-
i/e regjistruar
Me pak fjal mbi agjerimin
fatwa-online.com
Me pak fjalė mbi agjėrimin
Gjėrat qė ndėrpresin agjėrimin
Vendimi pėr sa i pėrket kompensimit tė agjėrimit
Ēfarė kėrkohet nga ai qė s'ėshtė i aftė tė agjėrojė pėr shkak tė moshės sė shtyrė apo
sėmundjes sė zgjatur
Gjėrat qė ndėrpresin dhe nuk ndėrpresin agjėrimin
Marrja e injeksionit anestezik gjatė agjėrimit
Gjatė agjėrimit doktoresha vendos instrumentin mjekėsor brenda nė vagjinė pėr
ekzaminim
Pėrdorimi i pikave pėr sy gjatė agjėrimit
Puthja dhe loja me gruan gjatė agjėrimit
Ejakulimi i spermės nė paralojė me gruan gjatė agjėrimit
Vendimet pėr sa u pėrket ėndrrave nė Ramazan
Masturbimi
Masturbimi ndėrsa agjėrohet
Ndėrsa agjėron, ai nxitet dhe masturbon
Pastrimi i Dhėmbėve
Pėrdorimi i furēės pėr dhėmbė gjatė agjėrimit
Vjellja
Vjellja gjatė agjėrimit
Page 2
2 MBUROJA.net
Parfumet
Imami mė qortoi pėr shkak tė pėrdorimit tė parfumit
Kategoritė e njerėzve qė agjėrojnė
Mosha kur njė fėmijė e ka pėr detyrė tė agjėrojė
Agjėrimi i atij qė ėshtė senil nganjėherė dhe i arsyeshėm herėn tjetėr
Babai i paaftė pėr tė agjėruar nė moshėn 70 vjeē
Ndjen etje tė skajshme dhe rraskapitje nė punė ndėrsa agjėron gjatė Ramazanit
Prindėrit thonė tė mos agjėrohet gjatė Ramazanit pėr shkak tė provimit
Pamja e Hėnės
Vendosja e fillimit tė muajit Hėnor
Vendosja e fillimit dhe mbarimit tė Ramazanit me pamjen e Hėnės
Ēėshtje tjera tė agjėrimit
Mosfalja gjatė vitit deri nė Ramazan
Gruaja me menstruacione dhe me gjakderdhje tė paslindjes han gjatė ditės
A bėhet mosbesimtar ai qė nuk agjėron?
Epėrsia e dhjetė netėve tė fundit tė Ramazanit dhe dhjetė ditėve tė para tė Dhul-
Hixhxhes
Namazi natės dhe Terauijet
Falja e njėzet rekateve pėr namazin e terauiejeve
Imamėt zgjasin lutjen e tyre
Page 3
3 MBUROJA.net
Lejletul-Kadr
Shenjat e Lejletul-Kadr
Veēimi i njė nate tė caktuar me adhurim
Itikafi
Domethėnia e Itikafit dhe vendimi i tij
Kushtet e Itikafit
Largimi nga xhamia qė tė shkohet pėr tė ngrėnė apo pirė gjatė Itikafit
Kur duhet ta pėrfundojė Itikafin personi nė Itikaf
Zekatul-Fitr
Vendimi mbi mohimin e Zekatul-Fitrit
Dhėnia e Zekatul-Fitrit nė ditėn e parė tė Ramazanit dhe tė dhėnit e tij nė formė
parash
Vendimi pėr sa i pėrket harresės sė dhėnies sė Zekatul-Fitrit
Fitr Bajrami
Fjalėt e tekbirit dhe tahmidit
Ē'tė bėhet kur Bajrami pėrkon me tė Premten
Page 4
4 MBUROJA.net
Gjėrat qė ndėrpresin agjėrimin
Shejh Ibn Feuzan el-Mulakhkhes el-Fiki, vėllimi 1, faqe 268-270
Ėshtė e detyrueshme pėr muslimanėt tė dinė tėrė atė qė zhvlerėson agjėrimin pėr t'u ruajtur nga ato. Ato pėrfshijnė:
1) Marrėdhėnia seksuale: Kurdo qė agjėruesi bėn marrėdhėnie seksuale, agjėrimi i tij
zhvlerėsohet. Si pasojė, nga ai kėrkohet tė kompensojė agjėrimin pėr atė ditė nė tė cilėn ai ka pasur marrėdhėnie seksuale veē gjobitjes [kefaret] sė lirimit tė njė robi. Nėse ai s'ka mundėsi tė gjejė njė rob apo mjete financiare tė barabarta me kėtė, atėherė nga ai kėrkohet tė agjėrojė dy muaj rresht. Nėse ai s'ėshtė i aftė tė agjėrojė dy muaj rresht pėr
shkak tė njė shkaku tė pranuar islamikisht, ai duhet tė ushqejė 60 tė varfėr me nga gjysmė saa' secilin me ushqim qė ėshtė i zakontė nė vendin ku jeton.
2) Sekretimi i spermės si rezultat i puthjes, prekjes me epsh, masturbimit apo shikimit tė vazhdueshėm nė atė qė nxit epshin. Nė kėtė rast, agjėrimi zhvlerėsohet dhe nga ai
kėrkohet ta kompensojė atė ditė pa paguar gjobėn, meqė pagimi i gjobės ėshtė i veēantė pėr bėrjen e marrėdhėnieve seksuale.
3) Ngrėnia dhe pirja qėllimisht, pėr shkak tė asaj ēfarė thotė Allahu [subhanehu ue
te'ala]:
"
hani dhe pini derisa tė bėhet i dallueshėm peri i bardhė [drita] nga peri i zi
[errėsira e natės]. Atėherė, plotėsojeni agjėrimin tuaj deri nė muzg". [el-Bekare, 187]
Pėr sa i pėrket atij qė han dhe pin nga harresa, atėherė kjo nuk ndikon nė agjėrimin e tij,
siē pėrmendet nė hadithin vijues:
"Kushdo qė nga harresa ha dhe pi, ai duhet ta plotėsojė agjėrimin e tij, se vėrtet ishte Allahu qė i ofroi atij ushqim dhe pije".
Dhe nga ajo qė ndėrprenė agjėrimin ėshtė uji dhe substancat tjera qė kalojnė nėpėr fytin
e tij nėpėrmjet hundės sė tij. Kjo njihet si es-Se'uf. Kjo vlen edhe pėr marrjen e injeksioneve ushqyese drejtpėrdrejt nė venė dhe marrjen e transfuzionit tė gjakut gjatė agjėrimit. Tė gjitha kėto e zhvlerėsojnė agjėrimin, ngaqė pėrbėjnė ushqim pėr trupin.
Pėr sa i pėrket injeksionit joushqyes, ėshtė mė mirė pėr personin qė agjėron t'i shmanget kėsaj pėr tė mbrojtur agjėrimin e tij. Pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] ka thėnė:
"Lėre atė qė ėshtė e dyshimtė pėr atė qė s'ėshtė e dyshimtė"
Dhe kėshtu vonoje atė deri pas ndėrprerjes sė agjėrimit pas kohės sė akshamit.
Page 5
5 MBUROJA.net
4) Pėr sa i pėrket nxjerrjes sė gjakut nėpėrmjet hedhjes sė kupave, apo hapjes sė venės, apo dhėnies sė gjakut pėr shkaqe mjekėsore, atėherė e tėrė kjo e zhvlerėson agjėrimin. Pėr sa i pėrket dhėnies sė sasisė sė pakėt tė mostrave tė gjakut pėr shkaqe testuese,
atėherė kjo nuk ndikon nė agjėrimin. Njėlloj, kjo vlen edhe pėr rrjedhėn e paqėllimtė tė gjakut qė rezulton nga gjakderdhja e hundės, lėndimit apo nxjerrjes sė dhėmbit. Tė gjitha kėto nuk ndikojnė nė agjėrimin.
5) Vjellja e qėllimtė po ashtu zhvlerėson agjėrimin. Mirėpo, agjėrimi nuk ndikohet nėse ai kaplohet dhe detyrohet tė vjellė pa pasur kėtė pėr qėllim. Kjo bazohet nė thėnien e pejgamberit [salallahu alejhi ue selam]:
"Kushdo qė kaplohet [dhe detyrohet] tė vjellė, nga ai s'kėrkohet tė kompensojė [pėr atė
ditė] dhe kushdo qė vjell qėllimisht, ai duhet ta kompensojė [agjėrimin pėr atė ditė]".
Agjėruesi nuk duhet ta teprojė nė bėrjen e gargarės dhe futjen e ujit nė hundė [gjatė abdesit], ngaqė ka mundėsi qė uji ta kalojė fytin e tij dhe nė kėtė mėnyrė tė hyjė nė barkun e tij. Pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] ka thėnė:
"Futeni ujin thellė nė hundė pėrveē kur jeni agjėrueshėm".
Pėrdorimi i misvakut [shkop dhėmbėsh] nuk ndikon nė agjėrimin, madje kjo ėshtė e rekomandueshme, qoftė gjatė agjėrimit apo ndryshe, gjatė ditės.
Agjėrimi i tij nuk ndikohet nėse nė bark hyn pluhuri apo madje edhe njė mizė.
Ėshtė e detyrueshme pėr agjėruesin tė pėrmbahet nga gėnjeshtra, pėrgojimi dhe sharja, edhe nėse dikush e shan atė. Nė kėtė rast, ai duhet tė thotė:
"Vėrtet, unė po agjėroj".
Padyshim disa njerėz e kanė lehtė tė pėrmbahen nga ushqimi dhe pija, por u vije shumė
vėshtirė ta lėnė atė qė u ėshtė bėrė zakon atyre nga e folura dhe veprat e kėqija. Pėr kėtė shkak disa nga paraardhėsit e devotshėm kanė thėnė:
"Lloji mė i lehtė i agjėrimit ėshtė pėrmbajtja nga ushqimi dhe pija".
Pra, i takon muslimanit qė ta ketė frikė Allahun dhe tė jetė i vetėdijshėm pėr Tė dhe
madhėshtinė e Tij, dhe faktin qė Ai sheh tėrė atė ēfarė ne bėjmė, nė mėnyrėn qė absolutisht asgjė nuk mbetet e fshehur nga Ai. Nė bėrjen e kėsaj, ai duhet ta mbrojė agjėrimin e tij nga tė gjitha ato qė e zhvlerėsojnė atė apo zbresin nga shpėrblimi i tij, qė
agjėrimi i tij tė mbetet korrekt dhe, inshallah, tė pranohet nga Allahu.
Ėshtė me vend qė agjėruesi tė preokupohet me pėrkujtimin e Allahut, duke lexuar Kur'an dhe duke shtuar namazet nafile [vullnetare].
Page 6
6 MBUROJA.net
Ndodhte qė kur paraardhėsit e devotshėm agjėronin, ata uleshin brenda nė xhami dhe thoshin:
"Do ta mbrojmė agjėrimin tonė dhe s'do tė pėrgojojmė askė".
Pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] ka thėnė:
"Kushdo qė nuk braktisė tė folurėn dhe veprėn e keqe, Allahu nuk ka nevojė qė Ai ta lė ushqimin dhe pijen e tij [dmth agjėrimin]".
Kjo ngaqė pėrpjekja pėr t'iu afruar Allahut s'plotėsohet thjeshtė vetėm me lėnien e dėshirave tona personale [tė ngrėnies dhe pirjes, etj] Por, kjo bėhet duke lėnė atė qė ka ndaluar Allahu pėr tė gjtiha kohėt, siē ėshtė gėnjeshtra, shtypja dhe tė ngjashme me kėto. Nė njė transmetim, Ebu Hurejra ka thėnė:
"Agjėrimi pranohet si adhurim pėr sa kohė qė asnjė musliman nuk pėrgojohet apo dėmtohet".
Dhe ėshtė transmetuar nga Enes, i cili ka thėnė:
"Ai qė ka pėrgojuar njerėzit gjatė agjėrimit, nė tė vėrtetė nuk ka agjėruar".
Vendimi pėr sa i pėrket kompensimit tė agjėrimit
Shejh ibn Feuzan el-Mulekhkhes el-Fiki, vėllimi 1, faqe 271-272
Kushdo qė ndėrpret agjėrimin e tij apo s'ka mundėsi tė agjėrojė gjatė Ramazanit pėr shkak tė ndonjė shkaku Islamikisht tė lejueshėm, atėherė prej tij kėrkohet ta kompenzojė atė ditė; siē ėshtė ai, agjėrimi i tė cilit anulohet pėr shkak tė bėrjes sė marrėdhėnieve
seksuale apo tjetėr pos kėsaj. Nė rast tė kėtillė, prej tij kėrkohet tė kompensojė agjėrimin pėr kėtė ditė, siē ka thėnė Allahu [subhanehu ue te'ala]:
"
numri i njėjtė [duhet tė kompensohet] pėr ditėt tjera". [el-Bekare, 184]
Ėshtė e rekomandueshme qė ai ta shpejtojė kompensimin e asaj qė ka humbur gjatė Ramazanit pėr ta liruar veten nga pėrgjegjėsia. Njėlloj, ėshtė e rekomandueshme qė ai ta kompensojė atė qė ka humbur me anė tė agjėrimit rresht, ngaqė veprimi i kėtillė ėshtė sikur tė kesh agjėruar [gjatė Ramazanit].
Page 7
7 MBUROJA.net
Mirėpo, nėse ai nuk e kompenson menjėherė atė ēfarė ka humbur, ėshtė e lejueshme pėr tė ta vonojė atė. Kjo ngaqė jetėgjatėsia e disponueshme [pėr tė kompensuar agjėrimin e humbur] ėshtė e hapur [deri para Ramazanit tė radhės].
Pėr sa u pėrket tė gjitha kėtyre detyrimeve, pėrbrenda tė cilave jetėgjatėsia pėr atė qė ėshtė e detyrueshme pėr njė person ėshtė e hapur, atėherė ėshtė e lejueshme tė vonohet bėrja e saj pėr sa kohė qė ekziston qėllimi i fortė pėr ta bėrė atė. Po ashtu ėshtė e
lejueshme tė kompensohen ditėt me ndėrpritje. Sidoqoftė, nėse s'ka kohė tė mjaftueshme gjatė muajit Shab'an i cili i paraprin Ramazanit tė radhės, kompensimi i ditėve rresht bėhet i detyrueshėm, duke pas parasysh se s'ėshtė e lejueshme tė vonohet deri nė Ramazanin e radhės pa ndonjė shkak islamikisht tė pranueshėm.
Ėshtė transmetuar nė autoritetin e A'ishes, se ajo ka thėnė:
"Unė kisha ditė pėr tė kompensuar nga Ramazani dhe ndodhte tė mos isha nė gjendje t'i kompensoja deri nė Sha'ban". Mbi vėrtetėsinė e kėtij transmetimi kanė rėnė dakord el- Buhari dhe Muslim.
Pra, ky hadith tregon qė periudha kohore pėrbrenda sė cilės ėshtė e lejueshme tė kompensohen ditėt e humbura tė Ramazanit, ėshtė e hapur [deri para Ramazanit tė radhės]. Nėse ai do ta vononte kompensimin e agjėrimit deri nė Ramazanin e radhės, atėherė prej tij kėrkohet tė agjėrojė Ramazanin nė vazhdim dhe pastaj ta kompensojė
agjėrimin e humbur nga viti i kaluar. Kjo veē tė ushqyerit tė njė personi tė varfėr me gjysmė saa' tė ushqimit me ushqim tė vendit [ku jeton] pėr ēdo ditė. Dhe, nėse shkaku pėr vonimin e kompensimit tė tij deri para Ramazanit tė radhės ėshtė islamikisht i pranueshėm, atėherė ai thjesht vetėm duhet t'i kompensojė ditėt e humbura nga
Ramazani i kaluar.
Nėse ai vdesė pėrpara Ramazanit tė radhės ndėrsa ende ka pasur pėr tė kompensuar agjėrim nga Ramazani i kaluar, atėherė asgjė s'kėrkohet nga ai meqė ai vdiq pėrbrenda periudhės sė lejueshme kohore.
Njėlloj, nėse ai vdesė pas Ramazanit tė radhės dhe shkaku pėr vonim ėshtė islamikisht i lejueshėm, siē ėshtė sėmundja dhe udhėtimi, atėherė asgjė s'kėrkohet nga ai [nga prona (pasuria) qė ai lė pas].
Mirėpo, nėse shkaku pėr vonimin ka qenė islamikisht i papranueshėm, atėherė ėshtė e detyrueshme tė gjobitet nga prona [pasuria] qė ai ka lėnė pas, e cila mjafton pėr t'u ushqyer njė person i varfėr pėr ēdo agjėrim qė ka mbetur pėr t'u kompensuar.
Veē kėsaj, nėse ai vdesė ndėrsa ka pasur pėr tė kompensuar agjėrim, siē ėshtė agjėrimi
haraē apo njė agjėrim i detyrueshėm pėr shkak tė ndonjė lėshimi nė kryerjen e haxhit, atėherė nga ai kėrkohet tė ushqejė njė person tė varfėr pėr ēdo agjėrim qė ka mbetur pėr t'u kompensuar. Kjo bėhet nga pasuria [prona] qė ai ka lėnė pas, duke pasur parasysh qė
Page 8
8 MBUROJA.net
s'kėrkohet nga askush tė kompensojė nė vend tė tij. Shkaku pėr kėtė ėshtė se ky lloj agjėrimi nuk lejon dikė tjetėr tė agjėrojė nė vend tė tij ndėrsa ai ėshtė gjallė, dhe njėlloj ėshtė rasti kur ai tė vdesė. Dhe ky ėshtė opinioni i dijetarėve.
Dhe, kushdo qė vdesė ndėrsa ai ka pėr tė kompensuar pėr shkak tė ndonjė zotimi qė ai ka bėrė, atėherė ėshtė e rekomandueshme pėr atė qė ėshtė pėrgjegjės pėr ēėshtjet e tij pas vdekjes sė tij qė tė agjėrojė nė vend tė tij, siē vėrtetohet nė el-Buhari dhe Muslim. Njė
grua erdhi te Pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] dhe tha:"Nėna ime ka vdekur ndėrsa ka pasur tė kompensojė pėr shkak tė njė zotimi qė ajo kishte bėrė. A tė agjėrojė nė vend tė saj?" Ai tha:"Po".
Pėrsa i pėrket atij qė ėshtė pėrgjegjės pėr ēėshtjet e tij pas vdekjes sė tij, atėherė kjo
nėnkupton trashėgimtarin.
Ēfarė kėrkohet nga ai qė s'ėshtė i aftė tė agjėrojė pėr shkak tė moshės sė
shtyrė apo sėmundjes sė zgjatur
Shejh Ibn Feuzan el-Mukhkhes el-Fikij, vėllimi 1, 273-275
Allahu e ka bėrė tė detyrueshėm agjėrimin e muajit Ramazan pėr tė gjithė muslimanėt qė kanė mundėsi, dhe pėr ata qė kanė shkak tė vlefshėm islamikisht dhe kanė mundėsi ta bėjnė kėtė mė vonė, atėherė ata duhet ta kompensojnė agjėrimet e humbura. Ekziston
edhe njė tjetėr kategori pėr t'u marrė nė konsideratė dhe ata janė tė cilėt s'janė tė aftė tė agjėrojnė gjatė Ramazanit dhe jashtė tij, pėr shkak tė moshės sė vjetėr apo sėmundjes sė vazhdueshme. Nė kėtė rast, Allahu i ka lehtėsuar kėto ēėshtje pėr ta duke kėrkuar nga ata qė thjesht vetėm tė ushqejnė njė person tė varfėr me njė gjysmė saa' nga ushqimi i
pėrditshėm nė vendin ku jeton pėr ēdo ditė [tė Ramazanit], duke qenė kjo zėvendėsim pėr agjėrimin.
Allahu thotė:
"Allahu nuk e rėndon njė person pėrtej mundėsive tė tij". [el-Bekare, 286]
Ai thotė:
"Dhe pėr sa u pėrket atyre qė mund tė agjėrojnė me vėshtirėsi [dmth njeriun plak, etj]
ata kanė [zgjidhje ose tė agjėrojnė ose] pėr ta ushqyer njė nevojtar [ēdo ditė]". [el-
Bekareh, 184]
Nė lidhje me kėtė, Ibn Abas [radiallahu anhu] shpjegon:
Page 9
9 MBUROJA.net
"Kjo ėshtė pėr tė vjetrit qė s'mund tė agjėrojnė". [Transmetuar nga el-Buhari]
Pėr sa i pėrket atij qė vuan nga sėmundja e vazhdueshme, vendimi pėr tė ėshtė si pėr tė vjetrin, nė atė se nga ai po ashtu kėrkohet qė ta ushqejė njė person tė varfėr pėr ēdo ditė
[tė Ramazanit].
Pėr sa i pėrket atij qė s'ėshtė i aftė tė agjėrojė pėr shkak tė ndryshimit tė rrethanave, siē ėshtė:
- Udhėtari
- Ai qė ėshtė i sėmurė dhe pritet tė bėjė mė mirė - Gruaja shtatzėnė apo gji-dhėnėsja e cila ka frikė pėr vetveten apo fėmijėn e saj - Gruaja me menstruacione apo ajo qė ka gjakderdhje tė paslindjes
kushdo qė bie nė ndonjėrėn nga kategoritė e mėsipėrme, nga ai/ajo kėrkohet qė kompensojė agjėrimin qė humb pėr shkak tė rrethanave tė pranueshme islamikisht, siē thotė Allahu:
"
dhe kushdo qė sėmuret apo ėshtė duke udhėtuar, numėr tė njėjtė [ditėsh qė ai nuk
ka agjėruar duhet tė kompensohen] nga ditėt tjera". [el-Bekare, 185]
Pra, ai qė ėshtė i sėmurė seriozisht nė mėnyrė qė agjėrimi do ta dėmtonte atė dhe udhėtari qė e ka tė lejueshėm shkurtimin e namazeve tė detyrueshme, atėherė ėshtė nga Suneti qė ata tė pėrmbahen nga agjėrimi nė tė tilla rrethana, siē thotė Allahu:
"
numėr tė njėjtė [ditėsh qė ai nuk ka agjėruar duhet tė kompensohen] nga ditėt
tjera". [el-Bekare, 185]
Po ashtu, Allahu thotė:
"Allahu ka pėr qėllim t'ua lehtėsojė juve, dhe Ai nuk do qė t'i vėshtirėsojė gjėrat pėr
ju". [el-Bekare, 185]
Dhe dihej qė pejgamberi [sallahu alejhi ue selam] parapėlqente mė tė lehtėn nga dy zgjidhjet e lejueshme. Ėshtė pėrmendur nė el-Buhari dhe Muslim, se pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] ka thėnė:
"S'ėshtė devotshmėri qė tė agjėrohet gjatė udhėtimit".
Mirėpo, nėse udhėtari dhe ai qė ka qenė mjaft i sėmurė agjėrojnė me gjithė vėshtirėsitė gjatė agjėrimit, atėherė ai agjėrim do tė jetė korrekt ndonėse kjo nuk pėlqehet.
Page 10
10 MBUROJA.net
Pėr sa i pėrket gruas me menstruacione dhe asaj qė ka gjakderdhje tė paslindjes, atėherė s'ėshtė e lejueshme pėr to tė agjėrojnė nė gjendje tė tillė [derisa tė plotėsojnė afatin pėrkatės dhe tė marrin gusl tė pastrimit].
Nė lidhje me gruan shtatzėnė dhe gji-dhėnėsen, atėherė ėshtė e detyrueshme pėr to tė kompensojnė agjėrimet dhe ditėt qė kanė humbur pasi tė kalojė Ramazani. Veē kėsaj, ajo qė s'ka agjėruar pėr shkak tė frikės pėr fėmijėn e saj, atėherė ėshtė e detyrueshme pėr tė
qė ta ushqejė njė person tė varfėr pėr ēdo ditė tė humbur.
Ėshtė e detyrueshme pėr muslimanėt ta bėjnė qėllimin pėr agjėrimin e detyrueshėm gjatė natės para ditės sė agjėrimit, siē ėshtė agjėrimi i Ramazanit, agjėrimi haraē apo agjėrimi pėr njė zotim apo betim, duke pohuar shkakun pėr tė cilin ai po agjėron, dmth
Ramazanin, gjobėn, apo pėr shkak tė ndonjė zotimi.
Kjo bazohet nė hadithin e pejgamberit [salallahu alejhi ue selam] i cili ka thėnė:
"Vėrtet, veprat janė sipas qėllimit dhe secilit do t'i takojė ajo pėr ēfarė ka pasur qėllimin
"
Dhe nė autoritetin e A'ishes, ai [salallahu alejhi ue selam] ka thėnė:
"Kushdo qė nuk bėn qėllimin [nijetin] para se tė mbėrrijė Sabahu, agjėrimi i tij s'ėshtė korrekt".
Pra, ėshtė e detyrueshme tė bėhet qėllimi pėr njė agjėrim tė detyrueshėm gjatė natės
pėrpara ditės sė agjėrimit. Kushdo qė bėn qėllimin gjatė ditės, i tilli ėshtė sikur ai qė zgjohet vonė pas Sabahut dhe pa ngrėnė asgjė, atėherė agjėrimi i tij s'pranohet nėse ai ka bėrė qėllimin pas zgjimit nė kėtė gjendje.
Mirėpo, ėshtė e lejueshme pėr agjėrimet vullnetare nė atė qė qėllimi ėshtė i pranueshėm nėse ai bėhet gjatė ditės, meqė A'isha transmeton se pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] e vizitoi atė nė shtėpinė e saj njė ditė prej ditėsh dhe tha:
"A ke ndonjė gjė pėr tė ngrėnė?"
...ajo u pėrgjigj:"Jo". Kėshtu ai tha:
"Atėherė, unė po agjėroj". [Transmetuar nga Muslim]
Vini re! Pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] nuk po agjėronte nė atė kohė, meqė ai kishte kėrkuar ushqim. Pra nė kėtė ka dėshmi pėr lejimin e vonimit tė bėrjes sė qėllimit pėr tė agjėruar me kusht qė agjėrimi tė jetė vullnetar.
Page 11
11 MBUROJA.net
Shėnim: kushti pėr pranimin e qėllimit pėr tė agjėruar njė agjėrim vullnetar gjatė ditės, ėshtė qė ju tė mos keni ngrėnė apo pirė asgjė prej sabahut e as tė keni bėrė ndonjė gjė qė e zhvlerėson agjėrimin. Nėse ai bėn ndonjė nga kėto, atėherė agjėrimi pėr atė ditė s'ėshtė
i pranueshėm. Nė kėtė drejtim, s'ka dallim opinionesh mes dijetarėve.
-
-
i/e regjistruar
Marrja e injeksionit anestezik gjatė agjėrimit
Shejh Ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, Vėllimi 2, faqe 525, Fetua nr.492 Fetaua shejh Ibn Uthejmin, vėllimi 1, faqet 511-512
Pyetje: A e ndėrprenė agjėrimin injeksioni anestezik nė trup? [Dhe njėlloj] gjaku rrjedh pas nxjerrjes sė dhėmbit?
Pėrgjigje: Asnjėra nga kėto dyja nuk e ndėrprenė agjėrimin, mirėpo, duhet tė kihet
kujdes tė mos gėlltitet gjaku qė rrjedh pas nxjerrjes sė dhėmbit.
Gjatė agjėrimit doktoresha vendos instrumentin mjekėsor brenda nė
vagjinė pėr ekzaminim
Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 530, fetua nr.499 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.9881
Pyetje: Nėse gruaja fut gishtin e saj brenda nė vagjinė ndėrsa pastrohet [pas urinimit], apo nėse ajo vendos pomadė apo tabletė [brenda nė vagjinėn e saj] pėr trajtim mjekėsor,
apo nėse doktoresha e vendos dorėn e saj apo ndonjė instrument mjekėsor [brenda nė vagjinėn e saj], a e bėn tė detyrueshme guslin ndonjėra nga kėto? Dhe, nėse kjo ndodh gjatė muajit tė Ramazanit, a e ndėrprenė kjo agjėrimin e saj dhe a kėrkohet nga ajo qė ta kompensojė agjėrimin?
Pėrgjigje: Nėse ndodh ndonjėra nga kėto qė pėrmendėt, atėherė s'ėshtė i detyrueshėm gusli i xhunubllėkut [gjendja e papastėrtisė sė madhe] dhe as qė ndėrpritet agjėrimi si rezultat I kėsaj.
Dhe me Allahu qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi
pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe shoqėruesit e tij.
Page 12
12 MBUROJA.net
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan
Pėrdorimi i pikave pėr sy gjatė agjėrimit
Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 509, fetua nr.470 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.7351
Pyetje: A ėshtė e lejueshme tė pėrdoren pikat pėr sy gjatė ditėve tė Ramazanit?
Pėrgjigje: Po, ėshtė e lejueshme dhe kjo nuk anulon agjėrimin sipas opinionit tė saktė nga dy opinionet.
Dhe me Allahu qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi
pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe shoqėruesit e tij.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan Anėtar: shejh Abdullah ibn Ku'ud
Puthja dhe loja me gruan gjatė agjėrimit
Shejh Ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 454, Fetaua nr.383
Pyetje: A ėshtė e lejueshme pėr atė qė agjėron tė puthė gruan e tij dhe tė luajė me tė nė krevat gjatė ditėve tė Ramazanit?
Pėrgjigje: Po, ėshtė e lejueshme pėr atė qė agjėron tė puthė gruan e tij dhe tė luajė me tė gjatė ditėve tė Ramazanit. Mirėpo, nėse ai sekreton farė [spermė], atėherė agjėrimi i tij anulohet. Nėse kjo ndodh gjatė ditėve tė Ramazanit, ėshtė e detyrueshme qė ai tė pėrmbahet [nga tė gjitha ato gjėra qė anulojnė agjėrimin] pėr pjesėn e mbetur tė ditės
dhe ėshtė e detyrueshme qė ai ta kompensojė agjėrimin pėr atė ditė. Nėse kjo ndodh nė ditėt tjera veē Ramazanit, atėherė agjėrimi i tij anulohet por s'ėshtė e detyrueshme qė ai
Page 13
13 MBUROJA.net
tė pėrmbahet. Mirėpo, nėse agjėrimi i tij ėshtė ēfarė ka qenė e detyrueshme pėr tė, atėherė ėshtė e detyrueshme qė ai ta kompensojė atė ditė. Nėse agjėrimi ka qenė vullnetar [nafileh], atėherė nuk kėrkohet qė ai ta kompensojė atė.
Ejakulimi i spermės nė paralojė me gruan gjatė agjėrimit
Shejh Muhamed ibn Ibrahim Aal-esh-Shejh Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 455, fetuaja nr.385 Fetaua ue Resa'il Semahatu esh-Shejh Muhamed ibn Ibrahim Aal-esh-Shejh, vėllimi 4, faqe 190-191
Pyetje: Njė njeri i vjen gruas sė tij gjatė ditės sė Ramazanit pa pasur kontakt lėkure me tė, pastaj ai ejakulon spermėn. Duam ta dimė ēfarė ėshtė vendimi pėr tė?
Pėrgjigje: Ju informojmė se agjėrimi juaj ėshtė anuluar dhe ėshtė e detyrueshme ta kompensosh atė dhe nuk ka shlyerje pėr tė bėrė meqė kjo ėshtė e veēantė vetėm pėr
marrėdhėniet seksuale.
Vendimet pėr sa u pėrket ėndrrave nė Ramazan
Shejh Ibn Feuzan Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 440, fetuaja nr.365 el-Munteka min Fetaua esh-Shejh Salih ibn Feuzan, vėllimi 3, faqe 162
Pyetje: Nėse ai qė po agjėron pėrjeton ėndrra 'tė lagėshta' gjatė ditėve tė Ramazanit, a e anulon kjo agjėrimin e tij apo jo, dhe a duhet ai tė bėjė gusl?
Pėrgjigje: Nėse personi qė po agjėron pėrjeton ėndėrr 'tė lagėsht' gjatė ditėve tė
Ramazanit, atėherė agjėrimi i tij ėshtė i shėndoshė dhe nuk ndikohet nga ėndrra 'e lagėsht', ngaqė ai nuk e ka bėrė kėtė qėllimisht. Mirėpo, ėshtė e detyrueshme pėr tė tė bėjė gusl pėr ta falur namazin. Tė bėhet gusli menjėherė ėshtė mė mirė, por kjo s'ėshtė e detyrueshme.
Dhe Allahu e di mė sė miri.
Page 14
14 MBUROJA.net
Masturbimi ndėrsa agjėrohet
Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 449, fetuaja nr.376 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.10551
Pyetje: Kur isha 14 dhe 15 vjeē, unė masturboja gjatė ditėve tė muajit tė bekuar tė Ramazanit pėr disa ditė me radhė. Nuk e di sa herė. Unė nuk isha nė dijeni lidhur me tė qenit haram tė kėsaj gjatė ditėve tė Ramazanit dhe jashtė tij, dhe nuk kam qenė nė dijeni
se kjo ka qenė e njohur si masturbim. Kėshtu qė unė merrja adbes dhe falesha pa bėrė gusl. Ēfarė ėshtė vendimi pėr sa u pėrket namazeve dhe agjėrimit tim? A ėshtė e detyrueshme pėr mua qė ta pėrsėrisė namazin dhe tė agjėroj, duke pasur parasysh se nuk di sa herė e kam bėrė kėtė. Ē'ėshtė e detyrueshme pėr mua?
Pėrgjigje: Sė pari: masturbimi s'ėshtė i lejueshėm [dmth pėrdorimi i dorės nė mėnyrė qė tė pėrmbushen dėshirat personale, duke rezultuar kjo nė sekretimin e spermės, apo pėr motrat, nė kėtė rast, ndonjė qitje]. Gjatė ditėve tė Ramazanit, kjo ndalesė vlen edhe mė
shumė!
Sė dyti: Ėshtė e detyrueshme pėr ty tė kompensosh ditėt qė ke ndėrprerė agjėrimin pėr shkak tė masturbimit, ngaqė ky veprim anulon agjėrimin. Po ashtu, pėrpiqu fort tė gjesh se sa ditė ke ndėrprerė agjėrimin.
Sė dyti: Ėshtė e detyrueshme pėr ty tė bėsh shlyerje duke ushqyer njė nevojtar me njė gjysmė saa' elb apo me atė qė ėshtė e ngjashme me tė nga ajo qė pranohet si normė nė vend [ku jeton]. Kjo po ashtu vlen pėr ēdo ditė qė ke humbur nėse ti e vonon agjėrimin deri nė arritjen e Ramazanit tjetėr.
Sė katėrti: Ėshtė e detyrueshme tė bėhet gusli nėse ju keni masturbuar siē thatė edhe vetė, dhe nuk ėshtė i mjaftueshėm vetėm abdesi nėse ka pasur sekretim tė ndonjė lėngu.
Sė pesti: Ėshtė e detyrueshme tė kompensohen namazet, tė cilat ju i keni falur pa bėrė gusl, ngaqė pastrimi i vogėl [abdesi] nuk mjafton nė vend tė pastrimit tė madh [guslit].
Dhe me Allahu qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe shoqėruesit e tij.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan
Page 15
15 MBUROJA.net
Ndėrsa agjėron, ai nxitet dhe masturbon
Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 446, fetuaja nr.373 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.2192
Pyetje: Nėse epshi i njė muslimani nxitet gjatė ditėve tė Ramazanit dhe ai nuk gjen dalje veēse tė masturbojė, a e anulon kjo agjėrimin dhe a duhet ai ta kompensojė kėtė ditė dhe tė bėjė ndonjė shlyerje pėr kėtė akt?
Pėrgjigje: Tė masturbosh nė Ramazan apo nė tjetėr veē Ramazanit ėshtė e ndaluar [haram], siē ka thėnė Allahu [subhanehu ue Te'ala] ka thėnė:
"Dhe ata qė ruajnė nderin e tyre [dmth organet gjenitale nga marrėdhėniet e
paligjshme seksuale], pėrveē grave tė tyre dhe [grave robėresha] tė cilat i posedon
dora e tyre e djathtė, se [pėr to] ata nuk duhet fajėsuar. Por kushdo qė kėrkon mė
shumė se kaq, atėherė ata janė shkelėsit". [el-Mearixh, 29-31]
Pra, ai qė agjėron gjatė ditės e mė pas e bėn kėtė, duhet t'i pendohet Allahut dhe po ashtu ta kompensojė agjėrimin pėr atė ditė tė caktuar. S'ka nevojė tė bėhet shlyerje,
ngaqė shlyerja ėshtė e veēantė vetėm pėr [atė qė kryen] marrėdhėnie seksuale.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan Anėtar: shejh Abdullah ibn Ku'ud
Pėrdorimi i furēės pėr dhėmbė gjatė agjėrimit
Shejh Feuzan Ibn Feuzan Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 496, fetuaja 445 el-Munteka min Fetaua esh-Shejh Salih ibn Feuzan, vėllimi 3, fetuaja nr. 158
Pyetje: A ėshtė e lejueshme pėr atė qė agjėron tė pėrdorė furēė dhėmbėsh gjatė ditės?
Pėrgjigje: Ėshtė e lejueshme pėr atė qė agjėron tė pėrdorė furēė dhėmbėsh, duke qenė i
kujdesshėm qė asgjė nga solucioni tė mos gėlltitet. Ėshtė e rekomandueshme qė ai tė pastrojė gojėn e tij me misuak dhe tjetėr veē kėsaj nga ajo qė nuk mbėrrin fytin, mu ashtu siē nuk duhet tepruar ndėrsa bėn gargarė me ujin nė gojė gjatė abdesit.
Page 16
16 MBUROJA.net
Vjellja gjatė agjėrimit
Shejh bin Baz Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 481, fetuaja nr.424
Pyetje: Ēfarė ėshtė vendimi pėr atė qė vjell gjatė agjėrimit, a duhet ai ta kompensojė agjėrimin e tij apo jo?
Pėrgjigje: Vendimi pėr tė ėshtė se ai s'duhet ta kompensojė atė. Pėr sa i pėrket atij qė
vjell qėllimisht, atėherė ai duhet ta kompensojė agjėrimin e tij, siē ka thėnė pejgamberi [salallahu alejhi ue selam]:
"Ai qė vjell s'duhet ta kompensojė agjėrimin e tij, dhe ai qė qėllimisht vjell duhet ta kompensojė atė". Transmetuar nga imam Ahmed dhe katėr imamėt e Sunenit [Ebu
Daud, et-Tirmidhi, en-Nesa'i dhe Ibn Maxheh] me zinxhir Sahi tė transmetimit nė auotritetin e Ebu Hurejres.
Imami mė qortoi pėr shkak tė pėrdorimit tė parfumit
Shejh ibn Feuzan Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 500, fetuaja nr.454 el-Fetaua libni-Feuzan, vėllimi 1, Fetuaja nr.151
Pyetje: Unė vendosa parfum para namazit tė Drekės nė Ramazan dhe kur hyra nė xhami, imami mė qortoi dhe mė tha qė agjėrimi im mė ėshtė anuluar dhe po ashtu edhe
agjėrimi i gjithė atyre qė nuhatėn aromėn, ngaqė ėshtė tepėr i fortė. Sa ėshtė e qėndrueshme kjo?
Pėrgjigje: Nuk prish punė nėse vendoset parfumi ndėrsa agjėrohet dhe kjo nuk ndikon nė namazin, pėrveē nėse parfumi ėshtė nga baza e temjanit dhe personi qėllimisht e
nuhat atė. Kjo ngaqė tymi nga temjani hyn nė hundė dhe aktivizon trurin dhe nė kėtė mėnyrė ndikon nė agjėrimin. Pėr sa i pėrket parfumeve, nuk prish punė pėr atė qė ėshtė duke agjėruar t'i pėrdorė ato. S'ėshtė e lejueshme pėr kėtė imam tė japė fetua pa njohuri tė nevojshme.
Mosha kur njė fėmijė e ka pėr detyrė tė agjėrojė
Fetaua Ramadan, vėllimi 1, faqe 223, fetua nr.177 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.1787
Page 17
17 MBUROJA.net
Pyetje: Kur bėhet detyrė agjėrimi pėr fėmijėn, dhe cili ėshtė kufiri i vjetėve?
Pėrgjigje: Fėmija urdhėrohet tė falė namaz kur ai mbėrrin moshėn shtatė vjeē, dhe rrahet pėr ta falur atė nė moshėn dhjetė vjeē, dhe bėhet detyrė pėr tė kur ai hyn nė
pubertet. Dhe puberteti vendoset nga:
1) Sekretimi i spermės pėr shkak tė nxitjes [seksuale] 2) Paraqitja e qimeve nė organet gjenitale 3) Pasja e ėndrrave 'tė lagėshta', nėse sperma sekretohet
4) Mosha pesėmbėdhjetė vjeē
Po ashtu edhe nė rastin e femrės, veē faktit qė asaj i vijnė edhe menstruacionet.
Burimi pėr tė sipėrpėrmendurėn ėshtė ēfarė kanė transmetuar imam Ahmed dhe Ebu Daud nė autoritetin e pejgamberit [salallahu alejhi ue selam]:
"Urdhėroni fėmijėt tuaj tė falen nė moshėn shtatė vjeē dhe rrihni ata pėr t'u falur nė moshėn dhjetė vjeē, dhe ndani ata nga njėri-tjetri nė krevat ".
Po ashtu, A'isha [radiallahu anha] transmetoi nė autoritetin e pejgamberit [salallahu
alejhi ue selam]:
"Pena [detyrimi] ėshtė ngritur nga tre [individė]: ai qė fle derisa tė ēohet, fėmija i ri derisa tė mbėrrijė pubertetin, dhe i sėmuri mentalisht derisa tė kuptojė".
Dhe me Allahu qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi
pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe shoqėruesit e tij.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan Anėtar: shejh Abdullah ibn Ku'ud
Agjėrimi i atij qė ėshtė senil nganjėherė dhe i arsyeshėm herėn tjetėr
Shejh ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 1, faqe 239, fetuaja nr.186 Fikh el-Ibadeh, faqe 187
Page 18
18 MBUROJA.net
Pyetje: Ēfarė ėshtė vendimi pėr agjėrimin e atij qė nganjėherė ėshtė i arsyeshėm dhe nganjėherė jo?
Pėrgjigje: Vendimi varet nga gjendja e tij. Kėshtu qė kur ėshtė i zgjuar dhe i arsyeshėm,
ai duhet tė agjėrojė, dhe herave tjera kur ėshtė i pavetėdijshėm apo senil, nga ai s'kėrkohet tė agjėrojė, ndėrsa nė ditėn kur ėshtė i arsyeshėm, ai duhet tė agjėrojė.
Babai i paaftė pėr tė agjėruar nė moshėn 70 vjeē
Fetaua Ramadan, vėllimi 1, faqe 248, fetua nr.197 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.2689
Pyetje: Babai im ėshtė afėrsisht 70 vjeē, dhe tash tre vjet, ai ka qenė dėmtuar me njė sėmundje qė shpresoj nga Allahu se ėshtė mėshirė pėr tė dhe shlyerje mėkatesh. Kjo
[sėmundje] ka bėrė qė ai tė jetė i paaftė tė agjėrojė, nė atė masė saqė nėse ai agjėron, dėgjimi, shikimi dhe vetja e tij prishen. Pra, ai s'ėshtė i aftė ta agjėrojė Ramazanin. Na informo pėr ēfarė duhet bėrė?
Pėrgjigje: Nėse gjendja e babait tėnd ėshtė siē thatė, atėherė agjėrimi i Ramazanit s'ėshtė i detyrueshėm pėr tė, por ėshtė e detyrueshme pėr tė qė ta ushqejė tė varfrin pėr ēdo ditė tė Ramazanit me gjysmė saa' elb apo grurė, hurme, oriz, apo me atė qė e ushqen familjen e tij. Kjo bazohet nė thėnien e Allahut:
"Kini frikė Allahun aq sa keni mundėsi". [et-Tegabun, 16]
Dhe thėnia e Tij:
"Allahu nuk e rėndon asnjė shpirt me mė shumė se qė ai mund tė mbartė". [el-Bekare, 286]
Dhe me Allahu qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe shoqėruesit e tij.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan Anėtar: shejh Abdullah ibn Ku'ud
Page 19
19 MBUROJA.net
Ndjen etje tė skajshme dhe rraskapitje nė punė ndėrsa agjėron gjatė
Ramazanit
Fetaua Ramadan, vėllimi 1, faqe 382, fetua nr.341 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.13489
Pyetje: Nė fshatin tonė ėshtė njė njeri qė punon nė njė dyqan buke duke pjekur bukė. Ai ėshtė njeri qė falet dhe agjėron Ramazanin, dhe i tėrė falėnderimi i takon Allahut. Mirėpo, ai mė pyeti nėse ėshtė e lejueshme pėr tė qė tė mos agjėrojė gjatė Ramazanit, duke pasur parasysh qė ai punon nė afėrsi tė zjarrit tė madh ndėrsa pjek bukė tėrė ditėn
dhe ndėrsa agjėron. Pėr shkak tė kėsaj, ai ndjehet skajshmėrisht i etur dhe i rraskapitur nė punė. Kėshtu qė pres nga ju tė mė favorizoni me njė pėrgjigje tė qartė lidhur me kėtė, dhe Allahu ju shpėrbleftė tė gjithėve, inshallah.
Pėrgjigje: S'ėshtė e lejueshme pėr kėtė njeri qė tė mos agjėrojė [gjatė Ramazanit], madje ėshtė e detyrueshme pėr tė tė agjėrojė. Fakti qė ai pjek gjatė ditės nė Ramazan s'ėshtė shkak [i pranueshėm] pėr tė mos agjėruar. Pra, atij i takon qė tė punojė sipas mundėsive qė ai ka.
Dhe me Allahu qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe shoqėruesit e tij.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan Anėtar: shejh Abdullah ibn Ku'ud
Prindėrit thonė tė mos agjėrohet gjatė Ramazanit pėr shkak tė provimit
Fetaua Ramadan, vėllimi 1, faqe 389, fetua nr.348 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.9601
Pyetje: A kondiserohet provimi si arsyetim i vlefshėm pėr tė mos agjėruar gjatė Ramazanit? Shkaku pėr kėtė janė disa fetua qė po qarkullojnė midis nesh, tė cilat lejojnė mosagjėrimin gjatė Ramazanit pėr kėdo qė ka frikė se do t'i hiqet mendja dhe s'do tė
mund tė koncentrohet. Dhe, a ėshtė e lejueshme tė dėgjohen prindėrit [nėse ata tė thonė tė mos agjėrosh ndėrsa jam nė provim] pėr atė se i kanė dėgjuar kėto fetua qė lejojnė
Page 20
20 MBUROJA.net
mosagjėrimin [gjatė Ramazanit nėse kemi provim]? Ne presim nga ju njė pėrgjigje tė shpejtė pėr problemet qė kėto fetua kanė shkaktuar, dhe Allahu ju shpėrbleftė tė gjithėve me tė mira.
Pėrgjigje: Provimet shkollore dhe ajo qė ėshtė e ngjashme me kėtė nuk konsiderohen si shkak i pranueshėm pėr lejimin e mosagjėrimit gjatė Ramazanit. Dhe s'ėshtė e lejueshme tė dėgjohen prindėrit ndėrsa kundėrshtohet Krijuesi [duke bėrė njė akt tė tillė]. Madje,
bindja ėshtė vetėm nė atė qė ėshtė e mirė, siē pėrmendet nė hadithin e vėrtetė tė pejgamberit [salallahu alejhi ue selam].
Dhe me Allahu qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe
shoqėruesit e tij.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan Anėtar: shejh Abdullah ibn Ku'ud
Vendosja e fillimit tė muajit Hėnor
Shejh ibn Uthejmin Fetua Ramadan, vėllimi 1, faqe 56, fetuaja nr.21 Fikh el-Ibadat, faqe 172
Pyetje: Si vendoset [fillimi] i muajit Ramazan?
Pėrgjigje: Fillimi i muajit Ramazan vendoset ose me pamjen e Hėnės sė re, ose me kalimin e 30 ditėve tė muajit Shaban. Kjo bazohet nė thėnien e pejgamberit [salallahu
alejhi ue selam]:
"Dhe nėse e shihni atė [hėnėn e re tė Ramazanit] atėherė agjėroni, dhe nėse e shihni atė [Hėnėn e re nė Sheual] atėherė ndėrpriteni agjėrimin. Dhe, nėse retė bllokojnė pamjen tuaj, atėherė plotėsoni tridhjetė ditė tė Shabanit.
Page 21
21 MBUROJA.net
-
-
i/e regjistruar
BUROJA.net
Vendosja e fillimit dhe mbarimit tė Ramazanit me pamjen e Hėnės
Fetaua Ramadan, vėllimi 1, faqe 60-61, fetua nr. 27 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.386
Pyetje: A ėshtė e lejueshme pėr muslimanin qė tė mbėshtetet nė kalkulimet astronomike me qėllim qė tė vendosė fillimin dhe mbarimin e agjėrimit apo patjetėr duhet tė shihet Hėna e re?
Pėrgjigje: Sheriati islamik ėshtė njė ligjvėnie e mėshirshme dhe ėshtė e pėrgjithshme. Vendimet e tij janė tė pėrshtatshme pėr tėrė njerėzit dhe xhinėt nė pozitat e tyre tė ndryshme, qofshin ata dijetarė apo analfabetė, qytetarė apo katundarė, dhe pėr kėtė arsye Allahu e ka lehtėsuar pėr ta mėnyrėn pėr tė vendosur orarin pėr format e
ndryshme tė adhurimit. Ai ka bėrė shenja qė tregojnė fillimin dhe mbarimin e tyre, dhe tėrė njerėzit mund tė marrin pjesė nė vendosjen e kėsaj. Ai bėri, pėr shembull, perėndimin e diellit si shenjė pėr fillimin e namazit tė akshamit dhe mbarimin e kohės sė
ikindisė. Ai bėri perėndimin e horizontit tė kuq si fillim tė namazit tė jacisė. Ai bėri pamjen e Hėnės sė re pasi ajo kishte qenė e fshehur nga fundi i muajit tė kaluar dhe Ai nuk na ka ngarkuar me vendosjen e fillimit tė muajit hėnor me anė tė metodave qė vetėm pak njerėz i dinė, siē janė njohuritė mbi yjet dhe shkenca e astronomisė. Nė kėtė mėnyrė e ka bėrė teksti nga Libri [Kur'ani] dhe Suneti pamjen e Hėnės sė re dhe
diktimin e saj si shenjė pėr muslimanėt pėr tė filluar agjėrimin e muajit tė Ramazanit, siē ishte pamja e hėnės sė re tė Sheualit si shenjė pėr ta ndėrprerė agjėrimin. Situata ėshtė poashtu e njėjtė kur vendoset Kurban Bajrami dhe dita e Arafatit. Allahu ka thėnė:
"Ai midis jush qė jeton muajin e Ramazanit duhet ta agjėrojė atė". [el-Bekare, 189]
Dhe pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] ka thėnė :
"Kur ta shihni atė [Hėnėn e re] atėherė agjėroni dhe kur ta shihni atė [prapė] ndėrpriteni agjėrimin. Nėse pamja juaj dobėsohet [pėr shkak tė reve apo mjegullės] plotėsoni
periudhėn tridhjetė ditshe".
Kėshtu ai [salallahu alejhi ue selam] na urdhėroi qė agjėrimi tė fillojė me vėrtetimin e pamjes sė Hėnės sė re tė Ramazanit dhe mbarimin e muajit tė agjėrimit me vėrtetimin e Hėnės sė re tė Sheualit. Ai [salallahu alejhi ue selam] nuk e lidhi ndonjė nga kėto me
kalkulimin astronomik e as me lėvizjen e yjeve. Bazuar nė kėtė, njerėzit vepronin nė kohėn e pejgamberit [salallahu alejhi ue selam] dhe nė kohėn e Halifeve tė drejtė, katėr imamėve dhe tre gjeneratave tė para pėr tė cilat pejgamberi [salallahu alejhi ue slam] dėshmoi me mirėsi dhe dobi. Kėshtu qė kthimi tek shkenca e astronomisė pėr tė
vėrtetuar muajt hėnorė nė fillimin dhe mbarimin e formave tė adhurimit pa pamjen e vėrtetė, ėshtė nga bidatet [risitė nė fe] qė s'kanė kurrfarė tė mirė nė to dhe e cila s'ka bazė nė Sheriat. Dhe Mbretėria e Arabisė Saudite po mbahet fort pėr atė nė ēka kanė qenė
pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] dhe paraardhėsit e devotshėm, duke vėrtetuar
Page 22
22 MBUROJA.net
fillimin dhe mbarimin e muajit tė Ramazanit, Bajrameve dhe kohės sė haxhit dhe tė ngjashmet me kėto me pamjen e Hėnės. Dhe e tėrė e mira ėshtė nė ndjekjen e paraardhėsve nė ēėshtjet e fesė dhe tėrė e keqja ėshtė nė bidatet qė qenė prezantuar nė
fe. Allahu na mbrojt ne dhe tė gjithė muslimanėt nga tė gjitha sprovat, qofshin tė hapura apo tė fshehta.
Dhe me Allahu qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi
pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe shoqėruesit e tij.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan Anėtar: shejh Abdullah ibn Ku'ud
Mosfalja gjatė vitit deri nė Ramazan
Shejh ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 752, fetaua nr.764 el-Fetaua libni-Uthejmin, Kitab ed-Da'ueh, vėllimi 1, faqe 187
Pyetje: Ne vėrejmė disa muslimanė qė po lėnė pas dore namazet e tyre gjatė muajve tė vitit, dhe kur vjen Ramazani, ata nguten pėr t'u falur, agjėruar dhe pėr tė lexuar Kur'an.
Pra, si qėndron puna me agjėrimin e tyre dhe ēfarė i kėshilloni ju ata?
Pėrgjigje: Agjėrimi i tyre ėshtė korrekt, meqė s'ėshtė i shoqėruar me diēka qė e prish atė. Mirėpo, kėshilla ime pėr ta ėshtė qė ata ta kenė frikė Allahun dhe ta adhurojnė Atė sipas asaj qė ėshtė ligjėsuar pėr ta nė tė gjitha kohėt me tė gjitha mundėsitė qė kanė. Personi
nuk e di se kur do ta mbėrrijė vdekja papritmas, dhe ėshtė e mundshme qė ata tė presin pėr muajin e Ramazanit tė arrijė dhe nuk e jetojnė atė. Allahu nuk ka caktuar pėr robėrit e Tij ndonjė kufi pėrveē vdekjes, siē thotė Ai:
"Adhuroje Zotin tėnd deri sa tė tė vijė Ēasti qė ėshtė i sigurt". [el-Hixhr, 99]
Dmth deri tė tė afrohet vdekja, e cila ėshtė mė se e sigurt.
Page 23
23 MBUROJA.net
Gruaja me menstruacione dhe me gjakderdhje tė paslindjes han gjatė
ditės
Shejh ibn Uthejmin Fetaua Muhimmeh li-Nisa el-Umeh, faqe 66
Pyetje: A i lejohet gruas me menstruacione dhe gjakderdhje tė paslindjes tė hajė dhe pijė gjatė ditės nė Ramazan?
Pėrgjigje: Po, ajo mund tė hajė dhe pijė gjatė ditės nė Ramazan, mirėpo ėshtė mė mirė nėse kjo bėhet pa e parė tė tjerėt, veēanėrisht nėse ata kanė fėmijė nė shtėpi, se atėherė kjo do tė shkaktonte probleme pėr ta [pėr tė shpjeguar gjendje e atyre grave].
A bėhet mosbesimtar ai qė nuk agjėron?
Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 748, fetua nr. 759 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.6060
Pyetje: A bėhet mosbesimtar ai qė nuk agjėron, edhe nėse s'ėshtė i sėmurė apo ndonjė gjė tjetėr, pėrkundėr faktit se ai fal namazet e detyrueshme?
Pėrgjigje: Ai qė nuk agjėron pėr shkak se refuzon detyrimin e tij ėshtė mosbesimtar [kafir] sipas konsensusit. Pėr sa i pėrket atij qė nuk agjėron pėr shkak tė pėrtacisė dhe neglizhencės, atėherė ai nuk bėhet mosbesimtar, mirėpo ai ėshtė nė njė rrezik tė madh
pėr shkak tė lėnies sė njė shtylle nga shtyllat e Islamit mbi detyrimin e sė cilės ėshtė rėnė dakord.
Dhe me Allahu qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe
shoqėruesit e tij.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan Anėtar: shejh Abdullah ibn Ku'ud
Page 24
24 MBUROJA.net
Epėrsia e dhjetė netėve tė fundit tė Ramazanit dhe dhjetė ditėve tė para
tė Dhul-Hixhxhes
Shejhul-Islam Ibn Tejmije Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 763, Fetua nr.776 Mexhmu Fetaua Shejh el-Islam Ibn Tejmije, vėllimi 25, faqe 287
Pyetje: Pėr sa u pėrket dhjetė ditėve [tė para] tė Dhul-Hixhxhes dhe dhjetė netėve [dhe
ditėve tė fundit] tė Ramazanit, cilat nga kėto kanė epėrsi mė tė madhe?
Pėrgjigje: Dhjetė ditėt [e para] tė Dhul-Hixhxhes kanė epėrsi mė tė lartė sesa dhjetė ditėt [e fundit] tė Ramazanit dhe dhjetė netėt e fundit tė Ramazanit kanė epėrsi mė tė madhe sesa dhjetė netėt [e para] tė Dhul-Hixhxhes. Pėrsa u pėrket dhjetė netėve [tė fundit] tė
Ramazanit, atėherė ato janė net aktiviteti [adhurimi], tė cilat pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] i kalonte zgjuar [duke adhuruar]. Dhe, midis tyre ėshtė Lejletul-Kadr [Nata e Pushtetit] e cila ėshtė mė e mirė se njė mijė muaj. Kėshtu qė kushdo qė pėrgjigjet me tjetėr shpjegim veē kėtij, s'ėshtė e mundshme qė ai tė ketė sjellė dėshminė e duhur.
Falja e njėzet rekateve pėr namazin e terauiejeve
Shejh Albani el-Haui min Fetaua esh-Shejh el-Albani, faqe 278
Pyetje: A konsiderohet kundėrshtim i Sunetit falja e njėzet rekateve pėr terauije?
Pėrgjigje: Nėse ne falim njėzet rekate pėr terauije, atėherė kjo konsiderohet si kundėrshtim ndaj Sunetit. Kjo ngaqė ne e dimė se Suneti s'ėshtė kėshtu. Pėr sa i pėrket atij qė thotė se terauije ėshtė njėzet rekate, atėherė ne i themi atij se keni kundėrshtuar
Sunetin.
Imamėt zgjasin lutjen e tyre
Shejh ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 832, fetuaja nr. 829 el-Fetaua libni Uthejmin, Kitab ed-Da'ueh, vėllimi 1, faqe 198-199
Pyetje: Disa imamė nė xhami nė Ramazan, e zgjasin lutjen e tyre dhe disa e shkurtojnė
atė. Pra cila ėshtė me vend?
Page 25
25 MBUROJA.net
Pėrgjigje: Ajo qė ėshtė me vend ėshtė qė ajo tė mos zgjatet e as tė mos jetė e shkurtėr. Zgjatja e cila ėshtė e vėshtirė pėr njerėzit ėshtė e ndaluar. Kur lajmi i mbėrriti tė dėrguarit tė Allahut [salallahu alejhi ue selam] se Muadh Ibn Xhebel [radiallahu anhu]
zgjaste namazin e tij kur ai falej me xhemat, pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] u hidhėrua aq shumė, saqė kurrė s'kishte qenė hidhėruar nė kėshillim ngjashėm me kėtė herė. Dhe ai i tha Muadhit [radiallahu anhu]:
"A mos je njeri magjepsės, o Muadh?"
Pra, ajo qė ėshtė e pėrshtatshme ėshtė tė shkurtohet [lutja] nė atė qė ėshtė transmetuar [nga pejgamberi, salallahu alejhi ue selam], apo tė shtohet ngase padyshim qė zgjatja ėshtė e vėshtirė pėr njerėzit meqė ajo i rraskapitė ata, posaēėrisht tė dobėtit midis tyre.
Midis njerėzve janė ata rreth tij qė s'duan tė largohen deri para imamit, kėshtu qė bėhet vėshtirė pėr ta qė tė mbeten prapa imamit. Kėshilla ime pėr vėllezėrit e mi imamė ėshtė [tė balancojnė] tė jenė mes asaj qė ėshtė e gjatė dhe asaj qė ėshtė e shkurtėr. Mu siē ėshtė e pėrshtatshme qė nganjėherė tė lihen ato [lutjet] nė mėnyrė qė tė mos mendohet nga
masa e pėrgjithshme se lutja ėshtė detyrė.
Shenjat e Lejletul-Kadr
Shejh Ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 852, fetuaja nr.841 Fetaua esh-Shejh Muhamed es-Salih el-Uthejmin, vėllimi 1, faqe 563
Pyetje: Cilat janė shenjat e Lejletul-Kadr [natės sė pushtetit]?
Pėrgjigje: Ndėr shenjat e Lejletul-Kadrit ėshtė se ajo ėshtė njė natė e qetė dhe zemra e besimtarėve ėshtė e admiruar dhe nė paqe me tė, ai bėhet aktiv nė bėrjen e veprave tė
mira, dhe dielli nė mėngjesin vijues ngrihet qartė pa ndonjė rreze.
Veēimi i njė nate tė caktuar me adhurim
Shejh Ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 855, fetuaja nr.844 Fikh el-Ibadat libni Uthejmin, faqe 207
Pyetje: Disa njerėz e kėrkojnė Lejletul-Kadrin nė mėnyrė qė bėhen aktivė duke falur namazet e tyre dhe forma tė tjera tė adhurimit ndėrsa nuk veprojnė kėsisoj nė netėt tjera tė Ramazanit. Pra, ėshtė kjo nė pėrputhje me atė qė ėshtė e saktė?
Page 26
26 MBUROJA.net
Pėrgjigje: Jo! S'ėshtė nė pėrputhje me atė qė ėshtė e saktė, se vėrtet Lejletul-Kadri ndryshon. Kėshtu ajo mund tė jetė nė natėn e njėzet e shtatė, dhe mund tė jetė nė natė tjetėr siē ėshtė treguar nė shumė hadithe. Ėshtė vėrtetuar se Pejgamberi [salallahu alejhi
ue selam] ka thėnė:"Nė atė vit, Lejletul-Kadri ka qenė shpallur nė natėn e njėzetenjėt". Andaj, s'ėshtė me vend qė personi tė veēojė qėndrimin e tij [nė namaz] nė njė natė tė caktuar apo tė veēojė njė natė pėr tė cilėn ai mendon se ėshtė Lejletul-Kadr. Por, tė pėrpiqesh nė dhjetė netėt e fundit ėshtė nga udhėzimi i pejgamberit [salallahu alejhi ue
selam], meqė kur mbėrrinin dhjetė netėt e fundit, ai shtrėngonte rripin e tij dhe zgjonte familjen e tij dhe i kalonte ato duke qenė i zgjuar. Pra, ajo qė ėshtė me vend pėr besimtarin e matur, ėshtė qė ai tė pėrpiqet nė tė gjitha nga dhjetė netėt e fundit, nė
mėnyrė qė mos t'i kalojė shpėrblimi atij.
Domethėnia e Itikafit dhe vendimi i tij
Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 861, fetuaja nr.846 Fikh el-Ibadat, faqe 208
Pyetje: Dėshirojmė tė dimė ēfarė mendohet me Itikaf?
Pėrgjigje: Itikafi ėshtė qė personi tė mbyllet nė xhami si shenjė bindjeje ndaj Allahu, nė mėnyrė qė ta ndajė veten nga njerėzit dhe tė lirohet [nga punėt e pėrditshme] pėr t'u pėrpjekur nė adhurim tė Allahut. Kjo mund tė zėj vend nė cilėndo xhami, qoftė ajo nė tė
cilėn njerėzit mblidhen pėr namaz tė xhumas apo jo. Mirėpo, ėshtė mė mirė [tė bėhet Itikaf] nė xhaminė ku njerėzit mbledhen pėr namaz tė xhumas, nė mėnyrė qė ai i cili po bėn Itikaf mos tė detyrohet ta lė xhaminė pėr tė shkuar nė njė tjetėr xhami pėr namazin e xhumasė.
Kushtet e Itikafit
Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 862, fetua nr.848 Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth el-Ilmije uel-Ifta, fetuaja nr.6718
Pyetje: Cilat janė kushtet pėr Itikaf, dhe a ėshtė agjėrimi njėra nga ato? A ėshtė e lejueshme pėr personin nė Itikaf tė vizitojė njė person tė sėmurė, t'i pėrgjigjet ftesės sė tij,
tė pėrmbush disa nevoja familjare, apo tė shkojė nė punė?
Pėrgjigje: Itikafi ėshtė parashkruar tė bėhet nė xhami nė tė cilėn falet namazi me xhemat. Nėse personi nė itikaf ėshtė nga ata pėr tė cilėt namazi i xhumas ėshtė i detyrueshėm dhe gjatėsia e itikafit tė tij pėrfshin edhe njė tė Premte, atėherė mė mirė
Page 27
27 MBUROJA.net
ėshtė tė qėndrohet nė xhami nė tė cilėn falet namazi me xhemat. Agjėrimi s'ėshtė pjesė e domosdoshme pėr tė. Suneti ėshtė qė ai tė mos vizitojė tė sėmurin gjatė Itikafit tė tij dhe qė mos t'i pėrgjigjet ftesės, e as tė mos pėrmbushė nevojat e familjes sė tij. Ai s'duhet tė
pėrcjellė funeralin dhe s'duhet tė shkojė nė punė jashtė xhamisė. Kjo pėr shkak tė asaj ēfarė ėshtė vėrtetuar nga nė autoritetin e A'ishes [radiallahu anha] se ajo ka thėnė:"Suneti pėr atė qė ėshtė nė Itikaf ėshtė qė ai tė mos vizitojė tė sėmurin, as tė mos pėrcjellė ndonjė funeral, as tė mos prekė gruan [bashkėshorten e tij], as tė mos bėjė
marrėdhėnie seksuale me tė, e as tė mos largohet pėr tė pėrmbushur ndonjė nevojė, pėrveē asaj qė ėshtė e domosdoshme".
Dhe me Allahu qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe
shoqėruesit e tij.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan Anėtar: shejh Abdullah ibn Ku'ud
Largimi nga xhamia qė tė shkohet pėr tė ngrėnė apo pirė gjatė Itikafit
Shejh ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 879, fetua nr.867 el-Fetaua libni-Uthejmin, Kitab ed-Da'ueh, vėllimi 1, faqe 205-206
Pyetje: A ėshtė e lejueshme pėr atė qė ėshtė nė itikaf tė largohet nga Haremi [dmth Mesxhid el-Haram nė Meke apo el-Mesxhid en-Nebeuije nė Medine] pėr tė ngrėnė dhe
pirė? Dhe, a ėshtė e lejueshme pėr tė tė ngrihet nė kulm tė xhamisė pėr tė dėgjuar ligjeratat?
Pėrgjigje: Po, ėshtė e lejueshme pėr atė qė ėshtė nė Itikaf nė el-Mesxhid el-Haram [nė Meke] apo tjetėr pos kėsaj, tė largohet nga xhamia qė tė shkojė pėr tė ngrėnė dhe pirė
nėse ai s'ka mundėsi t'i sjellė kėto gjėra nė xhami. Kjo ngaqė kjo ėshtė diēka e domosdoshme, mu ashtu siē ka nevojė t'i pėrgjigjet thirrjes sė natyrės dhe, njėlloj, atij do t'i duhej tė largohet pėr tė bėrė gusl nėse ai ėshtė nė gjendje xhunubllėku [siē ėshtė rasti
me atė qė sheh njė ėndėrr 'tė lagėsht']
Pėr sa i pėrket ngritjes nė kulm tė xhamisė, atėherė madje edhe kjo nuk ndikon nė itikafin e tij, ngaqė largimi nga xhamia nga ndonjė prej dyerve dalėse duke synuar me kėtė kthimin nė xhami duke vazhduar deri nė kulm ėshtė vetėm ēėshtje e disa hapave.
Page 28
28 MBUROJA.net
Pra, s'prish punė nėse bėhet kjo.
Kur duhet ta pėrfundojė Itikafin personi nė Itikaf
Shejh ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 872, fetuaja nr.859 Fetaua esh-Shejh Muhamed es-Salih el-Uthejmin, vėllimi 1, faqe 551
Pyetje: Kur duhet ta pėrfundojė Itikafin personi nė Itikaf? A bėhet kjo pas perėndimit tė diellit nė natėn para Bajramit apo pas sabahut nė ditėn e Bajramit?
Pėrgjigje: Personi qė ėshtė nė Itikaf e pėrfundon itikafin kur tė pėrfundojė Ramazani
dhe ai pėrfundon me tė perėnduar tė diellit nė natėn para Bajramit. Ai hyn nė Itikaf nė perėndimin e diellit para natės sė 20-tė tė Ramazanit. Kjo ėshtė kėshtu meqė dhjetė netėt e fundit tė Ramazanit fillojnė nga perėndimi i diellit para natės sė 20-tė tė Ramazanit dhe pėrfundojnė me perėndimin e diellit nė natėn para Bajramit.
Vendimi mbi mohimin e Zekatul-Fitrit
Shejh ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 903, fetuaja nr.887 Fetaua esh-Shejh Muhamed es-Salih el-Uthejmin, vėllimi 1, faqe 213
Pyetje: Ēfarė ėshtė vendimi mbi mohimin e Zekatul-Fitrit dhe si duhet tė ballafaqohemi me mohuesin?
Pėrgjigje: Mohimi i tij s'ėshtė i lejueshėm [muharrem]! Ngaqė kjo ėshtė dalje nga ajo ēka ka ligjėsuar pejgamberi [salallahu alajhi ue selam], siē parapriu nga hadithi i Umerit
[radiallahu anhu]:"Pejgamberi [salallahu alejhi ue selam] ka ligjėsuar Zekatul-Fitrin…", dhe ėshtė e njohur qė lėnia e asaj qė ėshtė e detyrueshme s'ėshtė e lejueshme, dhe nė tė bėrit kėtė ka mėkat dhe mosbindje.
Dhėnia e Zekatul-Fitrit nė ditėn e parė tė Ramazanit dhe tė dhėnit e tij
nė formė parash
Shejh ibn Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 935, fetuaja nr.921
Page 29
29 MBUROJA.net
Fetaua esh-Shejh Muhamed es-Salih el-Uthejmin, vėllimi 1, faqe 463
Pyetje: A ėshtė e lejueshme tė kryhet detyra e Zekatul-Fitrit nė ditėne parė tė
Ramazanit? Dhe, a ėshtė e lejueshme tė shpėrndahet nė para?
Pėrgjigje: Pėr sa i pėrket kryerjes sė tij nė ditėn e parė tė Ramazanit, pėr kėtė ka ikhtilaf [dallim opinionesh mes dijetarėve] lidhur me tė. Opinioni mė i saktė ėshtė se kjo s'ėshtė e lejueshme, ngaqė kjo quhet Zekatul-Fitr, dhe el-Fitr [pėrfundimi i agjėrimit] nuk
ndodh veēse nė fund tė muajit. Po ashtu, i dėrguari i Allahut [salallahu alejhi ue selam] urdhėroi qė kjo tė kryhet para se njerėzit tė shkojnė pėr ta falur namazin e Bajramit. Sė bashku me kėtė, Shoqėruesit [sahabėt] e jepnin Zekatul-Fitrin njė apo dy ditė para Bajramit.
Pėr sa i pėrket dhėnies sė Zekatul-Fitrit nė para, kjo ėshtė pikė mospajtimesh. Dhe opinioni i saktė, siē unė e shoh, ėshtė se nuk jepet veēse nė ushqim. Kjo ngaqė Ibn Umer [radiallahu anhu] ka thėnė:"I dėrguari iAllahut [salallahu alejhi ue selam] e ka bėrė tė
detyrueshėm Zekatul-Fitrin me nga njė saa' hurme apo njė saa' elb…" [Buhari 2:579], [Njė saa' ėshtė e barabartė me katėr mudd, dhe njė mudd ėshtė e barabartė me sasinė qė mbajnė dy pėllėmbėt e bashkuara. Kjo ėshtė masė me vėllim, jo me peshė].
Ebu Se'id el-Khudri [radiallahu anhu] ka thėnė:"Ne shpėrndanim [zekatul-fitrin] nė
kohėn e tė dėrguarit tė Allahut [salallahu alejhi ue selam] me nga njė saa' ushqim, dhe ushqimi ynė ishin hurmat, elbi, rrushi i thatė, djathi…" [Buhari 2:582]. Pra, nga kjo na bėhet e qartė se Zekatul-Fitri nuk jepet veēse nė ushqim. Dhe, shpėrndarja e tij nė ushqim e shfaqė atė dhe e tregon atė, dhe tė gjithė anėtarėt e familjes dinė pėr kėtė. Nė
kėtė mėnyrės ka njė shfaqje apo manifestim tė kėtij aspekti tė fesė.
Pėr sa i pėrket dhėnies sė tij nė para, kjo bėn qė ai tė fshihet, dhe ndoshta personi mund t'i bėjė favor vetes, duke e dhėnė atė nė para, dhe kėshtu ta zbresė sasinė e tij. [Meqė sasia do tė ndryshonte nėse krahasojmė vlerėn e njė saa' hurmash me njė saa' elbi pėr
shembull. Meqė njė saa' elb ėshtė rreth 7 rijalė [2 dollarė], ndėrsa njė saa' hurma ka shtrirje – sipas kualitetit – prej 25 rijalė [7 dollarė] pėr kualitet mė tė ulėt deri nė 42 rijalė [12 dollarė] pėr kualitetin e mesėm, dhe deri 175 rijalė [49 dollarė] pėr kualitetin mė tė mirė tė saa']. Andaj, respektimi i saktė i Ligjit [Kur'an dhe Sunet] ėshtė mė i mirė dhe
ėshtė i bekuar. Dikush mund tė argumentojė se shpėrndarja e ushqimit nuk i bėn dobi tė varfrit. [Por, ne themi] personi i varfėr – nėse vėrtet ėshtė i tillė – me siguri do tė pėrfitojė nga ushqimi.
Page 30
30 MBUROJA.net
Vendimi pėr sa i pėrket harresės sė dhėnies sė Zekatul-Fitrit
Shejh Bin Baz Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 931-932, fetaua nr.914 Mexhmu Fetaua Semahatu esh-Shejh Abdul-Aziz ibn Abdullah ibn Baz, vėllimi 3, faqe 101
Pyetje: Ēfarė ėshtė vendimi pėr sa i pėrket atij qė nuk ka dhėnė Zekatul-Fitrin deri gjatė hutbes sė Bajramit pas namazit tė Bajramit, dhe kjo ngaqė ai ka harruar?
Pėrgjigje: Dhėnia e Zekatul-Fitrit para namazit tė Bajramit ėshtė e detyrueshme dhe kushdo qė harron, atij s'i takon asgjė tė bėjė pėrveē dhėnies sė tij pas kėsaj. Kjo ngaqė kjo ėshtė njė detyrė, kėshtu qė atij i takon qė ta kryej atė posa tė kujtohet, dhe s'ėshtė e lejueshme pėr askė qė qėllimisht ta vonojė atė deri pas namazit tė Bajramit sipas
opinionit mė tė saktė nga tė dy opinionet. Kjo ngaqė i dėrguari i Allahut [salallahu alejhi ue selam] urdhėroi muslimanėt ta japin atė para namazit tė Bajramit.
Fjalėt e tekbirit dhe tahmidit
Shejh ibn el-Uthejmin Fetaua Ramadan, vėllimi 2, faqe 948, fetuaja nr.936 Fikh el-Ibaneh libni Uthejmin, faqe 216
Pyetje: Cilat janė fjalėt e tekbirit dhe tahmidit?
Pėrgjigje: Personi thotė:
"Allahu ekber, Allahu ekber, la ilahe il-Allah, uallahu ekber, Allahu ekber ue lilahil- hamd",
apo thotė:
"Allahu ekber, Allahu ekber, Allahu ekber, la ilahe ila-Allah, Allahu ekber, Allahu ekber
ue lilahil-hamd".
Ē'tė bėhet kur Bajrami pėrkon me tė Premten
Fetaua el-Lexhne ed-Da'imeh lil-Buhuth eI-lmije uel-Ifta, vėllimi 8, faqe 179, fetuaja nr.2140
Page 31
31 MBUROJA.net
Pyetje: …ai dha fetua qė xhumaja dhe namazi i drekės tė 'hidhen' [s'janė tė detyrueshme] nėse personi ėshtė i pranishėm nė namazin e Bajramit, qoftė nėse kjo bėhet me imam apo ndonjė tjetėr xhemat [namaz i pėrbashkėt]…
Pėrgjigje: Nėse bajrami pėrkon me tė Premten, atėherė prania nė namazin e xhumas pėr kėdo qė ka qenė i pranishėm nė namazin e Bajramit 'hedhet' [s'ėshtė e detyrueshme], pėrveē pėr imamin. Se vėrtet ai nuk lirohet nga ky detyrim, pėrveē nėse njerėzit nuk
mblidhen pėr ta falur namazin e xhumasė.
Dhe me Allahun qėndron suksesi, dhe Allahu dėrgoftė bekime dhe pėrshėndetje mbi pejgamberin tonė Muhamed [salallahu alejhi ue selam] dhe mbi familjen dhe shoqėruesit e tij.
Komiteti i Pėrhershėm pėr Kėrkime Islamike dhe Fetua, i pėrbėrė nga: Kryetar: shejh Abdul Aziz ibn Abdullah ibn Baz Zėvendėskryetar: shejh Abdur-Rezak Afifi Anėtar: shejh Abdullah ibn Gudejan Anėtar: shejh Abdullah ibn Ku'ud
-
Regullat e Postimit
- Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
- Ju nuk mund tė postoni nė tema.
- Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
- Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
-
Rregullat e Forumit
Krijoni Kontakt