Nikos Konstandaras – “Ekathimerini” -
Nga deklaratat dhe veprimet e fundit, duket se mjaft njerėz e kanė kuptuar qė Evropa sot po pėrballet me diēka mė serioze se njė krizė ekonomike, ajo duhet tė trajtojė krizėn politike qė po rrezikon gjithēka qė popujt e saj kanė arritur qė prej Luftės sė Dytė Botėrore. Norvegjezėt, tė cilėt e vlerėsuan Bashkimin Evropian me ēmimin “Nobel” pėr paqe, vunė nė dukje se ēfarė ėshtė nė rrezik, duke nėnvizuar se pėr mė shumė se gjashtė dekada BE-ja “ka kontribuar nė avancimin e paqes dhe pajtimit, demokracisė dhe tė drejtave tė njeriut nė Evropė”.
Shumė grekė panė me dėshpėrim qė vlerėsimi me ēmim pėrkon me politikat e pamėshirshme tė imponuara nga Bashkimi Evropian dhe Fondi Monetar Ndėrkombėtar, tė cilėt, nė shkėmbim tė dorėzanive qė do tė siguronin mbijetesėn e shtetit, kėrkuan kursime dhe reforma qė po e shtyjnė shoqėrinė greke drejt limiteve. Dhe teksa diskreditimi i establishmentit politik dhe ekonomik pėrforcoi ekstremizmat, teksa institucionet u tendosėn, teksa qytetarėt jetonin me frikė, kreditorėt tanė shikuan vetėm nevojėn pėr tė ulur borxhet (dhe pėr t’i paguar ato) dhe jo shembjen e kohezionit social.
Kjo dobėsi zbuloi se BE-ja nuk kishte asnjė mekanizėm serioz shpėtimi pėr njė krizė qė mund tė vinte pėr shkak tė pabarazive tė qenėsishme nė monedhėn e vetme, dhe gjithashtu lejoi rigjallėrimin e tensioneve tė harruara brenda shoqėrive dhe ndėrmjet shteteve. Sot, njė numėr gjithnjė e mė i madh zėrash theksojnė rreziqet me tė cilat pėrballen vendet nė borxhe dhe Bashkimi Evropian si njė i tėrė.
“Unė refuzoj ēdo ndarje”, tha Presidenti francez, Francois Hollande, gjatė njė interviste pėr “The Guardian”. ”Nėse Evropa ėshtė ribashkuar, atėherė kjo nuk ėshtė bėrė qė secili tė bjerė nė egoizmin “secili pėr kokėn e vet”. Detyra jonė ėshtė tė vendosim rregulla tė pėrbashkėta pėrreth principeve tė pėrgjegjėsisė dhe solidaritetit.” Presidenti i Komisionit Evropian, Jose Manuel Barroso, duke folur para samitit tė djeshėm, tha se nuk ishte i lumtur me progresin e bėrė nė trajtimin e krizės. “Ėshtė e vėrtetė se ne jemi pėrpjekur mė shumė pėr konsolidimin fiskal se nė ndėrmarrjen e masave qė do tė siguronin rritje ekonomike, pėr tė cilat tashmė ėshtė rėnė dakord nė Kėshillin Evropian”, tha ai.
Kuptimi i situatės nga ana e kreditorėve tanė ėshtė inkurajues pėr tė ardhmen e Evropės dhe pozicionin e Greqisė nė tė. Por, kjo nuk do tė na e lehtėsojė dhimbjen, pasi ne bėmė gabimin e vendosjes sė karrocės para kalit, e imponimit tė shkurtimit tė burimeve tė tė ardhurave para se ta bėnim ekonominė mė produktive dhe administratėn tonė publike mė efikase. Dhimbja ishte e pashmangshme, por mund tė kishte qenė mė e vogėl.
"Start" Elsa Agia/
Krijoni Kontakt