Komunizmi: Shkaktar per degradimin e liqenit te Prespes.
Duket si kallamishte, por ne fakt eshte liqen i mbuluar me kallamishte.
Pėrgjegjėsi i Parkut: Shkak, njė gabim trashanik i kohės sė komunizmit
Liqeni, i mbuluar tėrėsisht nga kallamishte
Ekzistenca e liqenit Prespa e Vogėl ėshtė vėnė seriozisht nė rrezik, pėr shkak tė njė gabimi tė rėndė nė menaxhimin e ujėrave tė tij. Alarmi vjen nga drejtues tė Parkut Kombėtar tė Prespės dhe njė grupi shkencėtarėsh gjermanė qė prej kohėsh kujdesen pėr dy liqenet e mrekullueshme dhe gjithė florėn e faunėn e parkut. Nė njė takim me mediat, tė zhvilluar dje, ekspertėt shqiptarė dhe gjermanė bėnė tė ditur tragjedinė qė i ėshtė shkaktuar gjatė kėtyre 30 viteve jetės ujore tė Prespės sė Vogėl. E gjithė sipėrfaqja ujore e pjesės shqiptare tė kėtij liqeni tė mrekullueshėm rezulton tėrėsisht e mbuluar nga kallamishtet, tė cilat normalisht zhvillohen nė masė tė reduktuar nė pjesė tė caktuara tė liqenit. “Tashmė sipėrfaqja e ujit ėshtė e mbuluar tėrėsisht nga kallamishtet e padėshiruara”, - thotė Olsi Duma, pėrgjegjės i Parkut Kombėtar. Se sa e rėndė ėshtė situata, mjafton tė shihet sipėrfaqja e liqenit qė i pėrket Greqisė, e cila ėshtė tėrėsisht e pastėr nga kallamishtet.
UJĖRAT E DEVOLLIT
Pėrgjegjėsi i parkut shpjegon, se dėmi kolosal i detyrohet njė vendimi absurd tė epokės sė komunizmit, kur u pa e arsyeshme qė Devolli tė devijohej nga rrjedha e vet natyrale pėr t’u derdhur nė Prespėn e Vogėl. Vendimi u vu nė jetė rreth fundit tė viteve tetėdhjetė, qė do tė thotė se pėr rreth 30 vite ujėrat e tij u shkarkuan nė Prespėn e Vogėl. Kėto prurje jo tė natyrshme pėr liqenin sillnin me vete sedimente, tė cilat favorizuan rritjen e kallamishteve deri nė pikėn qė ato kanė mbuluar tėrėsisht sipėrfaqen e ujit. “Problemi ėshtė jo vetėm se kėto sedimente janė vendosur tashmė pėrfundimisht nė fund tė liqenit, por njėherėsh pėrbėjnė edhe ambientin e pėrshtatshėm pėr zhvillimin e kallamishteve”, - vazhdon Duma. Pėr momentin situata nuk shfaqet tepėr e rrezikshme, pasi kallamishtet ofrojnė njė habitat tė mirė pėr speciet ujore. Problemi ėshtė se nė harkun kohor tė pak viteve mbipopullimi i ujėrave me kallamishte bėn qė pjesa e “infektuar” tė degradojė progresivisht, duke u kthyer nė moēalishte e mė pas nė zonė mjaft problematike.
KORRJA E KALLAMISHTEVE
Tashmė administrata e parkut bashkė me ekspertėt gjermanė po studiojnė masat qė duhen marrė pėr pastrimin e ujėrave nga pylli i padėshiruar i kallamishteve. Duma sqaron se po merret parasysh prerja masive e tyre, gjė qė ka vėshtirėsitė e veta teknike. Njėherėsh po mendohet edhe njė zgjidhje pėr trajtimin e masės sė madhe tė kallameve qė do nxirren nga liqeni. Njė mėnyrė mjaft e mirė do tė ishte konvertimi i tyre nė lėndė djegėse, e cila do mund tė pėrdorej shumė mirė nga banorėt e zonės pėr ngrohje. “Kemi provuar thėrrmimin e kallamave nė ashkla tė vogla dhe krijimin e masave tė pėrshtatshme pėr djegie, por nuk na ka dhėnė rezultat, pasi sobat qė pėrdorin fshatarėt e zonės nuk arrijnė t’i djegin masat e ashklave. Njė zgjidhje mbase do tė qe thėrrmimi i tyre nė ashkla mė tė mėdha pėrpara krijimit tė masave pėr djegie. Gjithsesi, me rėndėsi primare mbetet pastrimi i ujėrave nga kallamishtet”, - shpjegon Duma. Njė farė ngushėllimi vjen nga fakti se krejt ndryshe shfaqet gjendja e Prespės sė Madhe. Falė njė projekti tė pėrbashkėt disa vjeēar me fondin gjerman pėr zhvillim KfĖ, Prespa e Madhe, pas problemeve tė shumta tė shfaqura kėto vite, po kthehet aty ku duhet tė jetė: njė mrekulli e natyrės.
Gazeta Shqiptare
20-10-2012
Krijoni Kontakt