Diskutime mbi Oliver Jens Schmitt

[Kreksi]

Pergjigjie Oliver Jenes Schmitt rreth heroizmit të Skenderbeut


Së pari, ky autori Oliver Jenes Schmit i cili botoi para do kohe një libër për Skëndërbeun më titullin "Shqipëria Venedikase" si duket, i drejtohet qellimishtë në këtë libër autorit francezë Daniel Dysolier për librin më titull "Shqipëria në mes Bizancës e Venedikut" të botuar para tri dekadave, ku në të, përpos Shqipërisë, autori nuk i shmangët edhe qështjës së Kosovës ku në vitin 1985 shkaktoi polemika të mëdha në mediat franceze se si një autor francez i del në mbrojtje shqiptarve të Kosovës me disa faqe të në një kapitul më nën titullin ; A e kanë pushtuar shqiptarët Kosovën ? dhe aty mënjëherë serbofilët parizanë u ngritën në këmbë duke e kritikuar autorin dhe më kercnime. Mirëpo pas tri dekadave doli nga shtypi një libër tjetër që kundershton të gjitha pikpamjet e dëshmit e Dusolies më një permbajtje si në shenjë hakmarrje si duket, i një autor të gjuhës gjermane. Mirëpo më e keqja është se, z.Schmitt-i ka filluar të mirret me një kolos të të gjitha kohërave, një personalitet të shquar të shekullit XV jo vetëm që ishte shqiptar por edhe një Europianë i parakohëshëm, i shquar më nam të madh në tërë kontinentin, bibliografia për veprat luftërat e sakrrificat e heroit tonë deshmojnë edhe sot, janë shkruar e botuar më qindra e qindra libra në mbarë botën e nëse autori Schmitt-i ka tentuar ti vëjë kapakun vlerave të heroit tonë më librin e tij ku heroin tonë e krahason më një personazh krejtë ndryshe që ne e mesuam deri më tani edhe në shkolla, dhe këtu ndeshet Schmitt-i perballë Skenderbeut ku asnjë vëndë nuk le për lavdërime.
Autori lëre që ka bërë gabime në interpretimin e emrit të j'atit të Skëndërbeut duke e quajtur atë si rrjedhojë më elemente sllave mê emrin "Ivan" dhe atë pa u bazuar në asnjë argument por e merr përsipër përgjegjësinë e tij, dhe lirishtë mund të shprehëmi këtu se ky është kulmi i permbytjes së tij apo dhe arritja e qëllimit të autorit, këtu ai ka dashur të dali më këtë përmbajtje negative ndaj origjinês së heroit tonê kombtar.
Schmitt-i po të kishte lëxuar më parë historinë e Skëndërbeut nga autorët e tjerë, që përpos Barletit, së paku të kishte lëxuar Pazhanel ose Laverdanin apo autorë tjerë si Lamartin, më siguri se do i kishte ardhur keqë se si është prezentuar me këtë libër mbi historinë dhe jetën e Skenderbeut.
Por si duket, Schmitt-i është ende i ri, tregon përvoja e tij fillestare nê lamin e historisë. Në këto burime të autorëve të ndryshëm Schmitt do të gjente se aty ku flitët për Gjon Kastriotin, në të gjitha këto dokumente e libra të kohës së mesjetës e deri në fund të shëkullit XX-të, në të gjitha këto libra të botuara të kêsaj peridhe dallojmi se shkronja "i " ka patur domethënje të gërrmës "J" poashtu si edhe gërrma "V" që shqiptohej si"U" mirëpo është modernizuar më vonë që nga shekulli i XVII-të.
Për këtë arsye i drejtohëmi Schmitt-it e jo lëxuesve të këtij shënimi se:.
Ju, i nderuari z. Schmitt, më siguri e keni ditur se, Jezu Krishtin e quajnë më inicialët që hasim kudo në epitafe mbi varre kristiane dhe i lexojmë këto iniciale ; I.N.R.I !
Besoj që ju, i nderuari Shmit këtë e keni ditur, se: I.N.R.I do thotë më gjërësishtë "Iesus Nazaretus Rex Ivdeas" Njashtu nga ky shkrim origjanal edhe disa popuj të tjerë e kanë keq-interpretuar emrin e Jezusit, si sllavet, kroatët që e interpretojnë ndryshe si: Isus në vënd të Jezus, kurse italianet e quajnë; Gëzus etj. Arsyeja është se, atëherë në kohën e Romës dhe në mesjetën latine shkruhej deri vonë kështu, në vënd të gerrmes "J", që kuptojmë si"i" prandaj për Jezusin shkruhej në fillim të emrit mê shkronjën "I" ! Më vonë e hasim nê botime të vjetra gati se në tërë Europën u bënë ndryshime tjera, që dikur gerrma "V " tani duhej të shkruhej "U" prandaj në shqip ne sot duhej ti shkruanim këto iniciale mbi stela për të qenë i drejtë interpertimi si nga origjinali:"JEZUSI i NAZARETIT MBRETI i JUDES" shkurtimishtë do ishte kështu: J.N.M.J ! Mirëpo që sigurisht, zotit Schmit i ka interesuar vetëm se si t'ia arrije qëllimit të tij të paraparë, ku e shkruar nga latinishtja e mesjetës ta interpretoje edhe sot nê shekullin XXI « ivan » pa ndyshime, me pretendimet se gjoja ky emri =ivan= dêshmon edhe origjinen e babait të Skenderbeut gjoja se rrjedhë nga kombësia sllave.
Si erdhi deri tek çështja e këtij fenomeni të emrit "Ivan" ?
Njashtu edhe kopjimit të emrit "IVAN", autori ka patur mundësi ti iki, sepse edhe se është shkruar ashtu nga origjinali i epokës në mesjetë, ku askushi në atë kohë as Gjonin nuk e ka thirrur në zë, "-hej, o Ivan" apo do "shkoj tek Ivani", por më siguri ka thënë në gjuhën shqipe; "po shkoj tek Gjoni".
Pra mënyra e vetme për të shkruar në letër emrin Gjon nga të huajt ishte kjo, ose të shkruhëj "Jovan" ose "Ivan" e tek italianët «Giovanni »ne atë kohë, ku për fat tonin të keq, këto dy gërrma dikur shqiptohëshin ndryshe, prandaj ne sot kur i hasim këta emra, i interperetojmë nga origjinali por gabimishtë. Mirëpo këtë munges e fsheh Shmit në librin e tij, se gjoja paska zbuluar se ka gjetur dy gerrmat "i" dhe "v" si argument se Gjonit i thonin "Ivan" edhe në gjuhën shqipe e që është gabim i madh për autorin. Njashtu edhe për Huniadin, që ishte bashkëkohës i Skëndërbeut, shkruhej në tekstet latine Jean Hunyadi" poashtu edhe Jean Paleologu shkruhej me me « I » pra "Iean hunyad". Por ku është këtu problemi, se si shkruhej emri i heroit tonë, mjafton të dihet se kush ishte Gjergj Kastrioti dhe se çfarë kombësie kishte ai. Pse i duhej autorit Shmit të bëjë këtë ngatrrim rreth interpretimit të shkronjave, në interes të kujt dhe pse shkruajti emri « ivan » edhe në botimin e përkthyër shqip ?
Si përfundim I ndëruari z. Schmit, si duhet ta konsideronin sot francezët heroinen e tyre kombtare Jeane D'Arc, gjermane apo franceze?
Përse nuk mirrëni edhe më herinen Franceze ta çmitizoni, kur keni dëshmi se, në aktin e lindjes Jeanne D'Arc në dokumentin e shkruar në Domremi aty në vendëlidjen e saj keni dokumentin e shkruar më emrin e saj: Johane më gerrmen =J= e jo më gerrmen Zh= që francezët sot e shkruajnë Jeanne por e thrrasin «ô Zhane» e jo « ô Johane»!
Do ishim kurioz ta vrenim reagimine francezëve kur JU do të botonit këtë libër mbi vepren dhe origjinën e «Zhan d'Ark» kur do nxjerrni dëshmi se në aktine lindjes së saj ajo është e shkruar si gjermane më perkatësi kombëtare dhe se e quanin Johana e jo Zhana...!
Ndërsa sa i përketë polemikave rreth letrës së Sceves derguar Skendebeut ne do iu pergjigjemi autorit Oliver Jens Schmitt se gjoja Skenerbeu luftonte kundër sulltanit vetëm se për motive te hakmarrje e jo se kishet ideale patriotizmi pêr çlirimin e vendit te tij nga bota osmane.
Ketu permbajtja sipas Schmitt-it:
«Më 10 janar të vitit 1454 dy diplomatët milanezë Sceva de Curte dhe Jacobo Trivulzio i shkruajnë zotërisë së tyre, dukës Francesco Sforza të Milanos, për pritjen që i kishte bërë papa Nikollë V një bajlozi të Skënderbeut. Kjo ndodhi pak më shumë se gjysmë viti pas rënies së Kostandinopojës, kur krejt Italia ishte si në ethe dhe fuqitë, që si zakonisht veç grindeshin me njëra-tjetrën tani po punonin për një "ligë italiane", e cila u realizua me të vërtetë në paqen e Lodit po atë vit. E pra në këto rrethana erdhi para papës i dërguari i Skënderbeut dhe njoftoi se "për arsye të urrejtjes personale që ai (Skënderbeu) ushqen kundër turkut, meqë ky Turk ka vrarë babanë e zotërisë, ky zotëri (Skënderbeu), ka vënë të vrasin një vëlla të Turkut (Mehmeti II)". Ivan Kastrioti pra, më 2 maj 1437 nuk pati vdekur nga një vdekje e natyrshme, por ishte vrarë me urdhër të Muratit II. Si shkak mund të hamendet që urëtrazuesi i vjetër do të kishte përgatitur ndonjë rebelim të ri, e me të vërtetë ai vazhdonte të mbante lidhje të ngushta me Venedikun»

Në një dokument dëshmohet se, janë gjetur disa letra fallce në Arkivat e Francesko Sforces, por duhet patur mundësi të vertetohet kjo nga ana jonë, duhet shkuar në vendë në Milano që të bëjmi edhe ne hetimet tona e mos ti besojmi Shmitit. Këto letra i kam shfletuar janë rreth 300 por ka edhe shumë te falcifikuara..."Le lettere false di Francesco Sforza" dhe me siguri Schmitt është mbeshtetur nga njëra prej këtyre letrave...

Letrat fallce te Sforces:
Le lettere false di Francesco Sforza (ne realitet disa te derguara nga Sforca dhe te tjeret permbanin mesazhe mashtuese për qellime te tyre, sidomos gjatë preokupimit te disa qyteteve në Zvicërr etj...)
Sceva Corti a Francesco Sforza 8 novembre 1457
"Illustrissime et excelsissime domine domine mi singularissime. Licet io spera che forsi per altra via la vostra excellentia l’haverà sentito, que è dicto, e me l’ha dicto cum grande admiratione ser Michele da Pixaro, como el signor misserr Allexandro, vostro fratello, è andato dala maiestà del re de Franza. Se luy l’ha facto cum saputa e voluntà de la vostra excellentia, como m’è dicto da persona digna de gran fede, me ne piace, quamvis pur me para non porrà forsi essere senza adumbratione de la maiestà del re d’Aragona e forsi anche de venetiani. Si vero l’ha facto contra vostra saputa, se è andato a scavizare el collo da se stesso e pocha stima se farà de la signoria sua. E quanto per me, me pare ch’el sia stato mal consiglato. Datum Mediolani die VIII novembris 1457.Eiusdem vestre illustris et excelse dominationis servitor fidelis Sceva de Curte".

E dyta është se, letra e cila shkruhet më 10 janar 1453 nga Sceva de Corte dhe Johanni Jacobo Trivutto perfaqsues te ambasades në Romë, i dergojnë letër dukes së Milanos, pra Francesko Sforces, ku i thuhet ose më mirë, në letër tentohet të bindin Sforcen se, "ky Skenderbegu ka ikur nga ushtria osmane gjoja se sulltani i ka vrarë babain e pastaj ky turku(keshu e quan) për hakmarrje i ka vrarë djalin e sulltanit dhe ka ikur nga ushtria osmane....".. (një pshtjellim që nuk është fare në stilin e Sceves...megjithëse kur i lexojmi letrat e tij më poshtë, shohim se mesaxhet e tija nuk janë aspakë te kjarta...një shkarravitje me qëllime hutje, duke e percjellur mirë më vëmendje pasojat e më vonshme kur, Francesko Sforca dergoi vëllaun e tij Aleksander Sforcen në ndihmë të Ferdinadit në Napoli, mënjëherë duka i Milanos u shti i sëmuar, rrethi i tij e kishin tradhtura prej kohësh duke bashkpunuar për intersa te Anzhuive dhe nga dyshimi i helmimit të tij, Sforca e mbyll në burg djalin e tij dhe komandantin më të afërm të tij i cili mbytë veten në burg por djali e shpëton me insistimin e gruas së Sfocës, pra si e shohim, ky Sceva duhej të ishte një agjent i francezëve pa dyshim. Pranddaj, arsyeja e kësaj letres ishte që; duka i Milanos të intervenoje tek Papa dhe ta bindi Papen që mos të mbështeste Skenderbeun, këtu pra ishte qellimi i kesaj letre derguar nga Roma nga ambasada e dukes së Milanos. Interesante është se letra te cilën Schmitt e perdor tani nê librin e tij "Skenderbeu" mbanë dy emra, normal rrallë hasim letra te shkruara nga dy persona, kjo e Schmitit mbanë dy emrat në krye te letrës, Sceva dhe Jacobo. Pastaj është edhe tjetra se, në vitin 1454, e tërë bota krishtiane e dinte që Skenderbeu luftonte kunder sulltanit këto 10 vitet e funit, që nga viti 1443 qe kur e kishte braktisur ushtrinë osmane, pra, kjo letër e Sceves ështê e shkruar 10 vite pasi që Skenderbeu kishte ikur nga sulltani, si e shihni, po të ishte kjo leter e vitit 1443 ndoshta do kishte vlerë por është e shkruar 10 vite pasi që Skenderbeu korrte fitore njëra pas tjetres kunder osmanve, më duket e pa bazë edhe si dëshmi por edhe si argument i pa vlefshëm i shfrytezuar nga ana e Schmitt-it kundër heroizmit të Skenderbeut.

E treta: I nderuari z. Shmitt injoron aliancen e Sforces ndaj Ferdinadit të Napolit, ku këtu edhe Skenderbeu i del në ndihmë birit te Alfonsit. Dhe më e interesante është se, Alessander Forca, pra vëllau i Frencesko Sforces dukes së Milanos luftojnë kundër forcave kundershtare te perbashkta franceze e gjenoveze te cilat mundoheshin ta rrxonin Ferdinandin e Napolit. Këtu e sjellim këtë dëshmi pra ku mund ti pergjigjemi Schmitt-it se, Sforca dhe Skenderbeu ishin miq e jo armiq siç ai mundohët të intrigoje. qe deshmia; Skenderbeu 20 vite pas asaj letres që i dergon Sceva, do thotë nÊ vitin 1463 Sforca i Milanos dhe Skenderbeu janë aleatkunder armikut te perbashkët, mendoj se ky është rezultati se, ajo letra e derguar nga Sceva, kurrfarë peshe nuk luan në këtë rast por njihet vetem se suksesi dhe bindja e Sforces që Skenderbeu është një hero e me plotë virtute i cili mê trupat e tij prej 800 ushtarve shqiptar kaloi Adriatikun për ti dalur nê ndihmë Ferdinandit, mikut te tij dhe të mposhti padrejtesinë te luftonte kunder Piccinino, ky Piccinino nuk ia kishte vrarë babain Skenderbeut, pra, nuk kishte ardhur në Itali të hakmirret ndaj askujt por më këtë akt heroi yni kombtar tregon heroizmin e tij me vlera të mêdha ndaj padrejtesive si në Itali në një tokë te huaj poashtu edhe nê Shqiperi kunder një armiku tjetër i cili ia kishte pushtuar vendin e tij; " Il conflitto ha termine con la rivolta di Milano e la chiamata nella città dello Sforza che ne è chiamato alla signoria. Il Piccinino si incontra a Martinengo con gli ambasciatori veneziani Tommaso Duodo e Jacopo Loredan, nonché con il provveditore Andrea Dandolo, e passa al servizio dei veneziani per due anni di ferma ed uno di rispetto; gli è concessa una condotta di 1000 lance e di 500 fanti, gli è riconosciuto uno stipendio annuo di 100000 ducati (nella realtà 90000) e gli sono anticipati a titolo di prestanza 40000 ducati. Fra le condizioni si riportano l’esenzione dei suoi uomini da qualsiasi rassegna; da parte sua si obbliga a consegnare ogni città conquistata con tutti i suoi armamenti e tutti i capitani, condottieri, commissari, ribelli e banditi che dovessero cadere nelle sue mani; bombarde e mangani conquistati nelle battaglie campali devono invece considerarsi come suo bottino di guerra. I veneziani, inoltre, si impegnano a recuperare le terre da lui possedute con il padre e con il fratello nel parmense, di concedergli i beni appartenenti a Rolando Pallavicini, a riconoscergli Frugarolo nell’alessandrino, Fidenza e Pandino già datigli dalla Repubblica Ambrosiana, a proteggere nel cremonese i beni del suo cancelliere Broccardo Persico, a liberare attraverso uno scambio di prigionieri un figlio catturato dagli sforzeschi e Domenico da Pesaro, a concedergli il diritto di rappresaglia nel milanese ai danni dei sudditi dello stesso Sforza".

"Mentre è fermo a Genzano di Lucania è raggiunto da Bassanino da Lodi che, a nome dei da Correggio, gli promette la consegna di Parma in occasione della morte dello Sforza. Messaggi similari riceve per Piacenza (da Gabriello Chiapponi) e da Fiorenzuola d'Arda. Conquista e mette a sacco Venosa; desola alcune del barlettano appartenenti ai della Marra; assedia Giovinazzo con il principe di Taranto e con un intenso bombardamento spinge alla resa i difensori. Con l’Angiò, assedia Trani che dispone di pochissime vettovaglie. Numerosi sono pure gli scontri con il Castriota".

"Staziona inizialmente a Venosa. A fine mese entra in Trani (arresasi a patti) e minaccia Barletta per attaccarvi lo Scanderbeg. Il capitano di Trani, Giovanni Antonio de Foxa, si rinchiude nel castello ed inizia a patteggiare per la resa: il Castriota previene tale intenzione, si porta presso Trani, chiama a sé il de Foxa, lo cattura e si fa consegnare il castello. Il Piccinino assedia più strettamente la fortezza e dal mare le sue galee attuano una sorta di blocco navale: l’intervento della flotta veneziana che si trova nei paraggi, ostile ai provenzali perché non vogliono nell'Adriatico la presenza di navi da guerra diverse da quelle della Serenissima, delude le aspettative del condottiero perugino e permette alle imbarcazioni nemiche di sbarcare i propri carichi e di approvvigionare il castello".

Si perfundim, tek Schmitt vrejmi se ai tenton ta uli imazhin e Skenderbeut pa asnjë argument, kurse faktet flasin dhe paraqiten ndryshe nëterren, shohim njê Skenderbeg me një heroizem ehumanizëm të jashtëzakonshëm, i cili luftonte edhe kundër pushtuesve të vëndit tëtij por edhe jashtë atëdheut atje ku e duhej nderhyrje me akte ndaj luftërave te padrejta që fuqit kundershtare në Itali donin të rrxonin nga froni të birin e Alfonsit, njësoj sikur që bëri sulltani kundër Gjon Kastriotit, pas vdekjes së tij si sundimtar te tokave te babait të Skenderbeut sulltani emroi një sundimtar të huaj e jo Skenderbeun, prandaj, edhe në këtë rastin kur Skenderbeu i shkonë në ndihmë një prijsi tjetër largë atje pertej Adriatikut, Skenderbeu i yni tregon herozem e humnizem sepse i dukej se kjo padrejtësi qe te tjerët i bënin Ferdinandit më të padrejtë, donin t'ia merrnin fronin e te atit të tij, në këtë nderhyrje që bëri Skenderbeu duke i mbajtur krahun e të drejtit, ai gjënë edhe vetë veten e tij se, njashtu ndaj tij ishte sjellur edhe sulltani 20 vite më parë pasi që i vdes i ati, sulltani kishte emruar dike tjetër në vendë që ta emronte Skenderbeun që ishte trashigimtarë i Epirit, por si duket z.Schmit nuk ka ndjenja njerzore siç pati Skenderbeu ndaj mikut te tij Alfonsit, prandaj z.Schmit kurrësesi nuk do mund të ishte mik i Skenderbeut as në atë kohë e as sot pas sa shekujve sepse autori mundohet të shëmbi figuren e tij si dhe luftën e tij të drejtë kundër te padrejtes ! Si e shohim z. Schmitt ringjallë përseri ata intrigantët e oborreve te mbretrive të mesjetes duke u transformuar në rolet e personazheve negative te një drame shekspiriane siç luanin dikur në realitet Sceva apo Jacobo, se nuk dihet se cili prej tyre e mori i pari penden për të çpikur dhe shkruar në letra mashturese apo fallce intriga të rangut makiavellianë me qellime vetëm se për të mposhtur imazhin e një personaliteteit të famshëm me plotë heroizem e humanizem siç e tregoi me akte e vepra i madhi Gjergj Kastrioti-Skenderbeu heroi kombtar i popullit shqiptar i cili mbetet i pa vdekshëm në memorien e popullit shqiptar !
========================================
Calixtus III. Papa Georglo Scanderbego repondet, eum coïïaudat, in Turcos animât, pecunias ei mittit, sutura propediem auxiïïapolàcetur. Romœ die Jèxta Februar'u 1458,
Georgio (2) Castriotti (3) Scanderbegh (4) Albaniae Domino.

DilecteFili salutem &c. Fuerunt apud nos, dilecte íìli, oratores tui, quos ad nos misisti, quibus accurate, & prudenter, quae à Nobilitate (5) tua in mandatis habent, referentibus, intelleximus clades, quae a saeviflìmis Turcis, & tuis terris, & partibus istis illatae fuerunt, & admirandam animi tui magnitudinem, quam contra eos, ut decet Principem Catholicum (6), ad compefcendum eorum furorem adhibes, & labores continuos, quos propterea Mines. Agimus Deo gratias, quod partibus istis, per quas, quasi per portam, ad irrumpendum in Christianitatem hosti perfido, & saeviiììmo aditus patere pofìet, te quasi obicem, & murum fomissimum ád resistendum oppoíuerit, & hostem eundem, cum quo tibi 'conserta manu saepe depugnare opportet, per te crebris cladibus (jr) cum tua maxima laude, & gloria afficiat. Utinam tui animi ex caeteris Principibus Christianis (8) multos haberemus, non quidem pro fidei tutela tara anxii, & soliciti esíemus. Persévéra fili carissime in devotione, & in sancto, & salubri proposito tuo: nam cum pro fide Christi certes, sperare debes eum, cui iiihil est impoffibile, & fortia quaeque parvis confundit, ft 3 quod quod te non deseret, sed victoriam gloriosam de suis hostibus' tibi dabit. Nos vero etsi pro sustinenda claíTe in partibus orientalibus, & alibi, illaque roboranda , & augenda (9) vix facultates nostrae wfficiant, & aliis incredibilibus gravemur inpenfis; tamen ut pro laboribus, & periculis fustinendis, qu* te cum tuis pene continue íubire oportet, plus facultatis habere poffis, facimus tibi fubventionem opportunam, & quam possimus, quinque millium florenorum (10) de caméra, facturi majorem in dies, ut speramus, ut ex tuis oratoribus praefatis, quibus super praemiffis fidem habebis, plenius intelliges. Convocationem, quam facimus, oratorum Imperatoris, Regum, & Principum Christianorum super prosequenda imprifia (11) contra Turcum, jam tuae Nobilitati per alias litteras fignificavimus. Venerunt jam aliqui ex eisdem, sperarnus, Domino adjuvante, rem aliter successuram, quòd parabitur opportunum auxilium ad prosecutionem hujus feliciflìmae imprisiae per omnes partes. Sis igitur, ut es, animo sorti, & magno, nec te ulli metus terreant: nam Dominus erit protector tuus, qui vires tibi rubministrabit, ut cum summa tua laude & gloria victoriam de hoítibus consequaris (12). Datum die sexta Februarii anno MGCCCLVIII. 1458.

==============================================
Calixtus III. Papa Alphonfìim Aragonum, & Siciîlœ Regem hortatur ad danda Scanderbego Jòbfidia. Datum VIII. Februar'ù 1458.
Calixtus &c intelleximus quanta affectîone dilectum filium , nobilem virum Scanderberch (Scanderbegh) Albaniae Dominum nobis commendaris, quod nobis fuit juncundissimum, tametfi nostra propria voluntate illuni pro fuis virLutibus, & ingentibus factis , quibus non folum de nobis, sed de univerfa Christianitate optime meretur, arctiori, quam dici polîìt, charitate complectamur: videmus enim eum prope folum furori saeviffimorum Turcorum, quasi murum quemdam sirmisiìrnurn esse oppositum(2), qui ipforum adiíum praecludit, ne in Christianitatem (g)irrumpant. Nec nos latet quot cladibus ipse cum fuis fubditis affectus fuerit. (Paucis interjectis de mïjfa ïlìi quinque mïllium florenorum auri vì subsidiaria , hac addit). Hortamur igitur Serenitatem tuam , ut eidem Scanderbech, uti etiam consuevisti, opportunis fubsidiis subvenire, eumque tct angust4s circumseptum adjuvare velis. Datum VIII. Februarii anno MCCCCLV1II. 1458
============================================
Biblioteca Pinacoteca Accademia Ambrosiana
Pergamena 9478
Pubblicazione o manifattura: MILANO; 1458, DICEMBRE, 23.
Data: 1458
Note: Osservazioni: «FIRME DEL DUCA E DI "CICHUS". - IN ITALIANO. - IN Z. 219. SUP.. FRANCESCO SFORZA A SCEVA DE CURTE E AD OTTONE DE CARRETO, RACCOMANDANDO ALLE CURE LORO IL PROTONOTARIO TEODORO DI MONFERRATO, IN VIAGGIO PER ROMA E PROPOSTO DAL DUCA PER LA DIGNITA' CARDINALIZIA».
Collocazioni: Perg.9478 Iemale 302===========================================
Pubblicazione o manifattura: MILANO; 1459, FEBBRAIO, 19.
Data: 1459
Note:Osservazioni: "MACCHIE E FORI. GIOACHIMO DE ARCHURI Q. ANTONIO. MOTIVAZIONI ESPOSTE DA THOMAXIO DE GENTILIBUS, PROCURATORE DELLA NOBILE ZENEVERA DE CURTE DI SCEVA, INNANZI AI DELEGATI APOSTOLICI CARLO DA FORLI', ARCIVESCOVO DI MILANO, E A GIOVANNI MARLIANO (V. GAMS), VESCOVO DI TORTONA, IN CAUSA DI SCIOGLIMENTO DI MATRIMONIO TRA LA DETTA ZENEVERA E SUO MARITO FILIPPO DE SANCTO HEROXIO Q. URBANO».
Collocazioni: Perg.3871 Iemale 246

================================================== =
Pergamena 9444
Pubblicazione o manifattura: ROMA; 1455, MAGGIO, 3. Data: 1455
Note:Osservazioni: «IN ITALIANO. - IN Z. 219.
"SUP.. IL VESCOVO DI NOVARA E AMBASCIATORE DEL DUCA DI MILANO, BARTOLOMEO VISCONTI, SCRIVE AL DUCA DI UN ACCORDO CONTRO IL CONTE GIACOMO PICCININO E DEL PENSIERO DI INVIARLO IN ALBANIA CONTRO IL TURCO".
==============================================
Pergamena 9528
Pubblicazione o manifattura: MILANO; 1464, LUGLIO, 30. Data: 1464
Note: Osservazioni: MINUTA. - IN ITALIANO. - IN Z. 219. SUP..
«FRANCESCO SFORZA ALL' ARCIVESCOVO DI MILANO E CONSIGLIERE DUCALE E ORATORE PRESSO IL PAPA, STEFANO DE NARDINIS, PARE AD ANCONA: PER IL 5 O 6 DI AGOSTO, IL PROPRIO FIGLIO TRISTANO SARA' IN VIA COLL' ESERCITO DUCALE, PER BRINDISI E L' ALBANIA, AFFINE DI UNIRSI A SCANDERBEG (GIOVANNI CASTRIOT, DETTO) CONTRO IL TURCO; CONSIGLIA AL PAPA DI ESSER MODERATO COL RE DI FRANCIA; DI PARENTADI DEL DUCA COL MARCHESE DI MANTOVA E COL DUCA DI SAVOIA; DEL RE FERRANDO DI NAPOLI E DEI COSTUI NEMICI ».
Collocazioni: Perg.9528 Iemale 302
===========================================
Pergamena 9451
Pubblicazione o manifattura: MILANO; 1456, MARZO, 16. Data: 1456
Note:Osservazioni:
«IRMA DI "CICHUS". - IN ITALIANO. - IN Z. 219. SUP.. IL DUCA DI MILANO, PARE A SCEVA DE CURTE E GIACOMO CALCATERRA; DEL CAPPELLO CARDINALIZIO AL VESC. DI PAVIA GIOVANNI DE CASTILLIONE; DELL' ABAZIA DI LUERZO PER IL PROTONOTARIO DI MONFERRATO; DELLA PREPOSITURA DI S. MARTA DI NOVARA, PARE PER UN NIPOTE DEL PAPA; DEL QUARESIMALISTA FRATE ROBERTO, A S. FRANCESCO; DEL PRIORATO DI S. TIBURZIO "REASSIGNATO PER IL R. MO MON. RE DE COLONA"; DI UNA SENTENZA DEL PAPA "IN EL FACTO DE GAMBACURTA ET DE SER"; DELLA LEGA TRA I PRINCIPATI ITALIANI E DELLA GUERRA TURCA; ECC..»

Collocazioni: Perg.9451 Iemale 302

[MaDaBeR]

Oli nuk ecën vetëm!



Nga Fahri Xharra

23.02. 13, Gjakovë

Besoj që e kuptuat, që fjalën e kam për anëtarin e Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës, Zotin Oliver Jens Schmitt dhe për të gjithë ata që i shkojnë pas, nga radhët tona shqipfolëse. Më ka humbur orientimi; nuk po di se kush është shqiptar e kush shqipfolës? Kryesorja që Oli nuk ecën vetëm,por i ka “myhibët” e tij, sepse përditë e më shumë, shqipfolësit po aderojnë në qarkun e tij të vetëmashtrimit dhe të vetëtradhëtimit.

Se Smitti është një kopjues i thjesht i librave serbe kjo s`ka dyshim, për këtë na ka bindur edhe në ”librat historik” të tij . Por kësaj radhe nuk e kam mendjen t`a bindi atë për vazhdimësinë tonë ilire , e as për atë që Skënderbeu është Hero i yni Kombëtar; por deshtë t`ia kujtoj do gjëra me të cilat do të bindet se gabimisht është rreshtuar në anën e një kombi shpifës, trillues dhe të rrezikshëm edhe për vetë Europën,

“Keta lloj “profesorësh historian” krijohen gjatë rrugës si presion i madh i gënjeshtrave të kthyera tashme të “vërteta” për shume libra shkollor të vendeve perëndimore mbi kulturën greke dhe greket. Investitorët e krijimit të psikologjive kolektive dhe diktimit të informacionit mund të gjejnë lehtësisht. Dhe , ata zgjodhën Shmittin.Smit

Shmitrat e infektuar tashmë nga trushplarja e kulturave të mëdha, sulmojnë instinktivisht çdo kulture tjetër ekzistuese, sidomos ato shumë afër tyre, qe konkurrojnë dhe ulin madhështinë e tyre. Shpreh këta çikidiote ka te hapur qëllimin e paguesve të tyre , nuk merren me kulturat “diktatore”, por përforcojnë çfarë për dy shekuj grekërit dhe serbët kanë ndërtuar kundër shqiptarëve, për vjedhjen e tokave të tyre, dhe përveç kësaj poshtërimin dhe venjen në dyshim te pronësisë shqiptare të zonave qe Elitat Europiane jua grabiten me forcë shqiptarëve. Është qëllimi vetëm i paguesve të tij, burimi i financimit te veprave te tij. Jashtë kësaj ato nuk kanë asnjë vlerë shkencore. (“Vazhdimësia Ilire” nga Fatmir Iliazi)

“Kam pasur rastin, për fat apo fatkeqësi, ta vizitoj Shkupin, disa ditë pas Betejës së Kumanovës. Qysh në fillim u irritova nga autoritetet e Beogradit lidhur me lejen për qarkullim. Për shkak të pengesave që më bëri Ministria e Luftës, fillova të mendoj se njerëzit që e udhëhiqnin luftën nuk e kishin ndërgjegjen të pastër dhe se atje poshtë, ata po kryenin veprime krejt ndryshe nga sa paraqitej në shtypin zyrtar.

Kjo përshtypje ose parandjenjë mu përforcua pas takimit me një oficer, i cili kishte qenë në Shkup me ushtarët e Shtabit të Përgjithshëm. Oficeri, të cilin e kisha njohur për një kohë të gjatë, ishte njeri i ndershëm. Mirëpo, sapo ai e mori vesh se unë po shkoja për në Shkup, meqë realisht edhe e kisha marrë lejen për të shkuar atje, me një qëndrim të hapur armiqësor më tha se nuk duhet të shkoja dhe se nuk e kuptonte se pse Beogradi po vepronte në këtë mënyrë, sipas tij, duke i lejuar “të huajt” të shkonin në Shkup.”, e dini pse Zoti Schmitt? ( Unë, dëshmitari i masakrave serbe ndaj shqiptarëve në Shkup.
Reportazhi i plotë i Leon Trockit, botuar në gazetën ruse “Kievskaja Misl”, në dhjetor 1912,)

AlbaniaKeni dëgjuar Zoti Schmiit për Folksdojçerët e Jugosllavisë?

E dini ju që një nga temat më të padëshiruara ,më të panjohura dhe me te dhe më të ndaluara ish fati i Gjermanëve të Jugosllavisë? Ndjeshmëria e çështjes gjermane rrjedh nga natyra e ideologjisë e cila njëdimenzionalitetin dhe joproblematikën e të sotmes dhe të kaluarës e ka trjatuar si diçka që vetëkuptohet. Mr. Vladimir Geiger shkruan: “Egzodi i Gjermanëve të Jugosllavisë ,sipas madhësisë dhe vëllimit të pasojave i kalon të gjitha ato që kanë ndodhur në ish Jugosllavi , duke e kompletuar sajimin e pamjes së re etnike. Ishte e nevojshme gati një gjysmë shekulli që të flitet seriozisht për fatin e përsëritur dhe shpërnguljen e grupit të madh etnik gjerman gjat dhe pas Luftës së Dytë Botërore; një grupi të madh dhe më i pasur dhe më me ndikim në tokat jugosllave,”

Gjermanët e Jugosllavisë, para Luftës së dytë Botërore (1920) ishin të grumbulluar në një lidhje të tyre kulturore e cila quhej ” Schwäbisch-Deutschen Kulturbund” , një grup që kujdesej për ruajtjen dhe përhapjen e kulturës gjermane,

Gjermanët ishin të shpërndarë me shumicë në Sremin Lindor, rreth Zemunit, Nova Pazoves dhe Ingjisë si dhe në anën tjetër rreth Rumes dhe Mitrovicës së Sremit.

Historinë dhe fatin e Folksdojqerëve, shkruan Prof. Geiger duhet shikuar sipas treguesve të saktë të vendbanimeve të tyre. Sipas regjistrimit të parë të Mbretërisë SKS në vitin 1921 ishin 505 790 gjermanë. Në vitin 1931 u regjistruan 499 969 banorë gjerman.

Edhe pse në vitin 1941 nuk kishte regjistrim të popullsisë ,sipas burimeve gjermane në Jugosllavi jetonin deri 600 000 folksdojqerë. Por katastrofa ndaj kësaj pakice filloi pas luftës së Dytë Botërore me instalimin e qeverisë komuniste she shërbimit të tij informativ OZNA. ( Vojna Sluzhba Sigunosti), e cila e filloi zhbërjen e Folksdojqerëve,

Fati i tyre në Jugosllavinë e re, e shënon një kohë të re në Historinë e Fjermanëve të Jugosllavisë dhe e bën një problem në veti të tyre, shkruan Prof. Geiger.shqiptar

“Fati i popullatës Folkdojç, pas mbarimit të LDB-s në Jugosllavi paraqet një epokë të re në historinë e gjermanëve jugosllav si dhe është problem ne veti… regjistrimi i pasluftës në vitin 1948 i gjeti vetëm 55 337 pjesëtar të pakicës gjermane në shtetin e ri të Jugosllavisë”

Viti 1913 Zoti Schmitt dhe ju shmitat tanë!

Gazeta Politika e 22 Tetorit 1912 ,përshkruante një pamje jo të zakonshme (kriminale) ,kur nëpër rrugët e Beogradit kalonin më tepër së një mijë shqiptar të zënë rob. Po e citojmë gazetën ”Politika”
-“Kur me trenin special, i cili mbërriti sot në Beograd, këtë mëngjes u sollën 1068 robër shqiptarë. Shqiptarët jepnin një pamje të mjerueshme. Në mesin e tyre kishte edhe pleq dhe fëmijë mbi moshën 14 vjeç. Të gjithë ata që kanë mundur të bëjnë dhe përdorin pushkën, janë ngritur kundër nesh- shkruhej”. Mandaj mund të lexohet: Ne si komb jemi shumë të dhimbëshëm(?) ,porse për këta robër nuk ka dhëbsuri. Egërsitë e tyre na janë në mbamendje, na janë të freskëta, këshuqë nuk ka mëshirë për ta. Te hoteli “London” shkruan gazetari; “e takova një djalosh me një guri në dorë: “Axho, mos më pengo, më tha,.dua edhe unë t`i qëlloj me gurë ” Pro robërit ashtu duke ecur të lidhur gjuheshin me gurë nga masa e mbledhur e serbëve ” të mëshirëshëm”. Të Nesërmen po e njëjta gazetë shkruante:”… Zemërimi ta kaplonte dje shpirtin, kur i shihnim këta njerëz – për të çilet nëse thuhet se janë të egjër do të thoni pak – se si kalonin si qiejt e fshatit të lidhur pas qerreve, të zbathur, lakuriq dhe të egërsuar si bishat” ” Nuk ishin ata malësorët me krenari ,se si na kishin thënë ti paramendonim ,por se gjendja e tyre shpirtërore e tregonte mjerimin dhe pamjen e tyre të jashtme”…. Pajë mirë e keni edhe ju shmitat shqiptar, që kurrë nuk na keni folur për këto që i kishin kaluar shqiptarët.

sZoti Shmitt dhe ju shmitat tonë ! Do të vazhdoj edhe me do fakte që ju i heshtni.

A ishin serbët aq të dhimbshëm se si po na i paraqesin të tjerë dhe se si po e paraqesin vetveten? Autori Ljubica Shtefan në referatin e saj: “Antisemitizmi në Serbi gjatë Luftës së dytë Botërore” shkruan: Përveç që ortodoksizmi “svetisava “është i njohur si ortodoksizëm pushtues, militant dhe gjenocidal ata në ideologjinë dhe në politikën e tyre e kan edhe antisemitizmin, që daton para luftës së Dytë, gjatë luftë së Dytë e deri në ditët e sotit. SPC ( Kisha Ortodokse serbe ) është në vet vete një parti politike, serbomadhe bile edhe raciste, kurse për punët kishtare dhe dhembshurisë shpirtërore as që mund të përmenden .”

” Antisemitizmi ,fërfëllinte dhe ndizej mirë në prag të Luftës së Dytë, gjeneratori i së cilës ishin partia fashiste “Zbor” e Dimitije Lotiqit si dhe eprorët e lartë të kishës serbe me shtypin e tyre. Në shkrimet e Lotiqit ndërsehej popullate serbe me këso shkrimesh”: Në të gjitha çështjet e jetës së njeriut, shpirti i hebrenjve është shkatërrimtar” Hebrenjtë janë eksploziv në zemrën e tyre për shoqëritë e krishtera”. Në partinë “Zbor”të Lotiqit ishin edhe një numër i madh i priftërinjve serb. Më i famëshmi dhe ideologu kryesor i antisemitizmit në kishë serbe ishte Episkopi Nikolaj Velimiroviqi. Dhe numri i të vrarëve hebrenj ( së paku 11 000) janë egekutuar në vendin quajtur Sajmishte.” Nuk deshtë ti rrëqethi lexuesit me atë se çfarë shkruan Z-nja Lubica Shtefan për krimet serbe mbi hebrenjtë. Na u është dobësuar zemra nga krimet serbe.

Ata e dinë mirë gabimin e tyre historik me hebrenj dhe tani se çka thonë”Gjatë LDB,( Luftës së Dytë Botërore) hebrenjtë kanë vuajtur shumë, duke mos e përmendur se çka iu kishte ndodhur atyre mijëra vjet më pare. Një rast të njëjtë e kanë serbët në Kosovë ,ku kishat dhe manastiret janë ndërtuar prej nesh. Dhe e njëjta gjë iu ndodhi serbëve në tokat e tyre në Kosovë”( E vërteta ortodokse serbe ) O bobo! O bobbo!

Gazeta Politika e 21 Tetorit 1912, në artikullin e saj “Nëpër Grykën e Kaçanikut” e jep këtë definicion për shqiptarët; “Shqiptari është i mbushur në vetvete me krim të përzier me poshtërsi dhe mashtrim:Shqiptarët janë bisha, janë egërsira”

Edhe diçka Zoti Schmitt! Në Luginën e Siçevaçës ( Serbi)u gjetën eshtrat e njeriut 450 000 vjet të vjetra: dhe ai i pari i njerëzimit, ai ishte serb. (Prvi Srbin pripada vrsti homo erektus (uspravni čovek), koja je hodala planetom u periodu od 1,8 miliona – 300.000 godina. Erektus se razvio u Africi, a kasnije se proširio po celoj Evropi i Aziji. On je direktni predak izumrlih najbližih rođaka ljudi (neandertalac i hajdelberški čovek) i naše vrste (homo sapijens). Ju dini edhe serbisht!

Ju lumtë Zoti Schmitt se jeni rreshtuar me njerëzit që e gjetën të parin e tyre dhe njëkohësisht të parin e botës!

[Albo]

TIRANE-Esseja e fundit 'Shqiptarët' është një kontribut vetjak i historianit të njohur zviceran Jens Schmitt për të hedhur dritë mbi historinë e shqiptarëve. E konceptuar në këtë mënyrë, ajo ka pasur si qëllim kryesor vendosjen në një rrafsh ballkanik të historisë së shqiptarëve. "Unë shpresoj se ky studim do të konsiderohet për çfarë ai përfaqëson: një përpjekje për t'ju përgjigjur pyetjeve shkencore. Fatkeqësisht, ky lloj studimi është për momentin paksa i vështirë në Ballkanin shqiptar për shkak të politizimit të tij. E nuk është vetëm teoria shqiptare e vazhdimësisë iliro-shqiptare, por është gjithashtu edhe mohimi i autoktonisë shqiptare në Ballkan nga grupe nacionaliste në vendet fqinje", përgjigjet ai ekskluzivisht për "MILOSAO".

Intervista ka marrë shumë kohë. Është konceptuar, është drejtuar, është marrë, është përkthyer dhe sërish është kthyer pas për korrigjime.

Z. Schmitt, faleminderit që pranuat të intervistoheshit nga ne. "Shqiptarët" tuaj, ende nuk kanë pasur përballje "të egër" nga kritika shqiptare, siç ndodhi me "Skënderbeun". Megjithatë, thjesht nga tharmi i saj besohet se do ketë "probleme". Ju kanë shqetësuar këto reagime zakonisht?
"I gjithë debati prej publikimit të 'Skënderbeut' shpalos modele shumë komplekse të interesave politike dhe kulturore. Unë nuk kam ndërmend të komentoj shumë rreth kësaj sepse mendoj që publiku shqiptar është i familjarizuar me momentet kyçe të diskutimit si dhe motivet dhe interesat e tyre. Por unë mbeta shumë i habitur nga fushata ekstremisht agresive kundër mikut tim të ndjerë Ardian Klosi. Mendoj se brezat e ardhshme të studiuesve e intelektualëve do të jenë në gjendje të gjykojnë si duhet mbi integritetin moral të atyre pjesëtarëve të elitës politike dhe veçanërisht asaj kulturore të cilët e 'sulmuan' këtë njeri të madh kur ishte gjallë dhe pastaj e nderuan kur ai vdiq".

Ka pasur gjithmonë teori të historianëve shqiptarë për vijimësinë iliro-shqiptare. Si e shikoni juve personalisht këtë vijimësi, të argumentuar apo hipotetike?
"Së pari, dua t'ju bëj një vërejtje, e cila ka të bëjë me të gjithë intervistën: pyetjet që ju bëni janë shumë komplekse dhe është shumë e vështirë që ato të zvogëlohen në përgjigje të shkurtra. Unë, gjithsesi, do të përpiqem të kujtoj lexuesin se nuk ka përgjigje të thjeshta, dhe shumë probleme janë akoma të diskutueshme e shumë përgjigje nuk mund të jenë më shumë se komente hyrëse për këto debate studimore. Jam përpjekur të shpjegoj ne libër qëndrimin e sotëm të studiuesve të huaj. Ekziston një konsensus për sa i përket teorisë së vazhdimësisë Iliro-Shqiptare, sipas të cilës kjo vijimësi nuk mund të provohet për shkak të mungesës së gjurmëve të mjaftueshme të gjuhës ilire. Po ashtu ekziston një konsensus mbi proto- shqiptarët, një term përcaktues për të përshkruar folësit e formës së lashtë shqiptare - që jetonin atëherë në Antikitet në një zonë, e cila përmblidhej nga zona e hinterlandit të Shkodrës e deri në Kosovën e sotme dhe Maqedoninë Qendrore. Qarkullojnë ide të ndryshme rreth vendndodhjeve të proto-shqiptarëve në zonën e Jugut të Shqipërisë së sotme. Kështuqë, kur mendoj mbi baza të tilla se shqiptarët jetuan në Antikitet në shumë nga zonat ku ata gjenden akoma dhe sot, unë mbështes edhe mendimin e linguistëve, të cilët e konstatojnë thjesht se ne nuk mund të provojmë që gjuha moderne shqiptare vjen nga ilirishtja, pasi ne nuk e njohim aq mirë sa duhet atë. Mund të ekzistojë një vazhdimësi iliro-shqiptare, por për momentin ku ndodhen kërkimet tona, kjo është vetëm një hipotezë. Por siç e theksova, emri i paraardhësve të shqiptarëve modernë dhe pyetja se ku ata janë vendosur duhet të ndahet në dy pyetje të ndryshme. Duhet të theksohet, se ka akoma nevojë të vazhdohet të bëhen kërkime e veçanërisht mbi toponimet. Së fundmi, unë shpresoj se ky studim do të konsiderohet për çfarë ai përfaqëson: një përpjekje për t'ju përgjigjur pyetjeve shkencore. Fatkeqësisht, ky lloj studimi është për momentin paksa i vështirë në Ballkanin shqiptar për shkak të politizimit të tij. E nuk është vetëm teoria shqiptare e vazhdimësisë iliro-shqiptare, por është gjithashtu edhe mohimi i autoktonisë shqiptare në Ballkan nga grupe nacionaliste në vendet fqinje. Teoria e ilirëve apo origjina pellazge e shqiptarëve u zhvillua në shekullin e 19-të nga pjesëtarët e Lëvizjes Kombëtare shqiptare, konsideruar si një përgjigje direkte kundrejt pretendimeve të nacionalistëve grekë dhe serbë, të cilët i justifikonin pretendimet territoriale me argumentin se Shqipëria ishte një komb pa histori. Por megjithëse grupe nacionaliste në Greqi dhe në Serbi akoma vazhdojnë të qëndrojnë mbi këto ide, duhet nënvizuar se studiuesit jashtë Ballkanit nuk i marrin seriozisht këto pretendime. Vetëm se për sa kohë shumë anëtarë të elitës shqiptare, e diskutojnë temën e vazhdimësisë si një çështje politike dhe jo një çështje shkencore dhe për sa kohë nuk ekziston vullneti për të analizuar mënyrën se si kjo teori doli në pah në shekullin e 19-të dhe 20-të etj, dhe për sa kohë flitet për të 'vërteta' historike, dhe jo përgjithësisht për rezultate të proceseve politike, sidomos të politikës shtetërore të Shqipërisë enveriste, ku i tërë ky problem nuk mund të diskutohet asfare në një mënyrën të pastër shkencore".

A ka një lulëzim të qytetërimit shqiptare në shekujt XII-XIII. Cilat ishin kushtet që e ndihmuan këtë?
"Nuk mendoj se termi 'Civilizimi shqiptar' është i përshtatshëm për këta shekuj. Duhet të jemi në gjendje të bëjmë dallimin midis formave jetëshkurtra politike shqiptare në hinterlandin malor të Durrësit, i cili shërbeu në fund të shekullit të 11-të qoftë si një rrugëdalje e autoritetit bizantin, vendosur në bregdet, por në fillim të shekullit të 13-të, doli gjithashtu nga mbetjet e Perandorisë Bizantine mbas Kryqëzatës së Katërt (1204). Nuk gjenden gjurmë të një civilizimi specifik shqiptar të sensit etnik, sipas koncepteve në zonën e Shqipërisë moderne, por shihet një lulëzim i kulturës bizantine në Shqipërinë Qendrore dhe atë Jugore ndërsa në Veri kultura urbane është po kështu impresive: njerëz që flisnin gjuhën shqipe jetuan në të dyja këto zona kulturore.
Më tej akoma, të dyja kulturat si ajo bizantine dhe adriatiko-katolike nuk ishin monoetnike, por përfshinin grupe linguistike të ndryshme: Shqiptarë, Sllavë të Jugut, Dalmatë Romanikë dhe Vllehë në veri, Shqiptarë, Grekë, Vllehë në Jug. Veçanërisht Bizanti ishte një perandori shumë-etnike ku Ortodoksia shërbente si një lidhje e përbashkët midis grupeve të ndryshme linguistike. Duhet theksuar se veçanërisht kultura urbane nga Durrësi e shtrirë deri më poshtë në jug e përbënte deri në fund të shekullit të 13-të shumë të përfaqësuar elementin grek; edhe njëherë 'Grek' do të thotë grekofonët ortodokse njerëzit e qytetit, të cilët ishin shtylla kurrizore e kulturës Bizantine në vendet e ulëta dhe në bregdet".

Ju i keni kushtuar "Skënderbeut", një punë shumë të madhe. Mendoni se i ka plotësuar parametrat tuaj? Dhe, botimi juaj i fundit "Shqiptarët", a i plotëson kërkesat tuaja për ta vendosur ashtu si duhet historinë shqiptare në një kuadër ballkanik?
"Te dy librat kanë sfond të ndryshëm. 'Skënderbeu' është rezultat i shume viteve kërkime arkivash, ndërsa 'Shqiptarët' është një ese historike, e cila përpiqet të na japë një perspektivë të re alternative në historinë shqiptare. Si një ese, ky libër mbështetet vetëm pjesërisht në kërkimet e mia personale, ndërsa me shumë mbështetet në veprat e atyre historianëve, emrat e të cilëve i kam cituar në hyrjen e librit. Libri u shkrua për një shtëpi botuese të madhe gjermane, e cila dëshironte një hyrje në historinë Shqiptare për lexuesit në botën gjermano-folëse. Lexuesi shqiptar do të njihet me shumë detaje, por ndoshta jo me prezantimin dhe interpretimin e tyre. Unë doja të paraqisja historinë shqiptare si një histori të hapur, në kuptimin që shqiptarët nuk ishin të izoluar nga fqinjët e tyre siç shkruanin historianët enveristë - duke e modeluar historinë e tyre në realitetin ekstrem të Shqipërisë enveriste - por që historia e Shqipërisë është shumë më e pasur dhe me shumë më tepër ngjyra se rrëfimi standardi monolitik, i cili është i prodhuar nga Akademia Shqiptare. Historia e Shqipërisë, ashtu si ajo e Ballkanit, nuk është përshfaqur si një Ballkanike: por theksohet se kjo histori ndërvepron, fqinjëron, shpesh herë është në simbioza me ata që e rrethojnë si grekët, sllavët apo vllahët. Historia e Shqipërisë nuk është 'rrethuar' nga armiqtë e përjetshëm, por ka qenë një tendosje historie komplekse nga tiparet social-kulturore të përbashkëta të njerëzve në Ballkan e deri tek izolimi etno-kombëtar kryesisht në shekullin e 20-të dhe 21-të, kështu që konfliktet midis vendeve dhe kombeve duhet të përshkruhen në periudhën në të cilën ato ndodhën,por ato nuk duhet të projektohen në një të shkuar të largët kur këto lloj konfliktesh nuk ekzistonin, pra tensione etno-kombëtare midis shqiptarëve dhe fqinjëve të tyre".

Historianët shqiptarë e kanë ndarë historinë tonë në katër vëllime, që përfshijnë po katër perioda kohore shumë konvencionale. E shihni të drejtë këtë ndarje dhe pse e shmangët në librin tuaj?
"Mendoj se ka gjithmonë qasje të ndryshme për çdo objekt shkencor. Shqipëria është një nga shtetet e fundit në Evropë së bashku me Rumaninë apo Maqedoninë - ku institucionet shtetërore si Akademitë, akoma prodhojnë një lloj historiografie zyrtare apo gjysmë zyrtare. Një model i tillë nuk gjendet as në Francë, Gjermani apo Angli apo në SHBA. Në Shqipëri, historia, është e perceptuar nga shtresa të gjera të shoqërisë, ende si një pasardhëse e kohëve komuniste dhe si një detyrë e autoriteteve zyrtare. Qasje alternative apo këndvështrime të reja shihen si pasojë një kërcënim potencial i interpretimit zyrtar. Struktura me katër volume e historisë reflekton një shkrim tradicional, i cili ndjek shtetin si model teologjik, ku apogjeu i historisë së Shqipërisë konsiderohet themeli i shtetit kombëtar në 1912. Krijimi i shtetit është elementi kyç i këtij narracioni, e kjo është arsyeja pse kjo ndërtoi traditën e shtetit në Antikitet dhe në kohët e Mesjetës, duke dhënë një imazh negativ të gjitha periudhave "të pushtimeve të huaja" (kryesisht atij Osman) dhe fokusohet në shumë detaje në Lëvizjen Kombëtare dhe në shtetin kombëtar. Veçanërisht për periudhën komuniste nuk ka konsensus në interpretim - kjo është arsyeja që kapitulli i katërt shmang në titullin e tij termat ' komunist' apo 'socialist' duke përsëritur termin politik neutral ' periudha e pasluftës'. Nëse dikush do përdorë koncepte të tjera për të analizuar historinë e Shqipërisë - kulturën, shoqërinë, hapësirën - ai domosdoshmërish duhet të përdorë korniza të tjera kronologjike. Qasje te tjera në rastin më të mirë janë plotësuese, ato nuk përjashtojnë njëra-tjetrën por nuk ka vetëm një variant të historisë. Unë mendoj se kryesore është që historianët duhet t'i shpjegojnë publikut të gjerë që qasjet e ndryshme na çojnë tek historia, dhe jo një interpretim i institucioneve shtetërore. Dhe ato mund të shpjegojnë programin e tyre shkencor dhe jo thjesht të fillojnë me periudhën e Paleolitike. Një shoqëri e përcaktuar si pluraliste nuk mund të ketë vetëm një variant të vetëm të historisë, pasi një historiografi e mirë, të paktën, përpiqet të kapë tendencat e reja të kërkimit. Kurse të katër volumet e historisë nuk i reflektojnë këto zhvillime moderne në disiplinën e historisë, dhe druhem se shumë historianë evropianë do të kishin probleme me një koncept të tillë si historiografia tradicionale kombëtare".

Si e shikoni periudhën e pushtimit turk në Shqipëri? A e shikoni elementin shqiptar që kundërshtoi prej nacionalizmit apo thjesht prej kushteve ekonomike dhe marrjes në ushtri?
"Ky është një diskutim kyç në shoqërinë shqiptare dhe historiografinë e saj, dhe është fatkeqësi që Turqia ndërhyri së fundmi në diskutime të tilla duke i imponuar Republikës së Kosovës një komision miks për rishikimin e teksteve të historisë në shkolla. Nuk ka dyshim që rrëfimi tradicional zyrtar shqiptar e paraqet Perandorinë Otomane me ngjyra të errëta. Ai fokusohet shumë në kryengritjet dhe shumë pak ka shpjeguar rolin që myslimanët shqiptarë luajtën në Perandori që në fillimet e hershme. Ne fakt, armiqtë më të rrezikshëm të Skënderbeut ishin shqiptarët, të cilët ishin të konvertuar në Islam.
Një rishikim i këtij imazhi shumë të keq megjithatë nuk duhet të na çojë tek një idealizim jokritik i Perandorisë Otomane, një tendencë kjo e mbështetur shumë nga zyrtarët e sotëm politikë turq.
Sundimi Otoman zgjati për pothuajse 500 vjet, dhe përgjatë kësaj periudhe të gjatë, pjesë të tëra të Shqipërisë ishin plotësisht të shkatërruara (tokat e Skënderbeut më 1460-ën, Shqipëria Venetike), ndërsa e njëjta pjesë u shndërrua më vonë në një qendër të shndërritshme të perandorisë Otomane (hapësira e Shkodrës), apo nuk ka asnjë dyshim që qytetet si Elbasani arritën kulmin e zhvillimit urban dhe jetës së qytetëruar në shekullin e 17-te nën sundimin Otoman; nuk ka po ashtu dyshim që perandoria joshi një numër të madh të myslimanëve shqiptarë të cilët shtuan radhët e elitës perandorake: si dhe nuk ka asnjë dyshim se shumica e shqiptarëve suni i qëndruan besnikë Perandorisë deri në fund. Në anën tjetër, shoqëria shqiptare ishte shumë e tronditur nga pushtimi Otoman - të ndërruarit e etnisë nga Arbër në Shqiptarë është prova e një ndryshimi të thellë mentaliteti. Kryengritjet të cilat në historiografinë tradicionale janë të theksuara si shenjë e një kundërshtimi të vazhdueshëm veçanërisht në zonat malore, një zemërim i cili kishte të njëjtat arsye edhe si në pjesët e tjera të Ballkanit, ishin thjesht lokale ose rajonale dhe deri në shekullin e 19-të nuk ishin kombëtare. Islamizimi në shkallë të lartë mund të ndiqet hap pas hapi në zona të ndryshme të Shqipërisë, por nuk ka akoma një shpjegim të njëzëshëm për faktin që asnjë grup tjetër etnik në Ballkan ta ketë përqafuar Islamin në një përqindje kaq të madhe, ashtu siç e bënë shqiptarët. Kështu që pati integrim në sistemin Otoman - ku shqiptarët e besimit mysliman suni ishin shtylla e Perandorisë - dhe distancë politike drejt të njëjtës perandori në të njëjtin ambient mysliman suni. Babai i Ahmet Zogut e shpreh shumë bukur, kur i shpjegon një diplomati Austriak në fillim të shekullit të 20-të, që zona e Matit është plotësisht besnike e Sulltanit me kushtin që shteti Otoman nuk do të ndërhynte në çështjet lokale. Në shekullin e 19-të, shqiptarët ishin disi shpejt të ndikuar nga ideja e një shteti autonom brenda perandorisë Otomane; mbas pavarësisë së Greqisë në 1830 apo dhe si një reagim i kundër reformave në perandorinë Otomane, ku rebelët e Shqipërisë së Jugut formuan 30-35 vite më parë se 1878, qëllimin e një Shqipërie autonome brenda perandorisë Osmane politike. Unë mendoj se të gjitha këto shembuj tregojnë se është e vështirë të paraqesim një imazh të thjeshtë të shqiptarëve në perandorinë Osmane: Sunni-të, Bektashinj-të, anëtarët e urdhrave të tjerë dervishë, Ortodoksët dhe shqiptarët katolikë, fusharakët dhe malësorët, njerëzit e qyteteve dhe fshatarët, Shqiptarët në diasporë dhe brenda perandorisë Otomane, të shkolluar dhe analfabetë, kishin në periudha të ndryshme pozicione shumë të ndryshme në perandorinë Otomane. Dhe, asnjë nuk ka kundërshtuar që deri në shekullin e 20-të nuk kishte një hapësirë kombëtare të komunikimit shqiptar; shoqëria ishte kryesisht lokale, në rastin më të mirë rajonale, ashtu si në pjesët e tjera të Ballkanit ku pothuajse nuk kishte rrugë, hekurudha, telegrafe, jo sistem shkollor koherent dhe një rend publik shumë i dobët. Një histori shkencore e perandorisë otomane duhet të analizojë një sërë faktorësh lokalë, socialë, fetarë, kulturorë, si dhe modelin politik që ndryshoi për gjysmë mijëvjeçari.
Një qasje tjetër do të ishte diskutimi i trashëgimisë së shtetit otoman më 1912-tën; pothuajse një vend pa infrastrukturë, një traditë shumë e dobët në pjesëmarrje politike, institucione shumë të dobëta shtetërore, zona të mëdha që nuk ishin të integruara në administratën shtetërore që nuk paguanin taksat rregullisht, nuk e njihnin fare ligjin shtetëror (kryesisht në zonat malore),me një numër shumë të madh analfabetësh, diferenca sociale shumë të dukshme, integrim të dobët të kristianëve në administratën shtetërore. Kështu që mendoj se është krejt e qartë që nuk ka një lloj imazhi bardh e zi të perandorisë Otomane dhe që nuk mund të bëjmë një vlerësim kritik në cilësinë e një sistemi thjesht të mirë apo të keq".

Shqiptarët, në disa këndvështrime mbahen si popull jo fetar. Kurse ju mendoni se shqiptarët u islamizuan në thelb dhe janë fetarë. Cilat janë shpjegimet tuaja për ta përshkruar si popull fetar, popullin shqiptar?
"Sapo vlerësova që shqiptarët nuk janë një përjashtim- ka njerëz që besojnë dhe që nuk besojnë ashtu si në vendet fqinje. Unë jam paksa dyshues për sa ka të bëjë me idenë që shqiptarët janë shumë më tepër tolerantë dhe më shumë indiferentë në besimin fetar se popujt e tjerë. Ka fenomene sinkretike si p.sh Myslimanët dhe Kristianët bëjnë pelegrinazhe në të njëjtën vend të shenjtë, bëjnë nderimin e të njëjtëve shenjtë, Myslimanë që adoptojnë praktikat popullore Kristiane, megjithëse fenomeni i Kriptokristianëve ekzistonte po ashtu dhe diku tjetër në Ballkan dhe në Anadoll. Aktivistët e Rilindjes përshfaqën idenë e tolerancës fetare dhe indiferencës për të ngushtuar boshllëkun e madh midis shqiptarëve Myslimane dhe ata Kristianë; por dëshmi për tensione midis shqiptarëve myslimanë dhe kristianë ka tepër shumë; nëse do ti hidhni një sy të dhënave. p.sh raportet e konsujveaustriak që nga fundi i shekullit 19-të në Kosovë janë plot me detaje rreth dhunës së Myslimanëve shqiptarë kundër katolikëve shqiptarë; po ashtu në Kosovë Myslimanët shqiptarë thoshin që Guvernatori Otoman ishte thjesht i çmendur kur ky i fundit shpalli që Myslimanët dhe Kristianët do të trajtoheshin njëlloj në drejtësinë shtetërore. Por Lëvizja Kombëtare ia doli të kishte sukses në bindjen e shumë shqiptarëve se shteti duhet të mbizotërojë mbi bashkësitë fetare, nga impresioni i të qenit të kërcënuar nga serbët, malazezët dhe nga ekspansioni Grek që kontribuuan shumë në suksesin e këtij koncepti. Shkolla shtetërore dhe propaganda shtetërore, armiqësia ekstreme e regjimit komunist kundër besimit fetar ndihmuan të përhapej masivisht ideja, e cila sot është e pranuar gjerësisht si një element thelbësor në identitetin kombëtar. Një perspektivë kritike nuk e mohon këtë fakt, por e vendos nevojën e rishikimit të këtij fenomeni në një perspektivë të re. Nëse historianët shqiptarë do të bënin më shumë punë krahasuese, ata do të shihnin që historia shqiptare është pak e veçantë, dhe kjo është po ashtu e vërtetë edhe për historinë e besimeve fetare. Madje dhe nga periudha midis 1968 dhe deri në 1991, shumë shqiptarë mbetën besimtarë dhe praktikuan ritet e tyre në mënyrë të fshehtë. Në përgjithësi, është për t'u vëzhguar - dhe ky vëzhgim është i vërtetë për shumë nga historianët, të cilët studiojnë historinë e tyre e që shumë shpesh janë të përqendruar në çështjen e tyre kombëtare dhe e zmadhojnë veçorinë e kombit të tyre. Kështu që krahasimi do të ishte shumë i vlefshëm për një kuptueshmëri më të mirë të historisë kombëtare".

Si e shikoni përfytyrimin shqiptar për një hapësirë kompakte shqiptare në shekujt e shkuar?
"Gjithë lëvizjet kombëtariste synojnë për një territor kompakt kombëtar dhe pothuajse pa asnjë përjashtim ato e projektojnë këtë ideal që nga e shkuara. Ne dimë se ideja e kombësisë homogjene ka shkaktuar luftëra të tmerrshme, miliona viktima dhe shkatërrime të rajoneve te mëdha; p.sh., shembulli i fundit ishin luftërat në ish- Jugosllavi. Nacionalizmi shqiptar, po ashtu, ëndërroi për një Shqipëri të madhe homogjene; megjithëse në fund të shekullit të 19-të, kjo ishte Shqipëria e katër vilajeteve. Anipse, megjithëse Shqiptarët jetuan në këto katër vilajete, (dhe në pjesë të tjera të perandorisë Otomane - bashkësia më e madhe shqiptare, Stambolli, nuk ishte pjesë e këtij vizioni hapësinor), ata nuk ishin të kudondodhur në shumicën etnike; konstelacioni etnik përpara 1912 ishte shumë kompleks, identitetet kombëtare (p.sh në jug të Shqipërisë/ Epiri në pjesët Ortodokse) dukeshin ende.
Mendoj se modeli i Jakob Filip Fallmerayerit, të cilin e kam përdorur në librin tim, është shumë i vlefshëm: ai ndërtoi një zonë qendrore me një shumicë shqiptare të pastër: kjo ishte bërthama historike e quajtur Shqipëri, e thënë rëndom territori i Shqipërisë moderne; ekziston dhe zona më e madhe, e dyta në Ballkan, ku shqiptarët u vendosën me dendësi të ndryshme, një zonë e cila historikisht nuk u quajt Shqipëri (Kosova, Maqedonia, Lugina e Moravës së Sipërme, por gjithashtu dhe fshatrat shqiptare dhe të vendosurit në Bosnje, Serbinë Qendrore, Bullgari, Trakë, Greqi dhe së fundmi në Stamboll si qendra më e madhe urbane e Shqiptarëve në Perandori). Unë mendoj se duhet të punojmë me modelin hapësinor, i cili është i hapur; Historia e Shqipërisë nuk është thjesht shtesa e Shqipërisë plus Kosova, plus Shqiptarët në Maqedoni. Historia e Shqipërisë është po ashtu historia e Ballkanit, në kuptimin që nuk mund të përjashtohen shqiptarët që jetojnë në pjesë të tjera të Ballkanit. Kjo histori, megjithatë, nuk mund të jetë e izoluar, ajo duhet të fokusohet në njëtrajtshmërinë e shqiptarëve me fqinjët. Kjo sigurisht që është një sfidë për historiografinë sepse po ashtu historiografitë fqinje p.sh në Greqi apo Serbi më shumë fokusohen 'në popujt e tyre' dhe injorojnë komunitetet e tjera. Historiografia duhet të shpëtojë nga burgu i izolimit kombëtar; pra duhet të studiohet grupi juaj por pa eliminuar fqinjin tuaj nga historia".

Kosova përbën një fushë shumë të ngatërruar studimi mes serbëve dhe shqiptarëve. Si e shikoni autoktoninë e serbëve dhe shqiptarëve në Kosovë dhe pretendimet për vjetërsinë shqiptare në Kosovë?
"Së pari, i tërë diskutimi ka dhe njëherë tjetër, dy nivele. I pari është fatkeqësisht jo shkencor, shumë i politizuar dhe emocional. Ka një kërkesë të madhe për të vërteta të thjeshta dhe pozicione maksimaliste, në kuptimin ku shumë serbë tolerojnë vetëm adoptimin e plotë të perspektivës së tyre, dhe shumë shqiptarë sillen në të njëjtën mënyrë. Nuk është frytdhënëse nëse kërkimi dhe pasioni kombëtar ngatërrohen kaq fort. Së dyti, niveli i kërkimit shkencor, është, përsëri, kompleks. Megjithëse nacionalistët në të dyja krahët pretendojnë se njohin të vërtetat e tyre dhe sulmojnë këdo, që nuk ka të njëjtin mendim, ne duhet të pranojmë se sot ka vetëm pak studime të paanshme e të kuptueshme në historinë demografike të zonës. Të dyja palët përshkruajnë se pala tjetër është ajo Barbare që erdhi së fundmi dhe shkatërroi një shoqëri në lulëzim. Ngjashmëria në sulme ka dhe ne tekstet e shkruara: për shqiptarët, barbarët paganë serbë shkatërruan provincën kristiane të Dardanisë dhe shkatërruan civilizimin e tij Roman: Serbët kështu shihen si rreziku që vjen nga Lindja; për Serbët, malësorët e egër shqiptarë myslimanë në shërbim të perandorisë Otomane sollën kaos në tokat me kulturën serbe- në këtë rast, shqiptarët janë njerëzit e pa civilizuar nga Lindja Islamike. Siç e thashë më sipër, proto-shqiptarët jetuan në Kosovë në Antikitet; me ardhjen e komuniteteve Sllave, modelet etnike pësuan një ndryshim të madh. Deri tani, ne dimë shumë pak rreth bashkekzistencës së proto-shqiptarëve me Sllavët; gjuha Shqiptare dhe toponimet janë burimet tona më të rëndësishme. Dokumentet e shekullit të 14-të dhe të 15-të qartësisht i tregojnë shqiptarët si fshatarë gjedhëritës sidomos në atë që sot është Kosova Perëndimore, por ka gjithashtu dokumente që i atashojnë shqiptarët p.sh. në Maqedoninë Qendrore. Meqë nuk ekzistojnë statistika etnike, por më shumë sepse termi i etnisë kishte një kuptim të ndryshëm në Mesjetë, është shumë e vështirë që të dimë konstelacionin etnik të Kosovës në ato kohë. Por është megjithatë mjaft e qartë - dhe kjo është theksuar nga orientalisti shqiptar Selami Pulaha, se shumica dërmuese e Shqiptarëve në Kosovë ishin Ortodoksë dhe ndiqnin ritus-in sllav1. Është shumë evidente, që nuk kishte antagonizma etnike midis serbëve dhe shqiptarëve në Kosovë. Kosova ishte një shoqëri ortodokse e traditës së kishës Serbe, e përbërë nga serbët, shqiptarët dhe vllehët. Kosova ka qenë një zonë me një numër të madh emigrimesh: Shqiptarët dhe Malazezët që kthehen, Serbë dhe Shqiptarë që ikin; shumë shpesh, ky migrim ishte në shkallë të vogël- familje komplekse që migronin nga Shqipëria Qendrore dhe Veriore dhe nga Mali i Zi për shkak të varfërisë apo gjakmarrjes zakonisht nuk u regjistruan nga autoritetet Otomane. Popullsia shqiptare në Kosovë është, ashtu si Serbët e Kosovës, produkt i autoktonisë (nga Antikiteti apo Mesjeta) dhe i migrimeve; me islamizimin, u krye po ashtu një proces i shqiptarizimit të Serbëve, të cilët u konvertuan në Islam; e meqë shumica e myslimanëve ishin Shqiptarë dhe meqë ata u martuan në komunitetin e tyre fetar (jo etnik), ata ngadalë adoptuan vetveten me ambientet e reja. Raportet e konsullit Austriak në fund të shekullit të 19-të, po ashtu tregon presionin në fshatrat serbë të cilët me tej u shqiptarizuan.
Në anën tjetër, në mjedisin ortodoks, shqiptarët Ortodoksë tentonin të orientonin vetveten drejt gjuhës serbe. Të dyja proceset janë politizuar shumë, jo të paktën nga teza serbe e Arnautasi-ve, d.m.th. që pretendohet se të gjithë shqiptarët në Kosovë janë "në të vërtetë" serbët e Islamizuar dhe shqiptarizuar, gjë e cila sigurisht, nuk është e vërtetë. Por proceset e adaptimit kulturor me grupin më të fortë brenda një komuniteti fetar mund të ndeshen akoma p.sh. në Maqedoni. Edhe një herë tjetër, një lexim i kujdesshëm i burimeve tregon një situatë shumë komplekse e cila nuk korrespondon me teoritë sempliciste nacionaliste në të dyja krahët".

A e ka dëmtuar historiografia shqiptare e pasluftës së dytë botërore historinë e Shqipërisë?
"Ka prodhuar historinë e Shqipërisë. Meqë nuk kishte kërkime institucionale përpara L2B, historiografia komuniste nuk kishte kundërshtarë. Mbas 1945, për herë të parë në historinë e Shqipërisë, Shteti përdorte të gjitha mjetet e tij për të prodhuar dhe propaganduar versionin e tij zyrtar të së shkuarës. Fatkeqësisht, kjo ndodhte në një shtet Orvellian, ku historianët ishin thjesht mjete në duart e diktatorit, i cili personalisht diktonte linjat kryesore të interpretimit. Kjo ishte periudha ku shumë nga Shqiptarët u konfrontuan për herë të parë me historinë - e sistemi shkollor i shtetit të ri integroi për herë të parë gjithashtu fëmijë nga zonat rurale dhe familjet e varfra. Shumica e shqiptarëve besojnë se çfarë mësuan në shkollë dhe lexuan e dëgjuan në media është e vërteta e vetme. Atyre nuk ju është shpjeguar kurrë se historia u shkrua nga njerëz, të cilët ishin objekte të një programi të madh indoktrinimi dhe propagande. Vazhdimësia e elitës dhe presioni i madh politik mbi historianët bëri që diskutimi i hapur i historiografisë komuniste të ishte i pamundur. Aleks Buda, përgjegjës për shovinizmin Kombëtar-Stalinist, ashtu, sikundër Arshi Pipa vendosi 'ksenofobinë, sllavofobinë, izolimin, homogjeninë etnike dhe unitetin gjuhësor' (dikush mund të shtojë edhe grekofobinë, ortodoksofobinë po ashtu) konsiderohet akoma si një shtyllë e kulturës Shqiptare. Kritikët ose u denoncuan si jo-profesionistë (sepse ata nuk u rekrutuan në institucionet kërkimore për shkak të mendimeve të tyre ndryshe) apo si të huaj me qëllime të errëta. Këndvështrimi enverist gjendet akoma në trurin dhe shpirtin të paktën e disa njerëzve që merren me temat historike në shoqërinë që i rrethon. Vetëm disa nga intelektualët shqiptarë kanë kurajën të kritikojnë historiografinë zyrtare, apo vetëm vitet e fundit kanë treguar një tolerancë disi modeste te medias Shqiptare dhe elitës drejt këtij qëndrimi. Ashtu siç është, trashëgimia komuniste në historiografi është një pengese serioze për hapjen mendore të shoqërisë shqiptare. Për sa kohë që historianët duhet të përballën me sulme e kërcënime të forta, nëse ata formulojnë rrëfime të tjera, Shqipëria nuk mund të karakterizohet si një shoqëri liberale dhe e hapur".

Si e shikoni Shqipërinë, më afër Perëndimit apo Lindjes?
"Unë kam përdorur Lindjen dhe Perëndimin në titullin e librit tim, vetëm për të treguar kornizën kulturore në të cilën u zhvillua shoqëria shqiptare, por jo si një njësi ontologjike. Lindja apo Perëndimi janë dy terma kyç në debatin e vazhdueshëm mbi identitetin kombëtar në shoqërinë Shqiptare, por unë mendoj se pyetjet qendrore janë të tjera: a jetojnë Shqiptarët në një shtet ligjor, me institucione të besueshme shtetërore, një shkallë korrupsioni të ulët, një demokraci pluraliste, ku opinionet e ndryshme pranohen si një pjesë esenciale e jetës politike, ku kundërshtarët nuk janë 'tradhtarë' apo 'spiunë'. Unë kam përshtypjen se shumë shqiptarë do të dëshironin një model të tillë, por për shkak të vështirësive ekonomike, përpjekja e përbashkët për të mbijetuar ekonomikisht, ndikimi i kudondodhur i politikës në jetën sociale dhe politike, bën që shumë njerëz nuk e kanë fuqinë apo mundësinë të luftojnë për këto vlera. Ekziston një opozitë politike radikale, e cila megjithatë ofron më shumë slogane nacionaliste dhe demonstron një shkallë të lartë pa aftësie në çështjet e politikës ekonomike. Përveç kësaj, perspektiva evropiane e ka humbur joshjen e saj, dhe është shfaqur Turqia si një lojtar i ri. Turqia është një shtet me një numër të konsiderueshëm njerëzish të persekutuar apo të burgosur për shkak të ideve të tyre, me një media vetëm pjesërisht të lirë, ku nacionalizmi i fortë ofron një model të ndryshëm për udhëheqësit shqiptarë. Në kontekstin e Lindjes se Afërme, Turqia është një demokraci, por duke u krahasuar me shtetet e Evropës, Turqia është akoma një shtet me një demokraci në zhvillim. Për momentin, Lindja dhe Perëndimi nuk janë vetëm terma në debatin e brendshëm kulturor Shqiptar, por gjithashtu shumë mundësi për orientim politik. Shpërthimi i retorikave nacionaliste që ndodhën rreth 28 Nëntorit 2012 japin përshtypjen se liderët politikë janë më shumë të interesuar në mbrojtjen e privilegjeve të tyre duke u fshehur pas zhurmës nacionaliste- kurse pyetja themelore nuk është Lindja apo Perëndimi, por se si do arrijë Shqipëria të ndërtojë një nivel shtetëror të ndershëm dhe si do t'u ofrojë ky shtet një jetë të paqtë qytetarëve të tij"./BalkanWeb)

Shpenzova gjysem ore per te lexuar gjithe intervisten e Schmitt dhe dua ta falenderoj ate per punen dhe impenjimin e tij te vazhdueshem ne humultimet e historise se shqiptareve. Ne shkrimin e tij ai konfirmon shume nga interpretimet e gjykimet e mia amatoreske si student i perjetshem i historise shqiptare, ashtu sic mesova edhe disa gjera te reja ne lidhje me historine e Kosoves. Gjykimi i tij eshte shume i kthjellet dhe shume rigoroz nga ana shkencore dhe reagimet e pseuod-historianeve shqiptare te kohes se Enver Hoxhes ndaj tij, nuk jane gje tjeter vecse perpjekje per te zene diellin me shoshe dhe per te vazhduar praktiken komuniste te monopolizimit e kontrollit te rrepte te mendimit shkencor ne vend nga ana e shtetit e politikes se kohes.

Nese dikush ka kontakte me Schmitt, ftojeni ate te marri pjese ne forum pasi do te ishte kenaqesi te pakten per mua qe te vazhdonim diskutimin mbi historine e shqiptareve ne faqet e ketij forumi. Ka nje interes te jashtezakonshem nga shqiptaret e lire sot qe te mesojne te vertetat e mohuara historike per ta. Gjithashtu, nese dikush ka informacion nese dy librat e fundit te Schmitt, ai per Kosoven dhe Shqiptaret, nese jane perkthyer ne shqip apo ne gjuhe te tjera, postojeni ne kete teme ne menyre qe te mund ti porositim e lexojme.

Ate qe duhet ta benin brezi i ri i historianeve shqiptare ne Shqiperi, po e ben nje historian zvicerian. Fakti qe ai eshte i ri ne moshe, eshte po ashtu nje ogur i mire, pasi ai do te vazhdoje te humultoje e sjelli risi te reja nga historia e shqiptareve.

Albo

[Kreksi]

Shpenzova gjysem ore per te lexuar gjithe intervisten e Schmitt dhe dua ta falenderoj ate per punen dhe impenjimin e tij te vazhdueshem ne humultimet e historise se shqiptareve. Ne shkrimin e tij ai konfirmon shume nga interpretimet e gjykimet e mia amatoreske si student i perjetshem i historise shqiptare, ashtu sic mesova edhe disa gjera te reja ne lidhje me historine e Kosoves. Gjykimi i tij eshte shume i kthjellet dhe shume rigoroz nga ana shkencore dhe reagimet e pseuod-historianeve shqiptare te kohes se Enver Hoxhes ndaj tij, nuk jane gje tjeter vecse perpjekje per te zene diellin me shoshe dhe per te vazhduar praktiken komuniste te monopolizimit e kontrollit te rrepte te mendimit shkencor ne vend nga ana e shtetit e politikes se kohes.

Nese dikush ka kontakte me Schmitt, ftojeni ate te marri pjese ne forum pasi do te ishte kenaqesi te pakten per mua qe te vazhdonim diskutimin mbi historine e shqiptareve ne faqet e ketij forumi. Ka nje interes te jashtezakonshem nga shqiptaret e lire sot qe te mesojne te vertetat e mohuara historike per ta. Gjithashtu, nese dikush ka informacion nese dy librat e fundit te Schmitt, ai per Kosoven dhe Shqiptaret, nese jane perkthyer ne shqip apo ne gjuhe te tjera, postojeni ne kete teme ne menyre qe te mund ti porositim e lexojme.

Ate qe duhet ta benin brezi i ri i historianeve shqiptare ne Shqiperi, po e ben nje historian zvicerian. Fakti qe ai eshte i ri ne moshe, eshte po ashtu nje ogur i mire, pasi ai do te vazhdoje te humultoje e sjelli risi te reja nga historia e shqiptareve.

Albo

Pershendetje Albo,

Historiani Oliver Jenes Schmitt asgjë nuk ka zbuluar, dhe këtë mund ta dëshmojmi se, autori i Skenderbeut e ka rishkruar librin e tij të tërin sipas planit të një autori të më hershëm Ludwig Pastor me titullin " Hostory of pope" .. i ribotuar pastaj edhe më vonë disa herë, është autor i cili e thotë se Skenderbeu nuk kishte shkuar peng dhe se ishte rritur ne malet e Dibres i cili kthehet ne vitin 1444 ...në Krujë, dhe interesante Schmiti ka ndjekur të gjitha këto shtylla që i permend Pastor dhe librin e ka shtjelluar mbi shtyllat e e tij të tërin, te gjitha referancat Pastor i kanxjerrur nga Vatikani qe jane sekrete kurse ato referancat tera, et gjithat i kam shfletua dhe vertetua se nuk qendron e tera si thotë z.Schmitt aty sa i perkete zhurmes rreth letres së agjentit te tij Sceva de Corte (apo Curti ne disa vende) që ishte agjent francez dhe i kam sjellur spjegimet sipër në postim, tek e fundit, asgjë nuk dëshmon kjo shpifje e Skeves ndaj Skenderbeut kir Sforca Skenderbeu dhe Hunjadi e mbanin europen kristiane, ishin potagonistet kryesor dhe se e bija e Sforces ishte e mrtuar me te birin e Ferdinandit keshtu qe miqësija e Sforces dhe e Skenderbeut deshmohet edhe ne luften për fron te Ferdinandit ku Skenderbeu dhe ushtria e Sforces luftuan së bashku kunder te njejtit armik si dhe kunder Francezve... Pastaj lexoje letren qe i dergon Francesko Sforca arshevekut te tij ...Sforca mbështeste Papen për njê kryqzat duke i dalur ne ndihmë Skenderbeut prandaj ajo letra e shpifur mashtruse që shfrytzoi z. Schmitt per librin e tij nuk ka kurrafrë vlere... sepse rezultati deshmon se Sforca kishte rrespekt per Skenderbeun me qka hudhet poshtë teoria e autorit Schmmitt, ju thëmë te drejten është një asgjë fare një dështim !

Prandaj më Olivier Jenes Shmitt ne as që duhet të mirremi, është një kopjues i dobët, ai ka kopjuar një teori të një autori qëka bortuar librin para 100 vitesh, saktesishtë në Gusht 1885... ndoshta edhe më heret, ku autori Ludvik Pastor nxjerrë iden kËtu se;

"It is now an established fact that Kastriota was not, as
had been supposed, a scion of an ancient Albanian family,
but was of Slavonian origin. Original documents have
also refuted the story that he distinguished himself when a
hostage among the Turks, gained favour with the Sultan,
and, after the battle of Kunovica, escaped and returned
home to incite his countrymen to take arms against the
infidel. The truth is that Skanderbeg's youth was passed
in his native mountain s, and his warfare ith the Turks
began with the victory gained over them in the Dibra in
1444. This victory filled western Christendom with joyful
hopes, inaugurated the independence of Albania, which
Skanderbeg maintained for more than twenty years, and
ushered in the heroic age of its brave people"

1885 Ludwig Pastor "History of popes"

Pra, më këtë rishkrim të dytë duke ngjyrosur te njejtën ide 100 vjeçare... z.Schmitt vetem se ka perfituar në shitje te librit, sepse, nje libër i botua para 70 vitesh, secili ka te drejten te rimarri dhe rishkruaj atë duke u bazuar nga referancate tjetrit, pra ketu kurrfare merite nuk ka Schmitt-i, njësoj, sikur psh. ka hapur X anëtari një tem këtu nê forum para 100 vitesh, do e hapi edhe unë te njejten tem pas tij... pse jo ?

Tani më nuk kemi se çka të flasim me Schmitt-in, mund ti mbyllim edhe te gjitha temat e tij dhe mos t ia blejmi librin sepse, zoteriu Pastor është ai i cili vë në dyshim kombêsin e Skenderbeut e jo se vjenë kjo nga Schmiti e mendja e tij, por, ndoshta i shtyer nga rrjetet tjera që te shkruaj libër mbi libër per origjinen e Skenderbeut, spese, Pastor e thotë se ishte me origjie sllave dhe ketu nuk kemi se çka ti bejmi autorit i cili tani më kavdekur, mirëpo, ai thotë se janë dokumentet në Vatikan për këtë dëshmi te sjellura gjoja se nga ana turke ! Mirëpo autori nuk jep asnjë provë, pra mbeten vetem se thashe e thëme... Kurse në njê dokument tjetër nga Calisti III, thuhet se Skenderbeu rrjeh nga fisi Kastrati që gjendet në njê fshatë jo largë Drinit... me referime nga një autor i kohës..

Prandaj i nderuari Albo, për mua Dosja Schmitt mbyllet me kaqë, ne mund te flasim por nuk ka kurrëfare peshe as merita teoria e tij...!
Ne nuk duhet kërkuar asgjê nga Olive Jenes Schmitt perpos ta dorzoje titullin e doktoratit dhe mos te na genjeje ne se gjoja ështË ndonjê historian e sidomos e kane afruar tek Univerziteti i Prishtinës njê sharlatan... kjo është tragjike... !
shëndet !

ref; http://books.google.fr/books?id=j1YV...page&q&f=false

[Kreksi]

Dhe tani, nëse turqit e kanë këtë dokument, le ta hapin, pse te na mbajnë peng tani edhe neve pas 500 vitesh ? ... le te hapin arkiven e mos te lejohet te behet dredhi, jo e kena por nuk e tregojmi, si njê loj Pokeri lujanë me ne...e pa tolerushme kjo, te me falni !

[Albo]

Dhe tani, nëse turqit e kanë këtë dokument, le ta hapin, pse te na mbajnë peng tani edhe neve pas 500 vitesh ? ... le te hapin arkiven e mos te lejohet te behet dredhi, jo e kena por nuk e tregojmi, si njê loj Pokeri lujanë me ne...e pa tolerushme kjo, te me falni !

Kreksi, nga ato qe shkruan me lart, e ben te qarte qe ti nuk e ke lexuar librin e Schmitt mbi Skenderbeun. Blije librin, lexoje, e pastaj jep mendimet e gjykimet e tua per te. Ne liber Schmitt as nuk e ze ne goje kete "deshmi" qe ti ze ne goje me lart dhe as nuk ka dale me ndonje teori se Gjergji "eshte rritur malesh". Perkundrazi, ai ben te qarte qe Gjergji ka qene njeri i afert me Sulltan Mehmetin e II dhe ka patur gisht ne vrasjen e vellait te madh te tij, si nje hakemarrje ndaj vrasjes se Joan Kastriotit, babai i Gjergjit, nga Sulltan Murati. Kjo e ben te besueshem versionin qe Gjergji ka jetuar ne oborrin e Sulltanit dhe lufta e tij me Porten e Larte nuk kish vetem nje karakter fetar apo etnik, por edhe nje karakter personal.

Dhe mesoni qe te respektoni studiues te respektuar qe kane PhD ne kete profesion dhe punojne ne nje nga katedrat me te respektuara te historise ne Ballkan e Evrope, ne Vjene. Sidomos kur ai ka shpenzuar jo pak por 10 vjet duke gerrmuar ne arkivat e huaja per te shkruajtur librin e tij mbi Skenderbeun. I vetmi shqiptar qe ka bere nje pune te tille kerkimore e shkencore qe une njoh eshte Profesor Doktor Stavro Skendi, profesor ne universitetin e Columbia ne Amerike.

Nese nuk te pelqen Schmitt dhe studimet e tij, nuk je i detyruar ti lexosh apo besosh. Por te pakten mos u beni te bezdisur per njerezit e tjere si puna ime qe jam i interesuar te lexoj e mesoj sa me shume nga ajo qe Schmitt ka per te thene per historine e popullit tim.

Albo

[Kreksi]

Albo, e pranoj edhe unë se ndoshta jam nxitua sa i perkete titullit . sepse nuk kam marrur pjesë dhe nuk e dise në çka është specializuar z.Shmit prandaj kerkoj falje në paragjykimet e mia por, librin e tij e kam lexuar si dhe kam dhënë diku këtu një mendim rreth librit, me sa e di 2009 -ta, kam skanuar poashtu para tri vitesh pjesë nga libri si dhe i kam nenvizuar...
Desha te shtoja se, aty kam intervenuar sepse z. Schmitt ngatrron shumë gjëra, së pari aty kur flet për Vojsaven, thotë se "ishte bija e një princi të tribalëve" gjë që është ngatrrim i pafalshëm tek një historian sepse, ishte bija e një princit nga fusha e Tripaldës=Tripolje, Trifushat në Maqedoni që s'ka lidhje fare me Tribalët... pra jo e fisit te =Tribalëve=(sipas fisit ilirë qe bizantinet kishin vijuar ti quanin keshtu këta banor ku edhe me tej keto vise ilire, pas dyndjeve sllave vijuan edhe turqit ti quanin ashtu "tribali" ) që ne kohën osmane njiheshin banorët serbë, besoj se ndoshta e ka vrejtur edhe ndonjëri këtë gabim, poshtu edhe tek emri i Vojsaves, që shkruhej Vojzava por ndoshta shqiptohej ndryshe; vaiza Ava ? ...sa emra sllave mund te gjejmi me emrin Vojsava, asnjë, perndryshe do kishim plote Vojsava tek sllavët...eshte e thjeshte kjo...por nuk kemi askundi ! psh ne versionin polakë te Barletit nuk quhet Vojsava por Vajzava (vajz+Ava) .....sepse tek latinet "s" shqiptohej "z" ose kuptohej kështu ...
Pra nuk kam per qellim t'ia nguli thiken Schmitt_it por, kur e lexova Hostory of Papes, patjetër se lind dyshimi dhe kemi te drejten të pyesim; ç'fare arsyeje e shtye autorin schmitt te shkruaj një libër për heroin kombtar të popullit shqiptar ?
Pa dëshmi nuk flas asnjëhere; këtu e keni albumin edhe njeherë nëse më lejohet, jo për ju se e di qe e keni lexuar por, për ata që nuk kanëpatur mundësi ta lexojnë librin;
Skenderbeu nga Schmitt; https://plus.google.com/photos/11509...19213459003793

[Kreksi]

Kreksi:04-08-2009,20:39

Pershendetje, (bëra pak korrigjime pas 3 vitësh por jo ndryshime)

Mendoj se në këtë intervist autori i Skenderbeut është tepër bindës, fletë me mençuri dhe ka të drejtë plotësishtë ta mbroje studimin e tij shkencor, perpos disa mungesave qe i vrejta në krahasim nga libri që po lexoj, ai ka patur mundësi ta mbroje edhe ndryshe kapitullin e librit të tij "shtojcë aty me burime e dokumente të bashkangjitura" në faqe 532 ku në Dokumentin e 10 Janarit 1454 nga raporti i diplomateve Sceva drejtuar Sforces ku thuhët përmes kësaj letre se " ky zoti(Skenderbeu) eshte i pa fe dhe se arsyeja e tij per ti luftuar turqit eshte se Skenderbeu ka urrejtje personale kunder turkut sepse turku ia ka vrare babain ku pastaj Skenderbeu eshte hakmarrur dhe i ka vrare turkut një vëlla"...edhe se kjo letër ndoshta asnjëherë nuk ka ra në dorën e marrësit, pra Francesko Sforces sepse dokumenti nuk u gjet pranë arkivave Sforceane por krejtë diku tjetër e jo në Milano, me çka humbët edhe vlera e këtij dokumenti !
Këtu sipër pra e shkurtova letrën që të bëhët më e qartë, pra Shmit këtu asgjë tjetër nuk ka bërë vetëm se ka sjellur një dokument të epokës në të cilin bëhët fjalë për një të derguar të Skenderbeut në Romë dhe emri i të cilit nuk i dihët fare dhe ku ta dimi se për qfarë arsyje apo interesa të tyre personale dy perfaqsuesit e dukes e kanë devijuar mesazhin e të derguarit të Skenderbeut duke e drejtuar në rryma tjera dhe të pa sakta, më shpifje, kuptohët kjo ishte detyr e agjentëve të Sforces pranë Papes dhe tani me daljen në siperfaqe të këtij dokumenti përmes Shmitit autori i librit tregohët neutral nuk mban kurrfarë faji...
Unë kam lexuar në një libër tjetër opera për Skenderbeun se, ai ka ikur prej oborrit te Sulltanit ngasë ishte dashuruar ne vajzen e tij, te motren e sulltan Mehmetit dhe se gjoja kjo dergon trupa në Krujë per ta sjellur të gjallë Skederbeun ne Edrinë pra këto janë gjera jo të dokumentuara por te trilluara që pergjegjësi nuk mban Shmiti.

Siç e kam cekur diku edhe me larte, librin jam duke e lexuar me vemendje, ka skena te mrekullueshme me disa tablo te pa papershkruara deri me tani në librat shkencëor ku ne detaje pershkruhet Skenderbeu si komandant i madh, te gjitha ato skena rrethe orvatjes se tij per te mbajtur ushtrin e tij rrethe veti më armatim, perpjekjet e tij per te blerë armatim nga tregetar të jashtëm, deri edhe tek numri i shigjetave, numri i bureve të barotit që ka blerë Skenderbeu tek këta tregtar autori i këtij librit i numeron te gjitha qe per lexuesin shqiptar eshet një knaqesi e madhe te njihet edeh me keto detaje por ketu tregohet edhe pasioni i Shmitit se sa rendesi i ka perkushtuar ketij libri dhe Skenderbeut si figur heroike dhe gjeni luftarake te asaj kohe.

Mirëpo ke edhe disa kapituj tjere ne fillim ku autori ngutet shumë, betejen e Kosoves e kalon si vetima, poashtu edhe betejen e dytë të Kosovës te vitit 1448 e kalon pa pjesëmarrjën e Skenderbeut fare dhe më e keqja ai e largon atë nga kjo betejë si aleat i Hunijadit për 10 kilometra lagë betejes kurse ka edhe referime tjera perpos të autorëve serbë të cilave iu referohet Shmit por si duket i pelqen ashtu ti marri si referime të besueshme nga Radoniçi, i cili krejtë ndryshe e thotë nga autorët perendimor qe te dy palet kanë Antonio Bofinius si burim por për qudi dikun është një ngatrrese dhe këtu nuk pajtohem me Shmitin sepse, ai merrë një autorë serbë si referanc i cili edhepse e permend Bofinin si burim, citimin e tij e shtrëmbron këtë ngjarje dhe për mua Schmiti ka gabuar njësoj si Radoniçi.
Autori La Martine thotë se, Skenderbeu arrijti në Kosovë në vedin e betejës me 20 000 luftëtarët e tij por më vones, te nesermen e betejës dhe nga çukat e maleve për rreth fushëbetejes ai vrejti poshtë në fusha kerdine më të madhe qe kishte parë ndonjeherë në jetën e tij dhe aty e mallkoi Hunijadin i cili nuk e priti sipas marrveshjes por u kyq në luftë më vetëm se 35 000 luftëtarë kundër 100 000 turqve, ku në këtë rastë, edhe vetë sulltan Murati i II-të nuk deshi të pranoje fillimin e luftës ndaj nje ushtrie me te vogël mirëpo Hunijadi kokeforte mbante edhe ai gjelozi ndaj Skenderbeut dhe e dinte mire se po qe se do e priste Skenderbeun atehere fama do i mbetej Skenderbeut, pra jo vetem se e humbi betejen Hunjadi por edhe e ebri si me qellim sepse ai naten iku pa gjurmë duke lene ushtrine e tij ne meshiren e turqve ku u masakruan ne diten e trete te gjithe.
Disa Bohemien, polakë, vlleher e hungarez qe kishin shpetuar dhe te plagosur Skenderbeu i mori me vete, i veshi, i ushqeu i solli në Shqipëri dhe pagoi një anije në portin e Durrësit për t'iu mundësuar këtyre te rraskapiturve që te kthehëshin në atedheun e tyre. Prandaj habitemi këtu se, Shmiti në këtë libër aqë madheshtor e voluminoz e ka patur mundesi ta shtoje edhe epizode të rëndësishme ku heroi shqiptar ka treguar humanizëm të pashoq ndaj aletve e kombeve tjera europiane.
Pra, në vendë që ti referohej Radoniçit serbë Shmiti ka patur munndësi këtu që t'iu referohej autorve tjerë të cilët e përshkruajnë në detaje të imta këtë tablo të rëndësishme.
Pastaj, Shmiti edhe nuk i kushton aqë rëndësi Skenderbeut kur ai kishte hyrë disa herë edhe brenda në Kosovë i cili shkon madje edhe në veri deri në Novoberda duke i ndjekur trupat e Gjorgj Brankoviçit ku ishte ngujuar në një keshtjellë dhe më qellim ndoshta që ta ndeshkoje edhe Hunijadin i cili në një mënyrë, e tradhtoi Skenderbeun në këtë betej sepse marrëveshja ishte që të filloje beteja vetëm se kur te arrije Skenderbeu me 20 000 luftetarët e tij, dhe më në fund Huniadi, pasi që kishte ikur natën se e kishte lëshuar fushëbetejen, dhe për habin e të gjithëve shkoi e u strehua mu në kështjellen e Brankoviçit, pra tek vasali i sulltanit edhepse thuhet se gjoja dy fshtarë e kapen në pyell dhe ia dorzuan Brankoviçit. Pra këtë enigmë besoj se në te ardhmen historianët pse jo edhe Shmiti një ditë do ti shtjellonin. Sepse pas këtij rasti, mënjëherë i biri i Hunijadit martohet me vajzen e Brankoviçit, ç'ka do thotë për ata që lexojnë librin e Shmitit kur i biri i Skenderbeut, Gjini si dhe Matiasi, i biri i Hunijadit, që të dy bijtë e dy kundërshtarëve më të famshëm te cilët luftonin kundër sulltanit u bënë dhëndur të Brankoviçit i cili ky ishte vasal i osmanlijve ?
Prandaj edhe ne si lexues të rëndomtë që jemi, si të mos habitëshim nga këto raste më ndodhi aqë enigmatike dhe të pasqaruara ende deri më sot, kur dy bijët e kryngritësve më të mëdhenjë të Ballkanit u martuan me dy vajzat e vasalit të sulltanit ? Norml se cilit do lexues që ka njohuri pak në histori do mbetej me bindje e dyshime të pa pa shmangëshme, sadoqë lexuesi mbahet si adhurues i këtyre dy heronjëve dhe më tej pa dyshim vijon ti rrespektoje këto dy figura ?

Ka shumë e shumë tjera shprazëtira në librin e Shmitit, e thash, është libër i madh por i hjek disa epizode të rëndësishme Skenderbeut sikur donte vetë autori të krijoje polemika me lexusit e tij, me qellim apo jo, nuk e kuptoj në disa pika se për ç'farë arsyeje këtu autori i shmanget humanizmit të Skenderbeut dhe jo vetëm një heroji ballkanik por pa dyshim se ishte një ideologë mbrojtës i vlerave të pamohueshme perendimore si dhe një eoropianë i parakohëshëm ?

Prandaj tek Shmiti mungojnë pikpamjet e autorëve perendimor, sidomos Bofinini Volteri e La Martine të cilët e shohin ndryshe figuren e Skenderbeut e jo që të mbështesi gjithnjë vetëm të dhënat e Radoniçit i cili ka bindje tjera e thotë se: " vendi i betejës së dytë të Kosovës e vitit 1448 ishte një fushë e madhe e me kodra për rreth" më ç'ka këtu Radoniçi si dhe Shmiti pas tij i cili i pelqen dhe iu beson citimeve nga Radoniçi, që të dy gabohën sepse kjo është e pa sakët ngase, Bofini i cili është burimi i parë dhe i afërt më Hunijadin, e thotë të kundërten se: " vendi i betejës së dytë të Kosovës ishte një fushë e vogël rreth 5000 hapa e gjërë e nja 20 000 e gjatë " pra, nuk e kuptoj se si ka mundësi që Shmiti duhet patjetër ti besoje Radoniçit kur shohim këtu se ai e shtrëmbron të verteten që e thotë para tij që moti Bonfini, dhe Shmiti në vend që ti referohej burimit të duhur ai huazon citimet e autorve tjerë më permbajtje të pa verteta, kjo pra më shtyri që ta kundërshtoja Shmitin i cili konfirmon falcifikimet serbe siç e cekëm më lartë, rreth pershkrimit të vendit të betejes së dytë të Kosovës 1448, por, e lëmi më kaqë te mos dalim nga tema.

shendet

[Uriel]

Albo, e pranoj edhe unë se ndoshta jam nxitua sa i perkete titullit . sepse nuk kam marrur pjesë dhe nuk e dise në çka është specializuar z.Shmit prandaj kerkoj falje në paragjykimet e mia por, librin e tij e kam lexuar si dhe kam dhënë diku këtu një mendim rreth librit, me sa e di 2009 -ta, kam skanuar poashtu para tri vitesh pjesë nga libri si dhe i kam nenvizuar...
Desha te shtoja se, aty kam intervenuar sepse z. Schmitt ngatrron shumë gjëra, së pari aty kur flet për Vojsaven, thotë se "ishte bija e një princi të tribalëve" gjë që është ngatrrim i pafalshëm tek një historian sepse, ishte bija e një princit nga fusha e Tripaldës=Tripolje, Trifushat në Maqedoni që s'ka lidhje fare me Tribalët... pra jo e fisit te =Tribalëve=(sipas fisit ilirë qe bizantinet kishin vijuar ti quanin keshtu këta banor ku edhe me tej keto vise ilire, pas dyndjeve sllave vijuan edhe turqit ti quanin ashtu "tribali" ) që ne kohën osmane njiheshin banorët serbë, besoj se ndoshta e ka vrejtur edhe ndonjëri këtë gabim, poshtu edhe tek emri i Vojsaves, që shkruhej Vojzava por ndoshta shqiptohej ndryshe; vaiza Ava ? ...sa emra sllave mund te gjejmi me emrin Vojsava, asnjë, perndryshe do kishim plote Vojsava tek sllavët...eshte e thjeshte kjo...por nuk kemi askundi ! psh ne versionin polakë te Barletit nuk quhet Vojsava por Vajzava (vajz+Ava) .....sepse tek latinet "s" shqiptohej "z" ose kuptohej kështu ...
Pra nuk kam per qellim t'ia nguli thiken Schmitt_it por, kur e lexova Hostory of Papes, patjetër se lind dyshimi dhe kemi te drejten të pyesim; ç'fare arsyeje e shtye autorin schmitt te shkruaj një libër për heroin kombtar të popullit shqiptar ?
Pa dëshmi nuk flas asnjëhere; këtu e keni albumin edhe njeherë nëse më lejohet, jo për ju se e di qe e keni lexuar por, për ata që nuk kanëpatur mundësi ta lexojnë librin;
Skenderbeu nga Schmitt; https://plus.google.com/photos/11509...19213459003793

Ti ke te drejte rreth paqartesive te Schmittit rreth Vojsaves; ne fakt ai nuk eshte marre fare me te, por ka cekur perciptazi nje pretendim te tij qe Vojsava mund te rridhte prej Brankoviceve, e ne fund nderton lidhjen mes Brankovice dhe Kastrioteve, te cilet kurorezuan dhe nje martese me djalin e Skenderbeut. Teza e prejardhjes serbe te Vojsaves nuk eshte e Schmitt; ate e kane levruar historiane te tjere para tij, dhe i gjithe ngerci ndodhet tek emertimi i tribaldeve, atyre mesjetare e jo atyre antike; ngerci shtrihet ne tabanin mes te qenurit bullgare apo serbe te Vojsaves. Meqe ajo nuk jeton me e nuk mund ta pyesim se cfare ishte, i referohemi burimeve te kohes; Barleti, quan arber epirotasit, per ti dalluar nga sllavet, te cilet, gjithmone i quan ilire. Me Epir, Barleti emeronte territorin shqiptar. Edhe Pjeter Bogdani, dy shekuj me vone tek ''Çeta e Profeteve'' e percakton veten si epyroticum. Per Barletin, bullgaret jane tribalde dhe Vojsava eshte nga tribaldet, pra sllave. Muzaki me tribalde quan serbet; ''Tribali overo Misii ch' hoggi se nominato Serviani''. Ne shume kronika bizantine te kohes, tribaldet jane nje emertin ekskluziv per serbet. Vojsava tek Barleti shfaqet pa mbiemer; Georg Hahn shprehet se mbiemri Tribalda eshte nje derivat ose korruptim nga citimi i Barletit per tribaldet. Tek Karl Hopf, Vojsava eshte e bija e sundimtarit serb te Pollogut. Emri i saj eshte sllav, sipas Jirecekut rrjedh nga trajta sllave Vojislava. Ti mund te thuash qe Jireceku ia ka futur kot dhe disa eksperte etimologjie te forumit kane te drejte ne fantazite e tyre te shfrenuara per te shqiptarizuar emrat Vojsave, e ndoshta edhe Sybije e Nafije, por historiani gezon autoritet shkencor. Prejardhja etnike e gruas se tij duket se nuk i ka interesuar fort Gjon Kastriotit, i cili ne ndryshim nga ne qe sot i perceptojme ndryshe elemtetet shoqeror, nuk konceptonte pertej identitetit te tij orthodoks, e mbi te gjitha kur rridhte nga nje zone mjaft e perzier etnike; perzierje qe ekziston edhe sot, pavaresisht lehtesise se identifikimit modern, ne saje te elementeve te sotme shoqerore dhe kulturore.

[Cen Durimmadhi]

Ok te gjithe kemi dilemat tona per historine, madje do te donim edhe ta ndryshonim ndonjehere.
Nje gje vec nuk kuptoj:
Ku eshte qellimi i ketij Fatos Lubonjes?
Apo i gazetares qe e ben publik nje interviste te tille?
Cfare fiton e cfare humbet secili nga keta?
Kujt i intereson ky studim edhe nese eshte i vertete?
Ptuuuu
Race mu.ti

Oliver S. nderthur ne me nder me thane me "punen" e vet interesat e shume grupimeve si p. sh. greke sllave neoliberaleve shqiptare por padyshim sponsorizimin me te madh e merr nga ARMIKU Nr. 1 i shqiptarve dhe historise se tyre: nga "isalmistet radikal" shqipfoles (shihni kush e ka postuar artikullin) qe ne Zvicer nga ku vjen zoteria ne fjale jane nga me aktivet natyrisht jo te ceshtjes shqiptare!
Ne Kosove ky fare "historjani" eshte tashme antar i jashtem i akademise kosovare (!), po atje (pra ne Kosove) ministria e arsimit nderron tekstin e historise sa i perket pushtimit te gjate osman i cili tanime nuk quhet me pushtim dhe turqit pushtues!
Nuk duhet ndonje studiues i madh te dallosh qarte doren nga Stambolli ose me larg ... qe drejton te gjitha keto "risi historike"!