekë në arkën e besimtarëve të Kishës Ortodokse të Durrësit, ku ishte rojë. /ol.re

[shendelli]

Komuniteti shqiptar i Torontos kremtoi per here te pare Pashket e Medha ne nje kishe ortodokse shqiptare te themeluar nga vete emigrantet. Rreth treqind besimtare shqiptare ortodokse mbushen Kishen e Shen Astit, e cila strehohet me qira ne nje kishe te madhe afer qendres se Torontos. Prifti shqiptar, At Foti Cici, i cili u dorezua si i tille ne janar te ketij viti, celebroi Ngjalljen e Krishtit dhe i keshilloi pjesemarresit te mbeshtesin institucionet ekzistuese shqiptare ne Toronto, dhe te grupohen ne shoqata te tjera, per te ndihmuar pershtatjen e emigranteve shqiptare ne Kanada. Ne Toronto kane ndodhur disa vetevrasje te rinjsh shqiptare, per shkak te depresionit dhe te veshtiresise per tu pershtatur ketu.

Ndersa kisha e re ka krijuar nje profil te dukshem dhe serioz ne komunitet, prifti i ri perpiqet te grumbulloje shqiptaret ortodokse ne nje kishe te vetme kanonike. Ortodokset shqiptare jane shperndare ne disa grupime ne Toronto. Nje pjese jane konvertuar ne kishen greke te kalendarit te vjeter, e cila drejtohet nga nje peshkop me origjine shqiptare, Makario Katre, ndersa nje pjese tjeter vazhdojne te enden si "te pavarur". At Cici ka siguruar lejen e kishes zyrtare greke per te meshuar ne kishat greke te Torontos, per te ardhur ne kontakt me shqiptaret qe frekuentojne keto kisha.

Kryepeshkopata Ortodokse e Kanadase, pjese e se ciles eshte dhe Kisha e Shen Astit te Durresit, ka shprehur shqetesimin per percarjen e ortodokseve shqiptare ne Toronto dhe u ka bere thirrje atyre per te mbeshtetur priftin e caktuar prej Kryepeshkopates, at Foti Cicin.

Nga Keshilli i Kishes