Close
Faqja 15 prej 18 FillimFillim ... 51314151617 ... FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 141 deri 150 prej 171
  1. #141
    i/e regjistruar Maska e Kreksi
    Anėtarėsuar
    20-11-2004
    Vendndodhja
    Francė
    Postime
    5,636

    Pėr: Oliver Schmitt: Nuk ka vijimėsi iliro-shqiptare, mungojnė faktet

    Zingjiri Iliro-Shqiptar (pergjigjia e dytė Oliver Jens Schmitt-it )


    Zingjiri Iliro-Shqiptar
    Dihet qė nga burimet e vjetra se, sulmet Doriane qė vėrshuan tėrė Greqinė rreth vitit 1200 para Krishti dhe vijuan tė pushtonin gati se tė tėrė ishujt e Egjeut, si duket, la gjurmė tė pa shlyera pa dyshim nė Kretė si dhe ishujt tjerė tė Egjeut, ku sot hasim dy toponime, dy emra tė njohur tė qyteteve, Gurnia dhe Mallia.
    Sipas studiuesit dhe autorit tė njohur Gustave Glotz nė vepren e tij Qytetrimet Egjeane, nė njė paragraf qė ia kushton invadimeve Doriane ai thotė; "Duke u perhapur kahė Lindja, nėpėr tė gjitha brigjet e Mesdheut, pra nė Aziė tė Vogėl, Akejet prapa tyre kishin lėn njė shpraztirė, ku pakė nga pakė, grupe tjera etnike, tė njėjtės rac dhe qė flisnin njė dilekt tė njėjtės gjuhė, dolen nga Iliria dhe shperthyen pertej maleve Pinde duke vijuar gjithnjė tė shtyhėn kah mesi i Greqisė Dorianėt hyrėn nė histori "!
    "Fortifikata dhe muret e Mikenės nė fillim iu sherbyen Akejve si mburoje perkohėsishtė siē e prisnin kėtė eventualitet, mirėpo Heraklidėt, kėshtu i quanin Dorianet sepse si hyjni kishin Herakleun, tė organizuar nė tri grupe sulmuan tėrė Greqinė, asgjė nuk iu dilte perpara, derisa u ndalen nė Arkadiė dhe pastaj filluan ti pushtojnė edhe ishujt gjitha njė nga njė; Kreten, Roden, Kosin, melos, Terra etj..."
    Ky invadim shperndau shumė e shumė popuj tė kėtyre ishujve tė cilėt mezi gjeten shpetim nė brigjet e Azisė, e disa prej tyre kishin arrijtur edhe nė kufijt e Egjiptit, nė kohėn e Ramsezit III-tė s'iē ishte fisi Pelesati, qė gjeti njė vendbanim tjetėr nė Palestinėn e sotme..."
    Akejt mėzi gjetėn shpetim nė Atikė tek vllėzėrit e tyre, njė valė e madhe e refugjatve kishin gjetur strehim tek kolonėt e brigjeve tė Azisė, (Tuki e sotme) qė e ndryshoi qytetrimin. Ionia, qė pastaj do ishte vendlindja e Homerit, pranoi refugjatėt Akej dhe pa dyshim edhe te atyre qė banonin nė Pilos, Pelpponeze (Amore) ku Delos bėhėt si qendėr kulti e kėtyre Akejve emigrantė atiko-ionanė..."
    Njė dinasti e Heraklidve dorian u bė kryzot i tokave tė Lidisė, kėshtu pra, tė gjithė Egjeanėt braktisen ishujt, ndźr ta, si e permendem siper, Pelesati ose si quheshin nga egjiptasit, Kheretim, banorė tė Kretės, si dhe popuj tjerė me emrin Zakkara, teukerien nga Zakro. Tė gjithėkźta refugjatė suleshin drejtė Egjiptit, kjo turm e madhe njerėzish disa prej tyre kishin marrur anijet e tjerėt nga Azia e vogėl, familje te tėra gra e fėmijė tėngarkuar nė karroca, ecnin drejtė Egjiptit..;"
    Asnjė popull nėpėr Azi tė Vogėl nuk arrijti t'ua ndali turrin kėtyre refugjatėve Egjeanė, edhe se Ramsezi u zuri priten dhe i ndali nė vėndin e quajtur Magadil, (Liban-Siri) nuk mudi ti ndaloi tė vėndoseshin nė Gaza e Ashkelon dhe aty krijuan shtetin e trye tė ri nź vitin 1193 para krishti, pra rreth 8 vite pas sulmeve tė para Doriane.
    Se ēka ndodhi pastaj mė boten Mikenase pas kėtij invadimit Dorianė tė 1200 para krishti, nuk krahasohet mė ndodhit qė pėsoi Kreta dy shekuj mė parė nga pushtimet e po kėtyre Akejve, por qė, Akejet iu pershtaten qytetrimit Egjean, nuk e shkatrruan...
    Kurse invadimi Dorian i cili doli papritmas nga mbrėndėsia e Shqipėrisė sė egėr, shkatrroi gjithėqka qė kishin pėrpara. Klimi i tyre nga Korinta nė Spartė shėnohet pėrmes germadhave qė lanė pas tyre.
    Poashtu edhe nė Kretė, tė gjitha portet ishin braktisur dhe gjetur strehim nė naltėsi tė maleve, qyteti Knos digjet flakė i tėri.
    Kėtė herė gjithqka perfundoi pėr Knosin, qė pėr disa shekuj ishte zotnuese nź ujėrat e Mesdheut; nėn gerrmadhat e nxiėra qė mbuluan shekuj e shekuj, 3000 vite kaluan nė njė qetėsi si vdekje, perfundimishtė si pas njė kataklizmi universal, qytetrimi i bronzit u zhduk dhe u paraqit tjetri i hekurit, pra me invadimin e kźtyre barbarve Dorianė perfundoi qytetrimi Egjeanė i cili u kthye si nė Mesjetė dhe priste Renesancen".
    Referanca; Gustave Glotz "Qytetrimi Egjeanė" - 1923

    Aryeja e njė shenimi nė njė Blog nxjerrrte iden se emri Mallia nė Kretė, vjenė diku nga lindja, nga asirianėt, kananet e popuj tjerė dhe se ishte pėr tė, emėr njeriu....
    Mirėpo, sipas autrve tė ndryshėm si dhe duke iu referuar Robert D'Angely nė Enigma, emri Malia, burimi Strabonit, emėr qe e hasim edhe nė Lesbos, spjegohet pėrmes gjuhės shqipe, Mali=malet apo Mali=Montagne.
    Mirėpo, sipas mendimit tim, kėsaj hipoteze mund ti shtojmi edhe toponimin tjetėr qė ėshtė Gurnia, dhe pa dyshim se Gurnia, apo Gurishte, spjegohet permes shqipes ku ne dy rastet perfundojnė me -ia- Gurn-ia- njashtu si edhe Mall-ia.
    Mirėpo duhėt kźrkuar edhe nga pikpamjet tjera rreth prejardhjes sė emrit Malia apo pse jo Mallia ? Pse mos tė mirret Mallia= si njė vendė apo depo e mallrave=Mallia ?.. aty ku grumbulloheshin mallrat ?
    Pse tė kėrkohet ky emėr nė Mezopotami, Siri, Mari, Kanan kur mu afėr Mall-ia nė Kretė, 30 kilometra mė nė lindje kemi edhe qytetin tjetėr =Gurnia=Gur-nia qė spjegohet mirė permes shqipes dhe si e cekėm mė lartė dėshmin tjetėr nga autori Gustave Glotz se, rreth viti 1200 para krishti i tėrė Egjeu si dhe Kreta u pushtun nga Dorianėt e ardhur nga Shqiėria, perndryshe nė histori njihźn edhe si Heraklidėt tė cilėt dolen nga Iliria, Shqipėria e sotme, a nuk do mjaftonte kjo dėshmi se gjuha shqipe la gjurmė edhe nė Kretė ?
    Fushata anti Doriane nga historianėt grekė ?
    Duhėt tė shtojmi se, kėto vitėt e fundit, historianėt grekė e arkeologėt kanė marrur urdhėr nga qeveria greke qė tė evitohet emri Dorian, te fshihet nga historia greke duke pretenduar se ky invadim "nuk ka egzistuar kurrė" por gjoja se ėshtė ēpikje e arkeologėve te huaj..."
    Si e shihni, arsyjet dihen...pa komente !

    P.S: Njė gojdhanė e vjetėr tregohėt tek ne,
    ...na ishte njėherė njė mbret, kishte mobilizuar tė gjithė te rinjėt pėr luftė dhe para se tė bėhėshin gati tė shkonin nė fushėbetej, mbreti iu thotė ushtarve tė rinjė; - A keni ende gjallė baballarėt tuaj gjyshin apo babain ?
    Ngriten doren shumica dhe mbreti i dau anash e iu tha; - Keni njė javė pushim, nėse e doni nga njė dhurt te madhe prej meje, vrani gjyshin apo babain tuaj, do shperblehni posa te kthehėni...
    Dhe kėta te rinjėt e shkret bėjnė si iu tha mbreti, i mbysin tė gjithė pleqėt dhe kthehen, perpos njėrit...Ai ishte qelluar i menēur, e gėnjeu mbretin, i thotė; "unė e vrava gjyshin tim, te vetmin qė kujdesj pėr mua qysh kur isha i vogėl.." dhe mbreti gėzohėt, mirė ua keni bėrė iu thotė, por, tani keni edhe njė detyr ta kryeni, ai qė nuk ia arrinė do ti kputet koka kėtu para tė gjithė ushtarve, iu thotė mbreti dhe perulet, merrė njė grusht zallė(rėrė) para kėmbėve dhe iu thotė tė rinjve; -E shihni, kam njė grusht zallė, por nga ju dua qė kur tė kthehėni nga shtėpia juaj tė mė bėni nga njė qafore rruzash prej kėtij zalli...
    Ushtarėt e rinjė qė i kishin mbytur pleqėt, te habitur e shikuan njėri tjetrin dhe i mbushen gjepat me zallė e shkuan nė shtėpi tė tyre.
    Ky djali i zgjuar, mė i menēuri, icili e kishte gėnjyėr mbretin se, gjoja e kishte mbytur gjyshin e tij, posa kthehėt nė shtėpi, shkon e gjėnė gjyshin e tij qź e kishte fshehur diku nė njė ahur dhe i tregon se kishte hall te madh, koka do i shkonte nėse nuk ia sjellte mbretit rruzat e punuara nga zalli...!
    Posa e dėgjoi djaloshin mirė, plaku i tha; "Mos u shqetėso fare, shko te mbreti mė kėtė zallin qė e ke dhe, thuaj mbretit; "Lartėmadhźri, mė jepni modelin se ēfarė rruzash i doni dhe unė do t'ua sjelli punėn qė kerkoni nga unė"
    Pa frikė, djali pas dy javėsh kthehet para mbreti, tė gjithė i kishte rradhtur duke i pyetur; "A e keni kreyer detyren tuaj, ti shohi rruzat tani"...por tė gjithė njė nga njė iu pergjigjet se iu ishte e pamundur tė bėnin nga zalli rruza"... dhe me urdhėr tė mbretit menjėherė tė gjithve iu pre koka...
    I erdhi radha edhe kėtij djalit qė nuk e kishte kryer urdhźrine mbretit por e kishte fshehur gjyshin e tij, dhe nxjerrė zallin e i thotź mbretit; "Lartėmādhni, mź jepni njź model nga kėto rruzt e zallit dhe do ta sjelli punėn javėn tjetėr"...
    Menjźherė mbreti e hetoi se ky djaloshi ka fshehur gjyshin e tij dhe se nuk ka zbatuar urdhźrin si te tjerėt qė i kishin vrarė te gjithź pleqėt e tyre, iu afrua mbreti e i tha;
    "Ti je i falun, shko nė shtėpi dhe perqafoje gjyshin qė ta shpėtoi jeten"....
    Pas disa ditėsh, u khye nė shtėpi djaloshi dhe e rroku e perqafoi ngrohtėsishtė nga gźzimi gjyshin e tij te dashur me sa fuqi qė kishte...

    Prandaj, edhe ne me urdhėra te te huajve se do na japin dhurata nėse i mbysim te gjthė Akademiket tanė pleq dhe se do triumfojmi... POR qe rezultati...!
    Askush nuk te pyt: ē'ka bere atedheu per ty por ē'ke bere ti per Atedheun ! - JFK

  2. #142
    i/e regjistruar Maska e Akili-A
    Anėtarėsuar
    06-11-2006
    Postime
    2,962

    Pėr: Oliver Schmitt: Nuk ka vijimėsi iliro-shqiptare, mungojnė faktet

    Citim Postuar mė parė nga Kreksi Lexo Postimin
    Dedė:=Graus, apolis, ateknos, apais, agamos. Meqe nuk di rrjedhen e shkrimit ne pergjithsi kam frike se gaboj, po edhe pse gaboj nuk ka gja. Mos valle bahet fjale per = gruen e atit= (babait), njerken qe ashte martu e qe ajo qe flet nuk e pelqen kte gja?
    Dedė:=Apolis= per mua ashte fjale qe duhet zberthye me saktesi pasi spjegon shume gjane dhe qe merr edhe kuptime jo te njejta. Ne grek te sotme bahet fjale per qytetin por nuk me duket se ka ate kuptim,krejt tjeter gja don me thane.
    Dedė:=Graus, apolis,ateknos,apais, agamos. Meqe nuk di rrjedhen e shkrimit ne pergjithsi kam frike se gaboj, po edhe pse gaboj nuk ka gja. Mos valle bahet fjale per =gruen e atit =(babait), njerken qe ashte martu e qe ajo qe flet nuk e pelqen kte gja?
    =pa dyshim, njashtu duhet te ishte, =grauja=gruja= ke te drejt.e.
    Dedė:=Apolis= ėshte me e komplikuar, sepse; mendoj se gjithnje kur kemi =ą= eėhtė e barabart me =āsht, =ą= e naltė qiellzore...qe gati ka humbur, vetem malsoret e ruajne ende ...
    XY: =Prona e tim Eti=Emrat e qytetetve nė shqip mendoj se kanė ardhur si fjalė prone; =qy=ky=tźt = nga i ati. Edhe sot ne Myzeqe Ky=Qy= shqyptim i Laleve. Ndersa =Polis= dhe āpolis janė dy kuptime te ndryshme.
    Dedė:Po jam dakort,= ā=po-li- s = ashte pā ? folja =ashte=gjithmone ( ā ) ashte shkrue e ngjitun me fjalen masardhese, po ashtu ā.
    nuk mund te gjendet ne kete forme zbulimi i fjaleve. sepse po beni gafa te medha nga padija,
    1-duke marre fjale fundamentale te greqishtes (pa e ditur), dhe perpiqeni ti jepni kuptimin ne shqipen e sotme.
    2-fjalet nuk jane te latinizuar sipas fonetikes shqip, por jane marre nga frengjishtja apo anglishtja.
    3-jam dakort me idene tende qe te nxirren fjalet nga veprat e lashtesise qe kane prejardhje barbare. por ato duhen nxjerre ne greqishten e lashte ashtu sic ndodhen ne textet origjinale, e pastaj te shqiptohen germat greke si degjohen ne shqip, e jo ne anglisht apo frengjisht.
    ps. Πονηρός - poniros (shqiptohet) dhe jo poneroi. hileqar
    αγαμος - agamos - beqar gamos - martese dhe a mohuese
    ατεκνος - ateknos - pa femije tekno - femije dhe a mohuese

    librin zogjte (Ὄρνιθες) e aristofanit e kam ne shtepi, ne greqishten e vjeter. nese me jep paragrafet ku thuhet per fjalet e barbareve do ti sjell ketu.
    Te gjithe ankohen se s`kane para....por asnje nuk ankohet se nuk ka tru

  3. #143
    i/e regjistruar Maska e Kreksi
    Anėtarėsuar
    20-11-2004
    Vendndodhja
    Francė
    Postime
    5,636

    Pėr: Diskutime mbi Oliver Jens Schmitt

    Pėrshendetje Akil-A; e kam thėnė pa pretendime kėtu sipėr se duhėt tė nisemi nga tekstet origjinale, kuptohet:
    "Kuptohėt se pėr ti identifikuar kėto fjalė te vjetra dhe analizuar nga gjuhėtarė e studiues shqiptar duhėt bėrė perpjekje e mundime tė shumta e te gjata sepse sot vėshtirė arrihėt sė pari te arrihet deri tek ndonjė kopje e kėtyre teksteve te vjetra te shkruara nė greqishten e vjetėr dhe pastaj janė perkthyer nė persishten e vjetėr apo edhe gjuhźn arabe, sot kėto tekste te rralla gjėnden nė biblioteka te njohura po qė kėrkojnė angazhime tė mėdhaja dhe investime pėr kėto kėrkime".

    Falimenderit pėr kėshillat Akil-A, keni te drejtė kėtu edhe se ėshtė vėshirė tė ghėnden tekstet e vjetra duhet vepruar me punė shkėncore qė iu perketė Akademikve e profesorve tanė tė vjetėr por si e keni vrejtur, sipas urdhėrit tė Schmitit i cili bėnė thirrje qė ti vrasim te gjithė pleqėt tanė(akademiket) e pastaj... ti biemi fyellit... lol ! (lexoje ate anekdoten qe solla ne fund te postimit tjetźr) ...
    Perpjekjet pėr ti zberthyėr kėto fjalė te vjetra nga shqipja e vjetėr te cilat janė te shkrura ne tekstet e geqishtes sė vjetėr, pa pretendime, nuk janė ende te perfundura si duhej, e kupoj, por kemi Akdemik dhe profesor ende te pavdekshėm (ata te fshehur) te cilėt kanė frikė te dalin nź siperfaqe nga Shmitat se do iu kputet koka...por do ia arrijnė, patjetėr, deri mź tani nė tekstet grke janė tė njohura afėr 100 fjalė pėr te cilat mendoj se mudn te kuptohėn permes gjuhės shqipe mirėpo duhėt mundim e shumė punź si dhe kopetenca qė unė nuk mundėm ti kryej dhe se nuk jam as gjuhėtar e as profesor por thjeshtė kam pasion te kaluaren...dhe po nuk u munduam ta ringjallim te kaluaren dhe tė bėjmi diēka edhe ne pėr ta, atźherė humbet edhe kuptimi i trashigimsisė universale qė njerzimi sot mundohėt ta pervetėsoj per interesa e ideologji tjera shkatrruese. Prandaj me knaqėsi e kisha pranuar propozimin tuaj, tekstin e vjetėr tė Aristofanit, qė e verteta ėshtė, nuk gjendet aqė lehtė...por, tek "Zogjėt" kemi dy tri citime nga Tribali, mirźpo ka edhe fjalė tjera te shkėputura edhe nga komedi tjera...mė duhėt tė pėrpiloj njė faqe tė gjitha burimet nga autor e vepra te ndryshme. falminderit, shėndet.
    Askush nuk te pyt: ē'ka bere atedheu per ty por ē'ke bere ti per Atedheun ! - JFK

  4. #144
    Perjashtuar
    Anėtarėsuar
    16-04-2012
    Postime
    1,286

    Pėr: Diskutime mbi Oliver Jens Schmitt

    Zeqo kundėr Shmit: Ja provat e vijimėsisė iliro-shqiptare

    Duke shfletuar njė koleksion tė gazetės "Illyria" tė vitit 1935, pashė njė shkrim profesional pėr arkeologjinė, botuar nė datėn 31 dhetuer 1935 dhe me vijim nė datėn 4 kallnuer 1936 tė njė njeriu qė nėnshkruan Dr. Shyqri Demiri. Titulli i shkrimit ėshtė "Arkeologjia dhe autoktoniteti Ilyro-shqiptarėve". Kam mbetur i befasuar kur e lexova, duke kuptuar se kisha tė bėja me tekstin e njė dijetari shqiptar i cili kishte fituar gradėn shkencore Doktor nė arkeologji.
    Ja teksti i plotė i kėtij shkrimi tė rrallė:
    ARKEOLOGIJA DHE AUTOKTONITETI I ILYRO-SHQIPTARVET
    Gjurmimet arkeologjike nė Shqipni gjinden ende nė fillim. Okupacjonet e hueja pak a shum shkaktojshin nji pengim tė ktyne gjurmimeve tė dobishme pėr zhvillimin kulturuer tė vendit t'onė, ku kanė lulzue qytetnime tė ndryshme. Sot dy misjone arkeologjike, njani i kryesuem prej z. Leon Rey edhe tjetri prej z. L. M. Ugolini gjer mė sot kanė bām zbulime me rāndėsi tė madhe t'epokave greke e romane. Mjerisht fushata e veprimevet tė tyne āsht kufizue nė Butrinto e n'Apolloni, dy vende klasike, kur se kėrkimet nė Shqipni tė Veriut qi āsht tokė prehistorike e protohistorike, kanė mbetun djerr.

    Nga shkencat arkeologjike, dega prehistorike-protohistorike, nė kta vitėt e fundit kanė marrė nji zhvillim tė math. Rāndėsija mā e madhe i āsht dhānė nė Gjermani, ku janė tue u krijue kathedra njana pas tjetrės nėpėr universitetet e ndryshme.

    Kjo degė ka mā shum rāndėsi pėr Shqipnķn se sa pėr vende tė tjera, sepse epoka prehistorike-protohistorike āsht arkeologji ilyrike e duhet tė konsiderohet si nji shkencė kombtare dhe e domosdoshme pėr me ndriēue tė kaluemit t'onė.

    Asht e dijtun se kjo shkon krah pėr krah me kulturėn klasike, mbasi nė Shqipnķ pėrputhen tė dy qytetnimet edhe nė vorret e Ilyrvet gjindet importi grek direkt ase imitacioni i formavet.

    Zbulime paleolithike mungojnė, po gjurma kulturore dalin piksėpari nė fazėn e fundshme neolithike.

    Konstatohen katėr klasė tė gjuetunash, ndėr tė cilat āsht edhe nji thikė obsidiani qi u'gjet nė Butrinto e me qźnė se ky farė guri nė Shqipnķ nuk gjindet po nė ishullin e Melos, duken kjartas relacjonet qi kanė pasun banorėt e kėtushėm me vendet e largta tė Mesdheut, qysh nė kohėt mā tė para (2500 p. Kr.). Nė pikpamje ethnologjike kemi tė bājmė ktu me nji popullsi paraindoeuropiane, si duket me Pelasgėt.

    Nė ktźkohė fillon invazjoni i indogjerman qi ishte nji popull i math, i ndamun nė shum fise e djalekte. Mā tė pėrmendun nga kto fise ishin Grekėt, Thrako-Ilyrėt e Italikėt.

    Tė parėt qi u-shpėrngulėn nga Europa Qėndrore nė Balkan ishin Grekėt e mbas ktyne Italikėt tė cilėt kapėrcyen Adriatikun e u-hodhen n'Itali. Vendin e ktyne e zunė pastaj Thrakėt e kta tė shtrėnguemun prej fisit mā t'afėrm tė tyne, Ilyrvet, u shtżn prej Shqipnķs sė Mesme nė pjesėn lindore tė Balkanit.

    Me gjķth qė Thrakėt edhe Ilyrėt ishin fqinjė me vendet ku dominonte qytetnimi mediterran linduer, nuk hżn nė ket qytetnim pėrpara pushtimit roman.

    Nga ky shkak, jeta kulturore e viseve dinarike, Bosnje, Herzegovinė, Mal i Zi e Shqipni ndahet nė dy periudha tė ndryshme: Kultura parahistorike (koha e hekurit me disa parafaza) edhe pjesmarrja nė jetėn provinciale, tė perandoris romane.
    Materiali i broncit i dalun deri sot nga nėntoka shqiptare, pėrmban: supata, supata dubel, supata me ēekiē, etj., edhe koha qė janė pėrdorun kto zgjatet nga 2200-1200 p. Kr. Arkeologu rumun Radu Vulpe nė nji konferencė qė mbajti nė kongres tė arkeologvet pėr prehistorķn nė London mė 1932, pretendoi se supatat e gjetuna nė Shqipnķ, po nuk qenė t'importueme, sė pakti janė t'influencueme prej formave tė supatavet qė janė gjetun nė Palestinė. Mirpo diferencat qi kanė kto me ato tė Shqipnķs janė shum tė mdhaja, kurse afėrsija ndėrmjet tyne āsht aq e vogėl saqi hypotheza e Vulpes konsiderohet si nji produkt fantazije.

    Mbas ksaj faze hżjmė nė Kohėn e Hekurit. Mjerisht reliktet arkeologjike tė daluna deri tash nė dritė janė tepėr tė pakta, kurse ato duhesh t'ishin shum mā tė mdhaja se gėrmimet qė janė bāmun p.sh. mbrenda nė nji gjymės shekulli nė Bosne, ku zbulimet e vorrevet tė vjetra t'Ilyrvet kanė pasun pėrfundime kolosale.

    Historija na mėson se nė viset e brekdetit linduer t'Adriatikut juguer ka qānė kulmi kulturuer ilyrik, e passi shteti i parė ilyrik u-themelue ktu, triumfin mā tė math kanė me e pasun ata brenda njij kohe shum mā tė shkurtėn ktu.

    Nė Kohėn e Hekurit, shkaktohet gjatė eksistencės sė saj dasija kulturore e Shqipnķs. Kurse nė Shqipnin e Veriut zhvillohen tė dy epokat e Kohės sė Hekurit (Hallstatt e La Tene), merr Shqipnija e Mesme, ajo e Jugut e Maqedhonija krejt nji zhvillim tjetėr (me pėrjashtimin e enklavave greke: Lissos, Epidamnos, Orikum, Chimara, Panormus, Aulon, Onchesmus, Buthroton, Phoenica, Amantia, Byllis, Apollonia).

    Ndėr kėto vise konstatohet nji pėriudhė e parė e Kohės sė Hekurit me karakter nordik edhe nji kohė e vonshme, ku dominon influenca e madhe greke. Nekropolet e pasuna tė Trebenishtės afėr Strugės janė shėmblla mā e mira.

    Me kolonizacjonin grek nė fundin e shekullit VII fillon epoka protohistorike e Shqipnķs, ajo epokė e cila dėften se Ilyrėt bashkė me kta edhe Thrakėt, Gjermanėt etj. gjinden akoma pak a shum n'epokėn prehistorike, mirpo situata e ktyne kulturore āsht ndriēue prej nji populli fqi mā tė pėrparuem nė pikpamje literare, mbasi kta, nė kontakt me qytetnimin e naltė t'Orientit, kishin pasun nji zhvillim tė posaēėm e shum mā tė shpejtė. Inventari i formave mā tė shumta t'epokės sė broncit hżn n'epokėn hallstattiene.

    Mā fort konservative āsht typologija e objekteve qė pėrdoreshin pėr zbukurim, si spiralet, pllakat, rrethet, ornamentika, gjylpanat dubel, qeramika edhe typi i vorreve tumulus ose vorre rrafsh.

    E gjithė kjo zgjatje e ktyne formave prej kohės sė broncit deri n'atā tė hekurit i rrėxon pretendimet e bāmuna prej arkeologut inglis Stanley Casson nė librin e vet "Macedonia Thrace and Illyria - Oxford 1926" i cili e lźn tė ngjajė imigracionin e Ilyrvet nė shek. VII e VIII. Kongruenca e sipėrpėrmendun nuk lejon ndonji ndrrim popullsije nė ket kohė. Vendet ku janė zbulue deri sot vjetėrsinat e Kohės sė Hekurit nė Shqipni janė: Laēi, Ungrej, Dushmani, Maladzi. Ungrej ka nji synkronologji me Trebenishtėn d.m.th. fundin e shek. VI p. Kr.
    Nekropolet mā tė fundshme t'Ilyrvet tė kohės parakrishtźnė - jo klasike konstatohen nė kufinin e Shqipnķs nė Medun tė Malit-Zi. Nė kto vorre tė shek. III p. Kr. shifet kjartas fillimi i penetracjonit tė kulturės romane. Prej Meduni humbin zbulimet, dhe deri nė Koman 600 mbas Kr. konstatohet nė pikpamje arkeologjike nji vacuum.

    Rrįll ka eksistue ndonji problemė mysterioze qi t'i két okupue arkeologėt kaq shum sa ajo e Komanit. Zgidhja e saj aq e vėshtirė shkaktoi nji polemikė tė rrepėt ndėrmjet qėndrave kulturore tė Kontinentit Paris, Berlin, Ėien, Romė.

    Dy pyetje kryesore pritshin pėrgjigjen. Kush janė ata tė vorruemit e kśr janė vorruem. Randėsija qi ka Komani shifet prej bibliografķs pėrkatse tė posht-shėnueme: A. Degrand. "Souvenirs de la Haute-Albanie," Paris; Th. Ippen: "Ėissenschaftliche Mitteilungen aus Bosnien und Herzegovina" vol VIII e IX ; Baron Nopsca "Ėiss. Mitt. Bos. Herzeg." vol. XI e XII; S. Reinach: "L' Anthropologie," Paris 1901; P. Traeger; "Zeitschrift fur Ethnologie" vol. XXXXII, XXXIII, XXXIV Berlin; L. Ugolini "Albania Antica" vol. I. Roma 1927; L. Ugolini L"Antica Albania" Roma 1929; L. Rey "Albania Nr. 3." Paris 1928.

    Prej materialit tė Komanit, nji pjesė e vogėl gjindet nė museum kombėtar nė Tiranė, nji pjesė tjetėr nė kolekcjonin e Etėnve Jezuitė e Franciskanė nė Shkodėr, kurse pjesa tjetėr gjindet nė Paris, Berlin e Ėien mā tepėr nė kolekcione private.

    Nė buzėn e majtė tė Drinit, nė Veri-prendim tė Pukės bie katundi Koman me nekropolin Kalaja e Dalmacjes.

    Emni kala ktu nuk justifikohet aspak, mbassi nuk ka as gjurma as shėnja muresh. Nenprefektura e Pukės hżn nė zonėn e koncesjonit tė misjonit arkeologjik francez. Vorret janė si arka guri tė formueme prej rrasash e gjinden nė to nji ase mā shum tė vorruem. Deri sot nekropole tė tjera, pėrveē atij tė Komanit, nuk janė gjetė.

    Janė zbulue disa vorre afėr Krujės e disa tė gjetuna sporadike janė bāmė prej Shkodre deri nė Durrės. Mbassi tė gjitha kto tė gjetuna kanė afėrsķ me nekropolin e math tė Komanit atėherė formon ky nji qark kulturuer. Qarku kulturuer i Komanit ka zgjatun prej 600-800 mbas Krishtit d.m. th dy shekuj me rradhė āsht pėrdorun nekropoli i Komanit prej shum breznivet.

    Nji sipėrparmje e bāme nė materialin e zbuluem mjafton tė na bājė tė kuptojmė se Komani ka afėrsķ tė madhe me dy nekropole tė tjera: Keszthely t'Ungarķs e Kettlach t'Austrķs. Tė dy kto nekropole lozin nji rrol tė math nė kulturėn e kohės sė trazimeve tė popujvet. Tė vorruemit nė Keszthely janė Avarėt, kurse ata nė Kettlach janė Slavėt.

    Kulmi kulturuer i a mrrinė Keszthely pėrpara, kurse Kettlach vjen mbas Komanit. Afrimi i Komanit me Kettlach po i shtynė disa arkeologė slavė tė reklamojnė Komanin pėr vehte. Pėr arsyena qi po kallzojmė mā poshtė, theksimi i slavitetit āsht pa vend dhe ilyriciteti formon karakterin e vorreve tė Komanit. Analyzimi i materialit na ep ket pėrfundim:

    1) Pjesa ilyrike para-romane 2) pjesa romane provinēiale 3) influenca e madhe avare 4) influenca byzantine.

    Nėpėr vorret e Slavėvet, material pararoman deri sot nuk āsht gjetun. Pėrveē ksaj, Slavėt kur u dėrdhen nėpėr Ballkan nė fillim tė shekullit VI mbas Kr. e kishin zakon qė i digjshnin tė vdekunit e vet e pėr ktź arsye nekropole slave kaq tė hershme si ai i Komanit nuk eksistojnė. Vorret e para tė Slavėve fillojnė nė shekullin IX.

    Elementi mā karakteristik i pjesės romane provinciale āsht fibula me kāmbėn e shpėrdredhun.

    Forma mā e afėrme e ksaj fibule si nė pikpamje typologjike ashtu edhe kronologjike u-gjet nė Debelo Brdo tė Sarajevės (400 mbas Kr.)
    Pjesėn mā tė konsiderueshme t'inventarit tė nekropolit tė Komanit e influencojnė Avarėt. Qėndrimi ase influenca e ktyne nė Shqipni kuptohet mā mirė prej thesarit qė u'gjet nė katundin Vrap tė Peqinit, pjesa mā e madhe e tė cilit u-zhduk e vetėm nji pjesė e vogėl u-ba objekt i nji botimi nga ana e profesorit Josef Strzygourski tė Ėien-ės me titullin "Altai, Iran und Volkericanderungszeit" Ėien 1917.

    PREJ AVARVET U HUAJTEN SI PROVINCIALĖT ASHTU EDHE SLAVĖT.
    Elementet mā karakteristike t'influencės avare janė vathėt e veshit e tė tamlavet tė krés tė quejtun ashtu, mbasi u-gjetėn nė vendin e tamlavet tė tė vdekunvet lidhun me nji lidhje rreth krés. Kto lloj vathėsh gjinden me shumicė si nė Koman ashtu edhe nė nekropole tė tjera tė Balkanit. Me gjith influencat e pushtimevet tė hueja ky popull konservativ mujti me i bā bįll rrezikut tė ēkombsimit qė i vinte nga ana romane e slave.

    Ruejtja e traditavet āsht aq e madhe, sa qė Baron Nopsca konstaton pothue identitet nė format e kostumevet tė gravet t'epokės kulturore tė Mykenės me kostumet e sotshme tė Malsķs sė Shkodrės. Rezultati i hetimevet arkeologjike rrėzon hypothezėn e bāmun prej shkencėtarit rumun Parvan, i cili i lźn Shqiptarėt tė shpėrngulen prej Rumanije e t'imigrohen nė fillim tė Kohės sė Mesme nė Shqipni si nji popull barijsh tė romanizuem.

    Albanologu i Ėien'ės Norbert Jokl nė hetimet linguistike qė bān, i afrohet rezultatit tė hetimevet historike bāmun prej profesorit Constandin Jirccek. Ky e lźn popullin e Ilyrvet tė shpėrngulet prej malevet ndėrmjet Dalmacis e Tunės nė kohėn e trazimevet tė popujvet e tė shtżhet nė viset jugore.

    Kjo, nė nji anė do t'ishte e mundshme mbasi nė Debelo Brdo u-gjet forma mā e afėrt e fibul-ės sė Komanit, po m'anė tjetėr faktet anthropologjike kundėrshtojnė nji shpėrngulje kaq tė madhe, mbasi komponenti ilyrik nė popullsin slave tė sotshme tė viseve dinarike shkon mā tepėr se 50Ē.

    Pėrveē ksaj mbas hetimeve tė bāmuna prej Milan Sufflay Ilyrėt e romanizuem nėpėr qytetet konstatohen deri mė 1000 mbas Kr. e me ktź bāhet i mundshem edhe kontinuiteti i popullsķs qė banon larg qytetevet. Elementet ilyrike para-romane tė Komanit dalin nė dritė sė pari nė fund tė epokės hallstattiene e nė fillim t'epokės La Tene d. m. th. rreth shek. VI para Krishtit.

    Format e ktyne epokave janė kongruente me atź tė broncit e kėshtu pra ky pėrfundim i kontinuitetit tė formavet prej 2000 p. Kr. ka pėr konsekuencė autoktonitetin e popullit shqiptar gjatė 3000 vjetve mbasi pas invazionit slav popuj tė tjerė nuk janė imigrue nė Shqipni mā e nė tė vorruemit e Komanit kemi Shqiptarėt e hershėm.

    Nji rezultat definitiv mund tė marri zgjidhja e problemės s'autoktonitetit tė Shqiptarvet nė qoftė se fillohen gėrmimet nė Shqipni tė Veriut ku deri sot nuk āsht bāmun asnji gėrmim systematik.

    Ktu do t'ishte mirė qė nji nga misjonet e naltpėrmenduna arkeologjike tė fillonte sa mā parė gėrmime, nga tė cilat do tė derdhesh dritė mbi epokėn protohistorike-ilyrike qė na intereson né Shqiptarėt mā tepėr se sa pėr kohėn klasike.
    (Dr. SHYQRI DEMIRI)

    (e.m/GazetaShqiptare/BalkanWeb)

  5. #145
    i/e regjistruar Maska e Akili-A
    Anėtarėsuar
    06-11-2006
    Postime
    2,962

    Pėr: Diskutime mbi Oliver Jens Schmitt

    Citim Postuar mė parė nga Kreksi Lexo Postimin
    Pėrshendetje Akil-A; e kam thėnė pa pretendime kėtu sipėr se duhėt tė nisemi nga tekstet origjinale, kuptohet:
    "Kuptohėt se pėr ti identifikuar kėto fjalė te vjetra dhe analizuar nga gjuhėtarė e studiues shqiptar duhėt bėrė perpjekje e mundime tė shumta e te gjata sepse sot vėshtirė arrihėt sė pari te arrihet deri tek ndonjė kopje e kėtyre teksteve te vjetra te shkruara nė greqishten e vjetėr dhe pastaj janė perkthyer nė persishten e vjetėr apo edhe gjuhźn arabe, sot kėto tekste te rralla gjėnden nė biblioteka te njohura po qė kėrkojnė angazhime tė mėdhaja dhe investime pėr kėto kėrkime".

    Falimenderit pėr kėshillat Akil-A, keni te drejtė kėtu edhe se ėshtė vėshirė tė ghėnden tekstet e vjetra duhet vepruar me punė shkėncore qė iu perketė Akademikve e profesorve tanė tė vjetėr por si e keni vrejtur, sipas urdhėrit tė Schmitit i cili bėnė thirrje qė ti vrasim te gjithė pleqėt tanė(akademiket) e pastaj... ti biemi fyellit... lol ! (lexoje ate anekdoten qe solla ne fund te postimit tjetźr) ...
    Perpjekjet pėr ti zberthyėr kėto fjalė te vjetra nga shqipja e vjetėr te cilat janė te shkrura ne tekstet e geqishtes sė vjetėr, pa pretendime, nuk janė ende te perfundura si duhej, e kupoj, por kemi Akdemik dhe profesor ende te pavdekshėm (ata te fshehur) te cilėt kanė frikė te dalin nź siperfaqe nga Shmitat se do iu kputet koka...por do ia arrijnė, patjetėr, deri mź tani nė tekstet grke janė tė njohura afėr 100 fjalė pėr te cilat mendoj se mudn te kuptohėn permes gjuhės shqipe mirėpo duhėt mundim e shumė punź si dhe kopetenca qė unė nuk mundėm ti kryej dhe se nuk jam as gjuhėtar e as profesor por thjeshtė kam pasion te kaluaren...dhe po nuk u munduam ta ringjallim te kaluaren dhe tė bėjmi diēka edhe ne pėr ta, atźherė humbet edhe kuptimi i trashigimsisė universale qė njerzimi sot mundohėt ta pervetėsoj per interesa e ideologji tjera shkatrruese. Prandaj me knaqėsi e kisha pranuar propozimin tuaj, tekstin e vjetėr tė Aristofanit, qė e verteta ėshtė, nuk gjendet aqė lehtė...por, tek "Zogjėt" kemi dy tri citime nga Tribali, mirźpo ka edhe fjalė tjera te shkėputura edhe nga komedi tjera...mė duhėt tė pėrpiloj njė faqe tė gjitha burimet nga autor e vepra te ndryshme. falminderit, shėndet.
    librat akademike te lashtesise greke, jane te koduar dhe cdo paragraf ka nje numer perkates qe ne cdo gjuhe te perkthehet numrat e paragrafeve nuk ndryshojne. keshtuqe nese gjen nje liber te perkthyer ne frengjisht, thjesht sigurohu qe eshte liber i dale
    nga akademia frenge dhe do ta gjesh me numrat e sakte te paragrafeve.
    kurse per etimologjine e fjaleve te greqishtes se lashte, fjalori me i spikatur ne boten akademike eshte ai i Johann Baptist Hofmann.
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Akili-A : 13-02-2013 mė 11:44
    Te gjithe ankohen se s`kane para....por asnje nuk ankohet se nuk ka tru

  6. #146
    i/e regjistruar Maska e Kreksi
    Anėtarėsuar
    20-11-2004
    Vendndodhja
    Francė
    Postime
    5,636

    Pėr: Diskutime mbi Oliver Jens Schmitt

    Oliver Jens Schmitt si ndaj Pukevillit: Nuk ka vijimėsi iliro-shqiptare, mungojnė faktet !

    Reagimi nga Malte Brune: Shqiptarėt janė ilirė, poull i lashtė Europianė !

    Pas njė eksplorimi tė Maqedonisė nga i cili kemi dhėnė njė pershkrim tė kėsaj permbajtje, Pukevilli na njoftonė edhe detajet e njė rrugėtimi tjetėr qė ka bėrė i vėllau i tij, qė nga kufiri i Dalmacisė e deri nė Janinė. Kjo rrugė qė kalon nga Bosnja shpalos pelhuren qė mbulonte provencenn e egėr tė Tribalėve; ky vendė iu ofron interesim mė teper natyralistėve se sa antikiterve, ku banoret e ktyr anėve ishin gjithmonė tė pa interesuar nga arti. I njohim permes kėtij udhėtimit vendet e sigurta tė burimeve tė lumejve Aksiusit, Vardarit dhe pamjet e kesaj Maqedonie boreale te maleve si dhe vijimin e Alpeve Tiroliane te cilat perfundojnė nė Bosfor. Gjeografia e kėtyre vendeve nxjerr dritė tė re nga ky udhėtim mė plotė rreziqe tė pa pritura prandaj i jemi mirnjohės.
    Gjėja tjetėr qė na habit tek ky volum ėshtė thjeshtėsija dhe vertetsija e shkelqyer qė autori na jep pėrmes kėtij fjalori, saktėsishtė, duke treguar dallimet e tėrsishme tė Shqiptarėve ose shkyptarėve me dallime tė ndryshme tė idiomave kaukaziane, sherben qė tė perbyset nga rrėnja hipoteza e dashur nga autori Pukevilli, njė hipotez qė kurrėsesi nuk do duhej ta shpaloste, sikur tė ia kishte filluar, si njė kritik i mirė, t'ia fillonte para se gjithash nga gjuha.
    Mė plotė konsideratė personale pėr autorin qė na inspiron mė mėnyrėn e tij tė drejtė, mė kerkimet tija tė mahnitshme, deshiren e tij tė flakźt pėr tė gjetur tź verteten, por kėtu ne nuk mund tė evitojmi detyren e veshtirė dhe ta kritikojmi rėndė sistemin e tij etnografikė.
    Hipoteza qė i nxjerrė Albanėt e Ilirisė nga Albania aziatike ishtė perhapur edhe mė parė nga Eneus Silviusi, nga Magini, nga Antonio Bofinusi, dhe nga Filefo, mirėpo ishte mprehur nga Leibnici i cili demontron dallimet absolute tė gjuhėve tė Iberisė dhe Albanisė sź kaukazit nga Albania e Ilirisė. Masci, njė dijetar napolitenė, duke sjellur arsyjet e Lebnicit, ai shton mė tej shumė me tė drejtė, se ėshtė absurde tė bartėshin popuj tė terė nė kėtź rast kur nuk ka asnjė burim historikė tė migracionit tė tyre dhe, kur iu gjindet njė origjinė natyrale nga popujt autokton qė historia i vendos pozitivishtė nė vendin e tyre. Pra hipoteza kaukaziane kėshtu e shpartalluar, ėshtė rimarrur edhe nga Adelung nė vepren e tij shkencore ku Mitridatźt mė njė ndryshim tjetėr.
    Albanėt sipas tij, ishin tė njejtźt mė Allanėt, popull shumė i madh dhe i perhapur, qė perfshinin njė pjes tė madhe tė Skitisė. Pra Adelin i shtyr nga njė citim i Marcellinit i cili i ka sgtyrė edhe dijetar tjerė nė tź tź njejtat ide se Alanėt ishin Albnėt. Si dihet, Alanźt kishin bėrė shumė herė sulme nź Trakiė dhe Mesi gjatė shekullit tė II-tė dhe V-tė pas Krishti, si i gjejmi keto prova, se nė vitin 1398 njź grup i ktyre Alanźve vendost nź Bullgariė, pra egziston vetem se njė pretekst historikė pėr ti krkuar edhe pjesė tjera te ketij populli nź Maqedoni dhe Iliriė. Alduini pra duhej tė shtonte se, nese demontrohet kjo se ka patur mundėsi tė njØshperngulje tė ktyre popujve, dhe se ėshtė demontruar kjo nga dijtari danez Suhm, se Alanėt ishin shumė tė afėrt me Gotėt, tė cilėt flisnin njė idiom ose gjuhė tė perafert ku shumica fjalėve gote, sllave dhe kelte qė Lebnici i ka vrejtur tek gjuha shqipe, spjegohėn lehtė dhe bėhėn si prova nź favor tė origjines sė tyre alanike.
    Kjo hipotez sadoqė e veēantė, permbyset, sepse Albanėt egzistonin nė Iliriė edhe me parė, para migracioneve tė kėtyre Alanėve. Asnjėherė nuk e kemi provuar nė njė mėnyr tė duhur se Albanėt tek Ptolemeu janė njė interpretim modernė; dhe mund tė japim provat por ende mbetet mprehja e opinioneve nga tė cilat fiset shqiptare, pa e patur asnjė emėr tė perbahkėt por egzistonin me emra tź ndryshėm nė gjirin e Ilirisė sė vjetėr, ku do ta demontrojmi pastaj nė vijim.
    Kalojmi tani tek Pukevilli; Sė pari, nuk ėshtė dinjitoze nga ai qė ta injoroje kėtė qeshtje, ku, nėse ishte nė dijeni pėr punimet e mėparshme tė dijetarve para tij, pse e ka fshehur kėtė padrejtsi ndaj ktyre dijetarve aqė tė famshėm ? Mirėpo mė kryesore ėshtė qė tė shohim nėse historiani i ri ka dhėnė argumente tė reja nė favor tė kesaj hipoteze.
    Nė vendė qė ti kėrkoje arsyjet pėr tė dhėnė prova se Albania ka hyrė vetėm se nga interpretimi nė tekstin e Ptolemeut se, nė Iliriė nuk egzistonte nė kohėrat e vjetra ky emėr, pra kėrkimet e para qe duhej ti ndėrmerrte Pukevilli nė interesin e sistemit tė tij, ku ai afirmon se, Albanėt kanė ardhur nė Iliri nga Kaukazi nė kohėra qė nuk mbahen mendė...?
    Pra, nėse shqiptarėt janė banor tė Ilirsė qė prej kohėve tė lashta "qė nuk mbahėn mendė", pra kėtu ē'do diskutim merrė fund !
    Ne nuk kėrkojmi diēka mė tepėr se kjo, gjithėqka qė ka ndodhur nė kohėrat para historike, nuk i interesojnė askujt ! Mirėpo, nga momenti kur prisnja nga Pukevilli qė tė na i spjegoje kėto migracionet qė nuk mbahėn mendė, tė kėtyre popujve tė kaukazit drejtė Ilirisė e Maqedonisė, e shohim se ai anon mėnjėherė tek disa gjeograf orientalistė tė kohės moderne duke i kėrkuar disa fise tartare hunike e mongole tė cilėt banonin nė Kaukaz, ndoshta nė shekullin VI-tė pas krishti, e ndoshta edhe mė vonė, nė shekullin e XII-tė, sepse Pukevilli kėtė e le tė pa percaktuar, ngase edhe kėta gjeografėt orientalistė nuk e thojnė se, kur egzistonin kėto fise nga pikpamja kronologjike. Mirėpo pa vendosjen kronologjike sė paku tė perafėrt tė kėtyre popujve tė Kaukazit, dhe pa asnjė indikacion tė epokės sė migrimit tė tyre nė rrethinė tė Greqisė, ne hecim absolitishtė mbi dallgė, vetėm duke bėrė kėrkim te disa emrave tė ngjajshėm qė nuk japin kurrfarė provash, sepse, kėto mund te aplikohėn nė dy migracione nė drejtime te kunderta. Si pėr shembull; tė pranojmi se Geglasėt e Shqiperisė tė ishin Gegét e Kaukazit, qė t'ia plotsojmi deshirėn Pukevillit, ē'ka mundemi tė pėrfundojmi kėtu ?
    Gegét, thotė Pukevilli, erdhen nga Kaukazi nė Iliriė, mirėpo dikush tjetėr do thoshte mė tė njėjtat arsyje se, Gegét janė tė ardhur nga Iliria nė Kaukaz ? Si e shohim edhe nė ditėt tona, njė grup e boshnjakėve migron nė Nubiė ku atje do tė kishte patur mundėsi tė krijonte njė komb po ti kishim lėn tė qetė.
    Poashtu tė gjitha kėto homonime qė nuk japin asnjė provė se a ishin te sakta apo jo, humbin tė gjitha te drejtat nga ana jonė, sidomos kur vrėjmi se janė tė imagjinuara, si pėr shembull; Doskėt e Kaukazit, qė i shkruajmi njėsoj si "Tuski", janė sipas autorit, Toskėt e Shqiperisė ? Mirėpo kjo ngjajshmėri, e vetmja qė autori e spjegon, bėhėt e pa kuptimtė kur i shohim se Toskėt janė njė emėr thirrės qė vjenė nga njė lum qė quhėt =Takson, dhe tjetra se, =Tuski= ngjason mė shumė nė "Toskanė" nė Italiė dhe nė Toskė si fis i Shqipėrisė.
    Herat tjera Pukevilli i pershtat mė lehtėsi disa emra tė pa sakėt si pėr shmbull; emri =Scheptechepes=, qė e ka gjetur tek njė gjeografė Armenian, i intuazmuar Pukevilli pėrmes kėtij emri gjėn emrin "shqiptarėt" megjithatė i vrenė kėta tė njejtit "shqiptar" edhe tek Plini me emrin =Skirtari,= pra, ne dyshojmi se emri =Sheteship= ėshtė vetėm se ngatrrim i emrit "Sebapsish", njė fshat i Abkazisė.

    Shpeshėherė Pukevilli kerkon nga etimologjia e largėt kurse origjina natyrale gjindet nė vendin e duhur; pėr shembull, ai do ti ngjes =Mirditėt e Shqipėrisė= mė Mardėt ose Mardaitėt si dhe disa fise tjera persane. Mirėpo tek njė citim nga Don Kasiusi, ku ai na mėson se nė malet, nė mes Maqedonisė, Trakės dhe Mesisė, kishte dy popuj;= Serdėt =dhe Merklėt=, tė parėt pra, Serdėt quhėn edhe me emrin Sardikas(Sofia nė Bullgari) kurse fqinjėt e tyre Mardėt shtriheshin deri nė Shkup dhe te burimi i Vardarit, pse tė kerkohėt koti nė Persi kur i gjėjmi kėta emra edhe nė Maqedoni ?
    Ishim tepėr tė habitur ti shohim Daboėt, popull i madh nomad i brigjeve tė detit Kaspikė cituar nga Pukevilli se i ngjason fisit shqiptar =Dardėt= dardanėt.
    Asgjė nuk ka tė perbashkėt nga burimet e vjetra se =Dahoe= vjenė nga Kaspiku nė Shqipėri. Fjala =dard= ėshtė emri i njė shtize nė gjuhėn kelte dhe mund tė thuhet pa mėdyshje se, ky ėshtė emri i vjetėr i =dardanėve=, fqinjė tė ilirve, ose tė njejtė si ilirėt, pra nuk ka asnjė arsye qė =dardet= tė kėrkohėn atje nė Tartari.
    Poashtu Pukevilli mundohet tė kėrkoj tek emri =Antivari =emrin e njė popllate aziatike =Antibarrani=, zoti e di se pėr ē'farė arsyje, kėrkon tek kėta origjinėn e =Mirditėve= sipas Marditve e =Mardėve te Kaukazit= ?
    Fatkeqsija e kėtij Antivarit, sot Bari nė Mal tė Zi, se, ky vendė nuk njihet nga antikiteti mė kėtė emėr, por sipas Bruzen, emri Antivari vjenė natyrishtė sipas =Barit =nė Italiė dhe se Antivari ndodhet pėrkundėr kėtij emri =Anti= Vari=, pra,* indikon pozicionin* gjeografikė pėrballė Barit dhe nuk ka kurrfarė lidhje mė =Antibarranėt e kaukazit !
    Pra, ne nuk do tė humbasim kohėn tonė qė tė ndjekim hap pas hapi dijetarin e njohur dhe tė konsiderueshėm nė njė rrugė tė cilėn e ka humbur nderlidhjen, duhet ti thėmi njėherė e pergjithėmon: Tabloja e juaj e klasifikimeve tė fiseve shqiptare ėshtė njė sherbim i vlersuar qė i keni dhėnė shkencės, mirėpo, ju e keni torthurua pa patur nevoj fare nga njė veprim i shtrembruar si tė njė gjeniut Budbek, ju kshillojmi pra, nė emrin e shkencės, nė emrin tuaj te shquar, fshini kėta rrema e citime tė shtrėmbuara nė edicionet e ardhshme, dhurojani kėto homonime ndonjė amatori tjetėr qė tė perfitoni nga hapsira e shfryzuar ku do na mėsoni gjėra pozitive mbi dialektet shqiptare, mbi zakonet dhe gramatiken shqiptare; kėto janė mėnyrat e verteta pėr tė gjetur origjinen e tyre dhe asnjėri nuk ėshtė si ju nė gjendje ta kryej kėtė detyr.
    Pasi qe e rrahėm hipotezen kaukaziane, aqė dobėt tė treguar nga Pukevilli, ne presim edhe pytjen mė banale;
    Athua se, ē'ka do tė shtoni nė vendė tė kėtyre gabimeve qė keni paraqitur nė kėtė libėr ?
    Mirėpo ne shohim se egzistojnė arsyjet e paluhatshme pėr tė parė tek Shqiptarėt vetėm se njė popull te vjetėr Europianė !
    Kėtu poshtė po e shtojmi edhe njė kėrkim nga Pukevillli nė lidhje me Ghekerėt nė Pakistan ku ai mendon se janė Gegét e Shqiperisė dhe se ata ishin ushtarėt ilirė nga koha e Aleksandrit te Madhė.
    DEFINICIONI:
    Definicioni pėr gjuhėn shqipe nga Konrad Malte Brune 1850

    "Gjuha e ilire tė vjetėr dhe e shqiptarve modernė, ėshtė njė idiom e veēantė, dhe se origjina e saj shtyhet mė shekujt mbrapa nė historinė e Europės, nė ato kohėra qė nuk mbahėn mendė, ku gjuhėt, greke, iberike, keltike, sllave, teutonike e gotike formohen secila nė sferat e saja"
    "Te gjitha gjuhėt Europiane kanė disa vija te ngjajėshme mes tyre; nėse gjėjmi gjuhėn Iliriane nė kėto kushte dėshmohėt se, populli ilirianė ishin nė lidhje familiare qysh herėt me racat tjera europiane"

    Europės, nė ato kohėra para-historike qė nuk mbahėn mendė, ku gjuhėt, greke, iberike, keltike, sllave, teutonike e gotike formohėn secila nė sferat e saja"
    "Te gjitha gjuhėt Europiane kanė disa vija te ngjajėshme mes tyre; nėse gjėjmi gjuhėn Iliriane nė kėto kushte dėshmohėt se populli ilirianė ishin nė lidhje familiare qysh herėt me racat tjera europiane"
    "Ėshtė e vėtetė se emrin e Albanėve "Albani" dhe i Albanapolisit nuk e hasim tek autorėt para Ptolemeut. Mirėpo, nė Mont Albiens nga Straboni mundėt tė merrte tė njėjtin vendė si Monts Albanes qė e gjėjmi tek Ptolemeu edhe se kėto vargmale ndajnė Kroacinė nga Dalmacia dhe njė pjes tė Bosnjės.."

    " ...Ilirėt dhe thrakėt, ishin popujt e vetėm te Furopės tė cilėt vizatonin trupin e tyre me gjilpėra pra, bėnin tatuazhe, njė stil ndryshe nga traditat e keltėve, tė cilėt vepronin ndryshe; thjeshtė, ata e ngjyrosnin tėrė trupin me ngjyrė prandaj, Straboni, gjithandej, i dallon ilirėt nga keltėt..."

    Konrad Malte Brune 1850
    ================================================== ==
    Ghekeret e Aleksandrit te Madh ne Lahore, Pakistan
    "Albanie était le nom de cette contrée, aussi asiatique qu'européenne, qui est comprise entre les rivičres Cherras (Terek) et Cyrus (Kour), aujourd'hui le Daghestan et le Schirvan." "Dans les armées qui, sous la conduite d'Alexandre, sont retournées au berceau de notre race, il est certain qu'il y avait des soldats européens qui priaient une langue différente du grec, langue dont certains mots se retrouvent dans le schkipe; et aujonrd'hui encore le nom de Ghekers est donné, dans le Patvar, entre Altok et Lahore, aux descendants des colonies fondées par le conquérant Macédonien." Nė ushtrinė maqedone te drejtuar nga Aleksandri i Madhė ėshtė e sigurt se nė mesin e kėtyre ushtarve kishte edhe prej tyre qė flisnin njė gjuhė ndryshe nga grekėt, gjuhė ku disa nga kėto fjalė i gjejmi tek gjuha shqipe dhe sot emri Ghekere iu ėshtė dhėnė kėtij vendi nė =Patvar= nė mes tė Altok e Lahore pasardhėseve tė kėsaj kolonie themeluar nga luftėtarė te Aleksanderit te Madhė. Pėrgatiti pėr Rilindjen Ilire Shqiptare: kreksi 2012
    Askush nuk te pyt: ē'ka bere atedheu per ty por ē'ke bere ti per Atedheun ! - JFK

  7. #147
    Perjashtuar
    Anėtarėsuar
    22-08-2011
    Vendndodhja
    Among virtual idiots
    Postime
    326

    Pėr: Oliver Schmitt: Nuk ka vijimėsi iliro-shqiptare, mungojnė faktet

    Citim Postuar mė parė nga Akili-A Lexo Postimin
    nuk mund te gjendet ne kete forme zbulimi i fjaleve. sepse po beni gafa te medha nga padija,
    1-duke marre fjale fundamentale te greqishtes (pa e ditur), dhe perpiqeni ti jepni kuptimin ne shqipen e sotme.
    2-fjalet nuk jane te latinizuar sipas fonetikes shqip, por jane marre nga frengjishtja apo anglishtja.
    3-jam dakort me idene tende qe te nxirren fjalet nga veprat e lashtesise qe kane prejardhje barbare. por ato duhen nxjerre ne greqishten e lashte ashtu sic ndodhen ne textet origjinale, e pastaj te shqiptohen germat greke si degjohen ne shqip, e jo ne anglisht apo frengjisht.
    ps. Πονηρός - poniros (shqiptohet) dhe jo poneroi. hileqar
    αγαμος - agamos - beqar gamos - martese dhe a mohuese
    ατεκνος - ateknos - pa femije tekno - femije dhe a mohuese

    librin zogjte (Ὄρνιθες) e aristofanit e kam ne shtepi, ne greqishten e vjeter. nese me jep paragrafet ku thuhet per fjalet e barbareve do ti sjell ketu.
    o tanhouser, po na tregon perralla me "greqishte te lashte", e ke bizantinishte mesjetare mer teveqel.... the oldest copy heeeee, e ke parasysh ti.

    s'vure mend qe s'vure.

    Time gap from date of author to date of earliest surviving manuscript
    Tacitus 700 years
    Livy 400 years
    Caesar 900 years
    Catullus 1,600 years
    Aristotle 1,400 years
    Plato 1,200 years
    Aristophanes 1,200 years
    Thucydides* 1,200 years
    Euripides 1,500 years
    Sophocles 1,400 years
    Herodotus 1,300 years





    po re po, ke "aristofanin" mesjetar ne shpi, atij te lashtit ti rruash leshte, se si ka mbetur gjurme hihihihihihi
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga shofer : 14-02-2013 mė 21:45

  8. #148
    i/e regjistruar Maska e Akili-A
    Anėtarėsuar
    06-11-2006
    Postime
    2,962

    Pėr: Oliver Schmitt: Nuk ka vijimėsi iliro-shqiptare, mungojnė faktet

    Citim Postuar mė parė nga shofer Lexo Postimin
    o tanhouser, po na tregon perralla me "greqishte te lashte", e ke bizantinishte mesjetare mer teveqel.... the oldest copy heeeee, e ke parasysh ti.

    s'vure mend qe s'vure.

    Time gap from date of author to date of earliest surviving manuscript
    Tacitus 700 years
    Livy 400 years
    Caesar 900 years
    Catullus 1,600 years
    Aristotle 1,400 years
    Plato 1,200 years
    Aristophanes 1,200 years
    Thucydides* 1,200 years
    Euripides 1,500 years
    Sophocles 1,400 years
    Herodotus 1,300 years





    po re po, ke "aristofanin" mesjetar ne shpi, atij te lashtit ti rruash leshte, se si ka mbetur gjurme hihihihihihi
    veprat e aristofanit u rishkruajten me mijera kopje ne greqishten e lashte, ne te gjitha periudhat qe pasuan, pasi ne romen e lashte veprat e tij mesoheshin ne shkolla.
    sot veprat e tij ekzistojne nga shume burime.
    1-koleksioni i letrave (old greek) te shkollarit grek Didymus Chalcenterus i aleksandrise, viti 63BC -10AD
    2-koleksioni i letrave dhe komenteve (old greek) Symmachus viti 100AD
    3-koleksionet me 230 letra me veprat e aristofanit (old greek) nga filologet bizantine shek 9 ku versioni me i mirembajtur (11 veprat qe njohim sot) eshte: MANUSCRIPT 137,4 A RAVENA NE GREQISHTEN E VJETER.

    LERE IRONINE HERE TJETER. SE NUK PO FLET ME SHPELLARE SI VETJA.
    Te gjithe ankohen se s`kane para....por asnje nuk ankohet se nuk ka tru

  9. #149
    Perjashtuar
    Anėtarėsuar
    16-04-2012
    Postime
    1,286

    Pėr: Diskutime mbi Oliver Jens Schmitt

    Schmitt-i dhe dekadenca e frikshme e studimeve historike jashtė Shqipnisė

    Ardian Ndreca

    Ka kalue do kohė qysh se J. O. Schmitt botoi nė gjuhėn shqipe librin e tij tė dobtė pėr Skėnderbeun, ku teza kryesore mbėshtetej nė nji dokument (i Ardian-Ndrecavetmi i zbuluem prej autorit) qė paraqet nji bisedė qė nji i dėrguem i familjes Sforza ndigjon rastėsisht mes dy personash nė oborrin e Papės, e qė kumton se Skėnderbeu ka ba gjithė atė luftė thjesht pėr hakmarrje personale ndaj Sulltanit. A mundet nji dokument i vetėm, periferik dhe i izoluem, me ndėrtue nji interpretim tė tanė historik tue hedhė poshtė me nji tė rame lapsit nji traditė tė tanė historike? Simbas Schmitt-it po, e kėtu nisė ēekuilibri i tij si interpretues i fakteve.

    Por ma sė parit pėrfytyroni nėse nji studiues anglez, rus apo japonez mund tė shkruente historinė e Gjermanisė pa e njohtė siē duhet gjuhėn gjermane? E pra Schmitt-i mėton me shkrue historinė tonė pa e njohtė gjuhėn shqipe, as aq sa mjafton me kuptue nji libėr historie. Tė tillė historianė qė injorojnė gjuhėn e vendit pėr tė cilin shkruejn kemi disa kėto kohėt e fundit. Nji sish asht edhe Nathalie Clayer, me sa kemi lexue nji inxhiniere gjeologe e specializueme nė orientalistikė qė tek ne ka gjetė do sponsorė qė janė mėsue me shitė dushk pėr gogla. Madje tezat e saja absurde rreth lindjes sė nji kombi shqiptar mysliman, deri diku mvaren dhe pėrputhen me kandvėshtrimin e studiuesit serb Alexandre Popovic, i cili asht njikohsisht edhe burri i saj.

    Mbas kritikave qė i erdhėn pėr “Skėndėrbeun” Schmitt-i tha se nuk do tė merrej ma me historinė tonė, madje nuk mori pjesė nė nji kuvend studimesh nė Lecce ku ishte i ftuem dhe lėshoi deklarata se ndihej i kėrcenuem prej shqiptarėve. Tashti e ka kuptue se shqiptarėt janė shumė tolerantė jo vetėm ndaj regjimeve vrastare dhe hajdute, por edhe ndaj marrinave, prandaj ka nisė me na engledisė me analizat e tija naive e tė cekta.

    Nė nji intervistė tė dhanun ditėt e fundit, Schmitt-i ankohet pėr sulmin kundėr A. Klosit, por tue mos njohtė gjuhėn shqipe nuk asht nė gjendje me kuptue se ai “sulm”, tė paktėn nga ana e tė nėnshkruemit, s’ishte tjetėr veēse nji kritikė radikale ndaj nji pėrkthimi tejet tė dobtė, qė e turpnon gjuhėn shqipe dhe tregon qėndrimin tendencioz tė pėrkthyesit. Vetėm kaq, kėtu mbaron kritika ndaj Klosit, pjesa tjetėr nuk na intereson aspak.

    Qėllimi i intervistės sė fundit tė Schmitt-it asht mohimi i tezės sė vijimsisė iliro-arbnore apo “iliro-shqiptare” siē thotė ai vetė, tue kalue fluturim do shekuj tė mirė Mesjetet kur ne ishin tė lakuem si arbnorė. Prej kėtu nis tendencioziteti, pse tue u mundue me minimizue randėsinė dhe vetė ekzistencėn e arbnorėve, takimi ynė hipotetik me ilirėt bahet gjithnji e ma i vėshtirė me u provue.

    Ka tashma disa shekuj qė studiuesit janė nda nė dy grupime: ata qė mbėshtesin vijimsinė me ilirėt dhe ata qė e kundėrshtojnė atė. Deri kėtu Schmitt-i nuk na thotė asgja tė re, madje i ka dalė gjumi me vonesė.

    Nuk merret vesht mirė nėse asht i vetėdijshėm deri nė fund pėr ekzistencėn e kėtyne dy rrymave, fillimisht e kryekreje tė pėrbame prej studiuesish tė huej e jo prej rilindasisht shqiptarė, siē shprehet nė tym ai.

    Tue mos pasė kompetenca nė fushėn e studimeve tė historisė sė gjuhės sonė e tė arkeologjisė antike, sidomos tė zbulimeve tė bame nė gjysmėn e parė tė shek. XX nė Bosnje-Hercegovine dhe nė gjysmėn e dytė nė Shqipnķ, Schmitt-i injoron ose s’i merr sa duhet parasysh autorėt (pėr ēudi jo rilindas) si G. W. von Leibniz, H. E. Thunmann, J. G. von Hahn, C. Malte-Brun, G. Meyer, H. Krahe, N. Jokl, G. Stadtmüller , C. Patsch, A. Stipčević , G. Svane, H. Ölberg, E. Hamp, G.B. Pellegrini etj.

    Nga ana tjetėr asht e tepėrt me shpresue qė Schmitt-i t’i ketė konsultue studimet, rreth qytetnimit ilir, e F. Prendit, S. Anamalit, A.F. Harding, K. Kilion, N.G.L. Hammond, H. Cekės, K. Zhegut, M. Korkutit, A. Gjergjit etj. – puna kėrkimore nė terren dhe ajo studimore e tė cilėve nuk mund tė klasifikohet tout court si nji pėrmbledhje pėrrallash me mbret!

    Studiuesi zviceran shprehet se “historiografia komuniste nuk kishte kundėrshtarė”, tue tregue padijen e tij pėrpara kontributeve historiografike tė Stravro Skėndit, Zef Valentinit, Tajar Zavalanit, Paulin Margjokės, Ekrem Vlorės, Atanaz Gegės e disa tjerėve, vėshtrimet e tė cilėve nuk pėrputheshin me ato tė historiografisė zyrtare tė Tiranės.

    Schmitt-i flet pėr “proto-shqiptarė”, term me tė cilin pėrcakton “folėsit e formės sė lashtė shqiptare – qė jetonin atėherė nė Antikitet nė njė zonė…”. Ma tutje ai shprehet se protoshqiptarėt bashkė-ekzistuen me sllavėt.

    Pra, simbas tij kemi proto-shqiptarė nė antikitet, i cili siē dihet mbaron me ramjen e perandorisė romake nė vitin 476, dhe prapė po kėta na dalin proto-shqiptarė edhe me ardhjen e sllavėve disa shekuj ma vonė?

    Kur flasim pėr “folėsit e formės sė lashtė shqiptare” ne kemi parasysh se dokumenti i parė i shkruem i gjuhės shqipe i pėrket vitit 1462, sigurisht qė shqipja asht folė edhe pėrpara por kjo vetėdije nuk na lejon me formulue pohime shkencore rigoroze. Nji historian kur flet duhet tė bazohet nė dokumente jo nė fantazinė e tij pjellore. E pra viti 1462 nuk asht antikitet, e pikėsėpari nuk mund tė flitet pėr proto-shqiptarė nė antikitet pse dy konceptet janė kontradiktore. Termi naltkumbues “proto-shqiptar” nuk domethanė tjetėr veēse “shqiptarėt e parė”, e nė qoftė se Schmitt-i e ka idenė se ēka ishin ilirėt, ēka ishin arbnorėt e ēka janė shqiptarėt, nuk do t’ia lejonte vetes me folė pėr proto-shqiptarė nė antikitet!

    Qė teoria e vijimsisė iliro-arbnore-shqiptare nuk asht thjesht nji hipotezė pa baza e tregon edhe fakti se teoria kundėrshtare nuk ka mbėrrijtė me u imponue si e vėrtetė e padiskutueshme tue e zhdukė tė parėn, jo ndėr mjediset e studiuesve shqiptarė, por atyne tė huej.

    Schmitt-i shprehet se nė studimin e tij ka shmangė pėrdorimin e lokucionit “koha e komunizmit” nė favor tė atij “periudha e mbasluftės”, gjoja pėr me qenė i paanshėm. Asht me tė vėrtetė nji vorfnim ideor me ngatėrrue qėllimshėm periudhėn e komunizmit, si ideologji e fortė, e vetme dhe mbizotnuese me nji kohė tė pangjyrė qė paska pasue nė Shqipnķ Luftėn e Dytė botnore! Koha e komunizmit nė Shqipnķ ka qenė nji kohė anormale nė ēdo pikėpamje. Gjatė atyne dekadave gjithēka ka gjallue nė kushtet e shtypjes dhe terrorit. Simbas logjikės pseudo-historike schmittiane periudha 1933-1939 nė Gjermani mund tė pėrēansohet thjesht si periudha para Luftės sė Dytė botnore pa asnji referencė pėr barbarinė naziste qė gjunjėzoi nji popull dhe pėrgatiti kasaphanen botnore!

    Schmitt-i na del pėrposė se historian i shekujve XV-XVI, siē e dinim deri tashti, edhe ilirolog, turkolog, glotolog, politolog, opinionist… me nji fjalė i gjithėdijshėm.

    Katedrat qė merren me studime shqiptare nėpėr botė janė reduktue shumė, megjithatė ka prej atyne, si ajo e Munihut dhe Palermos, qė punojnė me vetmohim dhe me akribķ shkencore; pėrkundėr ka tė tjera qė tashma mund tė themi se kanė pushue sė ekzistuemi si qendra kėrkimore shkencore, e tillė asht edhe katedra e themelueme prej E. Koliqit nė Romė.

    Dekadenca nė lamijen e studimeve shqiptare nė botėn e huej asht e pandalshme. Prej N. Jokl-it, N. Jorga-ės, G. Stadtmüller-it, Z. Valentinit, F. Babinger-it kemi pėrfundue te Schmitt-i me shokė!

    Qė nji sharlatan i tillė tė shkruejė prej nadjes deri nė darkė historina tė tutkallta e bihude pėr do mendje kakareēe, nuk na ban aspak pėrshtypje, por kur nji individ kėsisoji hypė nė nji katedėr studimesh shqiptare dhe e rren mendja se po na difton kush kemi qenė e kush jemi, pa njohtė jo vetėm gjuhėn, tė kaluemen tonė dhe ēka asht shkrue pėr tė prej do dijetarėve tė vlertė, tė huej e shqiptarė, por pa njohtė as abc-nė e metodologjisė sė shkencės historike, kjo gja tregon dekadencėn e frikshme tė albanologjisė sė sotme.

    http://www.mapo.al/2013/02/16/schmit...hte-shqipnise/

  10. #150
    i/e regjistruar Maska e Bajraku
    Anėtarėsuar
    29-02-2012
    Postime
    498

    Pėr: Diskutime mbi Oliver Jens Schmitt

    Edhe ēfarė faktesh duhen pėr vijimėsinė ilire - shqiptare?
    Publikuar: 19.02.2013 - 14:46
    Prof.dr. Skender Gashi

    Vjenė, 19 shkurt - Duke qenė se ēėshtja e autoktonisė sė shqiptarėve nė hapėsirat e Shqipėrisė sė sotme ėshtė trajtuar shpesh e gjerėisht e drejt nga dijetarė shqiptarė, vėrejtjet e mia do tė pėrqendrohen kryesisht nė ēėshtje tė lidhura me autoktoninė dhe ēėshtje tė tjera tė banorėve tė hapėsirės qė nė harkun kohor para e gjatė pushtimit romak quhej Dardania.

    Pėrkitazi me temėn me shumė peshė: prejardhja e gjuhės shqipe, vendi i formimit tė saj dhe autoktonia e shqiptarėve qė trajtohen nė kėtė intervistė, po ndalem tek deklarimi i autorit se: „Teoria e ilirėve apo origjina pellazge e shqiptarėve u zhvillua nė shekullin e 19-tė nga pjesėtarėt e Lėvizjes Kombėtare shqiptare, […] si njė pėrgjigje direkte kundrejt pretendimeve tė nacionalistėve grekė dhe serbė, tė cilėt i justifikonin pretendimet territoriale me argumentin se Shqipėria ishte njė komb pa histori.” por qė […] „studiuesit jashtė Ballkanit nuk i marrin seriozisht kėto pretendime.”

    Nuk ka kurrfarė mundėsie tė besohet qė Schmitt nuk e di se elita intelektuale e Shqipėrisė sė shek. 19, pėrkatėsisht e periudhės sė Rilindjes, ashtu si as ato tė popujve sllavė fqinjė tė tyre, nuk kishte kapacitete shkencore qė do tė postulonin teza pėr prejardhjen e tyre. Njė punė tė tillė e bėri ndonjė rilindės i diasporės siē ishte psh. arbėreshi Demetrio Camarda (Dhimitėr Kamarda) qė, duke pasur ēasje nė fushėn e filologjisė sė zhvilluar nė Perėndim, nė veprėn e tij monumentale Saggio di grammatologia comparata sulla lingua albanese, tė vitit 1866 e kishte pėrqafuar tezėn pėr prejardhjen pellazge (por edhe ilire) qė ishte lansuar nga Johann Georg von Hahn. Poashtu besoj qė Schmitt e di se me tezėn pėr prejardhjen pellazge tė shqiptarėve nuk ėshtė marrė asnjė fililog shqiptar me kompetenca nė fushė tė helenistikės, me pėrjashtim tė Spiro Kondės i cili nė vitet e 60-ta tė shekullit tė kaluar e botoi veprėn monumentale Shqiptarėt dhe problemi pellazgjik. Pjesa dėrmuese absolute e autorėve shqiptarė qė shkruajnė artikuj e libra pėr kinse birėsinė pellazge tė shqiptarėve bėjnė lavėr mini e mbathen si bretkoca pa pasur pėrgatitje nga fusha e gjuhėsisė indoeuropiane, e aqė mė pak nga helenistika dhe jo rrallė as edhe nga dija e mirėfilltė albanologjike, prandaj nuk duhet tė merren seriozisht e aq mė pak qė pėr shkak syresh tė pėrēmohet dija e mirėfilltė filologjike e shqiptarėve. Ndryshe do tė duhej vepruar sikur njė tezė tė tillė ta pėrkrahnin akademitė shqiptare tė shkencave nė Tiranė e nė Prishtinė.

    E, kėto dy akademi e kanė pėrqafuar tezėn e prejardhjes ilire dhe tė autoktonisė sė shqiptarėve vetėm nė hapėsirat e Illyrii proprie dicti „ilirėve tė mirėfilltė” dhe tė „dardanėve tė mirėfilltė”, pėrkatėsisht vetėm nė hapėsirat etnolinguistike aktuale kompakte tė shqiptarėve nė Shqipėri, nė Kosovė e mė gjerė jo porse edhe nė gjithė hapėsirėn qė mbulonin fiset e ilirėve. Ndryshe, dijetarit tė merituar Schmitt nuk do t’i ketė shpėtuar pa e ditur qė as teza e pėrqafuar gjithandej e prejardhjes ilire tė shqiptarėve dhe e autoktonisė sė tyre, nuk ėshtė „shpikje” e shqiptarėve. Rrėnjėt e kėsaj teze lis janė tek dija filologjike e Perėndimit.

    Nė pėrgjigjen pyetjes se si e sheh ēėshtjen e vijimėsisė ilire-shqiptare Schmitt thekson: „Mund tė ekzistojė njė vazhdimėsi iliro-shqiptare, por pėr momentin ku ndodhen kėrkimet tona, kjo ėshtė vetėm njė hipotezė.” pėr tė vazhduar me konstatimin se […] „ka akoma nevojė tė vazhdohet tė bėhen kėrkime e veēanėrisht mbi toponimet.”

    Pėrkitazi me kėtė ēėshtje bėn tė theksohet se teza (jo hipoteza) e prejardhjes ilire tė shqipes e tė shqiptarėve ėshtė teza mė e mbėshtetur deri tani (krahasuar me tezėn pėr prejardhjen thjesht trakase) dhe se kjo ėshtė meritė pikėrisht e njė morie prej dijetarėsh gjermanė, austriakė, hungarezė, ebreitė, holandezė, suedezė, danezė tė fushės sė indoeuropeistikės, romanistikės, ballkanologjisė, sllavistikės e tė albanologjisė, midis tė cilėve shquhen gjuhėtarėt J. E.Thunmann, J. G. von Hahn, P. Kretschmer, G. Meyer, H. Pedersen, N. Jokl, S. Mladenov, P. Skok, H. Krahe, A. Mayer, H. Barić, I. Popović, R. Katičić. Georg. R. Solta e shumė tė tjerė, tė cilėt kanė dėshmuar bindshėm e qartė se gjuha shqipe ėshtė vazhduese e ilirishtes; se shqiptarėt janė pasardhės tė ilirėve dhe se vendi i formimit tė gjuhės shqipe e tė etnisė shqiptare ėshtė pikėrisht Dardania pėrkatėsisht Kosova, pjesa e Maqedonisė me kryeqytetin Scupi tė saj, Serbia e sotme e ashtuquajtur e Jugut, Shqipėria dhe Mali i Zi i sotmi. E rėndėsishme pėr t’u vėrejtur nė kėtė mes ėshtė rrethana qė dija shqiptare shkoi nė hap me dijen e ilirologjisė sė zhvilluar nė Perėndim. Edhe kjo hoqi dorė nga panilirizmi dhe, pėrsa i bie autoktonisė, u pėrqendrua vetėm nė hapėsirėn e cilėsuar qė nė antikė pėr e Illyrii proprie dicti „ilirėve tė mirėfilltė“ dhe nė atė atė tė dardanėve.

    Nė rrafshin gjuhėsor e onomastik, kjo dėshmohet edhe me rrethanėn se trajtat e sotme shqipe Nish, Shkup, Shtip, Shar, Ohėr, Drin tė emrave pararomakė tė vendbanimeve Naissus, Scupi, Astibos, tė malt Scardus, liqenit Lychnidos e lumit Drinus janė vazhdim i drejtpėrdrejt shqiar i trajtave parasllave dhe se lindja e trajtave sllave tė tyre Niš, Skopje, Štip, Šar- planina e Ohrid shpjegohet vetėm si rezultat i kapėrcimit dhe i zhvillimit tė kėtyre emrave vendės, parasllavė, nėpėr gojėn e pasardhėsve shqipfolės tė dardanėve ilirė. Dijetarė tė Perėndimit treguan poashtu se disa nga emra tė dėshmuar vendbanimesh nė antikė dhe tė konsideruar pėr emra ilirė si Pelagonia, Bora mons (sot Kajmakčalan), Bylazora (sot Veles), Ulcinium (sot Ulqin), Ulciana (mė vonė Ulpiana) janė tė zbėrthyeshėm me brumin leksiokor tė shqipes.

    Kėtu duhet shtuar qė janė pikėrisht dijetarėt sllavistė I. Duridanov [Illyrische Flussnamen in Serbien, nė Linguistique Balkanique VI, Sofia, 1963] e I. Popović [Die Einwanderung der Slaven in das Oströmische Reich im Lichte der Sprachforschung, Zeitschrift für Slawistik, Bd. III, 1958], tė cilėt treguan (i pari) se 9 nėndegė tė sistemit ujor tė Kollubarės (nė Serbinė Qendrore) mbajnė emra ilirė, shumica e tė cilėve mund tė zbėrthehet me brumin leksikor tė shqipes, duke nxjerrė edhe pėrfundimet: „Popullata mė e vjetėr e kėsaj hapėsire ishte popullata ilire” […] dhe „Kur sllavėt (serbėt) u bėnė banorė vendės tė regjionit tė Kollubarės, kėta i morėn pjesėrisht emrat ilirė tė lumenjve dhe pjesėrisht krijuan trajta sllave tė tyre. Rrethana qė u ruajtėn 9 emra ilirė tė lumenjve, mund tė shpjegohet si rezultat i njė bashkėjetese paqėsore tė sllavėve me ilirė tė romanziuar, tė cilėt u bashkėshkrinė nė kėta tė fundit, pėrkatėsisht nė sllavė.”, ndėrsa i dyti tregoi se gjurmė ilire onomastike e madje edhe leksiore dardane ka edhe deri nė rrethina tė Beogradit (Singidunum-it kelt ose trakas).

    Nė tė mirė tė autoktonisė sė shqiptarėve nė hapėsirat qė i banojnė edhe sot shkon edhe „sjellja e dėshmive tė njė emri tė protoshqipes, i cili do tė jetė marrė nga romakėt dhe qė pėrsėri do t’i jetė kthyer gjuhės sė vendit” - qė e kėrkonte dijetari gjerman Wolfgang Zeitler dhe qė vetė sqaronte nė vazhdim se njė shembull tė kėtillė e kemi me emrin Mat tė lumit, nga fjala shqipe mat „buzė lumi”, tė cilin (emėr) romakėt e morėn si Mathis (fluvius), por qė emri Mat,-i vazhdoi nė popull deri nė ditė tonat. Me pėrafėrsisht poaqė forcė bindėse do tė jetė edhe rasti i pėrkthimit nė latinisht tė emrit ilir tė ndonjė vendi. Kėshtu do tė ketė ndodhur me emrin Dardania tė shtetit tė dardanėve qė romakėt e bėnė provincė tė perandorisė sė tyre. Ata e gjetėn dhe e lanė kėtė emėr ashtu siē ishte para se ta pushtonin, por nė njė rast tjetėr administrata romake e pėrktheu kėtė emėr nė Pirustae (lat. pirus „dardhė” ) pėr ta shėnjuar me tė jo gjithė provincėn, porse vetėm njė fis tė ilirėve, (edhe) emri i tė cilit e pėrmbante porse emrin/fjalėn dardan. Kontinuiteti shqiptar shihet edhe nė dritėn e rrethanės qė, shqiptarėt, nė harmoni me natyrėn fonetike tė gjuhės sė tyre, e ruajtėn (madje) edhe pėrkthimin latin tė kėtij emri pikėrisht si Qafa e Prushit, nė hapėsirėn e banimit tė *Dardanėve emrin e tė cilėve administrata romake e kishte pėrkthyer nė Pirustae. Ky pėrkthim dėshmon bindshėm qė emri Dardania vėrtetė e kishte dhe e ka kuptimin „vend i dardhave”.

    Me shumė interes pėr historinė e shqiptarėve ėshtė edhe pėrgjegjja e Schmitt-it pyetjes se si e sheh ky rivalitetin midis shqiptarėve e serbėve pėr si autoktonė nė Kosovė. Schmitt sqaron, midis tė tjerash se „[…] proto-shqiptarėt jetuan nė Kosovė nė Antikitet; me ardhjen e komuniteteve Sllave, modelet etnike pėsuan njė ndryshim tė madh. Deri tani, ne dimė shumė pak rreth bashkekzistencės sė proto-shqiptarėve me Sllavėt” dhe se „pėr shqiptarėt, barbarėt paganė serbė shkatėrruan provincėn kristiane tė Dardanisė dhe shkatėrruan civilizimin e tij roman”. Nuk mė besohet qė Schmitt tė mos e dijė kuptimin e atributit „autokton” dhe qė ky historian i shkėlqyeshėm tė mos e dijė qė ēėshtja nėse janė apo jo autoktonė nė Ballkan mund tė shtrohet vetėm pėr shqiptarėt e pėr rumunėt, sidomos nė rrafshin e vendit tė formimit tė gjuhėve e tė etnive shqiptare e rumune. Pėr autoktoni nuk mund tė flitet pėr ata qė dihet se janė tė ardhur, pėrkatėsisht pėr sllavėt e Jugut. Kjo sepse e vetmja dyndje qė ėshtė shėnuar nga historiografia e vjetėr ėshtė ajo e sllavėve tė Jugut pėr tė cilėt ėshtė thėnė qė ata janė jo vetėm popull/popuj tė pa histori tė antikės, porse edhe rrėnues tė asaj kulture/civilizimi apo, siē shprehej ilirologu Hans Krahe, sllavėt janė „varrtarė tė kulturės sė antikės”. Fundja, historia e sllavėve tė Ballkanit (serbėve e bullgarėve) ėshtė histori e pushtimeve. Nė rrafshin gjuhėsor, kjo vėrtetohet me mungesėn e huazimeve tė drejtpėrdrejta leksikore nga latinishtja. Nė gjuhėt sllave dhe hapėsirat e banuara nga kėta tė Ballkanit ka vetėm emra latinė tė vendeve e pak leksik qė sllavėt i morėn nga ilirė e trakė tė romanizuar. Prandaj, thėnia e kėtij dijetari tė merituar se „Popullsia shqiptare nė Kosovė ėshtė, ashtu si Serbėt e Kosovės, produkt i autoktonisė nga Antikiteti apo Mesjeta” lė tė kuptohet sikur na paska dy lloj autoktonie: nga antika (pėr shqiptarėt) dhe nga mesjeta (pėr serbėt) ka rrezik tė jetė paksa diletante po u pat paraysh kalibri i autorit tė njė kėsi konstatimi.

    Pėrsėri, nuk janė shqiptarėt, por autorė tė lashtėsisė ata qė kishin njoftuar se ardhja e sllavėve nė Ballkan pati pasoja mneruese, sado qė „edhe para kėtyre ngjarjeve, [...] pėr shkak tė luftėrave tė shpeshta tė cilat ndhodhėn nė Ballkan gjatė shekujve 3 e 4 tė epokės sonė disa vise tė Ballkanit ishin deri nė fillimin e shek. 5 plotėsisht tė shkatėrruara. Regjione tė tėra kishin mbetur shkret, arat kishin mbetur djerrė dhe qytetet ishin braktisur nga banorėt e tyre. Iliria ishte e shkretėruar; gjithashtu edhe Thrakia dhe Dardania dikur e pasur ishin shkretėruar; fushat kishin mbetur tė papunuara dhe tė mbuluara nga eshtra tė tė mbyturve”. Nė vitin 548 ndodhi pastaj sulmi i sllavėve me ē’rast sllavėt - shkruan Prokupios, historiograf i shek. 6 i Bizantit me origjinė nga Palestina - „siē e kanė zakon, nuk e kursyen askėnd dhe qė kur u gjendėn nė Bizant s’kishin asgjė tjetėr ndėrmend pėrpos qė ta mbytnin secilin qė ra nėn mėshirėn e tyre. E gjithė Iliria dhe Thrakia u mbuluan nga kufoma tė pavarrosura […] sllavėt nuk i therrnin viktimat e tyre me shpatė apo me heshtė, porse pėr sė gjalli i ngulnin nė hunj duke i mbytur kėshtu nėn tortura nga mė tė tmerrshmet” shkruante dijetari serb St. Stanojević, [Vizantija i Srbi II, Novi Sad 1906, fq. 175].

    Pėrveē kėsaj, zvogėlimit tė numrit tė banorėve dhe zhdukjes sė rėndėsisė sė qyteteve si qendra tė mundshme kulturore tė Dardanėve ndikoi edhe tėrmeti katastrofal qė mė 518 e goditi Dardaninė dhe kryeqytetin e saj Scupi. Historiografi latin Marcellius Comes shkruante nė veprėn e tij Cronicon ndėr tė tjera se „Nga tėrmetet e vazhdueshme, nė provincėn dardane, menjėherė u shkatėrruan njėzet e katėr kėshtjella. […]. U shkatėrrua krejtėsisht edhe qyteti kryesor Skupi, megjithėse pa humbjen e qytetarėve tė tij, tė cilėt ikėn para armikut.” [Ilirėt dhe Iliria te autorėt antikė,Tiranė 1961, fq. 451-452]. Njė pjesė e madhe e popullatės sė Dardanisė u shtrėngua kėshtu t’i braktis qytetet e fushat dhe tė kėrkojė strehim nė male tė larta duke u marrė atje me blegtori. Do tė ishte prandaj iluzore qė nėn kėso rrethanash tė pritet qė nė truallin e Dardanisė tė ruhen, pėrkatėsisht tė gjenden, dėshmi shkrimore - bartės tė tė cilave do tė ishin dardanėt apo ndonjė popullatė tjetėr, gjithsesi parasllave. Pėrveē kėsaj, nuk bėn tė harrohet qė Dardania as nė kohėn e zenitit tė perandorisė romake nuk kishte qendra tė mėdha e me peshė kulturore. Popullata parasllave e Dardanisė, protoshqiptarėt dhe pjesėrisht ajo romane-ballkanike (vllahėt), mbeti tė jetė bartėse e kontinuitetit etnik e pjesėrisht edhe tė atij onomastik tė antikės, jo porse edhe tė kulturės sė kėsaj periudhe historike. Kjo popullatė i vazhdoi veēoritė etnike nga antika dhe asgjė tjetėr: as pushtetin dhe as format e vjetra tė organizimit shoqėror romak. Sė kėndejmi vetėm njė numėr fort i vockėl emrash (kryesisht tė maleve tė larta, lumenjve tė mėdhenj dhe qytetesh e kėshtjellash tė njohura) dhe emrash tė njerėzve (tė dėshmuara nė mbishkrime epigrafike) arriti ta mbijetojė valėn e sllavizimit.

    Pėrkitazi me sqarimin te Schmitt-it se „Dokumentet e shekullit tė 14-tė dhe tė 15-tė qartėsisht i tregojnė shqiptarėt si fshatarė gjedherritės (S.G: do tė duhej thėnė blegtorė) sidomos nė atė qė sot ėshtė Kosova Perėndimore, por ka gjithashtu dokumente qė i atashojnė shqiptarėt p.sh. nė Maqedoninė Qendrore. […] dhe „se shumica dėrmuese e Shqiptarėve nė Kosovė ishin ortodoksė dhe ndiqnin ritus-in sllav.” Duket se edhe Schmitt kujton gabimisht qė shqiptarė ishin vetėm ata qė nėpėr burime kishėtare serbe pėrmenden si arbanas, qofshin ata individė qė nė vend tė patronimit tė mirėfilltė mbanin kėtė atribut ose banorė katundesh tė cilėsuara pėr tė arbanasėve. Nė kėtė mes bėn tė shtohen sqarimet se ardhėsit sllavė e gjetėn nė hapėsirėn etnolinguistike tė shqiptarėve variantin e parotacizuar tė emrit etnik arbėn/arban dhe nė krye tė herės, nė trajtėn e metatatetizuar Rabn e pėrdorėn pėr tė shenjuar etninė dhe shtetin e arbėnve por mė vonė edhe (vetėm) kategorinė sociale tė blegtorėve qė, siē e thotė Schmitt kur (nė librin e tij pėr Kosovėn) fliste pėr fiset e shqiptarėve, „nuk ishin shkelur nga asnjė pushtues edhe pėrbrenda qenies sė tyre” dhe bėnin jetė paksa mė tė lirė pa e respektuar shtetin.

    Se arьbanasь nė dokumentacionin kishėtar serb tė shek. 13-14, ishte njė sinonim pėr „bari, -u”, bėhet e qartė, mė tej, edhe nga rrethana qė arbanasėt nė kėtė dokumentacion pėrmenden vetėm atėherė kur kemi tė bėjmė me kategorinė sociale tė barinjėve. Kėtė mendim e kishte edhe historiani serb Čed.(omilj) Mijatović [Studije za istoriju srpske trgovine XIII’og i XIV’og veka, Glasnik Srpskog Učenog Društva, 37 /1873] i cili, kur po e trajtonte kėtė ēėshtje, vėrente se „Duke qenė se serbėt, kur u vendosėn nė kėto vende, i gjetėn vllehėt duke u marrė me blegtori, emri vllah e mori kuptimin e pėrgjithshėm tė njeriut qė merret me blegtori, prandaj kjo fjalė nė burimet tona edhe pėrdoret nė kėtė kuptim. Edhe shqiptarėt kanė qenė kryesisht barinjė, prandaj edhe ky emėr merret shpesh pėr sinonim tė „bari,-ut”.

    Kėtė mendim e pranonte tėrthorazi edhe historiani St. Novaković - njohės i mirė i mesjetės dhe studiues edhe i katundit mesjetar i cili shkruante se „emri vllah iu dha grupeve tė barinjėve pak a shumė tė romanizuar porse shumė tė ndryshėm pėrkah pėrbėrja etnike para invadimit sllav dhe qė nga ajo epokė ky nocion e kishte sa kuptimin etnografik aqė edhe kuptimin thjesht ekonomik. […] Ka shumė shenja qė dėshmojnė se midis tyre kishte romanė e shqiptarė (tė cilėt shpesh janė radhitur nėn tė njėjtin nocion ekonomik) mirėpo ka edhe shumė raste qė dėshmojnė se ata ishin sllavė tė mirėfilltė gjė qė e provon se vllah nė Serbinė e vjetėr, qysh nė shek. 13, shėnonte mė parė njė klasė sociale, duke e ndarė nga ajo nacionalja”. [Les problčmes serbes I, Archiv für slavische Philologie, 33/1879, fq. 458]. Se atributi arbanas nuk e kishte kuptimin e etnisė, por tė kategorissė sociale tė blegtorėve ilustrohet edhe eme rrethanėn midis 9 katueve tė arbanasėve numėrohet edhe katuni Novaci, (sot Novak nė rrethina tė Prizrenit) banorėt e tė cilit janė edhe sot, siē do tė kenė qenė edhe nė shek. 14, serbė,

    Nuk mė vie mirė qė njė historiani tė kalibrit tė Schmitt-it i ndodh tė mos i kujtohet se dokumentet e shekujve 14-15 qė i pėrmend ai janė, pėrsa i pėrket onomastikonit tė shqiptarėve, tė kohės kur kishte pėrfunduar procesi i sllavizimit onomastik tė shqiptarėve qė kishin rėnė nėn sundimin e shtetit dhe tė kishės serbe. Kjo don tė thotė qė nė atė kohė shqiptarėt mbanin nė pjesėn absolute dėrmuese tė tyre antroponime tė gjithkrishtera nė variantin sllav tė tyre dhe antroponime gjuhėsisht sllave. Barazimi i pėrkatėsisė gjuhėsore tė antroponimeve me pėrkatėsinė etnike tė bartėsve tė tyre ka qenė dhe ėshtė gabim kardinal i cili bėhet edhe mė i madh nėse nė kėsi gracke bie edhe njė dijetar si Schmitt-i. Kjo don tė thotė qė shqiptarė nuk ishin vetėm ata pak bartės tė emrave tė gjithkrishterė qė ishin bėrė emra popullorė tė shqiptarėve dhe ata qė nė vend tė patronimit tė mirėfilltė e mbanin atributin „i bir i arbanasit” dhe as vetėm banorėt e atyre pak katuneve tė cilėsuara shprehimisht pėr tė „arbanasėve” porse qė shqiptarė etnikė ishin edhe pjesa dėrmuese absolute e shqiptarėve tė hapėsirės sė Dardanisė tė cilėt mbanin antroponime qė i lejonte vetėm uzusi onomastik i kishave serbe e bullgare. Pėr analogji duhet parė antroponiminė e shqiptarėve pas islamizimit tė tyre.

    Nuk e shoh pėr tė drejtė as konstatimin e Schmitt-it sipas tė cilit „Kosova ishte njė shoqėri ortodokse e traditės sė kishės Serbe, e pėrbėrė nga serbėt, shqiptarėt dhe vllehėt.”. Ėshtė vėshtirė tė besohet qė historianit Schmitt t'i ketė shpėtuar konstatimi qė fillet e krishterimit tė sllavėve tė ardhur paganė nė hapėsirat e Bizantit nisin tek nė shek. 9 tė erės sonė, ndėrsa pararendėsit e shqiptarėve, ilirėt e dardanėt, janė populli i parė i Ballkanit qė e pranoi (qė nė fillet e lindjes sė tij) krishterimin e variantit roman e mė vonė (pėrsėri pėrpara ngulitjes sė sllavėve nė Ballkan), si pasojė e ndarjes sė Perandorisė mė dysh, edhe atė tė tipit bizantin dhe se nė qytetet e tyre pararomake e romake Naissus, Scupi, Astibos, Bylazora Ulcinium, Ulciana si edhe nė qytetet antike Scodra, Drivastum (Shkodra e Drishti) shqiptarėt ishin gjatė mesjetės -siē thoshte midis tė tjerėsh K. Jireček, [nė Romani u gradovima Dalmacije, Zbornik Konstantina Jirečeka II, Beograd, 1962, fq. 50.] „popullatė e krishterė e vjetėr me kulturė qyteti, mė e afėrt me grekėt bizantinė dhe me romanėt e Dalmacisė se sa me sllavėt”, gjė qė e tregon fare mirė edhe terminologjia kryekėput latine kishėtare e shqiptarėve.

    Konstatimi i mėspėrm i Schmitt-it mund tė vlejė vetėm pėr kohėn pas pushtimit nė vitin 1198 tė hapėsirės sė Kosovės: Zveēanit, Vushtrrisė, Llapit, Lypianit, Prizrenit qė vetė pushtuesi St. Nemanja e quante grčka zemlja „tokė e Bizantit” nga principata e Rashės qė ishte vazale e Commonwealth-it tė Bizantit. Pavarėsimi i kishės serbe nga kisha e Bizantit nuk don tė thotė edhe instalim i ortodoksisė nė kėto hapėsira sepse qė para instalimit tė kishės serbe shqiptarėt e vllehėt e kėsaj hapėsire ishin qytetarė tė perandorisė sė Bizantit me traditė kishėtare ortodokse - bizantine. Kjo nėnkupton se kėta kishin edhe kishat e kapelet e veta tė cilat mė vonė u pėrvetėsuan nga kisha serbe. Nė rrafshin gjuhėsor, kėtė e dėshmon ruajtja e disa huazimeve nga greqishtja e mesme (bizantine) nė tė folme tė Kosovės si paraspore, protogjer, keramidhe, perivojth, sinap, sinor, llaqemi, meteh, palare, fli-ja etj, nga fusha terminologjisė sė rregullimit social, emrave tė perimeve e barishtave dhe tė kuzhinės.

    Sa u bie vllahėve (qė merren pėr ilirė e trakė tė romanizuar me pak mbetje kolonėsh romakė) tė Kosovės dhe tė pjesės mė tė madhe tė sė Dardanisė, duhet thėnė qė njė bashkėjetesė midis kėtyre dy etnive kishte - si pasojė e romanizimit tė pjesshėm apo total tė tyre - qė nga kohė tė mugėta e deri nė fundin e shek. 15 pėr kur mund tė konstatohet asimilimi i plotė i tyre nė shqiptarė me pėrjashtim tė banorėve sllavishtfolės tė regjionit tė Gorės, dhe nė pak raste (vetėm nė vendbanime rrafshinore e pėrreth kishave e manastireve) edhe nė serbė. „Zhdukja” e vllehėve nė Kosovė dėshmohet fare mirė me disa mbetje leksikore vllahe nė tė folme shqipe tė kėsaj hapėsire dhe sidomos nė dritėn e bukur shumė emrave vllehė tė vendbanimeve e tė vėllazėrive/mbiemrave tė kosovarėve. Kjo rrethanė tregon, fundja, qė shqiptarėt nuk ishin nė kėto hapėsira ndonjė pakicė, porse popullatė qė mbizotėronte si etni.

    Ēėshtje qė duhet tė shkoklohet mė imtėsisht ėshtė edhe pretendimi i Schmitt-it qė ēėshtja e autoktonisė sė shqiptarėve na qenka politizuar. Nė kėtė thėnie ka bukur shumė tė vėrtetė por kėtė ēėshtje nuk e politizuan shqiptarėt sepse kjo punė ėshtė e lidhur me problemin e vendit tė formimit tė etnisė e tė gjuhės sė rumunėve dhe tė zonave tė kontaktit e tė simbiozės sė tyre me pararendėsit e shqiptarėve dhe me vetė kėta. Politizimit tė kėsaj ēėshtjeje filologjike i kontribuan gati mė shumė bullgarėt me sllavo-maqdonėt duke e projektuar pushtimin e Maqedonisė sė Egjeut, ndėrsa serbėt pėr t’i arėsyetuar pushtimet e mėherėshme dhe sidomos pėr arėsyetimin e projekteve tė tyre pėr dėbimin e shqiptarėve. Shqiptarėt e politizuan kėtė ēėshtje vetėm qė duke e mbrojtur njė tė vėrtetė historike t’i mbrojnė tokat qė u kanė mbetur pa u gllabėruar nga fqinjėt. E, siē thoshte mėsuesi ynė i madh Idriz Ajeti, nuk ėshtė punė e sllavistikės tė merret me ēėshtje tė prejardhjes sė popujve autoktonė - shqiptarė e rumunė - tė hapėsirės sė Ballkanit- sidomos kur kėshtu synohet t’u vehet vulė pushtimeve tė territoreve ku sot jetojnė, thuase kėto i kishin gjetur tė pa zot dhe t’i hapin udhė sundimit edhe mė tej tė tyre duke kėrkuar sovranitet edhe mbi ato toka, banorėt e tė cilave i shpėtuan rrebeshit tė sllavizimit.

    Nė kėtė kuadėr ka mbase vend tė thuhet qė politizimit tė ēėshtjes po i bėn argat mjaft edhe vetė autori Schmitt, nė stilin ja, aber „po, por”, pėrkatėsisht duke i ballafaquar e duke i vėnė nė dyshim me tė padrejtė, nė stil prej politikani e diplomati, rezultatet e dijes sė Perėndimit (tė pėrqafuara nga shqiptarėt) me ato tė historiografisė serbe.

    Pėr tė paqėndrueshme i konsideroj qėndrimet e Schmitt-it, sipas tė cilit Kosova dhe viset e tjera shqiptare dalin si diasporė e Shqipėrisė dhe, sidomos se kishte shqiptarizim tė serbėve pėr shkak islamizimit tė tyre. Nuk do tė diskutoj lidhur kėtė sepse nuk e ndjej veten kompetent pėr kėto segmente tė historisė sė shqiptarėve, sidomos pėr tė dytin.

    (Autori ėshtė studiues etimolog, me banim nė Vjenė. Ka punuar nė Institutin Albanologjik tė Prishtinės)
    http://www.kohaditore.com/index.php?page=1,5,135635

Faqja 15 prej 18 FillimFillim ... 51314151617 ... FunditFundit

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •