ARTAN FUGA diskuton me njerzit..

[Brari]

Çfarë thonë qytetarët për imunitetin?










1

Opinione Hënë, Gusht 6th, 2012






FILOZOFI ARTAN FUGA



ARTAN FUGA





Debat në faqen “Facebook” Artan Fuga



Para se sa sot deputetët të debatojnë për heqjen e imunitetit, kam pasur rastin të motivoj dhe të moderoj një debat mes qytetarësh aktivë lidhur me këtë çështje që u krye në mediat sociale, pikërisht në faqen time të Facebook- ut. Mbase u vlen sadopak edhe deputetëve. Për të ruajtur autenticitetin, gjuha është ruajtur ajo e shkrimit në ueb. Sipas statistikave, kanë qenë të interesuar mijëra qytetarë dhe 30 mijë prej tyre e kanë vëzhguar nga afër…

Le të jetë edhe një sprovë e një gazetarie të re eksperimentale ku stili është ai i komunikimit me qytetarin, i cili merr pjesë sinkron në shkrimin e materialit. Autori.

PJESA E PARË:

A T’IA HEQIM IMUNITETIN PROMETEUT?

Artan FUGA: Ne, sipas moralit, e përbuzim vjedhjen dhe grabitjen e gjësë së tjetrit, dhe bëjmë mirë. Atëherë, përse e vlerësojmë dhe e quajmë një akt heroik atë të Prometeut që ua vodhi zjarrin Perëndive? Apo se e vodhi për të mirën tonë si njerëz? Mos jemi edhe ne pasardhës hajdutësh, prandaj e nderojmë dhe e kemi kthyer në mit të parin tonë, që në fakt ishte një vjedhës? Pasi vodhëm vetë, nuk lejojmë më të tjerët të vjedhin sepse ndershmëria tani na mbron nga ata që mund të na vjedhin ne që e themeluam sundimin tonë si hajdutë? Apo vjedhja për qëllime të larta lejohet? Kush i cakton këto qëllime. Të mos kesh ftohtë në dimër, a e justifikon vjedhjen e zjarrit të të tjerëve? Apo t’i heqim imunitetin edhe Prometeut?

D XH: Më pëlqen shumë përzierja e një realiteti politik shqiptar me letërsinë antike greke… Ç’kombinim “meravilioz”!

E P: Po ç’Promete, o profesor? Pse ne njerëzit e thjeshtë që jemi pa imunitet, na ka gjetur gjë? Ai që është i pastër, s’ka as pse e mendon imunitetin.

E K: Krahasim fantastik…. Qëllimi justifikon mjetin? Apo…? Secili për vete e Zoti për të gjithë… Kjo e dyta më duket se vlen për realitetin sot…

Artan Fuga Lexoje me kujdes tekstin, të lutem, Elda. Teksti i shkurtër kërkon lexim të gjatë, e nderuar. Nuk merrem me imunitetin tënd, timin, të deputetëve, apo të klasës politike. Gjëra banale këto për këtë mëngjes veror të shtune kur peshqit notojnë në dete blu e zogjtë fluturojnë të lirë, shtyrë nga fllade përkëdhelëse. Merrem me konceptin, vjedhje, moral, ndershmëri, që nuk janë dhe aq fort të qarta. Të tjerat janë si variante uthulle përballë verës që pinin romakët e vjetër. Miqësisht dhe falemnderit shumë që me mençurinë tënde reagon në këtë faqe. E vlerësoj shumë, Af.

BM: Epo morali nuk përputhej me interesat në atë rast me ç’duket. Si Prometeu, edhe këto imunët tanë e shohin të moralshme të vjedhin edhe ca kohë! Rickyy Ni-to Po more Profesor, po pse akoma nuk e ditkemi ne se “kush vjedh një bukë futet në burg, e kush vjedh një hekurudhë bëhet senator”?! Po është krejt një tjetër gjë TE VJEDHESH ZJARRIN E TE KRIJOSH EPOKEN E ZJARRIT, që për fat të keq disa, për nga mendësia, kanë ngelur larg në epoka të largëta, e s’ka zjarr t’i ndriçojë e t’i ngrohë!

Artan FUGA: Hahaha Bert! Më kënaqe me reagimin tënd.

BM: ?”E mira” dhe “e keqja” janë ndarje abstrakte. Por ka veprimtari që i interesojnë atij që i bën. (cit. Michel Onfray)

Artan FUGA: I nderuar N., e çfarë pastaj kur thua “epoka e zjarrit”? Për ne është e rëndësishme sepse ajo vjedhje përcaktoi fatin tonë. Por, po të mos kishim zjarrin, mund të kishim një botë tjetër. Për shembull, arinjtë nuk pyesin për zjarrin. Mos duke hyjnizuar zjarrin dhe epokën e zjarrit, ne në fakt nuk bëjmë tjetër veçse hyjnizojmë vjedhjen që bënë të parët tanë, pra mitizojmë vjedhjen tonë, që për ne justifikohet? Për perënditë ne jemi hajdutë e bij hajdutësh, kurse për veten tonë, jemi heronj që grabisim, një farë kaçakësh mali. Flm.

DM: Ashpërsia në interes të bën budalla, do isha me mendimin që vjedhja nuk mund të ndalohet asnjëherë. Mirë e ke thënë profesor, që ne jemi pasardhës “hajdutësh”… Ajo që duhet bërë është të vjedhësh në interes të shumicës (popullit), duke demoralizuar pakicën (politikanët)… Por populli nuk di të vjedhë, ai vetëm ofron mundësi vjedhjeje. Do ishte mirë që të dilte një hajdut i tillë si Prometeu që të sillte një mrekulli si zjarri, vjedhje e pranueshme!!!

EP: Hahaha! Vallai me këtë përshkrim që bone tani s’kam çfarë them. Megjithatë, personalisht nuk besoj që njerëzimi e pati zjarrin falë vjedhjes nga Prometeu, por sepse zotat lejuan që ai ta vidhte atë. Si thua ti, një Olimp i tërë mund të mashtrohej nga Teo? U duhej dikush ta bënin shembull nëse dikush, pavarësisht qëllimeve, i shkon në mendje me mashtru perënditë do ketë fatin e Prometeut. Mendoj se fati i njeriut ishte shkruar që do e merrte zjarrin, pavarësisht mjetit.

Artan FUGA: Më çove në një pyetje tjetër, pavarësisht se ndryshove dialekt, Elda. Perënditë mund t’i mashtrosh, apo jo? Ha diskutim. Se mos e kanë krijuar vetë ata mitin se nuk mund t’i mashtrosh, por në fakt mundesh që ç’ke me të? Si në ato butikët ku thuhet: “Buzëqeshni, kamera po ju filmon!”. Por, në fakt, nuk ka kamera fare.

BM: Flm profesor. Ndjek pothuajse të gjitha shkrimet e tua. Je i madh.

DA: Elda, jam dakord që njeriu nuk mund të mashtronte të gjithë…, por ama në këtë rast, çfarëdo mendimi nuk vlen pasi fakti që Prometeu e vodhi zjarrin, hedh poshtë çdo gjë… Mendimet mbeten thjesht “thashetheme” apo hipoteza. Fakti është kundërshtuesi më i mirë.

BM: Morali është si petkat, të zgjedhura me ngjyra e modele, të ndryshuara sipas stinës dhe dëshirës. Veprimet si trupi i njeriut, gjithnjë i mbuluar shumë a pak me rroba… sipas situatës…

Rickyy Ni-to: Faktin “e keni brenda”! EP: Mendoj se mitin e krijojnë njerëzit me interpretimet që bëjnë, bazuar në perceptime personale të një ngjarjeje të caktuar që ndonjëherë rastis të puqen për shkak të disa faktorëve. Përsa i përket Prometeut, mendoj se dikush, dikur, shuuumë kohë më parë, ua ka treguar këtë histori si përrallë fëmijëve, mirëpo për shkak që njerëzve u pëlqen shumë varianti “jemi aq të mirë sa dhe një Titan sakrifikoi për ne”, ky variant mbijetoi. Gjithashtu, besoj se ndonjëherë është mirë të shohësh dhe të gjykosh përtej asaj që duket dhe thuhet. Klm

DA: Liria e ndërveprimit varet nga mendimi i arsyeshëm. Të depërtosh përtej fakteve duke i mohuar ato, të bën ty “hajdut” (Promete).

Rickyy Ni-to: Po pse prof., çfarë ka rëndësi për ne përveçse ne dhe ai përcaktim fat i yni? Perënditë vlejnë më shumë se ne? Jo profesor, NE VLEJME! RS: ?”Vjedhja” që përmirëson mirëqenien e grupit është e moralshme, si p.sh. taksat, luftërat etj. Kurse “vjedhja” që rrezikon kohezionin dhe mirëqenien e grupit është e pamoralshme, si p.sh. vjedhja ordinere. Se çfarë do konsiderohet grup, varet nga kultura, nga situata. P.sh. në Shqipëri shpesh konsiderohet fisi, me ç’rast i korruptuari çmohet si njeri i zoti, i aftë të kujdeset për familjen dhe fisin, jo si hajdut.

PJESA E DYTË:

POLITIKAN I “FORTË”, APO “I DOBËT”?

Artan FUGA: Le të vijmë më konkretisht: Mos duke u hequr imunitetin deputetëve, në fakt, i kemi hequr imunitetin Prometeut duke e lënë “heroin” pa mbrojtje në mëshirë të Perëndive? Sikur të bëjmë avokatin e Djallit: Po sikur politikanët, që dyshohen se me imunitet mund të jenë, janë ose do të bëhen të korruptuar, në fakt, “vjedhin” për të mirën tonë, pra për t’i harxhuar ato parà ose të mira materiale të përvetësuara fshehurazi për fushata elektorale, për propagandë, për t’u mbrojtur, për të përballuar presionet nga bota e parasë, për të siguruar jetën pas pushtetit, për të paguar njerëz pa të cilët pushteti nuk mbahet, për të mbajtur pra shtetin me disa mjete që vërtet nuk janë të ligjshme, por pa to nuk ia delet? Apo kot mendoj kështu? Si thoni? Partia Socialiste Elbasan Kontinent i errët…!

FM: Kjo është: Të jap një bukë për ditë fushate, të marr thesin në kohë mandati. Është tamam vjedhje me mend dhe e legjitimuar nga populli me paligjshmërinë e shitjes së votës, vullnetit. Meritojmë çka kemi. IV: Paratë do të ishte mirë që të përdoreshin ashtu. Por, për t’iu rezistuar presioneve?! Ku do t’i merrnin paratë nëse do t’iu rezistonin presioneve, nëse s’do të korruptoheshin? Pa u përulur, s’ka para. Imuniteti të hiqet. Italia e ka heq qysh në vitin 1992 dhe nuk po i gjen gjâ deputetët italianë.

EA: Para se të shtrojmë çështjen e heqjes së imunitetit, duhet menduar pse vallë është vënë imuniteti për një kategori të caktuar zyrtarësh të lartë? E gjithë bota demokratike e zhvilluar e përdor këtë instrument. Njerëzit e thjeshtë mendojnë se është vënë që zyrtarët të abuzojnë, por nuk është kështu. Imuniteti është një garanci kushtetuese që ata të kryejnë detyrën pa pasur frikë nga presionet e pushtetit gjatë ushtrimit të funksionit. Nëse një zyrtar i lartë abuzon me postin, ekzistojnë të gjitha instrumentet ligjore dhe institucionale për ta çuar atë para drejtësisë. Problemi nuk është imuniteti, por mosfunksionimi i asnjë qelize shtetërore. Për më tepër, grumbullimi i pushtetit vetëm te një person apo krah politik, e zhbalancon tërësisht situatën. Shpresoj të kem qenë e qartë.

FM: Imuniteti është thjesht dhe vetëm një stimulim i momentit për të propaganduar dhe vazhduar së sulmuari opozitën si “mosdashëse” të BE. Nuk çalon gomari nga veshët dhe këtë e dinë mirë të gjithë. Imuniteti politik po që është vdekjeprurës për një demokraci.

MP: Vetëm kur thuhet “të bëjmë avokatin e Djallit”, është thënë e gjitha… Ata janë Djalli vetë, jo me 2, por me 7 brirë, të gjithë, pale po kanë edhe “sedër”! Nuk e bëjnë veten të bien më poshtë se shoku i krahut në “arritjet” korruptive. Rickyy Ni-to: Po pse prof., mos na duhen gjë paratë për subvencionim, p.sh. të kulturës, artit, librit shkencor etj.? A thua sikur nuk mjafton neni 59 i Kushtetutës?! Ku ka parà? Pastaj është bo keq për lekë shumë!

BM: Hahaha! Kjo është më e drejtpërdrejtë, profesor! Mund t’ia heqim imunitetin Prometeut, por lavdia sërish do t’i ngelet, se kështu u intereson njerëzve… edhe këtyre imunëve tanë sigurisht që do u bjerë imuniteti, por si Prometeu dhe këta, pasuritë do t’i gëzojnë, se në ndryshim me Prometeun, këta duhet t’i gjykojë ky sistem drejtësie që kanë ngritur këta vetë, e të cilin e kanë futur te xhepi i vogël dhe, ç’është më e keqja, janë më të korruptuar se këta vetë! Pa u zgjatur, Prometeu është “heroi”.

Artan Fuga: Vazhdoj avokatinë e Djallit: paratë për librin, kulturën etj., gjenden në rrugë ligjore. Puna është për ca parà të tjera që na duhen për gjëra që ligji nuk i parashikon. Për shembull, për të paguar komisionerë, militantë për mitingje, shkrime në gazeta, analistë, ekspertë në komunikim, “miq” të huaj, ca udhëtime etj. Ku t’i gjejnë këto lekë?

FM: Këto lekë na i mundëson INJORANCA. Rickyy Ni-to: ?… Hë pra! Pse kollaj, është të gjenden këto lekë? Dhe ne i biem në qafë që nga f.b. e nuk i lëmë në hallin e tyre, hall që nuk është i lehtë.

B.M: Po edhe ca llogari bankare jashtë shtetit, po edhe ca prona të patundshme në Tiranë në bregdet, pse jo edhe jashtë vendit, po ju duhen ore si jo!

Artan Fuga: A bën dot politikë për shtetin dhe për popullin një politikan që nuk është i “fortë”? Pra, që nuk është i mbështetur me financa, të mira materiale dhe mundësi për të mobilizuar njerëz, mjete, fonde për të përballuar luftën politike dhe presionet? Mos vallë po të kemi politikanë të ndershëm, por pa forca financiare dhe materiale, ata do të “dorëzohen” edhe më shumë se sa ndruhemi ne para forcave të së keq, të korrupsionit, të interesave të ngushta egoiste private të disa lobive? Mos i ndershmi është më i korruptuar se i korruptuari? Ose figurshëm: Duke i hequr hajdutit Promete imunitetin, ne e bëjmë atë shërbëtor të perëndive?

MP: ?… atëherë duhet të rregullojmë ligjet që qenkan të cunguara, është më e lehtë kjo punë, se të rrish e të luftosh korrupsionin. Bile do lavdërohen trimat e Kuvendit që po zbatojnë ligjin me përpikëri.

Rickyy Ni-to: ?… Se në Romën e antikitetit ishte e sanksionuar me ligje e rregulla që pjesëmarrja në senate e politikë kishte ca kritere që duhet të gëzonte senatori, midis tyre dhe një begraund i caktuar pasuror e financiar (jo i shkundur nga xhepat, jo.) Dhe tani, sipas kësaj logjike, perënditë u përballën me një Promete hajdut, ndërkohë që është më mirë një perëndi dhe shumë prometej të ndershëm që të rrinë urtë e mos ta kenë mendjen me vjedh zjarre poshtë e lart, se dhe me zjarrin nuk është mirë të luash, se pastaj ka perëndi lart, jo perënditë.

FM: Janë pyetje retorike profesor të gjitha të tuat. Ka politikanë të mirë, por lufta bëhet me armë, jo me penë, për fat të keq, e armët kushtojnë.

Artan Fuga: Ligjet, e nderuar Mariora, nuk i ndryshojmë dot se nuk lejojnë standardet europiane, por në Shqipëri kushtet janë të ndryshme nga ato të Europës; në këtë mënyrë, duke mos ndryshuar dot ligjet, ka politikanë që atë që e pengojnë ligjet kërkojnë ta fitojnë në rrugë antiligjore, pra të pandershme, për moralin antikorruptiv. Heqja e imunitetit do t’i bëjë ata shumë të dobët? Dhe kështu… vendimet do t’i marrin lobitë private krejtësisht dhe pastër. Doni një politikan të fortë që t’i rezistojë lobisë private, apo doni një politikan të dobët, por të ndershëm financiarisht, dhe politikën ta bëjnë lobitë egoiste drejtpërdrejt? Pyetje për diskutim e kam.

Rickyy Ni-to: Lufta bëhet me armë, por dhe me gjeneralë, dhe jo me kapterë e bashibozukë, që lihen të bredhin sa andej- këtej pa një qëllim të lartë. Duhet qëllim i lartë të motivosh gjeneralët e ushtarët e tu, duhet të jesh Aleksandër i Madh, duhet të jesh Napoleon, por dhe më lart se ai, mos të vijë radha për syrgjynosje.

ED: Jemi dakord, profesor Fuga, që nëse i krahasojmë pushtetarët tanë me Prometeun, nuk duhet t’ua heqim imunitetin. MP: Ironi ishte ndryshimi i ligjeve…, sigurisht që nuk ndryshohen sipas tekave të tyre, se do i donin “për jorgan”, edhe pse mund t’u dilnin jashtë… këmbët.

HG: Shumë mirë mendoni kështu, në një formë a në një tjetër leku prapë te populli shkon))

Artan Fuga: E bukur, Hysni Gurra! Urban Legend: Pse, vallë, pasja e imunitetit i pengon strukturat e shtetit të luftojnë korrupsionin? Ish-kryetari i KLSH p.sh., deklaron se ka apartament 150 m2 dhe ka marrë 200 000 euro borxh. Me llogarinë e të ardhurave mujore të tij i bie që këtë “borxh” ta lajë pas 90 vjetësh? Apo ministri i Mjedisit, që ka deklaruar apartament në Tirane, vilë në Golem, thua që me rrogë shteti t’i kenë gjithë këto të mira? Atëherë çfarë hyn imuniteti këtu?

Artan Fuga: E bukur Erion!

Artan Fuga Urban, je legjendar!

Urban Legend: Faleminderit profesor

RS: Dilema më e madhe e demokracive kapitaliste sot është: si të kufizohet pushteti i tepruar i industrive financiare, i burimeve fosile, farmaceutike etj., që këto të mos shkatërrojnë mirëqenien e përgjithshme në dobi të asaj personale? Deputetët e Parlamentit, edhe ata opozitarë, janë bërë njësh me industritë dhe sjellin shumë pak “opozitë” të vërtetë. Pasurimi i tyre nëpërmjet korrupsionit bën që të bëhen më shumë pjesë e interesave industriale. Kështu, unë them, le t’u hiqet imuniteti, të varfërohen, të mos jetojnë të izoluar në bllok. Vërtet do të kenë më pak mjete për të bërë opozitë, por do të kenë vullnetin për ta bërë. Një opozitë e pasur nuk është më e majtë.

Artan Fuga: Kuptoj, por nuk bindem Rita, flm.

HG: Kur nuk kemi se çfarë të bëjmë, ngushëllojmë veten, p.sh. edhe me fraza të tilla si: “Harami shkon te huqi” është një shprehje shumë e bukur që më pëlqen shumë. Të paktën e kemi këtë të mirë ne shqiptarët i nderuar Filozof, gjejmë gjithmonë diçka për të mos na u revolucionarizuar shpirti kundër së keqes (që të revoltohemi mos pajtohemi me korrupsionin, me robërinë, me kapjen e gjithanshme, të bëhemi në shpirt demokratë që të kundërshtojmë gjithçka që nuk është e drejtë, kështu mund të ndërgjegjësohen edhe politikanët, të bëhen më të përgjegjshëm kur kanë përballë një popull që të “nxjerr sytë” nëse nuk punon siç duhet. Por ne nuk e bëjmë këtë sepse, me sa duket, sipas mendimit tim, gjithmonë të gjithë mendojmë veten tonë në vendin e tyre, se edhe ne po të ishim atje, kështu do bënim, do vidhnim. Kjo është një shprehje që e dëgjon vetëm në Shqipëri. Shprehja me skandaloze që mund të përdoret në ndonjë vend demokratik. Kështu që mendoj se si u hoq, si nuk u hoq imuniteti këtyre, nuk ka për të ndryshuar asgjë pa hequr nga koka e shqiptarëve “imunitetin” e dembelizmit, hajdutërisë, mos të qenit të kulturuar, të mësojmë të protestojmë, të mësojmë të jetojmë në komunitet, se nuk dimë akoma të jetojmë në komunitet. Të heqim njëherë këtë lloj “imuniteti” nga kokat tona dhe pastaj besoj së do zgjedhim njerëz pa imunitet, në mentalitet, kulturë dhe të përgjegjshëm.

PJESA E TRETË:

SHËRBËTOR I PERËNDIVE, APO KONTESTUES I TYRE?

Artan FUGA : A bën dot politikë për shtetin dhe për popullin një politikan që nuk është i “fortë”? Pra, që nuk është i mbështetur me financa, të mira materiale, dhe mundësi për të mobilizuar njerëz, mjete, fonde, për të përballuar luftën politike dhe presionet? Mos vallë po të kemi politikanë të ndershëm, por pa forca financiare dhe materiale, ata do të “dorëzohen” edhe më shumë sesa ndruhemi ne para forcave të së keqes, të korrupsionit, të interesave të ngushta egoiste private të disa lobive? Mos i ndershmi është më i korruptuar se i korruptuari? Ose figurshëm: Duke i hequr hajdutit Promete imunitetin, ne e bëjmë atë shërbëtor të perëndive?

DXha: Ka edhe një zgjidhje të mesme: Politikani me kapital ekonomik të jetë, por ta shpërdorojë në mënyrë të ndershme!!!

Artan Fuga: Gurjan i dashur, kam nevojë këtë herë të di sesi mendoni ju! Artan Fuga: Ku ta gjejë kapitalin po qe se është i ndershëm?

IVi: Profesor, nëse politikanët do të bënin kontrabandë dhe do të fitonin para për të bërë politikën ballkanike, dakord. Por fitohen para për të vjedhur zgjedhjet. Pra, përdoren për të shkatërruar Shtetin. Kjo që përmendni ju, nuk është avokati e djallit, aq sa logjikë normale. E kanë bërë anglezët më shumë se kushdo. Por paratë s’i kanë përdorë për të shkatërruar sistemin shtetnor, sepse e kanë kuptuar se me Shtet sa më të fortë, do të jenë politikanë edhe më të fortë. Shembull: Një pilot mund të paguajë para për të blerë rezultatin e garës. Anglezët kanë menduar se në një makinë (Shtet) të fortë gara është më e sigurt.

OBLA AIR ( Të mësojmë anglishten) edhe i ndershëm, edhe më i korruptuar se i korruptuari, ka një përplasje këtu. Ndoshta ajo e para duhet të bjerë në këtë rast.

Artan Fuga: Unë them si ndodh dhe jo sesi duhet të ndodhë. Sesi duhet të ndodhe na e mëson zysha kujdestare. Pse çuditesh Nevila për pyetjen që të erdhi në kokë jo aq rastësisht. Hë, jepi përgjigje. Po pres…

BNi: Më falni për ndërhyrjen…, por demokracia është ndërtuar mbi kapacitete dhe kontribute të individëve të mençur, dhe aspak të hajdutëve.. dhe qëndron fort mbi moralitetin, si edukim i pacenueshëm..ajo demokraci që ndërtohet mbi hajdutët dhe imoralët është diktaturë.

GDi: Unë mendoj se politikani nuk duhet të veprojë si individ për të mobilizuar njerëz, mjete, fonde për të përballuar luftën politike….politikani duhet t’i përkasë një institucioni siç është partia. Pra partia t’i vërë në dispozicion kapitalin e nevojshëm për të gjeneruar politikë, për të mobilizuar njerëzit, si dhe për të përballuar luftën politike, pastaj fondet e partisë të deklarohen në mënyrë transparente…

DXha: Duhet përpunuar një strategji e atillë që të kemi sa më shumë biznesmenë politikanë. Pse nuk fitohet në mënyrë të ndershme në biznes në Shqipëri, e sidomos te ne që pagat janë të ulëta në krahasim me Perëndimin…Biznesmen i fuqishëm, i ndershëm është POLITKANI që i duhet realisht Shqipërisë, mendoj unë…Ka dhe të tillë.

Artan Fuga: Jo, Dionis, biznesmen të ndershëm ka sigurisht, por po qe se biznesmenët do të jenë politikanë dhe politikanët biznesmenë, atëherë a nuk do të mbrojnë ata interesat e tyre private dhe do të na harrojnë edhe më keq ne qytetarët, pra interesin e përgjithshëm? Unë po të isha, nuk do të lejoja që asnjë deputet të kishte biznes, ai ose gruaja, e dashura, i dashuri, fëmijët, biznes përtej një mase të caktuar kapitali.

MKe: Sipas një shprehjeje, që momentalisht s’më kujtohet autori, thuhet: “Nëse do që t’i futesh rrugës së politikës, ec nga rruga e drejtë se vetëm andej nuk do të ndeshesh askënd rrugës” Çka më le të mendoj se nëse zgjedhim rrugën, principet dhe ideale të drejta politikbërëse, pse jo mund të fitojmë mbi financat… Faleminderit!

BRa: Nuk ka politikan të pavarur këtu te ne, në kuptimin që i është futur politikës dhe të ketë ide të qarta për ta bërë politiken në funksion të popullit. Këtu funksionon me premtime, më bëj ministër se do bëj si do ti, nëse të bëjmë ty me këtë post, ti do bësh siç duam ne, më financo mua për fushatë dhe do të mbuloj aktivitetin tënd jo të ligjshëm në të ardhmen. Deri në momentin që askush nuk është i pavarur dhe nuk ka detyrime ndaj të tretëve, për detyrën e marë, mirë është ta përfundoj me fjalinë tuaj: Duke i hequr hajdutit Promete imunitetin, ne e bëjmë atë shërbëtor të perëndive?

MPo: Mos i ndershmi është me i korruptuar se i korruptuari? D.m.th. i bie që i korruptuari ka qenë një herë i ndershëm në fillimet e tij…në kohen e kaluar, fatorinot bënin kërdinë, sipas nivelit të kohës sigurisht. Kur erdhi radha të ndërroheshin me të tjerë fatorino, doli teoria…më mirë t’i lëmë këta që janë se i kanë mbushur xhepat, të tjerët që do vinë do fillojnë babëzinë nga fillimi …dhe historia përsëritet.

DXha: Çështje e koklavitur më ngjan…po edhe politikani i ndershëm pa asgjë mundte të jetë thjesht orator…, kaq nuk do mjaftonte… populli pret diçka prej tij. Net IsVeizi: Politikën e bën MORALI, jo paraja!!!

Rickyy Ni-to: Vlen ai rregull për fatorinot vërtet, por fatorinot i ndërronte një drejtor i caktuar për fatorinot, por s’bëhet fjalë për fatorino fare, as për drejtor, por për Promete hajdut dhe perëndi… ka një diferencë të madhe shumë.

DAi: Ajo që reflektoj unë është: nëse një politikan ka forcën e mendjes, ai mund të arrijë të plotësojë anën materiale, mund të arrijë të mobilizojë, mund të arrijë të ketë sukses…, por nëse e arrin, kam frikë se pikërisht ky sukses e dërgon më tutje, devijon në atë stadin, ashtu siç e cituat dhe ju Profesore, “bëhet më i korruptuar se i korruptuari… mendoj që nuk ka një përgjigje ekzakte, sepse pushteti është grackë, të tjetërson mençuri? Mos një Promete që ka guxim dhe vjedh zjarrin me guxim

BGja: Profesor, nëse do të kishin pak atdhetarizëm në gjakun e tyne, Shqipëria do të ishte shumë më mirë se ç’është sot! Por kjo u mungon politikanëve shqiptarë. Kemi arritur në konkluzionin që ç’do politikan, i majtë apo i djathtë qoftë ai, është një zhvatës, një kavie e pangopur, që pret me zor t’i jepet rasti të hyjë diku, dhe të shqyejë, gjersa t’i plasë barku.

RSa: Të uriturit dhe të pasurit vjedhin më shumë. Klasa e mesme është më e ndershme. Ndërkohë politika e shtetit bëhet me të ardhurat nga taksat. Këto të ardhura mund të jenë shumë të fuqishme, ndërkohë që rroga e deputetit është mesatare. Shembull: Suedia ka koeficient gini (tregon shkallen e pabarazisë ekonomike në shoqëri) më të vogël se Meksika. Prezumoj, Parlamenti i Meksikës është plot me miliarderë, kurse ai suedez me deputetë të thjeshtë. Por Suedia qeveriset më mirë se Meksika. Gjithashtu, sociologu Jared Diamond thotë se ato shoqëri ku elita është në gjendje të izolojë veten nga pasojat e politikës së vet, nuk i përballojnë krizat dhe pësojnë kolaps. Deputetët e pasur do të ishin imunë nga pasojat e politikës së tyre, dhe në këtë krizë ku jemi, mund të na çojnë në kolaps.

Rickyy Ni-to: Jam dakord me shpjegimin rreth deputetëve suedezë, regjimit suedez, kur e krahason me atë meksikan që është mbase dhe i degjeneruar, por pastaj më tutje s’di ç’të them, ashtu si e ke shtjelluar Rita. SPa: E di çfarë po mendoj profesor në lidhje me debatin që kaloi në ofezë ndërmjet jush dhe *disave*? Mendoj se në thellësi ata e dinë me shumë se të tjerët se ju jeni autoritet moral ..dhe për të *marrë* diçka nga ju dhe për t’ia veshur vetes… hahhaha, krijojnë gjera apo debate të tilla ..ah sa interesante është psikika njerëzore. Anyway profesor, mendoj se thelbi nuk është çështja e imunitetit, ajo është thjesht diçka ideologjike, thelbi është çështja e drejtësisë, aty na çalon gomari ..sistemi i drejtësisë është “thembra e Akilit”, nëse do që shoqëria të prosperojë dhe populli apo masa të kenë besim tek zhvillimi dhe elita e saj, rregulloje këtë sistem kaq të mrekullueshëm dhe kaq delikat… Tjetra, një brez, një grusht burrash duhet të sakrifikohet domosdoshmërish në themelet e kombit, kështu ka ndodhur dhe me vendet e tjera. Këta burra kanë qenë si të thuash baballarët e kombit, ata hoqën dorë nga kënaqësitë tokësore dhe u vunë në shërbim të popullit dhe vendit të tyre… dhe vendi e populli i pa dhe i ndoqi.

Rickyy Ni-to: Ç’kronikë të bukur që sapo pashë në TV. Një material i SNN që shtjellon temën “Pse shqiptarët i shpëtuan hebrenjtë gjatë Luftës? Pse në mbarim të Luftës kishte më shumë hebrenj nga sa kishte në fillim të saj?” Dhe ja disa përgjigje: Sepse shqiptarët kanë në qendër të kulturës së tyre institucionin e BESËS, që do të thotë se nëse atij i troket dikush në derë, shqiptari ka detyrim ta mbrojë e sigurojë atë, pavarësisht mik apo armik. BESA, kjo normë e bukur, një diamant i bukur që ndrit ballin e shqiptarit! Por kjo cilësi e tyre u la në hije, për shkak të ideologjizimeve të pafundme të shtetit të diktaturës. Por ku është ky shkëlqim i bukur i BESËS që s’ndihet gjëkundi në mes nesh, e ndërkohë që në veshët e mendjet tona ka 20 vite që s’dëgjojmë gjë tjetër veç korrupsion, partitë, zgjedhje, hap kuti e mbyll kuti, zgjedhje, fushata, kriza. CNN dhe një film që qarkullon në Amerikë, “Besa”, duhet të na kujtojnë besën se “shqiptarit as që i bën përshtypje një gjë e tillë. “E çfarë që i shpëtuam ne hebrenjtë? Asgjë s’kemi bërë! Çdo njeri duhet ta bënte. Shqiptari kur jep fjalën ther djalën”, vazhdon dokumentari. Po politikanët tanë, kujt ia kanë dhënë besën?

PJESA E KATËRT :

VOTIMI I HAPUR, APO I FSHEHTË?

Artan FUGA: Duke vazhduar interesimin për çështjen që diskutojmë, mendoj se mos opozita që nuk do të votojë heqjen e imunitetit mendon edhe që deputeti të jetë i mbrojtur, por edhe nuk dëshiron t’i japë pikë iniciativës së shumicës. Ndërkohë që kjo e fundit këtë radhë është në sinkron edhe me ndërkombëtarët edhe me publikun vendës që, mirë a keq, kërkojnë që deputeti të mos ketë mundësi të mbrohet para drejtësisë që kërkon ta hetojë nëse e dyshon për korrupsion. Por problemi është nëse votohet me votë të fshehtë, a jemi të sigurt se vota e opozitës nuk do të shtohet me atë të mjaft deputetëve të shumicës që mbase nuk flasin, por që e duan imunitetin? A janë të gatshëm të gjithë deputetët ta pranojnë heqjen e imunitetit nëse votohet fshehtazi? Kam frikë se ende jo të gjithë. Ata që janë kundër mund t’i bëjë të votojnë pro heqjes ndrojtja se elektorati do ta marrë këtë votim kundër si provë fajësie. Ndërkaq unë njoh shumë e shumë deputetë të ndershëm, të cilët i kam edhe miq edhe i vlerësoj fort. Nuk duhet të shkojmë të njomin me të thatin. Asnjeri nuk duhet akuzuar pa baza dhe pa prova, sepse përbën një akt të papranueshëm nga morali.

Gimi Tironci: Akoma nuk kuptohet që dikush akuzohet dhe dënohet me prova, jo me dyshime … Po nuk i ndalon ajo, në 20 vjet asnjë nga 12 deputetët që ua kanë hequr imunitetin, asnjë nuk është dënuar. Të hiqet, të gjithëve, por nuk është imuniteti, por impuniteti.

EDi: Keni të drejtë profesor në mënyrën se si e perceptoni situatën. Por heqja e imunitetit nuk duhet parë si ndëshkim për pushtetarët apo si armë absolute në luftën kundër korrupsionit. Do ishte naive të mendosh që kjo do na kthehej në “gjueti shtrigash”. “Shtrigat” këtu te ne janë “inkuizitorët dhe kisha vetë”, kanë pushtetin si ekonomik, ashtu dhe politiko-shoqëror. Askush, prokuror a gjykatës, nuk do të kishte kurajën të akuzonte/dënonte një deputet të pafajshëm, sidomos në shoqërinë ku jetojmë. Pse mos ta shohim këtë thjesht si një aset më shumë në duart e drejtësisë a një hap përpara për shoqërinë tonë?

ABu: Profesor, shumë nga ata deputetë që i druhen heqjes së imunitetit e perceptojnë imunitetin si parzmore. Kjo kategori nuk e percepton politikën si raport i politikbërësit me qytetarin, por si dyluftim bajlozësh mes kundërshtarëve politikë.

Artan Fuga Erion, falemnderit për ndërhyrjet konstruktive. Një pyetje: A mendon nga ana tjetër se nëse drejtësia me prova do të kërkonte heqjen e imunitetit për një deputet të veçantë, Kuvendi nuk do të ishte dakord në kohët tona? A ka ndodhur që të mos jetë dakord vitet e fundit? Unë vetë jam për heqjen e imunitetit me disa kushte që të mos e pengojë deputetin për veprimtarinë e tij dhe të mos i cenojë funksionin, por kjo duhet plotësuar me masa të tjera plotësuese. Puna është të diskutojmë se cilat janë të mirat dhe të këqijat, duke i ditur të gjitha mendimet.

MBi: E zëmë se votohet për të hequr imunitetin me vota të mjaftueshme…Po çfarë rëndësie do të kishte kjo kur të 3 pushtetet i ka Berisha and Co?

GDi: Profesor, ka ndodhur në rastin e Mediut që për shkak se u rivesh me imunitet çështje e tij u pushua…

Rickyy Ni-to: ?…po mirë, do të votohet fshehtas apo jo? Këtu është problemi? Kjo e ndan seriozisht problemin në fjalë. Pse, ndryshon ndonjë gjë hapur apo fshehtas? A janë deputetët tanë të pavarur, madhorë me zotësi të plotë juridike, me mandat që u buron nga populli që i zgjedh? Nuk ka rëndësi nëse ata janë të pavarur kur veprojnë, votojnë, a votojnë hapur apo fshehtas, se nëse kjo dilemë do të përqendrohej në mënyrën e votimit, atëherë nuk kemi deputetë që votojnë, por deputetë që urdhërohen të votojnë… Atëherë lind pyetja: Nga kush urdhërohen? Prapë lind pyetja: Ç’na duhen deputetët? EDi: Nuk besoj se çështja shtrohet te vullneti për të hequr imunitetin nga Parlamenti në momentin që kjo është kërkuar nga drejtësia, në momentin që gjithçka është bërë publike, nuk besoj se do kish njeri kurajën të thoshte: “Po e dua hajdutin në gjirin tim”, do ishte kosto e madhe politike. Ajo që shoh si problem është kuraja dhe mundësitë për ta çuar hetimin deri në fund në momentin që akuza do ish bërë publike. Pra si ti thuash hajdutit ki kujdes se po të vëzhgoj, kjo më duket pak e pakuptimtë. Për sa i përket veprimtarive të deputetit, kjo më bën të dyshoj pak në cilësinë e tërë kolegjiale që shohim sot në Parlamentin tonë. E dini se mbi 70% e të zgjedhurve të popullit nuk kanë thënë asnjë fjalë në atë foltore parlamentare në 3 vjet?! Kështu që me pak përjashtime nuk besoj se deputetët tanë do e vuajnë shumë trysninë e krijuar nga një hetim i prezumuar. Gjithsesi, problemi mendoj se qëndron gjetke, nuk mendoj se nisma e fundit e politikës i shërben aq shumë drejtësisë, se sa perceptimit të gjerë mbi të. Tek ne ende mbizotëron ligji i xhunglës, ku më i forti e nënshtron të dobëtin dhe “peshku i madh e ha të voglin”. Shpresoj që njerëzit të kenë më shumë besim te drejtësia dhe të ushtrojnë më shumë trysni mbi politikën në momentin që do e shohin “thembrën e Akilit” të “olimpianëve tanë”. Pra, në momentin që do shohin drejtësi për atë që qëndron në majën e piramidës shoqërore do besojnë dhe te drejtësia për ata vetë. Besoj se përfitimet në këtë rast shtrihen në një diapazon që shkon përtej politikanëve dhe momentit.

RSa: Deputetët janë vartësit e kryetarit të partisë. Çfarë t’u thotë do të bëjnë. Që mos të ketë tradhtarë, kryetarët do sigurohen të bëhen votime të hapura. Rickyy Ni-to: Uaaa Rita! Po pse ku jemi kështu ne në Presidiumin e Kuvendit Popullor të PPSh-së ?! Jo, flasim për Kuvendin (Parlamentin shqiptar ). Pluralizmin duhet ta kuptojmë në të gjithë spektrin dhe dimensionin e tij, duke filluar së pari në ide dhe mendime të gjithsecilit, e pastaj duke u shtrirë në grupime e formacione politike dhe këto do të “popullojnë” Parlamentin (pluralist) shqiptar, të një shteti demokratik, përndryshe, nëse nuk plotësohen të tilla kushte dhe disa të tjera të ngjashme me to, është e kotë t’ia ndërrojmë emrin shtetit tonë.

RSa: Po Riki, aty po kthehemi. Deputetët përfshihen në listën zgjedhore nga partia, sipas radhës që vendos ajo. Votuesi nuk voton për ndonjë deputet të caktuar, por për partinë. Dhe votuesi nuk e di se cilin deputet do të çojë në Parlament vota e tij. Kjo varet nga numri i votave të hedhura për partinë. Kështu deputetët pak shqetësohen të kënaqin votuesit, më shumë interesohen si t’i përfshijë partia në listë.

Rickyy Ni-to: Po atëherë pse duhen deputetët? Mjafton një kryetar partie me anëtarët e partisë së vet dhe aq mjafton, se dhe financimi i 140 deputetëve tanë me orekset e tyre të shfrenuara nuk është i lehtë për t’u përballuar nga financat modeste të shtetit tonë, dhe asetet publike e private të gjithsecilit, se në një vend do “vegjetojnë” ata… A bëhet gjë vetëm mbi bazën e një rroge?

Rickyy Ni-to: Sigurisht që kjo ide nuk vlen për të 140 deputetët. Jo, do ishte absurde ta mendoja një gjë të tillë.

BAj: Unë do ta shtroja pyetjen ndryshe: A është gati Gjyqësori në Shqipëri të luftojë korrupsionin? A ka pushteti gjyqësor autonomi, pavarësi dhe paanësi? Gjyqtarët a janë të pavarur dhe autonomë në detyrën e tyre? Këshilli i Lartë i Drejtësisë vepron sipas Kushtetutës, apo ka tendenca të forta politizimi??? A kemi transparencë në Gjyqësor??? Në bazë të përgjigjeve të këtyre pyetjeve do gjenim dhe përgjigjen e pyetjes më lartë: “A janë të gatshëm deputetët të heqin imunitetin” që qëndron në shkallë të dytë.

Rickyy Ni-to: Jo që s’janë të pavarur dhe që KLD-ja është tendencioze politikisht (keni zgjedhur një fjalë të butë, dhe pse duhet dhe më e rëndë), por meqë goditet veprimtaria e dyshimtë e parlamentarizmit, nuk do të thotë se kemi marrë në mbrojtje KLDnë. Po pse gjerat janë të korruptuara të gjitha në tërësinë e tyre, dhe kemi këtë gjendje që kemi, dhe nuk mund ta kufizojmë të keqen e situatës vetëm në një hallke të caktuar të zinxhirit (p.sh., KLD, apo deputet, apo me imunitet, apo pa imunitet) po sepse kur “virusi” sulmon një organizëm, ai e pushton gjithë organizmin, duke reflektuar gjithë pasojat e tij në të.

panorama


-