Libi sulmohet konsullata , vritet Ambasadori amerikan

[agonny]

Cfare do t'i kerkojne ambasades amerikane me kete proteste?

Protesta eshte anulu.

Nje lajm tjeter nga Radikalizmi Islam..

http://gazetaexpress.com/?cid=1,18,93403

[ATMAN]

Ish-ministri i jashtëm danez, Uffe Elleman-Jensen në lidhje me botimin e karikaturave nga gazeta “Jyllands Posten” shprehej se: "Kur ti e përdor lirinë e shprehjes për t´u tallur me fetë e popujve të tjerë, dhe ti e bën këtë me qëllimin e vetëm për të demonstruar se ke të drejtë ta bësh këtë gjë, atëherë ti në të vërtetë po e minon këtë liri të shprehjes, me sa kuptoj unë." Kjo frazë e kategorizon aksionin e botimit të karikaturave si hipokrizi dhe aplikim të standardeve të dyfishta kur bëhet fjalë për lirinë e shprehjes. Në fakt, nëse kjo sarkazëm karikatureske në lidhje me myslimanët dhe fenë e tyre konsiderohet si manifestim i lirisë së fjalës, përse do të konsiderohej racizëm dhe me pasoja të rënda ligjore një vepër e ngjashme nëse do të vendosej në kontekstin hebre apo nëse do të satirizonte Judaizimin dhe holokaustin? Sepse sipas argumentimit të mbrojtësve të ligjit për anti-semitizmin, “hate-speech” kërcënon rendin politik të demokracive. Por, a nuk aplikohet e njëjta formulë edhe kur bëhet fjalë për grupet e tjera të mëdha religjioze ? Në rastin e myslimanëve botimi i karikaturave kishte impakt të dyfishtë negativ. Së pari, për faktin se karikaturat prodhuan edhe një konflikt etik mes parimeve religjioze islame të cilat ndalojnë portretizimin e aq më tepër të Profetit Muhamed. Së dyti, problematika përmbajtësore e karikaturave kulmoi me ekuivalencën e Profetit me bombën. Pra, ideologjizimi i dhunës zanafillonte sipas karikaturistit dhe publikuesve të tij, që me thelbin e mesazhit hyjnor i cili manifestohej në cilësinë e Profetit islam.

Në çdo vepër arti, por edhe më gjerë, paraprakisht është i nevojshëm ndërtimi i një strukture ideore mbi punimin i cili do të realizohet, dhe më pas krijimin e një strukture materiale mbështetëse e cila ndihmon në realizimin e plotë të tij. Kur një vepër ka nevojë për një strukturë, e cila pashmangshmërisht së pari është ideore, atëherë këtu gjëja e parë që të bie ndër mend është që kjo vepër qëndron e emancipuar nga rastësia dhe shpesh naiviteti. Kjo sepse një strukturë ideore paraprake e një vepre është e bazuar mbi një logjikë të domethënies komunikuese që ajo do të ketë, e cila mbështetur mbi historinë e së shkuarës përmes gjuhës së ngjarjeve që ajo ka shprehur, do të fiksojë perspektivën e vet në marrëdhëniet me audiencën. I njëjti proces aktivizohet edhe kur bëhet fjalë për zhanrin e karikaturës apo edhe filmimeve. Perspektiva e vet komunikuese duhet të kalojë përmes disa filtrash në mënyrë që misioni i vet të gjejë pritshmërinë më të madhe pozitive të mundshme.

Pyetjes së parë që një karikaturë duhet t’i përgjigjet para se të ndërmarrë procesin e formësimit të vet, është se cilit kontekst historiko-politik ajo do t’i referohet dhe se me çfarë ideje do të përshkruhet ky kontekst. E ndjekur më pas me subjektin i cili duhet të shënjestrohet në karikaturim. Kush është ai? Çfarë përfaqëson? Cilat janë marrëdhëniet e tija kontekstuale me realitetin social apo me historinë? Pasi përcaktohen këto linja themelore të idesë qendrore, karikaturës i duhen bërë pyetje të natyrës: Në çfarë konotacioni do të paraqitet subjekti qendror? Në çfarë forme do të ketë deformim brenda normave të lejueshme të karikaturimit? Pastaj karikatura do të duhet të renditet në një nga dy grupimet kryesore që zakonisht i karakterizojnë ato. Do të renditet në karikaturat e portretizimit negativist e përçmues apo në grupimin e karikaturave sarkastiko-pozitiviste.

Tjetër element shumë i rëndësishëm i cili e shoqëron karikaturën është simboli që do të përdoret dhe roli i tij në simbolikën e përgjithshme të mesazhit komunikues. A janë ato (simbolet) përfaqësuese të një grupimi politik, social, racor, fetar, seksual etj? Në momentin që njëra nga këto përdoret, a është në kontekstin global apo i referohet thjesht subjektit të karikaturës? Në këtë rast a implikon karikatura shtresa të gjëra sociale në mesazhin e vet dhe nëse po, cili do të jetë qëndrimi i pritshëm që mund të shkaktojë karikatura ndaj këtyre grupimeve? Zakonisht karikaturat shoqërohen nga një tis filozofik i cili e fuqizon jashtë mase mesazhin e saj. Përveç kësaj karikaturat zakonisht shoqërohen me diçidura e cila përbën edhe qershinë mbi tortë të saj. Shpesh diçidura përdoret për të ç’tensionuar një karikaturë negativiste duke e çliruar nga kuptimi i saj i gabuar, ose mund të shprehë një domethënie tjetër nga ajo ç’ka audienca mund të ketë perceptuar për shkak të dykuptimësisë së vet figurative. Karakteristika thelbësore e karikaturës e cila përbën edhe sekretin e suksesit të saj është raporti që ajo ndërton me ekzagjerimin. Ky i fundit është element bazë i cili i ndërthurur së bashku me ironinë, tentojnë të shfaqin në një projeksion emulativ një fenomen në një format më të hiperbolizuar se ç’është në të vërtetë përmes një tjetër domethënieje nga ajo literalisht e zakonshme.

Tani, kur duam t’i qasemi “buqetës” prej 12 karikaturash të botuara nga “Jyllands Posten”, apo edhe filmimit me te fundit karikaturesk kundër Profetin Muhamed, shohim se shumë elementë të sipërpërmendur kanë dalë nga korniza e tyre tradicionale dhe janë përdorur në luftën, ndaj siç ata preferojnë ta quajnë, “vetë-çensurimit” gjithnjë e në rritje. Mirëpo imiplikimi bazë që shohim në këtë sipërmarrje është se është përdorur metodologjia e njëjtë që zakonisht përdorej për të ironizuar sistemet politike në ironizimin e një tjetër sfere të shoqërisë siç është religjioni. Prandaj në këtë kontekst, shumë prej përgjigjeve që një karikaturë duhej t’i përgjigjej normalisht, në rastin e futjes së saj në konteksin religjioz, ngelin jetime. Sigurisht që këto karikatura i përkasin grupimit sarkastiko-negativist me nota të theksuara përçmimi. Ideja qendrore është përçmimi mbi bazë religjioni me nota racore dhe atribuimi i subjektit kryesor, (Profetit Muhamed) të anomalive aktuale sociale në një kontekst të shkuar historik. Pra një mbivendosje historiko-sociale pa bazë vërtetësie e cila implikon në formë globale jo tashmë një individ apo grupim të caktuar, por një pjesë të konsiderueshme popullsisë së globit. Ekzagjerimi si element i saj është në përmasat jashtë normales dhe thyen çdo etikë e cila pranon ekzagjerimin. Ai nuk është ekzagjerim në raport me të vërtetën, por është ekzagjerim i ndërtuar mbi të pavërtetën. Mesazhi apo diçidura janë në një raport tëhuajsimi me mesazhin që subjekti qendror i karikaturës ka transmetuar në realitetin e së shkuarës së tij dhe në këtë rast nuk kemi ironizim bazuar në artikulim por ironizim bazuar mbi sajesë. Problemet që hasën me aktin e botimit të karikaturave fillojnë që me përqasjen e strukturës ideore të tyre të cilat nuk janë ironizmim apo ekzagjerim bazuar mbi të vërtetën historike. Këto karikatura mbi të gjitha nuk kanë edhe misionin e thjeshtë dhe kryesor që ka një karikaturë, atë për të bërë të qeshë audiencën. Elementi i humorit të shëndoshë aty mungon potësisht gjë që e vë në dyshim qenien të këtyre në zhandrin në të cilin pretendohet se u përkasin.

“Karikaturat qenë një akt gjithëpërfshirjeje. Trajtimi i barabartë është mënyra më demokratike për të kapërcyer barrierat tradicionale rracore dhe etnike për të sapoardhurit. Kjo, për mua është t’i trajtosh emigrantët njësoj si çdo danez” – thotë Fleming Rose, publikuesi i karikaturave ne “Jyllands Posten”.[1] Mënyra se si shprehet Rose si botues i karikaturave tek “Jyllands Posten” të lë përshtypjen e një njeriu mbushur me humanizëm dhe që do të meritonte një duartrokitje për altruizmin e tij. Por duket se nuk ishin të të njëjtit mendim gazetat prestigjioze në Shtetet e Bashkuara dhe Britaninë e Madhe të cilat nuk i botuan karikaturat[2]. Po flasim për vende të cilat dinë diçka më shumë se Rose dhe danezët në lidhje me atë se çdo të thotë emigrant.

I gjithë aksioni i Rose dhe gazetës së tij mbështetej në mbrojtje të vlerave të lirisë në luftë kundër auto-censurës e cila është tipar i mentalitetit totalitarist. Për ta vërtetuar pikëpamjen e tij, Fleming Rose duhet që të vërtetojë bindshëm se, që në burimet tekstuale si dhe praktikat universal, Islami është i barazvlefshëm me totalitarizmin. Gjithashtu ai duhet të tregonte se kush i përcakton caqet e auto-censurës dhe mbi cilin bie barra e çlirimit ndaj saj. Dhe, a është vërtet publikimi i karikaturave mjeti i duhur për të luftuar totalitarizmin si dhe eliminuar censurën ? I gjithë problemi qëndron në keqvendosjen e pritshmërive të Perëndimit në raport me kulturat e tjera migratore. Nuk janë të paktë ata që tregojnë një gatishmëri ekzemplare për të projektuar radikalizmin islam si kundërpalë e demokracisë dhe si kërcënim për rendin demokratik. Për këtë duhet përdorimi në mënyrë abuzive i informacionin mbi religjionin, ashtu edhe të drejtave kushtetuese mbi liritë e të shprehurit e bazuar kjo në pakënaqësinë populiste të prezencës së kulturave të huaja në vendet respektive. Kështu ndërtohet goxha mirë një ngrehinë urrejtjeje e cila për ironi mbështetet në gjithpërfshirjen dhe trajtimin e barabartë të anëtarëve të shoqërisë.

Pyetja që shtrohet për Rose është se, kundër cilës auto-censure i drejtohet? Asaj daneze ? Nëse është kështu atëherë duhet vërtet të shqetësohemi sepse Danimarka nuk qenka një vend me demokraci të konsoliduar kushtetuese dhe iniciativa e tij e zanafilluar pikërisht në kryeqytetin danez qenka një mesazh në radhë të pare për shoqërinë e “censuruar” daneze. Por nëse iniciativa e Rose tenton të shtrijë përpjekjet e veta anticensurë edhe në vendet e tjera atëherë së pari do të duhej të bënte hesapet me ligjet “censuruese” kundra anti-semitizmit, por jo vetëm kaq do të duhej që së pari t’i drejtohej bashkatdhetares së vet Pia Kjaergaard dhe partisë së saj e cila mblodhi mbi 15 për qind të votave daneze pikërisht me iniciativën e kësaj të fundit për të censuruar prezencën e të huajve në Danimarkë përmes inciativave ligjore bllokuese si dyfishimi apo trefishimi i kohës së marrjes së leje-qëndrimeve, ndalesave të martesave të emigrantëve nën 24 vjeç etj. Gjithashtu përpjekjet anti toralitariste dhe anti-censurë të Rose duhet të shtrihen edhe ndaj autoriteteve britanike të cilat i refuzuan vizën politikanit të ekstremit të djathtë holandez Geert Widers si pasojë e filmit të tij anti musliman “Fitna” në vitin 2008 ,apo edhe thirrjeve të tij për të ndaluar Kuranin dhe publikimin e tij. Censurën, së pari Rose dhe mbështetësit e tij duhet ta gjejnë në shtëpinë e tyre. Ish-ministri i Jashtëm asokohe i Britanisë, David Miliband duke folur për refuzimin e vizës për Wilders, i dha një leksion etike karikaturistëve, pikërisht duke përdorur shembullin e J.S. Mill i cili thotë se nuk është e nevojshme të bërtasësh “Zajrr!” në një sallë teatri të mbushur plot, duke iu referuar urrejtjes racore dhe religjioze.


Në përgjithësi liria e shprehjes është një e drejtë e cila është e kufizuar nga të drejta të tjera të individëve të komunitetit bashkëpjesëtar të një shoqërie. Pra kjo e drejtë mbështillet nga e drejta e të tjerëve dhe pikërisht kjo balancë të drejtash përcakton edhe legjitimitetin e fjalës së lirë në marrëdhëniet e saja në një shoqëri, përndryshe tejkalimi i kufirit të njërës liri ndaj tjetrës do të thotë sakrifikim i lirisë së tjetrit. Në këtë kuptim të drejtat e të dy grupimeve, të para në konceptin modern juridik, mund të konsiderohen në të njëjtën kohë si interesa shoqërore dhe roli i shtetit qëndron pikërisht në mbrojtjen e tyre ngase interesi shtetëror është i pandarë nga interesi publik (social). Pra, fenomeni duhet parë si ndërveprim të drejtash dhe lirish i cili shndërrohen në konflik në momentin që shteti si rregullator i këtyre të drejtave, që në të njëjtën kohë janë edhe interesa, të sigurojë mbrojtje ligjore vetëm për njërën dhe duke e lënë tjetrin të pambuluar ose pjesërisht të mbuluar ligjërisht. Liri e besimit nuk mundet kurrë të trajtohet si oponente e lirisë së fjalës. Sepse liria e fjalës është pjesë përbërëse e lirisë së besimit dhe anasjelltas. Ndaj edhe dilema liri e fjalës apo liri e besimit ngrihet vetëm nga një këndvështim sekularist. Kurse kufizimet që natyrshmërisht ekzistojne dhe duhet të ekzistojnë brënda lirisë së fjalës kur preken dhe cënohen kufinj të rëndësishëm të shoqërisë njerëzore në të cilin përfshihet edhe besimi, përkundrejt të qënurit problematikë janë një garanci e ruajtjes së sistemit dhe mbarëvajtjes shoqërore.
________________________________________
[1] Rose, Fleming: “Why I Published Those Cartoons,” Washington Post, 24 Shkurt 2006
[2] Vetëm këto gazeta amerikane si “Philadelphia Inquirer”, “Rocky Mountain News” dhe “Austin American

[Qyfyre]

Ca eshte ky?

[ATMAN]

Rendi ndërkombëtar i javëve të fundit, është zënë nga diskutimet që kanë dal në pah si pasojë e filmit të titulluar “Pafajësia e Myslimanëve” (Innocence of Muslims) që është filmuar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Edhe pse Amerika ka filluar të gjykojë producentin e filmit, nuk është mundur të zvogëlohen reagimet e myslimanëve ndaj Perëndimit. Udhëheqësit e vendeve myslimane, liderët e opinionit publik dhe Organizata e Bashkëpunimit Islamik, bënë thirrje që të merret masë ndaj islamofobisë. Një përgjigje të rëndësishme ndaj këtyre thirrjeve e dha Kancelarja Gjermane Angela Merkel. Merkel tha se islami është një pjesë e Gjermanisë dhe se duhet ndjerë respekt ndaj gjithë myslimanëve.

Feja islame, edhe pse ka lindur në Mekkë dhe mbi arabët, për një kohë të shkurtër është shpërndarë në tërë botën si një besim fetar dhe si një mënyrë jetese. Islami brenda disa shekujve dominoi në Gadishullin Arabik, Afrikën e Veriut, Azinë Qendrore, Gadishullin Indian, Lindjen e Largët dhe në një pjesë të Ballkanit. Në procesin e përhapjes së islamit ka pasur dy gjendje. E para, shumica e atyre që njohën për herë të parë islamin, e pranuan menjëherë atë dhe u adoptuan mënyrës së jetesës. Ashtu si iranianët, turqit, peshtunët, indianët e boshnjakët, edhe disa masa të gjera popullore, kanë bërë ndryshime të mëdha pasi hynë në islam. E dyta: Disa popuj kanë rezistuar ndaj hyrjes në islam dhe kanë vazhduar të mbajnë besimin e vet (që përgjithësisht ishte feja e krishterë).

Shkencëtarët studiojnë dhe nxjerrin teori të ndryshme në lidhje me shkaqet e këtyre dy qëndrimeve të ndryshme në lidhje me islamin. Ata vënë në shesh shumë faktorë duke filluar nga politikat e perandorive e deri tek luftërat e kryqëzatave, nga ndërgjegjja historike e deri tek kushtet politike. Mendimi im në lidhje me këtë temë është ky: Hyrja ose mos hyrja e një personi ose një populli në islam është e lidhur pjesërisht si me kapacitetin e përfaqësimit dhe shprehjes së islamit nga ana e Myslimanëve dhe pjesërisht nga llogaritja e interesit ndaj feve dhe vlerave që zotërojnë njerëzit apo shoqëritë e tjera. Për shkak të këtyre faktorëve, disa e kanë parë islamin me simpati dhe e kanë pranuar me shpejtësi, ndërsa disa të tjerë kanë ndjerë antipati madje e kanë pasur frikë dhe nuk e kanë pranuar.

Unë mendoj se kjo gjendje vazhdon ende edhe sot e kësaj dite. Sot në perëndim, ashtu edhe si në të kaluarën, ka edhe nga ata që e shohin pozitivisht dhe ngrohtësisht edhe islamin edhe myslimanët, por ka edhe nga ata që e shikojnë negativisht. Nuk mund të mohohet që Islami dhe myslimanët janë një pjesë edhe e Evropës edhe e Shteteve të Bashkuara të Amerikës por që janë edhe palë ndaj të cilëve ndihet shqetësim. Në Evropë ka rreth 50 milion myslimanë ndërsa në Amerikë më shumë se 2 milion myslimanë. Edhe pse një pjesë e rëndësishme e tyre përbëhet prej myslimanëve refugjat, një pjesë e konsiderueshme e tyre përbëhet nga myslimanët vendas që kanë pranuar islamin. Aq sa, Bernard Lewis parashikuar se pas një kohe, numri i myslimanëve në Evropë do të përbëjë shumicën. Kjo gjendje, edhe pse duket pozitive përsa i përket myslimanëve, bën që të lindin edhe disa ndikime negative.

Për shembull, rritja e numrit të myslimanëve, bën që të shtohet edhe frika e atyre palëve që janë kundër islamit dhe myslimanëve. Madje pati nxitje edhe të argumentave spekuluese të tilla si “Myslimanët do të marrin kontrollin e Evropës dhe do të shkatërrojnë vlerat e saj”. Pra në këtë pikë filluan të rriten edhe propagandat e islamofobisë. Disa kanale televizive, intelektualë, politikanë dhe parti, injektuan islamofobi. U përhapën magje dhe koncepte kundër islamit. Aq sa fotografi të një gruaje të veshur me çarçaf me flamurin e Bashkimit Evropian, u treguan nëpër media dhe nëpër mure duke bërë propagandën se Bashkimi Evropian do të hyjë nën ndikimin e Islamit.

Nga ana tjetër, myslimanët që përdorin dhunë dhe sulme, ekzistonin si material ndaj islamit. Ata përdorin pamje të myslimanëve me armë dhe bomba në duar, madje përdorin edhe pamje të Profetit. Fotografitë e myslimanëve që djegin flamurin e vendeve perëndimore zënë shpesh herë në faqet e para të gazetave. Ndërkaq prezantohet se sa e rrezikshme dhe çfarë kërcënimi është “terroristi mysliman” koncept që u zhvillua pas sulmeve të 11 shtatorit.

Pikërisht në këtë pikë, myslimanët duhet të marrin në duar gjendjen e vërtetë. Ashtu siç u shprehëm më lart, koncepti i Islamit, ka të bëjë shumë me mënyrën se si e përfaqësojnë fenë myslimanët. Ndërkohë që përfaqësimi i mirë rrit simpatinë ndaj islamit, përfaqësimet e këqija nxisin frikën dhe qëndrimin negativ ndaj islamit. Është e drejtë dhe e kuptueshme që myslimanët sigurisht që janë të ndjeshëm dhe mbrojtës të vlerave, liderëve e simboleve të tyre. Madje për këtë janë edhe mjetet e drejta të historisë, kulturës dhe politikës ndërkombëtare. Por çështja se si do të mbrohen dhe zhvillohen vlerat islame është shumë jetike; sidomos është shumë strategjike mënyra se si duhet reaguar ndaj islamofobisë.

Për mendimin tim, zgjidhja më efektive ndaj islamofobisë dhe problemeve të ngjashme, është që myslimanët dhe vendet islame të përmirësojnë kushtet në vetvete dhe ti japin botës një shembull pozitiv. Fakti që shumica e vendeve islamike bëjnë pjesë në vendet e “zhvilluara pak”, përkeqëson konceptin ndaj myslimanëve. Përmirësimi nuk duhet siguruar vetëm nga aspekti ekonomik, por në të njëjtën kohë duhet të ketë zhvillim edhe tek njeriu familja, lagjja, shoqëria, qyteti, trafiku, ambienti, arsimi edhe tema të tjera të jetës së përditshme. Ashtu siç përcaktohet edhe në Kuran: Myslimanët duhet të urdhërojnë mirësinë dhe të ndalojnë të keqen duke u bërë kështu një shoqëri që mund të merret shembull nga i gjithë njerëzimi.

Për këtë arsye, myslimanët në vend që të reagojnë me dhunë ndaj filmave provokues si : “Pafajësia e Myslimanëve” (Innocence of Muslims), pritet që të prodhojnë “filma alternativë ose vepra artistike” që nxjerrin në pah gabimet e filmit të lartpërmendur dhe shpjegojnë se si është e vërteta. Ose më përgjithësisht, tërë botës i duhet treguar dhe provuar në mënyrë të zbatuar se nuk janë kërcënim dhe nuk janë njerëz nga të cilët duhet pasur frikë. Është shumë e rëndësishme që të sigurohet që myslimanët në Perëndim dhe vendet islame të jenë “ të besueshëm” ashtu siç është edhe virtyti i Profetit Muhamed.