Resrad Halil Darguti

[Askusho]

LETERSI LIBANEZE

DY TREGIME NGA RESRAD HALIL DARGUTI

Përktheu Eqrem Biba

GRUAJA ËSHTË KUDO

- Xhaxho, tregomëni ju lutem, sa e kini orën? - dikush më pyeti me zë të hollë. Kur ktheva kokën pashë një vajzë bukuroshe. Asaj i skuqte fytyra e lodhur nga rruga që kish bërë.
Fjala “xhaxho” - më tingëlloi në shpirt si diçka e papritur. Asnjë vajzë deri tani nuk më është drejtuar kështu. I mahnitur e ndalova dhe sodisja pa ndërprerë vajzën, duke menduar se ç'fat e ka sjellë këtë femër deri këtu...
- Afër shtatës ju përgjigja unë. - Ka mundësi t'ju pyes ku shkoni, se po të kemi një udhë do t'ju çoj me maqinë.
Unë i tregova asaj rnaqinën e vogël që qëndronte në rrugën e drejtë afër një shkëmbi. Vajza m'u afrua. Trupi i saj që merrte frymë si i lodhur tregonte dhe një epërsi plot energji, por sytë e saj për një çast më vështronin vëngër e me dyshim.
Ajo u ul në maqinë afër meje. Ndoshta u gëzua që takoi një njeri...
Në këtë kohë vajza diçka pëshpëriti, por unë nuk ja vura veshin. Ajo prapë tha:
- Ai është shok i mirë... Ne kemi mësuar bashkë në shkollë. Kur unë u rrita e ndjeja se atë e dashuroja dhe duhej që atë ta bëja shok jete...
- Ato janë ndjenja egoiste, - ja preva unë.
- Jo, jo. Ajo është një dashuri e vërtetë, tha ajo e alarmuar.
- Po, unë atë e dashurova dhe, me gjithë shpirt, dëshiroja që edhe ai të më dashuronte. Unë mendoj se do të ngremë një çerdhe të bukur si atë të dallëndysheve.
- Si të lerë ty, që je kaq e bukur? - e pyeta unë me të qeshur.
Vasha uli kryet e turpëruar dhe si me dënesë belbëzoi:
- Ai ka shumë ndjenjë të hollë në dashuri. Sa herë më ka thënë se unë për të jam një pikturë, që nuk përsëritet më nga natyra.
Këtë radhë unë kalova në tonin më serioz:
- Piktor është shoku yt?
- Jo.
- Filozof?
- Jo.
- Kritik?
- Jo... jo.
- Udhëheqës?
- Dhe këtë radhë s'e ke gjetur, - m'u përgjigj vajza.
- Atëherë çfarë është ky?
- Ai është bujk dhe poet i ri, që shkruan për vuajtjet e fshatarëve.
Ajo e kuptoi se edhe unë isha i një mendjeje me të, që dashuroja pa masë tokën-mëmë dhe popullin tim të shumëvuajtur, i cili punon dhe lufton për idealin e vërtetë që të mos jetë më rob i thundrës së huaj.
Vajzës i qeshte fytyra, herë-herë, dhe çdo fjalë timen e pohonte me kokë. Ajo ma tregoi historinë se si u dashurua me Habibin, mirëpo në shpirtin e saj ndjente një shqetësim të pafund, sepse Habibi kish ikur nga fshati dhe punonte në qytet si hamall dhe në këtë punë të rëndë ai nuk shpërblehej sa duhej, prandaj kish vendosur të shkonte në mërgim. Vajza, që unë po e çoja nga fshati në qytet me maqinë, quhej Amali. Kur maqina e la grykën e Munës dhe zbriti në xhadenë anës detit, ajo më thirri me emër:
- Si mendon Halil, do të kthehet prapë tek unë Habibi, shoku im?
- Nuk e di, Amali... çdo gjë varet nga ti dhe ai.
- Si të duket ty, mos ai do më tepër mërgimin, se sa mua?
- Në rast se është atdhetar ty duhet të të dojë më shumë.
- Më thuaj Halil, do të mund unë që ta ndaloj atë edhe në rast se ai është bërë gati për t'u larguar?
- Më parë më trego ç'e detyron atë të largohet nga atdheu?
- Ngaqë nuk gjen dot punë.
- Kjo është e gjithë historia e mërgimit?
-Po.
-Atëherë mërgimi i tij është skandal.
- Sa mirë fole, Halil, me gjithë mend është skandal i madh, kur njeriu largohet nga toka që ja kanë lënë gjyshërit dhe baballarët e tij dhe shkon në fund të botës... E për tre dollarë të shkretë lë kockat.
Unë e takova Amalinë dy vjet më vonë, kur i kaloja pushimet verore në Zharude, në mes të maleve më të larta të Libanit. Dhe ja, pa pritur sot e pash atë ...
Ky ishte një rast i këndshëm si për mua, si për Amalinë dhe për burrin e saj, Habibin, Amalia më prezantoi me Habibin. Ai ma shtrëngoi dorën fort buzagaz, kurse Amalia me të qeshur tha:
- Merita e madhe, që ti je pranë meje dhe s'u largove nga atdheu, i takon Halilit...
Habibi u përgjigj duke më hedhur një dorë në sup:
- Të faleminderit shumë, Halil. Unë vendosa që birit tim të parë t'i ve emrin tënd të bukur. Ti do të jesh miku ynë.
Unë u ndava nga miqtë e mi, duke u uruar jetë të lumtur dhe punë të mbarë në fshatin e atdheut tim, atje ku do të rritet; dhe adashi im, Halili, që do ta rritë një grua e dhëmbshur libaneze e quajtur Amali!