A mundet qe Islamizmi te behet Liberal?

[angmokio]

Mustafa Akyol

Për vite me radhë, politika e jashtme është fokusuar në pyetjen nëse Islami i përshtatet demokracisë? Por kjo çështje po vjetrohet. Në Tunizi dhe Egjipt, islamistët të cilët për shumë kohë perceptoheshin si kundërshtarë të sistemit demokratik, tani po e promovojnë atë dhe po e praktikojnë atë me kënaqësi. Edhe selefistët ultra-ortodoksë tani kanë deputet në parlamentin egjiptian, falë fletëve të votimit, të cilat ata deri më tani i cilësonin si herezi (haram).

Për ata që brengosen për ekstremizmin në Lindjen e Mesme ky është një lajm i mirë. Ishte përjashtimi dhe shtypja nga tiranët laikë që në realitet e shkaktoi ekstremizmin. (Aman al Zauahiri, ideologu kryesorë i Al- Kaedas, ishte një veteran i dhomave të torturës së Hosni Mubarakut.) Islamistët do të bëhen edhe më të moderuar kur nuk janë të shtypur, dhe edhe më pragmatik kur të marrin përgjegjësinë e qeverisjes.

Por ka vend për një shqetësim tjetër: Çka nëse islamistët miratojnë ligje të cilat e cenojnë lirinë individuale - Si ndalimi i alkoolit apo ekzekutimi i të konvertuarve – të gjitha këto të mbështetura fort. Çka nëse demokracia nuk sjell liri?
Kjo pyetje bëhet vazhdimisht në perëndim, ku demokracia shpesh kuptohet si sinonim i liberalizmit. Megjithatë Farid Zakaria thekson në librin e ti "E ardhmja e Lirisë" në vitin 2003 se ekzistojnë edhe liberal-demokracitë, ku pushteti i shumicës nuk kontrollohet nga liberalizmi kushtetues, dhe ku nuk sigurohen të gjitha liritë dhe të drejtat e qytetarëve. Ky është një rrezik për vendet e post – Pranverës Arabe bile edhe për Turqinë Post- Kemaliste. Prandaj debati i vërtetë do të ishte nëse Islami është i përshtatshëm me liberalizmin.

Molla kryesore e sherrit është nëse ligjet islame janë zyrtare apo thjesht kategori morali. Kur Islami thotë se duhet të falemi 5 herë në ditë apo kur ndalon alkoolin, a flitet për obligime publike që duhet të bëhen të detyrueshme nga shteti apo çështje personale të cilat do të gjykohen nga Zoti?

Për ata që mendojnë kështu, Arabia Saudite mund të dukej si shteti ideal. Politikat fetare sigurojnë që çdo saudit të respektojë çdo rregull që kërkohet nga Islami: Femrat detyrohen të mbulohen, burrat obligohen të frekuentojnë xhamitë, dhe çdokujt i ndalohet gjithçka që mund të konsiderohet si mëkat. Por megjithatë përfaqësuesit e elitës Saudite janë gjithashtu të famshëm për udhëtimet jashtë vendit, ku frekuentojnë klube të egra nate për të bërë mëkate të cilat nuk i bëjnë dot në shtëpi. Dhe përderisa kjo është e drejtë e tyre qytetare, kjo e ngre pyetjen nëse tendenca e Arabisë Saudite për të ruajtur nderin është hipokrite.

Nga ana tjetër, në vend që të imponojë praktikat Islame, Republika ultra-laike Turke për dekada me radhë i ka mohuar ato në mënyrë agresive duke shkuar deri aty sa ka ndalur mbulesën e femrave. Prapë shoqëria turke ka mbetur dukshëm shoqëri fetare, falë familjes, traditës, komunitetit dhe udhëheqësve fetarë. Megjithatë në shoqërinë e sotme turke, ku individi ka të drejtën të zgjedhë në mes barit dhe xhamisë, shumica e zgjedhin të dytën – duke u bazuar në vet ndërgjegjen e tyre, dhe jo si pasojë e diktatit të shtetit.

Prapë në Turqi, ku demokracia po konsolidohet në mënyrë të shpejtë me partinë Drejtësi dhe Zhvillim të Rexhep Taip Erdogan të njohur si A.K.P ka arsye për tu shqetësuar se liberal-demokracia mund të dalë në shesh.. Për arsye se Turqia akoma vuan nga nacionalizmi paranojak me të cilin urrehen të drejtat e pakicave, një sistem gjyqësor me grusht të hekurt të dizajnuar për të mbrojtur shtetin, në vend që të mbrojë të drejtat e qytetarëve, dhe një kulturë të patolerueshme politike ku çdo kritikë cilësohet si sulm, dhe çdo ide provokative cilësohet si kriminale. Këto pengesa ndaj liberal demokracisë nuk kanë të bëjnë me fenë; janë trashëgimi e politikës laike por shumë autoritare. Por A.K.P e cila është në pushtet për gati një dekadë dhe ka bërë shumë reforma liberale të rëndësishme e ka lënë progresin e saj të venitet. Partia ka absorbuar pak nga liberalizmi tradicional i institucioneve në Ankara, kryeqyteti i cili tani është dominuar plotësisht. Nuk ka qenë shumë islamike, por tani po e dëshmon e është shumë turke.

Përderisa pushteti i A.K.P-së fuqizon shumicën konservative fetare të Turqisë, është e domosdoshme që elita e re të liberalizojë sistemin politik, në vend që ta kooptojë atë për interesa të saj. Dhe përderisa shqetësime të reja për fenë dhe jetën publike do të ngrihen – A duhet shkollat të promovojnë islamin, A duhet të kufizohet tregtimi i alkoolit? A duhet shteti të ndikojë tek televizionet private për të ruajtur vlerat e moralit? – qeveria duhet të mbrojë të drejtat qytetare, duke përfshirë edhe "të drejtën për të mëkatuar" dhe të ndalë ata të cilët mundohen që nëpërmjet pushtetit të imponojnë vlera tek të tjerët.

Nëse Turqia ka sukses me këtë eksperiment, dhe e harton një kushtetutë të re duke i bërë këto ndryshime, kjo do të ishte një shembull shumë i mirë për Islamistët e Tunizisë, Egjiptit etj. Te gjitha këto shtete kanë nevojë urgjente jo vetëm për demokraci procedurale por edhe për liberalizëm. Ka gjithashtu edhe një racionale islame për këtë: Imponimi i fesë çon në hipokrizi. Ata të cilët mendojnë për të mbajtur fenë të mirëfilltë së pari të sigurojnë lirinë.

Mustafa Akyol Gazetar turk, është autori i librit "Islami pa Ekstreme: Çështja islame për liri".

[mesia4ever]

Myslimanet mund te behen liberale nese respektojne mendimin e te tjereve edhe kur ua kritikon dikush fene, por feja islame gjithmone do te jete fe e dhunes. Kjo jo per shkak te dhunes qe mund te ushtrojne myslimanet, por per shkak se Muhamedi vet ishte njeri i dhunes dhe cartazi ai formon shtet autoritar ne Kuran.

Islamizmi ka model Muhamedin, Kuranin, Allahun, e nuk mund te behet model nje shtet apo nje shoqeri, autori ka keqkuptime te medha me termet se le me me te tjerat gjera. Sikurse komunizmi formon shtet autoritar, edhe islamizmi formon shtet autoritar.

Jo hipokrizi, sepse kjo fjale sot ska kurrfare kuptimi hiq, me i thene dikujt ne dite te sotit hipokrit eshte sikur me i thene dicka mire e me lavderu, kjo fjale eshte pak me i pershrku disa myslimane, disa myslimane jo praktikante por fansa i shajne jo myslimanet me terma qe edhe vet feja islame i ndalon, ose ta sulmon jo myslimanin vetem me i hy ne qef Allahut, mendon se Allahu do ta shperblen me seks nese flet dicka kunder qafirave.

[ximi_abedini]

Myslimanet mund te behen liberale nese respektojne mendimin e te tjereve edhe kur ua kritikon dikush fene, por feja islame gjithmone do te jete fe e dhunes. Kjo jo per shkak te dhunes qe mund te ushtrojne myslimanet, por per shkak se Muhamedi vet ishte njeri i dhunes dhe cartazi ai formon shtet autoritar ne Kuran.

Islamizmi ka model Muhamedin, Kuranin, Allahun, e nuk mund te behet model nje shtet apo nje shoqeri, autori ka keqkuptime te medha me termet se le me me te tjerat gjera. Sikurse komunizmi formon shtet autoritar, edhe islamizmi formon shtet autoritar.

Jo hipokrizi, sepse kjo fjale sot ska kurrfare kuptimi hiq, me i thene dikujt ne dite te sotit hipokrit eshte sikur me i thene dicka mire e me lavderu, kjo fjale eshte pak me i pershrku disa myslimane, disa myslimane jo praktikante por fansa i shajne jo myslimanet me terma qe edhe vet feja islame i ndalon, ose ta sulmon jo myslimanin vetem me i hy ne qef Allahut, mendon se Allahu do ta shperblen me seks nese flet dicka kunder qafirave.

“I mallkuar qoftë ai që e pengon shpatën e tij të derdhë gjak!” (Jeremia: 48/10).

[COLOR="Red"]“Dhe ai u tha atyre: "Kështu thotë Zoti, Perëndia i Izraelit: "Secili prej jush të vërë shpatën në krahun e tij; kaloni dhe rikaloni nga një hyrje e kampit në tjetrën, secili të vrasë vëllanë e tij, mikun e tij, fqinjin e tij!"". (Dalja: 32/28).[/COLO

“Pastaj Zoti i tha Moisiut: "Merr të gjithë krerët e popullit, vriti e vari para Zotit përjashta, në diell me qëllim që zemërimi i zjarrtë i Zotit të largohet nga Izraeli". Kështu u foli Moisiu gjykatësve të Izraelit: "Secili nga ju të vrasë ata njerëz të tij që janë bashkuar me Baal-Peorin". (Numrat: 25/ 4-5)

“Veç kësaj, i sillni këtu armiqtë e mi, të cilët nuk donin që unë të mbretëroja mbi ta dhe i vritni përpara meje!"''. (Luka: 19/27).

[Diella1]

Ti Ximi vazhdon ne te njejten linje, Biblen duhet te dish t'a lexosh e t'a interpretosh, ato qe ndodhnin ne Dhjaten e Vjeter, jane figura simbolike te asaj qe duhet te ndodhin ne shpirtin e njeriut. Sepse, kuptimi i vertete i Bibles dhe thelbi i saj , jane fjalet e patjetersueshme te Jezu Krishtit : 'Duaje Zotin me gjithe mend, vullnet e zemer', 'Duaje te afermin tend si vetja', 'Kush rron sipas shpates, do te vdese nga ajo', 'Lutuni per armiqte tuaj', etj., etj.. PAQJA eshte thelbi i Zotit ne Bibel, e ne histori ka shume shenjtore qe kane bere mrekullira ne emer te saj, fatkeqesisht juve nuk njiheni me anen e mire te saj, por kapeni vetem ne shembujt negative, qe sigurisht qe ka, por qe edhe Kisha i pranon e kerkon falje per to. Por te lutem shume, mos vazhdo te citosh Biblen, vetem me fjalet e Jezusit kapu ti, ne qofte se gjen ndonje gje thuaje, por mos u kap pas gjetheve, se nuk ka lezet me.....Pershendetje!

[Norça.li]

*

Islamizmi...
...s'mund te behet liberal.
Mu sikurse krishterizmi dhe shume izma tjere.

Autori i shkrimit, hapesi i temes dhe shumekush nga pjesemarrisit...
...i ngaterrojne termat.
Tjeter domethenie ka termi "islam" dhe, kryesisht ka kuptim te kundert, termi "islamizem".

Islami, i mirefillti, ka qene, eshte dhe do te jet gjithmone liberal aq sa e do nevoja dhe e kerkojne rrethanat.

Islamizmi eshte kryesisht, madje kryekeput, ideologji (politike) e ngjyruar me terminologji fetare...eshte ekstremizem "fetar" (nen thonjeza per arsye se s'ka te beje drejtepersedrejti me fene).

Njesoj, madje edhe me te keqinj kane qene dhe jane ektremizmat tjere "fetare", sic ka qene ne te kaluaren (por edhe sot, megjithese me teper i kamufluar) krishterizmi (perkujto kryeqezatat, inkuizicioni e krimet tjera qe s'kane pasur e s'kane te bejne asgje me fene [me predikimet e Jezusit, me gjithe masakrat milioneshe qe jane bere dhe ende behen ne emer te tij]).





*

[ricky_ch]

Ndoshta kanë nevojë që njerëzit të bëhen më liberal,
se Islami është liberal sa të duash!

[El0na]

Sigurisht qe mund te behet , Malajzia eshte shembulli me i mire. Vend Islamik me ekonomine nga me te zhvilluarat ne Azi.

Autori e ka kapur shume bukur thelbin duke shpjeguar se Islamizmi eshte agresiv dhe ekstrem per shkak te diktatoreve Arabe , Israelit , politikes se USA kunder muslimaneve.

Nese do shikoni Malajzine keto probleme as qe egzistojne ndaj dhe eshte shtet liberal.

[Ardi_Pg_ID]

Sigurisht qe mund te behet , Malajzia eshte shembulli me i mire. Vend Islamik me ekonomine nga me te zhvilluarat ne Azi.

Po ketu ke te drejte qe maljazia duhet pare si shembull nga e gjithe bota myslimane qe te lere menjane teorite islamike e ti bashkohen botes kapitaliste edhe te lejojne avancimet ekonomike shoqerore. Malajzia e provoi te keqen me revoltat e shumta kur pati problemet raciale per trajtim me te mire ndaj vendalinkve myslimane duke i favorizuar me shume ata se sa minoramcat e tjera si kineze indjane japoneze.

Autori e ka kapur shume bukur thelbin duke shpjeguar se Islamizmi eshte agresiv dhe ekstrem per shkak te diktatoreve Arabe , Israelit , politikes se USA kunder muslimaneve.

ketu je komplet gabim pasi ketu la ndiku fryma jote islamike. Diktatore arabe? Politika amerikane kunder myslimaneve? Izraeli? Thjesht qe te dish investimet me te medha me shume se 70% e investimeve ne malakzi gjate planeve 5 vjecare te qeverise malajzeze jane investime te huaja shumica amerikane e japoneze. Pse amerika me frymen kundra myslimane do ndihmonte nje shtet mysliman? Duke ditur qe tregu ekonomik malajzjan kontrollohet nga cifutet pse izraeli ndimoka malajzine islamike e jo vendet e tjera myslimane. Diktatoret arabike po qe ndikojne perte keq se sdine gje tjeter tere ekonomia e tyre bazohet ne shitjen e naftes e jo ne prodhime e sherbime sikunderse malajzia. A nuk ishin amerikanet e cifutet qe e bene arabine ku eshte tani ku ndertuan tere rafinerite e puset e nxjerjes se naftes? Ja ku mentalitet si i joti nuk e lejojne liberalizimin e islamizmit.

Nese do shikoni Malajzine keto probleme as qe egzistojne ndaj dhe eshte shtet liberal.

Po sepse ketu o ndryshimi vertet malajzia eshte shtet islamik po nuk paragjykon ne kete menyre ne fillim mendon per popullin e ekonomine pastaj fene edhe shiko ku ndodhet tani per sa kohe islami ngelet radikal edhe strikt ne kete pike do ndodhen shtetet mysliman. Per sa kohe nje shtet bazohet ne nje "ligj" te thurur 1400 vjet me pare e perforcohet shume bazuar ne kuran islamizmi ska per tu liberalizuar ndonjehere. Gjithashu do shtoja Dubain shiko ku ariti pasi i hapi rruge turizmit edhe prodhimit se e pa qe prej naftes nuk ka program afat gjate e ngavah ngavash edhe dubai do kaloje ne pluralizem fetar edhe liberalizim fetar

Ardi

[angmokio]

*

Islamizmi...
...s'mund te behet liberal.
Mu sikurse krishterizmi dhe shume izma tjere.

Autori i shkrimit, hapesi i temes dhe shumekush nga pjesemarrisit...
...i ngaterrojne termat.
Tjeter domethenie ka termi "islam" dhe, kryesisht ka kuptim te kundert, termi "islamizem".

Islami, i mirefillti, ka qene, eshte dhe do te jet gjithmone liberal aq sa e do nevoja dhe e kerkojne rrethanat.

Islamizmi eshte kryesisht, madje kryekeput, ideologji (politike) e ngjyruar me terminologji fetare...eshte ekstremizem "fetar" (nen thonjeza per arsye se s'ka te beje drejtepersedrejti me fene).

Njesoj, madje edhe me te keqinj kane qene dhe jane ektremizmat tjere "fetare", sic ka qene ne te kaluaren (por edhe sot, megjithese me teper i kamufluar) krishterizmi (perkujto kryeqezatat, inkuizicioni e krimet tjera qe s'kane pasur e s'kane te bejne asgje me fene [me predikimet e Jezusit, me gjithe masakrat milioneshe qe jane bere dhe ende behen ne emer te tij]).





*

Absolutisht qe nuk jane te ngaterruara termat por thjeshte se ke lexuar artikullin me lart.
Islami nuk ka lidhje me Islamizmin dhe une kete e kam fare te qarte ndaj dhe qellimi i temes eshte pikerisht nese ky islamizem mund te behet liberal pasi islami eshte fe e arsyes dhe detyrimisht eshte liberal.
Islami ndryshe prej Krishterimit nuk thote individit mbyll syte e me ndiq por hapi syte beji kater per ate qe duhet te besosh.

Tema ne fjale ben fjale pikerisht per ate ekstremizem islamik te cilet prej prapambetjes , injorances apo dyfytyresise se shume pseudodijetare islam qe japin fetva nonsense per qellime destabilizuese ndaj lirise se individit e me pas te shoqerise.

Nese vendet arabe do kishin lider demokrate dhe zgjedhje te lira qe prej 50 viteve a do ishte islamizmi ky qe eshte sot?

Sa per Islamin , ishte ky Islam qe hodhi hapat e para te qyteterimit Evropian me ane te kryeqendres se tij ne Andalozi .

[jarigas]

.....................
Sa per Islamin , ishte ky Islam qe hodhi hapat e para te qyteterimit Evropian me ane te kryeqendres se tij ne Andalozi .

...ahahahahhaah....kur te provoni se "Islami" erdhi ne Andaluzi perpara Babilonasve, Egjiptianeve, Greko-Ilireve e Romakeve, ndoshta, dhe theksoj "ndoshta", mund edhe te keni nje fije shprese se "islami" qenka qyteterues!!