Mësoi të tjerët me jetën tënde dhe jo me fjalët e tua
Jevgjit kane dallim prej romeve apo gabelte. Jevgjit kane jetuar gjithmone ngjitur mes nesh. Ne Shqiperine e mesme shtepite e jevgjve shpeshhere skane pasur dallim nnga shtepite tona.
Meshkujt jevgj jane marre perhere me zanate te tilla si kovaçe , rrites kuajsh apo muzikante.
Femrat jevga jane njohur si nikoqire qe shpesh punesoheshin prej familjeve te pasura per te gatuar apo lare.
Origjina e jevgjve eshte pothuajse e pamundur te gjindet, ndryshe prej gabelve ata flasin Shqip dhe ne Shqiperine e mesme shpeshhere nuk i dallon pasi nga paraqitja nuk ndryshojne me ne.
Nje prej miqve te mi te ngushte eshte jevg dhe eshte i shkolluar. Absolutisht nuk pranon origjine Egjyptiane qe sipas tij me teper behet prej disa drejtuesesh shoqatash per te perfituar materialisht.
Kjo qe thua ti edhe ajo shoqja jote jane te paverteta.
Une jam nga Kosova dhe te tregoj une ty se si ka qen pune ne Kosove para luftes.
Sikur edhe shume parafoles qe e ceken ketu Ashkalit kane qen te asimiluar dhe kan folur Shqip (Une per veten time kam pas edhe Arsimtar qe ka qen Ashkali po ai ti ka koritur shume Shqiptar).
Ka pasur edhe asi qe kane qen te asimiluar dhe kan folur vetem Serbisht dhe kan qen edheme te poshter se Serbet.
E ata te tjeret te cilet e quanin veten Roma dhe flisnin Gjuhen Romane kane qen argat te pushtetit aktual ( Komshiju im, i cili sa ka qen gjall i ka ushqyer ata duke ju dhan miell e perime, eshte vrar mu nga ata Roma).
Shume Vrasje qe jane bere ne Kosove dhe psh Masakrime duke u prer Gjymtyret Shqiptarve kane qene egzekutor keta Romat (Ciganet), edhe Shtepit tona jane djegur e plaqkitur nga po keta Romat, e para luftes ata kane ardhur te ne dhe kan kerkuar gjera ushqimore dhe ne u kemi dhuruar gati gjithmon diqka, se ka pas Racizem ne Kosove ndaj tyre as qe dua ta mohoj, ka edhe sote jo vetem ne Kosove po ne gjithe Boten.
Andaj nese nuk i din gjerat si kane qen edhe si jan mos folni pa fakte vetem sa per te then diqka.
Shumica e Romeve kane ardhe ne Ballkan gjate pushtimeve te Aleksandrit te madh i cili ne ate pjese te pushtuar ne Indi ka lene pjestare te Ushtrise se vet si psh ne Hundez (psh ata qe flasin Gjuhen Burrashki) e prej atje ka mar njerz dhe i ka shpernda ne Perandorin e tij, me pastaj ata jane zgjeruar ne ter evropen.
Pershendetje
JO NEGOCIATA - VETËVENDOSJE
Nuk di shume per origjinen e Evgjiteve,sigurisht qe jane njerez si te gjithe kjo s'diskutohet...Ne Maqedonine Perendimore- Iliride ,disa thone se e kane prejaedhjen nga India/ disa nga Egjipti( mbase nga vete emri)U mungon shteti ame dhe Rilindja kombetare...Mbase jane kosmoplolitanet e vertete.
E di qe e kane muziken e mire.
Me ra ne sy flamuri , nuk e kam pare ndonjehere por shume interesant...do i jap nje interpretim personal: Evgjitet jane udhetaret e perjetshem(rrota ne mes flamurit) dhe Atdheu i tyre eshte mes tokes dhe qiellit ( gjithe globi)...Me pelqen flamuri!
Ka shume kuptim me thenjen e Thomas Paine:" E gjithe bota eshte atdheu im,religjioni im eshte bamiresia"
Kam tregim personal dhe i kam dobesi evgjitet: si i vogel 7-8 vjec nje evg me ka shpetuar nga mbytja.Une nuk dija te notoj dhe do mbytesha sigurisht po mos te ishte zotriu qe me shpetoi.( kete e di familja ime dhe me thone vllazeria jote...pse jo i dua, se e dua njerezimin)...Dashuria per njerezimin dhe per drejtesine eshte feja ime.
me nderime per vellezerit Evgji ,
bili99
Ndryshuar për herë të fundit nga bili99 : 02-09-2012 më 06:49
I Ilirides jam Iliri,
dhe i lire dua me mbet.
Per cfardo xhevahiri,
Shqiperine se jap per jete
Je teresisht gabim , jevgjit nuk jane udhetare te perjetshem. Ata qe shperngulen jane Romet dhe Gabelet. Ky eshte problemi qe ngaterrojne shumica. Jevgjit persa i perket vendendrimit nuk dallojne me ne, ata i jane pershtatur fare mire gjuhes se qyteteve ne te cilat jetojne.
Racizmi Kosovareve eshte i ndryshem nga racizmi ne Shqiperi ndaj jevgjve.
Ne Shqiperi ka plot raste kur jevgjit jane martuar me te bardhe biles ka dhe plot figura e personalitete qe edhe pse nuk shprehen haptazi dihet qe jane mulate.
Nderkohe qe ju ne Kosove me mire pranoni nje zezak se sa nje jevg. Ky racizem ka qene qe para lufte gje per te cilen re dakort dhe ti vete.
E mira e një kujtese të keqe është se mund të shijosh disa herë të njëjtën të mirë si herën e parë.
Sikur ne ne Kosove te kishim filluar te perzinim Martesat me Rome e Shkije (serb) nuk do te na kishte ardh era Shqiptardo ishim zhduk moti.
Sa per Racizem as Shqiptaret e Shqiperise nuk e lene keq jo, ata edhe per Shqiptaret jashte Shqiperise sillen ne manyre pothuaj Raciste.
JO NEGOCIATA - VETËVENDOSJE
Te flasesh per jevgjit ne nje kohe kur mungojne literaturat dhe studimet shkencore eshte e veshtire. Nese nisemi nga tiparet e nje jevgjiti "puro" vihen re tipare mesdhetare ne tonalitete pak te erreta te lekures, sic e pershkruan Herodoti "Nje egjiptian eshte i ngjashem me nje grek te cilit i eshte pigmentuar lekura nga dielli". Perhapja e egjiptianeve ne mesdhe eshte e faktuar nga shkrimet e antikitetit. Ashtu sic eshte e faktuar edhe prezenca e persianeve. Po te futim ketu edhe levizjet migratore te popujve Indoeuropiane, te ndodhura ne ballkan problemi i etnogjenezes behet edhe me i veshtire. Te kthehemi ne kohet e sotme... . Pak a shume ne Shqiperi termi "jevg" perdoret si denigrues per te pershkruar mungesen e higjienes, mungesen e arsimit dhe me shume here per te pershkruar nje njeri me lekure te pigmentuar lehte. Ne kete grupim te quajtur "jevg" biles futen te gjithe personat me lekure te pigmentuar lehte, duke bere barazimin jevg=njeri me ngjyre. Po te hedhesh nje sy ne librat e historise vihet re se njerezit me ngjyre ne ballkan kane disa origjina te njohura ne mase:
1. Egjiptianet e vjeter.
2. Perset
3. Dyndjet barbare te mesjetes (Hunet, Bullgaret, Avaret)
4. Turqit
5. Indianet (Romet).
Ne ditet tona ne Shqiperi ka dy popullsi me lekure te pigmentuar, te cilat kane karakteristika dhe tipare antropologjike te ndryshme nga njera tjetra;
1. Ajo qe ne e quajme "Jevgj", "Evgjite", "Magjupe", "Ashkalinj","Tabake", e cila ka tipare mesdhetare (lekure e pigmentuar lehte, ose jo), europoide, duke perbere nje grupim te vecante kulturor. Kjo popullsi eshte integruar me popullin shqiptar (ne te gjitha aspektet e integrimit kulturor dhe etnologjik).
2. Dhe nje popullsi tjeter te cilen ne e quajme "Gabele", "Kurbeter", "Rome", "Harixhinj", me tipare te theksuara Indo-Mongole. Eshte nje grupim etnik i diferencuar dukshem nga pjesa tjeter e popullsise nga gjuha dhe menyra e jeteses. Nuk eshte integruar ende me popullin shqiptar dhe ndajne kulture dhe hapesire te ndryshme.
Deri ne kete pike problemi behet me i thjeshte, pasi nga 5 grupime origjine, arrihet ne 2 perfundime.
Nga njera ane "Jevgjit", te cilet formojne nje konglomerat qe ka perfshire te gjithe pjestaret me lekure te hiperpigmentuar pavaresisht etnogjenezes, si dhe Romet, te cilet ende pas shekujsh ruajne gjuhen, dhe kulturen e tyre.
Nese problemi i percaktimit te origjines se Romeve eshte i percaktuar tashme nga studimet shkencore, ku ka rezultuar si vend origjine Provinca e Rajastanit (Indi), nisur nga ngjasimet gjuhesore, ato te ADN si dhe ato historike (emigrimi i banoreve te Rajastanit pas pushtimeve te Mahmud Ghazni, nje pushtues nga Kalifati arab), problemi i percaktimit te origjines se "jevgjiteve" eshte i veshtire per te mos thene i pamundur. Sepse nen kete grupim jane perfshire te gjithe njerezit me lekure te hiperpigmentuar te ardhur nga Egjipti i lashtesise, nga Perset e lashtesise, nga dyndjet barbare te mesjetes si dhe se fundmi nga turqit.
Pra kur flitet per "jevgjit" nuk behet fjale per popull, por per tipare!
Per kete arsye cdo perpjekje per ti quajtur "jevgjit" egjiptiane eshte e pafaktuar dhe jo e sakte!
Sic dihet raca dhe marredheniet sociale nuk shkojne ne te njejtin drejtim. Njerezit ashtu sic bejne tregeti me njeri tjetrin, shkojne ne lufte perkrah njeri tjetrit, punojne token perkrah njeri tjetrit ashtu edhe lidhen ne martesa me njeri tjetrin, e ne fund te fundit "raca dhe seksi jane ne perpjestim te zhdrejte".
Nese ne rastin e Romeve vihet re nje popullsi totalisht e ndare nga pjesa tjeter e popullsise, ne rastin e "jevgjiteve" bashkepunimi, lidhjet sociale dhe territori i njejte eshte i dukshem!
"Jevgjit" brenda komunitetit te tyre kane nendarje te shumta sociale, te cilat vijne si rezultat edhe i origjines se tyre, pozites financiare dhe administrative qe kane pasur ne shekuj. Per shembull nje jevg pasardhesit e te cilit kane origjine nga egjiptianet e lashte, tashme eshte krejtesisht i asimiluar ne tipare me popullaten vendase, e njejta gje mund te ndodhi edhe me nje jevg paraardhesit e te cilit ishin turq apo persiane. Dihet se popullata shqiptare dhe ajo turke kane patur lidhje martesore gjate pushtimit, si shembull permendim se gruaja e Sulltan Mehmetit ishte shqiptare, dhe nga ana tjeter gruaja e Iljaz Bej Mirahorit (themeluesit te Korces) ishte turke, e njejta gje ka ndodhur dendur, dhe jo vetem ne Shqiperi, duke bere qe te vijne ne jete pasardhes me tipare te mesme e deri te padallueshme nga popullsia vendase.
Ajo qe mund te thuhet eshte se "Jevgjit" jane grup etno-kulturor dhe asesi grup racor. Nje "jevgjit" mund te jete i bardhe, mund te jete flokekuq, mund te jete bjond me sy bojeqielli etj, ashtu sikunder ndodh shpesh qe edhe nje jo-jevg, mund te jete me lekure te pigmentuar lehte.
Romet historikisht kane patur si profesione te tyre, muziken, argetimin, cirkun, dhe disa zeje di thurrja e thuprave.
Jevgjit historikisht kane patur si profesione te tyre, perpunimin e hekurit, bujqesine, sherbimin ushtarak, duke vazhduar me tej edhe me zejet dhe mjeshterite e tilla si qendisja, qilimat, sixhadet etj.
Ne kohet moderne Romet vazhdojne ende te mbeten te pa integruar, gje e cila nuk mund te thuhet per "jevgjitet", te cilet jane arsimuar, kane fituar pozite financiare dhe sociale duke filluar qe prej kohes se Zogut I.
Gjate komunizmit, nese Romeve u jepej si pune thurrja e thuprave etj., "jevgjiteve" zakonisht u eshte dhene pune njelloj si klases se mesme ne Shqiperi, ka pasur mjaft raste te avancimit ne karriere si dhe te marrjes se pozitave drejtuese ekonomike dhe politike.
Ndryshuar për herë të fundit nga Belatrix : 27-05-2013 më 10:29
i ke ketu ne forum, shumica e komentuesve jane egjiptian dhe rome. nuk ja shoh dot ngjyren e lekures ne forum, por i dalloj nga pikpamjet qe shprehin dhe mentaliteti Aziatiko-Egjypjan.
Te gjithe ankohen se s`kane para....por asnje nuk ankohet se nuk ka tru
Krijoni Kontakt